Jaarstukken Samenwerkingsorgaan Hoeksche Waard

Transcriptie

1 Jaarstukken 2013 Samenwerkingsorgaan Hoeksche Waard AB juli 2014

2 2

3 INHOUDSOPGAVE LEESWIJZER... 5 SAMENVATTEND HOOFDSTUK... 7 JAARVERSLAG... 9 PROGRAMMAVERANTWOORDING PROGRAMMA 1. RUIMTE PROGRAMMA 2. LANDSCHAP PROGRAMMA 3. SAMENLEVING PROGRAMMA 4. VEILIGHEID PROGRAMMA 5. ECONOMIE PROGRAMMA 6. BESTUUR PARAGRAFEN PARAGRAAF WEERSTANDSVERMOGEN EN RISICOBEHEERSING PARAGRAAF FINANCIERING PARAGRAAF BEDRIJFSVOERING PARAGRAAF INSTANDHOUDING KAPITAALGOEDEREN JAARREKENING BALANS PER 31 DECEMBER PROGRAMMAREKENING EN TOELICHTING CONTROLEVERKLARING VAN DE ONAFHANKELIJKE ACCOUNTANT

4 4

5 Leeswijzer Inleiding Voor u ligt de Jaarrekening 2013 van de Gemeenschappelijke Regeling Samenwerkingsorgaan Hoeksche Waard. De taak van het samenwerkingsorgaan is het behartigen van gemeenschappelijke belangen van de vijf gemeenten op de beleidsgebieden ruimte, landschap, economie, samenleving en integrale veiligheid. Conform de wettelijke voorschriften is het boekwerk van de jaarstukken, onderverdeeld in een jaarverslag en een jaarrekening. In het jaarverslag wordt verantwoording afgelegd over de bij de Programmabegroting 2013 opgenomen beleidsdoeleinden. We beginnen met een samenvattend financieel overzicht waarin het resultaat wordt gepresenteerd. In de jaarrekening vindt u, naast de saldi van het rekeningsaldo 2013, ook de saldi van de primaire begroting, de actuele begroting 2013 en de rekening Programmaverantwoording De programma s zijn bepaald aan de hand van de vijf domeinen en zijn: 1. Ruimte 2. Landschap 3. Samenleving 4. Veiligheid 5. Economie 6. Bestuur Opzet programma s De programma s hebben een vaste opzet. Allereerst wordt er per programma een korte toelichting gegeven. Achtereenvolgens wordt het volgende uitgewerkt: Wat waren de trends en ontwikkelingen in het afgelopen verantwoordingsjaar? Wat hebben we ervoor gedaan en bereikt? Wat heeft het gekost? Dit gaat om een financiële vertaling van de programmarekening. In het kader van het budgetrecht heeft het bestuur budgetten beschikbaar gesteld. De tabel Wat heeft het gekost? is als volgt opgebouwd: De financiële raming en realisatie op basis van de vastgestelde financiële kaders. De dotaties en onttrekkingen vanuit de reserves: Op deze wijze wordt inzicht verkregen in het programmasaldo voor en nadat de reserves zijn aangewend. Paragrafen In het jaarverslag zijn in afzonderlijke paragrafen de beleidslijnen vastgelegd met betrekking tot relevante beheersmatige aspecten, alsmede tot de lokale heffingen. Het Besluit Begroting en Verantwoording (de BBV) schrijft een verplicht aantal paragrafen voor, tenzij het desbetreffende aspect niet aan de orde is. Voor het Samenwerkingsorgaan Hoeksche Waard zijn de paragrafen Weerstandsvermogen, Financiering, Instandhouding kapitaalgoederen en Bedrijfsvoering van toepassing. 5 Leeswijzer

6 Jaarrekening Het Besluit Begroting en Verantwoording 2004 maakt onderscheid tussen jaarverslag en jaarrekening, waarbij de jaarrekening bestaat uit de programmarekening en de balans. De GR SOHW heeft deze onderdelen gebundeld in één boek, waarbij voor het gemak gesproken wordt over de jaarrekening. In de jaarrekening krijgt u inzicht in de baten en lasten inclusief een toelichting op de afwijkingen en uiteenzetting van de financiële positie, zoals de staat van reserves, voorzieningen en de financieringsstaat. 6 Leeswijzer

7 Samenvattend hoofdstuk 1. Inleiding In dit gedeelte van het jaarverslag kijken we met u terug en krijgt u een financieel totaalbeeld van de realisatie van de in de programmabegroting 2013 opgenomen beleidsdoeleinden en worden de jaarcijfers ook vergeleken met de Jaarrekening Financieel beeld De jaarrekening sluit met een positief saldo van ,-. Dit wordt veroorzaakt door enerzijds minder kosten voor het programma bestuur en anderzijds door de Evaluatie Regionale Samenwerking (ERS). Door ERS kon het project op het programma Bestuur, Actualisatie Meerjarenprogramma, pas later starten waardoor het grootste deel van de kosten in 2014 gemaakt gaan worden. Voorgesteld wordt om het resultaat toe te voegen aan de algemene reserve. Tevens wordt voorgesteld om voor de projecten actualisatie meerjarenprogramma en dialoogtafels van het bestuur een bedrag van ,- in 2014 weer beschikbaar te stellen met als dekking de algemene reserve. De uitvoering van de programma s/projecten bij de overige programma s is enigszins vertraagd of geheel niet uitgevoerd. Hierdoor is er ,- minder uit het Regiofonds onttrokken. Voorgesteld wordt om voor de vertraagde projecten in 2014 een bedrag van ,- beschikbaar te stellen voor de uitvoering van deze projecten met dekking onttrekking vanuit het Regiofonds. Dit besluit zal ook separaat middels de 1 e Begrotingswijzing 2014 voorgelegd worden. Financieel geeft dit het volgende beeld: TOTAAL Jaarrekening Begroting Begroting Jaarrekening 2012 Primair Burap 2013 Programma Ruimte Landschap Samenleving Veiligheid Economie Bestuur Saldo Baten en lasten Mutaties Regiofonds Resultaat Toelichting: De bijdrage vanuit de inwonerbijdrage ten behoeve van regiofonds ( oude aandeel groen/blauw Commissie Hoeksche Waard) verloopt via het programma Landschap. De begrotingsaldi voor bestemming wordt dekkend gemaakt met onttrekkingen vanuit het regiofonds. Een overzicht van de mutaties in de reserves vindt u in het hoofdstuk Financiële specificatie. Bijgaand overzicht geeft inzicht hoe de dekking van de projectkosten tot stand is gekomen: 7 Samenvattend hoofdstuk

8 Jaarrekening Begroting Begroting Jaarrekening 2012 Primair Burap 2013 Saldo Programma Ruimte Landschap Samenleving Economie Totaal projectkosten Dekking door Inwonerbijdrage Bijdrage NME Bijdrage provincie RAS Bijdrage gemeente RAS Bijdrage gemeente sociaal doemen CHW Vlietproject Onttrekking regiofonds Voor toelichting op de inwonerbijdrage en het regiofonds zie Financiële specificatie. 3. Analyse resultaat De voorlopige cijfers van de Jaarrekening 2013 laten zien dat het totale (positieve) resultaat van ,- wordt veroorzaakt door minder uitgaven op het programma bestuur. Dit wordt veroorzaakt door enerzijds minder (organisatie)kosten voor het programma bestuur en anderzijds door de Evaluatie Regionale Samenwerking (ERS). Door ERS kon het project op het programma Bestuur, Actualisatie Meerjarenprogramma, pas later starten waardoor het grootste deel van de kosten in 2014 gemaakt gaan worden. De afwijkingen ten opzichte van de Jaarrekening 2012 en de primaire en de gewijzigde begroting van de programma s worden bij de desbetreffende programma s weergegeven. De realisatie van de onttrekking uit het regiofonds is ,- lager dan begroot. De uitvoering van een aantal projecten is enigszins vertraagd en loopt nog door in Voorgesteld wordt om de extra ruimte, die in het Regiofonds ontstaat door de lagere onttrekking in 2013, voor een bedrag van ,- in 2014 beschikbaar te stellen voor de uitvoering van deze projecten (zie paragraaf 1.2 in Programmarekening en toelichting). In de 1e Begrotingswijziging 2014, welke separaat wordt aangeboden, zijn deze middelen opgenomen. 4. Reserves Bij besluit van de jaarrekening 2010 is de Reserve Groen Blauw en het Fonds Vrijvallende Middelen BWS vervallen en toegevoegd aan het Regiofonds. De mutaties in de reserves zijn toegelicht in de balans en voor het Regiofonds in het hoofdstuk Financiële specificatie. 8 Samenvattend hoofdstuk

9 Jaarverslag 9 Jaarverslag

10 10 Jaarverslag

11 Programmaverantwoording 11 Programma s

12 12 Programma s

13 Programma 1. RUIMTE 1.1 Inleiding Het programma Ruimte is er op gericht om uitvoering te geven aan de regionale ruimtelijke ordeningsvraagstukken zoals die zijn opgenomen in de Structuurvisie Hoeksche Waard. Het gaat om beleidsvoorbereiding en uitvoering op het gebied van ruimte, wonen en duurzaamheid (milieu). Ook integrale gebiedsontwikkeling en monitoring en kwaliteitsborging vallen onder dit programma. Algemene hoofddoelstelling is dat de ruimtelijke ontwikkeling zodanig wordt vorm gegeven dat de functies wonen, werken en recreëren zo optimaal mogelijk worden gefaciliteerd en dat deze functies elkaar zoveel mogelijk versterken. Daarnaast is duurzame ontwikkeling het uitgangspunt als het gaat om de toekomst van de Hoeksche Waard tot De projecten die gerealiseerd worden in het programma Ruimte zijn opgenomen in het Uitvoeringsprogramma Structuurvisie Hoeksche Waard onder de deelprogramma s: S1 Wonen S8 Milieu en Energie G1 Regiopark Noordrand G2 Zuidrand aan de Delta G3 Noord zuid verbindingen M1 Leefbaarheid en Economie M2 Duurzaamheid en Ruimtelijke kwaliteit Een nadere beschrijving van de te realiseren projecten is opgenomen in het Uitvoeringsprogramma. 1.2 Trends en ontwikkelingen Ruimte Binnen het werkterrein van Ruimtelijke Ordening is en blijft een belangrijk aandachtspunt de strategische ligging en positionering van de Hoeksche Waard, tussen Rotterdam en Antwerpen. Enerzijds is het gebied onderdeel van de Zuidwestelijke Delta anderzijds ligt het tegen de Zuidvleugel van de Randstad. Hierdoor zijn er veel kansen voor nieuwe ontwikkelingen maar deze kunnen tegelijk een bedreiging vormen voor de huidige kwaliteiten. Nieuwe ontwikkelingen verdienen een goede ruimtelijke inpassing wat een belangrijk regionaal belang is. Zuidvleugel Randstad In het kader van de Zuidvleugel worden afspraken met het Rijk gemaakt over de rijksbijdragen aan ontwikkelingen inde provincie Zuid Holland. Het rijk ziet dit samenwerkingsverband als het platform om afspraken te maken over grotere ruimtelijke projecten. Zo vindt besluitvorming over de A4 in dit platform plaats. Deltaprogramma De Hoeksche Waard is een belangrijk gebied voor het Deltaprogramma wat op rijksniveau wordt ontwikkeld om in te spelen op veranderende klimaatomstandigheden en waterveiligheid. De Hoeksche Waard krijgt te maken met drie deelprogramma s: Rijnmond-Drechtsteden, de Zuidwestelijke Delta en Rivieren. In 2015 worden er een aantal belangrijke deltabeslissingen genomen die mogelijk van invloed zijn op de Hoeksche Waard. 13 Ruimte

14 Verschuiving bestuurlijke verhoudingen Binnen de ruimtelijke ordening vindt meer een meer een verschuiving plaats in de bestuurlijke verhoudingen. Het zittende kabinet wil de ruimtelijke ordening meer over laten aan de provincies en gemeenten. Ook het toezicht op de ruimtelijke ordening wil het rijk bij de provincies leggen. Hoe een en ander vorm zal krijgen is nog niet duidelijk, maar de rol en bevoegdheden van de provincie en gemeenten in verband met nieuwe ruimtelijke ontwikkelingen zal de komende jaren groeien. Integraal omgevingsbeleid en wijziging WRO In de loop van 2014/2015 zal de nieuwe omgevingswet van toepassing worden. Deze beoogt het omgevingsrecht te integreren en ingrijpend te vereenvoudigen. Daartoe wordt de nu over verschillende wetten verdeelde wetgeving voor behoud, beheer, gebruik en ontwikkeling van de leefomgeving bijeen gebracht in één wet met één samenhangend stelsel van planning, besluitvorming en procedures. Goed functionerende onderdelen van de bestaande sectorale stelsels worden zo mogelijk ingepast in dat nieuwe stelsel. Het gaat daarom om de gebiedsgerichte onderdelen van de wetgeving voor de ruimte, de bodem, het water, de lucht, de natuur, geluid, externe veiligheid, de gebouwde omgeving, de monumentenzorg en de infrastructuur. Voorzien is dat op een later moment de niet-gebiedsgerichte delen van de milieuwetgeving geïntegreerd worden. Wonen Op het werkterrein van de volkshuisvesting krijgen we de komende decennia te maken met demografische veranderingen van de bevolking. Vergrijzing en leefstijlen zullen van invloed zijn op de woningbouw, de economie, de leefbaarheid en de voorzieningen van de kernen in de Hoeksche Waard. Dit vraagt om een pro actieve rol van de regio/sohw op het gebied van de volkshuisvesting en in afstemming daarmee, de beleidsterreinen welzijn en zorg. We zijn op dit werkveld een belangrijke stakeholder. Van aanbod naar vraag gestuurde markt en adaptief beleid Bij de ontwikkeling van plannen is er een duidelijk verschuiving van aanbod- naar vraaggericht. De beperkte vraag op de woningbouw en bedrijventerreinmarkt wordt meer dan voorheen gestuurd door de eisen en de wensen van de gebruikers. De stuurbaarheid door de overheid is anders geworden en zal meer vanuit de ketenbenadering moeten worden vormgegeven. Daarnaast is de Hoeksche Waard een regio waarin scenario s ten aanzien van krimp of groei moeilijk voorspelbaar zijn (balans regio). Dit geheel vraagt om een adaptief beleid. Provinciale en regionale woonvisie De provincie Zuid Holland heeft in 2011 een nieuwe woonvisie vastgesteld. In deze woonvisie wordt nadrukkelijk een verantwoordelijkheid neergelegd bij de regio in de vorm van het opstellen van dan wel actualiseren van een regionale woonvisie. De taak van de regio is verder het opstellen van een regionaal woningbouwprogramma over de gemeenten. De regio dient de bovenlokale afstemming en uitvoering te coördineren. Een en ander vraagt een sterker coördinerende functie van het SOHW. Met de Strategie Wonen Zuid-Hollandse Delta heeft de provincie afspraken gemaakt met de regio over de uitwerking van de acties voortvloeiend uit de provinciale woonvisie. Duurzaamheid en energie De provincie Zuid Holland wil vaart zetten achter de ontwikkeling van windenenergie in de Hoeksche Waard. Daarnaast spelen nog initiatieven op het gebeid van biomassavergisting, elektrisch rijden en duurzaam bouwen. Convenanten tussen de overheid en maatschappelijke partijen en bedrijfsleven zorgen voor een versnelde uitvoering. 14 Ruimte

15 1.3 Wat hebben we bereikt? Het programma Ruimte richt zich op de ordening, ontwikkeling en onderzoek ten behoeve van de inrichting van de fysieke ruimte van de Hoeksche Waard. Naast het ontwikkelen van beleid worden instrumenten ingezet om de kwaliteit te borgen zoals regionale programmering, monitoring en een kwaliteitsteam. Ruimte Ontwerpen ruimtelijk kader voor de afstemming en inpassing van nieuwe ruimtelijke ontwikkelingen Waarborgen kwaliteitsuitgangspunten bij de realisatie van plannen Wonen Verbeteren van de leefbaarheid in kernen en dijklinten Ontwikkeling van hoogwaardige woonmilieus voor alle doelgroepen Vergroting biodiversiteit en duurzaamheid in woongebieden. Inspelen op de eventuele gevolgen van het fenomeen krimp Inspelen op ontwikkelen op woningmarkt door jaarlijkse monitor en actualiseren regionaal volkshuisvestingsbeleid Milieu en Energie Monitoring voortgang duurzaamheidbeleid en ruimtelijke kwaliteit Duurzaamheid als uitgangspunt voor ruimtelijke ontwikkelingen Sluitend maken van kringlopen Gebruik maken van aanwezige natuurlijke hulpbronnen Klimaatadaptatie Vergroten van participatie en organisatie vanuit het publieke domein bij realisatie duurzaamheiddoelen Integrale gebiedsontwikkeling Realisatie van het Regiopark Noordrand Hoeksche Waard Realisatie van de Zuidrand aan de Delta Realisatie van Verbindingen Noord- Zuid Monitoring en kwaliteitsborging Jaarlijkse monitoring van de doelstelling op het gebied van wonen Kwaliteitsadvisering ruimtelijke plannen 1.4 Wat hebben we daarvoor gedaan? Concrete doelstelling Activiteiten Ruimte Stand van zaken najaarsburap 2013 Realisatie (planning) Actueel houden van de Structuurvisie Hoeksche Waard 2030 en het Uitvoeringsprogramma. Actualisatie Structuurvisie Hoeksche Waard. In 2014 wordt het uitvoeringsprogram ma geactualiseerd Geen aanvullingen t.o.v. de najaarsburap Ruimte

16 Concrete doelstelling Activiteiten Regionale reactie op de jaarlijkse wijziging van de PSV en Verordening Ruimte. Betrokkenheid van de regio bij de besluitvorming in verband met o.a. waterveiligheid en verzilting in de Hoeksche Waard. Regionale betrokkenheid bij de Zuidvleugel agenda. Wonen Uitvoering woonvisie: programmering en actieplan (uitvoeringsprogramma). Operationalisering van de inrichtingsprincipes voor dorpsuitbreidingen. Realiseren van dorpsrondjes; aanleg wandelpaden over boerenland vanuit kernen. Milieu en energie Het verwerken van organisch restmateriaal uit het groenbeheer en de landbouw tot compost voor gebruik als bodemverbeteraar. Stimulering duurzaam bouwen en energiebesparende technieken. Jaarlijkse zienswijze op wijzigingen PSV. Betrokken worden en blijven bij de ons aangaande Deltaprogramma s. Betrokkenheid van de regio bij de besluitvorming in verband met onderwerpen die daar op de agenda komen. Regionale woningbouwprogra mmering, actualiseren woonvisie coördinatie regionaal woningbouwprogra mma etc. Opstellen plan van aanpak, selectie pilotprojecten, opzetten uitvoeringsorganisa tie, uitvoeren pilotprojecten Dorpsrondjes binnen het plangebied van de Noordrand. Onderzoek naar en opstellen beleid over toepassen energiebesparende maatregelen. Ondersteuning aan pilotprojecten voor duurzaam bouwen en duurzame energie. Stand van zaken najaarsburap 2013 Voor de zomer heeft het SOHW input geleverd voor de herziening. Vanuit het Deltaprogramma is een gebiedsrapport opgesteld. Zowel op ambtelijk als op bestuurlijk niveau vindt nauw overleg plaats. In 2013 is er een regionaal woningbouwconven ant afgesloten. Tevens is de woonvisie geactualiseerd. Dit project is in het kader van de prioriteringen komen te vervallen. Dit project is in het kader van de prioriteringen komen te vervallen. Dit project is in het kader van de prioriteringen komen te vervallen. Realisatie (planning) Geen aanvullingen t.o.v. de najaarsburap Geen aanvullingen t.o.v. de najaarsburap Geen aanvullingen t.o.v. de najaarsburap Geen aanvullingen t.o.v. de najaarsburap Geen aanvullingen t.o.v. de najaarsburap Geen aanvullingen t.o.v. de najaarsburap Rond de zomer 2014 zijn alle onderzoeken afgerond Geen aanvullingen t.o.v. de najaarsburap Ruimte

17 Concrete doelstelling Activiteiten Milieuuitvoeringsprogramma (MUP) en Milieujaarverslag. Jaarlijks overzicht van de acties op het gebied van Milieu (in MUP) en het verslag ervan. Stand van zaken najaarsburap 2013 Realisatie (planning) Jaarlijkse activiteit Geen aanvullingen t.o.v. de najaarsburap 2013 Uitvoering Actieplan Energie en Klimaat. Ondersteuning van de acties en de afgesloten convenanten uit het actieplan. Groepsinkoop zonnepanelen Hoeksche Waard gerealiseerd Geen aanvullingen t.o.v. de najaarsburap 2013 Integrale Gebiedsontwikkeling Verbeteren ruimtelijke Uitvoeren kwaliteit van de maatregelen noordrand van de masterplan Hoeksche Waard Regiopark Noordrand Hoeksche Waard Vanuit het Quick win programma voor de noordrand is gestart met een aantal activiteiten. Zo heeft in het najaar een handelsmissie vanuit de stadregio Rotterdam plaatsgevonden Geen aanvullingen t.o.v. de najaarsburap 2013 Verbetering van de waterkwaliteit in combinatie met maatregelen voor natuur en recreatie. Planvorming, besluitvorming en opzetten uitvoeringsstrategie met betrekking tot de ontwikkeling van Binnenbedijkte Maas. Dit project is in het kader van de prioriteringen komen te vervallen Concretisering van het toeristisch profiel van de Zuidrand aan de Delta. Opstellen Masterplan Zuidrand aan de Delta. Er is een aanvullende subsidie voor de zuidrand van euro ontvangen Het project is eind 2013 van start gegaan. Monitoring en Kwaliteitsborging Woningbouwmonitor Monitoring, woningbouw, verhouding inbreidinguitbreiding, verdeling woningbouw. Monitor wordt eind 2013 uitgevoerd Geen aanvullingen t.o.v. de najaarsburap Ruimte

18 Concrete doelstelling Activiteiten Waarborgen dat bij de concrete uitvoering van plannen voldoende rekening wordt gehouden met de kernkwaliteiten van het Nationaal Landschap en de kwaliteitskaders van de Structuurvisie. Uitbrengen van adviezen over voorgenomen ruimtelijke plannen. Stand van zaken najaarsburap 2013 In 2013 is de kwaliteitsadviseur gestart. Er worden adviezen over de zuidrand, bedrijventerreinen, groenblauwe diensten en een inspiratiekader voor nieuwe bebouwingen verwacht. Realisatie (planning) In 2013 is een advies afgerond over windenergie en de bedrijventerreinstra tegie. Overige adviezen lopen door in Wat heeft het gekost? Jaarrekening Begroting Begroting Jaarrekening 2012 Primair Burap Ruimte Wonen Mileu en energie Regiopark Noordrand Zuidrand aan de Delta Leefbaarheid en economie Duurzaamheid en ruimtelijke kwal Subtotaal uitgaven Doorbelasting middelen Totaal uitgaven Vrijval BWS voorziening Inwonerbijdrage Totaal baten Saldo Baten en lasten Ruimte Storting BWS voorziening Regiofonds Resultaat Ruimte Ruimte

19 Toelichting: Wonen Voor de uitvoering van woonvisie zijn meer projectleider uren gemaakt dan begroot. Dit heeft enerzijds te maken met overdracht van de werkzaamheden naar een nieuwe projectleider en anderzijds met extra overleggen met de provincie over het woningbouwprogramma. Milieu en energie De uitvoering van de projecten Actieplan Energie en Klimaat en Windenergie hebben vertraging opgelopen en lopen door naar Regiopark Noordrand Van de projecten m.b.t. Regiopark Noordrand is alleen het project Handelsmissie gestart met activiteiten. De andere projecten worden pas in 2014 uitgevoerd. Leenbaarheid en economie Het plan m.b.t. woningbouwmonitor is eind 2013 goedgekeurd waardoor de uitvoering naar 2014 is doorgeschoven. Duurzaamheid en ruimtelijke kwaliteit De activiteiten van het kwaliteitsteam lopen door in Ruimte

20 20 Ruimte

21 Programma 2. LANDSCHAP 2.1 Inleiding Het programma Landschap is er op gericht om uitvoering te geven aan de regionale opgaven op het gebied van landschapsontwikkeling, versterking cultuurhistorische waarden en het bevorderen van recreatie & toerisme zoals opgenomen in de Structuurvisie Hoeksche Waard. Het gaat om beleidsvoorbereiding en uitvoering op het gebied van groenblauwe projecten, cultuurhistorie en archeologie, routestructuren en verbindingen en promotie van het gebied. Algemene hoofddoelstelling is behoud en ontwikkeling van het Nationaal Landschap Hoeksche Waard, door verdere ontwikkeling van de kernkwaliteiten. Dit houdt in dat de landschappelijke, cultuurhistorische en natuurlijke kwaliteiten behouden moeten blijven, duurzaam beheerd worden en waar mogelijk worden versterkt. De projecten die gerealiseerd worden in het programma Landschap zijn opgenomen in het Uitvoeringsprogramma Structuurvisie Hoeksche Waard onder de deelprogramma s: S3 Groen blauwe structuur S4 Cultuurhistorie, archeologie en landschap S5 Recreatie en Toerisme S6 Voorlichting en Promotie Een nadere beschrijving van de te realiseren projecten is opgenomen in het Uitvoeringsprogramma. In 2013 konden minder projecten worden uitgevoerd dan voorzien in het Uitvoeringsprogramma. Reden hiervoor is de mindere vulling van het Regiofonds in de voorgaande jaren vanuit de ontwikkeling van het Bedrijvenpark Hoeksche Waard. Voor 2014 is uitgegaan van ongewijzigde voortzetting van de projecten uit het Uitvoeringsprogramma Structuurvisie Hoeksche Waard Eind 2014 zal een nieuw Uitvoeringsprogramma worden opgesteld, op grond waarvan bijstelling en aanvulling van de projecten gaat plaatsvinden. 2.2 Trends en ontwikkelingen Landschap Als gevolg van de financieel-economische crisis zijn er door het nieuwe kabinet flinke bezuinigingen aangekondigd op het gebied van landschappelijke inrichting, recreatie en (robuuste) natuurontwikkeling. Ten tijde van de opstelling van deze begroting was de implementatie hiervan door de provincie nog niet duidelijk. Naast de besluitvorming om de rijks financiering stop te zetten voor o.a. Recreatie om de Stad (RODS) en robuuste natuur (Deltanatuur + EHS) ligt er bij de provincie nog de keus voor hoe zij haar financiering die hieraan gekoppeld is zal herijken. Het Investeringsbudget Landelijk gebied (ILG) budget van nationaal Landschap Hoeksche Waard is helemaal komen te vervallen na Financiering van het Landschap Samengevat zijn de volgende trends voor de financiering van het landschap te onderkennen: - EU; POP2 en ILG t/m 2013; Tot en met 2013 zal er conform het subsidiestelsel van het Plattelands Ontwikkeling Programma (POP2) gewerkt worden in samenhang met het Investeringsbudget Landelijk gebied (ILG). Zeker is dat deze regeling geen voortgang 21 Landschap

22 zullen krijgen na Het Gemeenschappelijk Landbouw Beleid (GLB) komt daarvoor in de plaats. Hierbij worden de huidige landbouwsubsidies afgeroomd (toeslagrechten) en komen naar de EU-lidstaten terug als agro-milieu verbintenissen. Door het leveren van diensten in het kader van thema s als duurzaamheid, klimaatadaptatie, natuur en milieu kan er een bijdrage vanuit de EU worden verkregen. De nieuwe regelingen voor Plattelandsontwikkeling (POP3) zal in delen acties worden. De eerste Tranche tender procedure (die voor de gebiedsplannen) zal vanaf september 2014 in procedure komen. Thema s binnen POP3 zijn: bevorderen van innovatie binnen de landbouw, versterken van concurrentievermogen binnen de landbouw (stad-land relaties), herstel en verbeteren van ecosystemen, klimaatbestendige economie in de landbouw en bevorderen van sociale inclusie op het platteland. - Rijk; Min EL&I en I&M (EHS/Rods); De voormalige ministeries van LNV en VROM zijn opgegaan in de ministeries van Economische Zaken en Infrastructuur & Milieu (I&M). Daarmee komt de benadering vanuit ruimtelijk minder centraal te staan maar richt men zich meer op de functies (van ruimte), duurzaamheid en vernieuwing. Met het regeerakkoord zijn de programma s als Robuuste Natuurverbindingen (Deltanatuur en EHS) en Recreatie om de stad geschrapt. Daarbij zullen ook veel taken vanuit het ministerie naar de provincies worden gedelegeerd Ten tijde van de opstelling van deze begroting was alleen het Uitvoeringsprogramma Groenagenda van de provincie in werking. Een pro-actieve houding van de streek kan hierin kansen bieden voor de Hoeksche Waard in de vorm van het ontwikkelen van een collectief. Ook de toedeling van de Natura 2000 gebieden worden opnieuw onder de loep genomen. Aanwijzingsbesluiten voor de gebieden rond de Hoeksche Waard zijn in de zomer van 2013 genomen. - Nationaal Landschap; Tot en met 2013 zal de status van Nationaal landschap in stand blijven. Daarna kunnen we de status ook aanhouden. Dit is alleen een andere status (die waarschijnlijk geen financiële voordelen met zich meebrengt). Omdat het POP2 en ILG geen doorgang zullen hebben na 2013 is de financiering van de NL s ook gestopt. Vanuit de evaluatie van de Nationale Landschappen is hiervoor veel aandacht gevraagd. Het succes van het NL-beleid wordt hierdoor bepaald. Inmiddels heeft SOHW zich aangesloten bij het servicenet Nationale Landschappen, dat de belangen van de nationale landschappen behartigt. Deltaprogramma In 2014 worden belangrijke beslissingen genomen in het kader van het Deltaprogramma. Voor de Zuidwestelijke Delta wordt momenteel gewerkt aan een gebiedsalliantie voor het Haringvliet/ Hollands diep. Voor de recreatieve ontwikkeling van de zuidrand van de Hoeksche Waard is dit van groot belang. Belangrijke opgave is hoe deze onderwerpen op een goede wijze op elkaar worden afgestemd. Groen blauwe structuur Biodiversiteit De Hoeksche Waard heeft tot op heden een voorloper rol gehad in de ontwikkeling van de combinatie van landbouw en biodiversiteit (FAB). De grofmazige structuur van dijken en kreken en de fijnmazige structuur van akkerranden en bermen is hiervoor de basis. Innovatieve landbouw en maatschappelijke diensten zijn van groot belang voor de toekomst van het landschap. Momenteel wordt gewerkt aan de ontwikkeling van een collectief Hoeksche Waard. Dit collectief zal in navolging van het nieuwe GLB uitvoering gaan geven aan de vergroeningseis. Vooralsnog wordt uitgegaan dan het systeem van beheer/onderhoud/ontwikkeling van het fijnmazig- en grofmazig netwerk hiervoor ingezet kan worden. Als eerste voorzet zal de regeling Hoeksche Randen vanaf 2014 door dit collectief in de Hoeksche Waard worden uitgevoerd het SOHW neemt hierbij een faciliterende rol in. 22 Landschap

23 Recreatie en Toerisme Groenbeleving: dichter bij de mensen Trend in de ontwikkeling van groen (landschap en natuur) is een sterke nadruk op kwaliteit i.p.v. kwantiteit en een verschuiving van publieke naar meer private financiering. Voor het laatste is het van belang dat nieuwe systemen worden ontwikkeld om baten ten gunste te laten komen van degene die de kosten maken. Daarnaast wordt groen steeds meer geplaatst in een economisch perspectief, het belang van de groene ruimte voor het vestigingsklimaat. Groenbeleving is daarbij voor een stedelijke regio belangrijk. Door de oprukkende verstedelijking van de Zuid Vleugel ligt de Hoeksche Waard binnen bereik van de stedelijke recreant, mits de verbinding goed is. Plattelandseconomie De ligging bij de grote steden biedt veel nieuwe kansen voor de economie. Stadslandbouw en de toenemende behoefte aan groene recreatie van de stedelingen zijn trends die omgezet kunnen worden in economische waarden. 2.3 Wat hebben we bereikt? Beleidsdocument Tijdsperiode Vastgesteld Landschap Structuurvisie Hoeksche Waard Uitvoeringsprogramma van de Structuurvisie Hoeksche Waard Fijnmazig Netwerk; Akkerbouw in Groen en Blauw Regeling Agroranden Groenblauwe Structuur Actieplan Biodiversiteit Fase Landschapsbeheerplan Hoeksche Waard Recreatie en Toerisme Visie Verblijfsrecreatie Kampeerbeleid Hoeksche Waard Het programma Landschap richt zich op de uitvoering van maatregelen voor de versterking van de (groen) beleving, de biodiversiteit en de plattelandseconomie van de Hoeksche Waard. Naast het ontwikkelen van beleid worden fysieke projecten uitgevoerd en beheerd. Verder worden veerdiensten geëxploiteerd. Het programma Landschap wil door promotie de bekendheid van de Hoeksche Waard vergroten zodat het bezoekersaantal wordt vergroot. Groenblauwe structuur - Uitbouw van het kreken-en dijkenstelsel tot een samenhangende groenblauwe structuur, met een functie voor natuur, recreatie, waterbeheer en veiligheid - Ontwikkeling van een zo veel mogelijk aaneengesloten groene zoom van natuur- en recreatiegebieden in de Hoeksche Waard - Vergroting van de biodiversiteit en de recreatieve waarde van het agrarisch gebied. - Duurzaam onderhoud van de groenblauwe structuur (beleid als financiering) Cultuurhistorie, archeologie en landschap - Versterking van de cultuurhistorische identiteit van het Nationale Landschap 23 Landschap

24 - Behoud en herstel van archeologische resten, monumenten en historische landschapselementen - Stimulering van landschapsontwikkeling door nieuwe landgoederen Recreatie en toerisme - Verbetering van de externe bereikbaarheid en de interne toegankelijkheid voor recreatie en toerisme - Bevordering van de toeristische ontwikkeling van de regio - Aanleg van een regionaal netwerk van fiets-, wandelpaden, en kanoroutes met ondersteunende voorzieningen Voorlichting en promotie - Marketing en promotie van het Nationaal Landschap Hoeksche Waard als toeristische bestemming - Geven van voorlichting over natuur, het landschap, de landbouw en cultuurhistorie aan inwoners en andere geïnteresseerden - Promotie van het Nationaal Landschap, onder andere door aanbieding van het gebiedslogo Integrale gebiedsontwikkeling Vanuit Landschap komen alle (bovenstaande) sectorale programma s integraal aan bod als het gaat om de gebiedsontwikkelingen in de Noordrand en in de Zuidrand aan de delta. Vanuit deze integrale gebiedsontwikkelingen ontstaat daarmee een goede samenhang/netwerk zowel binnen als buiten Nationaal Landschap Hoeksche Waard. 2.4 Wat hebben we daarvoor gedaan? Concrete Activiteiten doelstelling Groen blauwe structuur Realiseren van Dorpsrondjes binnen dorpsrondjes; aanleg het plangebied van de wandelpaden over Noordrand. boerenland vanuit kernen. Bomenbeheerplan; vitaliteit boomopstanden HW in stand houden. Regeling Groenblauwe diensten; ontwikkelen van een duurzame financieringsstructuur voor ecologisch beheer. Vervanging en aanplant van bomen en struiken. - Opstellen Regeling GBD na implementatie beleid GLB (publiek spoor) - Faciliteren privaat spoor Regeling GBD - Opstellen maatregelplan in navolging van het landschapsbeheerspla n (2011) Stand van zaken najaarsburap 2013 Nog niet gestart. Niet opgenomen in actieprogramma Noordrand. Als onderdeel van fase 4 faciliteert SOHW bij de ontwikkeling van een collectief Hoeksche Waard. Per 1 jan zal dit collectief actief zijn. Eind 2013 zal ook een website met deze ontwikkelingen en beleid GLB actief zijn. Realisatie (planning) Geen aanvullingen t.o.v. de najaarsburap 2013 Begin 2013 afgerond Eind dec. is fase 4 afgerond. De systematiek is volledig benut/ingezet bij de implementatie van het nieuwe EUlandbouwbeleid. Als eerste stap zijn onderdelen binnen de nieuwe regeling van de Hoeksche Randen geïntegreerd. 24 Landschap

25 Concrete doelstelling Akkerrandenregeling; bevordering biodiversiteit in de HW; waterkwaliteit opp.water, landschappelijke kwaliteit Activiteiten Totaal 450 km agroranden voor de HW. Omdat voorzien was dat de huidige regeling geïmplementeerd zou worden in het GLB was niet voorzien in het budget. Door de vertraging van 2 jaar was een overbruggingsfinanciering voor 2013 noodzakelijk. Stand van zaken najaarsburap 2013 September zal de slotbijeenkomst Agroranden plaatsvinden. Vanaf oktober zal de regeling voor 2014 aan de huidige deelnemers kenbaar gemaakt worden. Realisatie (planning) In 2013 is de regeling voor Agroranden afgerond. In 2014 is deze regeling doorontwikkeld (als vervolg op fase 4 AG&B) in de regeling Hoeksche Randen Fijnmazig netwerk; pilot hoe een fijnmazig groenblauw netwerk geïntegreerd wordt in het grootschalig open landbouwlandschap van HW. opschaling areaal/deelnemers pilot t/m Regeling GBD vanaf Fase 4 is afgerond en krijgt zijn vervolg binnen de regeling Hoeksche Randen Biodiversiteit Voortgang Programma (BVP) Het project behelst 2 aspecten: - Aangepast beheer van de dijktaluds waardoor er een verbeterde bodemkwaliteit/b iodiversiteit ontstaat - Aangepast beheer van watergangen in samenhang met de agroranden Beide aspecten gelden als proeftuin m.b.t. implementatie voor een nieuw GLB. Eind 2013 zal een eerste tussen evaluatie rapportage worden opgesteld. Eind 2014 zal de eindrapportage worden opgesteld. Parallel hieraan levert dit project ook input aan het collectief HW. Project verloopt volgens de planning. Eind 2014 zal de oplevering c.q. de implementatie hebben plaatsgevonden binnen het collectief HW (GLB). Cultuurhistorie, archeologie en landschap Regionaal Start met het opzetten monumentenloket; - van een regionaal - initiatiefnemers monumentenhelpen bij (subsidie) /erfgoedloket. (aan)vragen - borgen van implementatie archeologie en cultuurhistorie in planontwikkeling. Niet gestart. Is doorgeschoven tijdens laatste prioritering. Geen aanvullingen t.a.v. najaarsburap Landschap

26 Concrete Activiteiten doelstelling Recreatie en Toerisme Paden en routes; - Wandelpaden verbeteren interne - Ruiter- men routes toegankelijkheid door - Kanoroutes de ontwikkeling van recreatieve paden Fietsrondje om de waard; verdere inrichting van het knooppuntensysteem en informatievoorziening en Toeristische veerdienst Informatievoorziening -en en knooppunten; ontwikkeling en versterking recreatief netwerk door bewegwijzering en begeleiding recreatieen informatievoorzieningen. - Fietsroutes - knooppunt - informatievoorzieningen - 2 recreatieve fietsveer verbindingen - Algemeen beleid exploitatie toeristische veerdiensten HW - Start opstelling Steqi s over het water HW ; jaarplan Stand van zaken najaarsburap 2013 Ruiter- en menroutes zijn niet ontwikkeld, geschrapt bij prioritering. Bestaande routes beheren. Verdere ontwikkeling afhankelijk van nieuwe trajecten (irt bv dijkversterking). Realisatie (planning) Geen aanvullingen t.a.v. najaarsburap 2013 Geen aanvullingen t.a.v. najaarsburap 2013 Project in uitvoering. Start 2009 doorlopend tot 2013 Steqi s buiten de HW zijn niet doorgegaan, daarvoor in de plaats 2 steqi s in Oud- Beijerland gerealiseerd. Geen aanvullingen t.a.v. najaarsburap 2013 Kunst van het picknicken - Aanleg van kunstpicknickplekken langs attracties en recreatieve routes. Eind 2012 kunstpicknickplaats bij de Lindehoeve (Mookhoek) opgeleverd, april 2013 kunstpicknickplaats bij recreatiestrandje (Piershil) opgeleverd. Geen aanvullingen t.a.v. najaarsburap 2013 Voorlichting en Promotie Marketing en - Vermarkten van het promotie; profilering gebied van het toeristisch - Vergroten van de product Hoeksche naamsbekendheid Waard. Hoeksche Waard - Betere samenwerking van betrokken partijen. Logo/beeldmerk Verstrekken logo Hoeksche Waard aan organisaties en bedrijven. Project in uitvoering. Start 2008 doorlopend naar 2013 Project geschrapt na prioritering einde Jaarlijks 26 Landschap

27 Concrete doelstelling Natuur- en milieueducatie Activiteiten - Jaarplan NME Uitbreiding educatieprogramma waarin thema s als cultuurhistorie, landbouw ook aan bod komen. Stand van zaken najaarsburap 2013 Jaarplan NME 2013 in uitvoering door HWL. Realisatie (planning) NME jaarplan 2013 uitgevoerd - Project Educatiepro gramma Voor het Voetlicht afgerond 2.4 Wat heeft het gekost? Jaarrekening Begroting 1e begrotings Begroting Jaarrekening 2012 Primair wijziging Burap Landschap Groenblauwe structuur Cultuurhistorie, archeologie etc Recreatie en toerisme Voorlichting en promotie Nationaal Landschap algemeen H.W. Subtotaal uitgaven Doorbelasting middelen Totaal uitgaven Inwonerbijdrage Inwonerbijdrage tbv regiofonds Bijdrage NME (groen/blauw) Storting regiofonds inwonerbijdrage groen/blauw CHW Vlietproject Totaal baten Saldo Baten en Lasten Landschap Regiofonds inwonerbijdrage (groen/blauw) Regiofonds Resultaat Landschap Landschap

28 Toelichting: Groenblauwe structuur: De subsidieprojecten Ecological Focus Area s en Fijnmazige structuur Fase 4 zijn nog niet afgerond en lopen qua werkzaamheden door naar Recreatie en toerisme: Voor het subsidieproject Uniforme bewegwijzering is uitstel verleend en de werkzaamheden worden dan ook pas in 2014 afgerond. Het project Toegankelijkheid fase 3 is ruim binnen het budget afgerond. Voor de financiële afwikkeling is nog een klein bedrag in 2014 nodig. Voorlichting en promotie: Voor het subsidieproject Marketing en Promotie is uitstel verleend en de laatste activiteiten vinden dus in 2014 plaats. De facturering m.b.t. het project NME voor het voetlicht door de provincie vindt pas in 2014 plaats dus wordt het budget van 2013 overgeheveld naar Nationaal Landschap algemeen HW: - De overschrijding is voornamelijk uren van de projectleider t.b.v. PG Leader. 28 Landschap

29 29 Landschap

30 Programma 3. SAMENLEVING 3.1 Inleiding Het programma Samenleving is er op gericht om uitvoering te geven aan de Regionale sociaalmaatschappelijke structuurvisie Hoeksche Waard /30. Deze visie vormt een paraplu voor de lokale ontwikkelingen, maar dan op de schaal van de Hoeksche Waard. De Hoeksche Waard wil een overwegend groene regio zijn met voldoende sociale kwaliteit en vitaliteit waar iedereen zowel jong als oud zich thuis voelt en mee kan blijven doen, waarbij er tevens oog is voor lokale verschillen. De lokale gemeenschappen vormen de kern binnen het maatschappelijk beleid. Burgers wonen en leven daarin met elkaar en dragen zorg voor elkaar. Sportverenigingen, sociaal-culturele verenigingen, muziekverenigingen en kerken spelen hierin een belangrijke rol. Het vrijwilligerskader en de mantelzorgers zijn voor de Hoeksche Waard steunpilaren in het behouden en zelfs versterken van de leefbaarheid. Per gemeente kunnen de vragen van burgers verschillen. Lokale bestuurders kennen de vraag van hun burgers en vertalen deze vraag naar beleid en uitvoering. Burgers worden daarbij door hun gemeentebestuurders betrokken. Op een aantal terreinen is de gemeentelijke schaal te klein om kwalitatief goede voorzieningen te waarborgen. Op deze terreinen werken de gemeenten in de Hoeksche Waard samen in het SOHW. Op het regionale niveau worden bovenlokale ontwikkelingen gestuurd en wordt gezamenlijk inhoud gegeven aan lokale behoeften. Wat lokaal niet haalbaar is, wordt in samenwerking wel haalbaar gemaakt. Lokaal wat kan, regionaal wat moet is daarbij het credo. Regionale strategische keuzes zijn nodig om lokaal maatwerk te kunnen leveren. Op enkele terreinen is ook de schaal van de Hoeksche Waard te klein om tot adequate oplossingen te komen. Dan wordt bovenregionaal samengewerkt, zoals bijvoorbeeld bij de GGD Zuid-Holland Zuid. Om te komen tot een heldere positionering van het domein Samenleving binnen het SOHW is eerder besloten tot het opstellen van een meerjarenprogramma van alle uit te voeren projecten met vermelding van de voor de uitvoering noodzakelijke middelen (menskracht en geld). 3.2 Trends en ontwikkelingen Drie transities Vanaf 2013 worden de gemeenten geconfronteerd met drie grote decentralisaties. Delen van de AWBZ (begeleiding) worden vanaf 2013 overgeheveld naar gemeenten, evenals de jeugdzorg ( ) en de uitvoering van de nieuwe Wet werken naar vermogen (WWnV 2013). De samenwerkende gemeenten in de Hoekse Waard zijn druk doende zich hierop voor te bereiden. Speciale aandacht gaat uit naar de samenhang tussen de drie transities. Er is een projectorganisatie ingericht die aan de slag is met deze opgaven. Vanuit het Rijk zijn de financiële consequenties voor de gemeenten nog steeds niet concreet. De decentralisaties gaan gepaard met grote bezuinigingen voor de gemeenten. Er wordt, daar waar nodig, ook bovenregionaal (ZHZ niveau) samengewerkt aan deze opgave. Via nieuwsbrieven en extra bijeenkomsten zullen diverse gremia worden meegenomen in dit omvangrijk proces. 30 Samenleving

31 Eigen kracht De samenleving kenmerkt zich steeds meer door de hoge mate van zelfbewustzijn waarmee burgers hun eigen behoeften onderkennen. Een grote groep burgers is in staat eigen oplossingen te vinden voor de vraagstukken waarmee zij wordt geconfronteerd. Het appel dat de samenleving doet op de eigen kracht en de eigen verantwoordelijkheid van haar burgers is bovendien sterker geworden. Ook de toekomstige jeugdzorg, begeleiding en de WWnV doen een sterk appel op de eigen verantwoordelijkheid van de burger. Tegelijkertijd is er een kleine groep burgers die met een kluwen aan vraagstukken op meerdere leefgebieden wordt geconfronteerd. Volgens SCP cijfers gaat het om ca. 5% van de Nederlanders. Regionalisering instellingen Veel instellingen zijn de afgelopen jaren gefuseerd tot een regionaal of bovenregionaal niveau. Er is nu ook één welzijnsinstelling in de Hoeksche Waard. Deze schaalvergroting doet een sterk beroep op de samenwerking tussen de gemeenten in de Hoeksche Waard. RAS-subsidie Eind 2012 loopt de RAS-periode af. Voor 2013 zijn er tot 1 juli door PZH financiële middelen beschikbaar gesteld. Er zijn nog wel voor 2013 én 2014 ondersteuningsuren door PZH beschikbaar gesteld. JSO en Tympaan zorgen voor de invulling van deze uren in de Hoeksche Waard. Pact van mijn Hart Wonen, Zorg en Welzijn is een belangrijk integraal thema, dat zowel het domein Ruimte (wonen en volkshuisvesting) als het domein Economie (midden- en kleinbedrijf/winkels) beïnvloedt. Het Pact van mijn Hart met prestatieafspraken op deze terreinen, ondertekend op 22 september 2010 door 27 partijen, is kaderstellend bij de uitwerking van de door de gemeenteraden vastgestelde visies op de regionale ontwikkeling. Tot de ondertekenaars behoren naast de gemeenten, zorgaanbieders, woningcorporaties en welzijnsinstellingen in de Hoeksche Waard. In 2013 is er in nauwe samenwerking met het maatschappelijk middenveld een WWZ monitor uitgevoerd. Dit heeft veel bruikbare informatie opgeleverd waar diverse partijen gebruik van kunnen maken. 3.3 Wat hebben we bereikt? De Sociaal-maatschappelijke structuurvisie in de Hoeksche Waard /30 en het Pact Wonen-Welzijn-Zorg /30 zijn leidend voor de ontwikkeling van het Wmo-beleid in de Hoeksche Waard voor de periode van en nauw afgestemd op de Structuurvisie en de Woonvisie voor de Hoeksche Waard. Kernopgaven voor stimuleren sociale samenhang en leefbaarheid én ondersteuning vrijwilligersbeleid (prestatievelden 1, 3 en 4 van de Wmo): Het samen met maatschappelijke partners realiseren van aantrekkelijke, bereikbare maatschappelijke basisvoorzieningen voor burgers met een beperkte mobiliteit (passend onderwijs en zorgvoorzieningen voor ouderen); Het opzetten van een flexibel openbaarvervoerssysteem voor burgers die niet mobiel zijn (kinderen en ouderen met beperkingen en andere kwetsbare burgers); Het creëren van voldoende ontmoetingsplaatsen en het combineren van voorzieningen in multifunctionele gebouwen; Waarborgen dat er per dorp een basisschool is, zo nodig in combinatie met andere voorzieningen; Afstemmen van aanbod van sport, welzijn en cultuurvoorzieningen op de vraag en behoeften in gemeenten en dorpen (maatwerk). Daar waar nodig opschalen van voorzieningen met een regionale functie; Het stimuleren en professioneel ondersteunen van vrijwilligers en hun organisaties. 31 Samenleving

32 Kernopgaven voor een toekomst voor de jeugd (prestatieveld 2 van de Wmo): Een aantrekkelijke, veilige en gezonde omgeving voor de jeugd creëren binnen buurten en wijken; Kwalitatief goed onderwijs en stimulering van de samenwerking tussen onderwijs, welzijn en gezondheidsvoorzieningen; Verder stimuleren van laagdrempelige en samenhangende hulp bij de opvoeding en problemen bij opgroeien; Onderzoek naar de mogelijkheden voor hoger onderwijs en werkgelegenheid in de regio op terrein van verpleging, verzorging en dienstverlening; Kernopgaven voor de zorgzame regio zijn (prestatievelden 3, 4, 5 en 9 van de Wmo): Aanpassing van de woningvoorraad voor senioren (meer nultredenwoningen, eenpersoonshuisvesting, wonen-welzijn-zorg zones, flexibel en levensloopbestendig bouwen); Investeren in een nieuw zorg- en ondersteuningsaanbod voor ouderen die zelfstandig willen blijven wonen; Herijking welzijnsbeleid en afstemmen op nieuwe doelgroepen (kwetsbare burgers en burgers met beperkingen); Investeren in preventieve voorzieningen voor jeugd en ouderen; Verdere ondersteuning van de mantelzorg; Het versterken van een professioneel vangnet voor kwetsbare burgers. Prestaties gemeenten : In samenwerking met partijen realiseren van minimaal één en mogelijk twee zorg/welzijnskruispunten in de regio; Structureel middelen beschikbaar stellen aan Welzijnswerk en Ouderenwerk om te komen tot versterking en professionalisering, vanuit een budgettair neutraal uitgangspunt voor het totale Wmo-budget. Waarbij over de periode een verschuiving plaatsvindt van middelen van jong naar oud door ontgroening en driedubbele vergrijzing ; 3.4 Wat hebben we daarvoor gedaan? Concrete doelstelling De gelden t.b.v. de projectorganisatie sociaal domein zijn voor 2103 ondergebracht bij SOHW. Activiteiten Er is een projectorganisatie opgezet om de drie decentralisaties ter hand te nemen. Stand van zaken najaarsburap 2013 Project is in uitvoering. Er zijn nog enkele functies binnen de projectorganisatie niet ingevuld. Realisatie (planning) Projectorganisatie is later gestart c.q. ingevuld. Daardoor worden in 2013 niet alle geraamde middelen voor projectorganisatie uitgegeven. Deze middelen worden doorgeschoven naar Samenleving

33 3.4 Wat heeft het gekost? Jaarrekening Begroting Begroting Jaarrekening 2012 Primair Burap Samenleving RAS RAS coordinatiekosten Jeugd Cultuurnetwerker Cultuurparticipatie Wonen-welzijn-zorg Sociaal domein CJG in de Wijk Subtotaal uitgaven Doorbelasting middelen Totaal uitgaven Bijdrage provincie RAS Bijdrage gemeenten RAS Bijdrage gemeenten Sociaal domein Bijdrageprovincie CJG Totaal baten Saldo Baten en lasten Samenleving Resultaat Samenleving Toelichting: De RAS coördinatiekosten zitten voor een groot deel in de salariskosten (programmamanager samenleving). De juiste allocatie van de kosten vindt plaats op het moment dat de definitieve vaststelling voor RAS 2013 wordt ontvangen. De RAS 2013 subsidie liep tot 1 juli 2013 voor het 2 e deel van het jaar is voor het onderdeel jeugd bijgedragen vanuit de regionale middelen jeugd. Het project Sociaal Domein is in 2013 later van start gegaan dan gepland. Het openstaand saldo wordt overgemaakt aan de Gemeente Cromstrijen die vanaf 2014 hiervoor de administratie voert. Voor het pilot project CJG in de Wijk is voor 2013 een subsidie ontvangen waarmee deze kosten gedekt zijn. 33 Samenleving

34 Programma 4. VEILIGHEID 4.1 Inleiding Het programma Integrale Veiligheid is gericht op het ontwikkelen, implementeren en stimuleren van gemeenschappelijk integraal veiligheidsbeleid voor de Hoeksche Waard. Een en ander conform de doelstellingen en taken zoals omschreven in de gemeenschappelijke regeling. De hoofddoelstelling is het voeren van een gemeenschappelijk integraal veiligheidsbeleid met de vijf gemeenten op de Hoeksche Waard. 4.2 Trends en ontwikkelingen Algemeen Regie en Sturing De 5 gemeenten in de Hoeksche Waard hebben in 2011 allen een integraal veiligheidsplan opgesteld. Hierin liggen de prioriteiten vastgelegd voor de komende 4 jaren op het gebied van integrale Veiligheid. De nota s kennen een grote onderlinge samenhang en kunnen als een eenduidige prioriteitenlijst voor de gehele Hoeksche Waard gezien worden. Het integraal veiligheidsbeleid dient daarbij als gemeentelijk sturingsinstrument voor de partners in het veiligheidsdomein. Taken en bevoegdheden Met de komst van de nieuwe drank- en horecawet zijn de taken en bevoegdheden van gemeente uitgebreid. Vanaf 2014 zijn de gemeenten zelf grotendeels verantwoordelijk voor het toezicht op deze wet. Binnen de Hoeksche Waard is deze nieuwe taak gemeenschappelijk voorbereid en zal het toezicht in 2014 ook in samenwerking ten uitvoer worden gelegd. Op domein Sociaal wordt de overdracht van de taken en bevoegdheden binnen de jeugdgezondheidszorg met interesse gevolgd. De domeinen Integrale Veiligheid en Sociaal hebben grote raakvlakken op de preventieve en repressieve jeugdzorg, bemoeizorg, de nazorg aan ex-gedetineerden, huiselijk geweld en de crisisopvang. Regionale samenwerking Vanaf 2012 werken de 5 gemeenten nauwer samen op het gebied van integrale veiligheid. Naast de beleidsmatige afstemming neergelegd in de 5 veiligheidsplannen is er een gemeenschappelijk werkplan opgesteld om uitvoering te geven aan de beleidsplannen. De beleidsplannen vormen ook de gemeentelijke input voor het beleidsplan van de regionale (politie)eenheid Rotterdam. De uitvoering van het werkplan geschiedt onder het SOHW. Daarnaast wordt in Zuid-Holland Zuid en regio Rotterdam verband samengewerkt binnen de Veiligheidsregio, HALT, de Veiligheidsalliantie Rotterdam, het Veiligheidshuis ZHZ, het Regionaal Informatie en Expertisecentrum( RIEC) en het project Verzuip Jij Je Toekomst?!(VJJT), dat zich richt op het terugdringen van alcoholgebruik onder jongeren. Financiering Voor het gemeenschappelijk werkplan wordt van elke gemeente een financiële bijdrage en een ureninzet gevraagd voor het realiseren van de projecten. De financiering van de 4 regionale (ZHZ) veiligheidsprojecten 1 geschiedt vanaf 2012 niet meer langs 4 lossen kanalen, maar zal via één inwonerbijdrage worden geïnd. De financiering van deze 4 projecten maakt geen deel 1 het Veiligheidshuis, het Regionaal Informatie en Expertisecentrum( RIEC),Halt ) en de Veiligheid alliantie Rotterdam 34 Veiligheid

35 uit van de SOHW-begroting. Een bewuste keuze om administratieve lastenverzwaring te voorkomen. 4.3 Wat hebben we bereikt? Een veilig leefklimaat in de Hoeksche Waard op het gebied van wonen, werken, leren en recreatie door uitvoering te geven aan het uitvoeringsprogramma Integrale Veiligheid 2013 De samenwerking op het veiligheidsdomein is verder ontwikkeld. In 2013 is gestart met gezamenlijk voorbereiding van de bestuurlijke regionale overleggen. De adviezen worden door een beperkte groep ambtenaren voorbereid en voor besproken in het PFO. Er wordt hiermee efficiënter omgegaan met de ambtelijke capaciteit en biedt de mogelijkheid om bestuurlijk als HW als één stem naar buiten te treden. Alle voorbereiding voor de overdracht van de controletaken van de nieuwe drank- en horecawet zijn getroffen. In oktober is wederom de inbraakpreventieweek gehouden. Het aantal inbraken in de Hoeksche Waard blijft door inzet van burgers, gemeente en politie dalen. De gemeentelijke rampenorganisaties zijn getraind volgens het regionaal crisisplan. Naast bestuurlijke oefeningen is er in november een grote oefening gehouden op en rond Tiengemeten waarbij alle hulpdiensten, inclusief defensie, hebben bijgedragen. 4.4 Wat hebben we daarvoor gedaan? Concrete doelstelling Cyclus Opleiding & Oefenen gemeentelijke Rampenbestrijding. Uitvoeren jaarplan Integrale Veiligheid HW Opstellen van het jaarplan Integrale Veiligheid HW Activiteiten Afwerken van de cyclus Opleiding & Oefenen gemeentelijke Rampenbestrijding. Implementeren, uitvoeren, coördineren en monitoren van het jaarplan. Opstellen van het jaarplan Integrale Veiligheid HW Voortgang en Realisatie prognose (planning) Gerealiseerd Doorlooptijd 12 maanden Gedeeltelijk gerealiseerd. Niet gerealiseerd Doorlooptijd 12 maanden Gereed 4 e kwartaal Veiligheid

36 4.5 Wat heeft het gekost? Jaarrekening Begroting Begroting Jaarrekening 2012 Primair Burap Veiligheid Uitvoeringsprogramma Subtotaal uitgaven Doorbelasting middelen Totaal uitgaven Bijdrage gemeenten Totaal baten Saldo Baten en lasten Veiligheid Resultaat Veiligheid Toelichting: - De in 2012 gemaakte boeking voor nog te ontvangen facturen is teruggedraaid aangezien die nooit zijn doorbelast aan SOHW. 36 Veiligheid

37 37 Veiligheid

38 Programma 5. ECONOMIE 5.1 Inleiding Het programma Economie is gericht op het regionaal afstemmen van beleid en activiteiten op het gebied van economische zaken en beoogt daarmee de economische vitaliteit van de Hoeksche Waard te bevorderen. Algemene hoofddoelstelling is het stimuleren van de werkgelegenheid in het gebied, het actief inspelen op de behoeften vanuit het bedrijfsleven en het tot stand brengen van voldoende bedrijventerreinen voor de Hoekschewaardse vraag. De projecten die gerealiseerd worden in het programma Economie zijn opgenomen in het Uitvoeringsprogramma Structuurvisie Hoeksche Waard onder de deelprogramma s: S2 Werken S7 Verkeer Een nadere beschrijving van de te realiseren projecten is opgenomen in het Uitvoeringsprogramma. Voor 2015 is uitgegaan van ongewijzigde voortzetting van de projecten uit het Uitvoeringsprogramma Structuurvisie Hoeksche Waard In 2013 zal een nieuw Uitvoeringsprogramma worden opgesteld, op grond waarvan bijstelling en aanvulling van de projecten zou kunnen plaatsvinden. 5.2 Trends en ontwikkelingen Economie Op het gebied van de economie presteert de Hoeksche Waard de laatste jaren onder het landelijke gemiddelde. Ook de werkgelegenheid is in de afgelopen jaren afgenomen. Daarentegen is er nog steeds sprake van een lage werkeloosheid doordat een groot deel van de Hoeksche waarders buiten de Hoeksche Waard werken. Dit vertaalt zich in een grote uitgaande pendel. Economische Agenda Zuidvleugel De Zuidvleugel heeft de voor komende jaren een agenda ontwikkeld om de economie te stimuleren. Versterking vindt plaats langs de hoofdlijnen van: transitie Haven Industrieel Complex, transitie Greenports, campus ontwikkeling en kennisintensieve zakelijke diensten. Voor de Hoeksche Waard liggen er aanknopingspunten als het gaat om het havencomplex en de Greenports. Werken Ontwikkeling economie Naast de bedreigingen die de ontwikkelingen met zich meebrengen, liggen er ook kansen zoals het benutten van de recreatief landschappelijke kwaliteiten, de biobased economie, de groei van de zorgeconomie en het aantrekkelijke woonklimaat. De gunstige ligging van de Hoeksche Waard tussen de sterke (economische) groeiregio s Rotterdam en West-Brabant kan deze kansen versterken. Het is daarbij van belang te profiteren van de uitstralingseffecten van deze groeiregio s. 38 Economie

39 Om optimaal in te kunnen spelen op de economische kansen, zijn al in 2012 regionale economische doelen vastgelegd in de Sociaaleconomische Visie met het bijbehorende actieplan. Als uitwerking van deze visie moeten afspraken worden gemaakt over de programmering van bedrijventerreinen en de sociaal economische voorzieningen. Het verder uitvoeren van het actieplan is in 2013 opgepakt. Landschappelijk kwaliteit als economische meerwaarde In een Nationaal landschap is het evenwicht tussen landschappelijke kwaliteit en economische vitaliteit essentieel. Diverse projecten zullen worden opgepakt die te maken hebben met dit evenwicht. Te denken valt aan het pilotproject functiemenging in het buitengebied, het Toekomstplan Glastuinbouw en het plan van aanpak Agrocluster. Verkeer In 2012 en 2013 is een regionaal Verkeer en Vervoerplan opgesteld. In de komende jaren zal gewerkt worden aan het realiseren van de doelstellingen en het oplossen van knelpunten 5.3 Wat hebben we bereikt? Het programma economie richt zich op een slimme, duurzame en een landschappelijk verantwoorde groei van de economie van de Hoeksche Waard. Daarnaast worden binnen het programma Economie nieuwe financieringsvormen voor investeringen ontwikkeld voor de vulling van het Regiofonds. Verkeer en bevorderen van bereikbaarheid is een ander belangrijk onderdeel van het programma Economie. Werken Versterking economische vitaliteit Ontwikkelen onderscheiden werkmilieus voor verschillende typen bedrijvigheid Ontwikkeling regionaal bedrijventerrein Ontwikkeling concentratielocatie voor glastuinbouw Door financiële ondersteuning van de betreffende stichting: het bevorderen van de slagingskansen van beginnende ondernemers in de Hoeksche Waard Vergroten duurzaamheid van werkgebieden Verkeer Verbeteren in- en externe bereikbaarheid (auto, OV en fiets) Voldoen aan de eisen van duurzaam veilig Ontwikkelen van een samenhangend regionaal wegennet, met een duidelijke scheiding tussen doorgaand en bestemmingsverkeer en tussen auto- en langzaam verkeer Terugdringen en voorkomen van ecologische en landschappelijke versnippering door wegen 5.4 Wat hebben we daarvoor gedaan? Concrete doelstelling Economie Regiofonds door ontwikkelen Activiteiten Nieuwe vormen van financiering voor de vulling van het regiofonds Stand van zaken najaarsburap 2013 Mogelijke nieuwe financieringsvormen worden meegenomen in het in 2014 op te stellen meerjarenprogramma. Realisatie (planning) Geen aanvullingen t.o.v. de najaarsburap Economie

40 Concrete doelstelling Ontwikkeling regionaal bedrijvenpark Activiteiten Afstemmen lokale versus regionale vestiging van bedrijven. Stand van zaken najaarsburap 2013 Realisatie (planning) Geen aanvullingen t.o.v. de najaarsburap 2013 Werken Functiemenging in het buitengebied Sanering verspreid liggend glas Concentratie van landbouwbedrijven met verwerkingsen distributieactiviteiten op centraal agrocluster. Monitoring economische ontwikkeling, werkgelegenheid, ontwikkeling bedrijventerreinen, segmentering bedrijventerreinen. Begeleiding van startende ondernemers Kansen bij verkassen Versterken van de economie door het realiseren van het uitvoeringsprogram ma van de Sociaal Economische Visie Uitwerking innovatief voorbeeldplan voor woon-werklocatie in het buitengebied. Aanwijzen en realiseren van glasconcentratiegebiede n Opzet uitvoeringsorganisatie en ruimte-voorruimteloket Haalbaarheidsstudie Agrocluster Uitvoeren Bedrijvenmonitor Startcoach Ondersteunen van ondernemer voor duurzame oplossingen voorafgaand en tijdens het verhuisproces. Ondersteuning van de acties uit het uitvoeringsprogramma, o.a. opstellen van een regionaal bedrijventerreinprogra mma. Dit project is in het kader van de prioriteringen komen te vervallen. De subsidieaanvraag is door de provincie afgewezen. Dit betekent dat het toekomstplan glastuinbouw op dit moment niet uitgevoerd wordt. Het verplaatsen van agrobedrijven naar een centrale plaats is niet haalbaar. Het onderzoek richt zich nu op de perspectieven van de bio-based economie in de Hoeksche Waard. Dit project is in het kader van de prioriteringen komen te vervallen. In 2013 zijn de projecten herijking uitgiftebeleid en herijking bedrijventerreinstrateg ie vanuit het uitvoeringsprogramma uitgevoerd. Nog te bepalen Geen aanvullingen t.o.v. de najaarsburap Eind 2013 is er een bemiddelingssubsidie aangevraagd Geen aanvullingen t.o.v. de najaarsburap 2013 Jaarlijks Geen aanvullingen t.o.v. de najaarsburap 2013 Jaarlijks Geen aanvullingen t.o.v. de najaarsburap 2013 t/m 2013 Geen aanvullingen t.o.v. de najaarsburap Vanwege discussie met de provincie over programma bedrijventerreinen vindt besluitvorming over de strategie medio 2014 plaats. 40 Economie

41 Concrete doelstelling Detailhandel kleine kernen Activiteiten Onderzoek naar behoud detailhandel in de kleinere kernen. Stand van zaken najaarsburap 2013 Dit project is in het kader van de prioriteringen komen te vervallen. Realisatie (planning) Nog te bepalen Geen aanvullingen t.o.v. de najaarsburap 2013 Bewegwijzering Herstructurering bestaande bedrijventerreinen Verkeer Regionaal Verkeers- en Vervoersplan Realiseren bewegwijzering naar de bedrijventerreinen Opstellen van een gemeentegrensoverschrijdend herstructureringsprogr amma bedrijventerreinen. Uitvoeren maatregelen RVVP Dit project is in het kader van de prioriteringen komen te vervallen. Dit project is in het kader van de prioriteringen komen te vervallen. Pas in 2014 kan bij voldoende budget de uitvoering worden opgepakt Geen aanvullingen t.o.v. de najaarsburap 2013 Nog te bepalen Geen aanvullingen t.o.v. de najaarsburap Geen aanvullingen t.o.v. de najaarsburap Wat heeft het gekost? Jaarrekening Begroting Begroting Jaarrekening 2012 Primair Burap Economie Bedrijvenregister (v/h monitoring) Werken Verkeer en vervoer CHW Informatieloket bedrijven CHW Mentorproject Overige projecten E.Z Subtotaal uitgaven Doorbelasting middelen Totaal uitgaven Inwonerbijdrage Totaal baten Saldo Baten en lasten Economie Regiofonds Resultaat Economie Economie

42 Toelichting: Werken - In de begroting was een bedrag van opgenomen voor uitvoering van de Sociaal Economische Visie. Het budget wordt doorgeschoven naar 2014 en wordt ingezet voor het project Programmering Bedrijfsterreinen. - Het project Agrocluster is ook nog niet afgerond en loopt door in Verkeer en vervoer - In de begroting van het project RVVP was ten onrechte een bedrag meegenomen voor uren van de projectleider. De activiteiten zijn in zijn geheel uitgevoerd en er is nog een klein bedrag meegenomen in 2014 voor de financiële afronding. 42 Economie

43 43 Economie

44 Programma 6. BESTUUR 6.1 Inleiding Het programma Bestuur is gericht op het ondersteunen van het bestuur van het Samenwerkingsorgaan Hoeksche Waard bij de uitvoering van de regionaal afgesproken taken. Een en ander conform de doelstellingen en taken zoals omschreven in de gemeenschappelijke regeling. De algemene hoofddoelstelling is het mogelijk maken van goed bestuur door een optimaal verloop van de besluitvormingsprocessen en het beheren en zorg dragen voor, het daarbij benodigde personeel, de middelen en faciliteiten. 6.2 Trends en ontwikkelingen Algemeen In de Hoeksche Waard doen zich een aantal belangrijke trends en ontwikkelingen voor die hun impact hebben op meerdere beleidsterreinen en die hoge eisen stellen aan de inzet van en samenwerking tussen gemeenten in de Hoeksche Waard. Gedoeld wordt op de demografische transitie, de economische stagnatie, een stagnerende woningmarkt, verdere decentralisatie van taken en verantwoordelijkheden in de richting van de lokale overheden onder gelijktijdige vermindering van de financiële middelen. Dialoogtafel Om ervoor te zorgen dat de sociaal-economische vitaliteit in de HW ook op langere termijn behouden blijft is vanuit het SOHW een proces (dialoogtafel) op gang gebracht met het doel om samen met het maatschappelijk middenveld en het bedrijfsleven de ongewenste effecten te beperken en om de aanwezige kansen en kwaliteiten te benutten. Onderkend is daarbij dat het gezamenlijk optrekken van betrokken partijen in de HW, het Rijk, de provincie en zo mogelijk de omliggende stedelijke regio s van cruciaal belang is. In 2013 zijn een aantal masterclasses gehouden voor maatschappelijke organisaties en raadsleden met het doel erkenning en herkenning van de problematiek. Gewerkt is aan de totstandkoming van een coalitieakkoord waarin afspraken worden gemaakt waarop partners met de gevolgen willen omgaan en wat er aan kan worden gedaan. Regionale samenwerking Eind 2013 is het onderzoek naar de regionale samenwerking afgerond. Het evaluatie rapport is vastgesteld door de gemeenteraden en ook behandeld in het algemeen bestuur van het SOHW. Dit heeft geleid tot een aantal concrete aanbevelingen om de regionale samenwerking binnen het kader van het SOHW te versterken. De gemeenteraden hebben zich op 18 december 2013 uitgesproken over de toekomstige samenwerkingsvorm. De komende jaren praten de gemeenten over de verdere vormgeving van de regionale samenwerking. Parallel daaraan wordt door het SOHW gewerkt aan een verbetering van de regionale samenwerking conform de aanbevelingen uit het rapport ERS. Onderwerpen die daarbij in beeld komen zijn: - inzetten op procesregie om de kwaliteit van de beleidsprocessen en de transparantie van de samenwerking te vergroten - implementatie van het begrip opgaven gestuurd werken - vergoten slagvaardigheid - vergroten betrokkenheid van het maatschappelijk veld - inrichting en bemensing van het bureau SOHW afstemmen op de kerntaken 44 Bestuur

45 - investeren in een brede samenwerking o.a. oriëntatie op de regio s buiten de Hoeksche Waard Integratie programma s Samenleving en Veiligheid In de begroting 2013 is aangenomen dat een traject zou worden uitgestippeld om te komen tot een integratie van de domeinen Samenleving en Veiligheid binnen het SOHW en de begroting van het SOHW. In de begroting zou dit worden geëffectueerd. In het kader van de evaluatie van de samenwerking binnen het kader van de GR SOHW is geconstateerd dat de integratie van de domeinen samenleving en veiligheid nog niet volledig heeft plaatsgevonden. Hiervoor bestond vooralsnog nog geen volledig draagvlak. Bij het opstellen van het meerjaren (uitvoerings)programma voor de nieuwe raadsperiode in 2014 zal de integratie worden meegenomen. Externe oriëntatie Regio s concurreren in zekere mate met elkaar. Profilering naar buiten is belangrijk voor de vitaliteit van de Hoeksche Waard. In overeenstemming met de Structuurvisie Hoeksche Waard, wil het gebied een groene long zijn voor de Randstad (Zuidvleugel). Het bestuur zet de ingezette lijn voort om zich nadrukkelijker over de grenzen van de Hoeksche Waard manifesteren. Financiering De steeds krappere budgetten voor investeringen, beheer en onderhoud dwingen tot het zoeken naar nieuwe mechanismen en verdienmodellen. Mechanismen om de Hoeksche Waard ook op lange termijn economisch en sociaal aantrekkelijk en leefbaar te houden. Door te zoeken naar gezamenlijke belangen en van daaruit te kijken naar wat nodig is om het bestaande aantrekkelijk te houden en toekomstbestendig te maken. En vooral door de gezamenlijke belangen, publiek, privaat en privé te smeden tot eigenaarschap en ondernemerschap. In 2011 is tot het instellen van een regiofonds besloten. Hiermee kunnen gewenste ontwikkelingen worden (mee) gefinancierd. Het regiofonds wordt gevuld door baten uit de rode ontwikkelingen en een inwonersbijdrage. In 2012 is een onderzoek gestart om tot nieuwe inkomstenbronnen voor het regiofonds te komen. Het onderwerp financiering heeft in 2013 op de agenda gestaan o.a. in het kader van de voorbereiding van een coalitieakkoord tussen betrokken partners over de aanpak van de gevolgen van de demografische ontwikkelingen. Ook besloot het dagelijks bestuur in november 2013 om in 2014, na de verkiezingen in maart 2014, een meerjarenuitvoeringsprogramma te maken en daarbij de problematiek van financiering nadrukkelijk te betrekken. De veranderende positie van de overheid ten opzichte van het maatschappelijk veld is een bepalende factor in deze. 6.3 Wat hebben we bereikt? Het programma Bestuur en Middelen faciliteert en coördineert de inhoudelijke programma s met als doel oplossingen te bieden voor deelprogramma overstijgende probleemstellingen. De doelstellingen zijn: Het verder ontwikkelen van de samenwerking tussen de gemeenten en met andere externe overheden en partijen Optimale strategische positionering van de Hoeksche Waard. Het ontwikkelen van nieuwe financieringsvormen en verdienmodellen ten bate van het Regiofonds Het versterken van het imago (aantrekkelijkheid en bestuurskracht) van de Hoeksche Waard door externe communicatie Planning en control van alle activiteiten van het samenwerkingsorgaan inclusief het beheer van het Regiofonds. Ontwikkeling van de kerncompetenties en systemen op het gebied van programmamanagement. Het (materieel) faciliteren van de bestuurlijke activiteiten van het raadsledenoverleg Hoeksche Waard. 45 Bestuur

46 De bestuursondersteuning dient zorg te dragen voor een geolied en goed samenwerkend werkveld wat bestaat uit de vijf aan de beleidsdomeinen gekoppelde Pfo s, het Dagelijks en Algemeen Bestuur. 6.4 Wat hebben we daarvoor gedaan? Concrete doelstelling Faciliteren van regionaal bestuurlijk overleg Optimale positionering Hoeksche Waard in extern krachtenveld. SOHW in control Activiteiten Pfo s, DB, AB en raadsledenoverleg Hoeksche Waard Strategische beleidsadvisering nieuwe ontwikkelingen Begroting, marap en jaarverslag Voortgang en prognose Realisatie (planning) Doorlopend Geen wijziging t.o.v. najaarsburap 2013 Doorlopend Geen wijziging t.o.v. najaarsburap 2013 Half jaarlijks Geen wijziging t.o.v. najaarsburap 2013 Kaderstellende rol gemeenteraden Kadernotitie Afgezien is van een kadernotitie. De focus is gericht op de voorbereiding van een meerjarenprogram ma na de verkiezingen Eind 2013 is een projectopdracht vastgesteld voor het opstellen van een nieuw uitvoeringsprogram ma Evalueren van de bestuurlijke samenwerking Organiseren van een bestuurlijke werkconferentie In de eerste helft van 2013 is het project Evaluatie Regionale Samenwerking (ERS) gestart. Dit heeft geleidt tot een rapport waarin een beeld van de huidige (manier van) samenwerking wordt geschetst. De volgende fase is een Conferentie in oktober over de stip aan de horizon. Evaluatie is eind 2013 afgerond met een besluit van de gemeenteraden. Verbeteren regionale samenwerking conform aanbevelingen rapport ERS* Inzicht in de inkomsten en uitgaven van het Regiofonds Opstellen plan van aanpak Beheer Regiofonds Plan van aanpak wordt in 2014 opgesteld. Doorlopend Geen wijziging t.o.v. najaarsburap Bestuur

47 Concrete doelstelling Financiering van projecten zeker stellen. Communiceren van activiteiten van het SOHW Dialoogtafels demografische transitie * Activiteiten Ontwikkelen nieuwe financieringsvormen voor regionale projecten Persberichten, nieuwsbrieven en websitebeheer - Startdocument - Masterclass voor raadsleden. - 2 dialoogtafels - Transitieatlas Voortgang en prognose - Startdocument is opgesteld - Masterclass is gehouden - 2 dialoogtafels zijn georganiseerd Realisatie (planning) Doorlopend Geen wijziging t.o.v. najaarsburap Elk kwartaal Geen wijziging t.o.v. najaarsburap Afronding in 1 e kwartaal Wat heeft het gekost? Jaarrekening Begroting Begroting Jaarrekening 2012 Primair Burap Bestuur Bestuurskosten Bestuursondersteuning Subtotaal uitgaven Doorbelasting middelen (ICT, P&O, FI etc) Totaal uitgaven Inwonerbijdragen bijdrage derden Totaal baten Saldo Baten en lasten Bestuur Regiofonds Resultaat Bestuur Toelichting: Bestuurskosten - De uitvoering van het meerjarenprogramma valt grotendeels in Het budget voor het project Dialoogtafels was in zijn totaliteit in 2013 opgenomen terwijl de uitvoering ook nog voor een deel in 2014 plaatsvindt. Doorbelasting middelen - Deze kosten zijn lager door o.a. een eenmalige uitkering van OVO (Onderlinge Verzekeringen Overheid) en lagere kosten voor huur kantoorruimte. 47 Bestuur

48 Paragrafen In het jaarverslag zijn in afzonderlijke paragrafen de beleidslijnen vastgelegd met betrekking tot relevante beheersmatige aspecten, alsmede tot de lokale heffingen. Het Besluit Begroting en Verantwoording (de BBV) schrijft een verplicht aantal paragrafen voor, tenzij het desbetreffende aspect niet aan de orde is. Voor het Samenwerkingsorgaan Hoeksche Waard zijn de paragrafen Weerstandsvermogen, Financiering, Instandhouding kapitaalgoederen en Bedrijfsvoering van toepassing. 48 Paragrafen

49 49 Paragrafen

50 Paragraaf weerstandsvermogen en risicobeheersing 1. ALGEMEEN 1.1 Inleiding Onder weerstandsvermogen wordt verstaan het vermogen van de gemeenschappelijke regeling om toekomstige onverwachte tegenvallers op te vangen, zonder dat een dergelijke tegenvaller directe consequenties heeft voor haar huidige beleid en/of daaraan verbonden activiteiten. Het weerstandsvermogen is van belang voor de mate waarin risico s, waarvoor geen voorzieningen zijn getroffen of waarvoor geen verzekeringen zijn afgesloten, kunnen worden opgevangen. Om de relatie tussen de risico s die de gemeenschappelijke regeling loopt en het noodzakelijke weerstandsvermogen in kaart te brengen zijn de risico s geïnventariseerd en geclassificeerd naar: het schadebedrag van mogelijke risico s; de inschatting dat het zich vooral zal doen. 1.2 Beleid Geconcludeerd is dat de risico s gerelateerd zijn aan het vaste organisatiedeel en het projectendeel van de organisatie. In het algemeen kun je stellen, dat als de projecten geen doorgang vinden er ook geen project gerelateerde risico s zijn. Immers, op wat voorbereidende handelingen na, wordt er pas met een project gestart als er financieringsbronnen (subsidie) zijn toegezegd. Dus hiermee is feitelijk primair het eerste risico afgedekt. Daarnaast worden de projecten gefinancierd vanuit het regiofonds. Als het Regiofonds ontoereikend blijkt te zijn, worden de projecten heroverwogen en zodanig geprioriteerd, dat het regiofonds toereikend is. Ten slotte is het niet noodzakelijk om maatschappelijk geld van de deelnemende gemeenten in een projectenorganisatie op een rekening te storten, als diezelfde deelnemende gemeenten verplicht zijn om er steeds zorg voor te dragen dat het openbaar lichaam te allen tijden over voldoende middelen beschikt om aan al zijn verplichtingen jegens derden te kunnen voldoen. Immers, in geval van opheffing van het openbaar lichaam worden de rechten en verplichtingen van het lichaam verdeeld over de deelnemers. Gelet op bovenstaande overwegingen is bepaald dat de totale risicowaarde van de geïnventariseerde risico s met de volgende drietrap wordt afgedekt. Primaire dekking Projecten worden pas opgestart als de financiering van de opgenomen projecten zijn afgedekt en goedgekeurd door het dagelijks bestuur. Secundaire dekking De risicowaarde van organisatie-gerelateerde risico s worden gedekt vanuit de algemene reserve en het budget voor onvoorzien. De risicowaarde van de project-gerelateerde risico s worden voor zover als mogelijk gedekt vanuit de vaste bijdragen in het Regiofonds dat tot het weerstandsvermogen wordt gerekend. Bij een ontoereikend regiofonds worden de projecten zodanig opnieuw geprioriteerd dat het regiofonds wel toereikend is. 50 Paragraaf Weerstandvermogen

51 Tertiaire dekking In de situatie dat, door het zich voordoen van een risico, de liquiditeit ontoereikend is om aan al zijn verplichtingen jegens derden te kunnen voldoen, zijn gemeenten verplicht om een aanvullende bijdrage te doen. Beheersen risico s Binnen de organisatie is er sprake van eenvoudig risicomanagement. De organisatie is zich bewust dat risico s een expliciet onderdeel zijn van de afwegingen bij beslissingen. Bij de invulling van het risicomanagement wordt zoveel mogelijk aangesloten bij de bestaande beheerstechnieken en instrumenten. Ten behoeve van de begroting zijn de risico s uitgebreid geïnventariseerd. 2. Risico s In het Besluit Begroten en Verantwoorden 2004 is als minimum eis opgenomen dat in de weerstandsparagraaf alle risico s worden opgenomen, die tot op het moment van aanbieden van de begroting en meerjarenraming bij het algemeen bestuur bekend zijn. Inventarisatie Bij de jaarrekening 2013 zijn na inventarisatie de volgende risico s geclassificeerd. Risico Kritiek Kans Hoog Gemiddeld Laag Beduidend - Verzekeringen - Regionale samenwerking Gering - Financiering subsidiemogelijkheden - Financiering subsidievoorwaarden - Exploitatie Veerpont De totale risicowaarde van de geïnventariseerde risico s bedraagt circa Bestaande uit : Organisatie gerelateerde risico's Project gerelateerde risico's De risico s worden ingedeeld in: - Politieke risico s - Financiële risico s - Bedrijfsvoering risico s Politieke risico s Regionale samenwerking ( Beduidend, Gemiddeld) Binnen de deelnemende gemeenten van de Hoeksche Waard liggen meerdere activiteiten op het gebied van regionale samenwerking. Mede onder invloed van de kabinetsplannen om gemeenten onder de inwoners te dwingen tot fuseren, is er een brede evaluatie gedaan over de samenwerking binnen de Hoeksche Waard. De uitkomst van deze evaluatie is dat de Hoeksche Waardse gemeenten met uitzondering van de gemeenten Binnenmaas en Korendijk in de nabije toekomst willen samengaan. Deze ontwikkeling kan effect hebben voor het takenpakket van de GR. 51 Paragraaf Weerstandvermogen

52 Financiële risico s Financiering variabele inkomsten/subsidiemogelijkheden (Gering, Hoog) Vanwege de onzekere economische situatie en de bezuinigingen vanuit het Rijk zijn subsidies onzeker geworden. Projecten worden niet eerder gestart nadat de subsidie zeker is. De vinger wordt de komende tijd aan de pols gehouden. Financiering subsidie voorwaarden ( Gering, Gemiddeld) Een groot deel van de projecten van het SOHW wordt gefinancierd door middel van externe subsidies. Toekenning van de subsidie is afhankelijk van in hoeverre het projectresultaat voldoet aan de subsidievoorwaarden. Bij niet voldoen kan de subsidie niet verstrekt worden of worden verminderd. Subsidiegevers zijn in toenemende mate strikter bij de controle van de naleving van de subsidievoorwaarden. Exploitatie veerpont ( Gering, Laag) Het contract met de exploitant van de veerpont loopt in 2016 af. Doordat de veerpont economisch eigendom is van de exploitant, is het risico aanwezig, dat deze de veerpont met het einde van het contract in zicht, niet op de juiste wijze onderhoud. Voor de pont is van de provincie wel een subsidie ontvangen onder de voorwaarde, dat de pont de komende vijf jaren in de vaart blijft. In 2015 zal beoordeeld worden of het contract onder dezelfde voorwaarden wordt doorgezet. Bedrijfsvoering risico s Verzekeringen SOHW (Beduidend, Hoog) De SOHW is eigen risicodrager op het gebied van ziekte. Als medewerkers langdurig ziek worden, kan dit effecten hebben voor de continuïteit van het werkproces. Vervolgens kan dit een behoorlijke financieel nadeel opleveren. Gestreefd wordt om de medewerkers van SOHW onder te brengen bij een verzekering van de gemeenten. 3. WEERSTANDSCAPACITEIT De weerstandcapaciteit wordt berekend door de saldi van het vrije deel van de algemene reserve, reserves zonder vastgesteld bestedingsdoel, de vaste gemeentelijke bijdrage in het regiofonds en de rekening voor onvoorzien bij elkaar op te tellen. ( x 1.000) Weerstandscapaciteit Begroting Rek Vrij aanwendbare deel van de algemene reserve Onvoorzien 25 Weerstandscapaciteit t.b.v. organisatiedeel Vaste bijdragen regiofonds Weerstandscapaciteit t.b.v. projectendeel Totale weerstandscapaciteit Zowel voor de organisatie gerelateerde risicowaarde ( ) als de project gerelateerde risicowaarden ( ) is de weerstandscapaciteit toereikend. 52 Paragraaf Weerstandvermogen

53 53 Paragraaf Weerstandvermogen

54 Paragraaf Financiering 1. Algemeen In deze paragraaf wordt inzicht verschaft in de financiële positie op het gebied van financiering. Volgens de Wet fido mag de financieringsfunctie uitsluitend de publieke taak dienen. Verplichte onderdelen zijn de kasgeldlimiet en de renterisiconorm. 1.1 Ontwikkelingen Eind 2012 werd geconstateerd dat de BNG niet bereid was om geldlening te verstrekken omdat de kredietwaardigheid van de GR als onvoldoende werd beoordeeld. Reden hiervan was, dat er geen expliciete bepaling in de GR was opgenomen die de aansprakelijkheid regelt van de deelnemers aan een openbaar lichaam bij insolvabiliteit. De BNG was pas bereid om een krediet in de rekening-courant te verstrekken als de GR voldoet aan de voorwaarden zoals verwoord in de "Circulaire aansprakelijkheid voor schulden van openbare lichamen op grond van de Wet Gemeenschappelijke Regelingen" of als één (of meerdere) van de deelnemende gemeenten een garantie heeft afgegeven voor het krediet in de rekening-courant. Begin 2013 is er een voorstel gedaan om de gemeenschappelijke regeling aan te passen. 2.1 Kasgeldlimiet Aangegeven dient te worden in welke mate de gemeenschappelijke regeling risico loopt bij het eventueel aantrekken van kortlopend geld. De door het rijk bepaalde norm is 8,5% van de begrotingsomzet. (Bedragen x 1.000) Kasgeldlimiet e kwt. 2e kwt. 3e kwt. 4e kwt. 1. Totale vlottende kortlopende schuld Totale vlottende middelen = 1-2Netto vlottende (+) of Overschot middelen (-) Kasgeldlimiet (KGL) a = 4>3 ruimte onder de KGL a = 3>4 overschrijding van de KGL Berekening kasgeldlimiet 6. Begrotingstotaal Percentage regeling 8,5% 8,5% 8,5% 8,5% 4. Kasgeldlimiet In 2013 is de kasgeldlimiet geen enkel kwartaal overschreden en voldoet daarmee aan de wettelijke normen. 3.2 Renterisiconorm Hiermee worden de renterisico s in beeld gebracht die de gemeenschappelijke regeling loopt bij het omzetten of opnemen van vaste schulden. De norm die gehanteerd wordt is 20% van het begrotingstotaal van het betreffende jaar met een minimum van 2,5 miljoen. 54 Paragraaf Financiering

55 (bedragen x 1000) Renterisico op vaste schuld 2013 werkelijk 1 Renteherzieningen Te betalen aflossingen Renterisico ( 1+2) Renterisiconorm a = 4>3 Ruimte onder renterisiconorm b= 3>4 Overschrijding renterisiconorm 0 0 Berekening renterisiconorm 4a Begrotingstotaal b Het bij ministeriële vastgelegde percentage 20% 20% 4 Renterisiconorm ( 4a x 4b: 100) De Gemeenschappelijke regeling heeft geen langlopende vaste geldleningen. 55 Paragraaf Financiering

56 Paragraaf Bedrijfsvoering 1. Inleiding Het welslagen van programma s en de uitvoering van de in de GR opgenomen taken is in belangrijke mate afhankelijk van de kwaliteit van de bedrijfsvoering. 2. Beleid In mei 2011 is de Inrichting ambtelijke organisatie vastgesteld. Tweede helft 2011 is de implementatie hiervan gestart. Dit heeft in 2012 verder vorm gekregen. Een kernpunt hiervan is dat bij de uitvoering van de programma s het SOHW de proces/regierol heeft en de gemeenten de inhoudelijke rol. De gemeenten zijn (mede) uitvoerder van regionale opgaven, stellen uitvoeringscapaciteit beschikbaar en zorgen voor afstemming en coördinatie binnen de eigen gemeente. Het SOHW is verantwoordelijk voor de gemeenschappelijke belangen, beheerder/uitvoering van het planning & control proces, ondersteunt de bestuursorganen (PFO s, DB, AB, ROHW) en brengt samenhang aan tussen projecten binnen en tussen de programma s. Concreet heeft dit betekend dat het secretariaat van de PFO s door het SOHW wordt gedaan. Tot die tijd werd dit ingevuld door een medewerker van een van de gemeenten. In 2013 is dit onverkort doorgezet. 3. Personeel Het personeel van SOHW volgt de rechtspositie volgt van de gemeente Binnenmaas. Deze gemeente levert op basis van een daartoe afgesloten dienstverleningsovereenkomst aan SOHW ondersteuning op het gebied van personeel en organisatie. Begin 2013 heeft een prioritering van projecten plaatsgevonden die uit het regiofonds worden bekostigd. Dit heeft geleidt tot een reductie van het aantal projecten dat wordt uitgevoerd. Deze reductie vangt in 2014 aan. Op grond hiervan heeft het bestuur van SOHW verzocht een bureauevaluatie uit te voeren. Najaar 2013 heeft deze plaatsgevonden. De conclusie is dat er in 2012 en 2013 al is bezuinigd op personeel. Verdere bezuiniging is afhankelijk van de taken die door het bureau moeten worden uitgevoerd. Bij het opstellen van het nieuwe meerjarenprogramma worden de taken voor de periode duidelijk. De samenstelling van het bureau is daarvan afhankelijk. 4. Informatie en communicatie De website van het Samenwerkingsorgaan Hoeksche Waard biedt uitgebreide informatie over de activiteiten van het SOHW. Agenda's en bijbehorende stukken van openbare vergaderingen (Algemeen Bestuur, ROHW) zijn voor een ieder in te zien via deze website. Goedgekeurde voorstellen en vastgestelde verslagen worden op deze website geplaatst. Voor stukken gerelateerd aan niet-openbare vergaderingen (Dagelijks Bestuur, portefeuillehouder overleggen) is een inlogcode nodig. Zaken over beleidsvorming en uitvoering van diverse projecten die samenhangen met het Nationaal Landschap Hoeksche Waard worden eveneens op deze website aangeboden. De meer recreatieve informatie over de Hoeksche Waard en betreffende projectinformatie vindt met terug op Ook de andere websites, tevens in eigendom van en beheerd door SOHW, bieden gerichte projectinformatie b.v. en 5. Financiën De werkzaamheden voor de planning en controlwerkzaamheden, zoals de P&C cyclus, financiële administratie, betalingsverkeer, treasury; etc. zijn uitbesteed aan de Gemeente Oud-Beijerland. Deze taken zijn ingebed binnen de financiële processen van Oud-Beijerland. Hiertoe is een dienstverleningsovereenkomst aangegaan. 6. Huisvesting SOHW maakte tot medio 2103 gebruik van het gebouw van de GR SVHW te Klaaswaal. Door de uitbreiding van taken SVHW was er sprake van ruimte tekort binnen het gebouw van de SVHW te Klaaswaal. Het SVHW had de huurovereenkomst per 1 juli 2013 opgezegd. 56 Paragraaf Bedrijfsvoering

57 Begin 2013 is gezocht naar een nieuwe kantoorruimte voor het bureau SOHW. Deze is gevonden in het gemeentehuis van Strijen. Per 1 juli 2013 heeft het bureau SOHW daar haar intrek genomen. Naast de huisvesting van het bureau worden in het gebouw ook de (werk)bijeenkomsten van DB en AB en regionale medewerkers gefaciliteerd. Hiertoe worden kosten in rekening gebracht. De bijeenkomsten van de pfo s worden vanaf juli 2013 in de gemeentehuizen van de gemeenten gehouden. Het Raadsledenoverleg blijft haar vergaderingen houden in het kantoor van het SVHW. Projecten worden uitgevoerd met actieve betrokkenheid van ambtenaren welke in dienst zijn bij de deelnemende gemeenten. De huisvestingskosten van de (gemeentelijke) ambtenaren drukken niet op de begroting van de GR SOHW. 7. Middelen Begroting Begroting Jaarrekening Middelen 2013 Burap Primitief Verzekeringen Dienstverlening P&O Dienstverlening Financien Adminstratie & Control Huur kantoorruimte Inkoop Diensten Archiefkosten Verhuiskosten Verdeling eigen vermogen OVO onder leden Totaal Begroting 2013 Primitief Begroting Burap 2013 Jaarrekening 2013 Doorbelasting programma's Ruimte Landschap Samenleving Veiligheid Economie Bestuur Totaal Toelichting: - De overschrijding op de post Administratie & Control betreft de aankoop van een licentie voor Acrobat (ICT kosten). - De kosten m.b.t. huur kantoorruimte is iets lager uitgevallen t.o.v. het bedrag bij de Burap. Bij de Burap was nog niet duidelijk of er nog additionele kosten berekend zouden worden door de Gemeente Strijen i.v.m. gebruik extra vergaderruimte etc. - Er is maar een klein deel van het archief extern opgeslagen waardoor de kosten beduidend lager uitgevallen zijn dan begroot. - SOHW is in 2013 verhuisd van het kantoor van SVHW in Klaaswaal naar het Gemeentehuis van Strijen. Hiervoor zijn extra kosten gemaakt die apart zichtbaar zijn gemaakt. 57 Paragraaf Bedrijfsvoering

58 - Vanwege de overname van OVO (Onderlinge Verzekeringen Overheid) door Achmea is het eigen vermogen verdeeld onder de voormalige leden en is er een eenmalig bedrag ontvangen. 58 Paragraaf Bedrijfsvoering

59 59 Paragraaf Bedrijfsvoering

60 Paragraaf Instandhouding kapitaalgoederen Kapitaalgoederen worden gebruikt om doelen uit de programma s te realiseren. Vanuit het oogpunt van duurzaamheid dienen de kapitaalgoederen goed onderhouden te worden. Om deze kwaliteit te waarborgen is het noodzakelijk dat de kapitaalgoederen op een goede manier worden beheerd. Dit vereist visie op het beheer van de kapitaalgoederen, systematisch beheer, meerjaren onderhoudsplannen en de vertaling van de financiële consequenties in toereikende budgetten. Gezien de kapitaalgoederen die de Gemeenschappelijke regeling Samenwerkingsorgaan Hoeksche Waard in bezit heeft, is er geen visie en beleid ontwikkeld. Boekwaarde Kapitaalgoed per 1/1/2013 Afschrijvingen per 31/12/2013 Veerpont Meubilair De veerpont, die in 2006 is aangeschaft voor het onderhouden van een voetveer tussen Zwijndrecht en Puttershoek, wordt op basis van een overeenkomst voor een periode van 10 jaar beschikbaar gesteld aan de exploitant. Na deze periode kan de exploitant de veerpont tegen een vergoeding van overnemen. Zodoende wordt er op de veerpont niet afgeschreven. De exploitant zorgt eveneens voor het onderhoud van het voetveer. Het meubilair is aangekocht in 2013 tijdens de verhuizing van het kantoor van SVHW naar de gemeente Strijden. Vanaf 2014 zal het in 10 jaar afgeschreven worden. 60 Paragraaf Instandhouding kapitaalgoederen

61 61 Paragraaf Instandhouding kapitaalgoederen

62 JAARREKENING 62 Jaarrekening

63 63 Jaarrekening

64 Balans per 31 december 2013 Balans per 31 december 2013 ACTIVA Vaste activa Ultimo Ultimo Materiele vaste activa Investeringen met een economisch nut Financiele vaste activa Overige langlopende leningen u/g 0 0 Totaal vaste activa Vlottende activa Uitzettingen met een rentetypische looptijd korter dan een jaar Vorderingen op openbare lichamen Vordering op ZHZ BWS middelen 0 - Overige vorderingen Overige uitzettingen 0 Liquide middelen Bank- en girosaldi Overlopende activa Nog te ontvangen subsidiebedragen Overige vooruitbet/nog te ontv bedragen Totaal vlottende activa Totaal generaal TOELICHTING: Algemene toelichting op de balans Algemeen De balans geeft het totaalbeeld aan van de vermogenspositie aan het einde van het dienstjaar. Algemene grondslagen voor het opstellen van de jaarrekening De jaarrekening is opgemaakt met inachtneming van de voorschriften die het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten (BBV) daarvoor geeft. De waardering van de activa en passiva en de bepaling van het resultaat vindt plaats op basis van historische kosten. Tenzij bij het desbetreffende balanshoofd anders is vermeld, worden de activa en passiva opgenomen tegen nominale waarden. De baten en lasten worden toegerekend aan het jaar waarop zij betrekking hebben. Baten en winsten worden slechts genomen voor zover zij op de balansdatum zijn gerealiseerd. Verliezen en risico s die hun oorsprong vinden voor het einde van het begrotingsjaar, worden in acht genomen indien zij voor het opmaken van de jaarrekening bekend zijn geworden. 64 Balans

65 Vaste activa Materiele vaste activa De materiële vaste activa zijn gewaardeerd tegen verkrijging- of vervaardigingprijs. Specifieke investeringsbijdragen van derden worden op de desbetreffende investering in mindering gebracht; in die gevallen wordt op het saldo afgeschreven. Materiele vaste activa Boekwaarde Bijdragen van derden Investeringen Desinvesteringen Afschrijvingen Afwaarderingen Boekwaarde Veerpont Meubilair Totaal Dit betreft de veerpont die middels overeenkomst beschikbaar is gesteld aan de exploitant voor een periode van 10 jaar. Na deze periode kan de exploitant de veerpont tegen een vergoeding van ,- overnemen. Op de veerpont vindt geen afschrijving plaats. Het meubilair is aangekocht in 2013 tijdens de verhuizing van het kantoor van SVHW naar de gemeente Strijden. Vanaf 2014 zal het in 10 jaar afgeschreven worden. Vlottende activa De afwikkeling van de vorderingen heeft een normaal verloop. Ze zijn gewaardeerd tegen nominale waarde, waarbij geen voorziening is gevormd voor eventuele dubieusheid. Overige vorderingen Het betreft grotendeels vorderingen op de 5 Gemeenten binnen de Hoeksche Waard met betrekking tot doorschuif BTW, bijdrage project windenergie en bijdrage RAS Bank- en girosaldi Dit betreft het saldo van de BNG-rekening. 65 Balans

66 Overlopende activa de van EU, Rijk en provincies nog te ontvangen voorschotbedragen die ontstaan door voorfinanciering op specifieke uitkeringen: Saldo per Toevoegingen Vrijval Saldo per Fijnmazige structuur fase 3B Fijnmazige structuur fase Landschapsbeheerplan Biodiversiteit voortgang programma Vlietproject (wandelpaden) Kunst vh picknicken Piershil Kunst vh picknicken Lindenhoeve Uniforme objectbewegwijzering Recreatiekaart Uitbreiding steqi's Toegankelijkheids fase Toegankelijkheids fase Marketing & Promotie Marketing & Promotie Marketing & Promotie Marketing & Promotie Ontwikkeling speelterrein Tiengemeten Onderzoek HMC bedrijvigheid in de HW Zuidrand HWV experiment CJG in de wijk Cultuurnetwerker overige vooruitbet/nog te ontv bedragen Totaal Balans

67 Balans per 31 december 2013 PASSIVA Ultimo Ultimo Vaste passiva Eigen vermogen Algemene reserves Bestemmingsreserves Resultaat na bestemming Voorzieningen Voorzieningen voor verplichtingen, verliezen en risico's 0 0 Vaste schulden met een rentetypische looptijd van een jaar of langer Totaal vaste passiva Vlottende passiva Netto vlottende schulden met een rente typische looptijd korter dan een jaar Vooruitontvangen subsidies - Overige schulden Overlopende passiva Vooruitontvangen subsidies Overige vooruitontv/nog te bet. bedragen Totaal vlottende passiva Totaal generaal TOELICHTING Eigen vermogen Reserves Algemene reserves - algemene reserve Saldo Toevoeging Onttrekking Bestemming resultaat 2012 Vermindering ter dekking van afschrijvingen Saldo Bestemmingsreserves - Regiofonds Resultaat Totaal Bestemmingsreserve Dit betreft het Regiofonds. Het resultaat van de programma s is hiervan ten laste gebracht. 67 Balans

68 Algemene reserve Voorgesteld wordt het Resultaat 2013 in 2014 ten laste te brengen van de Algemene reserve. Overige schulden De post overige schulden zijn de uitstaande crediteuren ultimo 2013 Overlopende passiva De vlottende passiva worden gewaardeerd tegen de nominale waarde. Vooruitontvangen subsidies Voor Masterplan Zuidrand is er een voorschot ontvangen van waarvan een deel vrijgevallen is in 2013 om de kosten van het project te dekken. Het restant is een bedrag van m.b.t. RAS Overige overlopende passiva Overige overlopende passiva bestaat voor het grootste deel uit nog te betalen bedragen aan de 5 Gemeenten binnen de Hoeksche Waard en SVHW waarvoor op dat moment nog geen facturen voor aanwezig waren. Saldo per Toevoegingen Vrijval Saldo per Verplichtingen die in een volgend begrotingsjaar tot betaling komen De van EU, Rijk en provincies ontvangen voorschotbedragen voor specifieke uitkeringen die dienen ter dekking van lasten van volgende begrotingsjaren: Vooruitontvangen subsidie Masterplan Zuidrand Jaarschijf subsidie EFA HW Terug te betalen subsidie RAS Te verrekenen subsidie RAS Overige overlopende passiva Totaal Balans

69 69 Balans

70 Programmarekening en toelichting Inleiding Het Besluit begroting en verantwoording schrijft voor dat de financiële begroting tenminste moet bestaan uit: een overzicht van baten en lasten en de toelichting; de uiteenzetting van de financiële positie en de toelichting. Na het overzicht van baten en lasten staat de toelichting op de baten en lasten, met daarin aandacht voor: 1.1 Toelichting begrotingsrechtmatigheid 1.2 Over te boeken budgetten naar de begroting De verklaring van de aanmerkelijke verschillen (rekening 2012 en begroting 2013); 1.4 de incidentele baten en lasten; De uiteenzetting van de financiële positie is als volgt opgebouwd: 2.1 Wet normering bezoldiging topfunctionarissen publieke en semipublieke sector 2.2 de investering- en financieringsstaat 2.3 het EMU saldo Daarnaast zijn de volgende hoofdstukken opgenomen 3 Reservering Regiofonds 4 Inwonerbijdrage 70 Programmarekening en toelichting

71 71 Programmarekening en toelichting

72 1. Overzicht van baten en lasten Wettelijk is bepaald dat er in de jaarrekening verantwoording wordt afgelegd over onder andere een overzicht van baten en lasten en een overzicht van algemene dekkingsmiddelen. Op grond van de Wet Gemeenschappelijke Regelingen heeft het Algemeen Bestuur het budgetrecht. Omdat het Algemeen Bestuur op basis van het budgetrecht de afzonderlijke programmasaldi vaststelt, hebben we onderstaand overzicht opgenomen. ( x 1,000,-) Jaarrekening 2012 Begroting 2013 primair Begroting 2013 Burap Rekening 2013 Lasten Baten Saldo Lasten Baten Saldo Lasten Baten Saldo Lasten Baten Saldo Ruimte Landschap Samenleving Veiligheid Economie Bestuur Saldo Baten en lasten Mutatie regiofonds Resultaat Toelichting: De jaarrekening sluit met een positief saldo van ,-. Dit wordt veroorzaakt door enerzijds minder (organisatie)kosten voor het programma bestuur en anderzijds door de Evaluatie Regionale Samenwerking (ERS). Door ERS kon het project op het programma Bestuur, Actualisatie Meerjarenprogramma, pas later starten waardoor het grootste deel van de kosten in 2014 gemaakt gaan worden. De lasten en baten van de programma s Samenleving en Veiligheid zijn nog niet geheel geïntegreerd in de gemeentelijke begrotingen van de deelnemende gemeenten. In het komende jaar zal duidelijk moeten worden welke taken en bijbehorende budgetten van deze programma s onder de verantwoording van de Gemeenschappelijke regeling Samenwerkingsorgaan Hoeksche Waard uitgevoerd gaan worden. 1.1 Begrotingsrechtmatigheid Volgens artikel 28 van het Besluit Begroting en Verantwoording dienen overschrijdingen (en onderschrijdingen) goed herkenbaar in de jaarrekening te worden opgenomen. Door het vaststellen van de jaarrekening waarin de uitgaven wel zijn opgenomen worden de desbetreffende uitgaven alsnog geautoriseerd. De toe te passen normen voor het begrotingscriterium zijn op hoofdlijnen door de wetgever bepaald (artikel 189, 190 en 191 van de Gemeentewet) en worden nader ingevuld en geconcretiseerd. Dit gebeurt door middel van de begroting, via de verordening op het financieel beheer ex artikel 212. In de verordening is bepaald dat: Het Dagelijks Bestuur is gemachtigd om binnen één programma te muteren in de financiële budgetten onder voorwaarde dat de met u afgesproken beleidseffecten ongewijzigd gerealiseerd worden. Het is voldoende u deze wijzigingen achteraf te laten autoriseren. Uit de kadernota Rechtmatigheid blijkt dat alle afwijkingen in principe onrechtmatig zijn, maar dat er een toetsing van de afwijking noodzakelijk is om te beoordelen of de afwijking wel of niet meetelt voor het rechtmatigheidoordeel. De toetsingscriteria zijn als volgt: 72 Programmarekening en toelichting

73 Begrotingsafwijking op exploitatie Past niet binnen het beleid Passen niet binnen het beleid Konden niet tijdig worden gesignaleerd Passen binnen het beleid Zijn niet tijdig gesignaleerd Onrechtmatig, telt niet mee X Onrechtmatig, telt wel mee X X Gedekt door direct gerelateerde inkomsten Begrotingsafwijking op exploitatie Kostenoverschrijding in het jaar van investeren Afschrijfvings-/financieringslasten in latere jaren X Onrechtmatig, telt niet mee X Onrechtmatig, telt wel mee X Er zijn geen materiële afwijkingen in relatie met het vastgestelde controleprotocol. 1.2 Over te boeken budgetten naar de begroting 2014 Voorgesteld wordt om de extra ruimte, die in het Regiofonds ontstaat door de lagere onttrekking in 2013, en de extra ruimte die in de meerjarenbegroting (zie Begroting ) in het Regiofonds aanwezig is, in 2014 beschikbaar te stellen voor het uitvoeren van deze projecten. Het betreft de volgende projecten en bedragen: Programma Economie: RVVP Programmering bedrijfsterreinen PVA Agrocluster Programma Landschap: Fijnmazige structuur fase Kunst van Picknicken Piershil Uniforme bewegwijzering Toegankelijkheidsfase Marketing & Promotie NME voor het voetlicht Programma Ruimte: Kwaliteitsteam Woningbouwmonitor Actieplan Energie en klimaat Windenergie Regionale verwerking Biomassa Noordrand: Opstellen inspiratiekader Noordrand: Ondernemerskamer Noordrand: Handelsmissie Zuidrand: Hoeksche Waardenmakerij aan de Delta 308 Zuidrand: HWV experiment Tevens wordt voorgesteld om een bedrag uit de algemene reserve in 2014 beschikbaar te stellen voor 2 projecten binnen het programma bestuur: Programma Bestuur: Actualisatie Meerjarenprogramma Dialoogtafels Programmarekening en toelichting

74 In de 1e Begrotingswijziging 2014, welke separaat wordt aangeboden, zijn deze middelen opgenomen. 1.3 De verklaring van de aanmerkelijke verschillen (rekening en begroting 2013) De toelichting op de programmarekening en de verklaring van de verschillen tussen de verschillende jaarschijven zijn in de alinea Wat mag het kosten op de programmabladen in het jaarverslag nader toegelicht. 1.4 Incidentele baten en lasten De gemeenschappelijke regeling is gebaseerd op het uitvoeren van projecten welke gefinancierd worden vanuit gemeentelijke bijdragen onder toezicht van het bestuur. Daarmee is in feite een zeer groot deel uitgaven van de gemeenschappelijke regeling incidenteel op de bestuurskosten ( zie programma bestuur) en enkele reguliere activiteiten bij de overige programma s na Incidenteel ( x 1,000,-) 2013 Structureel Programma Lasten Baten Saldo Lasten Baten Saldo Ruimte Landschap Samenleving Veiligheid Economie Bestuur Saldo baten en lasten Mutaties Regiofonds Resultaat Programmarekening en toelichting

75 2. Uiteenzetting van de financiële positie 2.1 Wet normering bezoldiging topfunctionarissen publieke en semipublieke sector (WNT) Sinds 1 januari 2013 is de Wet normering bezoldiging topfunctionarissen publieke en semipublieke sector (WNT) van kracht. Deze wet regelt onder meer dat overheidsinstellingen jaarlijks de bezoldigingsgegevens en eventuele ontslagvergoeding van hun functionarissen dienen te publiceren. Voor topfunctionarissen en gewezen topfunctionarissen worden deze gegevens ongeacht de hoogte gepubliceerd. Overeenkomstig de WNT worden de Regiosecretaris en de leden van het Algemeen en Dagelijks Bestuur aangemerkt als topfunctionaris. De leden van het Algemeen en Dagelijks bestuur ontvangen geen vergoeding voor hun activiteiten binnen de GR. De bezoldigingsgegevens voor de regiosecretaris in 2013 luiden als volgt: Publicatie bezoldiging topfunctionarissen en gew ezen topfunctionarissen: Naam Functie Periode Omvang dienstverband Beloning GJ Metselaar Voorzieningen betaalbaar op termijn Door Belastbare w erkgever kostenvergoedingen betaalde SVpremies Beëindigingsuitkeringen Regiosecretaris SOHW , Jaar Motivering beëindiging 75 Programmarekening en toelichting

76 2.2 Investering- en financieringsstaat Jaarrekening 2013 Stand op Vermeerde- mutaties 2013 Stand ringen Vermindering Vaste activa Immateriële vaste activa Materiële vaste activa Financiële vaste activa geinvesteerde middelen lang Vaste financieringsmiddelen Eigen vermogen Algemene reserve Regiofonds Resultaat eigen vermogen Voorzieningen 2.1 Renterisico BWS voorzieningen Langlopende schulden langlopende schulden Beschikbare middelen lang Financieringsaldo lang Vastgelegd in: Vorderingen ( Debiteuren) Vlottende passiva Overlopende activa Overlopende passiva Banksaldo Programmarekening en toelichting