Jaarverslag

Transcriptie

1 Basisschool Los Hoes Hassinkborgh CT Haaksbergen

2 1 Inleiding Samenvattend is dit jaarverslag een goed instrument om naar de direct belanghebbenden (ouders, team, College van Bestuur, Raad van Toezicht, Inspectie) verantwoording af te leggen. In dit jaarverslag van basisschool Los Hoes geven wij weer welke activiteiten zijn ondernomen, wat de resultaten daarvan zijn geweest en welke aandachtspunten dit heeft opgeleverd voor de beleidsvoornemens voor het schooljaar Daardoor heeft dit jaarverslag ook een interne functie binnen de beleidsontwikkeling van de school en de Keender-organisatie. Eindverantwoordelijk voor dit verslag is de directeur. De MR stemt in en voegt haar eigen verslag toe aan dit jaarverslag en is daar ook verantwoordelijk voor. In het schooljaar zijn er een aantal belangrijke ontwikkelingen en een aantal positieve uitschieters geweest. Een aantal hiervan wil ik in willekeurige volgorde hieronder kort noemen: Future search in oktober 2014; waarin we, met team, (oud-) bestuursleden en een aantal ouders, hebben teruggekeken naar de ontwikkeling van de school sinds de start in 2006 en vooruitgeblikt naar hoe we ons in de toekomst willen ontwikkelen. Dit vormde het startpunt voor de ontwikkeling van het schoolplan ; VG 4 WNF: een drukbezochte markt georganiseerd m.b.v. micro-kredieten door de verrijkingsgroepen van MB en BB, waarin geld is ingezameld voor het WNF en voor de verrijkingsgroepen; Keuze voor een nieuwe methode voor aanvankelijk lezen; Starten lustrumcommissie vanwege 10-jarig bestaan in schooljaar ; Lezingencyclus voor teamleden in het kader van het project Werkplezier ; Ontwikkelen van rekenmaterialen voor de rekenkasten om het automatiseren te bevorderen; Het voeren van waarderingsgesprekken met de personeelsleden; Grote inzet van ouders, verzorgers, grootouders en anderen bij diverse activiteiten; Robert Everink Directeur basisschool Los Hoes oktober 2015

3 2 Inhoud Inleiding... 1 Inhoud Gegevensverzameling Onderwijs & identiteit Kwaliteit Personeel & organisatie Materieel en huisvesting Financiën Ouderparticipatie Vooruitblik schooljaar

4 3 1. Gegevensverzameling 1.1 Gegevens van de school Basisschool Los Hoes Hassinkborgh CT Haaksbergen Oprichtingsdatum: (eerste jaar onder brinnummer 12JF Theo Scholteschool) Brinnummer: 29 TN (toekenning per ) De school maakt deel uit van de Stichting Keender p/a Holthuizerstraat ET Haaksbergen 1.2 Ontwikkeling van de gegevens Directie Naam Functie Mutaties Robert Everink Directeur Geen Robert heeft per directietaken op zich genomen op BS de Sterrenboog. Martine Keemers werkt sindsdien als adjunct (WtF 0.4)

5 4 Personeel Aantal einde schooljaar Functie Mutaties 29 Leerkracht Gestart: Sabrina Groos 7 LB-schaal nvt Vakleerkracht (gym, muziek) geen 1 Onderwijsassistent ingehuurd via Vier +1 1 Algemeen medewerker gedetacheerd via Hameland nvt Conciërge / schoolassistent +1, Participatiebaan Gemeente Haaksbergen 1 Administratief medewerker geen nvt Schoonmaak In dienst van Facility Groep Nederland Leerlingeninstroom en uitstroom Aantal lln. start schooljaar Aantal lln. einde schooljaar Aantal lln. teldatum 1-10 (i.v.m. bekostiging onderwijs) Aantal lln. met een indicatie (rugzak) Aantal lln. met een onderwijsarrangement * * Aantal groepen 2 4 Start: : 6 8 Start: :

6 5 Verwijzing SBO en SO 0 1 SBO (LGF) 1 SO (LGF) 1 SBO 1 SO 1 SO (LGF) 1 SBO 1 SBO 0 1 (SO) 0 Aanmeldingen 4- jarigen Instroom uit SO Instroom in overige groepen Uitstroom naar andere basisschool Uitstroom naar VO nvt nvt nvt nvt nvt Ontwikkelingen In het afgelopen jaar heeft de school te maken gehad met: Interne ontwikkelingen: - Verdere groei van de school in leerlingenaantallen; - Toename van het aantal personeelsleden; - Veel aandacht voor begrijpend lezen- en rekenonderwijs in de hele school; - Masterstudie leerkracht; - Twee leerkrachten zijn gestart met de opleiding Rekencoördinator; - Een leerkracht is gestart met een opleiding tabletspecialist; - Directeur heeft tussen februari en einde schooljaar directietaken waargenomen op een andere basisschool binnen het Keender bestuur: Basisschool de Sterrenboog in Beltrum. Deel directietaken is overgenomen door een leerkracht; - Voortdurende problemen m.b.t. het binnenklimaat, verwarming en beheer installaties; waarna in de meivakantie een koelinstallatie is geplaatst. Dit lijkt tot een gunstiger binnenklimaat te leiden; - Het opdoen van ervaringen in het werken in het open paleis in de BB met twee mentorgroepen; - Het opdoen van ervaringen in het werken met ipads; - Keuze gemaakt voor aanschaf nieuwe methode aanvankelijk leesonderwijs en nieuwe methode Topografie; - Groove Me, methode voor Engels, aangeschaft voor de bovenbouwgroepen en geïmplementeerd. Externe ontwikkelingen: - Toenemende aandacht voor meetbare resultaten binnen de stichting Keender; - Opbouw samenwerkingsrelatie Overblijfklup en SKH; - Ontwikkelingen in het kader van Passend onderwijs.

7 6 Deze ontwikkelingen hebben geleid tot: - Verdere gerichtheid op opbrengsten; - Verdere onderwijsinhoudelijke ontwikkelingen van de school, met name op het gebied van begrijpend lezen, rekenen en Topondernemers, mede aan de hand van interne scholing; - Afspraken over inzet ipads en experimenteren met diverse apps binnen ons onderwijs; - Een eerste kennismakingsbijeenkomst voor personeel Los Hoes en personeel SKH waarin de visies van beide organisaties zijn gedeeld met het oog op de ontwikkeling van Kindcentrum Los Hoes; - Meer duidelijkheid m.b.t. processen, afspraken, protocollen etc. in het nieuwe samenwerkingsverband 23.02/Plein Midden Twente (PMT). 2. Onderwijs & identiteit 2.1 Algemene beschrijving van de school Basisschool Los Hoes is een andere basisschool. Aan de hand van het schoolontwerp Kiezen, Delen, Maken is deze school vorm gegeven. Dit schoolontwerp is anders dan de al bestaande basisscholen in Haaksbergen. Dit wordt duidelijk in de vele aspecten die de school aangaan. Te denken valt hierbij aan de visie en het daaruit voortvloeiende onderwijsconcept, de inrichting van het gebouw en het didactisch en pedagogisch handelen van de leerkrachten. Basisschool Los Hoes is een samenwerkingsschool tussen het katholiek onderwijs en het openbaar onderwijs. Vanuit deze samenwerking willen we actief pluriform zijn. Dit betekent dat we doelbewust omgaan met verschillen vanuit godsdienstige of levensbeschouwelijke opvattingen, met respect voor elke opvatting waarbij de ontmoeting en dialoog voorop staan. Deze verscheidenheid aan achtergronden met verschillen in waarden en normen wordt bewust aangegrepen om het onderwijs vorm te geven en biedt kansen aan kinderen en ouders om op een actieve en betrokken wijze een sociale positie te ontwikkelen. Voor ieder kind is plek op school van waaruit in alle openheid en met een wijde blik identiteitsvormende vragen gesteld mogen en kunnen worden. Daarmee wordt de school een ontmoetingsplaats waar kinderen bezig gaan met vraagstukken die belangrijk zijn in hun leven. Leerling- en ouderpopulatie Aan het einde van het schooljaar woonde ruim 14% van de leerlingen niet in de wijk. Hier zien we een toename (+4 %) van het aantal leerlingen dat van buiten onze wijk komt. Bij het opleidingsniveau van de ouders zien wij dat ruim 95% middelbaar of hoger opgeleid is en dat voor het overgrote deel beide ouders beroepsmatig werkzaam zijn. Door de crisis zien we een toenemend aantal ouders dat (tijdelijk) werkeloos is of wordt.

8 7 Bij de tussenschoolse opvang (TSO) zien we een afname. Ouders zoeken naar andere oplossingen bv. door het als ouders samen te regelen of door het inzetten van gastouders of grootouders. In het afgelopen schooljaar waren er 268 leerlingen die actief gebruik maken van de overblijf. Samen goed voor gemiddeld 370 overblijfbeurten per week. Waarschijnlijk als gevolg van de crisis en wijzigingen in het toeslagenstelsel van de Belastingdienst zien we ook een afname bij de buitenschoolse opvang (BSO). De meeste kinderen maken gebruik van BSO georganiseerd door SKH. Anderen hebben thuis opvang geregeld of maken gebruik van andere aanbieders, waaronder Bloesem, Ons Dorp of Small Steps. Basisschool Los Hoes heeft alleen leerlingen met een leerlingengewicht van Missie van de school Basisschool Los Hoes is een humane school die een krachtige leeromgeving creëert waarin kinderen worden uitgedaagd en uitgenodigd hun talenten zo optimaal mogelijk te ontwikkelen. Onze school staat open voor ieder kind en heeft respect en aandacht voor haar/zijn achtergrond. Onze school is een inspirerende gemeenschap van lerende kinderen en volwassenen en biedt hen de gelegenheid te leren kiezen, delen en maken. In het schoolplan zijn de visie in relatie met de missie beschreven en de toekomstige ontwikkelingen die voor onze school van belang zijn. 2.3 Aanschaf methodes Aan het einde van het afgelopen schooljaar zijn Lijn 3 (methode voor aanvankelijk leesonderwijs) en De Junior Bosatlas Topo (methode voor topografie) aangeschaft. 2.4 Beleidsvoornemens Onderwijs & Identiteit Wat Doel Acties Planning Evaluatie Zorg Beleid meer begaafde kinderen Beleidsnotitie voor meer begaafde kinderen is opgesteld. Vaststellen structuur notitie Schrijven notitie Vaststellen notitie Kernteam Notitie in concept klaar. In Kernteam besproken; nog een aantal aanpassingen moet worden gedaan. Zorgstructuur Nieuwe werkwijze zorgstructuur is binnen Hernieuwd opstellen ondersteuningsplan Studiemorgen Nog geen nieuw Passend Onderwijs ondersteunings-

9 8 Passend Onderwijs de school beschreven en wordt gaandeweg ingevoerd. (Doelstelling 2 Jaarplan Keender) in plan opgesteld. samenwerking met Format wordt nog Keender en het centraal SWV. aangeleverd. Afhankelijk van het Gepland voor het tijdspad van het nieuwe schooljaar. SWV/PMT Opbrengstgericht werken gericht op de basisvaardig heden. De Centrale eindtoets PO wordt conform afspraken afgenomen. Verhogen opbrengsten begrijpend lezen (Overeenkomstig doelstelling 3 en 32 Jaarplan Keender) en rekenen. Keuze eindtoets PO Kinderen én ouders voorbereiden Afnemen Eindtoets Evalueren eindtoets Verbetertraject Begrijpend lezen: zie plan Verdiepingstraject rekenen: zie plan November september , 22 en 23 april 2015 Juni 2015 Zie plan Zie plan Tussenevaluatie Kernteam: Eindevaluatie: Kernteam Gekozen voor afname Cito M8. Heeft inmiddels plaatsgevonden. Zie plan Zie plan Aan het einde van het schooljaar zijn alle opbrengsten van de basisvaardigheden toegenomen. (Overeenkomstig doelstelling 3 Jaarplan Keender) De school heeft schooldoelstellingen m.b.t opbrengsten van basisvaardigheden opgesteld en vastgelegd in het jaarplan.(doelstelling 1 Jaarplan Keender) Het verbeteren van het onderwijsproces waarbij de focus ligt op het goed formuleren van de lesdoelen om daarmee onder meer ook de kwaliteit van de evaluatie te vergroten. De huidige schooldoelstellingen worden geëvalueerd en geherformuleerd. Instructie tijdens BV door Robert Groeps- en flitsbezoeken hele jaar door Cadenza VHM afname oktobermaart Na diepteanalyse in Kernteam Niet gedaan. Groeps- en flitsbezoeken gedaan. Cadenza bij iedereen afgenomen. Alle leerkrachten halen uiteindelijk het certificaat. Aan het einde van het schooljaar heeft school keuzes gemaakt ten aanzien van de inhoud en vormgeving van het (voortgezet) technisch leesonderwijs. School heeft afspraken gemaakt aan welke excursies en activiteiten de school cq. de bouwen en mentorgroepen mee doen, zonder dat het te veel druk geeft in het programma. Vormgeving en opdrachtstelling Werkgroep (voortgezet) Technisch lezen Uitvoering door WG Advisering Kernteam/team Ontwikkelen afsprakenlijst Opdrachtstelling en Voortgang is vorming WG in sept Planning volgens WG Kernteam en BV besproken in Kernteam. Lijn 3 gekozen als methode voor aanvankelijk lezen. Pilot voor Listlezen start nieuwe schooljaar in 2 groepen. WG ontwikkelt vervolgens advies voor voortgezet technisch lezen. Geen actie ondernomen. Keuzes in de bouw gemaakt. Teamontwik keling Een school waar een goede werksfeer en goed werkklimaat

10 9 heersen en waarin het personeel tot zijn recht komt, zich geaccepteerd en veilig voelt en waar samenwerking bevorderd wordt. Een school die voortdurend een optimalisering van de kwaliteit van het werk nastreeft. Onderdelen: Het realiseren van een effectieve inzet van mensen ten behoeve van het realiseren van de visie van de school: het verzorgen van kwalitatief goed onderwijs. Alle leerkrachten hebben een POP opgesteld, een POP gesprek en een waarderingsgesprek gehad. Volgens jaarplanning: Pop gesprek: 14 t/m 16 oktober 2014 Waarderingsgespre k: mei/juni 2015 Alle leerkrachten hebben een POP gesprek gehad en ingeleverd. Waarderingsgespre kken zijn gevoerd. Gesprekken cyclus Alle leerkrachten hebben de gesprekken gevoerd zoals deze vastgelegd zijn in de Keender gesprekkencyclus. Aan het einde van het schooljaar heeft de directeur met zijn medewerkers een beoordelingsgesprek gevoerd. (Doelstelling 31 Jaarplan Keender) Deskundigheidsdossier Iedere medewerker heeft van en voor zichzelf een overzicht gemaakt van de 10% besteding van de normjaartaak aan deskundigheidsbevorde ring. Daarbij is het geaccepteerd dat er over 5 jaren gemiddeld wordt i.v.m. belastende opleidingen. (Doelstelling 9 Jaarplan Keender) Alle leerkrachten en de directeur hebben hun deskundigheidsdossier op orde, zoals vastgelegd binnen het Keender beleid. Tijdens het POP gesprek laat elke leerkracht haar deskundigheidsdossier zien. Tijdens het beoordelingsgesprek wordt het gewaardeerd. Volgens jaarplanning: Pop gesprek: 14 t/m 16 oktober 2014 Beoordelingsgespr ek: mei/juni 2015 Deskundigheidsdos sier niet bekeken tijdens POP gesprek. Deskundigheidsdos sier besproken in waarderingsgesprek. Talenten Basisschool Los Hoes heeft haar talenten in beeld gebracht en stimuleert het personeel deze talenten in school en voor de organisatie in te zetten. (Doelstelling 10 Jaarplan Keender) Robert maakt een overzicht van alle talenten op basisschool Los Hoes In de BV/Kernteamvergaderi ng worden de talenten gedeeld en wordt besproken in hoeverre talenten nog meer ingezet kunnen worden. September 2014 Bespreking BV/Kernteam en aansluitend in de BV. Overzicht is gemaakt. Tijdens de studiemiddag zijn de talenten per bouw uitgewisseld en besproken.

11 10 Aan het einde van het schooljaar heeft de Werkgroep Conceptueel werken een keuze gemaakt op welke wijze de school haar concept inhoudelijk praktisch inhoud wil geven in OB, MB en BB. Vormgeving en opdrachtstelling Werkgroep Conceptueel werken Uitvoering door WG Advisering Kernteam/team Opdrachtstelling en Competentieprofiel vorming WG in sept Planning volgens WG is aangevuld; nog niet besproken in Kernteam. Werkgroep vervolgt werkzaamheden in nieuwe schooljaar. Schoolplan Aan het einde van het schooljaar heeft de school een schoolplan opgesteld. Future search dag organiseren Opstellen en schrijven schoolplan, volgens Keender kader Future search dag Planning Schoolplan opstellen afh. van kader Keender Future search heeft plaatsgevonden. Schoolplan is opgesteld en besproken in Kernteam. Implementa tie ipads Aan het einde van het schooljaar zijn alle problemen met betrekking tot het binnenklimaat opgelost. Aan het einde van het schooljaar heeft de school een beleidsnotitie opgesteld op welke wijze ipads ingezet worden zodat alle kinderen leren de tablets te gebruiken en leerkrachten leren de tablets zinvol in te zetten voor leerdoeleinden. Gesprekken met gemeente. Gemeente is leidend. WG ipads Volgens plan: zie planning Terugkoppeling in BV en Kernteam en Koelinstallatie is verder na planning geplaatst. Overschakeling naar glasvezel op 9 en School is overgeschakeld op glasvezel. SOH-ict heeft het beheer Elke overgenomen. Kernteamvergaderi ng korte Beleidsnotitie moet tussenevaluatie. nog ontwikkeld worden. Ervaringen worden opgedaan. Eén leerkracht volgt scholing. Wordt in nieuwe schooljaar vervolgd. Pedagogisch klimaat Het verbeteren van de leerprestaties door een gezonde sociale omgeving voor de kinderen van school te scheppen. Informatie en besluitvorming The Leader in Me. Voorjaar 2015 Op 17 april is een teamvoorlichting gegeven over The Leader in Me. Het creëren van een goed pedagogisch klimaat op school. Kinderen worden niet buitengesloten. Leerkrachten weten wat nodig is voor een goed pedagogisch klimaat en handelen hiernaar. Keuze gemaakt om in nieuwe schooljaar te starten met scholingstraject The Leader in Me gericht op de ontwikkeling van leerkrachten. Het aanleren van gewenst gedrag. Conceptontwikkeling Binnenklimaat Opleidingsschool Het vergroten van de kwaliteit van de opleiding tot leraar. Implementatie beleid. Mentorenscholing sept. en okt Mentorenscholing is door bijna alle leerkrachten gevolgd. Beleid is

12 11 Het opleiden van leerkrachten binnen het onderwijsconcept. Alle leerkrachten hebben de mentoren opleiding gevolgd. Hele jaar door o.l.v. van OIDS September/Novem ber 2014 klaar. Los Hoes is nu ook officieel opleidingsschool voor Saxion Pabo Deventer en Enschede. Basisschool Los Hoes is de spil in de wijk: actieve afstemming met andere organisaties (doelstelling 19 en 20 Jaarplan Keender) Aan het eind van het schooljaar is er een gemeenschappelijk overzicht van uitspraken m.b.t. de maatschappelijke rol van basisschool Los Hoes, passend binnen de Keender kaders. En er is een overzicht opgesteld van de (mogelijke) partners van de school. (doelstelling 19 en 20 Jaarplan Keender) Nog te plannen i.s.m. MR Uitgesteld. Op weg naar één Los Hoes (Ontwikkeling richting IKC?) (doelstelling 13 Jaarplan Keender) Aan het eind van het schooljaar ligt er een visie document over de IKC gedachte en haalbaarheid binnen het Los Hoes. WG is gevormd Eerste kennismakingsbijeenk omst met medewerkers SKH en BS Los Hoes , Vervolg afspraak op Kennismaking is geweest. Leidinggevende heeft werkplek op Los Hoes. Afspraak gemaakt om start te maken met ontwikkelen van beleid. Wordt in nieuwe schooljaar vervolgd. 2.5 Verbetertraject Begrijpend Lezen Dit schooljaar is, in het kader van het verbetertraject Begrijpend Lezen, ingezet op het formatief en summatief evalueren. Tijdens een studiemiddag is ingegaan op de theorie rondom het evalueren tijdens en na de les en de wijze waarop de leerkracht vragen kan stellen op verschillende denkniveaus. Hierbij is ingegaan op de Taxonomie van Bloom. Leerkrachten hebben bij de verschillende denkniveaus vragen bedacht. Tijdens een tweede studiemiddag hebben we hier opnieuw bij stilgestaan en bij de verschillende niveaus van vragen stellen nog nieuwe vragen aangevuld. Per bouw zijn deze vragen verzameld en verwerkt tot vraagkaartjes. In elke groep staat nu een Bloom-bakje met daarin per denkniveau vraagkaartjes op kleur. De leerkrachten kunnen deze kaartjes gebruiken bij de voorbereiding en uitvoering van hun lessen. Tijdens deze tweede studiemiddag is ook aandacht besteed aan Begrijpend Luisteren. Er is een activiteitenlijn opgesteld van OB tot BB met mogelijke activiteiten om het kritisch en begrijpend luisteren bij de kinderen te bevorderen en per bouw zijn afspraken gemaakt hoe en wanneer deze activiteiten een plek krijgen binnen de weekplanning van de groep.

13 12 Elke collega heeft in het POP een ontwikkelpunt t.a.v. begrijpend lezen opgenomen. Er is verder geschreven aan het beleidsplan Begrijpend Lezen. Een aantal collega s heeft deelgenomen aan de netwerkgroep Begrijpend Lezen, waarin samen met collega s van een drietal andere scholen van de Stichting Keender, ervaringen en informatie met betrekking tot Begrijpend Lezen zijn uitgewisseld. Met de leerlingen is gesproken over het verbetertraject. Leerkrachten hebben hun leerlingen bewust betrokken bij het bereiken van hun eigen doelen en de doelen van de school. Zij zijn bewust gemaakt van het belang van begrijpend lezen. De MR is geïnformeerd over de ontwikkelingen binnen het verbetertraject. Aan het eind van het schooljaar zijn in de regiegroep Begrijpend Lezen de doelen van het verbeterplan geëvalueerd. Hiervan is een evaluatieverslag geschreven en op basis daarvan is het plan voor schooljaar geschreven. Uit onderstaande tabel kan worden afgeleid dat afgelopen schooljaar een positieve ontwikkeling zichtbaar is in alle leerjaren, behalve groep 7, bij de vaardigheidsscore bij de CITO LOVS Midden afname van Begrijpend lezen. Groep 7 scoort wel boven de norm van de inspectie. Groep Ondergrens inspectie Gemiddelde vaardigheidsscore Groep (nieuwe toets; 3.0) Groep Groep Groep Groep CITO LOVS toets vergelijking Landelijk gemiddelde vaardigheidsgroei Gemiddelde vaardigheidsgroei school Gemiddelde vaardigheidsgroei school Gemiddelde vaardigheidsgroei school Groep 4 (vaardigheidsgroei van E3 naar M4) Groep 5 (vaardigheidsgroei van E4 naar M5) Niet te meten i.v.m. afname nieuwe toets

14 13 Groep 6 (vaardigheidsgroei van M5 naar M6) Groep 7 (vaardigheidsgroei van M6 naar M7) Groep 8 (vaardigheidsgroei van M7 naar M8) Alle groepen scoren bovengemiddeld boven het landelijke gemiddelde en de inspectienorm, maar niet alle groepen halen de te verwachten vaardigheidsgroei. In groep 5, 7 en 8 is sprake van een stijgende trend. Groep 8 heeft een hele hoge vaardigheidsgroei en heeft in de afgelopen jaren als groep een mooie groei doorgemaakt in begrijpend lezen. De aanpak binnen het verbetertraject Begrijpend Lezen lijkt zijn vruchten af te werpen. In het Keender verbeterplan zijn ambitiedoelen op drie niveaus vastgelegd. Voor onze school geldt dat wij zijn ingedeeld in scholengroep III. Voor deze groep gelden de volgende ambitiedoelen. Bij de CITO-LOVS-toetsen van begrijpend lezen, DMT, spelling en rekenen scoren tenminste 75 % van de leerlingen een I-, II-, of III-niveau en tenminste 45 % van de leerlingen een I- of II-niveau. Resultaat Begrijpend Lezen Percentage I, II en III-scores Percentage I- en II-scores Groep Groep Groep Groep Groep

15 14 3. Kwaliteit 3.1 Beschrijving van de kwaliteitszorg Binnen kwaliteitszorg is het belangrijk om na te gaan wat de resultaten zijn van ons onderwijs: doen wij de goede dingen en doen wij de goede dingen goed. Belangrijk hierbij is dat het team zich verantwoordelijk voelt voor de resultaten en dat beslissingen die genomen worden om de kwaliteit te verbeteren door iedere betrokkene worden gedragen. Dit betekent ook dat er conclusies worden getrokken en maatregelen worden genomen op (individueel) leerkrachtniveau en schoolniveau. Kwaliteitszorg die begint bij interne kwaliteitszorg en het verandervermogen van de school, kan alleen gerealiseerd worden als op de school een passende cultuur is ontwikkeld. Er is een cultuur nodig die wordt gekenmerkt door voortdurende aandacht voor kwaliteitsverbetering en voor reflectie en ontwikkeling. De zorg voor kwaliteit is een zorg voor allen. Kwaliteitszorg loopt op deze manier als een rode draad door het werk. Het is een cyclisch proces op alle niveaus en binnen alle situaties. Ieder individu en iedere groep werkt vanuit de gedachte Hoe lever ik de beste kwaliteit? en werkt volgens de methode Plan - Do - Check - Act. Kwaliteitszorg wordt daardoor een werkwijze en continu proces van werken aan ontwikkeling en verbetering. Op Basisschool Los Hoes wordt met verschillende kwaliteitsinstrumenten gewerkt. In het afgelopen schooljaar zijn dat: - Het kind-volg-systeem, waaronder de leerlijn Kiezen, delen, maken, CITO LOVS, observeren en registreren. - De 1-zorgroute - De CITO gegevens, waaruit eenmaal per jaar een diepteanalyse wordt gemaakt en verbeterpunten worden geformuleerd. - Het overzicht tussen- en eindopbrengsten. - De groepsbezoeken. - De Cadenza vaardigheidsmeter Instructiegedrag leerkrachten. - De gesprekken met het personeel in het kader van de gesprekkencyclus. - Het schoolplan en de daaruit voortvloeiende beleidsvoornemens. - Het Persoonlijk ontwikkelingsplan. - De managementgesprekken met het College van Bestuur Keender. - De intervisie voor directie, IB-ers en het team. - De nascholing op team, IB en individueel niveau. - De gesprekken met de Medezeggenschapsraad en Oudervereniging.

16 Inspectiebezoek Basisschool Los Hoes heeft geen Inspectiebezoek gehad. De resultaten liggen boven de door Inspectie geldende norm en dat maakt dat er geen aanleiding tot contact is. 3.3 Intern vertrouwenspersoon De intern vertrouwenspersoon heeft dit schooljaar de twee bijeenkomsten bijgewoond van het Netwerk Contactpersonen van Stichting Keender. In deze bijeenkomsten werden ervaringen uitgewisseld. In het kader van preventie en een veilig schoolklimaat heeft de intern vertrouwenspersoon de uitvoering van het anti-pest protocol op schoolniveau bewaakt (onder meer de veiligheidsmeter, sociometrisch onderzoek). In dit kader heeft zij workshops gegeven aan de kinderen over de omgang met elkaar. In de middenbouw en bovenbouw hangt een brievenbus waarin kinderen berichten kunnen doen als zij een probleem ervaren, en niet weten met wie of hoe zij dit bespreekbaar kunnen maken. De functie van deze brievenbus is goed ingebed in de schoolcultuur. Individuele kinderen en groepjes kinderen hebben er veelvuldig gebruik van gemaakt. De intern vertrouwenspersoon gaat in gesprek met het kind om samen tot een oplossing of advies te komen. Er vindt in alle gevallen minimaal één vervolggesprek plaats. Met enkele kinderen worden gedurende een periode structurele gesprekken gevoerd. Het initiatief kan liggen bij het kind, de mentor of de ouders. 3.4 Opbrengsten onderwijs Ook dit schooljaar hebben wij een rapportage opgesteld waarin verslag wordt gedaan van de diepteanalyse van de CITO LOVS-toetsen midden schooljaar. Deze documenten hebben de school inzicht verschaft in de resultaten en hebben geleid, daar waar nodig, tot onderwijskundige veranderingen en verbeteringen. De resultaten vallen binnen de door de Inspectie gestelde kwaliteitseisen. Eindopbrengsten groep 8 Onze school neemt geen Eindtoets basisonderwijs af. Daarom kijkt de Inspectie, bij het beoordelen van de eindopbrengsten, naar het Citoleerlingvolgsysteem. Zij maakt dan gebruik van de toetsgegevens Begrijpend lezen en Rekenen en wiskunde van de midden afname van groep 8. Tot en met het schooljaar waren de beoordelingscriteria: < 25% D en E scores. In onderstaande tabel het overzicht van de resultaten:

17 16 Scores: Afname medio leerjaar Norm inspectie % A % B % C % D % E Rekenen < 25% D/E Begrijpend lezen < 25% D/E Vanaf schooljaar worden de volgende beoordelingscriteria gehanteerd. Bron: Inspectie van het onderwijs, (2014). Analyse en waarderingen van het onderwijs Primair Onderwijs. Utrecht. Voor onze school gelden de normen in categorie: < 15% gewogen leerlingen. In onderstaande tabel geven de getallen de vaardigheidsscores weer. Groep 7 Midden afname Eind afname Rekenen en wiskunde Inspectie norm: 98 Los Hoes: Inspectie norm: 102 Los Hoes: Begrijpend lezen Inspectie norm: 45 Geen toets Rekenen en wiskunde Los Hoes: 45.8 Inspectie norm: 98 Los Hoes: 98.1 Inspectie norm: 102 Los Hoes: 105.9

18 17 Begrijpend lezen Inspectie norm: 45 Geen toets Rekenen en wiskunde Los Hoes: 49.4 Inspectienorm: 98 Los Hoes: Inspectienorm: 102 Los Hoes: Begrijpend lezen Inspectienorm: 45 Geen toets Los Hoes: 47.6 Groep Rekenen en wiskunde Midden afname Inspectie norm: 110 Los Hoes: Begrijpend lezen Inspectie norm: 55 Los Hoes: Rekenen en wiskunde Inspectie norm: 110 Los Hoes: Begrijpend lezen Inspectie norm: 55 Los Hoes: Rekenen en wiskunde Inspectienorm: 110 Los Hoes: Begrijpend lezen Inspectienorm: 55 Los Hoes: 64.7 Op basis van de in hoofdstuk 2 van: Inspectie van het onderwijs, (2014). Analyse en waarderingen van het onderwijs Primair Onderwijs. Utrecht, beschreven beoordelingscriteria zal basisschool Los Hoes op basis van bovenstaande gegevens een voldoende scoren. Een goed wordt gescoord als drie jaren achter elkaar de resultaten boven de norm liggen. In schooljaar werd deze norm voor groep 8 net niet behaald.

19 18 Uitstroom naar het Voortgezet Onderwijs leerjaar Aantal leerlingen Praktijkonderwijs VMBO B VMBO K VMBO T HAVO VWO Uitstroom naar het Voortgezet Onderwijs per school leerjaar Aantal leerlingen Maxx Neede Assink Lyceum Haaksbergen Bonhoeffer Enschede Montessori Hengelo * *Eén leerling gaat elders naar school 4. Personeel & organisatie In het schooljaar heeft school een detacheringsovereenkomst gesloten met de Hameland Sociale werkvoorziening voor de detachering van een medewerkster voor 20 uur per week. Deze detacheringsovereenkomst is gestopt. De medewerkster werkt nu 36 uur per week tegen een vrijwilligersvergoeding op onze school. In het kader van de Participatiewet is de Gemeente Haaksbergen het afgelopen schooljaar met school in gesprek gegaan om iemand te plaatsen die conciërgetaken zou kunnen uitvoeren. Vanaf februari 2015 is een medewerker alle ochtenden werkzaam als conciërge, ook deels voor SKH.

20 Organisatie in de school De wijze waarop de school is georganiseerd is duidelijk en transparant. Dit zorgt voor duidelijkheid en rust voor alle betrokkenen. Het organogram van de school ziet er als volgt uit: Kinderraad Directeur MR Kernteam Leerkrachten en Onderwijsondersteunend personeel Stagiaires Het kernteam wordt gevormd door de bouwcoördinatoren die elk een bouw aansturen, de intern begeleiders en de directeur. Gezamenlijk dragen zij de verantwoordelijkheid voor de school, waarbij ieder zijn eigen verantwoordelijkheid draagt. De directeur is eindverantwoordelijk. 4.2 Nascholingsactiviteiten van het team De scholingsactiviteiten waren gericht op het bereiken van de beleidsvoornemens voor dit schooljaar. Daarnaast hebben personeelsleden scholingen gevolgd in het kader van hun persoonlijke ontwikkeling. Gezamenlijke scholingen: Stichting Keender heeft voor al haar personeel een studiemiddag over begrijpend lezen georganiseerd Een studiedag Future Search Twee studiedagdelen over begrijpend lezen onder begeleiding van de eigen regiegroep begrijpend lezen. Een studiedagdeel over rekenen. Een studiedagdeel Kansrijke Taal. Een studiedagdeel Leerlijnen en CAO Vier studiedagen t.b.v. de 1-zorgroute.

21 20 Individuele scholingen: Leerkrachten hebben deelgenomen aan scholingen en workshops georganiseerd door SWV 8.02 met zorg gerelateerde onderwerpen. Enkele leerkrachten hebben deelgenomen aan externe workshops en congressen. Een groep leerkrachten heeft deelgenomen aan de mentorcursus georganiseerd door het Saxion gericht op de begeleiding van stagiaires. Twee leerkrachten zijn gestart met de opleiding Rekencoördinator. Een leerkracht is gestart met de opleiding tot ipad-coördinator. De betekenis van de bovenstaande studiedagen zijn belangrijk geweest voor het inhoudelijke, conceptuele en onderwijskundige aspect van het onderwijs op deze school. Tevens hebben deze dagen bijgedragen aan de teamvorming. 4.3 Ziekteverzuim en veiligheid Ziekteverzuim: Het ziekteverzuim was dit schooljaar 9.74%. Dit schooljaar hebben we vier langdurige ziektemeldingen gehad. Een leerkracht, was na een reintegratietraject weer als leerkracht begonnen op onze school, maar werd in februari opnieuw ziek. Zij heeft vervolgens een re-integratietraject gevolgd op een andere school binnen de Stichting Keender. Bij de andere drie leerkrachten liggen lichamelijke oorzaken ten gronde aan de ziekmelding. Zij hebben alledrie een re-integratietraject gehad en twee van hen hebben ook een extern coachingstraject gevolgd. Ziekteverzuim in de afgelopen schooljaren: Schooljaar Ziekteverzuim BS Los Hoes Keender % 6.1 % % 5.7 % % 7.2 % % 7.5 % % 7.5 % % 8.1 % % 8.5 %

22 21 Veiligheid Basisschool Los Hoes wil een veilige leef- en werkomgeving creëren voor alle betrokkenen, daartoe heeft zij een veiligheidsbeleid opgesteld. Dit is op school in te zien. Elk ongeval wordt geregistreerd. Het gaat hierbij om ongevallen waarbij het ongeval aanleiding gaf om een (tand)arts te consulteren. Een overzicht: schooljaar Aantal leerlingen ( 1 okt.) Aantal registraties procentueel % % % % % % % % Scholing BHV Alle BHV-ers hebben 2x een BHV scholing (brand en EHBO) gevolgd. Basisschool Los Hoes heeft 13 opgeleide BHV-ers. 4.4 Stagiaires In het afgelopen schooljaar hebben stagiaires van de volgende opleidingen stage gelopen, vanuit de diverse leerjaren: Opleiding ROC Graafschapcollege Onderwijsassistent Opleiding ROC Graafschapcollege SPW Opleiding PABO Edith Stein Opleiding PABO Saxion Opleiding HBO Pedagogiek Assink Lyceum, in het kader van maatschappelijke stage

23 Beleidsvoornemens Personeel & Organisatie Wat Doel Acties Evaluatie Teamontwik keling Een school waar een goede werksfeer en goed werkklimaat heersen en waarin het personeel tot zijn recht komt, zich geaccepteerd en veilig voelt en waar samenwerking bevorderd wordt. Een school die voortdurend een optimalisering van de kwaliteit van het werk nastreeft. Het realiseren van een effectieve inzet van mensen ten behoeve van het realiseren van de visie van de school: het verzorgen van kwalitatief goed onderwijs. Onderdelen: Gesprekken cyclus Alle leerkrachten hebben de gesprekken gevoerd zoals deze vastgelegd zijn in de Keender gesprekkencyclus. Aan het einde van het schooljaar heeft de directeur met zijn medewerkers een beoordelingsgesprek gevoerd. (Doelstelling 31 Jaarplan Keender) Alle leerkrachten hebben een POP opgesteld, een POP gesprek en een waarderingsgesprek gehad. Alle leerkrachten hebben een POP gesprek gehad en ingeleverd. Waarderingsgesprekken zijn gevoerd. Deskundigheidsdossier Talenten Iedere medewerker heeft van en voor zichzelf een overzicht gemaakt van de 10% besteding van de normjaartaak aan deskundigheidsbevordering. Daarbij is het geaccepteerd dat er over 5 jaren gemiddeld wordt i.v.m. belastende opleidingen. (Doelstelling 9 Jaarplan Keender) Alle leerkrachten en de directeur hebben hun deskundigheidsdossier op orde, zoals vastgelegd binnen het Keender beleid. Basisschool Los Hoes heeft haar talenten in beeld gebracht en stimuleert het personeel deze talenten in school en voor de organisatie in te zetten. (Doelstelling 10 Jaarplan Keender) Tijdens het POP gesprek laat elke leerkracht haar deskundigheidsdossier zien. Tijdens het beoordelingsgesprek wordt het gewaardeerd. Robert maakt een overzicht van alle talenten op basisschool Los Hoes In de BV/Kernteamvergadering worden de talenten gedeeld en wordt besproken in hoeverre talenten nog meer ingezet kunnen worden. Deskundigheidsdossier niet bekeken tijdens POP gesprek. Deskundigheidsdossier besproken in waarderingsgesprek. Overzicht is gemaakt. Tijdens de studiemiddag zijn de talenten per bouw uitgewisseld en besproken.

24 23 5. Materieel en huisvesting Ook dit afgelopen schooljaar heeft de verdere inrichting (onderwijskundig, meubilair en aankleding) van de school verder gestalte gekregen. In de maand mei is een koelinstallatiesysteem geplaatst, waardoor bij warm weer, de ruimtes in school gekoeld kunnen worden. Het binnenklimaat van de school is zo verbeterd. In het trappenhuis van de MB is een warmtewerende folie aangebracht. 6. Financiën Uit het exploitatieoverzicht 2014 (zie bijlage 1) blijkt dat de inkomsten van de Rijksoverheid OCW hoger zijn dan begroot. Uit het exploitatieoverzicht blijkt verder dat de school een positief exploitatie resultaat heeft behaald van ruim Dit bedrag zal worden toegevoegd aan het eigen vermogen. Dit eigen vermogen bedraagt op Daarnaast heeft de school een personele bestemmingsreserve van ,00 en een materiële reserve van ,00. Dit maakt dat het totale eigen vermogen bedraagt. Uit de eindafrekening van het grootboek blijkt dat op de volgende onderdelen een positief begrotingsresultaat is geboekt: Telefoonkosten Beheerslasten Gas Dagelijks onderhoud Loonkosten derden Nascholing Salariskosten directie Daarnaast zijn de baten hoger dan begroot. Uit de eindafrekening van het grootboek blijkt dat op de volgende onderdelen een opvallend negatief begrotingsresultaat is geboekt: Dienstreizen onderwijspersoneel Vrijwilligersvergoeding Tuinonderhoud Glasbewassing Huisvestingslasten ICT licenties Abonnementen

25 Sponsoring Elk schooljaar sponsort de school i.s.m. de OR een goed doel. Schooljaar Goede Doel Voedselbank Haaksbergen-Enschede Serious Request Enschede Schoenendozenactie voor kinderen in Ciacova in Roemenië Sponsorloop t.b.v. de het nieuwe schoolplein In het afgelopen schooljaar is niet schoolbreed een actie georganiseerd voor een goed doel. De bedoeling is om aan het begin van het nieuwe schooljaar een sponsoractie te organiseren waarbij geld wordt opgehaald voor een goed doel en voor de financiering van het lustrumfeest van de school. Aan het einde van het schooljaar is door de kinderen van de verrijkingsgroepen in MB en BB m.b.v. micro-kredieten een actie georganiseerd, waarmee geld is opgehaald voor het WNF en voor de beide verrijkingsgroepen. 7. Ouderparticipatie Meebeslissen Ook dit schooljaar heeft de school de goede samenwerking met de MR kunnen continueren. Vanuit het jaarverslag van de MR wordt er weergegeven wat de MR voor de school heeft betekend. Ook het financieel overzicht van de MR wordt toegevoegd, zie bijlage 2. Meedenken Oudervereniging In het afgelopen schooljaar heeft de Oudervereniging verschillende activiteiten voor de kinderen op school georganiseerd. De samenwerking tussen de Oudervereniging, vertegenwoordigt door de Ouderraad (OR) en school is goed. Er wordt op een prettige en constructieve manier samengewerkt. Kijkochtenden Voor ouders van de kinderen die instromen worden er 3x per schooljaar meerdere dagen achter elkaar gepland waarop deze ouders op een ochtend kennis kunnen maken met de werkwijze van de school, met name in de OB. Meehelpen We vragen regelmatig ouderhulp op school. Het gaat hierbij om ouders die hulp kunnen bieden tijdens feestelijkheden, als chauffeur/begeleider bij uitstapjes en tijdens onderwijskundige activiteiten. Ook dit jaar zijn we er in geslaagd alle activiteiten doorgang te laten vinden.

26 25 Ook geven ouders workshops op school of ondersteunen zij hun kind dat op school een workshop geeft. Meeleven Wij ervaren telkens weer dat ouders sterk meeleven met hun kind en de school. Daar zijn wij erg blij mee. Het legt de basis voor goed educatief partnerschap. 8. Vooruitblik schooljaar Jaarplan In onderstaand schema prioriteren wij onze doelen. De in rood aangegeven doelen hebben de hoogste prioriteit. Wij hopen van deze doelstellingen 100% te realiseren. De in blauw aangegeven doelen, vinden we ook belangrijk, maar hebben wat minder prioriteit. Als hiervan 80% is gerealiseerd, zijn wij tevreden. De in groen aangegeven doelen hebben een lage prioriteit. Het zou mooi zijn als we hiervan 50% realiseren. Wat Doel Acties Planning Kwaliteit van ons onderwijs (Overeenkomstig doelstelling 1 en 3 Jaarplan Keender) Implementatie Passend onderwijs Aan het eind van het schooljaar hebben wij vastgelegd welke ondersteuning wij aan kinderen kunnen bieden in het kader van Passend Onderwijs. Zodra het format Schoolondersteu ning Passend Onderwijs van PMT er is, wordt het gevuld. Afgerond binnen de kaders zoals die t.z.t. door het PMT worden aangegeven. Onderhouden vaardigheden Kansrijke Taal Leerkrachten hebben hun kennis en vaardigheden t.a.v. nieuwe en bestaande activiteiten KT vergroot. Studiemiddag 7 apr Rekenen Verhogen opbrengsten rekenen; zie kijkwijzer Verdiepingstraject Rekenen: zie plan Zie plan en kijkwijzer; studiemiddag 10 nov. Begrijpend Lezen Verhogen opbrengsten Zie plan en kijkwijzer;

27 26 begrijpend lezen; zie kijkwijzer 80% van de leerkrachten zet in 80% van de lessen vormen van samenwerkend leren in om effectieve en actieve instructie- en verwerkingsvormen binnen het onderwijs te creëren. Verbetertraject Begrijpend Lezen: zie plan studiemiddag 1 okt. Technisch lezen Aan het eind van het schooljaar is de nieuwe methode voor aanvankelijk lezen, Lijn 3, geïmplementeerd. Leerkrachten groep 3 implementeren in samenwerking met de WG Technisch Lezen de methode. Leerkrachten groep 3, IB groep 3 en vakspecialist beginnende geletterdheid groep 2 volgen een implementatiecu rsus Lijn 3. Planning volgt. Aan het eind van het schooljaar is een keuze gemaakt voor de manier waarop voortgezet technisch lezen binnen de school vorm krijgt. WG technisch lezen stuurt pilot List (Lezen is Top)-lezen aan. Ervaringen worden teruggekoppeld in het kernteam. In de loop van het schooljaar wordt een beslissing genomen over invoering. Pilot in gr. 4 en gr. 7 start direct na de zomervakantie. Na Cito M- afname wordt besluit genomen over eventuele invoering. Bij de midden Citoafname scoren alle groepen boven de inspectienorm op de DMT. Bovenstaande acties; oefenen woordrijen op tempo en klassikaal tijdens Kort en Bondig; afnemen toetsen Dec. 2015/Jan. 2016

28 27 en analyse van de resultaten. Mogelijkheden voor vakpaleizen in MB en BB verkennen De werkgroep Conceptueel Denken onderzoekt de mogelijkheden voor het inrichten van vakpaleizen in MB en BB en de consequenties hiervan en brengt hierover een advies uit aan het Kernteam. WG Conceptueel Denken doet hier onderzoek naar. Zie opdracht/plan WG Conceptueel Denken Eindtoets PO De school heeft de Eindtoets PO afgenomen. We maken een keuze welke Eindtoets PO we dit schooljaar gaan afnemen. Najaar 2015 Keuze maken Tussen en wordt de Eindtoets afgenomen Lerende organisatie Meerbegaafdheid De kennis t.a.v. meerbegaafde kinderen, m.n. over signalering is bij leerkrachten vergroot. Studiemiddag met als inhoud kennisvergroting en beleidsstuk. 25 nov The Leader in Me De teamleden kennen de 7 Habits of Highly Effective People. Aan het eind van de training hebben de teamleden gemeenschappelijke taal ontwikkeld rondom persoonlijk leiderschap. 3 studiedagen en 1 studiemiddag verzorgd door CPS; acties en afspraken die volgen uit de studiedagen. Deelname school aan het Netwerk TLIM 29 jan. 2016, 1 feb. 2016, 17 mrt (middag) en 17 mei 2016 Door kennismaking met 7 Habits of Highly Effective People leren de teamleden de principes die ze kunnen toepassen om meer betekenis aan hun professionele en

29 28 persoonlijke leven te geven. Competentieontwik keling Teamleden hebben de visie van de school geplaatst binnen de zeven gewoonten en hebben handvatten ontwikkeld om na de zomervakantie binnen de lessen hiermee aan het werk te gaan volgens gemaakte afspraken. Competentieontwik keling Alle leerkrachten scoren op de kern- /normindicatoren (1, 2, 7, 8, 9, 20, 21, 22, 23 en 25) van Cadenza, minimaal een 3. Dit betekent dat er effectief en efficiënt wordt lesgegeven, waarbij er duidelijke uitleg wordt gegeven; kinderen taakgericht werken en actief betrokken zijn. De leerkrachten stemmen continu af op de onderwijsbehoeften van de leerlingen. Afname Cadenza in de loop van het schooljaar. Planning wordt aan het begin van het schooljaar gemaakt. Volgens planning. Aan het eind van het schooljaar is het nieuwe competentieprofiel Los Hoes vastgesteld. WG Conceptueel Denken ontwikkelt een plan. Einde schooljaar definitief. Planning volgt. Implementatie ipads in ons onderwijs Leerlingen maken zich leerstof eigen d.m.v. het gebruik van ipads. Elke leerkracht zet min. 1 keer per week de ipads effectief in tijdens een les. Gedurende het hele schooljaar. Alle leerkrachten vergroten hun kennis en vaardigheden in het In de BV wordt structureel tijd besteed aan kennisoverdracht Gedurende het hele schooljaar.

30 29 Strategisch omgaan met de omgeving gebruik van geschikte apps. en het vergroten van vaardigheden bij de leerkrachten in het gebruik van de diverse apps. Techniek Leerlingen van groep 8 hebben techniek- en handvaardigheden ontwikkeld. 10 middagen in de periode nov. t/m mrt. o.l.v. vrijwilligers Nov mrt Maatschappelijke opdracht Ontwikkeling Kindcentrum Los Hoes Strategisch personeelsbeleid Aan het eind van het schooljaar is er een conceptbeleidsplan Kindcentrum Los Hoes geschreven. Overleg met SKH en schrijven beleidsplan. In de loop van het schooljaar. Werkplezier Leerkrachten zijn zich bewust geworden van stimulerende en belemmerende factoren t.a.v. werkplezier en werkdruk. Studiemiddag Werkplezier Afhankelijk van de uitkomst van deze studiemiddag worden er mogelijk vervolgacties vastgelegd. 14 sept Implementatie nieuwe CAO Duurzaamheid, financiën en huisvesting Personeel werkt volgens de afspraken die zijn vastgelegd in de CAO, die per 1 aug ingaat. Personeel ontvangt een individueel overzicht. Individueel worden afspraken gemaakt; indien nodig. Proces wordt gevolgd en evt. bijgesteld. Gedurende het schooljaar. Planning wordt aan het begin van het nieuwe schooljaar uitgereikt. Duurzaamheid: afvalscheiding Beter omgaan met het milieu door bewuster het afval Kinderraad wordt gevraagd na te denken In de loop van het schooljaar.

31 30 te scheiden. Ook het bewustzijn hieromtrent bij kinderen ontwikkelen. Er is minimaal 1 actie ondernomen om de afvalberg te verminderen en/of te scheiden. over mogelijke acties. Hiervan wordt minimaal 1 actie uitgevoerd.