Inhoud. Bijlagen 1. Verloopstaat deelnemers 81

Transcriptie

1 Jaarverslag 2012

2 2

3 Inhoud A. Voorwoord 4 B. Kerncijfers 7 C. Karakteristieken van het pensioenfonds 9 D. Verslag van intern toezicht en Verantwoordingsorgaan 15. Bestuursverslag 17 Governance 17 Uitbesteding 19 Kernthema s 20 Ontwikkelingen in de sector 23 Pensioenparagraaf 26 Beleggingenparagraaf 27 Financiële paragraaf 32 Risicoparagraaf 34 Verwacht en gepland voor Jaarrekening 1. Balans per 31 december Staat van baten en lasten over Kasstroomoverzicht Toelichting behorende bij de jaarrekening Toelichting op de balans per 31 december Toelichting op de staat van baten en lasten over Overige gegevens 1. Belangrijke gebeurtenissen na balansdatum Financiering Resultaatbestemming Actuariële verklaring Controleverklaring van de onafhankelijke accountant 76 Bijlagen 1. Verloopstaat deelnemers 81 3

4 A. Voorwoord Voor u ligt het jaarverslag van de Stichting Pensioenfonds Protector over het jaar De pensioenwereld beleeft hectische tijden. Gelukkig kunnen we concluderen dat de financiële situatie van ons fonds gezond is. In dit jaarverslag blikken we terug op de vele gebeurtenissen in het afgelopen jaar. Financiële situatie Het fonds heeft het langetermijnherstelplan dat sinds begin 2011 van kracht was, in mei 2012 kunnen beëindigen door de positieve ontwikkeling van de dekkingsgraad. Het per 31 december 2011 vastgestelde overschot van 16,8 miljoen euro is eind mei 2012 teruggestort aan de Toegetreden Ondernemingen (TO). Vanwege het herstelplan hebben de TO in mei 2012 nog wel de volledige kostendekkende jaarpremie aan Protector betaald. Op 31 december 2012 was de dekkingsgraad van het fonds rekeninghoudend met de voorgenomen restitutie premie aan de TO 125,0%. Dit is hoger dan de wettelijk vereiste dekkingsgraad en maatregelen zijn dan ook niet aan de orde. Het Bestuur heeft kunnen besluiten tot een duurtetoeslag van 1,92% per 1 januari 2013 op de ingegane pensioenen en de aanspraken van de slapers, dankzij de toezegging van de TO de daarvoor benodigde aanvullende premie te betalen. Op de premievrije aanspraken van deelnemers, die per 1 januari 2006 zijn geconverteerd naar de B-regeling (het zogenaamde surplus ) is een duurtetoeslag toegekend van 2,0% voor de OTS medewerkers en 1,5% voor de MPT medewerkers, gelijk aan de algemene salarisverhoging per 1 januari Het belegd vermogen van Protector steeg in 2012 met 258 miljoen euro tot miljoen euro. De totale return (opbrengst beleggingen inclusief waardemutaties ten opzichte van de gemiddelde marktwaarden) bedroeg in ,1% (in ,2%). Fonds stelt financieel crisisplan op Volgens DNB waren veel pensioenfondsen tijdens de kredietcrisis onvoldoende voorbereid op een snelle verslechtering van de financiële positie. Alle pensioenfondsen hebben daarom een financieel crisisplan opgesteld. De deadline daarvoor was 1 mei Zo is ook door het Bestuur in de eerste helft van 2012 een financieel crisisplan ontwikkeld en vastgesteld. Dit financieel crisisplan zal in de loop van 2013 geëvalueerd worden naar aanleiding van commentaren die DNB heeft gegeven op een vergelijk van crisisplannen van verschillende fondsen. Benoeming nieuwe bestuurs- en DR-leden In het najaar van 2011 zijn verkiezingen gehouden voor de gekozen leden van het Bestuur en voor de leden van de Deelnemersraad. De nieuwgekozen leden hebben tot aan hun definitieve benoeming meegelopen als toehoorder bij de vergaderingen. De gekozen/herkozen bestuurs- en DR-leden zijn per 1 juni 2012 definitief benoemd waarmee het nieuwe Bestuur en de DR per 1 juni 2012 in functie zijn getreden. De nieuw benoemde B-leden van het Bestuur zijn de heer P.J.C (Paul) Mertens en de heer P. (Paul) Weijel. In de loop van 2012 hebben twee benoemde A-leden van het Bestuur, de heren Benne en Meerbach, te kennen gegeven met pensioen te willen gaan. De TO hebben de heer A.J. (Ton) van der Linden bereid gevonden om de door het vertrek van de heer Benne ontstane vacature van voorzitter van het Bestuur in te vullen. Tevens is de heer J.J.M. (Joost) Muffels bereid gevonden om de door het vertrek van de heer Meerbach ontstane vacature in de A-geleding in te vullen. De nieuw gekozen DR-leden zijn de heren A. Ahsmann, H. Tampoebolon en G. Baas. De heer Baas is onverwachts overleden in november en opgevolgd door de heer C. van Dinther. r is veel aandacht besteed aan training van de nieuwe bestuurs- en DR-leden middels cursussen, zowel extern als inhouse. Pensioenakkoord Sinds 2010 discussiëren sociale partners en de overheid over een nieuw pensioenstelsel. In juni 2011 sloten zij het Pensioenakkoord. Het Pensioenakkoord betrof zowel de AOW als de werknemerspensioenen. Pensioenregelingen toekomstbestendig maken is het doel: ze moeten de stijgende levensverwachting en financiële schokken kunnen opvangen. Over de AOW beslist de overheid. Maar pensioen is een 4

5 arbeidsvoorwaarde en ligt daarmee voor een groot deel op het terrein van sociale partners. De overheid stelt voor het aanvullend pensioen wel de fiscale grenzen vast. Die grenzen bepalen of en in hoeverre het pensioen fiscaal ondersteund wordt. zo duidelijk mogelijk te informeren over de gevolgen van de veranderingen. Hiertoe worden er bulletins uitgebracht en wordt de Protector website ingezet. In 2013 zullen we middels een enquête en klankbord onze communicatie inspanningen evalueren. In het Pensioenakkoord waren afspraken gemaakt over de verhoging van de AOW-leeftijd. Maar bij de behandeling van de begroting voor 2013 besloot de regering om de AOWleeftijd sneller te verhogen dan in het Pensioenakkoord was afgesproken. De afspraken uit dit begrotingsakkoord zijn al in wetgeving neergelegd en vanaf 1 januari 2013 gaat de AOW-leeftijd stapsgewijs omhoog. Daarnaast wordt het pensioen opbouwpercentage verlaagd naar 1,9% voor eindloonregelingen met een mogelijk verdere verlaging naar aanleiding van het regeerakkoord. Tot slot wil ik namens het Bestuur iedereen bedanken die zich in 2012 weer heeft ingezet voor het pensioenfonds. A.J. van der Linden, voorzitter 15 april 2013 In september werden verkiezingen voor de Tweede Kamer gehouden. PvdA en VVD spraken in het regeerakkoord van het Kabinet Rutte II af om de AOW-leeftijd nog iets sneller te verhogen. Hierdoor komt de AOW-leeftijd al in 2021 op 67 jaar te liggen. De afspraken uit het regeerakkoord zijn nog niet in wetgeving vastgelegd. De wijzigingen vragen meer flexibiliteit omdat de regelingen van de AOW en pensioenleeftijd niet meer op elkaar aansluiten. De voorgestelde wetswijzigingen raken ook de pensioenregeling van Protector. Zo zullen in verband met het verhogen van de pensioenleeftijd van 65 naar 67 jaar en het verlagen van het opbouwpercentage naar 1,9%, de huidige pensioenregelingen van het fonds aangepast moeten worden. Dit is in eerste instantie een zaak van de TO en de OR. De verwachting is dat er in de loop van 2013 meer duidelijkheid zal zijn, zodat het Bestuur de uitvoerbaarheid van de te maken keuzes kan controleren. Vervolgens zullen de reglementen aangepast en gecommuniceerd worden. Communicatie Communicatie blijft de aandacht houden van het Bestuur. De vele veranderingen vanuit de overheid worden in de pers volop onder de aandacht gebracht en het Bestuur zet zich ervoor in om alle belanghebbenden van Protector tijdig en 5

6 6

7 B. Kerncijfers Deelnemers, gewezen deelnemers en pensioengerechtigden Aantal % Aantal % Aantal % Aantal % Aantal % Deelnemers , , , , ,6 Gewezen deelnemers , , , , ,1 Pensioengerechtigden , , , , , , , , , ,0 Aan het einde van het verslagjaar waren er 13 deelnemers die onder de A-regeling vallen. Premiebijdragen, saldo waardeoverdrachten, pensioenuitkeringen en pensioenuitvoerings- en administratiekosten (Bedragen x 1.000) Bijdragen werkgevers werknemers Saldo waardeoverdrachten risico pensioenfonds Pensioenuitkeringen Uitvoeringskosten Technische voorzieningen, stichtingskapitaal en reserves en belegd vermogen Dekkingsgraad in % (Bedragen x 1.000) Technische voorzieningen Stichtingskapitaal en reserves Beleggingen - voor risico pensioenfonds Liquide middelen Saldo overige activa en passiva Totaal vermogen Aanwezige dekkingsgraad 125,0 129,1 129,2 129,7 122,4 Vereiste dekkingsgraad FTK 120,9 123,6 129,2 129,7 134,3 7

8 Verdeling beleggingsportefeuille voor risico pensioenfonds (Bedragen x 1.000) % % % % % Vastgoed beleggingen , , , , ,0 Aandelen , , , , ,0 Vastrentende waarden , , , , ,0 Overige beleggingen , , , , ,0 Beleggingsopbrengsten en kosten vermogensbeheer risico pensioenfonds (Bedragen x 1.000) Directe opbrengsten Indirecte opbrengsten Kosten vermogensbeheer Beleggingsrendement voor risico pensioenfonds (in procenten) Totaal rendement 13,1-1,2 10,8 25,5-26,8 Benchmark rendement 13,3-3,3 10,2 18,8-23,2 Toeslagen (in procenten) Op uitgekeerde pensioenen en pensioenaanspraken gewezen deelnemers 1,92 1,75 1,30 0,92 1,34 Op het premievrije pensioen OTS 2,00 2,00 1,75 0,00 4,70 Op het premievrije pensioen MPT 1,50 2,00 1,75 0,00 4,85 Op de premievrijgestelde opbouw arbeidsongeschikten 2,00 1,94 1,44 1,02 1,50 8

9 C. Karakteristieken van het pensioenfonds Profiel De eerste voorloper van Stichting Pensioenfonds Protector (hierna te noemen het fonds ), statutair gevestigd te Breda, is opgericht op 1 januari De laatste statutenwijziging was op 3 september De stichting is ingeschreven bij de Kamer van Koophandel onder nummer Het fonds is een ondernemingspensioenfonds en is aangesloten bij koepelorganisatie OPF, welke gefuseerd is in de Pensioenfederatie. Het fonds stelt zich ten doel: het toekennen van aanspraken op, casu quo het uitkeren van pensioenen aan deelnemers, gewezen deelnemers, pensioengerechtigden en hun partners, respectievelijk gewezen partners en hun kinderen, overeenkomstig het bepaalde in Statuten en Reglementen voor de volgende ondernemingen: - sso Nederland B.V., statutair gevestigd te Breda; - xxonmobil Chemical Holland B.V., statutair gevestigd te Rotterdam; - xxonmobil Financial Services B.V., statutair gevestigd te Breda (hierna te noemen de Toegetreden Ondernemingen TO ). Organisatie van het pensioenfonds Verdeling van taken, bevoegdheden en verantwoordelijkheden In het vervolg van dit hoofdstuk beschrijven wij de huidige organisatie van het fonds aan de hand van het onderstaande schema. Bestuur Het Bestuur is verantwoordelijk voor het beheer van het fonds en het uitvoeren van de door de werkgever toegezegde pensioenregelingen, waaronder het doen van pensioenuitkeringen aan gepensioneerden en rechthebbende nabestaanden. Onderdeel van deze verantwoordelijkheid is het inrichten en uitvoeren van interne controlemaatregelen gericht op de juiste en volledige registratie van de gegevens van het fonds. Verantwoordingsorgaan Toegetreden Ondernemingen Visitatiecommissie Deelnemersraad Bestuur Beleggingscommissie Accountant/Actuaris Dagelijks Bestuur Overige adviseurs Uitvoeringsorganisatie (administrateur, herverzekeraar, vermogensbeheerders, custodian) 9

10 Dagelijks Bestuur Het Bestuur heeft een Dagelijks Bestuur (DB) aangewezen dat verantwoordelijk is voor: - Uitvoeren van bestuursbesluiten binnen het raamwerk van de genomen besluiten en zover niet door de administrateur of actuaris uitgevoerd. - Beoordelen van brieven opgesteld door actuaris of administrateur, zover niet behorend tot de reguliere correspondentie van de administrateur. ventueel ondertekenen van deze brieven. - Voorbereiden van agenda en stukken voor bestuursbesluiten, uitwerken stukken voor nadere besluitvorming in het Bestuur voor zover niet uitgevoerd door administrateur, actuaris, Beleggingscommissie of anderen. - Besluiten in dringende zaken die geen uitstel dulden tot de volgende bestuursvergadering. - Beslissingen over uitvoeringsvragen in zake individuele gevallen. - Directe uitvoering van vragen / enquêtes / zaken die geen wezenlijke wijziging van het beleid van het pensioenfondsbestuur inhouden. - Coördinatie van contacten met administrateur, actuarissen, DNB, AFM, accountant, Pensioenfederatie, Toegetreden Ondernemingen, Deelnemersraad, Verantwoordingsorgaan, Belastingdienst en andere relevante partijen. De samenstelling van het Dagelijks Bestuur is in de loop van 2012 gewijzigd en bestaat eind 2012 uit twee gekozen en twee door de TO voorgedragen bestuursleden, waaronder de voorzitter en de vice-voorzitter van het Bestuur. Het Dagelijks Bestuur rapporteert iedere bestuursvergadering aan het voltallige Bestuur over verrichte activiteiten en eventuele uitvoeringsbesluiten die sinds de vorige bestuursvergadering zijn genomen. Beleggingscommissie r is een Beleggingscommissie die het Bestuur adviseert ten aanzien van de beleggingen. De Beleggingscommissie ontwikkelt voorstellen voor gewenste beleggingsstructuur voor het fonds en de selectie van de vermogensbeheerders. Secretaris van de Beleggingscommissie De Secretaris van de Beleggingscommissie draagt zorg voor implementatie en bewaking van het beleggingsbeleid, binnen het door het Bestuur aangegeven kader. De Secretaris van de Beleggingscommissie is jegens het Bestuur verantwoordelijk voor: - De toetsing van de beleggingen tegen de strategische benchmark, gegeven de beleggingsdoelstellingen van het fonds; - Het voorstellen en controleren van beleggingsmandaten en benchmarks voor te onderscheiden portefeuilles en/of beleggingsfondsen; - De beoordeling van de wijze waarop de vermogensbeheerders het beleggingsbeleid uitvoeren, in het bijzonder ten aanzien van allocatie en selectie, in het licht van de marktontwikkelingen en de beleggingsbenadering van de betrokken vermogensbeheerders; - en adequate rapportage aan de Beleggingscommissie zelf en aan het Bestuur over de ontwikkeling van de dekkingsgraad. Deelnemersraad De Deelnemersraad adviseert het Bestuur desgevraagd of uit eigen beweging over aangelegenheden die het fonds betreffen. De Deelnemersraad bestaat uit evenredige vertegenwoordigingen van deelnemers en pensioengerechtigden. Verantwoordingsorgaan Het Bestuur legt verantwoording af aan het Verantwoordingsorgaan over beleid, uitvoering beleid en naleving van Principes voor Goed Pensioenfondsbestuur. Het Verantwoordingsorgaan heeft tot taak een oordeel te geven over het handelen van het Bestuur aan de hand van het jaarverslag, de jaarrekening en andere informatie, waaronder de bevindingen van de Visitatiecommissie, over het door het Bestuur uitgevoerde beleid, alsmede over beleidskeuzes voor de toekomst. Dit oordeel wordt bekend gemaakt en in het jaarverslag opgenomen. 10

11 Visitatiecommissie Voor het Intern Toezicht is gekozen voor de vorm van een Visitatiecommissie (VC). De VC beoordeelt eens in de twee jaar de beleids- en bestuursprocedures en -processen, de checks and balances, de wijze waarop de uitvoering van de regeling wordt bestuurd en aangestuurd en de wijze waarop wordt omgegaan met de risico s op de langere termijn voor (de dekkingsgraad van) het pensioenfonds. In 2012 heeft geen intern toezicht plaatsgevonden. xterne deskundigen Naast deze interne organen kent het fonds ook externe deskundigen. - De certificerend actuaris rapporteert jaarlijks over de financiële positie van het fonds en geeft een actuariële verklaring af. - De adviserend actuaris adviseert het Bestuur gevraagd en ongevraagd over relevante onderwerpen zoals de in de reglementen gebruikte berekenings- en omrekeningsfactoren en voert ook alle actuariële berekeningen uit. - De externe accountant controleert de jaarrekening en de verslagstaten ten behoeve van de toezichthouder. Hij rapporteert aan het Bestuur in de vorm van een controleverklaring bij de jaarrekening en een accountantsverslag. Hierin wordt melding gemaakt van zijn eventuele opmerkingen en aanbevelingen omtrent de administratieve organisatie en interne controle van het fonds. Samenstelling van het Bestuur Het Bestuur van de Stichting bestaat uit acht leden. Vier zijn er door de TO benoemd, twee zijn gekozen uit en door de deelnemers en twee zijn gekozen uit en door de kring van pensioengerechtigden. Gedurende het verslagjaar was de samenstelling van het Bestuur als volgt: Naam Gekozen / benoemd door Rol J. van der Linden 1 Toegetreden Ondernemingen Voorzitter, Dagelijks Bestuur H.. Benne 2 Toegetreden Ondernemingen Voorzitter P. Huisman Toegetreden Ondernemingen J.J.M. Muffels 3 Toegetreden Ondernemingen H.C.C.M. Meerbach 4 Toegetreden Ondernemingen G.M.W. Shultz-Sibbel Toegetreden Ondernemingen Dagelijks Bestuur P.J.C. Mertens 5 Deelnemers Dagelijks Bestuur G.F.H. Grootens 6 Deelnemers Vice-voorzitter 6 M.J. den Hertog Deelnemers P. Weijel 5 Pensioengerechtigden F.J. Kraayeveld 6 Pensioengerechtigden M. Meulblok Pensioengerechtigden Vice-voorzitter 5 Dagelijks Bestuur Alle benoemde bestuursleden zijn benoemd voor onbepaalde tijd. Alle gekozen bestuursleden zijn benoemd voor een zittingsperiode van vier jaar, eindigend op 1 juni In het verslagjaar zijn de heren Benne, Meerbach, Grootens en Kraayeveld teruggetreden uit het Bestuur. Met het vertrek van deze heren waren er vier vacatures in het Bestuur ontstaan. De heren Van der Linden (voorgedragen door de TO), Muffels (voorgedragen door de TO), Mertens (gekozen door de deelnemers) en Weijel (gekozen door de pensioengerechtigden) zijn benoemd voor deze vacatures. 1 vanaf 6 november tot 6 november vanaf 1 januari tot 1 januari vanaf 1 juni tot 1 juni

12 Samenstelling van de Deelnemersraad Gedurende het verslagjaar was de samenstelling van de Deelnemersraad als volgt: Naam namens Rol A.J.M. Ahsmann 1 Deelnemers P.J.C. Mertens 2 Deelnemers Secretaris 2 D.J. van der Have Deelnemers Secretaris 1 J. Verheij Deelnemers Voorzitter H. Tampoebolon 1 Pensioengerechtigden P.C. Moleveld 2 Pensioengerechtigden.J. Overmaat Pensioengerechtigden C.J.T. van Dinther 3 Pensioengerechtigden G.. Baas 4 Pensioengerechtigden G.J. Toet 2 Pensioengerechtigden De Deelnemersraad bestaat uit zes leden. Drie zijn er gekozen door en uit de deelnemers en drie zijn er gekozen uit en door de kring van pensioengerechtigden. De leden zijn gekozen voor een periode van 4 jaar, eindigend op 1 juni In het verslagjaar zijn de heren Mertens, Toet en Moleveld teruggetreden uit de Deelnemersraad. Met het vertrek van deze heren waren er drie vacatures in de Deelnemersraad ontstaan. De heren Ahsmann (gekozen door de deelnemers), Tampoebolon (gekozen door de pensioengerechtigden) en Baas (gekozen door de pensioengerechtigden) zijn benoemd voor deze vacatures. Op 20 november 2012 is de heer Baas overleden. De verkiezingsuitslag volgend heeft de heer Van Dinther hem opgevolgd als vertegenwoordiger van de pensioengerechtigden in de Deelnemersraad. 1 vanaf 1 juni 2012 Samenstelling van het Verantwoordingsorgaan Gedurende het verslagjaar was de samenstelling van het Verantwoordingsorgaan als volgt: Naam Gekozen/benoemd door Rol J.M. Van Roost Toegetreden Ondernemingen N.C.M. Nowé Toegetreden Ondernemingen J. Verheij Deelnemers Voorzitter D.J. van der Have Deelnemers Secretaris P.J.C. Mertens Deelnemers Secretaris.J. Overmaat Pensioengerechtigden C.J.T. van Dinther Pensioengerechtigden G.. Baas Pensioengerechtigden G.J. Toet Pensioengerechtigden Het Verantwoordingsorgaan bestaat uit tenminste drie en ten hoogste zes leden die worden benoemd door het Bestuur. en derde van de leden wordt voor benoeming voorgedragen door en uit de kring van de TO. Twee derde van de leden wordt voor benoeming gekozen door en uit de Deelnemersraad, waarbij de helft van de door de Deelnemersraad voorgedragen leden bestaat uit vertegenwoordigers van de deelnemers en de andere helft uit vertegenwoordigers van de pensioengerechtigden. De uit de Deelnemersraad afkomstige leden zijn benoemd voor een periode van 4 jaar, eindigend op 1 juni In het verslagjaar zijn de heren Mertens en Toet teruggetreden uit het Verantwoordingsorgaan. Met het vertrek van deze heren waren er twee vacatures in het Verantwoordingsorgaan ontstaan. De heren Van der Have en Baas (gekozen door en uit de Deelnemersraad) zijn benoemd voor deze vacatures. Op 20 november 2012 is de heer Baas overleden. De heer Van Dinther (gekozen door en uit de Deelnemersraad) heeft hem opgevolgd als vertegenwoordiger van de pensioengerechtigden in het Verantwoordingsorgaan. 2 tot 1 juni vanaf 1 januari van 1 juni tot 20 november

13 Samenstelling van de Visitatiecommissie Gedurende het verslagjaar was de samenstelling van de Visitatiecommissie als volgt: Naam namens W. de Bruijn VCHolland G.W. uverman VCHolland J. Ruben VCHolland De Visitatiecommissie is benoemd voor een periode van 3 jaar, eindigend ultimo In het verslagjaar hebben zich geen personele wijzigingen voorgedaan in de Visitatiecommissie. Samenstelling van de Beleggingscommissie Gedurende het verslagjaar was de samenstelling van de Beleggingscommissie als volgt: Naam Voorgedragen/benoemd door Rol A.J. van der Linden TO / Bestuur Voorzitter H.. Benne TO / Bestuur C.H. Schelling TO / Bestuur Plv. voorzitter M. Kennett TO / Bestuur M.M.H.W. Speklé TO / Bestuur S. Cools TO / Bestuur M.. Spieksma TO / Bestuur Voorzitter Actuaris Gedurende het verslagjaar waren de actuarissen van het fonds: Mercer (Nederland) B.V. adviserend Mercer (Nederland) B.V. certificerend Accountant Gedurende het verslagjaar was de accountant van het fonds: PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. Compliance officer Gedurende het verslagjaar was de compliance officer van het fonds: F.C. Mathijssen xxonmobil Petroleum & Chemicals BVBA Vermogensbeheerders Aan het einde van het verslagjaar waren de vermogensbeheerders van het fonds: Naam Mandaat BlackRock Aandelen World ex USA BlackRock Aandelen merging Markets Northern Trust Aandelen USA BlackRock uro Obligaties Horsley Bridge Venture Capitals LaSalle Onroerend goed De commissie wordt ondersteund door:.p.a. van Alphen TO / Bestuur secretaris De Beleggingscommissie bestaat uit tenminste 3 en ten hoogste uit 5 leden, voorgedragen door de TO en benoemd door het Bestuur. De benoeming is voor onbepaalde tijd. De commissie wordt ondersteund door een Secretaris, eveneens voorgedragen door de TO en benoemd door het Bestuur. In het verslagjaar zijn de heren Benne en Schelling teruggetreden uit de Beleggingscommissie. De TO hebben de heer Cools voorgedragen. Het Bestuur heeft in het verslagjaar de heer Cools benoemd als lid van de Beleggingscommissie. Custodian Gedurende het verslagjaar was de custodian van het fonds: Northern Trust Administrateur Syntrus Achmea Pensioenbeheer N.V. 13

14 14

15 D. Verslag van intern toezicht en Verantwoordingsorgaan Intern toezicht Iedere twee jaar vindt intern toezicht plaats. In 2012 heeft geen intern toezicht plaatsgevonden. De laatste visitatie is eind 2011 uitgevoerd. en samenvatting van de definitieve rapportage met bevindingen van de Visitatiecommissie over de uitgevoerde visitatie in 2011 is opgenomen in het jaarverslag over Pension Fund Governance (= invulling van de PFG principes) Het VO constateert een consequent uitgevoerd PFG-beleid ondanks de nieuwe benoemingen in het Bestuur. De opgezette trainingen voor de nieuwe bestuursleden zijn hier debet aan. Ook de documenten zijn tijdig aangepast en er heeft afdoende communicatie plaatsgevonden met de deelnemers. Verslag van het Verantwoordingsorgaan VO oordeel en conclusie met betrekking tot het in 2012 gevoerde beleid Het VO heeft als volgt geoordeeld over het in 2012 gevoerde beleid. De volledige tekst van het VO oordeel inclusief de overwegingen is vermeld op de Protector website. Beleggingsbeleid (= beleggingsstrategie en managen van fondsmanagers) Het VO is met het Bestuur van mening dat het beter afstemmen van de duratie van de vastrentende waarden en de verplichtingen een positief effect heeft. Het risico voor de TO en deelnemers is hierdoor verminderd. Mede door het gevoerde beleggingsbeleid heeft het fonds het jaar afgesloten met een positief resultaat. Pensioenbeleid (= het uitvoeringsbeleid van het Bestuur) Het VO onderschrijft het standpunt van het Bestuur en merkt op dat de samenwerking met Syntrus Achmea Pensioenbeheer ervaren wordt als een belangrijke verbetering ten aanzien van de problemen die in de periode 2006 tot en met 2008 gespeeld hebben. Premiebeleid (= methodiek voor de vaststelling van de premie) Het VO onderschrijft de uitvoering van het premiebeleid en ondersteunt de terugstorting van het overschot over Toeslagenbeleid (= indexatie) Hoewel de financiële markten nog steeds niet zijn hersteld zijn de toeslagen toegekend conform het reglement. 15

16 16

17 . Bestuursverslag Governance Bestuur Bestuursvergaderingen Het Bestuur van het fonds heeft het afgelopen jaar 8 maal vergaderd. Belangrijke onderwerpen waren: - De effecten van de mondiale financiële ontwikkelingen op de financiële positie van het fonds; - De implementatie en voortgang van de LDI-strategie; - De terugstorting overschot en de beëindiging van het langetermijnherstelplan; - Het verlenen van duurtetoeslagen; - De benoeming van nieuwe leden van Bestuur en Deelnemersraad; - De uitvoering van een (IT-)audit bij de uitvoeringsorganisatie; - Het opstellen van het financieel crisisplan; - De nieuwe prognosetafel en ervaringssterfte; - De herziening uitruilfactoren; - De aanpassing van de organisatiestructuur en deskundigheid bestuur; - De uitvoering van de visitatie en zelfevaluatieprocedure; - De aanpassing van fondsdocumenten. Deskundigheidsbevordering De eisen die het Bestuur aan haar eigen deskundigheid stelt worden door middel van de deskundigheidsmatrix getoetst. De deskundigheidsmatrix is in 2012 opnieuw nagelopen en geactualiseerd naar aanleiding van de melding van de nieuwe bestuursleden bij DNB. Leden van het Bestuur hebben in het verslagjaar o.a. deelgenomen aan: - DNB: Pensioenseminar: macro economische vooruitzichten en risico s ; - DNB: Seminar voor middelgrote en kleine pensioenfondsen ; - Pensioenfederatie: Bijeenkomsten Hoofdlijnennotitie FTK ; - Pensioenfederatie: Themadag Integraal Risicomanagement ; - Pensioenfederatie: Themabijeenkomst actualiteiten (d.d. 31 januari 2012); - Pensioenfederatie: Themabijeenkomst actualiteiten (d.d. 11 september 2012); - Pensioenfederatie: Pensioenfederatiecongres 2012 ; - Pensioenfederatie: Themabijeenkomst Communicatie ; - Syntrus Achmea: Bijeenkomst Klantenraad ; - Syntrus Achmea: Informatiebijeenkomst over ISA 3402 ; - Syntrus Achmea: Summer Course 2012 ; - Syntrus Achmea: Themabijeenkomst Quinto-P ; - Syntrus Achmea: Verantwoord Beleggen. In 2012 is een trainings-/opleidingstraject opgestart. In september en oktober 2012 is een training verzorgd voor de bestuurs- en DR-leden. Ter bevordering van de deskundigheid van het Bestuur hebben drie bestuursleden een SPOdeskundigheidsopleiding met succes afgerond. Integere bedrijfsvoering Artikel 143 van de Pensioenwet legt vast dat er een integere bedrijfsvoering moet zijn. De wijze waarop het Bestuur een integere bedrijfsvoering realiseert is vastgelegd in de Actuariële en Bedrijfstechnische Nota van het fonds. Naleving wet- en regelgeving Overeenkomstig artikel 96 van de Pensioenwet wordt vermeld dat: - het pensioenfonds in het boekjaar 2012 geen dwangsommen en boetes zijn opgelegd; - het pensioenfonds in het boekjaar 2012 geen aanwijzing als bedoeld in artikel 171 van de Pensioenwet is gegeven; - in het boekjaar 2012 geen bewindvoerder als bedoeld in artikel 173 van de Pensioenwet is aangesteld. r zijn het Bestuur geen overtredingen van wet- en regelgeving bekend. Zelfevaluatie Het Bestuur heeft een procedure vastgesteld voor een periodieke zelfevaluatie. Het gaat om het functioneren van het Bestuur als geheel en van de individuele bestuursleden 17

18 afzonderlijk. Doel van de zelfevaluatie is de kwaliteit van het Bestuur in stand te houden en/of te verbeteren. Het Bestuur heeft besloten dat de zelfevaluatie eenmaal per jaar plaatsvindt. In het verslagjaar vond de zelfevaluatie op 10 juli 2012 plaats. Gedragscode Jaarlijks wordt door de leden van het Bestuur de gedragscode getekend. Dit is ook dit verslagjaar gebeurd. Vertegenwoordiging in de Klantenraad In 2012 is de Klantenraad van Syntrus Achmea, de uitvoeringsorganisatie van het pensioenfonds, twee keer bijeen gekomen. Het fonds heeft twee zetels in de Klantenraad. De leden van de Klantenraad kiezen uit hun midden een Raad van Advies, die ook in 2012 gevraagd en ongevraagd de directie van Syntrus Achmea heeft geadviseerd. Het belangrijkste doel van de raad is om gezamenlijk na te denken over belangrijke thema s in de pensioenwereld. Daarnaast is de Klantenraad een platform om veranderingen in de dienstverlening van Syntrus Achmea te toetsen. Benoeming nieuwe bestuursleden In het najaar van 2011 zijn verkiezingen gehouden voor de gekozen leden van het Bestuur. De nieuwgekozen leden hebben tot aan hun definitieve benoeming op 1 juni 2012 meegelopen als toehoorder bij de vergaderingen. De gekozen/herkozen bestuursleden zijn per 1 juni 2012 definitief benoemd. Het nieuwe Bestuur is per 1 juni 2012 in functie getreden. De nieuw benoemde B- leden zijn de heer P.J.C (Paul) Mertens en de heer P. (Paul) Weijel. In de loop van 2012 hebben de twee benoemde leden van het Bestuur, de heren Benne en Meerbach, te kennen gegeven met pensioen te willen gaan. De TO hebben de heer A.J. (Ton) van der Linden bereid gevonden om de door het vertrek van de heer Benne ontstane vacature van voorzitter van het Bestuur in te vullen. Tevens is de heer J.J.M. (Joost) Muffels bereid gevonden om de door het vertrek van de heer Meerbach ontstane vacature in de A-geleding in te vullen. Dagelijks Bestuur Het Dagelijks Bestuur heeft het afgelopen jaar 7 maal vergaderd. Belangrijke onderwerpen waren het opstellen van de agenda voor de bestuursvergaderingen, inhoudelijke voorbereiding van de agendapunten, opvolging van de actiepuntenlijsten en overleg met derden. Het DB legde daarover in elke bestuursvergadering verantwoording af aan het gehele Bestuur. Deelnemersraad De Deelnemersraad (DR) heeft het afgelopen jaar 7 maal vergaderd, waarvan 5 maal intern en 2 maal met het Bestuur. De DR adviseert het Bestuur desgevraagd of uit eigen beweging over aangelegenheden die het fonds betreffen. In het boekjaar adviseerde de DR over de duurtetoeslag, het jaarwerk, de wijzigingen in de ABTN en pensioenreglementen. Verder werd de DR betrokken bij de besluitvorming over de beëindiging van het langetermijnherstelplan en terugstorting van het overschot aan de TO. Gedragscode Jaarlijks wordt door de leden van de DR de gedragscode getekend. Dit is ook dit verslagjaar gebeurd. Benoeming nieuwe DR-leden In het najaar van 2011 zijn voor de Deelnemersraad verkiezingen gehouden. De nieuwgekozen leden hebben tot aan hun definitieve benoeming op 1 juni 2012 meegelopen als toehoorder bij de vergaderingen. De gekozen/herkozen DR-leden zijn per 1 juni 2012 definitief benoemd. De nieuwe DR is per 1 juni 2012 in functie getreden. De nieuw benoemde DR- leden zijn de heren A.J.M. (Toon) Ahsmann, H. (Hakim) Tampoebolon en G.. (Gerard) Baas. Op 20 november 2012 is de heer Baas overleden. De verkiezingsuitslag volgend heeft de heer C.J.T. (Cor) van Dinther hem opgevolgd als vertegenwoordiger van de pensioengerechtigden in de Deelnemersraad. 18

19 Beleggingscommissie De Beleggingscommissie (BC) heeft het afgelopen jaar 4 maal vergaderd. De secretaris doet in elke bestuursvergadering verslag van de financiële positie van het fonds en de zaken die in de BC aan de orde komen. De BC adviseert het Bestuur desgevraagd of uit eigen beweging over beleggingsaangelegenheden. De BC heeft zich vooral bezig gehouden met de voorbereiding en de implementatie van het gewijzigde beleggingsbeleid, het uitvoering geven aan het 2012-beleggingsbeleid en het opvolgen van de gebeurtenissen op het vlak van vermogensbeheer. Gedragscode Jaarlijks wordt door de leden van de BC de gedragscode getekend. Dit is ook dit verslagjaar gebeurd. Verantwoordingsorgaan Sinds 2008 is het Verantwoordingsorgaan (VO) actief. r wordt zoveel mogelijk samengewerkt met de Deelnemersraad teneinde overlapping van activiteiten te voorkomen. De verantwoording die het Bestuur aflegt is onderdeel van de jaarverslagcyclus. Ook het formele overleg tussen Bestuur en VO kadert daarin. Het afgelopen jaar heeft het VO één maal met het Bestuur vergaderd. In dit jaarverslag wordt separaat verslag gedaan van de bevindingen van het VO ten aanzien van het gevoerde beleid. Het Bestuur heeft met genoegen kennis genomen van de beoordeling van het Verantwoordingsorgaan van het in 2012 gevoerde beleid en zal rekening houden met de gemaakte aanbevelingen. Intern toezicht Het intern toezicht bij het fonds wordt gevormd door een Visitatiecommissie (VC). Iedere twee jaar vindt intern toezicht plaats. De laatste visitatie is eind 2011 uitgevoerd. In 2012 is geen verdere visitatie geweest. en samenvatting van de definitieve rapportage met bevindingen door de VC is opgenomen in het jaarverslag over xtern Toezicht Op 7 februari 2011 heeft er voor het laatst een (periodiek) overleg plaatsgehad met een vertegenwoordiging van DNB. In 2012 heeft DNB haar toezichtmethodiek gewijzigd met FOCUS! Hiermee zijn alle pensioenfondsen in risico categorieën ingedeeld. Protector is ingedeeld in klasse 2 met toezichtregime neutraal. Gevolg van deze wijziging is dat er geen periodiek overleg met DNB is, enkel op exceptiebasis. In 2012 heeft er geen overleg plaats gevonden met DNB en AFM. Uitbesteding Administrateur De dienstverlening door de administrateur loopt zoals zij behoort te lopen. De uitvoering van de dienstverlening door Syntrus Achmea Pensioenbeheer (in Tilburg) staat op een hoog peil. In de SLA-rapportage wordt per kwartaal inzicht gegeven in de dienstverlening van Syntrus Achmea, zodat het fonds in staat is inhoudelijk en gestructureerd te sturen. De administrateur is verantwoordelijk jegens het Bestuur voor: - De implementatie van het beleid en de bewaking van de uitvoering; - De kwartaalrapportages aan De Nederlandsche Bank volgens de daarvoor geldende regels; - Het schriftelijk of mondeling onverwijld rapporteren van relevante bijzonderheden; - De uitkeringenadministratie; - De verzekerdenadministratie; - Het secretariaat; - De beleggingsadministratie; - De financiële administratie. De (financiële) jaarverslaglegging van het fonds wordt voorbereid door de administrateur. De administrateur ontvangt ten behoeve van de jaarverslaglegging gegevens van de vermogensbeheerders, de bewaarnemer(s) en de verzekeraars. 19

20 Syntrus Achmea Pensioenbeheer N.V. is voor de uitvoering van de werkzaamheden van het pensioenfonds in het bezit van een ISA 3402 type II rapportage. Deze rapportage is gecontroleerd door de accountant (KPMG) van Syntrus Achmea. In deze rapportage wordt geconcludeerd dat de beschreven bedrijfsprocessen bestaan en functioneerden gedurende de verslagperiode. Het Bestuur heeft kennis genomen van deze rapportage waarin ook mogelijke verbeterpunten zijn opgenomen. Actuaris In alle bestuursvergaderingen waarin hun adviezen werden besproken is een adviserend actuaris aanwezig geweest. Het ging daarbij o.a. over het jaarwerk, vaststellen premies, ervaringssterfte, financieel crisisplan en de herziening van de uitruilfactoren. Accountant De accountant is gedurende het verslagjaar op de hoogte gehouden van de ontwikkelingen bij het fonds. Bij zaken van groter belang is het standpunt van de accountant meegewogen in de besluitvorming van het Bestuur. Vermogensbeheer De vermogensbeheerders rapporteren maandelijks aan de secretaris van de Beleggingscommissie. Deze maakt daarvan een samenvatting die elke maand wordt gestuurd aan het Bestuur en aan de Beleggingscommissie. Deze rapportages worden ook op elke Bestuursvergadering besproken. Daarnaast wordt jaarlijks aan de vermogensbeheerders gevraagd om te bevestigen of zij zich aan de Investments Management Agreement hebben gehouden en of zij de derivaten, securities lending en proxy voting (waar dat van toepassing is) -richtlijnen gevolgd hebben. Tevens worden steekproeven uitgevoerd, waarbij door de manager de documentatie getoond moet worden die de transacties of andere activiteiten ondersteunen. Ook worden de SAS70 of vergelijkbare rapporten opgevraagd en geanalyseerd. Kernthema s Financieel beheer Langetermijnherstelplan beëindigd, ultimo 2012 een overschot: Protector heeft geen reservetekort als de dekkingsgraad hoger is dan 120,9%. De dekkingsgraad van het fonds ligt sinds december 2011 bestendig boven het wettelijk vereiste niveau. Het fonds heeft daarom in mei 2012 het langetermijnherstelplan kunnen beëindigen. Het per 31 december 2011 vastgestelde overschot van 16,8 miljoen euro is eind mei 2012 conform de uitvoeringsovereenkomst gerestitueerd aan de TO. Vanwege het herstelplan, ingediend vóór 2012, hebben de TO in mei 2012 nog wel de volledige kostendekkende jaarpremie aan Protector betaald. De dekkingsgraad was eind december 2012 (na restitutie premie) 125,0%, boven de vereiste dekkinggraad van 120,9%. Protector heeft geen kortingsmaatregelen hoeven treffen en pensioenfonds moet korten als de dekkingsgraad onder de 105% komt en er geen andere maatregelen mogelijk zijn om te herstellen. Protector zat niet in deze categorie. Protector is duurtetoeslagen blijven verlenen Per 1 januari 2012 is een duurtetoeslag van 1,75% toegekend op de ingegane pensioenen en de aanspraken van de slapers. Per 1 januari 2013 heeft het Bestuur kunnen besluiten tot een duurtetoeslag van 1,92% omdat de TO hebben toegezegd de daarvoor benodigde aanvullende premie te betalen. Het Bestuur besloot op 11 december 2012 om deze toeslag te verlenen op de ingegane pensioenen en de aanspraken van de slapers. De brief met daarin informatie over de verleende toeslagen is op 7 januari 2013 verzonden. Op de premievrije aanspraken van deelnemers, die per 1 januari 2006 zijn geconverteerd naar de B-regeling (het zogenaamde surplus ) is een toeslag toegekend van 2,00% voor de groep die onder OTS vallen en 1,50% voor de groep die onder de MPT vallen, gelijk aan de algemene salarisverhoging per 1 januari

21 Waardeoverdrachten zijn slechts opgeschort geweest bij problemen bij het andere fonds Als een werknemer van baan verandert, mag hij zijn pensioen overdragen aan zijn nieuwe pensioenfonds. Dit heet waardeoverdracht. Als de dekkingsgraad van een pensioenfonds dat bij de waardeoverdracht is betrokken lager is dan 100%, dan mag het pensioenfonds de betreffende waardeoverdracht niet uitvoeren. De waardeoverdracht moet dan worden opgeschort. Protector verkeerde zelf niet in onderdekking, maar doordat veel andere pensioenfondsen daarmee wel te maken hadden, lagen er regelmatig waardeoverdrachten stil. Vermindering renterisico Om het renterisico voor het fonds te beperken heeft de Beleggingscommissie in de tweede helft 2011 een studie naar Liability Driven Investing (LDI) gedaan. Naar aanleiding van deze studie heeft het Bestuur begin 2012 besloten om relatief kortlopende obligaties om te zetten naar langlopende obligaties. Deze transitie is verspreid over een periode van twee jaar. De LDI strategie is in 2012 voor 50% geïmplementeerd. Het streven is om de resterende 50% in 2013 volledig te implementeren. Herziening uitruilfactoren De factoren voor de flexibele elementen en afkoop worden conform het pensioenreglement eens in de vijf jaar vastgesteld. De vorige (flex-)factoren golden van 1 januari 2008 tot en met 31 december De nieuwe flexfactoren zijn inmiddels voor de komende vijf jaar (van 2013 tot en met 2017) vastgesteld. Gezien de laatste ontwikkelingen met betrekking tot de toegenomen levensverwachting en de gedaalde marktrente is besloten om in de reglementen een passage op te nemen, welke het Bestuur meer vrijheid geeft om de factoren ook tussentijds te herzien als daar aanleiding toe is. Fonds stelt financieel crisisplan op Naar de mening van DNB waren veel pensioenfondsen tijdens de kredietcrisis onvoldoende voorbereid op een snelle verslechtering van de financiële positie. Alle pensioenfondsen hebben daarom een financieel crisisplan moeten opstellen. De deadline daarvoor was 1 mei Zo is ook door het Bestuur in de eerste helft van 2012 een financieel crisisplan ontwikkeld en vastgesteld. Dit is opgenomen in de ABTN. DNB en AFM evalueerden de kwaliteit van financiële crisisplannen. Zij publiceerden een document met voorbeelden van goede en slechte praktijken. De toezichthouders verwachten dat fondsen hun crisisplannen daarmee verbeteren. Protector heeft geen commentaar ontvangen van de toezichthouders. In 2013 zal het fonds aan de hand van aanbevelingen van de toezichthouders het crisisplan wel tegen het licht houden. De nieuwe AG-prognosetafel leidt tot 3,2% hogere verplichtingen Het Actuarieel Genootschap heeft op 10 september 2012 de nieuwe Prognosetafel AG gepubliceerd. Op advies van de actuaris heeft het Bestuur besloten om per 31 december 2012 over te gaan op het hanteren van de nieuwe prognosetafel voor de vaststelling van de technische voorzieningen en de premies. De huidige fondsspecifieke leeftijdsafhankelijke correctiefactoren zijn gewijzigd in niet-fondsspecifieke inkomens- en leeftijdsafhankelijke correctiefactoren en deze toegepast op de nieuwe Prognosetafel AG Aan de hand van het inkomen van de deelnemers heeft de adviserend actuaris het (deelnemers) bestand van Protector ingedeeld in inkomensklasse Hoog. DNB heeft aanbevelingen gedaan betreffende het gebruik van fondsspecifieke correctiefactoren. Gezien het beperkt aantal overlijdensgevallen (in een reeks van jaren) voor het fonds, is het gebruik van fondsspecifieke factoren niet meer prudent. Uitgaande van het deelnemersbestand van Protector per 31 december 2011 en de rentetermijnstructuur per 30 september 2012 kost omrekening naar de nieuwe overlevingsgrondslagen 3,2% van de technische voorzieningen (bij inkomensklasse Hoog ). Het Bestuur heeft tevens besloten 21

22 om de flexfactoren in 2013 opnieuw te laten berekenen. Daarna zal het Bestuur besluiten of de herberekening aanleiding geeft tot wijziging van de factoren per 1 januari Risicoherverzekering Gelet op het draagvlak van het fonds en de grootte van de risico s worden de risicokapitalen van partnerpensioen herverzekerd op stop-loss basis. Het fonds heeft hiervoor een contract met Zwitserleven dat eind 2012 vervallen is. Na marktonderzoek is besloten het contract te vernieuwen met Zwitserleven voor een periode van 5 jaar ( ). Communicatie In het boekjaar is opnieuw veel aandacht besteed aan communicatie met deelnemers en pensioengerechtigden. r is met name veel tijd gestoken in het versterken van de samenhang tussen de componenten, om het zo voor de belanghebbenden gemakkelijker te maken snel toegang te hebben tot de gezochte informatie. Het Bestuur heeft twee bestuursbulletins uitgegeven om alle belanghebbenden te informeren over de actuele ontwikkelingen. Deze bulletins zijn beschikbaar op de website en worden toegestuurd aan de gepensioneerden. De werkzaamheden van de Communicatiecommissie met betrekking tot het communicatieplan zagen er als volgt uit: - Productie van het (Verkort) Jaarverslag; - Aanpassingen van de Protector-website; - Herziening van de gebeurtenissencommunicatie (brieven die deelnemers ontvangen bij wijziging in hun persoonlijke situatie). r is besloten om in 2013 opnieuw een enquête en een klankbordmeeting te houden. Wat betreft de toekomstige rol van de Communicatiecommissie heeft het Bestuur geen voornemens deze ingrijpend te veranderen. Het Bestuur ziet een belangrijke rol in het verder ontwikkelen van de huidige beschikbare middelen en zal de uitkomsten van de enquête gebruiken om te beoordelen of deze doeltreffend zijn. Uitvoeringskosten Kosten van de uitvoering van de pensioenregeling Pensioenkosten staan al langere tijd in de belangstelling. In een onderzoeksrapport van de AFM in 2011 wordt geconstateerd dat er bij veel pensioenfondsen onvoldoende inzicht is in de kosten van pensioen. Bij veel pensioenfondsen kunnen hogere kosten leiden tot lagere indexering of lagere opbouw van pensioenaanspraken. Ook kunnen (te) hoge kosten een effect hebben op het korten van pensioenen. De Pensioenfederatie heeft daarom in 2012 nieuwe richtlijnen voor de kostentransparantie uitgebracht. r worden drie kostensoorten onderscheiden: de kosten van het pensioenbeheer, de kosten van het vermogensbeheer en de transactiekosten. Voor de deelnemers van Protector hebben de kosten geen invloed op indexatie, opbouw of uitkering van pensioenen. Kosten beïnvloeden het overschot / tekort en komen daarmee toe aan de TO. Kosten van pensioenbeheer De kosten van de uitvoering van de pensioenregeling bedragen 427 per deelnemer. Deze kosten zijn berekend door de totale pensioenuitvoeringskosten te delen door het totaal aantal actieve deelnemers en gepensioneerden ultimo 2012 overeenkomstig de Aanbevelingen Uitvoeringskosten van de Pensioenfederatie. De pensioenbeheerkosten bestaan uit administratieve verrichtingen (pensioentoekenningen, betalen uitkering, verwerken waardeoverdrachten, etc.), bestuurskosten (heffingen van de toezichthouders, adviseurs, juridische kosten, werkgeverskosten) en overige kosten. Kosten vermogensbeheer De kosten van vermogensbeheer bedragen 0,08% van het gemiddeld belegd vermogen. Het betreft hier de kosten die betaald worden aan de vermogensbeheerders BlackRock, Northern Trust, Horsley Bridge en LaSalle. Blackrock en Northern Trust worden internationaal gebruikt door meerdere pensioenfondsen van xxonmobil, de kosten structuur is hierop aangepast. 22

23 Transactiekosten Transactiekosten zijn die kosten die gemaakt moeten worden voor de aan- en verkoop van beleggingsstukken (aandelen, obligaties). Deze kosten zijn een onderdeel van de kostprijs van beleggingsstukken. Omdat het fonds belegt in indexfondsen zijn de onderliggende transactiekosten niet apart herleidbaar. Het Bestuur oordeelt dat de transactiekosten laag zijn omdat gebruik gemaakt wordt van de samengestelde beleggingscapaciteiten van de wereldwijde xxonmobil pensioenfondsen. en groot deel van de reguliere transactiekosten bij de kwartaalherbalancering wordt vermeden door onderlinge ruil van stukken tussen de xxonmobil pensioenfondsen. Ontwikkelingen in de sector Governance Pensioengerechtigden in bestuur voordat er nieuwe bestuursmodellen zijn Bij bedrijfstakpensioenfondsen krijgen pensioengerechtigden het recht om mee te besturen. Dat nieuwe recht van hen treedt per 1 juli 2013 in werking. Pensioenfondsen hebben vervolgens tot 1 juli 2014 de tijd om aan de wet te voldoen. Het kabinet wil de regels over governance en medezeggenschap voor pensioenfondsen eigenlijk integraal herzien. Het Wetsvoorstel Wet versterking bestuur pensioenfondsen is dan ook breder en gaat de wet over pensioengerechtigden in het bestuur van pensioenfondsen daarom uiteindelijk vervangen. Maar deze wet, die ook gaat gelden voor ondernemingspensioenfondsen, moet nog behandeld worden door de erste en Tweede Kamer. De laatste stand van zaken in de discussie over bestuursmodellen is dat werknemers en pensioengerechtigden samen meer zetels in het bestuur kunnen hebben dan werkgevers. Voor de vertegenwoordiging van pensioengerechtigden moeten altijd verkiezingen gehouden worden. Ook moeten externe deskundigen een grotere rol in het bestuur kunnen krijgen. Het bestuur van werkgevers en werknemers kan vervangen worden door een bestuur van deskundigen. Werkgevers en werknemers hebben dan een rol in een belanghebbendenorgaan. Ook kan het fonds kiezen voor een zogenaamd one tier bestuur. Pensioengerechtigden zijn reeds met twee leden vertegenwoordigd in het Bestuur van Protector. De nieuwe regels met betrekking tot de governance en medezeggenschap geven aanleiding om de invulling van het Bestuur, de rol van de Deelnemersraad en van het Verantwoordingsorgaan te evalueren. Het Bestuur zal hier uitgebreid aandacht aan geven zodra de wetgeving van kracht wordt. Aanscherping toetsing deskundigheid Per 1 januari 2011 geldt de nieuwe Beleidsregel deskundigheid. Bestuursleden van pensioenfondsen kregen te maken met aangescherpte deskundigheidseisen. Het fonds heeft in 2011 de volgende documenten aangepast om meer in lijn te komen met de inzichten van DNB en de Pensioenfederatie, en met de huidige werkwijze van het fonds: - Deskundigheid/competentieprofiel van een bestuurslid; en - Rolverdeling Bestuur en commissies/ matrix met commissies. Het Bestuur heeft hier bij de recent gehouden verkiezingen rekening mee gehouden. De commissiestructuur is eind 2012 gewijzigd en beschreven in de ABTN. Pensioenstelsel Uitwerking pensioenakkoord Sinds 2010 discussiëren sociale partners en de overheid over een nieuw pensioenstelsel. In juni 2011 sloten zij het Pensioenakkoord. Het Pensioenakkoord betrof zowel de AOW als de werknemerspensioenen. Doel is de pensioenregelingen toekomstbestendig te maken: ze moeten de stijgende levensverwachting en financiële schokken kunnen opvangen. Over de AOW beslist de overheid. Maar pensioen is een arbeidsvoorwaarde en ligt daarmee voor een groot deel op het terrein van sociale partners. De overheid stelt voor het aanvullend pensioen wel de fiscale grenzen vast. Die grenzen bepalen of en in hoeverre het pensioen fiscaal ondersteund wordt. 23