Convenant. Regionale Samenwerking Waterketen. Zaanstreek Waterland

Transcriptie

1 Convenant Regionale Samenwerking Waterketen Zaanstreek Waterland Concept Versie:

2 2 ONDERGETEKENDEN: 1 De gemeente Beemster, gevestigd te Middenbeemster, ingevolge artikel 171 van de Gemeentewet rechtsgeldig vertegenwoordigd door wethouder A. Zeeman, zulks ter uitvoering van het besluit van het college van burgemeester en wethouders van DATUM, nummer BESLUITNUMMER; 2 de gemeente Edam Volendam, gevestigd te Volendam, ingevolge artikel 171 van de Gemeentewet rechtsgeldig vertegenwoordigd door wethouder mr. M.A.J. Kes, zulks ter uitvoering van het besluit van het college van burgemeester en wethouders van DATUM, nummer BESLUITNUMMER; 3 de gemeente Landsmeer, gevestigd te Landsmeer, ingevolge artikel 171 van de Gemeentewet rechtsgeldig vertegenwoordigd door wethouder Hienkens, zulks ter uitvoering van het besluit van het college van burgemeester en wethouders van DATUM, nummer BESLUITNUMMER; 4 de gemeente Oostzaan, gevestigd te Oostzaan, ingevolge artikel 171 van de Gemeentewet rechtsgeldig vertegenwoordigd door burgemeester P.J. Möhlmann, zulks ter uitvoering van het besluit van het college van burgemeester en wethouders van DATUM, nummer BESLUITNUMMER; 5 de gemeente Purmerend, gevestigd te Purmerend, ingevolge artikel 171 van de Gemeentewet rechtsgeldig vertegenwoordigd door wethouder M.A.T. Hegger, zulks ter uitvoering van het besluit van het college van burgemeester en wethouders van DATUM, nummer BESLUITNUMMER; 6 de gemeente Waterland, gevestigd te Monnickendam, ingevolge artikel 171 van de Gemeentewet rechtsgeldig vertegenwoordigd door burgemeester L.M.B.C. Wagenaar Kroon zulks ter uitvoering van het besluit van het college van burgemeester en wethouders van DATUM, nummer BESLUITNUMMER; 7 de gemeente Wormerland, gevestigd te Wormer, ingevolge artikel 171 van de Gemeentewet rechtsgeldig vertegenwoordigd door burgemeester P.C. Tange, zulks ter uitvoering van het besluit van het college van burgemeester en wethouders van DATUM, nummer BESLUITNUMMER; 8 de gemeente Zaanstad, gevestigd te Zaandam, ingevolge artikel 171 van de Gemeentewet rechtsgeldig vertegenwoordigd door wethouder L. Vissers Koopman zulks ter uitvoering van het besluit van het college van burgemeester en wethouders van DATUM, nummer BESLUITNUMMER; 9 de gemeente Zeevang, gevestigd te Oosthuizen, ingevolge artikel 171 van de Gemeentewet rechtsgeldig vertegenwoordigd door wethouder H. Schütt zulks ter uitvoering van het besluit van het college van burgemeester en wethouders van DATUM, nummer BESLUITNUMMER. hierna te noemen de gemeenten ; 10 Het Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier, krachtens machtiging vertegenwoordigd door de heer G.J. van Os, hoogheemraad,

3 3 hierna te noemen het hoogheemraadschap ; 11 NV PWN Waterleidingbedrijf Noord Holland, rechtsgeldig vertegenwoordigd door de heer M. den Blanken, directeur, hierna te noemen PWN ; Gezamenlijk te noemen de partijen

4 4 OVERWEGINGEN: a. Partijen hebben binnen de waterketen ieder hun eigen wettelijke verantwoordelijkheid. Gemeenten hebben de zorgplicht voor het inzamelen en transporteren van afvalwater, evenals de zorg voor het verwerken van overtollig hemelwater en het voorkomen van grondwaterover en onderlast. Waterschappen hebben de zorgplicht voor het transporteren en zuiveren van afvalwater. Drinkwaterbedrijven verzorgen de bereiding en levering van drinkwater. b. Gemeenten zijn verantwoordelijk voor de regie over de openbare ruimte en de inrichting ervan. Dit is onder meer van belang voor de tijdelijke berging van overtollig hemelwater en de coördinatie van werkzaamheden in de ondergrond. Waterschappen zijn verantwoordelijk voor het regionaal waterbeheer; zij stellen kaders aan lozingen vanuit de waterketen. c. Partijen hebben gezamenlijk de publieke taak om de waterketen op een duurzame en maatschappelijk verantwoorde wijze in te richten en te streven naar een goede dienstverlening tegen de laagste maatschappelijke kosten. d. Op 23 mei 2011 is door het Rijk en de betrokken koepels (VNG, UvW, Vewin en IPO) het nationaal Bestuursakkoord Water (BAW 2011) ondertekend. In dit bestuursakkoord zijn afspraken overeengekomen die leiden tot een doelmatiger waterbeheer. Partijen komen de afspraken na vanuit hun eigen verantwoordelijkheden, waarbij ze kennis en capaciteit met elkaar delen. Op regionaal niveau kan nadere concretisering plaatsvinden, waarbij recht wordt gedaan aan specifieke omstandigheden. e. Met het BAW 2011 is het doel neergezet om op landelijke schaal de kostenstijging te beperken, het beheer verder te professionaliseren en de kwetsbaarheid van de organisaties in de waterketen te verminderen. In de afvalwaterketen wordt een landelijke besparing van 380 miljoen per jaar in 2020 nagestreefd; voor het drinkwater is deze landelijke besparing 70 miljoen. f. Partijen beogen, in navolging van het BAW 2011, op basis van gelijkwaardigheid te komen tot nadere samenwerking in de waterketen als ware zij één organisatie. Deze samenwerking wordt met dit convenant op bestuurlijk niveau bekrachtigd. ARTIKEL 1: DOELEN Partijen hebben als doel een volwaardige bijdrage te leveren aan de landelijke besparingsambitie uit het BAW Voor de regio Zaanstreek Waterland betekent dit een ambitie om 12,5 % te besparen op de in 2010 geraamde kosten in de afvalwaterketen voor Voor de gemeenten in Zaanstreek Waterland bedraagt de besparingsambitie 5,2 miljoen. Voor het hoogheemraadschap bedraagt de besparingsambitie 10,6 miljoen voor het gehele beheergebied. Voor PWN bedraagt de besparingsambitie 4,5 miljoen voor het verzorgingsgebied boven het Noordzeekanaal. Deze besparingen willen partijen realiseren door intensieve samenwerking zowel tussen gemeenten onderling als tussen de verschillende waterketenpartners. De besparingen komen ten goede aan de burgers en bedrijven in de regio door minder snel stijgende heffingen en nota s. Door de samenwerking beogen partijen ook de kwetsbaarheid te verminderen en het beheer verder te professionaliseren.

5 5 ARTIKEL 2: UITGANGSPUNTEN Partijen hanteren de volgende uitgangspunten: a. De verantwoordelijkheden en bevoegdheden van partijen blijven na ondertekening van deze overeenkomst onveranderd. b. De vorm en inhoud van de beoogde samenwerking wordt ingevuld vanuit de regio zelf. c. De regio Zaanstreek Waterland heeft samen met de vier andere samenwerkingsregio s boven het Noordzeekanaal (Noord Kennemerland Zuid, Noord Kennemerland Noord, Noordkop en West Friesland), het hoogheemraadschap en PWN afspraken gemaakt over de uitvoering van het Bestuursakkoord Water. Zo zullen zij gezamenlijk rapporteren aan de visitatiecommissie waterketen. d. Zorg wordt gedragen voor een eenduidige en adequate terugkoppeling, zowel binnen als buiten de regio, over de stand van zaken en ontwikkelingen in de regio. e. Middels het plan van aanpak wordt uitvoering gegeven aan de bestuurlijke afspraken. Dit plan is een levend document, met het regionale feitenonderzoek als onderbouwing (zie bijlage I en II). Het plan zal regelmatig worden bijgesteld op basis van nieuwe ervaringen, inzichten en resultaten. f. Bestaande initiatieven voor de regionale samenwerking worden waar mogelijk ondergebracht binnen de samenwerking conform dit convenant. Artikel 3: UITVOERING KANSEN Om de doelen te realiseren werken partijen nauw samen. De kansen die de samenwerking biedt lopen langs verschillende samenwerkingsassen: Gemeenten, hoogheemraadschap en PWN Door visievorming op systeemniveau kunnen innovatieve oplossingen worden ontwikkeld en geïmplementeerd: hoe kan meer flexibel worden gebouwd, waar en hoe kan gezuiverd afvalwater worden hergebruikt, hoe en op welk punt in de keten kunnen warmte en grondstoffen in het afvalwater worden benut, hoe kan voorkomen worden dat drinkwater te veel opwarmt als gevolg van stijgende temperaturen in stedelijk gebied, etc.? Door gezamenlijke programmering kunnen de langetermijn plannen voor drinkwater, riolering, en afvalwatertransport op elkaar worden afgestemd. Door dit lang van te voren te plannen, kunnen de beheerinspanningen zo worden gericht dat buizen en leidingen op hetzelfde moment technisch afgeschreven zijn. Dit is een onderdeel van asset management. Door kennis en ervaring over asset management te delen, kunnen de gezamenlijke bezittingen met een vervangingswaarde van ongeveer twee miljard euro optimaal worden beheerd. Het delen van kennis en deskundigheid kan trouwens op vele vlakken. Denk bijvoorbeeld aan innovatieve manieren van aanbesteden waarbij de markt wordt uitgedaagd om effectieve oplossingen te ontwikkelen. Gemeenten en HHNK Inzameling, transport en zuivering van stedelijk afvalwater vormt één fysieke keten. Om deze keten doelmatig te ontwikkelen en te beheren is het wenselijk om gezamenlijk

6 6 beleid te ontwikkelen en investeringsbeslissingen af te stemmen. Om de juiste beslissingen te kunnen nemen is het nodig om beter inzicht te krijgen in het feitelijk functioneren van de keten. Hiervoor worden meetvoorzieningen geïnstalleerd en meetgegevens verwerkt en geanalyseerd. Het accent verschuift hierbij van het meten van hoeveelheden en waterstanden naar het meten van systeemgedrag, effecten van lozingen en het inzichtelijk maken van de mate van en risico s op wateroverlast en schade. Gemeenten onderling Een belangrijk werkproces in de rioleringszorg is het reinigen en inspecteren van voorzieningen en het op basis daarvan beoordelen van de toestand en het nemen van maatregelen. Dit werkproces legt de basis voor de omvangrijke vervangings en beheerinvesteringen. Door werkwijzen te vergelijken en beste werkwijzen te definiëren kan het proces worden geoptimaliseerd. Door specialisatie binnen de regio kan ervaringskennis worden opgebouwd. Speciaal aandachtspunt daarbij is dat ook de risico s van het niet functioneren worden meegenomen bij de afwegingen. Dit is weer een kenmerkend element van asset management. Door de gezamenlijke inkoop van producten en diensten ontstaat er een bredere basis de markt als partner in de rioleringszorg te betrekken. Een bijzonder onderwerp in de rioleringszorg is het vraagstuk rond de financiering van investeringen. Door investeringen zo veel mogelijk uit binnenkomende gelden te financieren, kunnen rentelasten worden beperkt. In aanvulling op deze vormen van samenwerking zullen ook de waterschappen onderling en de drinkwaterbedrijven onderling samenwerken om de kosten te verlagen en de kwaliteit te verbeteren. Bovendien is er sprake van een unieke samenwerking tussen het hoogheemraadschap en PWN. Het programma Puur en Zuiver richt zich op aspecten rond HRM, waterkwaliteit en asset management. De kansen zijn in het Plan van Aanpak vertaald in projecten. ARTIKEL 4: FINANCIËN a. Bij projecten van gemeenten en hoogheemraadschap is een financiering afgesproken waarbij de gemeenten, naar rato van inwoneraantal, 70 procent van de externe kosten dragen en het hoogheemraadschap 30 procent. b. Bij samenwerkingsprojecten tussen gemeenten onderling worden de externe kosten door de gemeenten verdeeld op basis van inwonertal. c. Als ook PWN participeert in samenwerkingsprojecten wordt de financiële inbreng van PWN per project bepaald. d. In het plan van aanpak is een raming gemaakt van benodigde tijd en middelen, die de betrokken partijen nodig hebben om de doelstellingen te halen. Voor de regio Zaanstreek Waterland betekend dit een extra inzet van 1,3 FTE en per jaar. e. Voor de ambtelijke deelname aan de werkgroepen en het uitvoeren van de inhoudelijke projecten worden de benodigde middelen (uren, faciliteiten, etc.) door partijen in principe zonder vergoeding ter beschikking gesteld, tenzij er in de verhouding een grote onbalans ontstaat. Dan dienen er nadere afspraken te worden gemaakt.

7 7 f. De regiegroep bewaakt of er niet te grote verschillen ontstaan in inzet en resultaat per deelnemende partij.

8 8 ARTIKEL 5: ORGANISATIE a. De organisatie van de samenwerking tussen gemeenten en hoogheemraadschap is in onderstaand schema weergegeven. b. De gemeenten en het hoogheemraadschap zijn vertegenwoordigd op bestuurlijk, management en uitvoeringsniveau. c. De bestuurders geven richting aan het proces, bespreken de voortgang en evalueren de uitvoering van het convenant Regionale samenwerking waterketen Zaanstreek Waterland. d. De regiegroep ziet toe op de beschikbaarheid van mensen en middelen, toetst de doelrealisatie en stimuleert de samenwerking. De regiegroep zal zelf projecten uitvoeren, die een meer organisatorisch karakter hebben. e. De projectgroep formuleert inhoudelijke projecten, organiseert de uitvoering en bespreekt de inhoudelijke resultaten f. Zowel op bestuurlijk, management als uitvoeringsniveau zijn trekkers aangewezen. g. De wethouders van de deelnemende gemeenten kiezen uit hun midden de bestuurlijke trekkers die de regio vertegenwoordigen in de contacten buiten de regio. Bij ondertekening van dit convenant zijn de wethouders van de gemeenten Zaanstad en Purmerend namens respectievelijk Zaanstreek en Waterland aangewezen als de bestuurlijke trekkers van de samenwerking. h. Het programmateam, onder voorzitterschap van Purmerend en tevens bestaand uit vertegenwoordigers van de gemeente Zaanstad en het hoogheemraadschap, zorgen voor de algehele coördinatie. Het team bereidt bestuurlijke en managementbijeenkomsten voor. i. De partijen zorgen voor voldoende personele inzet ten behoeve van de uitvoering van de projecten. Voor elk project wordt een trekker aangewezen, die er op toeziet dat de beoogde resultaten binnen de daarvoor gestelde termijn worden opgeleverd.

9 9 j. Partijen werken mee aan het opbouwen en onderhouden van een gezamenlijk kennisnetwerk. k. PWN stimuleert pilotsgewijs het benutten van kansen binnen hun verzorgingsgebied. l. PWN neemt deel aan de bestuurlijke en ambtelijke overleggen van de samenwerkende regio s boven het Noordzeekanaal. Afhankelijk van de te bespreken onderwerpen zullen zij ook deelnemen aan bijeenkomsten binnen de regio Zaanstreek Waterland. ARTIKEL 6: COMMUNICATIE a. Partijen dragen zorg voor brede aandacht (binnen en buiten de regio) voor dit convenant. b. Partijen zorgen gezamenlijk voor verslaglegging van het samenwerkingsproces richting landelijke gremia. c. Partijen maken zoveel als mogelijk gebruik van één centraal platform voor informatievoorziening, kennisdeling en communicatie. d. Partijen blijven goede voorbeelden van samenwerking en verbetering uitdragen. ARTIKEL 7: DUUR, VERLENGING, BEEINDIGINGING a. Het convenant treedt in werking met ingang van de dag na ondertekening en heeft een looptijd van vier jaar. Na deze vier jaar wordt het convenant geëvalueerd en zo nodig geactualiseerd. b. De partijen spreken de intentie uit het convenant na deze vier jaar stilzwijgend te verlengen. c. De inhoud van het convenant kan alleen worden gewijzigd door schriftelijke instemming van de partijen. d. Elk van de partijen heeft het recht het convenant schriftelijk op te zeggen met een opzegtermijn van drie maanden. e. De Regionale Samenwerkingsovereenkomst Afvalwaterketen Zaanstreek Waterland van 7 maart 2014 komt door ondertekening van dit convenant te vervallen. Aldus overeengekomen en ondertekend te PLAATS op DATUM Gemeente Beemster Gemeente Edam Volendam Wethouder J.C. Klaver Wethouder mr. M.A.J. Kes Gemeente Landsmeer (Gemeente Oostzaan) Wethouder Hienkens Burgemeester P.J. Möhlman Gemeente Purmerend Gemeente Waterland

10 10 Wethouder M. Hegger burgemeester L.M.B.C. Wagenaar Kroon.. Gemeente Wormerland Burgemeester P.C. Tange Gemeente Zaanstad Wethouder L. Vissers Koopman.. Gemeente Zeevang NV PWN Waterleidingbedrijf Wethouder H. Schütt Directeur M. den Blanken Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier Hoogheemraad G.J. van Os