aan Kronehoef en Pastoor van Arsplein e.o. Ontwikkelingsvisie

Transcriptie

1 aan Kronehoef en Pastoor van Arsplein e.o. Ontwikkelingsvisie

2 Inhoudsopgave Voorwoord 4 Leeswijzer 5 Ontwikkelingsvisie 3 Hoofdstuk 1: Aanleiding en doel van de ontwikkelingsvisie 7 Hoofdstuk 2: Proces en participatie 9 Hoofdstuk 3: Hoofdstuk 4: Geschiedenis, structuur en opbouw van Kronehoef en Pastoor van Arsplein e.o Geschiedenis, structuur en opbouw van de buurt Kronehoef Geschiedenis, structuur en opbouw van het Pastoor van Arsplein e.o. 15 Kenmerken van de buurten Kronehoef en Pastoor van Arsplein 4.1. Kronehoef Een algemene schets van Kronehoef Kronehoef West Kronehoef Midden Kronehoef Oost Bewonersorganisaties Leefbaarheid Pastoor van Arsplein e.o. 23 Hoofdstuk 5: De omgeving van Kronehoef 25 Hoofdstuk 6: Het perspectief voor Kronehoef en het Pastoor van Arsplein e.o. 29 Hoofdstuk 7: Kwalitatieve keuzes en prioriteiten voor de verdere ontwikkeling in Kronehoef en Pastoor van Arsplein e.o Inleiding Kronehoef in het algemeen Kronehoef Oost Kronehoef Midden Kronehoef West Pastoor van Arsplein e.o. 36 Bijlage 1: Op weg naar een ontwikkelingsvisie voor Kronehoef, eerste tussenstand 37 Bijlage 2: Verslag van de opbrengsten van het buurtfeest op 12 juli Bijlage 3: Verslag avond versnellingskamer 43 Bijlage 4: Bevolkingssamenstelling Kronehoef 45 Bijlage 5: Bevolkingssamenstelling Barrier 47

3 Ontwikkelingsvisie 4 Voorwoord Stel een ontwikkelingsvisie op voor Kronehoef en beantwoord daarin de vraag: Wat voor buurt moet Kronehoef in de toekomst zijn? Deze afspraak stond in het buurtcontract van 2009 dat de gemeente Eindhoven en haar 28 partners in Kronehoef ondertekenden. Niet lang daarna werden diezelfde partners onder meer bewonersorganisaties, corporaties, onderwijs- en welzijnsinstellingenuitgenodigd om mee te denken over de inhoud van de ontwikkelingsvisie. Maar ook over het proces waarop de visie te stand moest komen. Regelmatig zijn we bij hen teruggekomen: liggen we op koers en wat missen we nog? Na verloop van tijd werd de opgave verbreed: ook het Pastoor van Arsplein en omgeving, dat onderdeel uitmaakt van de buurt Barrier, werd bij de visie betrokken. Natuurlijk hebben we ook met de bewoners van Kronehoef en het Pastoor van Arsplein e.o. gesproken. Over hun zorgen en problemen met betrekking tot hun woonomgeving, maar ook hoorden we hartverwarmende verhalen over hun buurt en wat er vooral moet blijven. Het resultaat ligt nu voor u. Een ontwikkelingsvisie voor Kronehoef en het Pastoor van Arsplein e.o. die richting geeft aan ontwikkelingen in deze buurten. En die ook houvast moet bieden op de weg daar naartoe. Ik wil de bewoners van Kronehoef en het Pastoor van Arsplein e.o. bedanken voor hun verhalen. En ook richt in een woord van dank aan al onze partners voor hun inbreng: Stichting Leefbaarheidsteam Kronehoef, Bewonerscomité Kronehoef Oost, Bewonerscomité Kronehoef Midden, Buurtvereniging van Arsplein, Paulusstaete, Bedrijfspunt Kronehoef, De Rooi Pannen, Islamitische Basischool Tarieq Ibnoe Ziyad, Buitenzorg voor Welzijn, Lunet zorg, Politie Brabant Zuid-Oost, Het Nederlandse Rode kruis, Scouting, Neos, Punt Extra, Ster College, ROC Eindhoven Vitalis Woon Zorggroep, Woonbedrijf, Parochie Woensel Midden-Zuid, Sint Catharinagilde Woensel, Thuishuis Kronehoef, Vereniging van Eigenaren Beukenlaar, Wooninc., Trudo, Welzijn Eindhoven, Zuidzorg. Ik wens u veel leesplezier! Mary Fiers Wethouder Wonen, Wijken, Ruimte en Burgerparticipatie Op deze luchtfoto van Kronehoef uit 1963 is te zien dat het Van Vorstpark grenst aan de Dr. Berlagelaan.

4 Leeswijzer Voor u ligt de ontwikkelingsvisie voor de buurt Kronehoef en een deel van de buurt de Barrier. Kronehoef wordt omsloten door de Veldmaarschalk Montgomerylaan, de Europalaan, Barrierweg, Boschdijk en Kronehoefstraat. Het gebied dat wordt omsloten door de Boschdijk, de Barrierweg, Berlage-laan en Alard du Hamelstraat, noemen we hierna het Pastoor van Arsplein en omgeving (e.o.). In deze leeswijzer leest u wat u kunt verwachten in deze ontwikkelingsvisie. Hoofdstuk 1 beschrijft de aanleiding en het doel van de ontwikkelingsvisie. Vervolgens beschrijven we in hoofdstuk 2 hoe de ontwikkelingsvisie tot stand is gekomen en wat we ermee willen bereiken. In hoofdstuk 3 (Geschiedenis, structuur en opbouw van de buurten Kronehoef en Pastoor van Arsplein e.o.), hoofdstuk 4 (Kenmerken van de buurten van de buurten Kronehoef en Pastoor van Arsplein) en hoofdstuk 5 (De omgeving van Kronehoef) beschrijven we de historische context van de buurt en de stand van zaken anno In hoofdstuk 6 en 7 is de blik gericht op de toekomst. Hoofdstuk 6 schetst het perspectief op basis van de feitelijke bestaande situatie, ontwikkelingen en informatie die we hebben gekregen van bewoners en organisaties. In hoofdstuk 8 maken we op basis van dit perspectief en de verzamelde informatie keuzes voor de toekomst. De thema s Wonen en samenleven, Zorgen, Leren en werken en Ontspannen lopen als een rode draad door deze ontwikkelingsvisie. Een tweede rode draad zijn de gele kaders met doorkijkjes naar de toekomst, waarin we zien hoe de bewoners van Kronehoef en het Pastoor van Arsplein leven over 10 of 15 jaar. Ontwikkelingsvisie 5 Binnen de blauwe lijnen ligt het gebied die in deze ontwikkelingsvisie wordt besproken. De stippellijn is de grens tussen de buurt Kronehoef en het Pastoor van Arsplein en omgeving.

5 Ontwikkelingsvisie 6 Ontwikkelingsvisie Kronehoef en Pastoor van Arsplein e.o.

6 CONCEPT Ontwikkelingsvisie Kronehoef en Pastoor van Arsplein e.o. Hoofdstuk 1: Aanleiding en doel van de ontwikkelingsvisie Concept Ontwikkelingsvisie 7 De buurt Kronehoef is een echte woonbuurt, ondanks het feit dat het zo dicht bij het centrum van Eindhoven ligt. Deze woonfunctie heeft Kronehoef nu nog steeds. Toch zijn er in de loop van de jaren allerlei ontwikkelingen geweest, die grote effecten hebben gehad op het wonen in Kronehoef. Ook de samenstelling van de bevolking in Kronehoef is de afgelopen decennia sterk veranderd. Kronehoef heeft nu een multiculturele bevolkingssamenstelling en er is sprake van een aanzienlijke vergrijzing. Op al deze ontwikkelingen hebben stakeholders zoals bewoners, woningcorporaties, onderwijsinstellingen, ondernemers en gemeente ingespeeld door het initiëren van een bont palet van projecten en activiteiten. Vaak hadden deze projecten en activiteiten een directe betekenis voor de buurt en kwamen ze er uit voort. Toch kenmerkt Kronehoef zich nadrukkelijk ook door de aanwezigheid van veel voorzieningen en bedrijven die geen binding hebben met de buurt. In sommige gevallen zelfs is er sprake van onbedoelde negatieve effecten op de directe omgeving. Deze ontwikkelingsvisie heeft ook betrekking op het Van oudsher is Kronehoef een echte woonbuurt, met veel straten zoals de Drapenierstraat. Toch zijn er ook veel voorzieningen en bedrijven.

7 Ontwikkelingsvisie 8 Pastoor van Arsplein e.o. Dit gebied is formeel geen onderdeel van Kronehoef maar van de Barrier. Hiervoor is gekozen omdat dit gebied niet of nauwelijks is betrokken bij de in afronding zijnde wijkvernieuwsopgave in de Barrier, terwijl er wel een aantal relevante ontwikkelingen speelt. Denk hierbij aan de vraag of en zo ja, hoe de woonfunctie van het Pastoor van Arsplein moet worden verstrekt, de herontwikkeling door Woonbedrijf van de Van Arskerk tot een voor de buurt betekenisvolle voorziening en met de verhuizing van t Palet naar Woensel-West verdwijnt een algemeen toegankelijke basisschool uit de buurt. De gemeente is er zich van bewust geworden dat we met de stakeholders in Kronehoef bezig waren om veel - zinvolle - projecten en activiteiten te stapelen, maar dat een gezamenlijk geformuleerde en gedragen context waarbinnen dit alles moet plaatsvinden, ontbreekt. Deze context verwoorden we in deze ontwikkelingsvisie. In beleidstermen spreken we over een ontwikkeling van gelegenheidsplanologie naar ontwikkelingsplanologie. Door gezamenlijk vanuit een analyse van een gebied en vanuit bestaand beleid en initiatieven een relatie te leggen met de gedeelde vraag, komen kansen en bedreigen naar voren die de basis vormen voor lopende ontwikkelingen en nieuwe initiatieven en die door slim te combineren uitmonden in een integrale gebiedsontwikkeling. De ontwikkelingsvisie Kronehoef heeft twee doelen. Op de eerste plaats biedt het een toetsingskader voor nieuwe projecten en activiteiten. Met het maken van de ontwikkelings-visie hebben we als het ware even de rust genomen om met alle betrokken partijen de vraag te beantwoorden wat we nu eigenlijk willen met Kronehoef en welke kansen we hiervoor zien. Tegelijkertijd was er het besef dat we niet vanaf de tekentafel beginnen. Kronehoef is een dynamische buurt met veel bestaande bewonersinitiatieven, bedrijvigheid en zorg- en onderwijsinstellingen. Het tweede doel is dan ook dat de ontwikkelingsvisie de lopende en toekomstige projecten en activiteiten bundelt. We hebben er voor gewaakt niet op voorhand de bestaande situatie als onaantastbaar te beschouwen. In de ontwikkelingsvisie -zowel in het fysieke, sociale als het economische domein - moeten er keuzes worden gemaakt. Voor de toekomst vormen deze keuzes de leidraad om de feitelijke situatie in lijn met de ontwikkelingsvisie te brengen. Corrie (Kronehoef, jaar 2020) Corrie is 83 jaar en woont in een appartement in de Scheerderstraat in Kronehoef Oost. Ondanks haar leeftijd heeft ze het nog altijd behoorlijk druk. Daarom staat ze elke dag om half acht op, leest haar krantje en ontbijt met een lekker kopje thee. Twee keer in de week komt de thuiszorg van Vitalis even langs om haar te helpen met de grotere poetsklussen. Ze huurt dan wel bij het Woonbedrijf, maar de zorg is prima geregeld! s Middags gaat ze vaak naar de Woenselse Markt, waar ze nog met de fiets naar toe kan. Dankzij de ongelijkvloerse kruising die trouwens erg mooi is geworden. Gelukkig hoeft ze die drukke Ring niet meer over. Op de markt doet ze even wat boodschappen en soms doet ze even een bakkie met een vriendin. Op vrijdag gaat ze meestal naar het centrum. Dat zou ze nog best kunnen fietsen, maar met de HOV die bijna op de hoek stopt, is ze er sneller en makkelijker. Haar man is nu vier jaar geleden overleden. In het begin kwamen de muren regelmatig op Corrie af. Ze woonde hier toen gelukkig al en het duurde niet lang voor een van de Surinaamse dames, die hier ook in het complex wonen, haar een keer vroeg of ze geen zin had om die avond met hen mee te eten. Sindsdien doet ze dat één keer in de week. Of vaker, als ze geen zin had om alleen te eten. Zaterdag gaat ze s ochtends even naar de buurtontmoetingsruimte in het SPIL-centrum aan de Frankrijkstraat. Daar is dan een koffieuurtje voor ouderen. Gewoon gezellig, zeker op de terugweg van de zaterdagmarkt. Op donderdagmiddag gaat ze naar de fitness bij Vitalis. Daar heeft ze een abonnement van, waarbij ze onder begeleiding van een fysiotherapeut oefeningen op maat doet. Tja, het lijf is geen 25 meer. Twee weken geleden heeft ze een flinke griep gehad. Via haar TV en computer heeft ze toen contact gehad met de huisarts. Die kon haar gelukkig gerust stellen: het heerste.

8 CONCEPT Ontwikkelingsvisie Kronehoef en Pastoor van Arsplein e.o. Hoofdstuk 2: Proces en participatie Concept Ontwikkelingsvisie 9 Een ontwikkelingsvisie voor een buurt maak je als gemeente niet alleen. Door samen te werken met bewoners en andere partijen die werken in de buurt, kom je tot een beter en een gedragen resultaat. Samen met bewoners, gemeentelijke deskundigen en andere professionals is een gedeelde vraag geformuleerd waarbij de betrokken personen en organisaties zijn uitgedaagd over hun eigen formele grenzen heen te kijken. Het resultaat is dat we in deze ontwikkelingsvisie (dus: de ontwikkeling van gelegenheidsplanologie naar ontwikkelingsplanologie) een concrete invulling hebben gegeven. In deze werkwijze verbinden we initiatief met perspec-tief waarbij we de opgaven die we in het gebied Kronehoef en het Pastoor van Arsplein e.o. constateren, zoveel mogelijk benaderen vanuit de verschillende schaalniveaus waarbij de stad in zijn regionale en internationale context het macroniveau vormt, het stadsdeel het mesoniveau en de wijk of de buurt het microniveau. Deze werkwijze komt ook tot uiting in het besluit van het college van burgemeester en wethouders d.d. 23 maart 2010 (bst00333) en de naar aanleiding hiervan naar de gemeenteraad gestuurde brief (10bst00632). Al vroeg in het proces is de samenwerking gezocht met anderen die actief zijn in de buurt. In een aantal stappen is aan hen input en toetsing gevraagd. Deze stappen worden in dit hoofdstuk beschreven. De samenwerking is in april 2009 gestart met een bijeenkomst voor alle partners die het buurtcontract Kronehoef 2009 hebben ondertekend. Dit zijn bewoners(organisaties) en organisaties die actief zijn in de buurt. Tijdens deze bijeenkomst is besloten om de visie te bouwen op vier thema s: Wonen en samenleven, Zorg, Leren en werken en Ontspannen. Elke partner heeft toen aangegeven met welk thema ze aan de slag wil. Daarnaast hebben we bij het opstellen van deze visie gebruikt gemaakt van de informatie die wij via onze reguliere netwerken en contacten hebben gekregen. Bijvoorbeeld van het leefbaarheidsteam, signalen van bewoners die bij de politie en gemeente worden gemeld en onze contacten met de buurtcontractpartners. Thema s kiezen Dat werk is gestart op een avond in mei Tijdens deze avond hebben we de thema s in groepen verder verkend. Hier zijn onder meer vragen beantwoord zoals: worden de thema s herkend in Kronehoef en welke ontwikkelingen zijn er ten aanzien van de thema s aan de orde? Wat houden ze in en hoe bakenen we ze af? Het resultaat van deze avond treft u aan in de bijlage Op weg naar een ontwikkelingsvisie voor Kronehoef, eerste tussenstand.tijdens de discussie over Leren en werken viel op dat zowel de onderwijsinstellingen in de buurt als veel ondernemers geen relatie hebben met de buurt. Wel spreken we de intentie uit om die band aan te halen en wordt dit bijvoorbeeld door het Bedrijfspunt gestimuleerd. De aanwezigheid van onderwijsvoorzieningen brengt vaak ergernissen met zich mee, zoals de snoepjesroute en overvolle bussen. Deelnemers van het thema Zorgen hebben geconstateerd dat het beter benutten van alle De groep die heeft nagedacht over Wonen en Samenleven presenteert haar bevindingen.

9 Ontwikkelingsvisie 10 aangeboden zorg een belangrijk onderwerp is. Ook vragen ze zich af in hoeverre zorg gespecificeerd moet worden naar de verschillende doelgroepen. Bij het thema ontspannen ging het over het efficiënter gebruik maken van alle voorzieningen die er zijn. Maar ook: hoe kun je voorzieningen gebruiken voor ontmoeting tussen diverse groepen. Bij het thema Wonen en samenleven is geconstateerd dat omdat de buurt elke dag bezocht door duizenden mensen, het wonen soms in de verdrukking komt. De buurt is aantrekkelijk voor mensen uit niet Nederlandse culturen, er ontstaan dan ook sterke netwerken van mensen van dezelfde afkomst. Deze netwerken kruisen elkaar nauwelijks waardoor het beeld ontstaat dat mensen uit Kronehoef langs elkaar heen leven. Tijdens deze avond is ook nagedacht over de vraag hoe de overige bewoners van de buurt betrokken kunnen worden bij het maken van de visie. Vast stond al dat dit zou gebeuren op het buurtfeest in juli Buurtfeest Het buurtfeest stond in het teken van inventariseren van meningen, zorgen, wensen en ambities. Waar zijn de bewoners van Kronehoef trots op in hun buurt? Wat vinden ze mooie plekken en wat is de keerzijde van de buurt? Dus: over welke plekken maken zij zich zorgen. De resultaten zijn te vinden in bijlage 2: Verslag van de opbrengsten van het buurtfeest op 12 juli Op de buurtfeest bleek dat de zorgen van de Kronehoevers vooral liggen op het fysieke vlak en verkeer: rommel, onderhoud, afbraak, gevaarlijk oversteken, parkeren en gevaarlijke verkeerssituaties. Ook veiligheid is een punt van zorg: veel mensen geven aan dat ze zich onveilig voelen in de buurt. Overigens geeft men dan weer niet in grote getale aan waarover men zich dan zorgen maakt op dit terrein. Over de voorzieningen is men een stuk meer tevreden, hoewel er wel wordt aangegeven dat er nog meer uitgehaald kan worden dan nu al het geval is door bestaande voorzieningen beter te benutten. De meningen over het thema samenleven zijn positief, behalve als het gaat over rust in de buurt. Dat kan samenhangen met het verkeer. Opvallend is de grote meerderheid die vindt dat jongeren een plek moeten hebben om te hangen. Opvallend is verder dat het samenleven met diverse culturen regelmatig (ongevraagd) terug kwam als een positief kenmerk van de buurt. Onze poging om op het buurtfeest ook de jeugd te betrekken bij de ontwikkelingsvisie is niet geslaagd. Voor hen hadden we een foto-opdracht in petto. Ze mochten de in hun ogen mooie en lelijke plekken fotograferen. Hieraan werd nauwelijks gehoor gegeven. Tot slot mochten bewoners tijdens het feest inspreken op de Ik-Ver-Tel-Mee-Zuil. Met een camera werd hun mening opgenomen. Hiervan werd een film gemaakt. Deze is onder meer vertoond op de volgende bijeenkomst om te komen tot een ontwikkelingsvisie. Waar bent u trots op en waarover maakt u zich zorgen? Op onder meer deze vragen konden bewoners van Kronehoef reageren.

10 Ontwikkelingsvisie 11 Zelf keuzes maken voor Kronehoef en het Pastoor van Arsplein e.o en die dan met elkaar delen. Dat was de opzet van het werken met de versnellingskamer. Versnellingskamer Die bijeenkomst was in november Een kleine dertig bewoners en mensen die werken in de buurt, hebben zich gebogen over de belangrijkste thema s van Kronehoef. Hierbij waren voor het eerst ook vertegenwoordigers van de bewoners aan het Pastoor van Arsplein e.o.. Deze avond hebben de deelnemers ook aangegeven wat er in de toekomst moet gebeuren met bepaalde plekken in de buurten. Zij deden dit met een zogenaamde versnellingskamer. Met behulp van een laptop kon men individueel keuzes maken, doelen stellen en meningen geven. Het resultaat? Tientallen tips en ideeën voor de toekomst Kronehoef en het Pastoor van Arsplein e.o.. De aanwezigen vonden dit de belangrijkste thema s: openbaar vervoer, het park (achter de Van Vorststraat), vrije tijd voor de jeugd, woonvormen, veiligheid en educatie. Bij elk thema werden doelstellingen geformuleerd. Zo werd duidelijk wat de wensen zijn bij elk thema. Daarnaast werd er gesproken over onder meer de komst van de HOV-lijn, het pand van het ROC, dat in 2013 leeg komt te staan, het Pastoor van Arsplein, het SPIL-centrum, de Radiateurenfabriek en het Islamitische cultureel centrum Al Fourkaan. Een kort verslag van deze avond vindt u in bijlage 3. Na deze avond is het schrijfwerk aan de visie begonnen. De contouren van de ontwikkelingvisie zijn in februari besproken met de buurtcontract partners. In juni 2010 is de concept ontwikkelingsvisie tijdens een inloopavond gepresenteerd aan bewoners en de buurtcontractpartners waarvoor er huis-aan-huis een uitnodiging is verspreid. In al deze stappen zijn gemaakte opmerkingen afgewogen en eventueel meegenomen in de definitieve ontwikkelingsvisie. In 2010 is ook het formele traject van ter inzagelegging en bestuurlijke besluitvorming gestart. Informatie Tijdens het proces zijn bewoners op de hoogte gehouden via de websites van de buurt ( en van de gemeente ( woenselzuid). Ook via het buurtblad De Kronehoef Gazet is het onderwerp diverse malen onder de aandacht gebracht. Voor de bijeenkomsten zijn de partners schriftelijk uitgenodigd en in reguliere overleggen (bijvoorbeeld het leefbaarheidsteam) is de voortgang regelmatig onderwerp van gesprek geweest. Ook het Eindhovens Dagblad heeft aandacht besteed aan de ontwikkeling van de visie. Op 8 juni 2009 is er een avond voor ondernemers in Kronehoef georganiseerd waarop ook (de totstandkoming van) de ontwikkelingsvisie is besproken.

11 Ontwikkelingsvisie 12 Periode tot 1ste helft 2012 Nadat de concept-ontwikkelingsvisie in de zomer van 2010 in concept is gepresenteerd aan de buurt en de partners heeft er een aantal ontwikkelingen plaatsgevonden die van invloed waren op deze ontwikkelingvisie. Als voorbeelden kunnen worden genoemd de situatie rondom aan de Robbenstraat gevestigde Eerste Radiateurenfabriek Eindhoven en ontwikkelingen met betrekking tot het spil- en buurtontmoetingsbeleid van de gemeente en dit dan in het bijzonder in relatie tot de huisvesting van nieuwbouw van de islamitische basisschool Tarieq Ibnoe Ziyad. Om de ontwikkelingvisie actueel en daarmee ook relevant te houden, is besloten bestuurlijke vaststelling ervan aan te houden en de ontwikkelingvisie op onderdelen te actualiseren. Hoewel de aanzienlijke periode na presentatie een de buurtanders doet vermoeden zijn de wijzingen die zijn aangebrachtuiteindelijk zeer beperkt gebleven. Hiermee is deze ontwikkelingsvisie ook, met een aanzienlijke latere vaststelling dan bedoeld, voor de komende periode een belangrijke beoordelinginstrument en toetsingsinstrument voor ontwikkelingen in Kronehoef en Pastoor van Arsplein e.o.

12 CONCEPT Ontwikkelingsvisie Kronehoef en Pastoor van Arsplein e.o. Hoofdstuk 3: Geschiedenis, structuur en opbouw van Kronehoef en Pastoor van Arsplein e.o. Concept Ontwikkelingsvisie Geschiedenis, structuur en opbouw van de buurt Kronehoef De naam Kronehoef komt van de boerderij Kroonhoef die op de hoek van de Kronehoefstraat en de Boschdijk heeft gestaan. De boerderij heette eerst Gruythuse vanwege de handel in gruit, een grondstof voor het brouwen van bier. Toen de hoeve onder eigendom van de Kroon kwam, werd deze voortaan Kroonhoeve genoemd. Deze oorspronkelijke boerderij is gesloopt in Aan de Kronehoefstraat is toen een nieuwe boerderij gebouwd: de huidige Boerderij Kronehoef. De buurt Kronehoef is ontstaan in de jaren vijftig in het toen nog onbebouwde gebied van de parochies Paulus en Petrus. Eindhoven was toen volop bezig met allerlei uitbreidingsplannen, maar die hadden nog geen status. Kronehoef is dus nog vooral op basis van vooroorlogse bestemmingsplannen gebouwd. Het gebied is in fasen ingevuld via kleine deelplannen, waarbij het accent lag op woningbouw en onderwijs. Daarnaast zijn er ook diverse bedrijven te vinden, waarvan sommige al sinds oudsher in de buurt aanwezig zijn. De west- en zuidrand van de buurt waren al bebouwd vóór 1950, de andere randen zijn als brede groene

13 Ontwikkelingsvisie 14 lanen ontworpen los van de historische stedenbouwkundige structuur. Binnen de structuur van de buurt zijn twee oude straten met lintbebouwing te herkennen: de Kloosterdreef en de Frankrijkstraat. Deze zijn bij de stedenbouwkundige invulling van de buurt behouden. Dit is een van de zeldzame voorbeelden in het noorden van Eindhoven waar dergelijke radialen in nieuwbouw opgenomen zijn. In de omgeving van de Petruskerk is aan weerszijden van de Kloosterdreef ook een klein deel van de oude structuur behouden gebleven. Het meest zuidelijk deel van de Frankrijkstraat met de boomstructuur staat aangemerkt als historisch landschap. De tussenliggende gebieden zijn in een rustige opzet nader ingevuld door lange straten met korte dwarsstraten. Grotendeels bestaat deze uit blokken laagbouw uit de jaren 50/ 60. Rondom de Drapenierstraat en de Jan Duikerlaan zijn recenter complexen met laagbouw toegevoegd. Hoogbouw van vóór de jaren 70 is te vinden aan parkway Montgomerylaan en rond het park aan de Van Vorststraat. Later zijn hier hoogbouwcomplexen voor senioren aan toegevoegd in het oosten van Kronehoef en aan de Boschdijk. Het groen is simpelweg per deelgebied ingepast zonder grootschalige hoofdopzet. Het Van Vorstpark vormt de belangrijkste centrale groene ruimte. Het park sluit aan op de privéruimte van de etagewoningen. De bebouwing is bijna allemaal traditioneel in architectuur en bouwmethode. De enige uitzondering hierop vormen woningen in de buurt van de Pasqualinistraat en de systeemflats (prontowoningen) aan de Van Thienenlaan. Een recente opvallende toevoeging is de nieuwbouw aan de Otterstraat. Dit complex is weliswaar ook in baksteen opgetrokken, maar wel veel moderner in haar compacte opzet van wonen met weinig privé-buitenruimte en parkeren. Dat de architectuur over het algemeen zo bescheiden en sober is uitgevoerd, komt onder andere omdat het in Kronehoef toch vooral sociale woningbouw betreft. Het totaalbeeld is van goede kwaliteit, mede door de zorgvuldige stedenbouwkundige inpassing. De later ingepaste nieuwbouw is meestal in harmonie met de bestaande bebouwing ontworpen. Een uitzondering hierop vormen de grotere hoogbouwcomplexen aan de oostzijde van de buurt. Ze zijn vaak introvert en het parkeren is niet overal even mooi opgelost. Ook is het schaalverschil met de straatjes van net na de jaren vijftig nogal fors. In oorsprong waren er al veel voorzieningen in Kronehoef: twee kerken met begraafplaatsen, zeven basisscholen, een zusterklooster met bejaardenhuis en een fratershuis. Winkelvoorzieningen waren er niet, daarvoor ging men toen ook al naar de Woenselse Markt en omgeving. Van de voorzieningen van toen is niet In de buurt is er een grote diversiteit aan woningtypen.

14 veel meer te herkennen. Zo is de Pauluskerk gesloopt en vervangen door een kapel en woningbouw in de vorm van appartementencomplex de Paulusstaete. Een LTS en MTS zijn ook uit de buurt verdwenen en hebben eveneens plaatsgemaakt voor woningbouw. Uiteindelijk zijn in de strook langs de Berlagelaan en de Europalaan nog steeds de meeste (bovenwijkse) voorzieningen te vinden. Van oudsher zijn hier scholen, kantoren en een politiebureau gevestigd. De vele scholen met regionale functie zorgen voor veel extra drukte in de buurt: zo n 6000 leerlingen zoeken hun weg in de buurt, overdag maar ook s avonds. 3.2 Geschiedenis, structuur en opbouw van het Pastoor van Arsplein e.o. Aan de oostzijde van de Barrierweg ligt het Pastoor van Arsplein, onderdeel van de buurt de Barrier. Deze buurt is in de tweede helft van de jaren twintig ontworpen in opdracht van Philips om nieuwe arbeidskrachten te huisvesten. De Barrier heeft een typische stedenbouwkundige opbouw voor die tijd: een tuindorp met laagbouwwoningen in een heldere hoofdstructuur die bestaat uit gesloten bouwblokken met veel eenheid van architectuur. Het Pastoor van Arsplein is een bijzonder herkenbaar element in de structuur: een open plein met groen als afwisseling tussen de rechte straten. De Barrier is de afgelopen jaren onderwerp van wijkvernieuwing geweest. Honderden woningen zijn gerenoveerd of nieuw gebouwd, overigens geheel in de oude jaren dertig stijl van voorheen. Het Pastoor van Arsplein en omgeving maakte geen onderdeel uit van die wijkvernieuwing maar heeft zonder dergelijke ingrepen nog zeker de kwaliteit in zich van het plein zoals dat door de ontwerpers is bedoeld. Het plein wordt omringd door winkels met daarboven woningen, grondgebonden woningen en de kerk met Pastorie, gebouwd eind jaren twintig. De kerk aan het Pastoor van Arsplein had een functie voor vooral de inwoners van de Barrier. Zoals meer kerken in Eindhoven is het gebouw voor die functie overbodig geworden. Tussen het Pastoor van Arsplein en de buurt Kronehoef, aan de Barrierweg, ligt een aantal gebouwen met maatschappelijke functies. Deze gebouwen waren voorheen scholen maar zijn overbodig geworden door de veranderde opbouw van de bevolking in de directe omgeving. Eén gebouw wordt gebruikt door NEOS voor dak- en thuislozenopvang. Over algemeen is het straatbeeld divers, wat betreft de bebouwing en de functies. De ruimtelijke kwaliteit van de buurt zit hem in de vaak karakteristieke bebouwing en de functionele diversiteit. Het Pastoor van Arsplein is vrijwel intact gebleven en vormt een zeer gaaf geheel. Ontwikkelingsvisie 15 Ahmet (Pastoor van Arsplein e.o., jaar 2025) Ahmet is 8 jaar en woont aan de Barrierweg. Hij zit in groep 5 van basisschool Tarieq Ibnoe Ziyad in het SPIL-centrum aan de Frankrijkstraat. Daar heeft hij eerst al op de peuterspeelzaal gezeten. Zijn grote zus Yasmine zit al in groep 8. Kleinere broertjes Erin en Nordin zitten in groep 1 en op de peuterspeelzaal. Papa en mama werken allebei. Papa met computers en mama werkt met gehandicapte mensen, hier vlakbij. Soms gaat hij met Yasmine mee naar mama s werk en dan blijven ze daar ook eten. Pluspunt heet het daar en je kunt er heel lekker eten! Meestal kiest hij voor frietjes. Drie dagen per week zitten Ahmet en zijn broers en zusjes op de naschoolse opvang. Dat is heel gezellig. Naast kinderen van zijn eigen school komen er ook andere kinderen. Zijn buurjongen, Pascal, zit er dan ook. Die gaat naar een andere basisschool; Atalanta of zoiets. Ahmet vindt dat wel erg leuk want Pascal is zijn beste vriendje. Het liefst doen ze dan trefballen in de gymzaal. Laatst hebben ze gewonnen van het team van zijn zus! Dat was vet! Op vrijdagavond gaan ze met de hele familie naar de moskee. Dan doet hij zijn beste kleren aan en moet hij stil zijn. Op zaterdag gaat hij achterop de fiets met vader of moeder naar de Woenselse Markt. Daar is het heel druk en moet hij altijd goed oppassen dat hij niemand kwijt raakt. Hun huis is nog niet zo oud. Nog niet zo oud als hijzelf. Vroeger stond hier een basisschool volgens zijn moeder. Hun achtertuin grenst aan een oude kerk. Daar zitten nu wat oudere kinderen, maar die kent hij eigenlijk niet. Op dinsdagavond, na het eten, gaat hij daar naar Jiu Jitsu. En twee keer per jaar gaat hij daarnaast naar de tandarts.

15 Ontwikkelingsvisie 16 Tussen De Berlagelaan en basisschool t Palet zijn in de jaren negentig van de vorige eeuw 22 grondgebonden woningen gerealiseerd en een appartementen complex. Alles in particulier eigendom.

16 CONCEPT Ontwikkelingsvisie Kronehoef en Pastoor van Arsplein e.o. Hoofdstuk 4: Kenmerken van Kronehoef en Pastoor van Arsplein e.o. Concept Ontwikkelingsvisie Kronehoef Kronehoef is een buurt in de wijk Erp in het stadsdeel Woensel-Zuid. De buurt wordt begrensd door drukke wegen: Boschdijk, Kronehoefstraat, Pastoriestraat, Veldmaarschalk Montgomerylaan, Europalaan, Dr. Berlagelaan en Barrierweg. De buurt Kronehoef is na de Tweede Wereldoorlog pas als woonbuurt gebouwd. Het overgrote deel van de huidige woningen stammen uit de tweede helft van de 20 e eeuw. Van deze woningen zijn er huurwoningen (69,7 %) en 627 koopwoningen (30,3 %). De gemiddelde woz-waarde van de woningen is ,- (2011). Kronehoef ligt net buiten de Ring en dus aan de rand van het stedelijke centrum. Kronehoef is in de laatste 20 jaar van woonbuurt ontwikkeld tot een buurt waar het dagelijkse leven in grote mate bepaald wordt door de drukte die vele hier gevestigde instellingen en voorzieningen met zich meebrengen. De buurt grenst aan de wijkvernieuwingsgebieden Woensel-West en Barrier, Hemelrijken en de actiegebieden Mensfort en Rapenland. Kronehoef-West heeft de status van actiegebied. Dit is een bestuurlijk aangewezen gebied, waar meer dan gemiddelde aandacht of actie nodig is om de kwaliteit te verbeteren en/of verdere achteruitgang te voorkomen. De imposante kerk aan het Pastoor Van Arskerk krijgt een nieuwe functie. De buurt is zeer aantrekkelijk voor mensen van allochtone komaf o.a. vanwege de aanwezigheid van voorzieningen als de islamitische basisschool, de moskee en de Woenselse Markt. In de cijfers over de bevolkingssamenstelling is dit ook terug te vinden.

17 Ontwikkelingsvisie 18 Bewoners In telt Kronehoef inwoners. In bijlage 4 treft u een nadere onderverdeling aan. Opvallende gegevens hierbij zijn: bewoners (30,6 %) is 65 of ouder. - op van de adressen (52,8 %) woont één persoon; - bijna 1/3 van de bewoners heeft een niet-nederlandse achtergrond. In een aantal straten ligt dit percentage boven de 50. Het gemiddelde inkomen (gem. per individu met 52 weken inkomen) bedraagt ,-. Woningen Vier grote Eindhovense woningcorporaties hebben bezit in Kronehoef: - Trudo: 150 starterswoningen (flatappartementen), waarvan er eind verkocht waren; - Domein: Paulusstaete; 144 wooneenheden; gemiddelde leeftijd bewoners is 72 jaar; - Wooninc.: 64 woningen; - Woonbedrijf: 450 woningen. Vesteda Groep verhuurt 36 appartementen in het hoogbouwcomplex Kloosterdreef. Vitalis WoonZorgGroep bezit 656 wooneenheden in de buurt. Het woningbezit van de corporaties in Kronehoef.

18 4.2. Een algemene schets van Kronehoef Kronehoef en het Pastoor van Arsplein zijn vooral woonbuurten. Door hun centrale ligging en de relatief grote verkeersaders die er omheen lopen, hebben zich in de loop der tijd meer en meer stedelijke voorzieningen in de buurt, maar met name ook aan de randen van de buurt, gevestigd. Dagelijkse voorzieningen, zoals winkels voor de dagelijkse boodschappen, bevinden zich buiten de buurt. Toch is er sprake van een hoog voorzieningenniveau in Kronehoef. Ten aanzien van deze voorzieningen kunnen we een onderscheid maken tussen stedelijke voorzieningen die bewust hebben gekozen voor huisvesting in een woonbuurt en stedelijke voorzieningen die geen relatie met hun omgeving aangaan. Stedelijke voorzieningen die bewust in de woonwijk Kronehoef en het Pastoor van Arsplein zijn gevestigd zijn: de Islamitische basisschool Tarieq Ibnoe Ziyad, beschermd wonen van Lunet Zorg, Vitalis Kronehoef, Islamitisch Cultureel Centrum Al Fourkaan, Thuishuis Kronehoef en de Combinatie Jeugdzorg. Dit zijn ook vooral de voorzieningen die in het binnengebied zijn gehuisvest. Andere stedelijke voorzieningen, zoals de Rooi Pannen, ROC Stercollege, Reis van Brandaan, Politiebureau of Woonbedrijf hebben op zichzelf geen binding met de buurt. Ontwikkelingsvisie 19 De drukke wegen Kloosterdreef en Frankrijkstraat verdelen Kronehoef in drie stukken: West, Midden en Oost. Ieder deel heeft een eigen karakter.

19 Ontwikkelingsvisie Kronehoef West West bestaat vooral uit de huurwoningen van Woonbedrijf en Trudo. Woningen in het goedkope segment, maar er zijn ook relatief veel zorgwoningen waarin cliënten extramurale zorg ontvangen. Bewoners van allochtone komaf zijn sterk vertegenwoordigd. Ook het complex Paulusstaete en het Gezondheidscentrum Mercuur bevinden zich in West, evenals het woonbegeleidingscentrum van Lunetzorg. Aan de Barrierweg is NEOS gehuisvest met nacht- en crisisopvang. Aan de Van Vorststraat staat het ROC, School voor Welzijn, Cultuur en Onderwijs. In West vinden we ook het park aan de Van Vorststraat, met speelvoorzieningen voor kinderen en jongeren. In Kronehoef is er sprake van de nodige sociaal maatschappelijke opgaven. Onderdeel hiervan is het faciliteren van een voor jongeren voldoende uitdagende vrijetijdsbesteding. De bedrijvigheid in Kronehoef West beperkt zich tot een klein aantal bedrijven aan de Van Thienenlaan, in panden die door Woonbedrijf worden verhuurd. Uitgangspunt van Woonbedrijf is hierbij dat verhuurd wordt aan ondernemers wiens bedrijvigheid past in de buurt of aan gebruikers met een sociaal-maatschappelijke functie voor de wijk. Een voorbeeld hiervan is het Pluspunt. Trudo is eigenaar van de flats langs de Van Thienenlaan. Deze woningen worden volgens het Slimmer Kopen-concept verkocht, wat inhoudt dat de zittende bewoners de kans krijgen de woning tegen gunstige voorwaarden te kopen. Bij mutaties worden de appartementen volgens hetzelfde concept verkocht. Het Van Vorstpark is een in het oog springend gebied. Bewoners en gebruikers geven over dit terrein verschillende signalen af. Het groene karakter wordt gewaardeerd en gezien als een beeldbepalend element in de buurt, maar er word aangegeven dat het te weinig een plaats voor iedereen is en dat het te weinig (functionele) kwaliteit biedt. Tenslotte wordt aangegeven dat de Van Vorststraat als erg druk wordt ervaren. De flats aan de Van Thienenstraat zijn nu nog in bezit van woningcorporatie Trudo, maar zullen in de toekomst verkocht worden.

20 Ontwikkelingsvisie 21 Het is vaak druk op de Frankrijkstraat, waardoor bewoners overlast ervaren Kronehoef Midden In Kronehoef Midden is het merendeel van de huizen particulier bezit. Alleen Wooninc. heeft hier 64 huurwoningen. De aanwezigheid van enkele instellingen/ voorzieningen bepalen hier sterk het dagelijkse beeld: Islamitisch Cultureel Centrum Al Fourkaan, de islamitische basisschool Tarieq Ibnoe Ziyad, STERcollege (met dag- en avondonderwijs), SBO Reis van Brandaan, radiateurenfabriek, betonfabriek, kantoor van RABO Vastgoed, Blokhut Scouting Hopman Latour en het gildehuis van St. Catharinegilde Woensel. Verder vinden we in Midden de autogarage van Rokx, het kantoor van Woonbedrijf, het Politiebureau Woensel-Zuid en het districtskantoor van Zuidzorg. Qua bewoning zijn nog opvallend het woningencomplex van de Beukenlaar en de flat De Greide. Ook boerderij de Kroonhoef staat in Kronehoef Midden. Hiermee is Kronehoef Midden te kenschetsen als het - qua gebruik - meest diverse deel van Kronehoef. Basisschool Tarieq Ibnoe Ziyad wordt gesloopt en op dezelfde locatie worden een spilcentrum gerealiseerd. Tijdens de zaterdagmarkt op de Woenselse Markt en tijdens het vrijdaggebed bij het Islamitsch cultureel centrum Al Fourkaan wordt het parkeerterrein aan de Robbenstraat / Wezelstraat intensief gebruikt. Op overige dagen is hier ruimschoots parkeergelegenheid. Met name in het gebied Frankrijkstraat en Egelstraat wordt verkeersoverlast ervaren. Voor wat betreft de Frankrijkstraat is de overlast tweeledig. De Frankrijkstraat met eenrichtingsverkeer vanuit het Marconiplein wordt veel gebruikt als sluiproute in noordelijke richting. De indruk bestaat dat dit sinds de versmalling van de Boschdijk van 2 x 2 naar 2 x 1 rijbanen is toegenomen. Naast sluipverkeer levert de bedrijfsvoering van de Eindhovense Radiateurenfabriek - zonder dat er sprake is van juridisch en/of moedwillig onverantwoord handelen de nodige niet te vermijden overlast op. De overlast bestaat er veelal in dat het bedrijf ook buiten de reguliere openingstijden wordt bezocht door vrachtwagens die hun koelinstallaties moeten laten repareren. Omwonenden geven aan dat er sprake is van frequent geluid- en stankoverlast en dat er overdag sprake is van veel verkeersbewegingen van grote vrachtwagens.

21 Ontwikkelingsvisie 22 Dennis (Kronehoef, jaar 2015) Dennis is 45 jaar en woont aan de Otterstraat. Hij werkt als is ZZP-er in de marketingbranche en hij heeft een werkplek aan huis. Zijn vrouw Lizet werkt fulltime als docent culturele vorming aan de Fontys Hogescholen. Ze hebben twee kinderen, Meike van 16 en Tom van 14. Meike gaat naar de derde klas van het Eckhart College, Tom zit op de de schakelklas VMBO-HAVO van het Stedelijk College. Ze wonen graag in Kronehoef. Alle voorzieningen zijn op fietsafstand, van school tot stadscentrum. Daarnaast is Kronehoef prima bereikbaar. Binnen 10 minuten zit hij op de A2 of de A50. En het werk van Lizet zit letterlijk om de hoek. Hun eengezinswoning ligt aan een klein plantsoen aan de Otterstraat en is twee jaar geleden opgeleverd. Hiervoor woonden ze in het gebouw er tegenover, maar Lizet miste de tuin. Nu hebben ze een mooie tuin op het zuiden. Lizet gaat één avond in de week naar Vitalis Kronehoef om daar vrijwilligerswerk te doen. Allebei sporten ze één keer in de week. Lizet gaat naar de sportschool in het Klokgebouw op Strijp S en hijzelf volleybalt in de gymzaal van het SPILcentrum op donderdag avond. Daarna drinken ze met het hele team nog even wat in het café aan de Frankrijkstraat. Tom krijgt muziekles bij het CKE en heeft een eigen band. Die repeteren bij PopEi, ook in het Klokgebouw. Meike is dit jaar gestopt met haar pianolessen, wat zowel Lizet als hijzelf eigenlijk niet goed vonden. Ze is duidelijk aan het puberen. Sinds een paar maanden mag ze af en toe naar Stratumseind. Wel handig dat hij haar op de fiets kan halen. Zowel Tom als Meike gaan regelmatig naar het jongerencentrum aan de Woenselse Markt. Op zondagen gaan Lizet en hijzelf regelmatig een terrasje pakken aan diezelfde Markt. Met de herinrichting en nieuwbouw is dat een erg leuke plek geworden! Dit jaar helpt hij mee met de organisatie van het buurtfeest voor Kronehoef. Dat vindt plaats in het park aan de van de Vorststraat, wat die dag ook heropent zal worden. Ooit waren er parkeerplaatsen aangelegd in het park maar met het vertrek van het ROC en deels nieuwbouw met parkeergarage op die locatie is het park mooi en groter geworden. Hij heeft de afgelopen jaren kunnen meedenken over het park en de nieuwe invulling. Wat hijzelf belangrijk vond was dat er ruimte was voor verschillende doelgroepen, zonder dat men last van elkaar had. Een park om als buurt trots op te zijn. Mede door de woningen die op de oude ROC-locatie zijn gekomen is de sociale veiligheid in het park erop vooruit gegaan. Er zijn nu duidelijke plekken voor kinderen, jongeren, een plek om te voetballen en een plek om de hond uit te laten. Het lijkt te werken! Kronehoef Oost Beeld- en sfeerbepalend in Kronehoef Oost zijn de appartementencomplexen van Vitalis, onderwijsinstelling De Rooi Pannen en de Petruskerk. Woningen zijn deels huur, deels koop. Aan Scheerderstraat realiseert Woonbedrijf een complex van 30 seniorenwoningen. Hiervan worden 12 appartementen gereserveerd voor senioren op voordracht van de Surinaamse ouderenorganisatie Mi Bosie en 6 appartementen op voordracht van de El Islaah organisatie voor oudere Marokkaanse bewoners. is sterk gericht op de voorzieningen op de Woenselse Markt en het centrum. Tijdens het samenspraakproces dat als basis voor de deze ontwikkelingsvisie heeft gediend, zijn er weinig signalen over dit gebied afgegeven. Wel geven bewoners aan dat zij de vele verkeers- en parkeerbewegingen (Vitalis, De Rooi Pannen) als een forse druk ervaren. Naast de zorggerelateerde functies in Kronehoef Oost zien we langs de Montgomerylaan appartementen die in particulier eigendom zijn, aan de Drapenierstraat en de Kaarderstraat grondgebonden particulier bezit en ten noorden hiervan twee blokken huurwoningen die in bezit zijn bij Woonbedrijf. Dit deel van Kronehoef staat min of meer op zichzelf, mede door de afscheiding van de Kloosterdreef door Vitalis Kronehoef. Men Residentie Petruspark van Vitalis aan de Mgr. Swinckelstraat.

22 4.3. Bewonersorganisaties In diverse complexen en sub-buurtjes, zijn bewonersorganisaties actief, variërend van een of twee activiteiten per jaar tot een vol jaarprogramma. Zij zijn vooral gericht op hun eigen directe woonomgeving. Het Leefbaarheidsteam Kronehoef heeft de totale buurt als haar werkterrein. Zij zorgt voor de buurtwebsite, voor het buurtblad de Kronehoef Gazet, dat 4 keer per jaar uitkomt, voor het schoon en heel houden van de buurt, en initieert activiteiten zoals de Natuur als Buur (de KronehoefRangers), de buurtfeestdag Kronehoef Ontmoet en het Suikerfeest Kronehoef. Het Van Arsplein en omgeving telt op inwoners, de opbouw vindt u in bijlage 5. Opvallend gegeven is hierbij: - het hoge percentage bevolking dat niet in gezinsverband leeft, maar met 3 of meer alleenstaanden. Dit bedraagt 19%. In de rest van de Barrier bedraagt dit percentage 1%. Voor heel Eindhoven is dit 6,3%. Ontwikkelingsvisie 23 Veel van de instellingen/organisaties die in Kronehoef actief zijn, hebben elkaar op initiatief van het Leefbaarheidsteam gevonden en werken samen aan het verbeteren van de leefbaarheid en veiligheid van de buurt. Sinds 2009 is die samenwerking gebundeld in jaarlijkse buurtcontracten Leefbaarheid Op sociaal gebied springen er drie thema s uit: - er is veel eenzaamheid in Kronehoef. Diverse organisaties hebben de handen ineen geslagen om dit aan te pakken. Onderdeel daarvan is het sociaal signaleringsnetwerk; - overlast door jongeren is een hardnekkig probleem dat al vanaf 2002 heerst. Hoewel vele partijen een rol vervullen in een aanpak heeft dit nog niet tot een definitieve oplossing geleid; - het multiculturele karakter van de buurt is nadrukkelijk zichtbaar in het dagelijkse leven. Hoewel er geen sprake is van ernstige incidenten, is er wel een spanning voelbaar, waarbij velen eerder met een boog om elkaar heen lopen dan dat men als buurtgenoten het samenleven met elkaar deelt. In Kronehoef is er een behoefte aan laagdrempelige toegankelijke voorzieningen van waaruit ontmoeten en op de buurt(bewoners) gerichte activiteiten georganiseerd kunnen worden Pastoor van Arsplein en omgeving Het Van Arsplein en omgeving grenst aan het wijkvernieuwingsgebied Barrier, Kronehoef, actiegebied Mensfort en aan de krachtwijk Woensel-West (Groenewoud). Van Arsplein en omgeving bestaat voor het merendeel uit eengezinswoningen. Dit zijn koopwoningen. Rondom het Pastoor van Arsplein staan statige koopwoningen, in het groene middengebied zijn speelvoorzieningen voor kinderen. Buurtbeschrijving Het Pastoor van Arsplein e.o. bestaat uit een groen middengebied met speelvoorzieningen voor kinderen. Om het plein staan koopwoningen. Aan de oostkant van het plein staat de Van Arskerk en de pastorie. De woningen rond het Van Arsplein, de woningen met de even huisnummers aan de St. Philomenastraat, Alard du Hamelstraat 51-59, Alard du Hamelstraat en de van Arskerk zijn gemeentelijke monumenten. Woonbedrijf heeft na verbouwing en uitbreiding van de Van Arskerk deze voorziening een herbestemming gegeven dat na de ingebruikneming in augustus 2012 wordt gebruikt door de Combinatie Jeugdzorg, Bureau Mayet, een huisarts en een tandarts. Ruimten zullen ook beschikbaar worden gesteld aan de buurt. De nieuwe naam van deze voorziening is Elf13. Tussen de Alard du Hamelstraat en de Barrierweg staat de voormalige basisschool t Palet. Aan de Barrierweg is NEOS gehuisvest met nacht- en crisisopvang. Aan de Alard du Hamelplaats staat een appartementencomplex.

23 Ontwikkelingsvisie 24 Bewonersorganisatie Er is één bewonersorganisatie actief. Deze concentreert zich vooral op het Pastoor van Arsplein, Van Arslaan en Philomenastraat. Bewoners van deze straten kunnen lid worden. Bewoners van Boschdijk, A. du Hamelstraat en Barrierweg kunnen donateur worden. Er zijn wel contacten met andere bewonersorganisaties in de Barrier. De bewonersorganisatie organiseert enkele activiteiten per jaar zoals Koninginnedag en de nieuwjaarsborrel. Het speerpunt is: het plein als centraal punt in de buurt voor jong en oud, met behoud van het groene karakter. De organisatie communiceert via een Nieuwsblad, wat 3 à 4 keer per jaar verschijnt voor leden en donateurs, dat zijn vijftig huishoudens, waaronder vrijwel het hele plein. Leefbaarheid. Over de leefbaarheid aan het Pastoor van Arsplein e.o. valt op: - de sociale cohesie staat onder druk door toename van kamerbewoning. Vooral veel kamerbewoning aan de Boschdijk. Buurtbewoners zijn bezorgd dat leegstaande (winkel)panden, vooral aan de Van Arslaan, omgezet worden in kamers; - er is een hoge parkeerdruk rondom het Pastoor van Arsplein en aanliggende straten, dit is aangetoond met een parkeeronderzoek. Er is geen/ nauwelijks ruimte om parkeerplekken uit te breiden zonder dat het ten koste gaat van het groen; - gebruikers van de nacht- en crisisopvang van NEOS, verblijven soms op het Pastoor van Arsplein wat soms bij bewoners tot een gevoel van onveiligheid leidt; - het Van Arsplein wordt door bewoners gezien als een plek voor jong en oud. Het is plek om te ontmoeten en de spelen. Er is een speelvoorziening en speelveldje (voetbal/basketbal) aanwezig. De Barrierweg vormt de grens tussen de buurten Kronehoef en de Barrier.

24 CONCEPT Ontwikkelingsvisie Kronehoef en Pastoor van Arsplein e.o. Hoofdstuk 5: De omgeving van Kronehoef Concept Ontwikkelingsvisie 25 Kronehoef en het Pastoor van Arsplein e.o staan niet op zichzelf. Ze zijn een onderdeel van Eindhoven, van het Stadsdeel Woensel-Zuid. In dit hoofdstuk bekijken we de ontwikkelingen in de omliggende buurten, met de klok mee. Groenewoud/Woensel-West De buurt Groenewoud, beter bekend als Woensel- West, is een integraal wijkvernieuwingsgebied (IWV) en is bestempeld als één van de drie Eindhovense krachtwijken. De aanpak richt zich op nieuwbouw en groot onderhoud van huurwoningen in het goedkope segment in combinatie met het aanreiken van handvatten waarmee kwetsbare bewoners zelf een stap op de sociaal-economische ladder kunnen zetten. De leefbaarheid in de buurt is de laatste jaren al sterk toegenomen. Deze aanpak vraagt echter, zoals bij veel sociaal-maatschappelijk beleid, om een lange adem. Aan de Boschdijk ligt SPIL-centrum Boschdijk met daarin o.a. een basisschool, een gymzaal en buurtontmoetingsruimte. Ook veel kinderen uit Kronehoef zullen hier naar school gaan. De eerste en tweede Franklinstraat worden opgebouwd tot SPIL-straat waarin spelen, ontmoeten en verkeer tot hun recht komen. Het Wijkcentrum Wattstraat huisvest bovenwijkse voorzieningen Kronehoef wordt omringd door maar liefst tien buurten, waaronder de Barrier waar het Pastoor van Arsplein en omgeving bij hoort.

25 Ontwikkelingsvisie 26 Barrier De Barrier is, met respect voor de traditionele bouwstijl, in kader van de integrale wijkverniewingsopgave door Woonbedrijf gedeeltelijk gerenoveerd en vernieuwd. Het Pastoor Van Arsplein e.o. is buiten deze opgave gebleven. Dit is aanleiding om dit gebied te betrekken in deze ontwikkelingsvisie. De buurtontmoetingsfunctie in de Barrier zal ten gevolge van de sloop van het Henriette Roelantshuis een plek krijgen in het nieuwe SPIL-centrum De Opbouw. De vrijkomende ruimte wordt een buurtpark. IWV de Barrier is daarmee afgerond. Ook in de Barrier wordt gebouwd aan een SPIL-centrum in combinatie met een centrum voor Ontmoeten en Bewegen. Ook kinderen uit het Van Arsplein en omgeving zullen naar deze school gaan. Voor buurten sportactiviteiten kan men hier eveneens terecht. Rapenland en Mensfort In de buurten Rapenland en Mensfort zijn net als in Kronehoef problemen in het sociale domein. De buurten Rapenland, Mensfort en Kronehoef hebben de laatste jaren te kampen met een forse problematiek van jongerenoverlast, met name uit allochtone hoek. Betrokken professionele organisaties en vader- en moedercomités werken samen in een integrale aanpak. Deze problematiek heeft geleid tot een afname van het veiligheidsgevoel in deze buurten. Mensfort is een buurt uit de jaren zestig met veelal grondgebonden huurwoningen. Het jongerencentrum Energy aan de Van der Werffstraat in Mensfort heeft een belangrijke functie in de aanpak van de jongerenproblematiek. Daarnaast ligt er de recentelijk opgeknapte winkelstrip aan het Judas Taddeusplein Ook voor bewoners van Kronehoef en het Pastoor van Arsplein e.o. belangrijke voorzieningen. Het zuidelijk deel van Rapenland bestaat uit een jaren 60 hofjesstructuur zonder doorgaande routes voor autoverkeer maar veel sluip-door-kruip-door -routes voor voetgangers, fietsers en brommers. Woonbedrijf is hier samen met de gemeente Eindhoven bezig met planvorming voor de aanpassing van de stedenbouwkundige structuur. Bedrijventerrein Rapenland is onderwerp van studie. Hoogstwaarschijnlijk zal hier worden ingezet op een consumentenbedrijventerrein : bouwmarkten en grootschalige detailhandel in het algemeen. Generalenbuurt en Oude Toren Deze buurten kennen weinig problemen, de leefbaarheid is hier goed. De Generalenbuurt is een typische jaren zestig stempelbuurt, bestaande uit terugkerende clusters ( stempels ) van eengezinswoningen met hoogbouw langs de randen. Hier is de komende jaren sprake van vergrijzing. Aan de Generaal Coenderslaan De Kruisstraat/Woenselse Markt is een aantrekkelijk winkelgebied voor bewoners van Kronehoef.

26 ligt een winkelcentrum en de huisvesting van Jong Nederland Rapenland. Basisschool Rapenland aan de Marshallweg is ontwikkeld tot SPIL-centrum. Aan de Generaal Pattonlaan ligt VTA de Opbouw (particulier bestuur) en Jongerencentrum de Opbouw (Welzijn Eindhoven). Universiteit Eindhoven en Fontys Hogescholen. Wat verder weg, maar zeker op fietsafstand, ligt de onderwijs boulevard aan de Sterrenlaan met een groot aantal ROC-opleidingen en daarbij de Vrije School Woensel, Evangelische Basisschool Online en de Vrije Middelbare school Novalis. Ontwikkelingsvisie 27 De buurt Oude Toren is een rustige buurt met een oudere bevolkingssamenstelling in een- en tweepersoons huishoudens, gelegen rondom het oorlogskerkhof Woensel. Aan de Scottlaan ligt VTA de Oude Toren, wat een particulier bestuur heeft. Weinig mensen uit Kronehoef en het Pastoor van Arsplein en omgeving maken gebruik van deze voorzieningen. Oud-Woensel Oud-Woensel, bestaande uit de buurten Hemelrijken en Gildebuurt, bevindt zich ook in een proces van wijkvernieuwing. De kracht van Oud-Woensel is de dorpse sfeer maar ook de bedrijvigheid en diversiteit aan bewoners. Daarom is gekozen de wijkvernieuwing vorm te geven onder het motto Tussen luwte en levendigheid. Een aantal projecten is al voltooid, zoals de herinrichting van de Pastoor Petersstraat en de Kruisstraattunnel. De komende jaren worden de Kruisstraat/Woenselse Markt, het bedrijventerrein Visserstraat en Hemelrijken en omgeving aangepakt. Ook zal op een aantal plaatsen een goede oversteekmogelijkheid moeten worden gecreëerd, om de verbinding met de omgeving te leggen. De Kruisstraat en de Woenselse Markt behoren tot de kernwinkelzone van Eindhoven. De Woenselse Markt is bekend vanwege haar zaterdagmarkt, de grootste weekmarkt van Zuid Nederland. Ook voor Kronehoef is dit een belangrijke voorziening, mede door het internationale karakter van de winkels en de markt. Een goede oversteek over de Ring voor langzaam verkeer tussen Kronehoef en dit gebied is van groot belang. Grootstedelijke voorzieningen Woensel Zuid huisvest de grote zorgvoorzieningen en onderwijsvoorzieningen van de stad. Daarnaast is het stadsdeel gelegen tussen het stadscentrum en Winkelcentrum Woensel, een belangrijk stadshart. Er is dan ook een flink aantal grootstedelijke voorzieningen te vinden in de directe nabijheid van Kronehoef. In Oud-Woensel uiteraard de winkels van de Kruisstraat en Woenselse Markt. Qua zorgvoorzieningen zijn er twee ziekenhuizen in de directe nabijheid; het Maxima Medisch Centrum en het Catharinaziekenhuis. Op het gebied van onderwijs zijn er uiteraard de Technische Grootschalige projecten HOV2 In het kader van Brainport en de gewenste bereikbaarheid werkt Eindhoven samen met de regio aan een netwerk voor Hoogwaardig Openbaar Vervoer. Binnen dit netwerk is inmiddels de eerste HOV-as in gebruik, over de Westcorridor tussen station en Eindhoven Airport en Veldhoven. Het eerstvolgende onderdeel van het netwerk is de Tweede HOV-as ofwel HOV2. De Tweede HOV-lijn loopt vanuit Nuenen over de Sterrenlaan, via winkelcentrum Woensel over de Veldmaarschalk Montgomerylaan naar busstation Neckerspoel. Vanuit het busstation loopt de lijn in het zuiden via de binnenring van het Centrum, de Aalsterweg, de Genneper Parken naar de High Tech Campus. Kronehoef kan via de Montgomerylaan profiteren van deze hoogwaardige voorziening. De HOV2 raakt rechtstreeks aan Kronehoef en zal waarschijnlijk een halte krijgen ter hoogte van. Dit is belangrijk ten aanzien van het leerlingen vervoer van en naar de Rooi Panne en voor met name senioren uit Kronehoef en met name Kronehoef Oost. Ring doorstroming Eén van de belangrijkste uitgangspunten voor de totale verkeersstructuur van Eindhoven is dat de doorstroming van autoverkeer op Ring gegarandeerd moet blijven. Dit wordt in verschillende projecten bevorderd, zoals bijvoorbeeld door het invoeren van een groene golf. Ook zal de kruising van de HOV2 met het noordelijk deel van de ring, vlakbij Kronehoef, ongelijkvloers moeten worden uitgevoerd. Belangrijk aandachtspunt is de bereikbaarheid van de Woense Markt. Qua voorzieningen zijn de bewoners van Kronehoef in belangrijke mate afhankelijk van de voorzieningen daar. Andersom is Kronehoef en in het verlengde daarvan Rapenland en Mensfort, een voedingsgebied voor de Woenselse Markt. De Ring is nu al een obstakel ten aanzien van de bereikbaarheid. Bij de visie op de Ring en de bij de aanleg van een ongelijkvloerse kruising Ring Montgomerylaan dient aandacht te zijn voor de oversteekbaarheid voor met name langzaam verkeer.

27 Ontwikkelingsvisie 28 Kop van de Woenselse Markt Aan de kop van de Woenselse Markt liggen kansen voor het gelijktijdig behalen van diverse zeer verschillende doelen: - huisvesting voor bovenwijkse ontmoeting en cultuur; - vergroten van de parkeercapaciteit met behoud locatie zaterdagmarkt; - behoud groenkwaliteit rondom de cultuurhistorisch waardevolle boerderij. De haalbaarheid van deze kansen is sterk afhankelijk van bijvoorbeeld grondposities en verkeerstechnische oplossingen. Kronehoef grenst aan drukke wegen, hier de kruising van de Ring met de Boschdijk op het Marconiplein.

28 CONCEPT Ontwikkelingsvisie Kronehoef en Pastoor van Arsplein e.o. Hoofdstuk 6: Het perspectief voor Kronehoef en het Pastoor van Arsplein e.o. Concept Ontwikkelingsvisie 29 In de voorgaande hoofdstukken is een beeld geschetst van Kronehoef en het Pastoor van Arsplein e.o.. De volgende stap is om te bepalen, hoe de toekomst voor dit gebied eruit kan zien en wat we moeten doen om die toekomst er goed uit te laten zien. Vandaar dat we in dit hoofdstuk een perspectief voor de lange termijn schetsen, om in het volgende hoofdstuk hierin prioriteiten te stellen en keuzen te kunnen maken voor de korte én de lange termijn. Het perspectief voor Kronehoef en het Pastoor van Arsplein e.o. komt tot stand door het combineren van de wijze waarop deze buurten zich in de loop van de decennia hebben ontwikkeld en de zorgen, wensen en ambities die met name de bewoners tijdens de totstandkoming van deze ontwikkelingsvisie naar voren brachten. Het perspectief is te splitsen in een ruimtelijk en een sociaal-maatschappelijk aspect. Sociaal maatschappelijk perspectief In de verkenning en afbakening van de gekozen thema s zien we dat Kronehoef zich weliswaar kenmerkt door diversiteit maar dat soms het gevoel bestaat dat wonen en samenleven in de loop van de jaren in de verdrukking zijn geraakt of dat dit dreigt te gebeuren, zoals rond het Pastoor van Arsplein het geval is. In een aantal gevallen speelt dit letterlijk doordat wonen, verkeer en bedrijvigheid in elkaars vaarwater zijn komen te zitten. Maar ook in figuurlijke zin doordat er in de loop van de jaren veel mensen in Kronehoef zijn komen wonen met een andere etnische achtergrond waarbij bewoners van autochtone komaf het gevoel hebben in de verdrukking te zijn gekomen. Bemoedigend is dat in contacten met beide categorieën bewoners vaak de wens wordt uitgesproken om elkaar te ontmoeten en te leren kennen. Wij concluderen dat er niet zozeer sprake is van het langs elkaar heen leven van mensen als 1 Voor wat betreft het Pastoor van Arsplein en omgeving hebben we het dan over de Barrierweg en niet over de Alard du Hamelstraat. In de toekomst is in Kronehoef en het Pastoor van Arsplein e.o. een kern van wonen zichtbaar, omringd door stedelijke voorzieningen.

29 Ontwikkelingsvisie 30 individu, maar van groepen mensen. Daarnaast speelt ook nog altijd de kwestie van eenzaamheid met name bij een grote groep ouderen. We verwijzen ook naar de bijlage Op weg naar een ontwikkelingsvisie voor Kronehoef, eerste tussenstand. Vanuit deze analyse moet het sociaal maatschappelijk perspectief zijn: vanzelfsprekend ontmoeten. Ruimtelijk en functioneel perspectief Eén van de krachtige elementen in de huidige opbouw van het gebied is de indeling van een verzameling van kleinschalige woonbuurten omgeven met een dynamisch gebied met diverse (buurtoverstijgende) functies en drukkere wegen. Deze indeling zal ook in de toekomst herkenbaar moeten blijven. Dat betekent dat er duidelijk een keuze wordt gemaakt voor de woonfunctie in het binnengebied en langs de randen is er ruimte voor stedelijke functies 1. In het binnengebied ligt de kans en de uitdaging om meer verbindingen te leggen tussen de aanwezige stedelijke functies die er bewust voor hebben gekozen om zich hier te vestigen. Dit kunnen nadrukkelijker plekken van ontmoeting worden op straat- en buurtniveau. Het ruimtelijk en functioneel perspectief is kortom: een kern van wonen met een rand van stedelijkheid.

30 CONCEPT Ontwikkelingsvisie Kronehoef en Pastoor van Arsplein e.o. Hoofdstuk 7: Kwalitatieve keuzen voor de verdere ontwikkeling van Kronehoef en het Pastoor van Arsplein e.o. Concept Ontwikkelingsvisie Inleiding Toelichting op de thema s In de vorige hoofdstukken zijn we ingegaan op de aanleiding voor deze ontwikkelingsvisie. We hebben de geschiedenis en de opbouw van de buurt bestudeerd, en we zijn ingegaan op de problemen, uitdagingen en wensen die we in het proces van samenspraak hebben geformuleerd. Het perspectief voor Kronehoef en het Pastoor van Arsplein e.o. hebben we verwoord in hoofdstuk 6. In dit hoofdstuk stellen we prioriteiten en maken we keuzen. Deze keuzen en prioriteiten worden na vaststelling van de ontwikkelingsvisie vertaald in bestemmingsplannen en andere relevante regelgeving. Wonen en Samenleven Zoals we in de verkenning van de thema s hebben geconstateerd, heeft wonen een ruimtelijk aspect, maar nadrukkelijk ook een sociaal aspect. Beiden aspecten komen terug in de keuzen die ten aanzien van dit thema worden gemaakt. Zorgen In deze ontwikkelingsvisie verstaan we onder zorgen het vanuit de referentie zorg voorkomen van uitsluiting, het tijdig signaleren hiervan en het stimuleren mee te doen. Dit is een verantwoordelijkheid van alle organisatoren van zorg. Leren en Werken In de ontwikkelingsvisie Kronehoef verstaan we onder het thema Leren en Werken de voortdurende inhoudelijke en persoonlijke ontwikkeling van individuele inwoners en bewonersgroepen in Kronehoef vanuit het motto een leven lang leren. Werken betreft meedoen; een zinvolle en plezierige tijdbesteding, zo mogelijk betaald. Ontspannen De term ontspannen gebruiken we voor buiten de min of meer verplichte onderdelen van de dagelijkse routine, zoals bijvoorbeeld werk en scholing, de keuze maken zich bezig te houden met bepaalde activiteiten, al dan niet in groepsverband. Het Van Vorstpark wordt gewaardeerd door bewoners, zij geven het park graag een bredere functie.

31 Ontwikkelingsvisie Kronehoef in het algemeen Wonen en samenleven in Kronehoef in het algemeen Kronehoef is een woonbuurt met een aanzienlijke diversiteit aan woningtypen voor uiteenlopende doelgroepen. De diversiteit in de buurt wordt mede bepaald en verstrekt door de ongeveer 100 bedrijven van klein tot groot die in de buurt zijn gevestigd. Deze diversiteit waarderen we en willen we behouden. Zorgen in Kronehoef in het algemeen Behalve de eerste- en tweedelijns gezondheidszorg, bijvoorbeeld huisarts, tandarts en fysiotherapeut hebben alle aanwezige voorzieningen een bovenwijks karakter. Een aantal eerste- en tweedelijns aanbieders overweegt de krachten te bundelen en naar gezamenlijke huisvesting te gaan. Vanuit deze visie wordt geen prioriteit gegeven aan het behouden van deze aanbieders voor Kronehoef. In beeld zijn alternatieve locaties zoals de noordelijke rand van Oud- Woensel reëel, terwijl met name Kronehoef West en Kronehoef Oost binnen het werkgebied vallen van aanbieders van eerste- en tweedelijns zorg die nabij de buurt zijn gevestigd. Zorgaanbieders worden uitgedaagd hun relatie met de buurt te versterken en intensiever te maken. Leren en werken in Kronehoef in het algemeen Alle onderwijsvoorzieningen in Kronehoef hebben een buurtoverstijgend karakter. Hierin streven we geen verandering na. Kronehoef kent geen winkelhart of andere concentraties van detailhandel. In deze ontwikkelingsvisie onderkennen we, ook voor de toekomst, het gegeven dat de inwoners van Kronehoef buiten hun buurt hun boodschappen doen. Er worden vanuit de gemeente geen activiteiten ingezet om de detailhandel in Kronehoef te stimuleren. We waarderen de diversiteit in bedrijvigheid in Kronehoef en erkennen dit als één van de karakteristieken van de buurt Kronehoef; dit met inachtneming van hetgeen in de volgende paragraaf over ERF en het bedrijf Prefabbeton Eindhoven wordt opgemerkt. Ontspannen in Kronehoef in het algemeen Naast het aanbod van voorzieningen en activiteiten op stedelijk niveau is er in Kronehoef behoefte aan gelegenheid en ruimte tot ontspannen. Voor de toekomst gaat het er om (de kwaliteit van) het aanbod (verder) te vergroten en daarmee het aanwezige aanbod beter te benutten. De diversiteit van woningaanbod en de combinatie wonen en bedrijvigheid willen we behouden.

32 7.3. Kronehoef Oost 7.4. Kronehoef midden Ontwikkelingsvisie 33 Wonen en samenleven in Kronehoef Oost Kronehoef Oost heeft zich ontwikkeld tot een cluster van zorgwonen met een buurtoverstijgende uitstraling. Omdat dit deel van de buurt intensief bebouwd is, wordt het aanwezige groen zoveel mogelijk versterkt bij (her)inrichting van de (semi-)openbare ruimte. Dit wordt steeds aangepakt in samenspraak met eigenaren, bewoners en gemeente. Verhuurders van woonruimte stellen de voorzieningen in hun complexen zoveel mogelijk open voor elkaars huurders/cliënten. Zorgen in Kronehoef Oost De vorm en omvang en verschijningsvorm van het zorgaanbod in dit deel van Kronehoef voorziet in een stedelijke behoefte en is passend op deze locatie. De realisatie van seniorenwoningen aan de Scheerderstraat versterkt dit karakter nog. Voor de stichting Thuishuis Kronehoef zal hier een aantal wooneenheden worden gebouwd. Van daaruit krijgt de aanpak van eenzaamheid in de hele buurt gestalte. Naast een woonfunctie krijgt de locatie ook een ontmoetingsfunctie voor in eerste instantie ouderen van Surinaamse afkomst, verenigd in de stichting Mi Bosie. Woonbedrijf wordt samen met Mi Bosie uitgedaagd deze ontmoetingsvoorziening in overleg ook voor bewoners van andere seniorencomplexen beschikbaar te stellen en hiervoor activiteiten te organiseren of te faciliteren. Leren en werken in Kronehoef Oost We waarderen de functie die De Rooi Pannen heeft als eetpunt voor mensen uit de buurt en roepen De Rooi Pannen op deze te behouden. Ontspannen in Kronehoef Oost Voor zover van toepassing, zie ook paragraaf 7.2. Wonen en samenleven in Kronehoef Midden De diversiteit van voorzieningen en functies in Kronehoef zal ook in de toekomst in Kronehoef Midden het sterkst tot uitdrukking blijven komen. De gemeente Eindhoven ziet in de Eindhovense Radiateurenfrabriek (ERF) en de Prefabbeton Eindhoven twee waardevolle Eindhovense ondernemingen, maar ziet dat de situatie zoals die zich in de loop der jaren heeft ontwikkeld voor deze bedrijven en voor de omwonenden onwenselijk is. Inspanningen van de gemeente hebben er nog niet toe geleid om in samenspraak te komen tot bedrijfsverplaatsing. Indien in de toekomst een bedrijfsverplaatsing alsnog aan de orde is zal herontwikkeling van deze locatie plaatsvinden voor de functie wonen met eventueel werk-aan-huiscombinaties, of studentenhuisvesting en gestapeld tot maximaal 4 bouwlagen. Bij de herontwikkeling van deze locatie zal tevens het gebruik van de Frankrijkstraat in termen van sluipverkeer en parkeeroverlast worden betrokken. Bij de totstandkoming van deze ontwikkelingsvisie is duidelijk gebleken dat de bedrijfsvoering van ERF en de Betonfabriek onvermijdelijk en niet moedwillig voor overlast zorgt voor de omgeving. Als bedrijfsverplaatsing ook in de toekomst geen optie blijkt te zijn, zal de gemeente hier in samenspraak met de bedrijven en bewoners verkeersmaatregelen treffen die de leefbaarheids- en veiligheidssituatie zoveel mogelijk verbeteren. Vanuit het geschetste perspectief vanzelfsprekend ontmoeten willen we het ontmoeten faciliteren.in Kronehoef gebeurt dit onder meer door de nieuwbouw van spilcentrum Kronehoef zo te realiseren en te gebruiken dat, op basis van multifunctioneel ruimtegebruik, ruimten ook voor buurtontmoetingsactiviteiten kunnen worden gebruikt. Het buurtgerichte

33 Ontwikkelingsvisie 34 karakter komt tot uitdrukking in de programmering van de activititeiten. In zijn algemeenheid is buurtontmoeting behalve een plaats van ontmoeten voor alle bewoners van Kronehoef ook vooral een plaats waar buurtbewoners elkaar vinden in het verder vormgeven van de buurt Kronehoef. Vanuit de buurtontmoetingsruimte wordt de verbinding gelegd met basisschool Tarieq Ibnoe Ziyad; een school met een bovenwijkse en zelfs stedelijk voedingsgebied. In de programmering en gebruik van de buurtontmoetingsfunctie komt de diversiteit van de bevolkingssamenstelling van Kronehoef tot uitdrukking. Het islamitische cultureel centrum Al Fourkaan is een beeldbepalende en passende voorziening in Kronehoef Midden. Het terrein op de hoek van de Wezelstraat / Robbenstraat is eigendom van Parochie Woensel Midden en Zuid. Scouting Hopman Latour en het St. Catharinagilde zijn sinds jaar en dag gebruikers van deze locatie en hebben aangegeven hier graag te willen blijven. Door de gemeente zal er geen actieve inzet worden gepleegd deze gebruikers voor deze locatie te gehouden. Ingeval van planvorming ten aanzien van deze locatie zijn de opties voortzetting van het huidige gebruik of een vergelijkbare maatschappelijke activiteit of, ingeval van herontwikkeling, grondgebonden woningen en eventueel een woon/werk-combinatie. Marja (Kronehoef, jaar 2020) Het is zover! Marja gaat op zichzelf wonen. Vanmiddag wordt alles verhuisd; haar bed, haar bureau en haar kledingkast. En haar bank en de stoel en het kleed. Gisteren heeft ze met haar ouders al een eettafel gekocht. En vannacht gaat ze voor het eerst slapen in haar eigen appartement. De kleuren van haar huis heeft ze zelf mogen uitzoeken. Lichtblauw voor de keuken en een paarse en een rode muur in de woonkamer. Haar slaapkamer is ook rood, dat is haar favoriete kleur. Het is niet ver weg. Aan de overkant van de straat. Als het nodig is kan er snel iemand langskomen. Ze wil het héél graag maar vindt het ook ontzettend spannend. Volgens haar moeder zitten er geen enge beesten. Daar vertrouwt ze dan maar op. Marja woont in het Lunet Zorgcomplex aan de Menno van Coehoornlaan en verhuisd naar een van de appartement voor beschermd wonen aan diezelfde straat. Voor Marja is het een grote stap om op zichzelf te gaan wonen, al wordt ze daarin goed ondersteund. Marja is 28 haar en heeft een geestelijke beperking. Haar leven is goed op orde in Kronehoef. Ze woont er graag, nu nog samen met haar huisgenoten maar zo meteen dus zelfstandig. Vier dagen in de week gaat ze naar de dagbesteding. Ze werkt op een zorgboerderij. De overige dagen brengt ze met haar vriendinnen door bij een dagactiviteit van Lunet of bij het SPIL-centrum waar ze helpt bij de kinderactiviteiten op woensdagmiddag. Soms fietsen ze naar het centrum. Ontbijten doet ze thuis en s avonds eet ze bij het Pluspunt. Daar is het altijd gezellig en koken vind ze helemaal niks namelijk. Misschien ook wel te moeilijk. Zorgen in Kronehoef Midden Niet van toepassing. Leren en werken Kronehoef Midden De huidige locatie van de school voor speciaal basisonderwijs De Reis van Brandaan aan de Kronehoef is niet optimaal en het pand biedt aanzienlijke functionele tekortkomingen. Indien e.e.a. past binnen de geldende regelgeving en de kans doet zich voor, zien we huisvesting op een andere locatie als een kans. Ontspannen in Kronehoef Midden Gelet op het feit dat er in dit deel van Kronehoef weinig openbaar groen is en de buurt als groenarm is opgenomen in het groenbeleidsplan, dient het bestaande openbaar groen te worden gehandhaafd. Op het thans braakliggende en in eigendom zijnde terrein aan de Otterstraat heeft de gemeente aan derden een aantal opties verstrekt tot verkoop om hier een ontwikkeling te realiseren. Indien deze opties niet worden gebruikt zal de gemeente hier een beperkt grondgebonden woningbouwprogramma mogelijk maken en het aan de Otterstraat grenzende deel in samenspraak met omwonenden inrichten ten behoeve van groen en recreatie.

34 7.5. Kronehoef West Indien in de toekomst herbestemming van de huidige ROC-locatie aan de Van Vorststraat plaatsvindt door (gedeeltelijke) sloop/nieuwbouw zal dit zijn ten behoeve van de functie wonen en/of voor een maatschappelijke bestemming; grondgebonden of 4 tot maximaal 5 bouwlagen. Ingeval van nieuwbouw zal er sprake zijn van aan gebouwde parkeervoorziening. Jeugd en jongeren verdienen extra aandacht. Enerzijds vanwege de behoefte van jongeren aan bepaalde voorzieningen; anderzijds vanwege de overlast, waar de buurt al vele jaren mee te maken heeft. Zorgen in Kronehoef West Dit deel van Kronehoef kent aan aantal kleinschalige, vaak als onderdeel van een woonstraat, extramurale zorgwooneenheden. Deze kleinschalige voorzieningen horen thuis in de buurt en zorgaanbieders en bewoners(organisatie) worden opgeroepen contacten met deze groep bewoners van Kronehoef te stimuleren. Ontwikkelingsvisie 35 Leren en werken Kronehoef West Niet van toepassing Wonen en samenleven in Kronehoef West Kronehoef West kenmerkt zich door relatief veel gestapelde woningen, kleinschalige (woon)zorgvoorzieningen en het groene hart met daaraan grenzend het ROC aan de Van Vorststraat. De kleinschalige (extramurale) zorgvoorzieningen zijn een gewenst onderdeel van het diverse karakter van Kronehoef. Ontspannen in Kronehoef West Zoals is aangegeven is het ROC voornemens de locatie aan de Van Vorststraat te verlaten. Het groene hart van Kronehoef aan de Van Vorststraat wordt door bewoners bijzonder gewaardeerd en de wens om versterking ervan wordt breed gedragen; versterking in de zin van gebruik en functionaliteit, maar ook in de zin van omvang. Daarom zal het park worden vergroot en zal er worden geïnvesteerd in de functionaliteit voor diverse doelgroepen. De transformatie van het park heeft mede tot doel dat het park een drager van de identiteit van de buurt wordt. Hiervoor worden de parkeerplaatsen behorende bij de bebouwing in het park verwijderden en in beginsel de bestaande bebouwing gesloopt. Voor zover de bestaande bebouwing wordt gehandhaafd, kiezen we voor een maatschappelijke bestemming van deze gebouwen; bij voorkeur een waarvan het gebruik past bij het park. Voor zover aan de hoofdlocatie van het huidige ROC sloop/nieuwbouw plaatsvindt, zal het parkeren hiervoor plaatsvinden in een gebouwde parkeervoorziening. In 2013 verlaat het ROC de Van Vorststraat. Wat er met het gebouw en terrein gaat gebeuren, staat nog niet vast.

35 Ontwikkelingsvisie Pastoor van Arsplein e.o. De schoollocaties aan de Barrierweg en de Alard du Hamelstraat worden behoudens tijdelijk gebruik door een andere basisschool niet meer gebruikt als onderwijsvoorziening. De locatie wordt herbestemd voor de functie woningbouw in de vorm van grondgebonden woningen met eventueel de mogelijkheid voor een kantoor aan huis. Om deze ontwikkeling mogelijk te maken, zal in ieder geval het pand aan de Barrierweg 180 moeten worden gesloopt. Zorgen aan het Pastoor van Arsplein e.o. De dak- en thuislozenopvang van NEOS wordt op de huidige locatie aan de Barrierweg gehandhaafd. Naast de Van Arskerk zal Woonbedrijf een voorziening realiseren waarin ruimte is voor een tandarts en een huisarts. Wonen en Samenleven aan het Pastoor van Arsplein e.o. We doen recht aan de status en het karakter van beschermd stadgezicht van het Pastoor van Arsplein. Dit betekent dat we prioriteit geven aan de reguliere woonfunctie en kamergewijze verhuur van woningen en splitsing van panden, binnen de mogelijkheden die we hiervoor hebben, tegengaan. Het Pastoor van Arsplein en het direct voor het plein liggende terrein worden in samenhang ingericht. Leren en Werken aan het Pastoor van Arsplein e.o. Niet van toepassing. Ontspannen aan het Pastoor van Arsplein e.o. Woonbedrijf heeft de Pastoor Van Arskerk ontwikkelt tot een voorziening met de naam Elf13 die wordt gebruikt door onder meer de Combinatie Jeugdzorg. In samenspraak met de buur en bewoners spant Woonbedrijf zich in om deze voorziening, samen met het gymlokaal dat zij hier heeft gerealiseerd, van betekenis te laten zijn voor de buurt. De cliënten van NEOS blijven opvang vinden op de huidige plek aan de Barrierweg.

36 CONCEPT Ontwikkelingsvisie Kronehoef en Pastoor van Arsplein e.o. Bijlage 1: Op weg naar een ontwikkelingsvisie voor Kronehoef, eerste tussenstand Concept Ontwikkelingsvisie 37