Jaarstukken Samenwerkingsorgaan Hoeksche Waard

Transcriptie

1 Jaarstukken 2012 Samenwerkingsorgaan Hoeksche Waard Vastgesteld AB 18 juni 2013

2 2

3 INHOUDSOPGAVE LEESWIJZER... 5 SAMENVATTEND HOOFDSTUK... 7 JAARVERSLAG... 9 PROGRAMMAVERANTWOORDING PROGRAMMA 1. RUIMTE PROGRAMMA 2. LANDSCHAP PROGRAMMA 3. SAMENLEVING PROGRAMMA 4. VEILIGHEID PROGRAMMA 5. ECONOMIE PROGRAMMA 6. BESTUUR PARAGRAFEN PARAGRAAF WEERSTANDSVERMOGEN PARAGRAAF FINANCIERING PARAGRAAF BEDRIJFSVOERING PARAGRAAF KAPITAALGOEDEREN JAARREKENING BALANS PER 31 DECEMBER PROGRAMMAREKENING EN TOELICHTING CONTROLEVERKLARING VAN DE ONAFHANKELIJKE ACCOUNTANT

4 4

5 Leeswijzer Inleiding Voor u ligt de jaarrekening 2012 van de Gemeenschappelijke Regeling Samenwerkingsorgaan Hoeksche Waard. De taak van het samenwerkingsorgaan is het behartigen van gemeenschappelijke belangen van de vijf gemeenten op de beleidsgebieden ruimte, landschap, economie, samenleving en integrale veiligheid. Conform de wettelijke voorschriften is het boekwerk van de jaarstukken, onderverdeeld in een jaarverslag en een jaarrekening. In het jaarverslag wordt verantwoording afgelegd over de bij de programmabegroting 2012 opgenomen beleidsdoeleinden. We beginnen met een samenvattend financieel overzicht waarin het resultaat wordt gepresenteerd. In de jaarrekening vindt u, naast de saldi van het rekeningsaldo 2012, ook de saldi van de primaire begroting, de actuele begroting 2012 en de rekening Programmaverantwoording De programma s zijn bepaald aan de hand van de vijf domeinen en zijn: 1. Ruimte 2. Landschap 3. Samenleving 4. Veiligheid 5. Economie 6. Bestuur Opzet programma s De programma s hebben een vaste opzet. Allereerst wordt er per programma een korte toelichting gegeven. Achtereenvolgens wordt het volgende uitgewerkt: Wat waren de trends en ontwikkelingen in het afgelopen verantwoordingsjaar? Wat hebben we ervoor gedaan en bereikt? Wat heeft het gekost? Dit gaat om een financiële vertaling van de programmarekening. In het kader van het budgetrecht heeft het bestuur budgetten beschikbaar gesteld. De tabel Wat heeft het gekost? is als volgt opgebouwd: De financiële raming en realisatie op basis van de vastgestelde financiële kaders. De dotaties en onttrekkingen vanuit de reserves: Op deze wijze wordt inzicht verkregen in het programmasaldo voor en nadat de reserves zijn aangewend. Paragrafen In het jaarverslag zijn in afzonderlijke paragrafen de beleidslijnen vastgelegd met betrekking tot relevante beheersmatige aspecten, alsmede tot de lokale heffingen. Het Besluit Begroting en Verantwoording (de BBV) schrijft een verplicht aantal paragrafen voor, tenzij het desbetreffende aspect niet aan de orde is. Voor het Samenwerkingsorgaan Hoeksche Waard zijn de paragrafen Weerstandsvermogen, Financiering, Kapitaalgoederen en Bedrijfsvoering van toepassing. 5 Leeswijzer

6 Jaarrekening Het Besluit Begroting en Verantwoording 2004 maakt onderscheid tussen jaarverslag en jaarrekening, waarbij de jaarrekening bestaat uit de programmarekening en de balans. De GR SOHW heeft deze onderdelen gebundeld in één boek, waarbij voor het gemak gesproken wordt over de jaarrekening. In de jaarrekening krijgt u inzicht in de baten en lasten inclusief een toelichting op de afwijkingen en en uiteenzetting van de financiële positie, zoals de staat van reserves, voorzieningen en de financieringsstaat. 6 Leeswijzer

7 Samenvattend hoofdstuk 1. Inleiding In dit gedeelte van het jaarverslag kijken we met u terug en krijgt u een financieel totaalbeeld van de realisatie van de in de programmabegroting 2012 opgenomen beleidsdoeleinden en worden de jaarcijfers ook vergeleken met de Jaarrekening Financieel beeld De jaarrekening sluit met een saldo van ,- (negatief). Dit betreft eenmalige niet voorziene extra kosten betreffende personeel. De uitvoering van de programma s/projecten is enigszins vertraagd. Hierdoor is er ,-. minder uit het Regiofonds onttrokken. Financieel geeft dit het volgende beeld: TOTAAL Jaarrekening Begroting Begroting Jaarrekening Primair Programma Nieuw Ruimte Landschap Samenleving Veiligheid Economie Bestuur Saldo voor bestemming Mutaties Regiofonds Saldo na bestemming Toelichting: De bijdrage vanuit de inwonerbijdrage ten behoeve van regiofonds ( oude aandeel groen/blauw Commissie Hoeksche Waard) verloopt via het programma Landschap. De begrotingsaldi voor bestemming wordt dekkend gemaakt met onttrekkingen vanuit het regiofonds. Een overzicht van de mutaties in de reserves vindt u in het hoofdstuk Financiële specificatie. Bijgaand overzicht geeft inzicht hoe de dekking van de projectkosten tot stand is gekomen: 7 Samenvattend hoofdstuk

8 Jaarrekening Begroting Begroting Jaarrekening Primair Saldo Programma Nieuw Ruimte Landschap Samenleving Economie Totaal projectkosten Dekking door Inwonerbijdrage Bijdrage NME Bijdrage provincie (RAS) CHW Bijdrage uit reservering voorfinanciering CHW Vlietproject Onttrekking regiofonds Voor toelichting op de inwonerbijdrage en het regiofonds zie Financiële specificatie. 3. Analyse resultaat De voorlopige cijfers van de Jaarrekening 2012 laten zien dat het totale (negatieve) resultaat, welke gering afwijkt van de begroting, wordt veroorzaakt door incidentele extra kosten betreffende personeel. De afwijkingen ten opzichte van de Jaarrekening 2011 en de primaire en de gewijzigde begroting van de programma s worden bij de desbetreffende programma s weergegeven. De prioritering in projecten heeft geresulteerd, zowel qua begroting als qua realisatie, in een lagere onttrekking uit het Regiofonds ten opzichte van de Jaarrekening 2011 en de primaire Begroting De realisatie van de onttrekking uit het regiofonds is lager dan begroot. De uitvoering van een aantal projecten is enigszins vertraagd en loopt nog door in Voorgesteld wordt om de extra ruimte, die in het Regiofonds ontstaat door de lagere onttrekking in 2012 en een deel van de extra ruimte die in de meerjarenbegroting (zie Begroting ) aanwezig is, in 2013 beschikbaar te stellen voor de uitvoering van deze projecten (zie paragaaf 1.2 in Programmarekening en toelichting). In de 1e Begrotingswijziging 2013, welke seperaat wordt aangeboden, zijn deze middelen opgenomen. 4. Reserves Bij besluit van de jaarrekening 2010 is de Reserve Groen Blauw en het Fonds Vrijvallende Middelen BWS vervallen en toegevoegd aan het Regiofonds. De mutaties in de reserves zijn toegelicht in de balans en voor het Regiofonds in het hoofdstuk Financiële specificatie. 5. Voorziening BWS Omdat er een renterisico bestond op de exploitatie/lening BWS, welke bij ZHZ was ondergebracht, is bij de jaarrekening 2010 een voorziening gevormd. Inmiddels is in 2012 alles met ZHZ afgewikkeld. Het gevolg hiervan is dat de gevormde Voorziening renterisico BWS van ,- kan vrijvallen. Bij de 1 e Begrotingswijziging 2012 is besloten om van deze middelen een bedrag van ,- te bestemmen voor het besluit van het DB van 26 januari 2012 ter dekking van de bijdrage in 2013 aan het Groenbeheer Hoeksche Waard en bij de Burap 2012 over de bestemming van het restant ( ,-) te besluiten. In de Burap is besloten om het restant van de vrijval van de Voorziening renterisico BWS ( ) toe te voegen aan het Regiofonds en daarmee deze middelen aan te wenden voor Ecological focus area, Uniforme bewegwijzering, Agrocluster en Uitgiftebeleid (tezamen ). Het resterende deel ( ) blijft hiermee in het regiofonds. 8 Samenvattend hoofdstuk

9 Jaarverslag 9 Samenvattend hoofdstuk

10 10 Samenvattend hoofdstuk

11 Programmaverantwoording 11 Programma s

12 12 Programma s

13 Programma 1. RUIMTE 1.1 Inleiding Het programma Ruimte is er op gericht om uitvoering te geven aan de regionale ruimtelijke ordeningsvraagstukken zoals die zijn opgenomen in de Structuurvisie Hoeksche Waard. Het gaat om beleidsvoorbereiding en uitvoering op het gebied van ruimtelijke ordening, volkshuisvesting en milieu. Ook integrale gebiedsontwikkeling, monitoring en kwaliteitsborging vallen onder dit programma. Algemene hoofddoelstelling is dat de ruimtelijke ontwikkeling zodanig wordt vorm gegeven dat de functies wonen, werken en recreëren zo optimaal mogelijk worden gefaciliteerd en dat deze functies elkaar zoveel mogelijk versterken. Daarnaast is duurzame ontwikkeling het uitgangspunt als het gaat om de toekomst van de Hoeksche Waard tot De projecten die gerealiseerd worden in het programma Ruimte zijn opgenomen in het Uitvoeringsprogramma Structuurvisie Hoeksche Waard onder de deelprogramma s: S1 Wonen S8 Milieu en Energie G1 Regiopark Noordrand G2 Zuidrand aan de Delta G3 Noord zuid verbindingen M1 Leefbaarheid en Economie M2 Duurzaamheid en Ruimtelijke kwaliteit Een nadere beschrijving van de te realiseren projecten is opgenomen in het Uitvoeringsprogramma. 1.2 Trends en ontwikkelingen Binnen het Pfo ruimte zijn er drie werkvelden: Ruimtelijke Ordening, Volkshuisvesting en Milieu. Strategische ligging Binnen het werkterrein van Ruimtelijke Ordening is en blijft het belangrijkste aandachtspunt de strategische economische ligging van de Hoeksche Waard, tussen Rotterdam en Antwerpen en de interesse om nieuwe ruimtelijke ontwikkelingen in ons nationaal landschap door te voeren. Nieuwe ontwikkelingen verdienen een goede ruimtelijke inpassing. Belangrijk bestuurlijk gremium in dit kader is de Agenda Zuidvleugel. Het rijk ziet dit samenwerkingsverband als het platvorm om afspraken te maken over grotere ruimtelijke projecten. Zo vindt besluitvorming over de A4 in dit platform plaats. De strategische ligging biedt in toenemende mate kansen om in te spelen op de vraag van de omringende stedelijke gebieden. De Hoeksche Waard profiteert hier op dit moment nog onvoldoende van. Van belang is tijdig te anticiperen op de ontwikkelingen met betrekking tot de nieuwe metropoolregio ( ). Verschuiving bestuurlijke verhoudingen Voorts verwachten we binnen het werkterrein van de ruimtelijke ordening een verschuiving in de bestuurlijke verhoudingen. Het zittende kabinet wil de ruimtelijke ordening meer over laten aan de provincies en gemeenten. Ook het toezicht op de ruimtelijke ordening wil het rijk bij de provincies leggen. Hoe een en ander vorm zal krijgen is nog niet duidelijk, maar de rol en bevoegdheden van de provincie in verband met nieuwe ruimtelijke ontwikkelingen zal de komende jaren groeien. 13 Ruimte

14 Duidelijk is dat de rol van de regio cruciaal gaat worden voor de ruimtelijke ontwikkeling van de Hoeksche Waard. Alleen de 5 gemeenten gezamenlijk zijn in staat tot een krachtig ruimtelijkeconomisch beleid wat de vitaliteit van het gebied kan stimuleren. Krimp en vergrijzing Op het werkterrein van de volkshuisvesting krijgen we de komende decennia te maken met de fenomenen krimp en vergrijzing van de bevolking. Krimp en vergrijzing zullen van invloed zijn op de woningbouw, de economie, de leefbaarheid en de voorzieningen van de kernen in de Hoeksche Waard. Om zelf de regie op het gebied van volkshuisvesting te houden is een pro actieve rol van de regio/sohw vereist. We zijn op dit werkveld een belangrijke stakeholder. Het bewustwordingsproces rondom de verandering van de demografische ontwikkelingen en de gevolgen daarvan is aan het versnellen. Het ministerie van BZK volgt de ontwikkelingen in de 20 zogenaamde anticipeerregio s en ondersteunt zo nodig het proces. De Hoeksche Waard is een van deze regio s. Duurzaamheid, energietransitie en klimaatadaptatie Op het werkterrein van Milieu zal de komende jaren de aandacht naast de vaste milieuonderwerpen gericht zijn op de thema s duurzaamheid, energietransitie en klimaatadaptatie. Dit laatste onderwerp zal onder andere zijn uitwerking krijgen in de werkzaamheden als gevolg van het rapport Samen werken met water uit 2008 van de Deltacommissie onder leiding van Cees Veerman. De Hoeksche Waard krijgt te maken met drie deelprogramma s: Rijnmond-Drechtsteden, de Zuidwestelijke Delta en Rivieren. Vooralsnog lijkt de invloed van de maatregelen met betrekking tot het Deltaprogramma geen grote invloed op de Hoeksche Waard te hebben. Met betrekking tot windenergie zal de provincie nadrukkelijker er voor gaan zorgen dat voldoende windlocaties gerealiseerd gaan worden, ook in de Hoeksche Waard. Landelijk is te zien dat steeds meer lokale energievoorziening georganiseerd wordt waarbij burgers actief worden betrokken. 1.3 Wat hebben we bereikt? Ruimte Ontwerpen ruimtelijk kader voor de afstemming en inpassing van nieuwe ruimtelijke ontwikkelingen Waarborgen kwaliteitsuitgangspunten bij de realisatie van plannen Wonen Verbeteren van de leefbaarheid in kernen en dijklinten Ontwikkeling van hoogwaardige woonmilieus voor alle doelgroepen Vergroting biodiversiteit en duurzaamheid in woongebieden. Inspelen op de eventuele gevolgen van het fenomeen krimp Milieu Monitoring voortgang duurzaamheidbeleid en ruimtelijke kwaliteit Duurzaamheid als uitgangspunt voor ruimtelijke ontwikkelingen Sluitend maken van kringlopen Gebruik maken van aanwezige natuurlijke hulpbronnen Klimaatadaptatie Vergroten van participatie en organisatie vanuit het publieke domein bij realisatie duurzaamheiddoelen 14 Ruimte

15 1.4 Wat hebben we daarvoor gedaan? Concrete doelstelling Operationalisering van de inrichtingsprincipes voor dorpsuitbreidingen Uitvoering woonvisie: programmering en actieplan (uitvoeringsprogramma) Activiteiten Opstellen plan van aanpak, selectie pilotprojecten, opzetten uitvoeringsorganisatie, uitvoren pilot-projecten Regionale woningbouwprogrammering, raamovereenkomst regio HW Wonen, etc. Stand van zaken najaarsburap Realisatie In samenwerking met stichting Dorp Project is Stad en Platteland is een workshop stopgezet vanwege georganiseerd voor op opstellen van een prioritering. mengpaneel ruimtelijke kwaliteit. Het product is nog in ontwikkeling In maart is een conferentie wonen met zorg gehouden om bewustwording te t.o.v. najaarsburap ontwikkelen met betrekking tot krimp Een quickscan van alle woningbouwprojecten is gemaakt en vastgesteld. Gewerkt is aan regionaal woningbouwprogramma, de actualisatie van de woonvisie die vastgesteld moeten gaan worden in het najaar 2012, begin In samenwerking met BZK is een traject opzet voor verdere bewustwording en begeleiden van demografische bevolkingsveranderingen. In het najaar is een Masterclass voor raadsleden en zo mogelijk een Dialoogtafel gehouden. Het verwerken van organisch restmateriaal uit het groenbeheer en de landbouw tot compost voor gebruik als bodemverbeteraar Stimulering duurzaam bouwen en energiebesparende technieken Onderzoek naar en opstellen beleid over toepassen energiebesparende maatregelen Ondersteuning aan pilotprojecten voor duurzaam bouwen en duurzame energie Een inventarisatie van alle beschikbare biomassa is gemaakt inclusief de meest geschikte toepassingsmogelijkheden. De rapportage wordt in het najaar vastgesteld Er zijn nog geen pilot projecten opgestart maar wordt opgenomen in het Actie Energie en Klimaat Er zijn extra werkzaamheden verricht waardoor de vaststelling is doorgeschoven naar t.o.v. najaarsburap Ontwerpen van een kader voor de afstemming en inpassing van nieuwe stedelijke ontwikkelingen. Verbetering van de waterkwaliteit in combinatie met maatregelen voor natuur en recreatie Opstellen masterplan voor de afstemming en inpassing van nieuwe ontwikkelingen in de noordrand Planvorming, besluitvorming en opzetten uitvoeringsstrategie met betrekking tot de ontwikkeling van Binnenbedijkte Maas Het concept voorontwerp Masterplan is opgesteld en zal in het najaar worden vastgesteld Het project is nog niet gestart in afwachting van de vaststelling Masterplan Noordrand Hoeksche Waard Er zijn extra werkzaamheden verricht waardoor de vaststelling is doorgeschoven naar t.o.v. najaarsburap Concretisering van het toeristisch profiel van de Zuidrand aan de Delta Opstellen Masterplan Zuidrand aan de Delta Het project wordt in het najaar opgestart. De gebiedsvisies Hitsertse kade en Swaneblake worden in het najaar ter besluitvorming aangeboden In 2012 zijn de visies Hitsertse Kade en Swaneblake door de regio vastgesteld. In 2013 wordt gestart met het opstellen van een Masterplan Zuidrand. 15 Ruimte

16 Concrete Activiteiten doelstelling Uitwerking recreatieve Opstellen Masterplan noordzuidverbindingen via Noord-Zuidverbindingen dijken en havenkanalen Woningbouwmonitor Monitoring voorzieningenniveau, leefbaarheid, woningbouw, verhouding inbreidinguitbreiding, verdeling woningbouw Stand van zaken najaarsburap 2012 Opstart uitgesteld t na 2013 De woningbouwmonitor 2011 is vastgesteld. Geen activiteiten in 2012 Realisatie 2012 t.o.v. najaarsburap t.o.v. najaarsburap Energiemonitor Waarborgen dat bij de concrete uitvoering van plannen voldoende rekening wordt gehouden met de kernkwaliteiten van het Nationaal Landschap en de kwaliteitskaders van de Structuurvisie Regionale reactie op de jaarlijkse wijziging van de PSV en Verordening Ruimte Monitoring voortgang energiebeleid en realisering energiedoelen Uitbrengen van adviezen over voorgenomen ruimtelijke plannen Jaarlijkse zienswijze op wijzigingen PSV Project is uitgesteld na 2013 Het werkprotocol en het functieprofiel van het kwaliteitsteam is vastgesteld. De wervingsprocedure loopt en de aanstelling is gepland voor oktober 2012 Een inbreng voor de actualisering van de provinciale structuurvisie 2012 is aan de provincie verstuurd t.o.v. najaarsburap In 2012 is er een kwaliteitsadviseur benoemd. In 2013 wordt gestart met de advisering van het kwaliteitsteam. t.o.v. najaarsburap Betrokkenheid van de regio bij de besluitvorming in verband met o.a. waterveiligheid en verzilting in de Hoeksche Waard Betrokken worden en blijven bij de ons aangaande Deltaprogramma s Afstemming met de ontwikkeling van het Deltaprogramma heeft enige malen plaatsgevonden t.o.v. najaarsburap Regionale betrokkenheid bij de Zuidvleugel agenda Beleidsmatige omgang met de implementatie van de archeologische verwachtingskaart Milieuuitvoeringsprogramma (MUP) en Milieujaarverslag Betrokkenheid van de regio bij de besluitvorming in verband met onderwerpen die daar op de agenda komen Uitbrengen advies aan het Pfo implementatie in de gemeenten Jaarlijks overzicht van de acties op het gebied van Milieu (in MUP) en het verslag ervan Voor de Agenda Zuidvleugel wordt zo mogelijk inbreng geleverd t.o.v. najaarsburap Project loopt besluitvorming eind 2012 Project is in 2012 regionaal afgerond. Is voor 2011 opgesteld t.o.v. najaarsburap Ruimte

17 1.4 Wat heeft het gekost? Jaarrekening Begroting Begroting Jaarrekening Primair Nieuw Ruimte Wonen Mileu en energie Regiopark Noordrand Zuidrand aan de Delta Noord Zuid verbindengen Leefbaarheid en economie Duurzaamheid en ruimtelijke kwal. Subtotaal uitgaven Doorbelasting middelen Totaal uitgaven Vrijval BWS voorziening Inwonerbijdrage Totaal baten Saldo Ruimte voor bestemming Storting BWS voorziening Regiofonds Resultaat na bestemming Toelichting: Voor de werving van de kwaliteitsadviseur zijn extra werkzaamheden verricht waardoor een kleine overschrijding heeft plaatsgevonden. Het project Natuurspeelterrein Tiengemeten is onder begeleiding van het SOHW door Natuurmonumenten uitgevoerd en in juni 2012 opgeleverd. Mede door gebruik van duurder (duurzamer) materiaal is het project overschreden. Deze kosten gaan we in 2013 in rekening brengen bij Natuurmonumenten. Voor het project Hitsertse kade zijn extra werkzaamheden verricht waardoor een overschrijding van het budget heeft plaatsgevonden. Deze werkzaamheden waren noodzakelijk om alle betrokken partijen mee te krijgen. De inwonerbijdrage is gelijk aan de personeelskosten van projectleiders in dienst bij SOHW. Deze (doorbelaste) kosten waren lager dan begroot. De vrijval van BWS gelden loopt via het programma Ruimte (Wonen) waardoor daar een positief saldo zichtbaar is. Het project Regiopark Noordrand is gestart in De opgenomen bedragen in de begroting 2012 zijn niet geheel gebruikt omdat het project binnen het budget van 2011 en de bijbehorende subsidie kon worden uitgevoerd. 17 Ruimte

18 18 Ruimte

19 Programma 2. LANDSCHAP 2.1 Inleiding Het programma Landschap is er op gericht om uitvoering te geven aan de regionale opgaven op het gebied van landschapsontwikkeling, versterking cultuurhistorische waarden en het bevorderen van recreatie&toerisme zoals opgenomen in de Structuurvisie Hoeksche Waard. Het gaat om beleidsvoorbereiding en uitvoering op het gebied van groenblauwe projecten, cultuurhistorie en archeologie, routestructuren en verbindingen en promotie van het gebied. Algemene hoofddoelstelling is behoud en ontwikkeling van het Nationaal Landschap Hoeksche Waard, door verdere ontwikkeling van de kernkwaliteiten. Dit houdt in dat de landschappelijke, cultuurhistorische en natuurlijke kwaliteiten behouden moeten blijven, duurzaam beheerd worden en waar mogelijk worden versterkt. De projecten die gerealiseerd worden in het programma Landschap zijn opgenomen in het Uitvoeringsprogramma Structuurvisie Hoeksche Waard onder de deelprogramma s: S3 Groen blauwe structuur S4 Cultuurhistorie, archeologie en landschap S5 Recreatie en Toerisme S6 Voorlichting en Promotie Een nadere beschrijving van de te realiseren projecten is opgenomen in het Uitvoeringsprogramma. 2.2 Trends en ontwikkelingen Algemeen Als gevolg van de financieel-economische crisis zijn de bezuinigen op het gebied van landschappelijke inrichting, recreatie en (robuuste) natuurontwikkeling inmiddels duidelijk. Naast de besluitvorming om de rijksfinanciering voor Nationale Landschappen (NL) stop te zetten is de verantwoordelijkheid voor NL gedecentraliseerd van Rijk naar Provincie. In vervolg hierop heeft PZH kenbaar gemaakt voorlopig geen invulling te geven op de ontwikkeling van de NL. Voor de Hoeksche Waard heeft dit het gevolg gehad dat het (ILG) budget van nationaal Landschap Hoeksche Waard is komen te vervallen. Voorlopig (tot en met 2013) worden er geen vervangende middelen hiervoor beschikbaar gesteld. Financiering regionale projecten Landschap Ondanks de terugtrekkende beweging bij het Rijk en de Provincie blijft voor het programma Landschap de focus liggen op de thema s ontwikkeling nationale landschappen (groen blauwe structuur, recreatie&toerisme, marketing & promotie, educatie en biodiversiteit) in sterke relatie met de landbouw. Als gevolg van de herprioritering heeft voor het thema cultuurhistorie in 2012 geen verdere ontwikkeling plaatsgevonden. Wel worden in 2012 een aantal cultuurhistorische projecten afgerond en opgeleverd. - EU; POP2 en ILG t/m 2013; De budgetten vanuit EU/POP2 en ILG zijn met de herijking volledig bestemd. Het Gemeenschappelijk Landbouw Beleid (GLB) komt na 2013 hiervoor in de plaats. Hierbij worden de huidige landbouwsubsidies afgeroomd (toeslagrechten) en komen naar de EU-lidstaten terug als agro-milieu verbintenissen. Door het leveren van diensten in het kader van thema s als duurzaamheid, klimaatadaptatie, natuur en milieu kan er een bijdrage vanuit de EU worden verkregen. 19 Landschap

20 - Rijk; Min EL&I en I&M (EHS/Rods); Als gevolg van de herijking zijn ook de rijksbudgetten bestemd en is het duidelijk dat hierbij voor de Hoeksche Waard geen koppeling mogelijk is met bijvoorbeeld resterende RODS (recreatie om de stad) opgaven. Voor wat betreft het thema biodiversiteit zullen zich mogelijk nog wel wat kleine budget mogelijkheden voordoen voor de Hoeksche Waard. - PZH; De PZH heeft onlangs haar beleidsuitgangspunten voor wat betreft het landelijke gebied vastgesteld in de Groenagenda. De Hoeksche Waard heeft hierin voornamelijk de titel van agrarisch topgebeid ( en ruimte voor een groenblauwe dooradering m.b.v. akkerranden). Het bijbehorende uitvoeringsprogramma is in het najaar 2012 vastgesteld. Naar verwachting zal er voor de Hoeksche Waard budget beschikbaar komen t.b.v. de ontwikkeling van Groenblauwe diensten (GBD), akkerranden en biodiversiteit. Op deze thema s is vanuit de werkgroep GBD reeds al een concreet projectplan ingediend. 2.3 Wat hebben we bereikt? Taakstelling wonen Dorpsrondjes en groene verbindingen bij elke kern in de Hoeksche Waard. In 2012 zijn geen extra dorpsrondjes gerealiseerd in afwachting van de Noordrandvisie Groenblauwe structuur Uitbouw van het kreken-en dijkenstelsel tot een samenhangende groenblauwe structuur, met een functie voor natuur, recreatie, waterbeheer en veiligheid In het kader van de prioritering is deze activiteit na 2014 geschoven. Tevens heeft onze partner hierin, wshd, aangegeven pas na 2014 evt maatregelen rondom de kreken ihkv de KRW op te nemen.ontwikkeling van een zo veel mogelijk aaneengesloten groene zoom van natuur- en recreatiegebieden in de Hoeksche Waard Vergroting van de biodiversiteit en de recreatieve waarde van het agrarisch gebied. Duurzaam onderhoud van de groenblauwe structuur (beleid als financiering) Cultuurhistorie, archeologie en landschap Versterking van de cultuurhistorische identiteit van het Nationale Landschap. In 2012 zijn verspreid een twintigtal ministeqi s geplaatst die op de diverse plekken het verhaal van de Hoeksche waard vertellen, vaak ook vanuit de cultuurhistorie. Behoud en herstel van archeologische resten, monumenten en historische landschapselementen. In 2012 hebben wij ondersteuning geboden bij het subsidietraject voor het herstel van het Hof van Assendelft en Oost Leeuwenstein. Stimulering van landschapsontwikkeling door nieuwe landgoederen Recreatie en toerisme Verbetering van de externe bereikbaarheid en de interne toegankelijkheid voor recreatie en toerisme Bevordering van de toeristische ontwikkeling van de regio Aanleg van een regionaal netwerk van fiets,- wandelpaden, en kanoroutes met ondersteunende voorzieningen. Het fietsknooppuntensyteem is uitgebreid met twee fietspaden in Korendijk en Cromstrijen. Hoewel de haalbarheid was onderzocht is het in 2012 niet tot uitvoering van ruiter- en menroutes gekomen i.v.m. herprioritering. Onderhouden van een tweetal toeristische veerverbindingen in de zuidrand gedurende het toeristische seizoen. Voorlichting en promotie Marketing en promotie van het nationaal Landschap Hoeksche Waard als toeristische bestemming Realisatie van een toeristisch informatiepunt in samenwerking met Natuurmonumenten Geven van voorlichting over natuur, het landschap, de landbouw en cultuurhistorie aan inwoners en andere geïnteresseerden. Binnen diverse educatieprojecten is hiervoor aandacht geweest. 20 Landschap

21 Milieu en Energie Vergroten van de biodiversiteit Sohw participeert samen met het wshd in het project Agroranden. SOHW financiert hierin de kosten voor de bloemranden. Het zorgvuldig uitgekozen bloemmengsel is strikt afgestemd op insecten om bij te dragen aan de natuurlijke plaagregulatie in de aangrenzende landbouwgewassen. In 2012 is de totale lengte bloemenranden in de Hoeksche Waard verder toegenomen naar 40 km. Integrale gebiedsontwikkeling Vanuit Landschap komen alle (bovenstaande) sectorale programma s integraal aan bod als het gaat om de gebiedsontwikkelingen in de Noordrand en in de Zuidrand aan de delta. Vanuit deze integrale gebiedsontwikkelingen ontstaat daarmee een goede samenhang/netwerk met de overige regio s zowel binnen als buiten Nationaal Landschap Hoeksche Waard. Monitoring en kwaliteitsborging Duurzaamheid en ruimtelijke kwaliteit 2.4 Wat hebben we daarvoor gedaan? Concrete doelstelling Realiseren van dorpsrondjes; aanleg wandelpaden over boerenland vanuit kernen. Maatregelplan uitbouw krekenstelsel; als invulling voor klimaatadaptatie, duurzaamheid, recreatie en ruimtelijke kwaliteit Bomenbeheerplan; vitaliteit boomopstanden HW in stand houden Regeling Groenblauwe diensten; ontwikkelen van een duurzame financieringsstructuur voor ecologisch beheer. Activiteiten Dorpsrondjes binnen het plangebied van de Noordrand Aan de hand van de inventarisatie (2011) wordt een plan v. aanpak/maatregelplan opgesteld Vervanging en aanplant van bomen en struiken - Opstellen Regeling GBD na implementatie beleid GLB (publiek spoor) - Faciliteren privaat spoor Regeling GBD - Opstellen maatregelplan in navolging van het landschapsbeheersplan (2011) Stand van zaken Op dit moment geen actie. Planning Noordrandvisie nog niet duidelijk. Met project Wandelpaden Midden zijn wel dorpsrondjes bij Oud- Beijerland en Westmaas gerealiseerd (in 2011) Dit plan kan pas invulling krijgen als het waterschap haar maatregelenplan voor KRW gereed heeft. Vooralsnog is niet bekend wanneer deze beschikbaar komt. Is in beheer bij Groenbeheer HW Vanuit de EU wordt sept-nov 2012 besluitvorming verwacht. Daarna zal er per lidstaat een implementatie plaatsvinden. Gestreefd wordt deze implementatie eind 2012 gereed te hebben. HW staat in zeer nauw contact met Min. EL&I hierover. Realisatie 2012 t.o.v. de Ivm prioritering SOHW/wshd verschoven na 2014 In 2012 is het landschapbeheerplan afgerond. Onderdeel hierin vormt het bomenbeheerplan In 2012 heeft de EUbesluitvorming rondom het GLB nog niet plaatsgevonden. Intussen zijn contacten gelegd met gemeente Borsele waar een dergelijke duurzame financieringsstructuur inmiddels al is opgezet. 21 Landschap

22 Concrete doelstelling Akkerrandenregeling ; bevordering biodiversiteit in de HW; waterkwaliteit opp.water, landschappelijke kwaliteit Activiteiten Uitbreiding areaal agroranden HW Stand van zaken Areaal is verder toegenomen tot circa 400 km. Realisatie 2012 In 2012 zijn het totaal aantal km Agroranden weer verder toegenomen. Er is echter nog steeds een wachtlijst voor deelnemers. Fijnmazig netwerk; pilot hoe een fijnmazig groenblauw netwerk geïntegreerd wordt in het grootschalig open landbouwlandschap van HW Regionaal monumentenloket; - - initiatiefnemers helpen bij (subsidie) (aan)vragen - borgen van implementatie archeologie en cultuurhistorie in planontwikkeling. opschaling areaal/deelnemers pilot t/m Regeling GBD vanaf 2014 Start met het opzetten van een regionaal monumenten- /erfgoedloket Voor fase 4 is dekking gevonden via een PZHsubsidie (ASV). Het gaat hierbij echter om een minimum variant. SOHW werkt samen met WSHD en Rietgors aan een dekking voor PZH/Rijk voor een aanvullend programma waarbij biodiversiteit een belangrijk thema is. Is i.h.k.v. de bezuinigingen nog niet gestart. Is voorlopig doorgeschoven. In 2012 zijn fase 3A en fase 3B afgerekend. Ter aanvulling op fase 4 is een aanvullend programma opgesteld samen met de maatschappelijke partners en wshd.( het BVP). Vanuit Min. I&M is hiervoor al een bijdragen van toegezegd. Vanuit PZH wordt momenteel gewerkt aan een aanvullende financiering waarna dit BVP in 2013 van start zal gaan t.o.v. de Herstelprojecten cultuurhistorie; uitvoering voor behoud en herstel van cultuurhistorische, archeologische en landschappelijke elementen Herstel 1 object Is i.h.k.v. de bezuinigingen niet gestart In 2012 is ondersteuning geboden bij het afhandelen van de subsidieaanvraag voor de restauratie van het Hof van Assendelft en Oost Leeuwenstein Erfbeplanting; stimuleren aanleg passende erfbeplanting in het buitengebied 20 erfbeplantingen Taak ligt bij Groenbeheer HW, i.v.m. bezuiniging wordt hier geen invulling aan gegeven In het kader van bezuinigen zijn er onder leiding van Groenbeheer hierop geen activiteiten uitgevoerd 22 Landschap

23 Concrete doelstelling Paden en routes; verbeteren interne toegankelijkheid door de ontwikkeling van recreatieve paden Activiteiten - Wandelpaden - Ruiter- menroutes - Kanoroutes Stand van zaken De subsidiebeschikking voor ruiter- en men routes is ontvangen. Realisatie 2012 I.h.k.v. prioritering is dit projec geschrapt en wordt niet meer uitgevoerd. In 2012 zijn de beheertaken voor de diverse recreatieve routes uitgevoerd. Fietsrondje om de waard; verdere inrichting van het knooppuntensysteem en informatievoorzieningen - Fietsroutes - knooppunt - informatievoorzienin gen Dit is afhankelijk van planning dijkversterkingstrajecten en provinciaal fietspadenplan. In diverse klankbordgroepen voor de dijkversterkingstrajec ten is hier aandacht voor. Toeristische veerdienst - Project toegankelijkheid/del tapontjes (2 recreatieve veerverbindingen + promotiecampagne veren rondom HW) - Veerdienst P hoek- Zwijndrecht apart contract 10 jaar. - Algemeen beleid exploitatie toeristische veerdiensten HW Op dit moment uitvoering fase 3 project ( ). t.o.v. de Informatievoorzienin gen en knooppunten; ontwikkeling en versterking recreatief netwerk door bewegwijzering en begeleiding recreatie- en informatievoorzienin gen - Start opstelling Uitbreiding Steqi s ; jaarplan Start opstelling Ministeqi s HW - Uniforme objectbewegwijzerin g Ministeqi s zijn in juli 2012 opgeleverd. Uitbreiding steqi s opstart sept Moet voor 1 april 2013 zijn opgeleverd. Uitvoering bewegwijzering maart opgestart. Project moet voor 1 dec 2012 zijn opgeleverd. Project ministeqi s is afgerond. Uitbreiding steqi s is opgestart (2 locaties in Oud-Beijerland).. Moet voor 30 juni gerealiseerd zijn. Projectuitvoering door diverse oorzaken uitgesteld. Oplevering project per 31 mei Kunst van het picknicken - Aanleg van kunstpicknickplekke n langs attracties en recreatieve routes Kunstpicknickplaatsen in Piershil (recreatiegebiedje) en Lindehoeve zijn in voorbereiding. Kunstpicknickplaats bij de Lindehoeve (Onder de Linde) is in december 2012 opgeleverd. Kunstpicknickplaats Hier=Nu Piershil) wordt in april 2013 opgeleverd. 23 Landschap

24 Concrete doelstelling Marketing en promotie; profilering van het toeristisch product Hoeksche Waard. Servicepunt Nieuwendijk Bezoekersstromen opvangen en begeleiden. Haventerrein transformeren tot gastvrije entree. Natuur- en milieueducatie Activiteiten - Vermarkten van het gebied - Vergroten van de naamsbekendmaking Hoeksche Waard - Betere samenwerking van betrokken partijen - Verbouwen app. Zeearend tot servicepunt - Opwaarderen haventerrein. - Samenwerkingsproj ect met Natuurmonumenten. - Jaarplan NME Uitbreiding educatieprogramma waarin thema s als cultuurhistorie, landbouw ook aan bod komen Stand van zaken Op dit moment uitvoering fase 5: Activiteiten Platform R&T tevens gefin. Vanuit dit project. Realisatie 2012 t.o.v. de Project bijna afgerond. Project in juli 2012 opgeleverd. 5 Jarig huurcontract voor informatiepunt Nieuwendijk ism NM. Jaarplan is vastgesteld. Jaarplan 2012 is uitgevoerd, vaststelling jaarverslag volgt. In 2012 is ondersteuning geboden bij de subsidieafhandeling van de projecten Educatieprogramma Natuur- en Milieu (NL-Gids) en het educatieprogramma Voor het voetlicht. Verder zijn er in 2012 nog activiteiten uitgevoerd die uren hebben gekost maar niet direct aan een project toegeschreven worden. Het gaat hier om deelname aan project-/ klankbordgroepen in het kader van Natura 2000, Zuidwestelijke Delta, provinciaal wandelpadenplan en provinciaal plan mbt B&O van fietsknooppuntsystemen, uren van PG Leader (en de daarin opgestartte nieuwe projecten in 2012), verlichtte boerderijenroute, Zicht op Haringvliet, Aanlegsteiger Oud-Beijerland. 24 Landschap

25 2.4 Wat heeft het gekost? Jaarrekening Begroting Begroting Jaarrekening Primair Nieuw Landschap Groenblauwe structuur Cultuurhistorie, archeologie etc Recreatie en toerisme Voorlichting en promotie Nationaal Landschap algemeen H.W. CHW Vlietproject Subtotaal uitgaven Doorbelasting middelen Totaal uitgaven Inwonerbijdrage Inwonerbijdrage tbv regiofonds (groen/blauw) Bijdrage NME CHW Bijdrage uit reservering voorfinanciering CHW Vlietproject Totaal baten Saldo Landschap voor bestemming Regiofonds inwonerbijdrage (groen/blauw) Regiofonds Resultaat Landschap na bestemming Toelichting: Groenblauwe structuur: De onderschrijding komt voornamlijk door projecten die later gestart zijn en daardoor lagere kosten in 2012 hebben maar wel doorlopen naar Cultuurhistorie, archeologie etc: De kosten bestaan voornamelijk uit uren van de projectleider ter ondersteuning van de subsidieaanvraag m.b.t. t Hof van Assendelft. Recreatie en toerisme: Ontvangen subsidie boerenlandpaden van Stichting wandelnet. Dit bedrag is in 1 keer uitgekeerd maar betreft meerdere jaren. Aantal projecten zijn gestart in 2012 maar lopen door in 2013 waardoor de kosten in 2012 lager zijn dan in de begroting (Uniforme bewegwijzering, Kunst van Picknicken Lindehoeve en Piershil en Toegankelijkheid fase 3). Voorlichting en promotie: Aantal van de activiteiten van 2012 m.b.t. marketing en promotie zijn nog verantwoord onder het project van 2011 waardoor het project lagere kosten heeft maar die wel doorlopen naar Landschap

26 Het project Servicepunt Nieuwendijk is overschreden deels door meer projectleider uren voor de coördinatie van het project. Tijdens de verbouwing van de appartementen boven het servicepunt bleek dat er een zwaardere draagconstructie nodig was dan voorzien en dat heeft tot extra kosten geleid. Bij de steiger is de dijk-walconstructie voorzien van een extra ondersteuning, dit was ook niet gepland in de oorpronkelijke begroting van het project. Inwonerbijdrage: De inwonerbijdrage is gelijk aan de personeelskosten van projectleiders in dienst bij SOHW. Deze (doorbelaste) kosten waren lager dan begroot. 26 Landschap

27 Programma 3. SAMENLEVING 3.1 Inleiding Om te komen tot een verdere integratie van het domein Samenleving binnen het SOHW en binnen de begroting van het SOHW zal een meerjarenprogramma worden opgesteld van alle uit te voeren projecten met vermelding van de voor de uitvoering noodzakelijke middelen (menskracht en geld). Daarbij zal rekening worden gehouden het wegvallen van de middelen voortvloeiend uit de RAS afspraken per De woonmogelijkheden, het niveau van de sociale en culturele voorzieningen en het polderlandschap, bepalen de aantrekkelijkheid van de Hoeksche Waard voor haar inwoners en bedrijven. Hierin zal de komende jaren blijvend moeten worden geïnvesteerd om met elkaar een vitale samenleving te creëren in de vijf gemeenten Binnenmaas, Cromstrijen, Korendijk, Oud-Beijerland en Strijen. Waarbij de aandacht de komende tijd sterk gericht zal zijn op de sociale kwaliteit en vitaliteit (leefbaarheid) van de dorpskernen Heinenoord, Mijnsheerenland, Westmaas, Maasdam, Puttershoek, s-gravendeel, Numansdorp, Klaaswaal, Nieuw-Beijerland, Piershil, Goudswaard, Zuid-Beijerland, Oud-Beijerland, Strijensas, Mookhoek en Strijen. De sociale kwaliteit en vitaliteit in de dorpen komt tot uiting in het aanbod van sociaalmaatschappelijke voorzieningen als supermarkten, banken, huisartsen, apotheken, tandartsen, fysiotherapeuten, kinderopvang, peuterspeelzalen, basisscholen, scholen voor voortgezet onderwijs, sportvelden, zwembaden en bibliotheken. Daarnaast spelen sportverenigingen, sociaal-culturele verenigingen, muziekverenigingen en kerken hierin een belangrijke rol. Het vrijwilligerskader en de mantelzorgers zijn voor de Hoeksche Waard steunpilaren in het behouden en zelfs versterken van de leefbaarheid. 3.2 Trends en ontwikkelingen Ondertekening Pact van mijn Hart Jeugdbeleid, de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) en cultuurbeleid zijn belangrijk bij het vergroten en/of behouden van de leefbaarheid en vitaliteit van gemeenten en hun dorpskernen. Ook Wonen, Zorg en Welzijn is een belangrijk integraal thema, dat zowel het domein Ruimte (wonen en volkshuisvesting) als het domein Economie (midden- en kleinbedrijf/winkels) beïnvloedt. Het Pact van mijn Hart met prestatieafspraken op deze terreinen, ondertekend op 22 september 2010 door 27 partijen is kaderstellend bij de uitwerking van de hieronder door de gemeenteraden vastgestelde visies op de regionale ontwikkeling. Tot de ondertekenaars behoren naast de gemeenten, zorgaanbieders, woningcorporaties en welzijnsinstellingen in de Hoeksche Waard. Er wordt nu gewerkt aan een uitvoeringsprogramma zodat de in het Pact vastgelegde prestaties worden vertaald in concrete acties. Hiermee wordt invulling gegeven aan de realisatie van de ambities rond wonen, welzijn en zorg die voor de Hoeksche Waard welke zijn vastgelegd voor de periode Gemeenten kunnen hiermee samen met maatschappelijke partners van aan de slag om de gemaakte afspraken rond wonen, welzijn en zorg in de regio Hoeksche Waard te realiseren. In het programma worden de inhoudelijke thema s helder gemaakt. Bezuinigingen Tegelijkertijd bedreigen behoorlijke bezuinigingen vanuit provincie en Rijk de uitvoering van taken door de gemeenten in de Hoeksche Waard. Het jeugdbeleid wordt als taak van de provincie overgeheveld naar de gemeenten met minder geld dan voorheen. In een brief van de provincie d.d. 19 september 2012 wordt aangegeven dat de RAS middelen voor Jeugdzorg voor 2013 van naar wordt teruggebracht. 27 Samenleving

28 Het cultuurbeleid van de provincie en de subsidies daarvoor aan de gemeenten worden afgeschaft na 2012 als de huidige bestuursovereenkomst in het kader van de Regionale Agenda Samenleving (RAS) afloopt. Er wordt, door het wegvallen van de RAS middelen voor 2013 geen nieuwe bestuursovereenkomst met de Provincie meer ondertekend. Kanteling Wmo Voor de Wmo heeft het kabinet een forse bezuiniging ingeboekt en er zullen nog meer taken vanuit de Awbz-volksverzekering worden overgeheveld naar de Wmo. Gemeenten zijn verantwoordelijk voor de uitvoering van de Wmo bij het verstrekken van voorzieningen aan hun inwoners en De Kanteling wordt hierbij het uitgangspunt. In plaats van een zorgplicht van gemeenten geldt er voortaan een compensatieplicht door gemeenten. Aanvullend op wat inwoners zelf kunnen zal de gemeente faciliteren in bijvoorbeeld woningaanpassingen, huishoudelijke hulp en mobiliteit. Bevolkingskrimp Demografische en geografische ontwikkelingen als bevolkingskrimp - ontgroening en vergrijzing hebben hun effecten op de bevolkingsopbouw in de Hoeksche Waard. En daarmee op de afnemende inkomsten van gemeenten. Dit zet een druk op wat de gemeentelijke organisaties nog aankunnen qua taken. Als dan ook provincie en Rijk nog meer taken overhevelen naar de gemeenten in het kader van jeugdbeleid en de Wmo, dan vraagt dat om meer samenwerking met andere gemeenten en partijen. De bezuinigingen of efficiencywinst lijken door provincie en Rijk te worden gezocht in schaalvergroting van gemeenten via meer samenwerking, fusie of herindeling. Visie op het sociale domein Door de drie transities, de bezuinigingen en de demografische ontwikkelingen is het nodig om een algehele visie op het sociale domein te ontwikkelen. Welke rol/functie kunnen en willen de gemeenten in de Hoeksche Waard de komende jaren in het sociale domein vervullen. Dit is voor de komende tijd een cruciale vraag. Het doel van een gezamenlijke visie op het toekomstig sociaal domein opstellen is om de verschillende ontwikkelingen in het sociaal domein (waaronder de transities) samen te brengen. Er zijn nu afzonderlijke trajecten met verschillende ontwikkelingen, waardoor het risico bestaat dat de trajecten uit elkaar gaan lopen. Door een algemeen kader vast te stellen, waarbinnen de beleidskeuzes voor de afzonderlijke trajecten gemaakt kunnen worden, zorgen we voor de verbinding tussen de verschillende terreinen. Er is één gezamenlijke beeld nodig van hoe het sociaal domein van de Hoeksche Waard er in de toekomst uit moet zien, zodat alle betrokkenen bij dit sociale domein, gemeente (intern) en maatschappelijk middenveld en inwoners (extern) één koers varen. 3.3 Wat hebben we bereikt? De samenhang van regionale visies, plannen, programma s en projecten in de Hoeksche Waard staat centraal in de integrale afstemming met andere domeinen. De Sociaal-Maatschappelijke structuurvisie in de Hoeksche Waard /30 en het Pact Wonen-Welzijn-Zorg /30 zijn leidend voor de ontwikkeling van het Wmo-beleid in de Hoeksche Waard voor de periode van en nauw afgestemd op de Structuurvisie en de Woonvisie voor de Hoeksche Waard. Kernopgaven voor stimuleren sociale samenhang en leefbaarheid èn ondersteuning vrijwilligersbeleid (prestatievelden 1, 3 en 4 van de Wmo): Regie voeren om tot een zekere balans te komen in de samenstelling van de bevolking; 28 Samenleving

29 Het bevorderen van aantrekkelijke woonmilieus, voor een openbare ruimte die veilig is en die uitnodigt tot ontmoeten [zie Woonvisie Hoeksche Waard /30]; Het samen met maatschappelijke partners realiseren van aantrekkelijke, bereikbare maatschappelijke basisvoorzieningen voor burgers met een beperkte mobiliteit (basisonderwijs en zorgvoorzieningen voor ouderen); Het opzetten van een flexibel openbaarvervoerssysteem voor burgers die niet mobiel zijn (kinderen en ouderen met beperkingen en andere kwetsbare burgers); Het creëren van voldoende ontmoetingsplaatsen en het combineren van voorzieningen in multifunctionele gebouwen; Waarborgen dat er per dorp een basisschool is, zo nodig in combinatie met andere voorzieningen; Afstemmen van aanbod van sport, welzijn en cultuurvoorzieningen op de vraag en behoeften in gemeenten en dorpen (maatwerk). Daar waar nodig opschalen van voorzieningen met een regionale functie; Meer aandacht voor kwaliteit van het aanbod van voorzieningen dan voor kwantiteit; Het stimuleren en professioneel ondersteunen van vrijwilligers en hun organisaties. Kernopgaven voor een toekomst voor de jeugd (prestatieveld 2 van de Wmo): Een aantrekkelijke, veilige en gezonde omgeving voor de jeugd creëren binnen buurten en wijken; Een vraaggericht aanbod van recreatieve, sociaal-culturele en sportvoorzieningen; Kwalitatief goed onderwijs en stimulering van de samenwerking tussen onderwijs, welzijn en gezondheidsvoorzieningen; Verder stimuleren van laagdrempelige en samenhangende hulp bij de opvoeding en problemen bij opgroeien; Onderzoek naar de mogelijkheden voor hoger onderwijs en werkgelegenheid in de regio op terrein van verpleging, verzorging en dienstverlening; Het zorgen voor betaalbare woningen voor starters op de woningmarkt door nieuwbouw en het stimuleren van de doorstroming [zie Woonvisie Hoeksche Waard /30]. Kernopgaven voor de zorgzame regio zijn (prestatievelden 3, 4, 5 en 9 van de Wmo): Aanpassing van de woningvoorraad voor senioren (meer nultredenwoningen, eenpersoonshuisvesting, wonen-welzijn-zorg zones, flexibel en levensloopbestendig bouwen); Investeren in een nieuw zorg- en ondersteuningsaanbod voor ouderen die zelfstandig willen blijven wonen; Herijking welzijnsbeleid en afstemmen op nieuwe doelgroepen (kwetsbare burgers en burgers met beperkingen); Investeren in preventieve voorzieningen voor jeugd en ouderen; Verdere ondersteuning van de mantelzorg; Het versterken van een professioneel vangnet voor kwetsbare burgers. Prestaties gemeenten : De middelen bestemmingsplan en burgerbetrokkenheid benutten om woonvoorzieningen voor senioren en mensen met een beperking door het procedurepad te leiden; In samenwerking met partijen realiseren van minimaal één en mogelijk twee zorg/welzijnskruispunten in de regio; Structureel middelen beschikbaar stellen aan Welzijnswerk en Ouderenwerk om te komen tot versterking en professionalisering, vanuit een budgettair neutraal uitgangspunt voor het totale Wmo-budget. Waarbij over de periode een verschuiving plaatsvindt van middelen van jong naar oud door ontgroening en driedubbele vergrijzing ; Het voortouw nemen om de kerken te betrekken bij het ondersteunen van mantelzorgers en vrijwilligers, door het leggen van contacten en het organiseren van bijeenkomsten. 29 Samenleving

30 3.4 Wat hebben we daarvoor gedaan? Concrete doelstelling Kanteling Wmo Wmo Beleidsplan om integraal/smart te werken Regionaal Wmouitvoeringsprogramma Gezamenlijke frontoffice subsidieverzoeken regio HW Coördinatie RAS HW: - Programmamanager Samenleving HW RAS; - Cultuurnetwerker HW RAS; - Secretariaat, P&O, administratie RAS HW Cultuurvisie HW RAS Activiteiten Stand van zaken Uitwerken maatwerkaanpak Wmo vanuit de gestart met pilot De Oud-Beijerland is in 2012 vraag-/cliëntzijde Kanteling. De (i.p.v. product- verwachting is dat de /aanbodgericht) andere gemeenten in 2013 starten met de gekantelde werkwijze. Voorbereidingen worden nu getroffen om de beleidsstukken (verordening etc.) aan te passen. Opleveren beleidsplan Wordt meegenomen in visie traject sociaal domein. Uitvoeren samenwerkingsagenda HW vanuit Wmo Beleidsplan Centrale coördinerende rol bij gemeente Strijen en (laten) ontwikkelen gezamenlijke ASV Uitvoering en werkwijze vastgesteld in Pfo S-HW, binnen de kaders van de bestuursovereenkomst RAS-regio HW en provincie Zuid-Holland voor de periode 2009 t/m 2012 Uitvoering jaarschijf 2012 van Cultuurprogramma HW RAS Na vast stellen visie sociaal domein opstellen uitvoeringsprogramma. Is in uitvoering. Is in uitvoering. Voorbereiding RAS loopt nu. RAS voor cultuurparticipatie inclusief middelen bestaat niet meer vanaf Vanaf 2013 zal gekeken worden of cultuurbeleid voor de HW ontwikkeld moet worden. Is in uitvoering en loopt volgens planning. Er komt een evaluatie van de HW cultuurvisie eind Realisatie 2012 Hele concept van De Kanteling wordt meegenomen in transities. Eigen kracht/eigen verantwoordelijkheid is belangrijke pijler in visie op het sociaal domein. t.o.v. de t.o.v. de t.o.v. de RAS loopt in 2013 af. Geen nieuwe termijn. RAS 2011 is afgerekend. Voorbereidingen voor afrekening 2012 met de Provincie loopt. Nu de subsidieregeling in het kader van de RAS door de Provincie Zuid- Holland wordt beëindigd is de keuze gemaakt dat de Hoeksche Waard haar cultuurbeleid na 1 januari 2013 voortzet en invult via cultuureducatie met kwaliteit in het primair onderwijs 30 Samenleving