Presentatie BOOT congres, 27 maart 2014 De meedenkende patiënt
|
|
- Renske de Smet
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Presentatie BOOT congres, 27 maart 2014 De meedenkende patiënt Ik sta op de nominatie om geopereerd te worden. Het is vrijdag, volgende week dinsdag zal het gebeuren. Maandagmorgen moet ik mij melden. Vandaag krijg ik een telefoontje dat het de opname afdeling beter uitkomt als ik pas dinsdagochtend kom, om 7 uur. Ik ben even van mijn stuk gebracht want alles was afgestemd op opname op maandag. Mijn vrouw had haar werk zo geregeld dat ze mij kon wegbrengen. Het ziekenhuis is niet om de hoek en s morgens om 7 uur daar verschijnen betekent, met risico op files, toch vanaf half zes nuchter in de auto. Wil ik dat? Ik vraag bedenktijd. Nee dit gaat niet gebeuren. Ik wil me in rust voorbereiden op de operatie. Ik wil niet gestressed aankomen en via de ingang afleveren goederen naar binnen worden geschoven. Want zo voelt het voor mij. Na de nodige telefoontjes en de mededeling dat ik dan maandagochtend kan bellen of ik alsnog maandagmiddag kan komen, laat ik het rusten. Nou ja, rusten We hebben in ieder geval besloten dat we die avond in de buurt van het ziekenhuis gaan slapen als we daar niet terecht kunnen. Uiteindelijk kan ik toch op maandagmiddag mij melden in het ziekenhuis. Goedemiddag allemaal. Laat ik beginnen met de NTV te feliciteren met hun 25 ste verjaardag en bij deze te bedanken voor de uitnodiging om bij die gelegenheid te spreken over de rol van patiënten in zorg en onderzoek. Mijn openingszinnen betreffen een gebeurtenis die mij vorig jaar overkwam. Misschien zult u denken: dat gebeurt niet in mijn ziekenhuis. Laat ik u uit de droom helpen. Ik denk allereerst dat u niet weet hoe het in uw ziekenhuis geregeld is maar ook als u dat wel weet, of denkt te weten, kent u de uitvoeringspraktijk niet, althans niet hoe dit vanuit patiënten wordt beleefd. En ik durf te stellen dat dit in ieder ziekenhuis kan gebeuren. Het is geen boze opzet of vanuit verkeerde intenties maar er is sprake van verschillende werkelijkheden. De werkelijkheid van het instituut, met zijn eigen wetmatigheden en dynamiek, die soms bijna los lijkt te functioneren van de hardwerkende en gemotiveerde individuen binnen dat instituut. En de werkelijkheid van de mens, genaamd patiënt, die aan die werkelijkheid wordt blootgesteld. Het instituut en de eigen dynamiek, en de wetmatigheden daarvan wordt voor mij zichtbaar in zinnen als: Zo zijn we dat gewend ; dat kan niet in het softwarepakket ; dan loopt mijn hele schema in de war ; ja hoor eens als we daar aan gaan beginnen ; dat vindt mijn baas niet goed ; zo zijn de regels nou eenmaal ; u bent niet de enige, wat denkt u wel ; ik zou wel willen maar juridisch kan dat niet. Natuurlijk zit er ook altijd een persoonlijke kant aan en de toon waarop iets gezegd wordt maakt veel uit. Maar het gemeenschappelijke is dat er geen eigen verantwoordelijkheid lijkt te bestaan en dat de klant zich moet aanpassen. Het werkt vervreemdend en geeft je als patiënt duidelijk het gevoel van 1
2 ondergeschikt zijn. Het gevoel van overgeleverd zijn aan het systeem en aan mensen van wie je je ook nog eens afhankelijk voelt. Dat er sprake is van verschillende werkelijkheden, werd ook duidelijk in de tv documentaire Kijken in de ziel met artsen die in 2012 werd uitgezonden. Hij is op DVD te verkrijgen en ik heb hem speciaal voor vandaag nog even terug gekeken. Een boeiende serie waarbij ik met name gekeken heb naar de aflevering waarin artsen vertellen over een periode dat zij hun rol als arts noodgedwongen hebben moeten verruilen voor de rol van patiënt. Daar vallen een aantal zaken in op die ik aan de hand van citaten introduceer: Hoe je als patiënt bent hangt meer samen met wie je bent dan met welk beroep je hebt. Ze staan allemaal te kijken naar de monitor maar ik lig hier. Het gaat wel om mij. Statistiek gaat over grote groepen maar zegt niets over hoe het met dit individu gaat. En in verschillende bewoordingen werd door meerdere artsen in hun rol als patiënt gezegd: Specialisten hebben een verkokerde blik daarom zijn ze ook zo goed in hun vakgebied. Maar daarbuiten kijken wordt dan heel ingewikkeld. Dit is het grote gevaar van de geneeskunde. En ook door meerdere mensen genoemd: De keten in de zorg is het allerbelangrijkste maar de regie is zoek in het ziekenhuis. Mijn ervaring, de ervaring van artsen als patiënt laten zien dat de goede kanten van de zorg, de technische vooruitgang, de toegenomen kennis, de specialisatie, een keerzijde heeft. Het individu is zoek en daarmee de verschillen tussen mensen, de kijk op héél de mens sneeuwt onder, er is versnippering, het orgaangerichte denken overheerst. Nogmaals, het zijn uw collega s die dit zeggen. En daar komt nog een ander fenomeen bij. Hoewel de artsen eerlijk zijn in de documentaire, gaat ook veel over hun collega s en proberen zij het in ieder geval anders te doen. Dat doet me sterk denken aan wat we weten over gezamenlijke besluitvorming in de spreekkamer. Meer dan de helft van de zorgverleners is van mening dat zij gedeelde besluitvorming toepassen. In werkelijkheid ligt dit percentage rond de 20% zo blijkt uit onderzoek (van der Weijden, 2012). Maar patiënten zelf hebben daar geen behoefte aan is een veelgehoorde reactie. Uit onderzoek blijkt dat dit percentage lager is dan iedereen denkt. 70% van de patiënten wil actief betrokken zijn bij medische beslissingen (Cochrane review, 2011). Het lijkt dus ook een perceptie probleem. Het gaat dus om verschillende zaken: Het instituut versus het individu De specialisatie versus kijk op heel de mens Regie binnen het ziekenhuis en regie bij patiënten De perceptie van zorgverleners versus de perceptie van zorgvragers. Hoe overbruggen we die verschillen? Volgens mij begint het bij erkenning dat die verschillen er zijn en dat ze ook van ieder van ons iets vragen. Als zorgverlener kun je niet volhouden dat je oog hebt voor het individu, voor heel de mens, voor de regie van de patiënt, etc. en dat 2
3 alleen anderen aan de andere kant staan. Als persoon met een ernstige chronische aandoening wordt er al veel van je gevraagd. Regelmatig een kwestie van je kop boven water houden om de dagen rond te krijgen. Niemand wil zijn eigen welzijn alleen van anderen laten afhangen. We moeten dus nadenken over hoe we vorm kunnen geven aan gedeelde besluitvorming, aan onze stem op een effectieve manier laten klinken, aan onze inbreng in de relatie tussen zorgverlener en zorgvrager. In mijn eerste baan heb ik gewerkt met en voor niet-westerse migranten die een beroep deden op het maatschappelijk werk. Wat mij daarbij opviel was dat veel problemen werden toegeschreven aan cultuur- en taalverschillen en dat ze als uniek werden bestempeld voor migranten. Maar feitelijk ging het om algemeen maatschappelijke problemen die werden uitvergroot of scherper zichtbaar werden. Dat zagen we vorig jaar ook bij de presentatie van het Nierteam aan huis. De uitspraak dat er zo weinig allochtone levende nierdonoren zijn, werd in dit project door een andere manier van benaderen en communiceren gelogenstraft. Het individu, in zijn eigen omgeving, als gastheer opent nieuwe perspectieven en heeft dan veel te bieden. Het gaat dus om anders labelen, een andere manier van tegemoet treden, en anders luisteren naar elkaar. Daar waar professionals hunvakkennis hebben en expert zijn op het vlak van ziekten, daar heeft een mens met een aandoening ervaringskennis en is hij expert van zijn eigen leven. Daar waar het ene individu door zijn persoonlijkheid geneigd is die expertrol vanzelf op te pakken, geldt voor de ander dat hij daar min of meer toe uitgenodigd moet worden en een derde zal hem in de zorgsituatie afwijzen. Dat vraagt differentiatie in benadering en weten wie je tegenover je hebt en in welke sociale omgeving deze persoon leeft. Één van de artsen uit Kijken in de ziel zei ook dat hij na zijn ziekte en terug in zijn werk, meer aandacht aan partners was gaan besteden. Hij had zelf ervaren hoe hij en zijn vrouw er samen voor hadden gestaan en hoe belangrijk haar rol was. Wisselen van rollen, van perspectief, helpt om je eigen valkuilen te ervaren. Hoe zou je het zelf willen hebben als je in die andere rol zou zitten? Wat is dan voor jou belangrijk? Welke waarde ken je aan iets toe en weet die ander tegenover jou wat dat voor jou betekent? Dit werd mooi geïllustreerd in een onderzoek van Karen Schipper naar obstakels bij een keuze voor een dialysevorm. Het woord vrijheid werd door de nefroloog snel geïnterpreteerd als een keuze voor peretoniaal dialyse. Terwijl patiënten hele verschillende invulling gaven aan het voor hen belangrijke begrip vrijheid. Voor de een betekende dit centrumdialyse zodat hij buiten het centrum zich minder patiënt voelde. Voor de ander betekende dit de vrijheid om flexibeler te zijn in het tijdstip van dialyseren door thuis te gaan dialyseren. Voor een derde was vrijheid de keuze om makkelijker op vakantie te gaan en werd het daarom PD. Eenzelfde waarde maar met verschillende uitkomsten. Als men tenminste die verdiepingsslag maakt. Gedeelde besluitvorming gaat dus over veel meer dan informatie geven over alle opties. Het gaat over het verkennen van de context, over het doorvragen op essentiële waarden in het leven, op het bespreken van de opties met hun vooren nadelen, over het managen van verwachtingen. Op een discussiebijeenkomst die mede door de NVN was georganiseerd (september 2013), toonde Frank Dor van het Erasmus MC voorlopige resultaten 3
4 uit een grote studie over voorlichting voor nierfunctievervangende therapie. De mensen die PD volgden waren meer tevreden dan mensen die getransplanteerd waren en mensen die HD in een centrum deden. Dat verbaasde mij. Transplantatie wordt toch voorgesteld als de beste optie qua behandeling van ernstig nierfalen. Nadat we zelf een eerste keer een studiedag hadden gehouden voor eerstejaars getransplanteerden werd mij duidelijk dat dat eerste jaar na transplantatie heel zwaar was voor een behoorlijke groep mensen. Als je steeds te horen krijgt dat transplantatie de beste behandeling is, als er veel voorbeelden worden getoond van mensen die weer van alles kunnen, dan is het moeilijk te verteren als jouw nier niet zo goed aanslaat, als jouw medicatie heel veel bijwerkingen bij jou veroorzaakt, als je lang niet kunt wat je gehoopt had te kunnen. Uit onderzoek over gedeelde besluitvorming komt naar voren patiënten beter geïnformeerd zijn, besluitvaardiger, dat ze vaker tevreden zijn over de genomen beslissing, minder twijfels hierover hebben, dat ze vaker kiezen voor kwaliteit van leven (versus bijvoorbeeld overleving) en dat mogelijk de therapietrouw hoger is. Wellicht dat op dit punt voor transplantatiepatiënten nog veel winst te behalen is in de kwaliteit van hun leven. Die kwaliteit van leven staat ook centraal als het gaat om onderwerpen die vanuit patiëntenperspectief worden aangedragen voor onderzoek. Toen ik drie jaar geleden directeur werd van de NVN, komende uit de palliatieve zorg waarin het vaak kankerpatiënten betrof, viel me op dat het bij nierpatiënten vaak ging over vermoeidheid. Een thema dat ook speelde onder mensen met kanker. Bij de behandeling van mensen met kanker was dit een thema waar al veel onderzoek naar werd gedaan. Er is een lastmeter ontwikkeld, er zijn interventietechnieken ontwikkeld, een online aandachtgerichte cognitieve behandeling, etc. En uit studies blijkt dat dergelijke psychologische interventies effectief zijn bij vermoeidheid die ontstaat uit een samenspel van oorzaken. Onderzoek toont ook aan dat vermoeidheid bij 60-97% van de dialysepatiënten voorkomt. Er zijn echter, voor zover bekend, wereldwijd geen psychologische interventies rondom vermoeidheid bij dialysepatiënten beschreven. Op aandringen van de NVN gaat die studie er nu wel komen door VUmc, AMC en UMCG met subsidie van de Nierstichting. Patiënten zullen ook als onderzoekspartner meedraaien in het onderzoeksteam. Een ander voorbeeld is onderzoek naar effecten van matige tot ernstige nierschade op kwaliteit van leven. Leden van de NVN waarbij geen sprake was van nierfunctie vervangende therapie zochten naar aanknopingspunten voor hun eigen ervaringen, voor wat zij in de dagelijkse praktijk aan den lijve ondervinden. Er bleek weinig tot niets hierover beschreven te zijn. De NVN heeft zich ingezet om hierover een studie op te zetten waarbij patiënten niet alleen object van onderzoek zijn maar ook als onderzoekspartner meedraaien in het onderzoeksteam. De onderzoeksaanvraag is gehonoreerd door de Nierstichting en loopt op dit moment nog. Van zeer recente datum betreft het een onderzoek van het Radboud MC en Maastricht UMC waarbij de NVN door een vragenlijstonderzoek onder haar leden heeft bijgedragen aan het schrijven van de onderzoeksaanvraag. Deze aanvraag 4
5 bij ZonMW naar goed gebruik van geneesmiddelen waaronder immuno suppresiva bij kinderen, is net goedgekeurd. Wat ik hier schets als ontwikkeling in de onderzoekswereld is geen zaak van individuele patiënten. Het toont de verandering binnen de patiëntenbeweging. De traditionele rollen van een patiëntenvereniging (informatievoorziening, lotgenotencontact, belangenbehartiging) worden aangevuld met eigen regie en kwaliteit en onderzoek als nieuwe, bijkomende onderwerpen. In het nieuwe meerjarenbeleidsplan van de NVN dat we op 12 april a.s. definitief hopen vast te stellen in de Algemene Ledenvergadering, zijn zes speerpunten benoemd. Namelijk: 1. Bruikbare informatie 2. Eigen regie 3. Ervaringskennis delen 4. Maatschappelijke positie 5. Donatie/transplantatie 6. Kwaliteit en onderzoek Zonder onze klassieke taken te verwaarlozen die meer op de patiënt zelf zijn gericht, wordt de patiëntenbeweging ook voor onderzoekers en zorgverleners partner in de zorg en in verbeteringstrajecten. Dat vraagt ook veel van de patiëntenbeweging maar is wel een uitdaging die we aangaan. Het gaat voor mensen met chronische nierschade immers om hen zelf. Of in het voorbeeld waarmee ik begon, om een gezonde persoon die een nier afstaat, in dit geval ikzelf. De NVN vertegenwoordigt niet alleen patiënten en hun naasten, maar ook donoren die bij leven een nier afstaan. Inmiddels zijn er meer dan 465 bij ons aangesloten. Zij hebben de bijzonderheid dat zij niet als patiënt het ziekenhuis in gaan. Mij werd in de aanloop meerdere keren verzekerd dat ik geen gewone patiënt was. Dat klopt en net als de migrant scherper het maatschappelijk perspectief laat zien, biedt mijn ervaring extra kansen. Mijn afhankelijkheidsrelatie tot de zorgverleners is anders; mijn fysieke conditie is anders en mijn zorgen over de reden waarom ik in het ziekenhuis kom, zijn anders. Ik verkeer niet in acute zorgnood. Daar zijn zorgverleners, daar is het instituut ziekenhuis niet op voorbereid. Terwijl men mij ook als partner in de zorg had kunnen zien. U als zorgverleners levert uw kennis, de patiënt levert zijn ervaring en ik heb een nier geleverd. We kunnen niet zonder elkaar en gezamenlijk kunnen we meer kwaliteit leveren is mijn stellige overtuiging. Hans Bart Directeur NVN 5
Sohal Ismail. Thuisvoorlichting zorgt voor een toename in kennis, communicatie en het aantal nierdonaties bij leven
Sohal Ismail Thuisvoorlichting zorgt voor een toename in kennis, communicatie en het aantal nierdonaties bij leven Nierziekten, en nu? Nierfalen Jaarlijks 2000 patiënten Dialyse Transplantatie Voorheen
Nadere informatie18 december 2013. 1 van 10. Op vakantie na een niertransplantatie; NP online enquête
Op vakantie na een niertransplantatie; NP online enquête Nierpatiënten Perspectief online is een internetpanel voor mensen met een nierziekte*, naasten van nierpatiënten en nierdonoren. Zij kunnen via
Nadere informatiePredialyse Polikliniek
Predialyse Polikliniek H15.012-01 Inleiding Van uw behandelend arts heeft u te horen gekregen dat uw nieren minder goed werken. De arts heeft u daarom doorgestuurd naar de Predialyse Polikliniek. In deze
Nadere informatie3. Behoeften van patiënten aan zelfmanagement
3. Behoeften van patiënten aan zelfmanagement Om zicht te krijgen in de behoeften van nierpatiënten ten aanzien van zelfmanagement is een enquête uitgezet via NP Online. Dit is een online patiëntenpanel
Nadere informatieZORG VOOR PATIENTEN MET EEN NIERZIEKTE
ZORG VOOR PATIENTEN MET EEN NIERZIEKTE 9 maart 2016 Hans Bart, directeur NVN 1 Missie NVN Nierpatiënten helpen bij het behouden en/of verbeteren van hun kwaliteit van leven en zorg. 2 Wat staat de NVN
Nadere informatieNiertransplantatie Het afstaan van een nier
Interne Geneeskunde Niertransplantatie Het afstaan van een nier Inhoud Inleiding 1 Voorbereiding eigen centrum 2 Gesprek met coördinator nierdonatie bij leven 2 Voorbereiding UMCG 2 De uitslagen 2 De opname
Nadere informatieIs er een expertisecentrum?
Hand-out perspectief lysosomale stapelingsziekten 05-06-2014 De ervaringen met de zorg van patiënten met lysosomale stapelingsziekten zijn door middel van een online enquête onderzocht, in het kader van
Nadere informatieRegionale Nierpatiëntenvereniging NefroN
Inwendige geneeskunde Regionale Nierpatiëntenvereniging NefroN www.catharinaziekenhuis.nl Deze folder is een gezamenlijke uitgave van het Catharina Ziekenhuis en het Elkerliek ziekenhuis. Patiëntenvoorlichting:
Nadere informatieInterne Geneeskunde Niertransplantatie
Interne Geneeskunde Niertransplantatie Het afstaan van een nier Interne Geneeskunde Inhoud Inleiding 3 Voorbereiding eigen centrum 4 Gesprek met coördinator nierdonatie bij leven 4 Voorbereiding UMCG
Nadere informatieBELEVING. Is beleving van nierziekte en behandeling te beïnvloeden? Disclosure. Beleving en beinvloeding. Ziekte- en behandelpercepties
Disclosure Is beleving van nierziekte en behandeling te beïnvloeden? Subsidies voor onderzoek van de Nierstichting en Novartis. Emma K. Massey, PhD e.massey@erasmusmc.nl Erasmus MC Department of Internal
Nadere informatieResultaten vragenlijst t.b.v. Consultkaart
Resultaten vragenlijst t.b.v. Consultkaart Moeilijk behandelbare hoge bloeddruk (hypertensie) Juli 2016 Renske Kranenburg Team Kwaliteit 1 Inhoudsopgave 1. Vragenlijst Moeilijk behandelbare hoge bloeddruk...
Nadere informatieGebruik van PROM s in de zorg DE PATIENT CENTRAAL. Nierpatiënten Vereniging Nederland
Gebruik van PROM s in de zorg DE PATIENT CENTRAAL 1 Gebruik van PROM s in de zorg PROM s vanuit patiëntenperspectief 31 maart 2017 Hans Bart Directeur NVN 2 Gebruik van PROM s in de zorg Prom s ontwikkeling
Nadere informatieDé patiënt bestaat niet, maar weet wel wat hij wil
Dé patiënt bestaat niet, maar weet wel wat hij wil Patiëntenfederatie Nederland bestaat dit jaar 25 jaar en maakt aan de vooravond van het jubileumcongres de balans op. Wat is de positie van de patiënt
Nadere informatieNierpatiëntenvereniging Catharina Ziekenhuis en Elkerliek ziekenhuis
Inwendige geneeskunde Nierpatiëntenvereniging Catharina Ziekenhuis en Elkerliek ziekenhuis www.catharinaziekenhuis.nl Deze folder is een gezamenlijke uitgave van het Catharina Ziekenhuis en het Elkerliek
Nadere informatieALV NVN 17 november 2012 WELKOM
ALV NVN 17 november 2012 WELKOM ALV NVN 17 november 2012 10.30 12.00 uur ochtenddeel: Achterbanraadpleging, kennismaking Kennisgroep Orgaandonatie en stand van zaken NVN 12.45 14.30 uur middagdeel: Algemene
Nadere informatieIs er een expertisecentrum?
Hand-out Aplastische Anemie (AA) 15-02-2016 De ervaringen met de zorg van patiënten met Aplastische Anemie (AA) zijn door middel van een online enquête onderzocht, in het kader van het project Expertise
Nadere informatieInformatiebrief GRAFITI-studie
Informatiebrief GRAFITI-studie Titel van het onderzoek GRAFITI-studie: onderzoek naar de groei van agressieve fibromatose. Geachte heer/mevrouw, Wij vragen u vriendelijk om mee te doen aan een medisch-wetenschappelijk
Nadere informatieHemodialyse in Dialysecentrum. Totaal. Resultaten Belangenlijst
CQI Dialyse Kwaliteitstoets dialysecentra vanuit patiëntenperspectief Hemodialyse in Dialysecentrum Totaal Resultaten Belangenlijst februari 2009 Inhoud 1 Inleiding...2 2 Opzet van de rapportage...3 3
Nadere informatieVroeg opsporen en voorkomen achteruitgang chronische nierschade
Factsheet Nieren en nierschade deel 5 Vroeg opsporen en voorkomen achteruitgang chronische nierschade In Nederland hebben 1,7 miljoen mensen chronische nierschade. Dit is in veel gevallen het gevolg van
Nadere informatieDe Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG. Datum 16 januari 2019 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter,
> Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 2008 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Parnassusplein 5 25 VX Den Haag T 070 340 79 F 070 340 78 34
Nadere informatieLaat nierpatienten overleven.
Laat nierpatienten overleven. Alles op alles, zodat nierpatiënten zoals Fabian in leven blijven en ook écht blijven leven! Dia l yse is zwaar. De gedachte da t Dirk dit straks ook moet doormaken, maakt
Nadere informatieVisie Ehealth Longfonds
Visie Ehealth Longfonds Dit document beschrijft de visie en standpuntbepaling van het Longfonds in relatie tot E-health. En is de basis voor de ontwikkelde checklist voor toetsing van E-health initiatieven
Nadere informatieH Niertransplantatie
H.40044.1017 Niertransplantatie 2 Algemene informatie Deze folder is ontwikkeld om u te informeren over niertransplantatie. Het is een aanvulling op de gesprekken die u heeft met de arts en verpleegkundige,
Nadere informatieWhitepaper Leiderschap. Iedereen wordt gehoord met Deep Democracy
Whitepaper Leiderschap Iedereen wordt gehoord met Deep Democracy 1 Hoe behaal je met jouw team het optimale, duurzame resultaat? Haal je wel alles uit je team? Is de sfeer goed en spreekt men alles uit?
Nadere informatieA R T R O S E B I J E E N K O M S T 1 1 A P R I L Z I N N I G E Z O R G
A R T R O S E B I J E E N K O M S T 1 1 A P R I L Z I N N I G E Z O R G G E F A C I L I T E E R D D O O R W I E W A R E N A A N W E Z I G? Mensen met artrose, huisartsen, fysiotherapeuten, oefentherapeuten,
Nadere informatieWelkom. Namen presentatoren
Welkom Namen presentatoren Programma Behandeling en preventie van chronische nierschade door dr. Andrea Kramer, internist-nefroloog Dialyse als nierfunctievervangende behandeling door dr. Akin Özyilmaz,
Nadere informatiePalliatieve zorg bij patiënten met eindstadium nierfalen. Noordwest Ziekenhuis
Palliatieve zorg bij patiënten met eindstadium nierfalen Gideon Verhave Internist-nefroloog Marianne Komen Dialyseverpleegkundige Noordwest Ziekenhuis Leerdoelen Welke behandel(on)mogelijkheden zijn er
Nadere informatieAlgemene Ledenvergadering THEMADAG WELKOM
Algemene Ledenvergadering THEMADAG WELKOM Agenda ochtend THEMADAG 10.00 uur Binnenlopen 10.30 uur Welkom door de voorzitter 10.35 uur Notulen 18 november 2017 10.50 uur Bestuursverkiezingen 11.00 uur Presentatie
Nadere informatieTitel van het onderzoek Inbrengen van continue ambulante peritoneaal dialyse katheters: Kijkoperatie of open techniek?
Titel van het onderzoek Inbrengen van continue ambulante peritoneaal dialyse katheters: Kijkoperatie of open techniek? Inleiding Geachte heer/mevrouw, Wij vragen u vriendelijk om mee te doen aan een medisch-wetenschappelijk
Nadere informatieHelpt u mee onze zorg nog persoonsgerichter te maken?
Helpt u mee onze zorg nog persoonsgerichter te maken? Patiënten gezocht voor patiëntcontact met studenten Geneeskunde Patiënten willen graag dat er rekening gehouden wordt met hun behoeften, wensen en
Nadere informatieVoorbeeld adviesrapport MedValue
Voorbeeld adviesrapport MedValue (de werkelijke naam van de innovatie en het ziektebeeld zijn verwijderd omdat anders bedrijfsgevoelige informatie van de klant openbaar wordt) Dit onafhankelijke advies
Nadere informatieIs er een expertisecentrum?
Hand-out Paroxismale Nachtelijke Hemoglobinurie (PNH) 16-02-2016 De ervaringen met de zorg van patiënten met Paroxismale Nachtelijke Hemoglobinurie (PNH) zijn door middel van een online enquête onderzocht,
Nadere informatieZelfmanagement en eigen regie bij borstkanker
Zelfmanagement en eigen regie bij borstkanker AnneLoes van Staa PhD RN MD a.van.staa@hr.nl Mariëtte Bergmans (BVN) 1 wie staat hier? AnneLoes van Staa PhD RN MD a.van.staa@hr.nl 1 Definitie zelfmanagement
Nadere informatieWERKEN MET EEN NIERZIEKTE
WERKEN MET EEN NIERZIEKTE Themadag (Pre-)dialyserenden 22 september 2012 NIVEL Daphne Jansen Werken met een nierziekte: Belang van betaald werk In enkele cijfers Waar zit precies het knelpunt? Welke factoren
Nadere informatieHand-out perspectief Vasculitis
Hand-out perspectief Vasculitis 26-8-213 Het perspectief van Vasculitis patiënten is door middel van een online enquête onderzocht. 1. Expertise in kaart, augustus 213 De resultaten van de enquête is in
Nadere informatiePROMs in de Nefrologie
PROMs in de Nefrologie Nederlandse Nefrologiedagen 26 maart 2019 Esmee van der Willik, PhD student KLINISCHE EPIDEMIOLOGIE, LUMC Disclosure Geen belangenverstrengeling 2 Disclosure Operatie geslaagd 3
Nadere informatieTitel van het onderzoek Inbrengen van continue ambulante peritoneaal dialyse katheters: Kijkoperatie of open techniek?
Titel van het onderzoek Inbrengen van continue ambulante peritoneaal dialyse katheters: Kijkoperatie of open techniek? Inleiding Geachte heer/mevrouw, Wij vragen u vriendelijk om mee te doen aan een medisch-wetenschappelijk
Nadere informatiePatiënten Informatie formulier. SPLINT-trial
Patiënten Informatie formulier SPLINT-trial Preventie van urologische complicaties bij niertransplantaties van levende donoren: splint of geen splint? Versie 2 09-10-2013 pagina 1 van 8 Titel van het onderzoek
Nadere informatieOorzaken nierfalen De meest voorkomende bekende oorzaken van nierfalen zijn diabetes,
Factsheet Nieren en nierschade deel 6 Nierfalen en nierfunctievervangende behandeling Nieren spelen een cruciale rol in het lichaam. Wanneer de nieren nauwelijks nog werken, minder dan 15%, is er sprake
Nadere informatieMedezeggenschap van de patiënt bij het accepteren van een donornier (SDM)
Medezeggenschap van de patiënt bij het accepteren van een donornier (SDM) Sohal Ismail Epidemioloog/Neuropsycholoog Andries Hoitsma, Rebecca Zwart, R. Timman, Lothar E. Hoogdalem, Jan J. Busschbach 15
Nadere informatieVisiebijeenkomst Verpleegkundig leiderschap en professionaliteit. Patiëntgerichte zorg. 16 oktober 2018
Visiebijeenkomst Verpleegkundig leiderschap en professionaliteit Patiëntgerichte zorg 16 oktober 2018 Inhoudsopgave Introductie Een ervaring als patiënt én verpleegkundige: wat betekent dat? Interview
Nadere informatieWanneer komt u in aanmerking voor niertransplantatie
Deze brochure is bedoeld voor mensen die nadenken over niertransplantatie en zich afvragen of ze in aanmerking kunnen komen voor het ontvangen van een nier. Niertransplantatie is mogelijk in alle academische
Nadere informatiePostmortale niertransplantatie
Postmortale niertransplantatie Uw behandelend arts heeft verteld dat u in aanmerking kan komen voor niertransplantatie. Voordat het zover is, zijn een aantal onderzoeken en eventueel ingrepen nodig. Deze
Nadere informatieNFU symposium Waardegedreven zorg bij chronische nierschade. Fenna van Breda, internist-nefroloog 21 maart 2019
NFU symposium Waardegedreven zorg bij chronische nierschade Fenna van Breda, internist-nefroloog 21 maart 2019 Het gaat goed met de zorg in Nederland Maar leveren we elke dag ook de béste zorg voor onze
Nadere informatieRAPPORTAGE WACHTKAMERINTERVIEW
RAPPORTAGE WACHTKAMERINTERVIEW Huisartsenpraktijk Kattenbroek Huisarts Schenkels Rapportage wachtkamerinterview Inleiding Onder de cliënten van huisartsenpraktijk Kattenbroek is vorig jaar een tevredenheidsonderzoek
Nadere informatie- PERSBERICHT - NIERSTICHTING WERKT AAN WERELDWIJDE DOORBRAAK MET DRAAGBARE KUNSTNIER
- PERSBERICHT - NIERSTICHTING WERKT AAN WERELDWIJDE DOORBRAAK MET DRAAGBARE KUNSTNIER Bussum, 14 juni 2013 - De Nierstichting forceert met de ontwikkeling van de draagbare kunstnier een internationale
Nadere informatieEen medewerker met een nierziekte
Een medewerker met een nierziekte Een medewerker met een nierziekte Nieren spelen een belangrijke rol in het lichaam. Als ze door ziekte minder goed gaan werken, heeft dat invloed op veel aspecten van
Nadere informatieHet voorkomen van geneesmiddel gerelateerde problemen bij oudere patiënten met polyfarmacie ontslagen uit het ziekenhuis
Samenvatting Het voorkomen van geneesmiddel gerelateerde problemen bij oudere patiënten met polyfarmacie ontslagen uit het ziekenhuis Hoofdstuk 1 bevat de algemene inleiding van dit proefschrift. Dit hoofdstuk
Nadere informatieSPORT IN DE SPREEKKAMER Tekst: Sien van Oeveren Beeld: Masha Kart Photography, Mathieu van Pelt
Lifestyleadviezen zijn steeds belangrijker geworden. Dat is goede voeding, bewegen en stress vermijden. Zulk soort dingen zijn vaak gebaseerd op [mijn] eigen ervaring en eigen gedachten daarover, wat je
Nadere informatieHANDREIKING Diabetesjaargesprek voor migranten met diabetes
HANDREIKING Diabetesjaargesprek voor migranten met diabetes Introductie Voor migranten en laaggeletterden is het vaak moeilijk om passende diabeteszorg te krijgen. Dit komt onder meer doordat de huidige
Nadere informatieAstrid. Mijn zorg, mijn toekomstige online omgeving. Nier- en diabetespatiënt. Meer regie over gezondheid
Mijn zorg, mijn toekomstige online omgeving De persoonlijke gezonheidsomgeving van Astrid (nier- en diabetespatiënt) over vijf jaar Deel 2 Astrid Nier- en diabetespatiënt Meer regie over gezondheid Astrid
Nadere informatieMasterclass Lerend Transformeren 23 mei 2017
Masterclass Lerend Transformeren 23 mei 2017 Lerend Transformeren leeft onder veel jeugdhulporganisaties, dat is duidelijk. Veel organisaties hebben belangstelling getoond in het project. Uiteindelijk
Nadere informatieNierpatiëntenvereniging Catharina Ziekenhuis en Elkerliek ziekenhuis
Inwendige geneeskunde Nierpatiëntenvereniging Catharina Ziekenhuis en Elkerliek ziekenhuis www.catharinaziekenhuis.nl Patiëntenvoorlichting: patienten.voorlichting@catharinaziekenhuis.nl INW009 / Nierpatiëntenvereniging
Nadere informatieUitkomsten van het patiënttevredenheidsonderzoek over de huisarts:
Uitkomsten van het patiënttevredenheidsonderzoek over de huisarts: 1116, Huisartspraktijk Smits, Oude Doesburgseweg 57 ZEVENAAR Datum aanmaak rapport: 19-12-2018 Leeswijzer Deze rapportage geeft inzicht
Nadere informatieMedicatie in eigen beheer: de sprong wagen. Patricia van den Bemt Themaconferentie Medicatieveiligheid 8 december 2014
Medicatie in eigen beheer: de sprong wagen Patricia van den Bemt Themaconferentie Medicatieveiligheid 8 december 2014 Medicatie in eigen beheer? Ja, maar. wij zijn vóór! Wat is het probleem? In het ziekenhuis
Nadere informatieInvalshoek Waarde voor inwoners
Invalshoek Waarde voor inwoners serie Uitwerking Invalshoeken PGD Kader 2020 Versie 2.0 (juni 2015) 1a. Waardegebieden voor inwoners Regie Rust & Vertrouwen Inzicht Ik kan zelf bepalen wat er wanneer met
Nadere informatieYoung People Coaching Experience
Hét loopbaanprogramma voor Young Professionals Young People Coaching Experience In 5 stappen naar je ideale baan! Ga jij met tegenzin naar je werk? Heb je er genoeg van om werk te doen dat niet bij je
Nadere informatieZelfmanagement, gedeelde zorg of ontzorgen. Congres Chronische zorg Jacques Loomans (ZB NH) Jeanny Engels (Vilans) 29 juni 2012
Zelfmanagement, gedeelde zorg of ontzorgen. Congres Chronische zorg Jacques Loomans (ZB NH) Jeanny Engels (Vilans) 29 juni 2012 Programma Inleiding Inleefoefening zelfmanagement met nabespreking Rol patiëntenverenigingen
Nadere informatieWhitepaper Verbindend communiceren In 4 stappen effectief feedback geven
Whitepaper Verbindend communiceren In 4 stappen effectief feedback geven De 4 stappen Je communiceert de hele dag en meestal hebben wij het gevoel dat dat ons best goed afgaat, toch? Pas op het moment
Nadere informatieVeranderende rollen in de afstemming van zorg tussen cliënten met NAH, mantelzorgers en zorgprofessionals
Veranderende rollen in de afstemming van zorg tussen cliënten met NAH, mantelzorgers en zorgprofessionals Karen Schipper, Susan Woelders en Annette Hendrikx Aanleiding Context: veranderingen in het zorgstelsel
Nadere informatiePendelbemiddeling, wat is het
Pendelbemiddeling, wat is het Pendelbemiddeling kan worden ingezet als het niet lukt de buren na 1 intake gesprek bij elkaar te brengen voor een gezamenlijk gesprek en de bemiddelaars van oordeel zijn
Nadere informatieDoelen. Na afloop is de deelnemer in staat om:
Onderwijs door aios Anne Weterings-Amsterdam UMC-locatie VUMC Jolijn van der Maas-Radboud UMC Nicole Petrus- Amsterdam UMC-locatie AMC Iris van der Poel-Amsterdam UMC-locatie AMC Bernadette Snijders Blok-Amsterdam
Nadere informatieSamen beslissen: van voorlichting naar dialoog
Samen beslissen: van voorlichting naar dialoog DOMESTICO symposium 21 maart 2019 NVN Drs. Karen Prantl DOMESTICO Drs. Anita van Eck van der Sluijs Disclosure belangen K. Prantl (potentiële) belangenverstrengeling
Nadere informatie1.1. Eye-openers vanuit het perspectief van patiëntenorganisaties
TOOLKIT Bekend maakt Bemind 1. Eye-openers Op deze pagina leest u wat medewerkers en vrijwilligers van patiëntenorganisaties en organisaties van oudere migranten hebben ervaren als echte eye-openers in
Nadere informatieLevende donorniertransplantatie
Levende donorniertransplantatie Niertransplantatie met de nier van een levend(e) familielid of van een niet-verwante donor. Uw behandelend arts heeft verteld dat u in aanmerking kan komen voor niertransplantatie.
Nadere informatieDe onontbeerlijke kracht van het ouderschap. Marijke Kars
De onontbeerlijke kracht van het ouderschap Marijke Kars Focus ouderperspectief: Chronisch zieke kinderen Kinderen met kanker Kinderen met kanker in de palliatieve fase Kinderen met een fysieke of verstandelijke
Nadere informatieGOUDEN REGELS STIGMA EN WOORDVOERING
GOUDEN REGELS STIGMA EN WOORDVOERING IEDEREEN HEEFT VOOROORDELEN. ZO SIMPEL IS HET. JIJ OOK. ALS JE JE HIERVAN BEWUST BENT EN ERNAAR HANDELT, VOORKOM JE DAT JE ONGEWILD BIJDRAAGT AAN STIGMATISERING VAN
Nadere informatieDit werkblad kun je gebruiken om aantekeningen te maken tijdens de presentatie en om na afloop te reflecteren en te oefenen met wat je gehoord hebt.
Dat je een voorkeur hebt voor het een, wil natuurlijk niet zeggen dat je het ander niet kunt of kunt leren! Iedereen kan zich bekwamen in een bepaalde vaardigheid. Als je maar gemotiveerd bent en vertrouwen
Nadere informatieWORKSHOP 1: Angst na Kanker
WORKSHOP 1: Angst na Kanker Workshopleider: Coen Völker, GZ-psycholoog bij het Helen Dowling Instituut (Bilthoven en Arnhem), eigenaar van Psychologenpraktijk Coen Völker (Nijmegen) en co-auteur van het
Nadere informatieNationale en klinische ontwikkelingen in de psycho-oncologie; kunnen we online?
Nationale en klinische ontwikkelingen in de psycho-oncologie; kunnen we online? Mecheline van der Linden Afdeling medische oncologie VU medisch centrum 2011 1 Kanker: incidentie en prevalentie Incidentie:
Nadere informatietoolkit persoons gerichte zorg Bouwen aan eerstelijns zorg op maat voor mensen met een chronische ziekte
toolkit persoons gerichte zorg Bouwen aan eerstelijns zorg op maat voor mensen met een chronische ziekte Over deze toolkit Welkom in het huis van persoonsgerichte zorg! Zoals je ziet is het huis nog in
Nadere informatieInformatiebrief Internetbehandelingen om alcoholgebruik te verminderen voor (ex-)kankerpatiënten
Informatiebrief Internetbehandelingen om alcoholgebruik te verminderen voor (ex-)kankerpatiënten Inleiding Geachte heer/mevrouw, Wij vragen u vriendelijk om mee te doen aan een medisch-wetenschappelijk
Nadere informatieInhoud. 10 aanraders. Meer weten? 94 Reeds verschenen / In voorbereiding 95
Inhoud 10 aanraders 1. Gebruik niet de klok maar het kompas 04 2. Word wederzijds afhankelijk 12 3. Wees bewust van jouw paradigma 20 4. Bepaal je persoonlijke visie 26 5. Schrijf je visie 36 6. Richt
Nadere informatiePatiënteninformatie. Nierfalenpoli Martini Niercentrum. Nierfalenpoli Martini Niercentrum
Patiënteninformatie Nierfalenpoli Martini Niercentrum Nierfalenpoli Martini Niercentrum 1 Nierfalenpoli Martini Niercentrum Martini Niercentrum, route 0.8 Telefoon (050) 524 5460 Algemeen Neemt u bij
Nadere informatieAnalyserapport van de patiëntenvragenlijsten over de huisarts: Jolink
Analyserapport van de patiëntenvragenlijsten over de huisarts: Jolink Datum aanmaak rapport:18-04-2016 1 Laatste ronde patiëntenvragenlijsten huisarts Periode waarin ingevuld van: 27-2-2016 tot 27-2-2016
Nadere informatieHeeft u laaggeletterde patiënten in beeld? Gudule Boland PhD Programmaleider Verantwoord medicijngebruik bij migranten en laaggeletterden
Heeft u laaggeletterde patiënten in beeld? Gudule Boland PhD Programmaleider Verantwoord medicijngebruik bij migranten en laaggeletterden Dr. Dr. Karen Hosper 1 2 3 4 5 Even reclame maken: www.pharos.nl/patientenaanhetwoord
Nadere informatiegelegenheid hebben om overdag meer activiteiten te ondernemen, inclusief werk (geen dialysedagen meer).
Nachtelijke dialyse 2 De dialyseafdeling van het CWZ biedt nachtelijke dialyse aan. Dit houdt in dat u drie keer per week s nachts in het ziekenhuis slaapt en tijdens uw slaap dialyseert. In deze folder
Nadere informatiePerspectief op gewoon leven. Wat we leren van evaluaties
Perspectief op gewoon leven Wat we leren van evaluaties Stichting Perspectief, juni 2005 Aanleiding De LFB komt op voor de belangen van mensen met een verstandelijke beperking. De LFB heeft de ervaring
Nadere informatieEMGO Institute - Care and Prevention 1. Onderzoeksteam. De Levenseindekliniek: wetenschappelijk evaluatie INHOUD INHOUD.
Onderzoeksteam Marianne Snijdewind De Levenseindekliniek: wetenschappelijk evaluatie Dick Willems Bregje Onwuteaka-Philipsen Bregje Onwuteaka-Philipsen > Quality of Care disclaimer : lopend onderzoek!
Nadere informatiePatiënt. Ik geef toestemming mij na ontslag uit het ziekenhuis na 3 maanden en na 6 maanden te benaderen om aanvullende vragen te stellen.
Patiënt Ik bevestig dat ik de schriftelijke patiënten-informatie (versie 3.2, maart 2018) heb gelezen en begrepen. Bij verdere mondelinge toelichting van het onderzoek zijn de mogelijke voor- en nadelen
Nadere informatieLAAT JE BEDRIJF GROEIEN DOOR HET INZETTEN VAN JE NETWERK!
LAAT JE BEDRIJF GROEIEN DOOR HET INZETTEN VAN JE NETWERK! In dit E-book leer je hoe je door het inzetten van je eigen netwerk je bedrijf kan laten groeien. WAAROM DIT E-BOOK? Veel ondernemers beginnen
Nadere informatieGedeelde Besluitvorming: de tijd van pamperen is voorbij!?
Agenda Gedeelde Besluitvorming: de tijd van pamperen is voorbij!? Verpleegkundig expert Gedeelde Besluitvorming Gedeelde besluitvorming: Definitie; achtergrond; doel Stappen van GB Rol verpleegkundige
Nadere informatieHoe patiëntgericht is de regio Oostelijk Zuid-Limburg?
Hoe patiëntgericht is de regio Oostelijk Zuid-Limburg? Patiëntgerichte zorg leidt tot betere gezondheid en ervaren kwaliteit van zorg tegen lagere kosten. Het is dan ook in ieders belang zo patiëntgericht
Nadere informatie1. Welke stof speelt de belangrijkste rol bij het bepalen van de glomulaire filtratiesnelheid, een maat voor nierschade? 1 van de 1 punt behaald
1. Welke stof speelt de belangrijkste rol bij het bepalen van de glomulaire filtratiesnelheid, een maat voor nierschade? 1. Ferritine 2. CRP 3. Kreatinine 4. Albumine De glomerulaire filtratiesnelheid
Nadere informatieInterne Geneeskunde. Niertransplantatie. 3. Het afstaan van een nier
Interne Geneeskunde Niertransplantatie 3. Het afstaan van een nier Niertransplantatie Inhoud Inleiding 3 Het bloedonderzoek 3 Gesprek 3 De vooronderzoeken 4 De opname en de operatie 6 Tot slot 7 Aanvullende
Nadere informatieImplementatie van Samen Beslissen
Implementatie van Samen Beslissen Successen en uitdagingen Drs. Hoda Al-Itejawi, arts-onderzoeker VU Medisch Centrum Overzicht Implementatie-studie Implementatiegraad Evaluatie en gebruik van de keuzehulp
Nadere informatieIn gesprek met de patient over de palliatieve fase. Dr. Bart Schweitzer, huisarts - onderzoeker, Projectleider PaTz
In gesprek met de patient over de palliatieve fase Dr. Bart Schweitzer, huisarts - onderzoeker, Projectleider PaTz Vrijdagmiddag 3 uur.. Transferverpleegkundige Vumc belt de praktijk: meneer Franke wil
Nadere informatieVerslag. Samen beslissen: hoe doen we dat? De patiënt als partner. 12 september 2013
Verslag Samen beslissen: hoe doen we dat? De patiënt als partner 12 september 2013 Samen beslissen: opening Cock Vermolen, directeur Zorgbelang Brabant, opent de bijeenkomst met een woord van welkom aan
Nadere informatiePatiëntenrechten. Een tweede mening
Patiëntenrechten Inhoudsopgave 3 Wat is een tweede mening? 4 Wanneer kunt u een tweede mening vragen? 5 Voordat u een beslissing neemt... 6 Aanvullende informatie 7 Hoe vindt u iemand die een tweede mening
Nadere informatieDEBATLUNCH MEDICATIE KNELPUNTEN, BIJWERKINGEN EN VERSTREKKING
DEBATLUNCH MEDICATIE KNELPUNTEN, BIJWERKINGEN EN VERSTREKKING 1 MEDICATIE KNELPUNTEN, BIJWERKINGEN EN VERSTREKKING Inleiders: Henja Kronenburg (NVN lid) Marjolein Storm (NVN - uitkomsten NPonline) Teun
Nadere informatieInbrengen van continue ambulante peritoneaal dialyse katheters: Kijkoperatie of open techniek?
Inbrengen van continue ambulante peritoneaal dialyse katheters: Kijkoperatie of open techniek? Inleiding Geachte heer/mevrouw, Wij vragen u vriendelijk om mee te doen aan een medisch-wetenschappelijk onderzoek
Nadere informatieHier ben ik. Nier Groei-wijzer 17 + jaar: Enkele tips: Naam:
Nier Groei-wijzer 17 + jaar: Hier ben ik Naam: Als je opgroeit, verandert er veel voor jou en voor je ouders/verzorgers. Stap voor stap word je zelfstandiger, je regelt dingen zelf en krijgt verantwoordelijkheid.
Nadere informatieWELKOM. op de NVN Themadag (Pre) dialyse en je sociale leven. 14 september 2013
1 WELKOM op de NVN Themadag (Pre) dialyse en je sociale leven 14 september 2013 2 Mededelingen Gelieve uw mobiele telefoon uit te schakelen 3 Ochtendprogramma 10.30 10.45 Welkom 10.45 10.50 Ludiek filmpje
Nadere informatieSamenvatting. Samenvatting
Samenvatting Samenvatting 167 Dit proefschrift gaat over patiëntenparticipatie bij medische besluitvorming in de laatste levensfase van oncologie patiënten. Wanneer patiënten niet meer kunnen genezen,
Nadere informatieAnalyserapport van de patiënten vragenlijsten over de huisarts: M.H.J.L. Pannekoek (2517-2)
Analyserapport van de patiënten vragenlijsten over de huisarts: M.H.J.L. Pannekoek (2517-2) Datum aanmaak rapport:28-08-2016 1 Laatste ronde patiënten vragenlijsten huisarts Periode waarin ingevuld van:
Nadere informatiePatiënten Informatie Folder
Patiënten Informatie Folder imprint studie OZBS62.15245 Patiënten Informatie Folder imprint studie (imaging of PSMA: Registratie en Inventarisatie voor Nederlandse Toepassing) Inleiding Uw arts heeft voorgesteld
Nadere informatieFranciscus IBD Centrum 8 mei 2019
Franciscus IBD Centrum 8 mei 2019 Franciscus IBD centrum IBD team: MDL-artsen Chirurgen Kinderarts MDL IBD verpleegkundigen Medisch psycholoog Diëtisten Partners: Gynaecoloog Medisch microbioloog Reumatoloog
Nadere informatieRAPPORTAGE WACHTKAMERINTERVIEWS
RAPPORTAGE WACHTKAMERINTERVIEWS Huisartsenpraktijk De Vries ARGO BV 2014 Rapportage wachtkamerinterview Inleiding Onder de cliënten van huisartsenpraktijk de Vries is vorig jaar een tevredenheidsonderzoek
Nadere informatieNND 2019 Wat wordt de patiënt wijzer van al dat meten?
Wat wordt de patiënt wijzer van al dat meten? HANS BART (met dank aan Wim Sipma) Beste meneer Bart, Een mailtje achteraf: ik ben benieuwd hoe u het contact met onze klantenservice (in het bijzonder met
Nadere informatieInformal Interpreting in Dutch General Practice. R. Zendedel
Informal Interpreting in Dutch General Practice. R. Zendedel Nederlandse samenvatting Informele tolken worden dagelijks ingezet in de medische praktijk wanneer arts en patiënt niet dezelfde taal spreken.
Nadere informatie