Alleen ter besluitvorming door het College Actief informeren van de Raad (uiterlijk ) Collegevoorstel Openbaar.

Transcriptie

1 Collegevoorstel Openbaar Onderwerp LHBT problematiek Heumensoord en Reactie op rapportages Nationale Ombudsman & College voor de rechten van de mens rapportage Bezoek noodopvang Heumensoord van de Nationale Programma Bestuur & Middelen/ Zorg & Welzijn BW-nummer Portefeuillehouder H.M.F. Bruls/ B. Frings Samenvatting De Nationale ombudsman heeft een rapportage opgesteld over de noodopvang Heumensoord. Wij willen de raad actief informeren over onze visie op de leefsituatie op Heumensoord en de vervolgstappen die wij als college voorbereiden. Daarbij willen wij de afspraken ten aanzien van de LHBT s problematiek toelichten. Directie/afdeling, ambtenaar, telefoonnr. MO00, Vera Stekelinck, 9532 Datum ambtelijk voorstel 15 februari 2016 Registratienummer Ter besluitvorming door het college Brief aan de raad reactie op rapportage Bezoek noodopvang Heumensoord van de Nationale ombudsman & de aanbevelingen van het College van de Rechten van de mens en over LHBT problematiek Heumensoord vast te stellen. Steller Vera Stekelinck Paraaf akkoord Datum Alleen ter besluitvorming door het College Actief informeren van de Raad (uiterlijk ) Besluit B&W d.d. 16 februari 2016 X Conform advies Aanhouden Anders, nl. nummer: 3.35 Bestuursagenda Paraaf akkoord Datum Portefeuillehouder cvs vaststellen brief aan raad

2 Aan de gemeenteraad van Nijmegen Korte Nieuwstraat PP Nijmegen Telefoon Telefax (024) gemeente@nijmegen.nl Postbus HG Nijmegen Verzenddatum 16 februari 2016 Ons kenmerk MO00/ Contactpersoon Vera Stekelinck Onderwerp Reactie op rapportage Nationale Ombudsman & aanbevelingen College voor de rechten van de mens en LHBT problematiek Heumensoord Doorkiesnummer (024) Geachte leden van de raad, Op 10 februari is de rapportage Bezoek noodopvang Heumensoord van de Nationale ombudsman gepubliceerd, gelijktijdig met de aanbevelingen Mensenrechten in de noodopvang Heumensoord van het College voor de rechten van de mens. Deze rapportages zijn opgesteld op basis van het bezoek van deze organisaties op 14 januari jl. aan Heumensoord naar aanleiding van klachten van bewoners. Gezien de conclusies en de reacties die de rapporten oproepen, willen wij u in deze brief meenemen in onze visie op Heumensoord en hoe wij de rapportages in dat licht plaatsen. Daarbij hebben wij onlangs met u gesproken over de leefsituatie van LHBT s op Heumensoord. Wij vinden het belangrijk om in voorbereiding op het debat op woensdag 17 februari onze afspraken met het COA over deze groep vluchtelingen nogmaals met u te delen. Leefomstandigheden Heumensoord Hoewel de rapportages van de Nationale Ombudsman en het College voor de rechten van de mens over de levensomstandigheden op Heumensoord zich primair richten op het COA en de rijksoverheid als eerst verantwoordelijken voor de noodopvang, voelen wij ons als college ook aangesproken. We zijn immers sterk betrokken bij de opvang en vinden het daarom belangrijk ons beeld met u te delen. Wij hebben onze medewerking gegeven aan de noodopvang Heumensoord vanuit de noodsituatie die er september 2015 was en die nu nog steeds actueel is. Er is gekozen voor een grote opvanglocatie om de vele vluchtelingen op te kunnen vangen. Van de vluchtelingen op dat moment hebben er rond 2800 op Heumensoord een opvangplek gekregen en daarmee levert Heumensoord een substantiële bijdrage aan de noodopvang. Voorop heeft altijd gestaan dat het om een sobere, veilige èn humane opvang gaat. Daarbij hebben we ja gezegd tegen een kortdurende opvang, er zou immers doorstroom zijn. Doorstroom die echter in heel Nederland

3 1 stagneert, door de massale toename van het aantal vluchtelingen en de nog onvoldoende opvang. De vraag die nu voorligt is of wij ruimte bieden aan een vorm van opvang voor de vluchtelingen die niet humaan is. Gezien de huidige situatie in Nederland menen wij dat Heumensoord nog steeds een oplossing biedt voor vluchtelingen die zonder deze mogelijkheid slechter af zouden zijn. Natuurlijk zien wij ook dat de opvang op Heumensoord zeker geen ideale situatie is. De aanbevelingen in de rapportages dienen ook in onze ogen serieus genomen te worden en er zullen waar mogelijk verbeteringen moeten worden aangebracht. Hierover blijven wij met het COA in gesprek. De constatering dat de uitzichtloosheid voor de vluchteling het leven voor hem zwaar maakt, onderschrijven wij; hij weet niet weet waar hij aan toe is, hij moet wachten, het ontbreekt hem aan een reëel perspectief, aan duidelijkheid over zijn situatie ten aanzien van de asielprocedure en aan privacy en vaak aan een zinvolle dagbesteding, die gericht is op het bouwen aan een nieuwe toekomst. Als wij de rapporten duiden dan lezen wij dat met name deze elementen het kernprobleem zijn. De omvang van de locatie, wat in de media het item is, lijkt daarbij niet het centrale probleem. De afgelopen maanden hebben wij meerdere malen gesprekken met vluchtelingen gehad waar het centrale onderwerp de uitzichtloosheid en het ontbreken van perspectief was. Ook afgelopen maandag is een delegatie van vluchtelingen ontvangen op het stadhuis van Nijmegen waar in het gesprek dit het item was. De vluchtelingen uitten hun zorg de over de lange en onduidelijke asielprocedure en over de omstandigheden op Heumensoord. Wij zijn stellig van mening dat de procedures veel te lang duren, omdat er klaarblijkelijk te weinig capaciteit is bij IND om een normale doorloop te laten plaatsvinden. Hierover zullen wij een krachtig signaal afgeven bij de regering dat dit snel anders moet. Nemen wij daarnaast in ogenschouw dat er vanaf de start aantoonbare verbeteringen doorgevoerd zijn om het leven dragelijker te maken, zoals inmiddels permanente beveiliging waarbij ook COA medewerkers aanwezig zijn, een medische post met een continue bereikbaarheid, de ggz-ondersteuning, de school voor de kinderen en niet te vergeten de enorme schare vrijwilligers die contact maken en zich inspannen om activiteiten voor de vluchtelingen te organiseren, dan kunnen wij niet anders concluderen dan dat wij nog steeds achter onze keuze staan om mee te werken aan deze noodopvanglocatie. Ook gezien de situatie in Europa en in Nederland. Afspraken LHBT Wij nemen de veiligheid van de vluchtelingen op Heumensoord serieus. Hierbij maken we geen onderscheid tussen LHBT s en andere groepen bewoners die gepest, getreiterd of belaagd worden op grond van hun seksuele voorkeur, etniciteit, geslacht, geloof of zonder aanwijsbare reden. Ook in de beide hierboven genoemde rapportages vinden wij steun voor deze lijn. Voor ons is niet de groep waartoe de persoon behoort die gepest, getreiterd of belaagd wordt van belang, maar het onderscheid tussen onaangename of onveilige situaties. Wij bekijken samen met COA de ontstane situaties op individueel niveau.

4 2 Bij onveilige situaties is er de toezegging van het COA dat er direct actie ondernomen wordt en er uitplaatsing plaatsvindt van óf de dader (bij voorkeur) óf het slachtoffer. Omdat wij de daderaanpak belangrijk vinden - immers het gaat om niet acceptabel gedrag dat gestopt moet worden - zijn onze afspraken, onder andere met het COC, erop gericht dat aangifte gedaan wordt en dat alle partijen hier gerichte inspanning op doen. Tot nu toe zijn er nog geen aangiftes binnen gekomen. Als aangifte niet direct haalbaar is, kan er echter ook een melding worden gedaan door de vluchteling, de vertrouwenspersoon en/of het COA. Op dit moment is er bij de politie 1 melding binnengekomen. De betreffende persoon is uitgeplaatst naar een andere opvang. Voorop staat hoe dan ook dat de onveilige situatie opgeheven wordt, ongeacht of er aangifte gedaan wordt of niet. Het COA zorgt voor een veilige opvangplek en biedt slachtoffers daartoe overplaatsing naar een andere opvang aan. Het komt voor dat de vluchteling tóch niet kiest voor overplaatsing. De afweging om hier niet voor te kiezen ligt bij de vluchteling zelf, tenzij het COA de veiligheid niet meer kan garanderen. Om goed te kunnen duiden wat een onveilige situatie is en om de vluchteling hierbij te helpen, zijn er met het COA afspraken gemaakt over de inzet van vertrouwenspersonen. Bij gesprekken met het COA kan het COC of andere personen als vertrouwenspersoon optreden. Het COC heeft ook een vaste contactpersoon op locatie Heumensoord. Ook kunnen meldingen direct bij de wijkagent gedaan worden. Wij beseffen dat beelden en signalen van partijen nog niet altijd makkelijk bij elkaar komen en dat daarmee afgewogen beslissingen lastig kunnen zijn. Wij spannen ons in om de samenwerking hierop te verbeteren en zullen het actief volgen door regelmatig met het COC en het COA in gesprek te blijven. Zo hebben in de afgelopen weken diverse gesprekken plaatsgevonden met COC, COA, politie en de gemeente Heumen en Nijmegen om ieders rol en taken te verduidelijken. Vervolg Inmiddels hebben het COA en Defensie, samen met Natuurmonumenten en Vitens overeenstemming bereikt over wanneer en de wijze waarop de fysieke opvang afgebouwd wordt en per 1 juni beschikbaar komt voor de Special Olympics en de Vierdaagse. Het COA zal het plan waarin staat waar de vluchtelingen van Heumensoord naar toe gaan pas in april kunnen overleggen. Zij zijn nog volop in bespreking met gemeenten over de vraag waar er nieuwe opvanglocaties kunnen komen.

5 3 Verder zullen wij in maart onze uitganspuntennotitie aan u voorleggen met de langere termijn visie op de opvang, huisvesting en integratie van vluchtelingen. Wij verwachten dat wij als Nijmegen ook in de nabije toekomst een bijdrage te leveren hebben in het mogelijk maken van de eerste (nood)opvang van vluchtelingen. Hoogachtend, College van Burgemeester en Wethouders van Nijmegen, De Burgemeester, De Plaatsvervangend Gemeentesecretaris, drs. H.M.F. Bruls drs. R.J.M. van Wuijtswinkel