deze vragen ingaan. We zijn immers een uniek initiatief in Vlaanderen en zijn ook een sterk merk!

Transcriptie

1 Woord vooraf

2 Woord vooraf Een voorwoord bij het zoveelste jaarverslag houdt het risico in van in herhaling te vallen. Toch zorgt de werking van Het Beroepenhuis er telkens voor dat de voorzitter niet in die val trapt. Zo was het schooljaar weer een verrassend boeiend jaar. Dat was niet het minst omdat we op 5 juni 2015 ons tienjarig bestaan konden vieren. Het werd een creatieve en gezellige viering met onze partners, beleidsmensen en de organisaties en mensen die geloven in onze werking. Onze coördinator Nadia kon fier aankondigen dat we op die 10 jaar maar liefst mensen (vooral kinderen!) hebben bereikt. Maar cijfers zeggen niet alles. Het is vooral de kwaliteit van de begeleiding die door leerlingen en leerkrachten erg gesmaakt wordt. Getuige de vele quotes in dit jaarverslag. Het bezoek aan Het Beroepenhuis tijdens de schooltijd en op de open zondagen blijven natuurlijk onze kernwerking. Aan de ene kant gaat er veel aandacht naar een aangepast bezoek voor BUSO en OKAN leerlingen en aan de andere kant wordt er hard gewerkt om een bezoek voor leerlingen van de eerste graad secundair onderwijs aantrekkelijker te maken. We hebben onze klassiekers zoals de materialenbeurs, de doedagen met de VDAB, Ikanda, onze zorg- en metaalrally s, Technologica, GP Metal Awards We blijven ze met heel veel zorg verder organiseren. We merken immers dat ze een merkbaar effect hebben op de studie- en beroepskeuze van jongeren en dat leerkrachten en CLB consulenten er veel steun aan hebben. De kick-off van onze ouderwerking, met telkens een spraakmakende spreker wordt ook een vaste waarde. Maar Het Beroepenhuis blijft vernieuwen. Stilaan worden onze ontdekhoeken aangepast aan de evolutie op de arbeidsmarkt. Bestaande beroepen vragen nieuwe talenten en nieuwe beroepen van de toekomst dienen zich aan. Maar ook in het STEM actieplan doen we mee. Zo hebben we op woensdagnamiddag de Creaclub Technica, waar jongeren (meisjes hartelijk welkom!) prachtige experimenten uitvoeren met techniek. Er is de interactieve quiz S(t)imulerend kiezen, die jongeren informeert over de maakindustrie. Telkens wanneer partners op ons beroep doen staan we klaar om ze op een creatieve manier te ondersteunen. Dit was ook het geval bij het initiatief Boetiek techniek van TOFAM Oost Vlaanderen. Sectoren die geen plek meer vinden in ons huis brengen we op een andere manier in de kijker, zoals het initiatief Schilder op school. Voor de transportsector trokken we naar Brussel en organiseerden een doedag in samenwerking met Iris TL in het Frans! Valt het jullie ook op hoeveel projecten er, naast de kernwerking, lopen? Dat realiseren, met beperkte middelen en een kleine, weliswaar super enthousiaste ploeg, blijft een grote uitdaging. Na 10 jaar mogen we gerust stellen dat Het Beroepenhuis (h)erkend wordt als een expertisecentrum op het vlak van studie- en beroepskeuze en een plek waar de dialoog tussen onderwijs en bedrijfsleven echt vorm krijgt. We bereiken daadwerkelijk belangrijke doelgroepen: jongeren van 11 tot 14 jaar, leerkrachten, ouders, CLB medewerkers, sectorconsulenten, leerkrachten en sociale werkers in opleiding. Het is stilaan zo dat vanuit diverse hoeken op onze kennis, kunde en ideeën beroep gedaan wordt. Zo is er een vraag naar een programma voor het Luchthavenhuis in Zaventem, wil de stad Geraardsbergen een pop-up Beroepenhuis organiseren en vraagt de T2 campus in Genk ons advies over een op te richten educatief centrum. Het Beroepenhuis wil, in de mate van het mogelijke, graag op 1

3 deze vragen ingaan. We zijn immers een uniek initiatief in Vlaanderen en zijn ook een sterk merk! Het past in het voorwoord bij ons jaarverslag om iedereen te danken die de werking van Het Beroepenhuis mogelijk maakt. Het klinkt erg cliché, maar het is oprecht gemeend. De overheden, die ondanks zware besparingen, Het Beroepenhuis blijven financieren: het Departement Onderwijs van de Vlaamse Gemeenschap, de stad Gent en de provincie Oost Vlaanderen. De bedrijfssectoren, die ons in goede en kwade dagen blijven financieren en steunen. Uit de dialoog met de sectoren hebben we nieuwe energie geput om er de komende jaren even enthousiast in te vliegen. Onze projectpartners, aan wie we met enige schroom telkens een vergoeding moeten vragen voor onze inbreng. De begeleiders, vrijwilligers, de studenten in stage en de uitzendkrachten die ons dag in dag uit komen versterken. Tenslotte en niet in het minst een groot woord van dank voor de ploeg van Het Beroepenhuis, die er in slaagt om met beperkte middelen maar op een creatieve manier een werking van hoge kwaliteit neer te zetten. Mil Kooyman Voorzitter 2

4 Inhoudstafel Woord vooraf p Het aanbod p Op bezoek met de klas p Behoud nieuwe aanvangsuren van een bezoek p Inleiding p De interactieve tentoonstelling p Begeleiding interactieve tentoonstelling basis- en secundair onderwijs p De zoektocht p Het kringgesprek p De beroepenateliers p De algemene aanpak p Een overzicht van de beroepenateliers p Begeleiding op maat van de doelgroep p Educatieve omkadering p Helden van elke dag en BEROEPEN(t)HUIS in de klas p Het huidige aanbod aan lesmaterialen p In de lesmaterialen die door Het Beroepenhuis werden ontwikkeld zijn de volgende zaken terug te vinden 3 p Databank met lesmaterialen van andere actoren p Korte lesideeën p Games p Communicatie van de educatieve omkadering p Aanbod hogescholen p Open zondagen voor ouders met hun kinderen p Doelstellingen p Onze aanpak p De promotie p De toekomst p Resultaten Bezoekers p Werkingsjaar Resultaten. p Schooljaar Aantal groepen, leerlingen en leerkrachten. p. 30 Vergelijking met voorgaande schooljaren. Aandeel scholen dat terugkomt Schooljaar Verdeling leerlingen Basisonderwijs en p. 32 Secundair Onderwijs en leerjaren. Vergelijking met voorgaande schooljaren Schooljaar Verdeling leerlingen over leerjaren. Vergelijking met voorgaande schooljaren. p. 34

5 2.1.4 Schooljaar Verdeling groepen over netten. Vergelijking p. 38 met voorgaande schooljaren Schooljaar Verdeling groepen over provincies. p. 39 Vergelijking met voorgaande schooljaren Schooljaar Deelname aan de beroepenateliers p Schooljaar Annuleringen. p Schooljaar Vrije bezoekers. Overzicht. p Schooljaar Bezoekers op zondag. p Werkingsjaar Bezettingsgraad. p Resultaten - evaluaties van bezoekers p Evaluatie (zonder de vernieuwde methodiek) p Evaluatie van de leerkracht/begeleider p De inleiding aan de hand van het beroepenfilmpje p De interactieve tentoonstelling (met zoektocht) p Het kringgesprek p De beroepenateliers p Effecten van een bezoek aan Het Beroepenhuis p Algemene evaluatie p De omkadering in de klas. Voorbereiding en opvolging van het bezoek p. 61 aan Het Beroepenhuis Evaluatie van de leerlingen p Vragen over het bezoek aan Het Beroepenhuis p Enkele stellingen p Conclusie p Evaluatie van de vernieuwde methodiek voor buitengewoon onderwijs p Evaluatie van de leerkracht/begeleider p De inleiding aan de hand van het beroepenfilmpje p De interactieve tentoonstelling (met zoektocht) p Kringgesprek p De beroepenateliers p Effecten van een bezoek aan Het Beroepenhuis p De omkadering in de klas. Voorbereiding en opvolging van het bezoek aan Het Beroepenhuis p Evaluatie van de leerlingen p Vragen over het bezoek aan Het Beroepenhuis p Enkele stellingen p Conclusie p Resultaten - voor en na onderzoek p Vragen p Enkele stellingen p Conclusie p Effectenmeting door Universiteit Antwerpen p Projecten p Projecten - materialenbeurs p Projecten Doedagen p Projecten S(t)imulerend kiezen p

6 3.4 Wijs! aan t werk p Projecten Technologica p Projecten GP Metal Awards p Projecten beroepenrally metaal en technologie p Projecten Zorgberoepenrally s p Projecten Schilder op school (SOS) p Projecten IKANDA p Projecten - IRIS TL (Franstalig) p Projecten Creaclub Technica p Projecten Nascholing 3D-printen p Beroepenwandelingen vertrekkend van Het Beroepenhuis p Projecten Boetiek Techniek p Beurzen en netwerken p Projecten in de stijgers voor schooljaar p Bereik ouders (exclusief open zondagen) p Promotie en pers p Externe media p Eigen media p Drukwerk p NMBS-actie p Canon Cultuurcel p Minderhedenforum p Samenwerking Educatieve dienst Stad Gent p Verjaardagsfeest 10 jaar werking, 15 jaar vzw p Bereik van Het Beroepenhuis p Personeel, Partners en Financiering p Personeel p Partners p Financiering p Besluit p

7 1. Het aanbod Leuke, leerrijke voormiddag voor de leerlingen, een echte doe-voormiddag!!! Leerkracht 6 de leerjaar, Onze-Lieve-Vrouwcollege Ledeberg Wij vinden dit een super project! Peter Amerlinck, technisch adviseur coördinator, KTA1, Diest De leerlingen spreken erg positief over het bezoek en ervaren een grote meerwaarde en vertellen ook aan elkaar door dat ze zeker met mij naar Het Beroepenhuis moeten gaan! Dus nogmaals bedankt dat we kunnen samenwerken en op naar een mooi en kansrijk volgend schooljaar voor onze jongeren en jullie! Daphne Viguurs, Leerkracht ziekenhuisschool De Branding, Gent Met haar aanbod richt Het Beroepenhuis zich tot jongeren van 11 tot 14 jaar, hun ouders en hun leerkrachten. Alle projecten en inspanningen dienen een concrete dubbele doelstelling: - Ons publiek krijgt een breder beeld van de eigen talenten en interesses dankzij uiteenlopende activiteiten in diverse contexten, en van het belang daarvan voor een goede keuze. - Ons publiek ontdekt een groot aantal beroepen, vaak knelpuntberoepen met een technisch of praktisch uitvoerend karakter. Deze zijn veelal minder bekend, maar desondanks interessante opties voor de toekomst. Op deze manier ondersteunt Het Beroepenhuis haar bezoekers bij de belangrijke studiekeuze naar (de 2de graad van) het secundair onderwijs. Het Beroepenhuis ontvangt een bijzonder diverse doelgroep. Die bestaat onder andere uit de leerlingen van de 3de graad basisonderwijs (5de en 6de leerjaar) en van de 1ste graad van het secundair onderwijs (1ste en 2de jaar, a- en b-stroom). Maar ook onthaalklassen (OKAN) en leerlingen uit het buitengewoon basis- en secundair onderwijs krijgen hier een aanpak op maat. Onze methodieken worden al jaren doorlopend intern geëvalueerd én getoetst aan de feedback van onze bezoekers, om ze bij te sturen waar verbetering mogelijk is. 1.1 Op bezoek met de klas Scholen die Het Beroepenhuis bezoeken, doorlopen een 3 uur durend programma in twee delen. Tijdens het 1ste anderhalf uur is er na een korte inleiding met een filmpje een zoektocht doorheen de interactieve tentoonstelling. Die maken we zeer toegankelijk voor een breed publiek dankzij de juiste educatieve omkadering. Daarnaast nemen de leerlingen deel aan 2 beroepenateliers. Ook deze zijn uitdagend én laagdrempelig. Beide onderdelen zijn complementair en vormen samen een beproefd concept Behoud nieuwe aanvangsuren van een bezoek In het schooljaar kozen we ervoor de keuze van het aanvangsuur te beperken zodat elk bezoek enkel nog in de voor- of namiddag kon liggen, met uitzondering van vrijdagen wanneer het nog steeds mogelijk is om het bezoek om 10u30 te starten. Door die maatregel ontstond in de praktijk veel meer ruimte op maandagen, dinsdagen en donderdagen. Het totale aantal leerlingen dat met de klas op bezoek kwam steeg met 27% ten opzichte van het schooljaar En dat terwijl op 1 januari 2014 de toegangsprijs 6

8 per kind steeg naar 6, wat toch neerkomt op een drempelverhoging. Aangezien de nieuwe maatregel positief werd geëvalueerd, worden deze aanvangsuren ook behouden in het schooljaar De inleiding Een overgrote meerderheid van onze jonge bezoekers is bij aankomst bijzonder nieuwsgierig over wat ze in Het Beroepenhuis precies gaan doen, welke onderwerpen aan bod zullen komen, en willen vooral zo snel mogelijk weten of het ook leuk kan worden. Onze inleiding beantwoordt al die vragen kort en positief, maar wil daarnaast ook informeren over de structuur van de beroepenwereld, de nieuwsgierigheid prikkelen, een aantal negatieve vooroordelen wegwerken én elke jongere persoonlijk motiveren. Na de verwelkoming begint elk bezoek met het bekijken van een beroepenfilmpje. Daarin schetsen we een beeld van de 11 sectoren dankzij een reeks boeiende foto s van de beroepen die in het gebouw aan bod komen. Om ook de gendervooroordelen te doorbreken is er een evenwichtige vertegenwoordiging van mannen en vrouwen. In het filmpje zien de leerlingen verder uitspraken van mensen die vertellen waarom zij gaan werken. Daaruit halen we de inspiratie voor een inleidend gesprek, waarbij om te beginnen blijkt dat arbeid niet alleen een loon oplevert, maar ook een middel is voor persoonlijke ontplooiing en een constructieve deelname aan de maatschappij. Verder willen we vooral de organisatie van beroepen in beroepssectoren verduidelijken, opdat de leerlingen de logische opbouw van de tentoonstelling begrijpen. Belangrijk: waar nodig differentiëren we een deel van onze methodieken voor de verschillende doelgroepen, en dat geldt meteen ook voor de inleiding. Voor minder taalvaardige jongeren en voor het buitengewoon basis- en secundair onderwijs, wordt er na het filmpje gewerkt met prenten van beroepen die zij op die manier makkelijker in een lijst van de sectoren kunnen plaatsen. Het resultaat is hetzelfde als bij de andere doelgroepen. Tot slot lichten we natuurlijk ook het praktische verloop van het bezoek toe; de leerlingen vernemen kort aan welke beroepenateliers ze die dag kunnen deelnemen en wat we precies bedoelen met een doe-tentoonstelling. We sluiten de inleiding af met de expliciete persoonlijke uitdaging voor elke jongere om tijdens het bezoek te ontdekken waar hun eigen talenten en interesses precies liggen. 7

9 Nog een praktisch nieuwtje in dit verband; vanaf het schooljaar gebruiken we niet langer een beamer, maar een smartboard bij de inleiding. Dat geeft uiteraard ook meer mogelijkheden bij de differentiatie naar de verschillende doelgroepen De interactieve tentoonstelling Begeleiding interactieve tentoonstelling basis- en secundair onderwijs Dank voor de boeiende en leerrijke dag! Vooral de positieve benadering naar elk individueel kind kon ik erg appreciëren. Wencke Vanryckerghem, leerkracht 6de leerjaar Basisschool Wildenburg Wingene Tijdens het schooljaar werkten onze begeleiders met de bezoekers in grote lijnen volgens dezelfde kwalitatieve begeleidingsmethode als voorheen. Natuurlijk leidde ons onophoudelijke streven naar verdere verfijning wel tot enkele wijzigingen. In werden er aanpassingen gedaan om nog meer op maat van de verschillende doelgroepen te werken. De focus lag op de vernieuwing voor de 1ste graad secundair onderwijs waarbij een sterk talentenverhaal werd ontwikkeld. Ook de andere doelgroepen ondervonden daardoor verbeteringen. Deze vernieuwingen worden in detail en per doelgroep besproken hieronder bij Begeleiding op maat van de doelgroep De zoektocht In de tentoonstellingsruimte demonstreert de begeleider eerst hoe de leerlingen hun weg kunnen zoeken in en tussen de verschillende ontdekhoeken, en welke soorten opdrachten ze er zullen uitvoeren. Vervolgens beginnen ze in groepjes van 2 aan de eigenlijke zoektocht, waarbij de begeleider hen met specifieke uitdagingen uitstuurt naar telkens een volgende van de 11 bedrijfssectoren: metaal en technologie, metaal en technologie bedienden, chemie en kunststoffen, bouw, transport en logistiek, voedingsindustrie, horeca, social profit, printmedia, haven en binnenvaart en tenslotte kapper en schoonheidsspecialist. In de ene sector na de andere gaan de duo s aan de slag met doe-, lees- en talentenopdrachten. Deze opdrachten zijn op maat van de verschillende doelgroepen. Het mooie aan deze manier van werken is dat de begeleiding in allerlei opzichten heel individueel wordt: - elk duo krijgt tips en ondersteuning op maat, of zelfs een specifieke selectie van bijvoorbeeld meer laagdrempelige of net uitdagender opdrachten. Dit werkt sterk 8

10 drempelverlagend en motiverend. - de begeleider kan ook tussendoor al kort reflecteren, wat jongeren (en leerkrachten) stimuleert om steeds terug te keren naar de uitdaging uit de inleiding, door steeds weer stil te staan bij hun eigen talentenprofiel. De begeleider zorgt er verder voor dat de leerlingen in elke sector een kijkje gaan nemen. Na de zoektocht kunnen die nog even vrij ontdekken, hun interesses achterna. De zoektocht eindigt dan met een kringgesprek, opnieuw op maat van de doelgroep. Hoe de begeleiding precies gedifferentieerd wordt voor de verschillende doelgroepen, komt in detail aan bod in Begeleiding op maat van de doelgroep Het kringgesprek Aan het einde van de zoektocht in de tentoonstelling komen we tijdens een kringgesprek terug op de rode draad doorheen de activiteiten: wat vond je leuk en wat kon je goed? Samen met de leerlingen gaat de begeleider de antwoorden op deze vragen vervolgens definiëren als specifieke persoonlijke talenten en interesses. Elke leerling komt hierbij individueel aan bod en de klasgenoten en de leerkrachten worden telkens betrokken. Verder bespreken we hoe belangrijk het voor hun studie- en beroepskeuze kan zijn om een goed zicht te hebben op hun eigen profiel. Daarnaast hebben we nog steeds evenveel aandacht voor allerlei valkuilen zoals misplaatste vooroordelen over beroepen, studierichtingen en gender. Leerlingen krijgen hier ook de kans om bijvoorbeeld vragen te stellen over de verschillende onderwijsvormen of in dialoog te gaan over het belang van een diploma voor hun toekomstkansen. 9

11 Het kringgesprek heeft voor alle doelgroepen ongeveer dezelfde structuur, maar verloopt toch op sommige vlakken verschillend. Het spreekt voor zich dat bijvoorbeeld voor de 1 ste graad secundair onderwijs het vertrekpunt van het gesprek de talentenkaart is De beroepenateliers De algemene aanpak In het tweede deel van het bezoek gaan dezelfde groepen aan de slag in 2 beroepenateliers of workshops van elk 40 minuten. De leerlingen kruipen daarbij even in de huid van enkele beroepsbeoefenaars en ontdekken op een toffe manier de verschillende talenten waarover je moet beschikken om de juiste m/v voor die jobs te zijn. Alle beroepenateliers zijn op een gelijkaardige manier opgebouwd uit een inleiding, een doeactiviteit en een evaluatie. In de inleiding schetsen we een beeld van de typische activiteiten en contexten voor de beroepen in kwestie, en worden de belangrijkste uitdagingen al even vernoemd. Inkleding en inleving spelen hier een belangrijke rol. Daarna demonstreert de begeleider persoonlijk de verschillende deelactiviteiten. Deze zeer visuele aanpak maakt de ateliers in het algemeen erg laagdrempelig voor alle doelgroepen, die vlot aan de slag kunnen. Door hen in die oefeningen te laten proeven van enkele typische praktische taken en vaak nieuwe uitdagingen, bereiken we twee dingen tegelijk: - De bezoekers ontdekken dat de beroepen in kwestie een hoop specifieke vaardigheden vereisen. Dit creëert sterke positieve beeldvorming: door een zeker ontzag en waardering bij te brengen voor dat soort werk, verminderen we de eventuele negatieve vooroordelen en peer pressure daaromtrent en wordt het toegankelijker voor geïnteresseerde jongeren. - Leerlingen én hun leerkrachten ontdekken op een heel tastbare manier dat professioneel relevante talenten en competenties erg breed gaan, dat ze er zelf ook enkele van hebben, en dat die bepaalde mogelijkheden opleveren. Een bijzonder empowerende leerervaring dus. In de korte maar erg belangrijke evaluatie tenslotte doen we met de leerlingen een eenvoudige reflectie. We bekijken samen maar per individu welke dingen best vlot gingen of leuk waren, en op welke talenten dit kan wijzen. De individuele uitdaging om hun persoonlijke talenten en interesses te ontdekken, wordt hier nogmaals heel haalbaar gemaakt. (En het levert telkens weer heerlijke gezichtsuitdrukkingen op als zo n leerling plots beseft dat die zelf ook van alles in zijn of haar mars heeft.) Een overzicht van de beroepenateliers Het Beroepenhuis biedt haar bezoekers telkens een combinatie van 2 ateliers aan, maar kan daarvoor kiezen uit een totaal van 10. Tijdens het schooljaar bleven de beroepenateliers hetzelfde als het schooljaar voordien. Er werd wel gestart met het vernieuwen van de ateliers voor voedingsindustrie, printmedia en bouw. De vernieuwingen zullen echter pas in het schooljaar merkbaar zijn voor de bezoekers. Hieronder volgt een kort overzicht van de beroepenateliers uit het schooljaar

12 In het beroepenatelier transport en logistiek zijn de leerlingen de expediteurs en magazijnmedewerkers van een fictief speelgoedbedrijf en leren ze bestellingen klaarzetten en leveren met een transpallet. 2 subgroepjes strijden om de eer van het beste team. Voor de sector horeca leren de leerlingen hoe het is om als barpersoneel een alcoholvrije cocktail te shaken voor hun klanten en om die als kelner met een dienblad te bedienen. Ook hier zorgt een kleine competitie voor extra spanning. Voor de sector chemie en kunststoffen maken de leerlingen als laboranten hun eigen tube tandpasta. 11

13 In het beroepenatelier voor de sector bouw leren de leerlingen hoe je een muurtje kan metselen en hoe je als sloper een muurtje veilig kan afbreken. In het atelier voor de sector voedingsindustrie doen de leerlingen 4 verschillende opdrachten als kwaliteitsverantwoordelijke, productieoperator en inpakker. Voor social profit worden 4 doe-activiteiten uitgevoerd die telkens gekoppeld worden aan een beroep uit de sector. Zo worden de beroepen ergotherapeut, logistiek assistent, verpleegkundige en maatschappelijk werker ontdekt. 12

14 In het beroepenatelier van de printmedia maken de leerlingen kennis met de beroepen drukwerkvoorbereider, drukker en drukwerkafwerker. De leerlingen maken zelf een boekje en kunnen nadien allerlei technieken uit de sector toepassen zoals uitkappen, zeefdrukken, schrijven met onzichtbare inkt, pregen en kleuren mengen. In het beroepenatelier voor haven en binnenvaart leren de jongeren ten eerste als matroos om vanop het schip een meertouw over een meerpaal of bolder aan de wal te werpen. Daarnaast leggen ze met een fijner touw een ietwat uitdagende knoop: het zoetelieveke. Als binnenvaartkapitein bepalen ze door middel van een scheepsmeting hoe zwaar een schip geladen is, en gaan ze op zoek naar een efficiënte stapelmethode met containers. 13

15 Het atelier metaal en technologie evoceert op een toffe manier het verhaal achter de productie van een memory-stick, en daagt de kinderen uit om de opeenvolgende stappen in dat proces mee te zetten als productontwikkelaar, technisch tekenaar, matrijzenbouwer, proces- en productieoperator. Het beroepenatelier voor de sector kapper en schoonheidsspecialist tenslotte zet de deelnemers aan het werk met verschillende kapsels, oefenpoppen met uit de hand gelopen baardgroei en zowaar medeleerlingen die een professionele gezichtsmassage willen. Dit atelier brengt de leerlingen ook het nodige realisme bij over deze beroepen Begeleiding op maat van de doelgroep Het Beroepenhuis is in de loop der jaren steeds meer gaan differentiëren en dus de begeleiding steeds meer gaan afstemmen op de specifieke doelgroep van de bezoekers. Ook in schooljaar werd er heel wat vernieuwd, voornamelijk voor de doelgroep 1 ste graad secundair onderwijs. Hieronder vind je een overzicht van de verschillende methodieken per doelgroep en hoe die tot stand kwamen. Buitengewoon onderwijs Na een onderzoek in 2013 en de hulp van maar liefst 17 scholen konden we in 2014 aan de slag met een vernieuwd draaiboek van de begeleiding voor buitengewoon onderwijs, met als voornaamste veranderingen een set nieuwe vraagjes en het gebruik van wegwijzers in de tentoonstelling. De kortere zinnen met een eenvoudiger woordenschat, een uniforme 3-ledige structuur, de zorgvuldige toepassing van kleuren per sector, foto s en symbolen maakt het geheel toegankelijker voor o.a. leerlingen met een lagere leesvaardigheid. Net 14

16 zoals bij de eerste tests bleven ook in 2015 de reacties van de bezoekende leerlingen en leerkrachten bijzonder positief. Wauw, zo een goed systeem met de nieuwe kaartjes met symbolen en foto s. En zelfs wegwijzers in de juiste kleuren! Ik heb destijds meegedaan aan jullie onderzoek rond de herwerking voor het buitengewoon onderwijs en ben echt heel blij met zo n resultaat! Dat had ik niet verwacht. Super! Leerkracht buitengewoon basisonderwijs, IVIO Macariusschool Gent OKAN Voor onthaalklassen met anderstalige nieuwkomers heeft Het Beroepenhuis al enkele jaren een aangepaste set vraagjes, die voldoende uitdagend zijn voor de vaak iets oudere leerlingen uit de OKAN-klassen, maar met een vereenvoudigd taalgebruik. In de praktijk bleken in schooljaar ook de OKAN-scholen gebaat bij de nieuwe set vragen voor buitengewoon onderwijs, vooral wanneer de leerlingen nog maar heel recent in ons land zijn aangekomen. De begeleiders kunnen heel flexibel overschakelen van de ene set vragen naar de andere, eventueel zelfs aangepast per duo, afhankelijk van hun taalniveau. Tot voor enkele jaren deden we met onze leerlingen geen bijzondere activiteiten rond studiekeuze. Toen hadden we véél leerlingen die ondoordachte studiekeuzes maakten omdat ze helemaal doordrongen waren van wilde dromen van een carrière als voetballer of zanger, Nu zien we hen dankzij onder andere het bezoek aan Het Beroepenhuis veel realistischer keuzes maken, in functie van hun eigen capaciteiten. Jullie gaan de werking de komende jaren toch wel blijven verderzetten, hoop ik? Martine Van Boven, Leerkracht OKAN-klassen, Technisch Instituut Berkenboom Sint-Niklaas Secundair onderwijs Redenen voor vernieuwing In het schooljaar werd er heel bewust voor gekozen om de begeleidingsmethodiek te vernieuwen voor de 1 ste graad van het secundair onderwijs. Daar zijn meerdere redenen voor. Ten eerste geven de jaarlijkse cijfers over de bezoekers van Het Beroepenhuis aan dat de 15

17 verhouding tussen basisonderwijs en secundair uit evenwicht blijft. In het eerste werkingsjaar van Het Beroepenhuis (schooljaar ) bestond het publiek nog voor 52% uit basisonderwijs (3 de graad) en voor 48% uit secundair onderwijs (1 ste graad). Ons bereik bleef sindsdien sterker stijgen bij het basisonderwijs, maar groeit trager in het secundair onderwijs. In 2014 was de verdeling nog 70% basisonderwijs tegenover 30% secundair onderwijs. Ten tweede verschuift de druk voor het maken van een studiekeuze meer en meer van de jongeren uit de 3 de graad basisonderwijs naar de jongeren uit de 1 ste graad secundair onderwijs. Tot slot kregen we van een deel van de leerlingen uit het 2 de jaar van de 1 ste graad het signaal dat onze begeleiding voor hen onvoldoende uitdagend was. Voor deze jongeren, die aan de grens staan van het 3 de jaar secundair onderwijs, kon de begeleidingsmethodiek dus nog beter. Zoektocht naar een omkaderende talentenmethodiek De vernieuwing van de methodiek voor secundair onderwijs werd grondig voorbereid. Het Beroepenhuisteam heeft in 2014 breed onderzocht welke beschikbare tools en methodieken er zijn, binnen en buiten onze organisatie, om dankzij een meer individuele aanpak en een sterkere reflectie over de eigen talenten een sterkere aanpak op maat te ontwikkelen. In 2014 plande Het Beroepenhuis, samen met uitgeverij Lannoo (via Luk Dewulf) en Universiteit Gent (Faculteit Psychologie en Pedagogie) het project De Talentenspiegel, dat werd ingediend als CICI-project (Call voor Innovatie met de Creatieve Industrieën) bij IWT (Agentschap voor Innovatie door Wetenschap en Technologie). In dit project was het doel om een web-gebaseerd instrument te ontwikkelen dat jongeren in staat stelde om hun eigen talenten te ontwikkelen en registreren, zodat dit ook als omkadering van een bezoek aan Het Beroepenhuis kon worden aangeboden. Het idee was een talententool in de vorm van een webplatform te creëren, waar via vaste rubrieken het eigen individueel talentenprofiel van de jongere ingevuld en beheerd kan worden, waarbij er linken gelegd worden naar beroepen of studierichtingen die bij hun profiel aansluiten. Helaas werd dit project niet goedgekeurd bij IWT, waarna Het Beroepenhuis verder op zoek ging naar een bestaand digitaal talentenportfolio waarbij wij konden aansluiten. Zo kwam Het Beroepenhuis in de periode november december 2014 terecht bij TaPas, meer specifiek bij klinisch psycholoog Karel Moons. Hij had net op een wetenschappelijk onderbouwde manier TaPas for Kids ontwikkeld een instrument dat een talentenportfolio moet worden voor kinderen van 12 tot 14 jaar en dat vanaf schooljaar zal worden uitgetest. TaPas staat voor Talenten en Passie. De doelstelling is om personen een beter zicht te geven op deze beiden en dit te linken aan hun beroeps- of studiekeuzeloopbaan. Het Beroepenhuis onderzoekt of en hoe we kunnen afstemmen met dit instrument en zijn digitale neerslag. Hiervoor werd Karel Moons uitgenodigd om op de Raad van Bestuur TaPas toe te lichten. Daarnaast wordt ondertussen ook Tapas for Teens ontwikkeld voor de oudere doelgroep van het secundair onderwijs, waarbij we eveneens aftoetsen of hier afstemming mogelijk is. We brainstormen over een mogelijke samenwerking en ook Karel Moons koppelt terug naar het TaPas-team, waarna we in het voorjaar van 2016 de ideeën 16

18 samenleggen en bekijken hoe TaPas en Het Beroepenhuis elkaar kunnen versterken of ondersteunen. Onderzoek noden leerlingen, leerkrachten en ouders Naar aanleiding van het CICI-project en een komende hervorming van een bezoek aan Het Beroepenhuis voor het secundair onderwijs, werd een onderzoek opgestart. Julie D Haeyer, stagiaire Pedagogische Wetenschappen, voerde het onderzoek Hoe kan Het Beroepenhuis beter aansluiten bij de noden die leerlingen, leerkrachten en ouders hebben wat betreft talentontdekking en studiekeuze(begeleiding) van het basis- naar het secundair onderwijs?. Het doel van dit onderzoek was nagaan aan welke methodiek(en) en/of aan welk materiaal leerkrachten, leerlingen en ouders nood hebben voor het ontdekken van leerlingen hun talenten in functie van de studiekeuze. Via een vergelijkende literatuurstudie, diepte-interviews met 8 leerkrachten en 5 ouders en observaties van en focusgroepen met 56 leerlingen (uit 4 verschillende klassen van het 5 e leerjaar tot het 2 e secundair), werden gegevens verzameld en geanalyseerd. Dit onderzoek focuste op leerlingen uit de 1 ste graad secundair onderwijs vanwege de vraag naar differentiatie voor deze doelgroep binnen de werking van Het Beroepenhuis en vanwege de hervorming in het secundair onderwijs. Uit de onderzoeksresultaten blijkt dat leerkrachten en ouders beide meer actieve ouderbetrokkenheid wensen bij het studiekeuzeproces, omdat zij sowieso een grote rol spelen (wat vaak leidt tot sociale reproductie). De meningen en het gedrag van mensen rondom ons zijn vaak doorslaggevend bij het maken van keuzes. Toch geven ouders aan al een druk takenpakket te hebben en dus liefst te hebben dat dit niet teveel tijd in beslag neemt. Zowel leerlingen, leerkrachten als ouders geven aan dat ervaringsgericht leren belangrijk is. Het literatuuronderzoek bevestigt dit: omdat het interactiviteit toestaat, samenwerking en peer learning promoot en tegemoet komt aan zowel een cognitieve als affectieve aanpak om actief te leren (D Haeyer, 2014). Alle leerlingen uit het onderzoek zijn gelijkgestemd: veel doen en weinig stilzitten, zwijgen en luisteren. Daarnaast geven leerkrachten aan dat gesprekken niet mogen ontbreken bij jongeren uit het secundair onderwijs. Leerlingen hebben veel vragen. Ook ouders geven aan dat ze nood hebben aan informatie, meer specifiek aan dezelfde informatie die de kinderen krijgen, zeker aangezien het onderwijssysteem vroeger anders in elkaar zat. Daarnaast komen ook de nood aan individuele begeleiding en nood aan overzicht voor de leerlingen naar voren. Dit kan via actuele, visueel aantrekkelijke en kindvriendelijke layout, die liefst ook interactief is zonder al te veel tekst. Over de groepsgrootte is er echter geen unanimiteit: sommigen geven aan liever individueel te leren over zichzelf, terwijl anderen expliciet aangeven dat ze iets individueel minder leuk vinden en dus liever samenwerken in groepjes. Nochtans wijst het literatuuronderzoek uit dat door in groep te werken jongeren kunnen praten met elkaar over keuzes maken en leren van elkaar. 17

19 Leerkrachten en ouders geven aan dat het belangrijk is dat leerlingen een proces kunnen doorlopen. Een studie- of beroepskeuze doe je niet in één-twee-drie. Het mag dus zeker niet statisch zijn. Daarnaast is het ook belangrijk dat elke leerling het proces op zijn of haar eigen tempo kan doorlopen, en dat het dus iets individueel is. Een keuze mag niet zodanig definitief klinken zodat je keuzeangst creëert (D Haeyer, 2014). Graag zien de volwassenen hier ook een neerslag van, zodat ook zij op de hoogte zijn. Keuzevrijheid wordt door enkele leerkrachten en leerlingen ervaren als een gemis in Het Beroepenhuis. De motivatie zou hoger liggen als ze mogen kiezen uit een aantal beroepen in plaats van te moeten doen wat er aangeboden wordt. Hieronder een overzichtstabel met de noden die leerkrachten, ouders en leerlingen hebben. Noden leerkrachten - ouders leerlingen Noden leerkrachten - ouders Noden leerkrachten - leerlingen Noden ouders - leerlingen Leerkrachten Ouders Leerlingen Ervaringsgericht leren Talentontdekking Actuele, visueel aantrekkelijke en kindvriendelijke lay-out Meer ouderbetrokkenheid Nood aan iets school- en thuisgebonden Individueel proces met conclusie Nood aan overzicht voor leerkrachten/ouders van bestaande materialen Nood aan vraag en antwoord Nood aan bedrijfsbezoeken Aanpassen huidige website / Nieuwe website met structuur Nood aan informatie Nood aan vraag en antwoord Nood aan bedrijfsbezoeken Website over beroepen Ter conclusie werd gesteld dat de noden van leerlingen, leerkrachten en ouders en het aanbod van Het Beroepenhuis grotendeels overeenkomen. Er zijn echter een aantal noden die niet aansluiten bij het aanbod: leerlingen uit het 2 e secundair ervaren liever nog meer in realistischere situaties, een leerkracht merkt op dat er veel te lezen is in de tentoonstelling, waardoor sommige leerlingen afhaken of gewoon beginnen aan iets zonder te lezen. Sommige ouders vinden dat het aanbod van beroepen in Het Beroepenhuis te beperkt is en dat er meer beroepen aangeboden moeten worden. Tot slot vinden allen wel dat er meer keuzevrijheid binnen het bezoek kan zijn. Nieuwe methodiek secundair onderwijs Na de noden van de leerlingen en leerkrachten te hebben bekeken (via onder andere het onderzoek van Julie en de expertise van de vaste begeleiders en Karel Moons), werd de nieuwe methodiek voor secundair onderwijs ontwikkeld. 18

20 De kerngedachten daarbij waren: jongeren uit het secundair onderwijs hebben nood aan keuzevrijheid, zelfstandigheid en sociale interactie. We spelen ook meer in op de individuele noden en talenten van de leerlingen, eerder dan de focus enkel op beroepen te leggen. Tot slot werd betrokkenheid van de leerkrachten en de ouders als aandachtspunt uit het onderzoek meegenomen. Karel Moons bood eveneens zijn hulp aan. Eerst screende hij onze basismethodiek bij schoolbezoeken in Het Beroepenhuis. Vervolgens versterkte hij het educatieve team van Het Beroepenhuis bij het uitwerken van de vernieuwing voor secundair onderwijs. Karel Moons erkende de noden die uit het onderzoek bleken en benadrukte daarnaast dat leerlingen in het secundair nood hebben aan de link tussen beroepen, talenten en zichzelf. Het resultaat werd een vernieuwde methodiek die aan het einde van schooljaar met verschillende doelgroepen uit het secundair onderwijs werd getest en bijgestuurd. Vanaf schooljaar wordt de nieuwe methodiek aangeboden aan alle bezoekers uit de 1 ste graad, tenzij leerkrachten zelf vragen om de (oude) basismethodiek te krijgen. Toch beschouwen we het schooljaar als testjaar, waarbinnen we de methodiek nog verder zullen verfijnen voor de specifieke doelgroepen (1 e jaar A-stroom, 1 e jaar B-stroom, 2 e jaar A-stroom, 2 e jaar B-stroom), omdat we merken dat deze vernieuwde methodiek voor bijvoorbeeld een 1 e jaar B-stroom soms iets te veeleisend is en eventueel vereenvoudigd zal moeten worden. Voor A-stroom zijn de eerste reacties ronduit positief. Eén van de krachtlijnen van de nieuwe methodiek is dat leerlingen in de tentoonstelling de vrije keuze krijgen welke beroepen ze uittesten, zonder opdrachtkaartjes van de begeleider. Ze worden minder gestuurd vanuit de begeleider en zo wordt ook hun zelfstandigheid aangesproken. Wel werken ze nu met een talentenkaart, waarop een overzicht van alle beroepen per verdieping staat. Zo kunnen leerlingen kiezen waar ze opdrachten uitvoeren en hierbij ook telkens aanduiden of ze deze opdracht goed konden en of ze het leuk vonden. Hiervoor werden de symbolen en gebruikt. De begeleider heeft hierin een ondersteunende rol, en helpt of stimuleert de leerlingen waar nodig. Aan de binnenkant van de talentenkaart staat bovendien een overzicht van talenten. We kwamen tot deze lijst van talenten dankzij een vergelijking van de verschillende bestaande 19

21 methodieken rond studie- en loopbaanbegeleiding en talentverkenning. Vanuit deze groepering maakten we een onderbouwde keuze als ervaringsdeskundigen van onze begeleiding, we wilden ook alle leerlingen kunnen bereiken. Daarom schrapten we geen talenten, en voegden we er evenmin toe. We vatten deze wel samen en hebben ze voor onze doelgroep duidelijker verwoord, met bijhorende tekeningen. Om daarenboven de sociale interactie in onze begeleiding te integreren, voegden we een terugkommoment tussendoor toe. Hierin ging de begeleider samen met de leerlingen reflecteren over de gebruikte of ontdekte talenten. Eerst duidden de jongeren hun eigen talenten aan, daarna geven ze hun talentenkaart door aan een partner, die hierop aanvult welke talenten de eerste jongere volgens hen heeft. Daarna wordt dit besproken per 2. Zo benutten we ten volle de interactie tussen peers. Het kringgesprek op het einde van het bezoek blijft behouden, alleen werden leerlingen nu specifieke tips aangeboden binnen de categorie ik weet het niet, ik twijfel nog of ik weet al wat ik wil worden. De talentenkaart wordt na afloop van het bezoek meegenomen door de jongeren. In het lesmateriaal dat we aanbieden aan de scholen, zorgen we ervoor dat het gesprek over de individuele talenten van de leerlingen wordt verder gezet op school en ook thuis met hun ouders. Basisonderwijs De begeleidingsmethodiek voor het basisonderwijs is in de loop der jaren heel erg verfijnd en wordt heel goed geëvalueerd. Hier was in feite geen behoefte aan vernieuwing. Aan Karel Moons van TaPas werd gevraagd om deze methodiek te evalueren en ook hij bevestigde dat die perfect is afgestemd op de doelgroep. Toch werd er onder invloed van de veranderingen voor secundair onderwijs een kleine verbetering toegevoegd aan deze methodiek. Concreet werden namelijk de kaartjes die de leerlingen gidsen door de tentoonstelling op twee manieren aangepast. Ten eerste werden de lees- en doevragen nu samen gezet op één kaartje in de plaats van op 2 aparte kaartjes. Ten tweede werd er op elk kaartje een derde vraag toegevoegd, namelijk: Noem een talent dat je bij dit beroep nodig hebt. Zo wordt de bewustmaking van talenten toch ook bij de doelgroep van de 3 de graad basisonderwijs vergroot Educatieve omkadering Een bezoek aan Het Beroepenhuis wordt veel waardevoller als het omkaderd wordt door lessen op school. Het bezoek wordt namelijk het best beschouwd als één schakel in een langer durend proces van beroeps- en studiekeuze en talentenverkenning. Deze thema s komen vanaf het 5 de leerjaar basisonderwijs tot het 2 de jaar secundair onderwijs op verschillende tijdstippen gedurende het schooljaar aan bod, ook in het bijzonder onderwijs. Meestal plannen leerkrachten dit ofwel in het kader van onderwijsloopbaanbegeleiding (OLB) ofwel via de lessen techniek. Het Beroepenhuis zorgt er voor dat leerkrachten uit een waaier aan mogelijkheden kunnen kiezen om hieraan invulling te geven in hun lessen. De combinatie van het bezoek aan Het Beroepenhuis en het omkaderend lesmateriaal is de beste manier om onze boodschap over te brengen aan de jongeren en er voor te zorgen dat ze onthouden wordt Helden van elke dag en BEROEPEN(t)HUIS in de klas Lesmateriaal om een bezoek te omkaderen werd reeds bij het ontstaan van Het 20

22 Beroepenhuis ontwikkeld in het kader van het ESF zwaartepunt 5 project Helden van elke dag in samenwerking met de Arteveldehogeschool (looptijd september 2004 augustus 2006) en het ESF zwaartepunt 6 project BEROEPEN(t)HUIS in de klas (looptijd augustus 2005 juli 2007). Bij het project Helden van elke dag werd er een volledig educatief pakket ontwikkeld voor de 3 de graad basisonderwijs, bestaande uit 4 onderdelen: een talentenzoektocht, werkblaadjes rond arbeid, een bordspel en een checklist om genderneutraal te werken rond beroeps- en studiekeuze. Het pakket is niet meer te verkrijgen in gedrukte vorm, maar blijft online beschikbaar. Het project BEROEPEN(t)HUIS in de klas richtte zich naast de 3 de graad basisonderwijs ook naar de 1 ste graad secundair onderwijs en bestond uit verschillende elementen zoals een onderzoek, de ontwikkeling van beroepenateliers voor in de klas, een scholenwedstrijd, bedrijfsbezoeken, lesideeën en een databank van lesmaterialen van andere actoren zoals CLB s en sectoren. Ook uit dit project blijven de meeste producten online beschikbaar. Vanaf augustus 2007 werd er besloten om de educatieve omkadering van een bezoek op te nemen als een vast onderdeel van de werking van Het Beroepenhuis. Doorlopend werden er nieuwe lessen, nieuwe beroepenateliers en producten van partners toegevoegd aan het aanbod. 21

23 Het huidige aanbod aan lesmaterialen Sinds september 2013 heeft Het Beroepenhuis nog slechts één website Daardoor hoeven leerkrachten dus niet langer door te klikken naar een aparte website voor lesmaterialen. Op de website vinden de leerkrachten een brede waaier aan lesmaterialen. Dit wordt verdeeld in 4 grote onderdelen: 1) lesmaterialen die door Het Beroepenhuis werden ontwikkeld, 2) een databank met lesmaterialen van andere actoren, 3) allerlei korte lesideetjes van zowel Het Beroepenhuis als van anderen en 4) educatieve links In de lesmaterialen die door Het Beroepenhuis werden ontwikkeld zijn de volgende zaken terug te vinden De voor en na les Deze les werd in 2011 ontwikkeld en bestaat uit een luik van 1 lesuur voor het bezoek en een luik van 1 lesuur na het bezoek en vormt een ideale en beknopte omkadering bij een bezoek aan Het Beroepenhuis. Leerkrachten met weinig lesruimte kunnen zo toch de nodige voorbereiding en verwerking voorzien. De volgende thema s komen in de les aan bod: Waarom werken mensen?, alle sectoren werken samen, sectoren en beroepen, talenten verkennen en gender. Sinds september 2015 werden er 2 nieuwe voor en na pakketten online gezet: - voor buitengewoon onderwijs. In 2014 werd er na een bevraging van leerkrachten en testsessies met jongeren uit het buitengewoon onderwijs een vernieuwde begeleidingsmethodiek gebruikt in de tentoonstelling, met sterk visuele kaartjes met foto s en symbolen. Aansluitend werd er ook een voor en na les op maat ontwikkeld. (zie ook van dit verslag) - voor 1 ste graad secundair onderwijs. In schooljaar is er samen met een klankbordgroep hard gewerkt aan een vernieuwde begeleidingsmethodiek voor de 1 ste graad secundair onderwijs. Het talentenverhaal dat hierin gebracht wordt, krijgt nu een proloog in 22

24 de voorles en een epiloog in de nales. Het vernieuwd omkaderend lesmateriaal betrekt de peers en ook de ouders van de leerlingen in het talentengesprek. (zie ook van dit verslag) Beroepenateliers voor in de klas Al sinds 2005, bij de start van het project BEROEPEN(t)HUIS in de klas, wordt er voor elk beroepenatelier dat in Het Beroepenhuis doorgaat, een alternatief gemaakt voor in de klas. Zo werden er de voorbije jaren telkens lessen toegevoegd voor de sectoren die nieuw aansloten bij Het Beroepenhuis. Het idee hierbij is natuurlijk dat leerkrachten zich niet moeten beperken bij de 2 beroepenateliers die ze in Het Beroepenhuis uitvoeren, want de ateliers voor andere sectoren kunnen in de klas georganiseerd worden. Er worden dus 11 beroepenateliers voor in de klas aangeboden die 1 tot 2 lesuren in beslag nemen. Elk beroepenatelier bestaat uit een technische doe-activiteit rond bepaalde beroepen zodat de leerlingen de kans krijgen de talenten van deze beroepen te ontdekken. Dit zijn ideale lessen voor het vak techniek zowel in de 3 de graad basisonderwijs als in de 1 ste graad secundair onderwijs. In september 2010, bij de invoering van de nieuwe eindtermen techniek, werden alle bestaande beroepenateliers aangepast om de meest actuele eindtermen te bevatten. Hoekenwerk: 11 sectoren in 2 lesuren Helaas merken we dat niet alle leerkrachten de tijd hebben om voor elke sector uit Het Beroepenhuis apart een beroepenatelier voor in de klas uit te voeren, telkens 1 tot 2 lesuren. Zo is het idee ontstaan om een les hoekenwerk te ontwikkelen. In een dergelijke les komen alle sectoren uit Het Beroepenhuis via een korte doe-opdracht, telkens in een hoek van de klas, aan bod in 1 concept van maximum 2 lesuren. Hetzelfde concept werd op vraag en onder begeleiding van Het Beroepenhuis ook uitgewerkt in een eindwerk van 2 studenten lerarenopleiding van de Hogeschool Gent. Ook deze versie kunnen leerkrachten terugvinden. Spoorwegenles Op vraag van onze sponsor HR-Rail ontwikkelde Het Beroepenhuis een les waarbij beroepen van de spoorwegen in de kijker komen. Ook ontdekken leerlingen hoe je een treinreis plant en wat de voordelen zijn aan het reizen met de trein. De les bestaat uit een onderdeel voor de treinreis, een onderdeel tijdens de treinreis en een onderdeel na de treinreis, dus ook na het bezoek aan Het Beroepenhuis. Het centrale idee bij deze les is dat het thema beroepen en de talentenzoektocht al start bij de treinreis. Helden van elke dag Hier vinden de leerkrachten alle onderdelen van het educatieve pakket Helden van elke dag terug. Het project Helden van elke dag werd in 2005 ontwikkeld voor de 3 de graad basisonderwijs, bestaande uit 4 onderdelen: een talentenzoektocht, werkblaadjes rond arbeid, een bordspel en een checklist om genderneutraal te werken rond beroeps- en studiekeuze. Bedrijfsbezoeken Een handleiding die alle ervaringen van Het Beroepenhuis met bedrijfsbezoeken bundelt, kan door leerkrachten geraadpleegd worden Databank met lesmaterialen van andere actoren Op de website worden zo n 50 lesmaterialen verzameld. Elk schooljaar komen er producten 23

25 bij, andere verouderde tools verdwijnen. Alle educatieve tools van sectoren werden hier opgenomen, maar ook werkboekjes van CLB s, materiaal van Vlajo, De Schoolbrug vzw, Hogescholen en van Dienst Beroeps Opleiding (DBO). Zelfs interessante materialen uit Nederland zoals de Talentenkijker vinden er een plaats. Elk product krijgt een informatieve fiche zodat leerkrachten weten waar het product te verkrijgen is en hoe het in de lessen kan worden ingezet Korte lesideeën Hier worden zo n 35 korte lesideetjes verzameld die zowel door Het Beroepenhuis als door stagiairs, leerkrachten of partners werden ontwikkeld. Alle lesideeën gaan over beroepen, talenten, studiekeuze of beroepskeuze. Zo vinden leerkrachten een quiz over het secundair onderwijs, een les voor in het vak wiskunde met vraagstukken over beroepen, een talentenspel uit het tijdschrift Klasse, een kringgesprek over waarom mensen werken en heel wat spelletjes of creatieve opdrachten zoals een fotoboek, een collage of een lichtkunstwerk Games Enkele games uit de interactieve tentoonstelling (binnenvaartkapitein, teamleader en technisch tekenaar) zijn via de website beschikbaar, maar ook 2 games van partners: Building heroes en de treinsimulator van HR-Rail Communicatie van de educatieve omkadering Het aanbod van lesmaterialen is beschikbaar via de website voor iedere leerkracht die er gebruik van wenst te maken, dus ook voor leerkrachten die niet met de klas op bezoek komen naar Het Beroepenhuis. Om het aanbod van lesmaterialen bekend te maken organiseert Het Beroepenhuis jaarlijks een studiedag voor leerkrachten in oktober of november met daaraan gekoppeld een materialenbeurs (zie 3.1) en neemt Het Beroepenhuis deel aan andere beurzen zoals de 24

26 TOPdag en geven we nascholingen (zie 3.16). Tijdens de materialenbeurs kunnen de bezoekers vaak verschillende gratis lespakketten van sectoren en andere actoren verkrijgen. Elk jaar worden nog tot weken na de beurs lesmaterialen verder verspreid aan de leerkrachten die met de klas komen tot de voorraad uitgeput is. Ook ontvangt Het Beroepenhuis heel wat leerkrachten in opleiding die telkens op de hoogte worden gebracht van het aanbod van lesmaterialen (zie 1.2). Voor leerkrachten die een bezoek aan Het Beroepenhuis reserveerden bestaat er een ander systeem om hen zo veel mogelijk te motiveren om het bezoek te omkaderen in de klas. Na reservatie krijgen leerkrachten een mail die hun bezoek bevestigt en daarin vinden ze behalve praktische informatie ook links naar lesmaterialen die worden aangeraden. Dit systeem is een hele hulp voor leerkrachten die het soms moeilijk vonden om een keuze te maken uit de brede waaier aan lesmaterialen. 1.2 Aanbod hogescholen Het is een bewuste keuze van Het Beroepenhuis om meer in te zetten op studenten in de lerarenopleidingen, pedagogische opleidingen of opleidingen sociaal werk. Om de werking van Het Beroepenhuis en de lesmaterialen beter bekend te maken bij deze doelgroep werd er dit schooljaar voor het 4 de jaar op rij een concreet aanbod uitgewerkt naar hogescholen. Dit aanbod werd via een gerichte mailing al eens bekend gemaakt in juni 2014 en opnieuw bij de aanvang van het schooljaar in september en in oktober Het aanbod bestaat uit 3 mogelijkheden: 1) De studenten kunnen gratis de jaarlijkse studiedag met materialenbeurs bezoeken. 2) De studenten kunnen deelnemen aan een rondleiding op hun maat in Het Beroepenhuis. Hierbij worden de pedagogische principes van de begeleiding in de tentoonstelling en de methodiek van de beroepenateliers uit de doeken gedaan. Bovendien wordt er een uitgebreid bezoek gebracht aan de infotheek waarbij alle aanwezige lesmaterialen worden getoond en ingekeken. 3) De studenten worden uitgenodigd om voor Het Beroepenhuis te kiezen als stageplaats. Deze aanpak bleek succesvol want er werden heel wat studenten bereikt. Er waren 63 studenten uit lerarenopleidingen aanwezig op de materialenbeurs van 22 oktober Nog eens 3 rondleidingen op maat voor studenten werden in Het Beroepenhuis georganiseerd, goed voor een bereik van 138 studenten. Deze kwamen uit Vives Tielt en ArteveldeHogeschool Gent. Bovendien konden we ook nog eens 11 studenten een stage in Het Beroepenhuis aanbieden. Daarvan kwamen er 9 uit een lerarenopleiding, maar ook 3 uit sociaal werk en 1 studente uit de Gentse Universiteit, richting pedagogische wetenschappen. Bedankt voor de toffe en aangename stage. Wat jullie doen is echt TOP! Wouter Heyman, stagiair uit OSO Hogent In totaal bereikten we in het schooljaar dus 212 studenten, vooral uit de lerarenopleidingen. Hierbij kunnen in feite ook nog de studenten opgeteld worden die meehelpen bij projecten, zoals bij de beroepenrally metaal en technologie (zie 3.7), de zorgrally s (zie 3.8) en Technologica (zie 3.5). 1.3 Open zondagen voor ouders met hun kinderen Ik heb net een ontdekking gedaan. Ik merk dat mijn zoon heel goed is in plannen en 25

27 organiseren. En de logistieke sector, namelijk het beroep planner spreekt hem erg aan. Een moeder Doelstellingen De dienstverlening die we met de open zondagen voor ouders en hun kinderen willen realiseren is even eenvoudig als essentieel: - een kennisverruiming over beroepen in de brede technische sfeer - een beter zicht op de individuele talenten en interesses - onze boodschap voor hen concreet maken, dat die het uitgangspunt zijn voor een sterke studiekeuze - ouders praktische methodieken aanreiken om hun kind te ondersteunen bij het studiekeuzeproces - een toffe en toegankelijke activiteit voor het hele gezin In totaal hebben in het schooljaar niet minder dan mensen van dit aanbod gebruik gemaakt. Een goed cijfer dat van deze voorbije reeks open zondagen opnieuw een succes maakt Onze aanpak De data van de 8 open zondagen lagen opnieuw allemaal in het voorjaar: 18 januari, 1 en 8 februari, 1, 15 en 29 maart, 26 april en 31 mei De algemene aanpak werd de voorbije jaren al systematisch verfijnd op basis van onze eigen evaluaties en de positieve feedback van een groot aantal ouders en onderwijsprofessionals; daar hebben we weinig aan veranderd. Dit zit echt goed in elkaar; in die tentoonstelling kunnen ook de ouders goed de link leggen tussen beroepen en de bijhorende talenten, en daar hebben we veel aan als we meedenken met onze kinderen. Een vader Er was met andere woorden opnieuw een mooi evenwicht tussen een kwalitatief sterke begeleiding van de gezinnen en onze nood aan een efficiënte personeelsinzet. Concreet onthaalden we onze bezoekers aan de ingang op het gelijkvloers, om hen vervolgens door te sturen naar de eerste verdieping. Daar wachtte een collega hen op voor een introductie in de tentoonstelling. Jongeren én volwassenen nodigden we expliciet uit om tijdens de activiteiten samen een persoonlijke denkoefening te maken rond hun talenten, interesses en studiekeuze. De permanent aanwezige begeleider stond ter beschikking om daar 26

28 desgewenst individuele steun bij te geven, steeds vanuit onze typische educatieve huisstijl. Op deze manier handhaafden we dezelfde kwaliteit voor elke bezoeker. Na afloop van de zoektocht werden mensen uitgenodigd om nog even na te praten aan het onthaal. Opnieuw waren zo goed als alle bezoekers positief tot lovend. Enkele voorbeelden: Mijn dochter vond het beroep laborant interessant. En eigenlijk had ik daar helemaal nog niet aan gedacht! Een vader Echt superinteressant voor ons, we vinden dit een uniek en prachtig initiatief. Een moeder Ik vind zeker de opleidingen en de talenten die bij de beroepen staan heel interessant. Iedereen kent de beroepen wel, maar dan leer je ook welke studierichtingen en talenten horen bij een bepaald beroep. Een vader Bij die afsluiter van het bezoek ontvingen alle jongeren tussen 11 en 14 jaar ook hun eigen exemplaar van de bundel Je Studiekeuze Stap voor Stap, waarin we een groot aantal praktische tips geven voor een doordachte verderzetting van de denkoefening thuis. Zoals voorheen kwamen ook daarop een hoop reacties, waarvan de meeste zeer enthousiast. Veel ouders blijken nog steeds hard op zoek naar praktische tools om hun kinderen te helpen bij die cruciale studiekeuze, en namen onze suggesties daarom met beide handen aan. Regelmatig merkten we dat de inhoud van onze tentoonstelling en zeker ook deze bundel voeding gaven aan de dialoog over het onderwerp binnen het gezin. Ook dit jaar bleef het aantal kritische bedenkingen beperkt. Een bijzonder kleine minderheid gaf aan dat het bezoek voor hen niet het verhoopte resultaat had opgeleverd, soms vanwege onze selectie van beroepen die niet aansloot bij de interesses van henzelf of hun kind, soms omwille van hun te hoge verwachting dat een bezoek aan Het Beroepenhuis voor elke bezoeker pasklare antwoorden oplevert De promotie Het Beroepenhuisteam moest in het schooljaar noodgedwongen op zoek naar een evenwicht tussen een verstandige inzet van tijd en energie enerzijds, en de nood aan sterke promotiecampagne anderzijds. Dat was zeker ook het geval voor de zondagen. We kozen er daarom voor om vooral in te zetten op enkele van onze sterkste kanalen. Op die manier trachtten we met een gerichte inspanning een zo groot mogelijk aantal mensen bewust te maken van dit aanbod. Dat dit lukte, danken we niet alleen aan onszelf, maar opnieuw ook aan de steun van een groot aantal mensen uit het onderwijs en de media, die de open zondagen warm aanbevolen bij ons doelpubliek. Nieuw waren de wedstrijden die we in het voorjaar van 2015 organiseerden met de digitale poot van Klasse. Via hun verschillende kanalen voor aparte doelgroepen (jongeren, ouders en leerkrachten) kregen snelle reageerders de kans om in totaal 30 gratis bezoeken voor het hele gezin te winnen. Daar kwamen vele honderden reacties op, een aangename verrassing en zeker iets om mee te nemen naar de toekomst. In de voorbereidende communicatie met de respectievelijke redacteuren viel het opnieuw op hoeveel goodwill en enthousiasme we kregen. 27

29 Niet nieuw, maar wel nog steeds bijzonder, was de samenwerking met de koepels voor de ouderverenigingen van de verschillende onderwijsnetten: GO! Ouders, KOOGO en VCOV. Onze boodschap en ouderwerking vinden zij voor hun achterban zodanig waardevol dat ze zich sinds 2014 gezamenlijk engageren om op lange termijn mee hun schouders te zetten onder onze ouderwerking. In de praktijk vertaalde zich dat wederom in een grote bereidwilligheid om hun communicatie omtrent het thema naar ouders onderling af te stemmen, en daarin systematisch alle ruimte te maken voor onze relevante initiatieven. Daarnaast konden we natuurlijk opnieuw rekenen op de hulp van een groot aantal belangrijke vaste partners; - een promonetwerk van honderden gemotiveerde leerkrachten, directieleden en CLBconsulenten, die samen een recordaantal van bijna van onze flyers en affiches gericht verspreidden. - onze Raad van Bestuur, de organisaties die zij vertegenwoordigen en hun persoonlijke netwerk. - de NMBS. - de enthousiaste bezoekers zelf, die vaak met plezier beloofden hun kennissen op ons aanbod te wijzen. Conclusie: onze promotie voor de open zondagen is ondanks de nood aan een verstandige investering van energie breed, en wordt ongetwijfeld ook op langere termijn mee gedragen door een aantal sterke partnerschappen. Anderzijds blijkt het zoals verwacht niet evident om jaarlijks een even sterke campagne te realiseren, bijvoorbeeld omdat niet alle vertrouwde kanalen blijven bestaan. Maar die uitdaging gaan we dus met plezier aan. 28

30 1.3.4 De toekomst Kwantitatief én kwalitatief waren de resultaten van dit kleinere luik van onze werking uitstekend. De appreciatie door het bereikte publiek is groot. Onze inspanningen hebben dus heel wat meerwaarde gecreëerd. Ook in de toekomst willen we er daarom op blijven inzetten, om zoveel mogelijk gezinnen rechtstreeks te ondersteunen bij de studiekeuze. Ondanks dit succes is er altijd onze motivatie om de werking waar mogelijk nóg sterker te maken. Met enkele elementen van de nieuwe methodiek voor het secundair onderwijs hopen we vanaf het voorjaar van 2016 de talentverkenning ook in de ouderwerking te verdiepen. We vermoeden dat ook bezoekende ouders gemotiveerd zullen zijn om een soort talentenkaart te maken voor hun kinderen. 29

31 2. Resultaten Bezoekers 2.1 Werkingsjaar Resultaten Schooljaar Aantal groepen, leerlingen en leerkrachten. Vergelijking met voorgaande schooljaren. Aandeel scholen dat terugkomt. Schooljaar Aantal groepen en leerlingen. n schooldagen n schoolgroepen september 22 4 oktober november december januari februari maart april mei juni juli 0 4 TOTAAL Vergelijking met voorgaande schooljaren n schoolgroepen n leerlingen 2005-' ' ' ' n leerkrachten 2009-' '

32 2011-' ' ' ' TOTAAL Tijdens het schooljaar ontvingen we 344 groepen (een groep krijgt een volledig programma van 3 uren) met in totaal leerlingen. Zij werden begeleid door 897 leerkrachten. De meeste bezoekers kwamen in maart. Tegenover het schooljaar daalde het leerlingenaantal met 4%. Dit is te wijten aan de vele annuleringen door onder meer stakingen (zie verder in hoofdstuk 2.1.7). Scholen die terugkomen n schoolgroepen uit n scholen n scholen per jaar n scholen dat terugkomt het schooljaar nadien percentage scholen dat terugkomt

33 Tijdens het voorgaande schooljaar ontvingen we 351 schoolgroepen uit 292 scholen. Van deze 292 scholen kwamen er 159 terug (55%). Sommige scholen konden evenwel geen bezoek meer reserveren omdat Het Beroepenhuis reeds volgeboekt was of de resterende vrije data niet meer in het schoolprogramma pasten. Er wordt enkel gekeken naar de scholen die terugkomen het jaar nadien. Met scholen die bvb. met 5 en 6 samenkomen en om de 2 jaar reserveren, werd geen rekening gehouden Schooljaar Verdeling leerlingen Basisonderwijs en Secundair Onderwijs en leerjaren. Vergelijking met voorgaande schooljaren. Schooljaar Verdeling leerlingen over Basisonderwijs en Secundair Onderwijs n leerlingen n schoolgroepen n leerkrachten basis secundair TOTAAL Vergelijking met voorgaande schooljaren n leerlingen basis secundair basis in % secundair in %

34 TOTAAL n schoolgroepen basis secundair TOTAAL

35 Van de 344 groepen die Het Beroepenhuis bezochten, kwamen er 227 uit het basisonderwijs en 117 uit het secundair onderwijs. Het gaat hier om leerlingen uit het basisonderwijs (67%) en leerlingen uit het secundair onderwijs (33%). De trend waarbij ongeveer 30% van de bezoekers uit het secundair onderwijs en de overige 70% uit het basisonderwijs komen, zette zich dus ook tijdens dit schooljaar grotendeels door. Al merken we wel dat de aantallen basis en secundair opnieuw naar elkaar toegroeien. Er is dit schooljaar bovendien enkel een stijging van het aantal leerlingen secundair onderwijs (met 8%). Het aantal leerlingen basisonderwijs is gedaald (met 9%) Schooljaar Verdeling leerlingen over leerjaren. Vergelijking met voorgaande schooljaren. Schooljaar Verdeling leerlingen over leerjaren Leerjaren n leerlingen 4e 5e 6e 0 5e 6e 607 5e 430 6e 4583 bubao 454 1a 325 1b 338 1a 1b 228 1a 2a 122 1b 2b 67 1a 1b 2a 0 2a 525 2b 504 2a 2b 108 Buso 57 Okan 589 Andere 97 TOTAAL

36 Wat het basisonderwijs betreft, kwam de overgrote meerderheid, met name 75% van de leerlingen (= 4.583) uit het 6de leerjaar. Daarnaast waren er 607 leerlingen (10%) uit gemengde klassen van het 5de en het 6de leerjaar en 430 (7%) leerlingen uit het 5de leerjaar. 454 leerlingen (8%) kwamen uit het buitengewoon basisonderwijs. Wat het secundair onderwijs betreft, kwamen de meeste leerlingen, 589 of 20%, uit de onthaalklassen anderstalige nieuwkomers (Okan), gevolgd door de leerlingen uit het 2 e jaar a-stroom (525 of 18%). Op de derde plaats staan de leerlingen uit het 2 e jaar b-stroom (504 of 17%). Daarna komen de leerlingen uit het 1 e jaar b-stroom met 338 leerlingen of 11%. Op de vijfde en zesde plaats komen de leerlingen uit het 1 e jaar a-stroom (325 of 11%) en de gemengde groep leerlingen uit het 1 e jaar a en b-stroom (228 of 8%). Verder waren er nog 122 of 4% leerlingen uit de gemengde groep uit het 1 e jaar a- en 2 e jaar a- stroom, 108 of 4% leerlingen uit de gemengde groep uit het 2 e jaar a en b-stroom, 97 of 3% leerlingen in het kader van een kamp of een jeugdwerking en 67 of 2% leerlingen uit de gemengde groep uit het 1 e en 2 e jaar b-stroom. Er waren tenslotte 57 of 2% leerlingen uit het buitengewoon secundair onderwijs. Vergelijking met voorgaande schooljaren Leerjaren '06 '07 '08 '09 '10 '11 '12 '13 '14 '15 4e 5e 6e e 6e e e bubao Leerjaren '06 '07 '08 '09 '10 '11 '12 '13 '14 '15 1a b a 1b a 2a b 2b a 1b 2a a b a 2b Buso

37 Okan Andere TOTAAL Wat de verdeling tussen de leerlingen van het basisonderwijs betreft, gelden dezelfde verhoudingen als tijdens het schooljaar Er is wel een daling van het totaal aantal leerlingen met 4%. De leerlingen uit het 6 e leerjaar maken de grootste groep uit, al is er wel sprake van een daling met 4% ten opzichte van vorig schooljaar. Het aantal leerlingen die samen met het 5 e en 6 e leerjaar langskomen is, tegenover een serieuze stijging met 82% vorig schooljaar, opnieuw gedaald met 46%. Daartegenover staat wel een stijging van 53% voor wat betreft de leerlingen uit het 5 e leerjaar. Ook het aantal leerlingen uit het buitengewoon basisonderwijs blijft op peil met een lichte stijging van 2%. 36

38 De leerlingen uit het secundair onderwijs zijn in aantal gestegen met 8% tegenover vorig schooljaar. Er doen zich daarenboven een aantal opmerkelijke wijzigingen door. De leerlingen uit 1b, sinds jaren de onberispelijke nr. 1 in aantallen, worden dit schooljaar voorbij gestoken door de leerlingen uit de OKAN-klassen, de leerlingen uit het 2 e jaar a- stroom en de leerlingen uit het 2 e jaar b-stroom. Er is dus een opmerkelijke en toe te juichen verschuiving naar het 2 e jaar van het secundair onderwijs gezien het belang van de studiekeuze naar de 2 e graad. Het grootste aandeel (20%) zijn de leerlingen uit de OKAN-klassen. Tegenover vorig schooljaar kenden zij een stijging met 11% (van 530 naar 589 leerlingen). De leerlingen uit het 2 e jaar a-stroom maken dit schooljaar de tweede grootste groep uit met 18% van het totaal aantal leerlingen uit het secundair. Deze groep met 525 leerlingen kenden maar liefst een stijging van 61% tegenover het voorgaande jaar waar ze nog op plaats 3 stonden met 326 leerlingen. Daarna komen de leerlingen uit het 2 e jaar b-stroom (17% van het totaal aantal leerlingen SO) die eveneens een sterke stijging kenden van 66% ten opzichte van het vorige schooljaar (van 304 naar 504 leerlingen). Op plaats nr. 4 staan de 11% leerlingen uit het 1 e jaar b-stroom. Hun aantallen daalden met 45%, van 616 naar 338 leerlingen. Daarna komen de 11% leerlingen uit het 1 e jaar a- stroom die een lichte stijging kenden met 9%, van 298 naar 325 leerlingen. Een andere sterke stijger (met maar liefst 87% van 122 naar 228 leerlingen) zijn de gemengde groepen leerlingen uit het 1 e jaar a- en b-stroom. Er zijn ook opnieuw 122 leerlingen die met een gemengde groep uit het 1 e en 2 e jaar a-stroom Het Beroepenhuis bezochten. De groep met leerlingen uit het 2 e jaar a- en b-stroom, vorig jaar nog goed voor 316 leerlingen, valt opnieuw terug naar 108 leerlingen (daling met 66%). Ook de leerlingen die met een kamp of jeugdwerking langskwamen vielen terug van 146 naar 97 leerlingen (daling met 34%). Er waren wel weer meer leerlingen uit de gemengde groep van het 1 e en 2 e jaar b-stroom (van 29 naar 67 leerlingen) al vielen de buso-leerlingen terug van 86 naar 57 leerlingen. 37

39 2.1.4 Schooljaar Verdeling groepen over netten. Vergelijking met voorgaande schooljaren. Schooljaar Verdeling schoolgroepen over netten. aantal groepen in % vrij onderwijs gemeenschapsonderwijs gemeentelijk/stedelijk onderwijs provinciaal onderwijs 6 2 Andere (Jeugdwerking, Stadsklassen, ) 10 3 TOTAAL ' ' ' ' ' ' ' ' ' '15 vrij onderwijs gemeenschapsonderwijs gemeentelijk/ stedelijk onderwijs provinciaal onderwijs Andere (Jeugdwerking, ) TOTAAL Wat de verdeling over de netten betreft, kwamen de meeste groepen uit het vrije net (48%). Daarna komen de schoolgroepen uit het gemeenschapsonderwijs (25%) en het gemeentelijke net (22%). Verder waren er 3% groepen via andere kanalen zoals jeugdwerking en waren er 2% schoolgroepen uit het provinciaal onderwijs. 38

40 2.1.5 Schooljaar Verdeling groepen over provincies. Vergelijking met voorgaande schooljaren. Schooljaar Verdeling groepen over provincies. aantal groepen in % aantal leerlingen Oost - Vlaanderen Antwerpen Vlaams - Brabant West - Vlaanderen Limburg Brussels Hoofdstedelijk Gewest Henegouwen TOTAAL Vergelijking met voorgaande schooljaren ' ' ' ' ' ' ' ' ' '15 Oost - Vlaanderen Antwerpen Vlaams - Brabant West - Vlaanderen Limburg Brussels Hoofdstedelijk Gewest Henegouwen TOTAAL Wat de verdeling over de provincies betreft, kwamen de meeste groepen uit Oost Vlaanderen (54%). Daarna komt de provincie West Vlaanderen (18%) en de provincie 39

41 Antwerpen (16%). 7% van de groepen kwam uit de provincie Vlaams - Brabant en 4% uit het Brussels Hoofdstedelijk gewest. De provincie Limburg werd ook bereikt met twee schoolgroepen (1%) Schooljaar Deelname aan de beroepenateliers Het Beroepenhuis tracht om elk atelier ongeveer even vaak te laten doorgaan. Dit is echter niet altijd mogelijk. Verschillende factoren hebben hierop een invloed: (1) ateliers die in dezelfde ruimte doorgaan kunnen niet gelijktijdig ingepland worden, (2) sommige ateliers zijn minder geschikt voor anderstalige nieuwkomers of voor groepen die een leerling in een rolstoel mee hebben. Daarnaast (3) proberen we om niet te vaak van ateliers te wisselen binnen de stageperiode van een stagiair. Ook (4) geven leerkrachten voorkeuren door van ateliers die het beste binnen hun project passen. Tenslotte (5) trachten we om scholen die jaarlijks op bezoek komen telkens iets anders aan te bieden dan bij hun vorige bezoek. In het onderstaande schema wordt weergegeven hoe vaak elk beroepenatelier werd ingepland en hoeveel leerlingen het atelier hebben uitgevoerd tijdens het schooljaar Telkens wordt ook weergegeven welk percentage van het totaal aantal scholengroepen of het totaal aantal leerlingen het beroepenatelier heeft uitgevoerd. ateliers chemie en kunststoffen aantal schoolgroepe n % van totaal aantal groepen aantal leerlingen % van totaal aantal leerlingen horeca transport en logistiek metaal en technologie voedingsindustrie socialprofit bouw printmedia haven en binnenvaart kapper en schoonheidsspecialist Totaal Omdat de leerlingen telkens 2 ateliers uitvoeren krijg je bij het totaal aantal scholengroepen een totaal van 688 groepen, met een totaal aantal leerlingen van

42 Wanneer deze cijfers gedeeld worden door 2, krijg je het werkelijke totaal aantal groepen (344) en leerlingen (9.034) die Het Beroepenhuis bezocht hebben tijdens het schooljaar Ook omdat leerlingen telkens 2 ateliers uitvoeren, krijg je 200% als alle percentages worden samengeteld. Bij wijze van voorbeeld lees je deze tabel dus als volgt: Het beroepenatelier voor de sector chemie en kunststoffen werd door 76 (van de 344) bezoekende groepen uitgevoerd, dus 22% van de bezoekende scholen deed dit beroepenatelier. Dat betekent dat leerlingen (van de 9.034) dit atelier hebben uitgevoerd, dus 23% van het totaal aantal bezoekende leerlingen. Om de verhoudingen tussen de frequentie van de beroepenateliers van de verschillende sectoren ten opzichte van elkaar zichtbaar te maken, werden de percentages naar 100% teruggebracht. Deze worden enkel getoond om de verhoudingen zichtbaar te maken. Het zou dus een foute interpretatie zijn om bijvoorbeeld te zeggen dat 12% van de bezoekers het atelier voor chemie en kunststoffen heeft uitgevoerd. Voor die percentages raadpleeg je de bovenstaande tabel. ateliers % groepen % leerlingen chemie en kunststoffen horeca 8 8 transport en logistiek 8 8 metaal en technologie voedingsindustrie 8 9 socialprofit bouw printmedia 7 7 haven en binnenvaart kapper en schoon-heidsspecialist Bij een ideale verdeling tussen de 10 verschillende beroepenateliers, zou elk beroepenatelier 69 keer moeten worden ingepland (10%). In de praktijk is het onmogelijk om deze verdeling te waarborgen. Hieronder zie je de verhoudingen tussen de beroepenateliers van de verschillende sectoren in het schooljaar

43 De meeste beroepenateliers komen ongeveer even vaak aan bod. De enige beroepenateliers die het voorbije schooljaar wat minder vaak aan bod kwamen zijn printmedia (7%), horeca (8%) en transport en logistiek (8%). Het atelier voor de voedingsindustrie zit met 9% net niet op de beoogde 10%. Het atelier voor de printmedia wordt door veel groepen op enthousiasme onthaald. Het enige minpunt is dat de opdrachten relatief gemakkelijk ook in een klaslokaal georganiseerd kunnen worden. Leerkrachten verwachten om in Het Beroepenhuis een aanbod te krijgen dat ze op school niet kunnen realiseren. Om die reden zijn we in overleg met de sector gestart met het vernieuwen van het beroepenatelier met als doel om het aantrekkelijker en spectaculairder te maken. Vermoedelijk zal deze vernieuwing ingevoerd worden in de loop van schooljaar Het beroepenatelier transport en logistiek werd enkele jaren geleden al eens herwerkt om het aantrekkelijker te maken. De verandering bestond toen onder meer uit het werken in 2 teams, waardoor de leerlingen vaker met het transpallet konden werken en er meer spelelement in de activiteit kwam. Ook werd het geheel uitdagender gemaakt met een extra logistieke denkoefening. Deze aanpassingen hadden zeker een positief effect. Toch moeten we in de toekomst trachten om het atelier nog aantrekkelijker te maken, vooral voor groepen uit het secundair onderwijs. De sector en Het Beroepenhuis namen al een eerste aanzet om hier werk van te maken. Het atelier voor de horeca wordt door veel groepen heel erg gesmaakt. Alleen zijn de opdrachten relatief gemakkelijk ook in een klaslokaal te organiseren en bovendien niet altijd uitdagend genoeg voor secundair onderwijs. Ook hier zou het goed zijn om in de toekomst te onderzoeken hoe het atelier uitdagender kan gemaakt worden, vooral voor leerlingen uit het secundair. Het beroepenatelier voedingsindustrie kan eveneens relatief gemakkelijk georganiseerd worden in een klaslokaal. Het is nu het 3 de schooljaar op rij dat we zien dat het net iets minder vaak aan bod komt, deels omdat het zelden aangevraagd wordt door leerkrachten. 42

44 Het atelier is dan ook al 9 jaar ongewijzigd gebleven. In overleg met de sector zijn we gestart met de vernieuwing van het atelier. De klassieke struikelblokken om het spectaculairder te maken zijn de hygiënevoorschriften waardoor er moeilijk met echte voeding kan gewerkt worden en het feit dat er machines nodig zijn om de realiteit te tonen. We trachten deze hindernissen op een creatieve manier te omzeilen. Vermoedelijk zal deze vernieuwing ingevoerd worden in de loop van schooljaar Schooljaar Annuleringen. Er waren 24 annuleringen voor maar liefst 662 leerlingen tijdens het schooljaar waarvan er 8 toe te schrijven waren aan de verschillende treinstakingen die zich tijdens het schooljaar hebben voorgedaan. Verder waren er vooral annuleringen door het niet in orde kunnen brengen van het vervoer en organisatorische redenen op school. Er waren 3 annuleringen omwille van het kostenplaatje Schooljaar Vrije bezoekers. Overzicht. Schooljaar Vrije bezoekers. 1 woensdag 20 augustus 2014 HR Rail samenwerking project 5 2 donderdag 21 augustus 2014 HR Rail kennismaking 1 3 maandag 8 september 2014 Techniek en Wetenschapsacademie Houthalen 43 kennismaking 2 4 dinsdag 16 september 2014 Inom Bedienden kennismaking 1 5 donderdag 25 september vrijdag 26 september maandag 13 oktober 2014 Vives lerarenopleiding Dynamo3 cultuurschakels UA Opleidings-en onderzoekswetenschappen kennismaking 36 kennismaking 1 onderzoek evaluaties 2 8 woensdag 15 oktober 2014 Bouwunie vzw samenwerking project 3 9 vrijdag 17 oktober 2014 Leerpunt Aalst kennismaking 1 10 donderdag 23 oktober 2014 UA Opleidings-en onderzoekswetenschappen onderzoek evaluaties 1 11 zaterdag 15 november 2014 I-drops Design Challenge 8 12 woensdag 12 november 2014 Plastic Lab kennismaking 2 13 dinsdag 18 november 2014 KTA Mobi Gent samenwerking project 2 14 woensdag 26 november donderdag 27 november dinsdag 9 december 2014 Unizo Stichting onderwijs en ondernemen Atlas Atheneum Gistel Artveldehogeschool Sociaal Werk Techville voorstelling 9 kennismaking 1 kennismaking 1 17 donderdag 11 december 2014 Hogeschool Gent kennismaking 1 18 dinsdag 16 december 2014 Freinetschool Mandale kennismaking 2

45 19 vrijdag 19 december 2014 Educatieve dienst Stad Gent samenwerking promotie 3 20 vrijdag 16 januari 2015 Tapascity samenwerking talentenportfolio 21 maandag 19 januari 2015 Panta Rei kennismaking 1 22 woensdag 21 januari 2015 Minderhedenforum samenwerking project 7 23 vrijdag 30 januari 2015 Hogeschool Gent Observatie stage maandag 23 februari 2015 Fonds voor vakopleiding in de bouw kennismaking 2 25 woensdag 25 februari 2015 Hogeschool Gent Observatie stage 1 26 woensdag 25 februari woensdag 4 maart 2015 Artveldehogeschool Bachelor Lager Onderwijs Artveldehogeschool Bachelor Lager Onderwijs kennismaking 53 kennismaking dinsdag 10 maart donderdag 12 maart 2015 Procincie Oost- Vlaanderen Voorzitter van de Kamer van volksvertegenwoordigers kennismaking 7 kennismaking 1 30 woensdag 18 maart 2015 CDF vzw Gent samenwerking project 2 31 maandag 22 juni 2015 Havencentrum Antwerpen Samenwerking project 2 32 maandag 22 juni 2015 VDAB kennismaking 1 33 donderdag 2 juli 2015 Tracé Brussel kennismaking 2 Er werden gedurende het schooljaar ook 33 rondleidingen gegeven op aanvraag. Vanuit diverse organisaties konden 212 bezoekers kennismaken met Het Beroepenhuis Schooljaar Bezoekers op zondag. In het voorjaar van 2015 ontvingen we op de open zondagen bezoekers. Dat is iets minder dan in het recordjaar 2014, maar nog steeds een uitstekend resultaat. Het schema hieronder geeft de evolutie weer van het aantal bezoekers over de voorbije 7 jaar

46 Binnen deze reeks zondagen zagen we opnieuw een sterke variatie tussen de verschillende data. Zoals gewoonlijk vermoeden we dat dit ligt aan een combinatie van factoren, zoals de weersomstandigheden, andere evenementen en de aanwezigheid van het thema in de media. De verhoudingen tussen het aantal jongeren en volwassen bezoekers sluit opnieuw heel sterk aan bij het verleden, namelijk ongeveer een gelijk aantal. Hieronder een gedetailleerd overzicht. Ouderdag van # jonger # jarigen (BO) # jarigen (SO) 45 # oudere broer / zus # volwassenen Totaal 18 januari februari februari maart maart maart

47 26 april mei Totaal Gemiddeld per dag In % per groep De open zondagen blijken opnieuw aantrekkelijk voor gezinnen uit heel Vlaanderen: ook dit jaar hebben we mensen uit elke provincie over de vloer gekregen. Om in de toekomst op een efficiënte manier een groot aantal ouders en jongeren te blijven bereiken met dit aanbod, hebben we precies in kaart gebracht welke promotiekanalen het sterkste effect hadden. 46

48 Hieronder een schets van het aantal mensen per promotiekanaal dat we effectief konden overtuigen om hierheen te komen, voor de voorbije 7 jaar. Hieruit blijkt om te beginnen dat net zoals in het verleden de verspreiding van flyers en affiches door ons netwerk van geëngageerde onderwijsmensen nog steeds een goed en stabiel rendement oplevert. Dit promotiekanaal vergt de grootste inspanning, maar blijft dus zeer zinvol. Daarnaast gebeurt een belangrijk deel van de promotie natuurlijk via digitale en gedrukte externe media. Het rendement van het internet blijft, zoals we al enige tijd vermoeden, het sterkst afhankelijk van factoren die we niet allemaal in de hand hebben; hun aantal is sterker onderhevig aan bijvoorbeeld de weersomstandigheden in het vroege voorjaar begrijpelijk, want voor mensen uit andere provincies vereist een bezoek een grote verplaatsing. Omdat de gedrukte media met Klasse voor Ouders en Klasse voor Leraren twee sterkhouders verliezen, daalt dat aandeel gevoelig. We hopen dit in de toekomst te compenseren door aanwezig te blijven in hun online aanbod. Conclusie; op voorwaarde van een geslaagde campagne mogen we in de toekomst blijven hopen op dergelijke resultaten, maar we hebben die niet helemaal zelf in de hand. 47

49 2.2 Werkingsjaar Bezettingsgraad. De bezettingsgraad wat betreft de bezoekersaantallen in Het Beroepenhuis kan op diverse manieren worden bekeken. We kunnen tot maximaal 60 leerlingen per dagdeel ontvangen, er zijn twee dagdelen beschikbaar op maandag, dinsdag en donderdag. Op woensdag komen scholen enkel in de voormiddag en op vrijdag bieden we een programma aan dat over de middag loopt waardoor scholen (die van ver komen) later kunnen toekomen. In september ontvangen we zo goed als geen scholen, schooluitstappen in het kader van studiekeuze zijn eerder zeldzaam. We verdelen de leerlingen in maximum 4 groepen van maximaal 15 leerlingen per groep waardoor een optimale begeleiding mogelijk wordt over de activiteiten die op hetzelfde moment kunnen plaatsvinden, met name 2 groepen die de interactieve tentoonstelling bezoeken en 2 groepen die deelnemen aan de beroepenateliers. Uiteraard hebben niet alle schoolgroepen exact 60 leerlingen, daarom proberen we zoveel mogelijk te combineren om dagdelen te vullen. Belangrijk daarbij is wel dat we geen schoolgroepen mengen, we laten ze enkel samen starten aan de activiteiten om te roteren. Zo kan het zijn dat een school bijvoorbeeld reserveert voor een bepaald dagdeel met 36 leerlingen. Die worden dan in 3 groepen van 12 leerlingen verdeeld en daar kan nog 1 schoolgroep met maximum 15 leerlingen bij aansluiten. In dit voorbeeld halen we dus niet de maximale leerlingencapaciteit van 60 maar wel (36+15=) 51. Het dagdeel is wel maximaal bezet. Als we kijken naar de bezettingsgraad wat betreft leerlingen komen we voor het schooljaar uit aan 60% bezetting (zonder de maand september daarbij in rekening te brengen). Als we kijken naar de potentiële dagdelen die bezet worden door een school, komen we uit aan 84%. Tijdens het voorgaande schooljaar was dit 82%. De dagdelen die niet bezet zijn, situeren zich vooral in het najaar (tijdens het eerste trimester). Daarom werken we samen met HR-Rail om gratis treintickets aan te bieden specifiek voor deze periode. We doen ook extra inhoudelijke en promotionele inspanningen om meer secundaire scholen te bereiken, enerzijds om de bezettingsgraad te verhogen, anderzijds om een beter evenwicht na te streven tussen de bezoekers uit het basisonderwijs en deze uit het secundair onderwijs. 2.3 Evaluaties van bezoekers. Prima initiatief! Wat een zinvolle, leerrijke, fijne dag! Leerkracht 6 de leerjaar, GVBS Sint-Catherina, Stabroek Prachtige activiteit, de moeite waard om zelfs van Brugge daarvoor naar Gent te komen. Leerkracht 6 de leerjaar, VBS Kantelberg, Brugge Met de evaluatieformulieren peilen we naar de evaluatie van een bezoek aan Het Beroepenhuis bij de bezoekers. Dit zowel vanuit het standpunt van de leerkrachten/begeleiders, als van de leerlingen. Deze resultaten laten ons toe verbeteringen aan te brengen en van een bezoek een geslaagde ervaring te maken. Daarnaast willen we ook onderzoeken welke effecten een bezoek aan Het Beroepenhuis heeft op de beeldvorming van jongeren over technische beroepen. Tenslotte willen we 48

50 nagaan welke projecten, lesmaterialen en activiteiten gebruikt worden om de thema s beroeps- en studiekeuze aan te brengen in de klas. Het evaluatieformulier bestaat uit twee delen: Het eerste deel is bedoeld voor de leerkracht(en)/begeleider(s). Het omvat vragen over de inhoud van de interactieve tentoonstelling, de beroepenateliers en de begeleiding ervan. Ook de voorbereiding en opvolging van het bezoek komen aan bod, evenals de algemene evaluatie. Het tweede deel is bedoeld voor de leerlingen. Aan de hand van een kringgesprek evalueren de leerlingen hun bezoek aan Het Beroepenhuis. Daarnaast gebruikten we ook tijdelijk een aangepast evaluatieformulier. In het schooljaar werd namelijk door Jolien Delagrange - studente Pedagogische Wetenschappen aan de Universiteit Gent - een onderzoek gevoerd naar de noden van leerlingen uit het buitengewoon onderwijs bij een bezoek aan Het Beroepenhuis. Op basis van de resultaten van dit onderzoek werd de methodiek tijdens het bezoek voor deze leerlingen gewijzigd. Om deze vernieuwing te evalueren maakten we een aangepast evaluatieformulier op voor de desbetreffende leerkrachten. Ook taalzwakkere OKANklassen maakten regelmatig gebruik van deze vernieuwde aanpak. Van de 344 scholengroepen die Het Beroepenhuis dit schooljaar bezochten, werden er 95 evaluatieformulieren ontvangen. 28% van de scholengroepen heeft dus het evaluatieformulier terugbezorgd. Deze responsgraad ligt lager dan vorig schooljaar (van 36% naar 28%). Van de 95 ontvangen formulieren zijn er 78 standaardevaluaties en 17 evaluaties over de vernieuwde methodiek voor buitengewoon onderwijs. Naar aanleiding van het onderzoek van de Universiteit Antwerpen het effect nagaan van een bezoek aan Het Beroepenhuis werd na de krokusvakantie gestart met een testfase waarbij aan de scholen die op bezoek kwamen tussen 20 april 2015 en 20 mei werd gevraagd de online vragenlijst in te vullen. Omdat de op deze manier verkregen gegevens niet statistisch significant zijn en we er bijgevolg geen conclusies uit kunnen trekken, kunnen we deze evaluaties niet in rekening brengen bij de verwerking in onderstaande tekst. Deze testfase is bijgevolg wel een verklaring voor de lagere respons dan vorig jaar. In wat volgt presenteren we eerst de resultaten van de klassen die het bezoek met de standaardmethodiek volgden, daarna volgen de resultaten van de klassen die de vernieuwde aanpak voor het buitengewoon onderwijs uittestten. 49

51 2.3.1 Evaluatie standaardmethodiek Evaluatie van de leerkracht/begeleider De inleiding aan de hand van het beroepenfilmpje Ik vond de inhoud van het filmpje (= beroepen, sectoren, uitspraken waarom werken? ) goed. Eens 63% Eerder eens 19% Eerder oneens 3% Oneens 0% Geen mening 1% Niet deelgenomen 14% Ik vond de toelichting en het vraaggesprek bij het filmpje door de beroepenhuis - begeleider goed. Eens 67% Eerder eens 18% Eerder oneens 0% Oneens 0% Geen mening 1% Niet deelgenomen 14% 50

52 Opmerkingen bij het filmpje 82% van de leerkrachten is het eens of eerder eens met de inhoud van het filmpje. Ook de toelichting en het vraaggesprek bij het filmpje wordt bij 85% goed of eerder goed bevonden. Leerkrachten vinden de inleiding een goede start van het bezoek. Het wekt onmiddellijk de interesse van de leerlingen op, aangepast aan hun niveau. Ook het vraaggesprek verloopt vlot, is doelgericht en de leerlingen worden voldoende betrokken. Er wordt wel enkele keren opgemerkt dat niet alles hoorbaar was voor de kinderen die achteraan zaten en dat het overlopen van de 11 beroepssectoren nogal snel ging. 3% van de leerkrachten is minder tevreden over de inhoud van het filmpje. Er wordt door sommigen aangegeven dat het filmpje iets te snel gaat en dat een aantal begrippen voor anderstaligen nogal moeilijk zijn De interactieve tentoonstelling (met zoektocht) Ik vond de inhoud van de interactieve tentoonstelling (beroepenfiches, goed om weten, uitspraken, interacties, ) goed. Eens 74% Eerder eens 19% Eerder oneens 0% Oneens 0% Geen mening 0% Niet deelgenomen 7% 51

53 Ik vond de methodiek (gestuurde zoektocht per twee met doe- en leesopdrachten) goed. Eens 82% Eerder eens 9% Eerder oneens 0% Oneens 0% Geen mening 3% Niet deelgenomen 6% 52

54 Ik vond de begeleiding tijdens de zoektocht goed. Eens 85% Eerder eens 6% Eerder oneens 0% Oneens 0% Geen mening 3% Niet deelgenomen 6% Opmerkingen bij de interactieve tentoonstelling 74% van de leerkrachten is het volledig eens met de inhoud van de interactieve tentoonstelling. In een beperkte ruimte en op korte tijd leren de leerlingen veel onbekende beroepen kennen op een speelse wijze. De tentoonstelling is mooi opgebouwd maar vraagt wel enige zelfstandigheid van de leerlingen. Voor sommige leerlingen is er dan ook soms nog te veel leeswerk waardoor ze niet alles even aandachtig lezen. Dit wordt echter goed gecompenseerd door de actieve zoekopdrachten. De methodiek die gebruikt wordt tijdens de begeleiding wordt door 82% van de leerkrachten heel goed bevonden. Ze vinden het zeer zinvol en leerrijk om de leerlingen zelf actief aan het werk te zetten. De interactieve manier van werken zorgt ervoor dat leerlingen gemotiveerd blijven. Eén leerkracht raadt aan om de groepen op dezelfde manier te verdelen (nu mocht de ene groep kiezen, de andere groep werd jongen-meisje verdeeld), een andere leerkracht suggereert om de leerlingen zelf te laten kiezen met wie ze samenwerken om hun motivatie te vergroten. Wat de begeleiding in Het Beroepenhuis betreft, vindt 85% van de leerkrachten dat deze heel goed verloopt. De begeleiders zijn enthousiast, geven duidelijke instructies en kunnen de leerlingen op deze manier goed motiveren. 53

55 Het kringgesprek Ik vond de methodiek van het kringgesprek goed. Eens 62% Eerder eens 18% Eerder oneens 0% Oneens 0% Geen mening 5% Niet deelgenomen 15% (vorige schooljaren werd dit nog niet apart bevraagd) Ik vond de begeleiding tijdens het kringgesprek goed. Eens 60% Eerder eens 14% Eerder oneens 7% Oneens 0% Geen mening 4% Niet deelgenomen 15% 54

56 (vorige schooljaren werd dit nog niet apart bevraagd) Opmerkingen bij het kringgesprek 80% van de leerkrachten is het eens of eerder eens met de methodiek van het kringgesprek. Het kringgesprek is voor de meeste leerkrachten een belangrijke afsluiter. Zij vinden het fijn dat elke leerling persoonlijk advies krijgt en positief gestimuleerd wordt. Ook de terugkoppeling naar de talenten vinden de leerkrachten erg interessant. Er wordt echter ook aangegeven dat het voor 12-jarigen moeilijk is om reeds te weten welk beroep ze later zouden willen uitoefenen. Misschien kan de focus eerder liggen op de beroepen in Het Beroepenhuis of het belang van technisch onderwijs. 74% van de leerkrachten is het eens of eerder eens met de begeleiding tijdens het kringgesprek. Het gesprek wordt goed gestuurd door de begeleiders en is aangepast aan het niveau van de leerlingen. Enkele leerkrachten merken wel op dat de laatste leerlingen minder tijd kregen om iets te vertellen wegens tijdsgebrek De beroepenateliers Ik vond de methodiek van de beroepenateliers (een beroep zelf ervaren en de talenten nadien in een gesprek expliciet maken, ) goed. Eens 74% Eerder eens 19% Eerder oneens 1% Oneens 0% Geen mening 0% Niet deelgenomen 6% 55

57 Ik vond de begeleiding van de beroepenateliers goed. Eens 81% Eerder eens 10% Eerder oneens 0% Oneens 0% Geen mening 0% Niet deelgenomen 9% Opmerkingen bij de methodiek en begeleiding van de beroepenateliers 74% van de leerkrachten gaat volledig akkoord met de methodiek van de beroepenateliers. De uitleg is kort en krachtig zodat de leerlingen vooral zelf actief bezig kunnen zijn. De reflectie nadien vinden leerkrachten belangrijk om talenten en interesses te kunnen bespreken. 56

58 De leerlingen (en leerkrachten) vinden het ook altijd leuk wanneer iets mee naar huis kan worden genomen (tandpasta, badge, ). 19% van de leerkrachten is het eerder eens met de gebruikte methodiek, 1% eerder oneens. Sommige ateliers spreken de leerlingen minder aan of kunnen ook in de klas georganiseerd worden. Een aantal leerkrachten vindt het jammer dat er telkens maar 2 sectoren worden aangeboden. Het zou interessant zijn als de leerlingen zelf een keuze kunnen maken uit een aantal ateliers. Ze begrijpen echter dat dit heel moeilijk te organiseren valt. Er wordt ook aangegeven dat er soms te weinig tijd wordt voorzien per activiteit. 81% van de leerkrachten is erg tevreden over de manier van begeleiden. De uitleg verloopt duidelijk en gestructureerd door enthousiaste begeleiders die zich goed aanpassen aan het niveau van de leerlingen. Ik vond de inhoud van de beroepenateliers (kennisoverdracht) goed. Om onderstaande cijfers goed te kunnen interpreteren, is het belangrijk te weten dat de leerkrachten telkens slechts 2 (van de 10) ateliers beoordelen. De ateliers kunnen derhalve moeilijk onderling vergeleken worden. Bouw Chemie, kunststoffen en lifesciences Printmedia Haven en binnenvaart Horeca Eens 100% Eerder eens 0% Eerder oneens 0% Oneens 0% Geen mening 0% Eens 88% Eerder eens 12% Eerder oneens 0% Oneens 0% Geen mening 0% Eens 69% Eerder eens 25% Eerder oneens 6% Oneens 0% Geen mening 0% Eens 53% Eerder eens 23% Eerder oneens 12% Oneens 0% Geen mening 12% Eens 73% Eerder eens 13% 57

59 Eerder oneens 7% Oneens 0% Geen mening 7% Kapper en schoonheidsspecialist Metaal en technologie Eens 83% Eerder eens 13% Eerder oneens 4% Oneens 0% Geen mening 0% Eens 64% Eerder eens 36% Eerder oneens 0% Oneens 0% Geen mening 0% Social profit Eens 94% Eerder eens 6% Eerder oneens 0% Oneens 0% Geen mening 0% Transport en logistiek Voedingsindustrie Eens 73% Eerder eens 20% Eerder oneens 7% Oneens 0% Geen mening 0% Eens 50% Eerder eens 30% Eerder oneens 20% Oneens 0% Geen mening 0% Opmerkingen bij de inhoud van de beroepenateliers: De meeste leerkrachten zijn het volledig eens met de inhoud van de ateliers. Bij sommige ateliers zijn er echter een aantal leerkrachten die het eerder oneens zijn met de inhoud ervan of er geen mening over hebben. Met het atelier van de sector bouw is niemand het oneens. Dit atelier wordt erg gesmaakt omdat de leerlingen actief en met echte materialen aan de slag kunnen gaan. Het atelier is een realistische weergave van hoe het er in werkelijkheid aan toegaat. 58

60 Ook de ateliers van de sectoren chemie, kunststoffen en life-sciences, metaal en technologie en social profit worden door de leerkrachten enkel positief beoordeeld. Eén leerkracht merkt op dat de chemiesector niet echt in aanmerking komt als beroepskeuze voor haar leerlingen maar ze vonden het wel heel leuk om uit te voeren. Een andere opmerking is dat de leerlingen bij metaal en technologie te weinig tijd hadden om alle opdrachten te doen en deze eerder speels zijn (en niet altijd stroken met de werkelijkheid). Bij de printmedia is 6% van de leerkrachten het eerder oneens. Dit atelier is volgens hen weinig realistisch. Over het atelier van de sector haven en binnenvaart is 12% het eerder oneens. Leerkrachten geven aan dat deze sector niet aanleunt bij de leefwereld van de leerlingen en voor sommigen daarom moeilijk te vatten is. 7% van de leerkrachten is het eerder oneens met de sector horeca; bij de sector kapper en schoonheidsspecialist is dit 4%. Bij transport en logistiek is 7% van de leerkrachten het eerder oneens. Volgens hen heeft deze workshop te weinig diepgang en is het voor de leerlingen eerder spelen. Over het atelier van de voedingsindustrie is tenslotte 20% het eerder oneens. De leerlingen hebben weinig voeling met deze beroepen en deze activiteit kan met beperkte middelen ook in de klas georganiseerd worden Effecten van een bezoek aan Het Beroepenhuis Wat zijn volgens u de effecten van een bezoek aan Het Beroepenhuis in het kader van studie- en beroepskeuze? Verruiming van de kennis over de wereld van arbeid en beroepen in het algemeen ( waarom werken, bestaan van 85% bedrijfssectoren, ) Bijdrage aan mentaliteitswijziging ten aanzien van praktisch uitvoerende en technische beroepen 45% Bijdrage aan het verwerven van zelfkennis van de leerlingen wat betreft eigen talenten en interesses (zelfconceptverheldering) 78% Beïnvloeding van beroeps- of studiekeuze 38% Toelichting bij de effecten 85% van de leerkrachten vindt dat een bezoek aan Het Beroepenhuis bijdraagt tot de verruiming van de kennis over de wereld van arbeid en beroepen in het algemeen. Heel wat beroepen waren nog onbekend voordat de leerlingen Het Beroepenhuis bezochten. Leerlingen krijgen door het bezoek een beter en ruimer beeld van het uitgebreide beroepenaanbod. In de klas is er vaak niet de mogelijkheid om deze verscheidenheid aan 59

61 beroepen voor te stellen. De leerlingen krijgen ook een beeld van de voor- en nadelen van verschillende beroepen. 45% van de leerkrachten geeft aan dat een bijdrage aan mentaliteitswijziging ten aanzien van praktisch uitvoerende en technische beroepen ook één van de effecten is van een bezoek aan Het Beroepenhuis. Leerkrachten vinden het belangrijk dat hier aandacht wordt aan besteed maar merken op dat een bezoek vaak te kort is om voor een echte mentaliteitswijziging te zorgen. Het effect bijdrage aan het verwerven van zelfkennis van de leerlingen wat betreft eigen talenten en interesses wordt door 78% van de leerkrachten aangeduid. De leerlingen leren tijdens een bezoek nadenken over wat ze graag doen en goed kunnen en krijgen zicht op hun eigen talenten. Tenslotte vindt 38% van de leerkrachten dat het bezoek de beroeps- of studiekeuze beïnvloedt. Sommige leerlingen weten na het bezoek duidelijker wat ze willen doen. Er wordt opgemerkt dat het voor de meesten nog vroeg is om een beroepskeuze te maken maar dat ze wel op weg worden gezet om er op de juiste manier over na te denken. Er wordt ook aangegeven dat het toch vooral nog de ouders zijn die een studiekeuze maken, vaak jammer genoeg volledig naast de keuze, mogelijkheden en talenten van hun kind. Enkele uitspraken van leerkrachten die dit illustreren: Het bezoek aan Het Beroepenhuis zet kinderen aan tot denken over hun studiekeuze. Welke richting volg ik het best als ik dit beroep wil uitoefenen. Leerkracht 6 de leerjaar, Sint-Lutgardis basisschool, Zandbergen Ik vind een bezoek aan Het Beroepenhuis een echte verrijking voor de kinderen. Leerkracht 6 de leerjaar, BSGO Ten Berge, Berlare Het zet de leerlingen op weg om na te denken over beroepen. Leerkracht 1 ste jaar secundair, Sint-Pauluscollege, Wevelgem Denkt u Het Beroepenhuis volgend schooljaar terug te bezoeken? Ja 89% Misschien 3% Nee 8% Wat zijn de redenen om Het Beroepenhuis volgend jaar al dan niet te bezoeken? 89% van de leerkrachten denkt eraan om volgend jaar opnieuw een bezoek te plannen aan Het Beroepenhuis. Het bezoek is volgens hen een verruiming voor de leerlingen. Ze komen in contact met beroepen waar ze anders niet mee in aanraking zouden kunnen komen. Ook de interactieve aanpak, de enthousiaste begeleiding en de aandacht voor 60

62 elke leerling worden gesmaakt. Veel klassen plannen het bezoek reeds jaren in het kader van hun project rond studiekeuze. Een minderheid van de scholen denkt volgend schooljaar niet terug te komen (8%). Verschillende redenen worden hiervoor aangehaald. Voor een aantal scholen is de verplaatsing te ver of gaat het om graadklassen die slechts om de twee jaar een bezoek plannen met de leerlingen van hun vijfde en zesde leerjaar samen. 3% twijfelt nog of ze volgend jaar terugkomen naar Het Beroepenhuis. Ze kiezen misschien voor een ander project (bedrijfsbezoeken) of hebben veel dezelfde jongeren in hun werking waardoor het bezoek niet nieuw meer is (VZW Oranje) Algemene evaluatie In de algemene evaluatie komen heel wat positieve reacties aan bod. Het bezoek geeft de leerlingen een bredere kijk op het thema beroepen en talenten en blijft door de interactieve uitwerking heel boeiend. Er is voldoende afwisseling in de activiteiten en de leerlingen worden gestructureerd aan het werk gezet. Ook de motivatie en betrokkenheid van de begeleiders draagt volgens de leerkrachten zeker bij tot een geslaagd bezoek. Enkele uitspraken van leerkrachten die dit illustreren: De leerlingen waren super enthousiast over jullie werkwijze, over jullie aandacht voor hen en hun droomberoep. Leerkracht 6 de leerjaar, Basisschool Crombeen, Gent Boeiend en interessant bezoek voor onze leerlingen. Zeker voor herhaling vatbaar. Leerkracht 1 ste jaar secundair, Middenschool, Zomergem Wij doen dit reeds 6 jaar en ik blijf het interessant vinden! Leerkracht 6 de leerjaar, BSGO Ten Berge, Berlare Het Beroepenhuis geeft een grote meerwaarde aan ons thema "op stap naar het secundair onderwijs", de kinderen leren zo andere beroepen kennen. Hun interesse wordt opgewerkt. Proficiat met dit werk. Leerkracht 6 de leerjaar, Sint-Martinus, Erpe De omkadering in de klas. Voorbereiding en opvolging van het bezoek aan Het Beroepenhuis Heeft u de leerlingen voorbereid op een bezoek aan Het Beroepenhuis? Ja 83% Nee 17% 61

63 Hoe heeft u de leerlingen voorbereid op een bezoek aan Het Beroepenhuis? Lesvoorbereiding van Het Beroepenhuis 47% Materiaal van Het Beroepenhuis: 24% Materiaal van Het Beroepenhuis: Helden van elke dag 10% Materiaal van het CLB 53% Handboek, werkboek of methode 10% Andere materialen (bv. zelf ontwikkeld, elders gevonden, ) 26% Andere activiteiten (bv. doedag, bedrijfsbezoek, bezoek aan andere scholen, ) 18% Heeft u de spoorwegenles (ontwikkeld voor HR-Rail) gebruikt? Ja 19% Nee 81% Heeft u een naverwerking voorzien van het bezoek aan Het Beroepenhuis? Ja 72% Nee 28% Hoe gebeurt de naverwerking van het bezoek aan Het Beroepenhuis? Lesvoorbereiding van Het Beroepenhuis 39% Materiaal van Het Beroepenhuis: 13% Materiaal van Het Beroepenhuis: Helden van elke dag 7% Materiaal van het CLB 50% Handboek, werkboek of methode 15% Andere materialen (bv. zelf ontwikkeld, elders gevonden, ) 13% Andere activiteiten (bv. doedag, bedrijfsbezoek, bezoek aan andere scholen, ) 22% Het gebruikte materiaal dat hierboven nog niet aan bod kwam: Methode Kies Raak Handboek: de nieuwe wereld Andere activiteiten: Workshops HorizonTaal Bezoeken: kinderdagverblijf, garage, bakker, restaurant, schrijnwerker, Carrefour Kringgesprek over ervaring Bezoek van oud-leerlingen Bezoek aan secundaire scholen 62

64 Workshops die de leerlingen maken over beroepen en talenten Fotoboekje maken met slagzinnen van leerlingen Evaluatie van de leerlingen Vragen over het bezoek aan Het Beroepenhuis Wat hebben jullie geleerd uit het bezoek? De leerlingen antwoordden hierop dat ze de kwaliteiten en talenten leren die nodig zijn voor bepaalde beroepen en dat ze in aanraking komen met beroepen die niet zo bekend zijn. Er zijn heel veel mogelijke beroepssectoren en elk beroep telt. De leerlingen beseffen dat ze iets moeten kiezen wat ze graag doen en goed kunnen en dat iedereen verschillende talenten heeft. Sommigen hebben na het bezoek ook een beter beeld van wat ze willen gaan doen, anderen begonnen meer te twijfelen door het ruime keuzeaanbod. Een aantal reacties toont ook aan dat leerlingen hun beeld over technische beroepen bijstellen. Deze beroepen kunnen volgens hen ook leuk en uitdagend zijn. Enkele uitspraken van leerlingen die dit illustreren: Alle beroepen vragen om een zeker talent, elk beroep is belangrijk. Leerling 6 de leerjaar, GBS De Krekels, Zelzate We leerden hoe beroepen in elkaar zitten en wat de nodige kwaliteiten zijn voor een bepaald beroep. Leerling 2 de jaar secundair, Stedelijk Lyceum Lamorinière, Antwerpen. We kregen tips over de richting die je best volgt. Je moet doen wat je goed kan en wat je leuk vindt. Leerling 6 de leerjaar, Sint-Amelberga, Temse Welke talenten je nodig hebt voor bepaalde beroepen. Leerling 1 ste jaar secundair, Middenschool, Zomergem Vonden jullie het bezoek boeiend, aangenaam, leuk? Ja 85% Nee 5% Geen mening 10% 63

65 Enkele uitspraken van leerlingen die dit illustreren: Ja, ik vond het bezoek boeiend, aangenaam, leuk: Leuk dat we samen mochten werken en leuke opdrachten. Leerling 1 ste jaar secundair, Middenschool, Zomergem Je kon veel doen! Kei-actief! Leerling 6 de leerjaar, GVBS Sint-Catherina, Stabroek Leuk dat je beroepen echt moet uitoefenen. Leerling 6 de leerjaar, VBS Lebbeke, Lebbeke Nee, ik vond het bezoek niet boeiend, aangenaam, leuk: De jobs die ik mocht uitproberen wil ik niet doen. Leerling 6 de leerjaar, Sint-Catherina, Stabroek Sommige activiteiten waren te makkelijk (bv. metselen). Leerling 6 de leerjaar, t Blokje, Loenhout Er was te weinig tijd om een beroep echt te leren kennen. Leerling 6 de leerjaar, VBS Oudenbos, Lokeren Hebben jullie dankzij het bezoek aan Het Beroepenhuis kunnen ontdekken wat je goed en minder goed kan? Ja 51% Nee 26% Geen mening 23% 64

66 Enkele uitspraken van leerlingen die dit illustreren: Ja, ik heb kunnen ontdekken wat ik goed en minder goed kan: Ja want je kan sommige zaken al eens echt uitproberen. Leerling 6 de leerjaar, t Blokje, Loenhout Door te doen leer je wat je goed en minder goed kan. Leerling 6 de leerjaar, VBS Aspelare, Aspelare Wat ik niet kan, vind ik meestal niet leuk. Leerling 5 de leerjaar, Kakelbontschool, Laken Nee, ik heb niet kunnen ontdekken wat ik goed en minder goed kan: Door het lange zoeken (in de tentoonstelling) hebben we niet alles grondig kunnen bekijken. Leerling 6 de leerjaar, VBS De Klimtoren, Jabbeke We hebben maar 2 zaken echt zelf moeten doen en dit werd allemaal stap voor stap uitgelegd. We hebben de eigen talenten niet echt moeten aanspreken. Leerling 2 de jaar secundair, Middenschool De Veerman, Hamme De oefeningen waren te kort om dat te weten te komen. Leerling 6 de leerjaar, GBS De Zandloper, Mol Weten jullie dankzij het bezoek aan Het Beroepenhuis beter welke beroepen wel of niet bij jullie passen? 65

67 Ja 47% Nee 28% Geen mening 25% Enkele uitspraken van leerlingen die dit illustreren: Ja, ik weet beter welke beroepen nu bij mij passen of niet: Je moest veel doen waardoor je veel bijleerde. Leerling 1 ste jaar secundair, Middenschool, Zomergem Ja, het was voor mij duidelijk te zien wat ik wel/niet kan. Leerling 6 de leerjaar, GBS De Zandloper, Mol Nee, ik weet niet beter welke beroepen nu bij mij passen of niet: Ik wist al wat ik later wel of niet wil doen. Leerling 6 de leerjaar, BSGO Ten Berge, Berlare Het is moeilijk nu al te weten welk beroep je later wil uitvoeren. Leerling 6 de leerjaar, BS De Tuimelaar, De Panne Je was meer naar de opdracht aan het zoeken dan dat je aan het beroep dacht. Leerling 6 de leerjaar, GBS De Zandloper, Mol Enkele stellingen Technische beroepen zijn makkelijker dan andere beroepen. Ja 12% 66

68 Nee 63% Geen mening 25% (vorige schooljaren werd dit nog niet bevraagd in de algemene vragenlijst) Enkele uitspraken van leerlingen die dit illustreren: Ja, technische beroepen zijn makkelijker dan andere beroepen: Ik denk toch dat je achter een bureau meer moet denken. Leerling 6 de leerjaar, GBS Destelbergen, Destelbergen Met de handen werken is makkelijker. Leerling 1 ste jaar secundair, Het Labyrint, Gent Ja, want je moet minder lang studeren. Leerling 6 de leerjaar, BS Crombeen, Gent Nee, technische beroepen zijn niet makkelijker dan andere beroepen: Elk beroep kan een moeilijk aspect hebben. Leerling 1 ste jaar secundair, Middenschool, Zomergem. Nee, want sommige technieken zijn echt wel moeilijk. Leerling 6 de leerjaar, GBS Everberg, Everberg Technische beroepen zijn vaak moeilijker uit te voeren, wel eenvoudigere studies. Leerling 2 de jaar secundair, Middenschool De Veerman, Hamme 67

69 Alle studierichtingen zijn evenwaardig. Ja 55% Nee 23% Geen mening 22% (vorige schooljaren werd dit nog niet bevraagd in de algemene vragenlijst) Enkele uitspraken van leerlingen die dit illustreren: Ja, alle studierichtingen zijn evenwaardig: Ook voor een technisch beroep moet je veel kennen en kunnen. Leerling 6 de leerjaar, GBS Destelbergen, Destelbergen Ook een technieker kan ver geraken. Leerling 6 de leerjaar GBS Wippelgem, Evergem Elke studierichting heeft zijn eigen moeilijkheden. Het heeft te maken met wat je zelf aankan. Leerling 6 de leerjaar, Mikado, Markegem Nee, niet alle studierichtingen zijn evenwaardig: BSO is minderwaardig, dit wil ik nooit doen. Leerling 2 de jaar secundair, Stedelijk Lyceum Lamorinière, Antwerpen In het ASO moet je meer studeren dan in het BSO. Leerling 6 de leerjaar, GBS De Zandloper, Mol Voor ASO moet je meer doen, in BSO zijn geen examens. Leerling 2 de jaar secundair, Middenschool De Veerman, Hamme 68

70 Hoe meer verschillende beroepen je leert kennen, hoe beter je uiteindelijk een beroep zal kunnen kiezen dat bij jou past. Ja 81% Nee 9% Geen mening 10% (vorige schooljaren werd dit nog niet bevraagd in de algemene vragenlijst) Enkele uitspraken van leerlingen die dit illustreren: Ja, hoe meer verschillende beroepen je leert kennen, hoe beter je een keuze kan maken: Je zou eigenlijk alles eens moeten kunnen uittesten Leerling 6 de leerjaar, GBS Everberg, Everberg Als je veel leert kennen ontdek je misschien verborgen talenten. Leerling 6 de leerjaar, t Blokje, Loenhout Ja, maar de keuze is niet gemakkelijk. Leerling 6 de leerjaar, BS De Tuimelaar, De Panne Nee, hoe meer verschillende beroepen je leert kennen, hoe moeilijker de keuze wordt: Als je te veel weet kan je niet goed meer kiezen. Leerling 6 de leerjaar, GBS Mollem, Asse Hoe meer beroepen, hoe meer twijfel. Leerling 6 de leerjaar, GVBS Sint-Maria, Antwerpen Alle beroepen zijn belangrijk en waardevol in onze samenleving. 69

71 Ja 86% Nee 6% Geen mening 8% Enkele uitspraken van leerlingen die dit illustreren: Ja, alle beroepen zijn belangrijk en waardevol in onze samenleving: Alle beroepen zijn nodig want anders zouden ze afgeschaft worden. Leerling 6 de leerjaar, VBS Hunnegem, Geraardsbergen Het ene beroep hangt af van het andere. Leerling 6 de leerjaar, GBS Wippelgem, Evergem Elk beroep is belangrijk en verdient respect. Leerling 2 de jaar secundair, Lyceum aan de stroom, Temse Elk beroep is even belangrijk: moeilijk of makkelijk. Als je er maar de talenten voor hebt. Leerling 6 de leerjaar, VBS Kantelberg, Brugge Nee, niet alle beroepen zijn belangrijk en waardevol in onze samenleving: Sommige beroepen zijn soms nutteloos: bv. clowns, priester Leerling 1 ste jaar secundair, Middenschool, Zomergem Sommige beroepen zijn niet van levensbelang bv. schoonheidsspecialist. Leerling 6 de leerjaar, VBS Gits, Gits Alle beroepen kunnen uitgevoerd worden door zowel mannen als vrouwen. 70

72 Ja 84% Nee 9% Geen mening 7% Enkele uitspraken van leerlingen die dit illustreren: Ja, alle beroepen kunnen uitgevoerd worden door zowel mannen als vrouwen: Alles kan door iedereen! Dat hangt af van je interesse en talenten. Leerling 1 ste jaar secundair, Middenschool, Zomergem Je moet het graag doen en dan lukt het. Leerling 6 de leerjaar, GBS Destelbergen, Destelbergen Ja maar soms zijn mannen of vrouwen wel handiger in iets. Leerling 6 de leerjaar, GVBS Sint-Catherina, Stabroek Nee, niet alle beroepen kunnen uitgevoerd worden door zowel mannen als vrouwen: Sommige beroepen zijn moeilijk voor vrouwen omwille van de spierkracht. Leerling 6 de leerjaar, VBS De Klimtoren, Jabbeke Beroepen waarbij je ook veel met je handen moet werken, daar verdien je vaak veel geld mee. Ja 40% Nee 20% Geen mening 40% 71

73 (vorige schooljaren werd dit nog niet bevraagd in de algemene vragenlijst) Enkele uitspraken van leerlingen die dit illustreren: Ja, beroepen waarbij je ook veel met je handen moet werken, daar verdien je vaak veel geld mee. Als je goed bent in wat je doet verdien je zeker en vast veel geld. Leerling 6 de leerjaar, GBS Destelbergen, Destelbergen Ja, maar je moet echt goed zijn in het beroep. Leerling 6 de leerjaar, Sint-Lodewijkcollege - Christus-Koning, Brugge Ja, omdat je er veel tijd in steekt en er veel vraag is naar goeie handenarbeiders. Leerling 6 de leerjaar, SBS De Zonnebloem, Meldert Nee, beroepen waarbij je ook veel met je handen moet werken, daar verdien je niet vaak veel geld mee. Nee, een vuilnisman werkt veel met de handen maar verdient weinig geld. Leerling 2 de jaar secundair, Middenschool De Veerman, Hamme Als je kiest voor een technische opleiding en een technisch beroep, dan heb je veel kans om na het afstuderen sneller werk te vinden dan in andere beroepen. Ja 48% Nee 16% Geen mening 36% 72

74 (vorige schooljaren werd dit nog niet bevraagd in de algemene vragenlijst) Enkele uitspraken van leerlingen die dit illustreren: Ja, als je kiest voor een technische opleiding en een technisch beroep, dan heb je veel kans om na het afstuderen sneller werk te vinden dan in andere beroepen. Ja, je hebt al meer praktijkervaring. Leerling 6 de leerjaar, Mikado, Markegem Als je al een vak beheerst ga je snel werk vinden. Je kan meteen beginnen werken. Leerling 2 de jaar secundair, Technisch Atheneum GITBO, Keerbergen Ja, want je hebt meer mensen nodig die met hun handen werken. Leerling 6 de leerjaar, BS De Kiem, Ruislede Nee, als je kiest voor een technische opleiding en een technisch beroep, dan heb je niet veel kans om na het afstuderen sneller werk te vinden dan in andere beroepen. Nee, omdat je geen hoog diploma hebt. Leerling 6 de leerjaar, SBS De Zonnebloem, Meldert Jongeren die nu al talent en interesse hebben voor techniek (handig, zorgzaam, veilig, communicatief, planmatig, ), die kiezen het best voor een technische opleiding (TSO of BSO) of een technisch beroep. Ja 72% Nee 7% Geen mening 21% 73

75 Enkele uitspraken van leerlingen die dit illustreren: Ja, jongeren die nu al talent hebben voor techniek, kiezen het best voor een technische opleiding of een technisch beroep: Als je iets graag doet zal het gemakkelijker gaan. Als je iets kiest dat je niet graag doet zal je het niet volhouden. Leerling 6 de leerjaar, GBS De Krekels, Zelzate Ja, want als je goed bent met je handen doe je beter een technisch beroep! Leerling 5 de leerjaar, VBS Zedelgem, Zedelgem Als je het goed kan wél, maar je moet het ook graag doen! Leerling 1 ste jaar secundair, VTI De Puytenput, Aalst Nee, jongeren die nu al talent hebben voor techniek, hoeven niet te kiezen voor een technische opleiding of een technisch beroep: Het is niet omdat je technisch bent dat je dat MOET doen. Je moet kiezen wat je zelf graag wil doen. Leerling 6 de leerjaar, Sint-Lodewijkcollege - Christus-Koning, Brugge Nee, als je ASO aankunt, start je beter in ASO. Leerling 6 de leerjaar, BS De Kiem, Ruislede 74

76 Conclusie De meeste leerkrachten zijn tevreden over de inleiding die bij het begin van het bezoek gegeven wordt. Slechts 3% is het eerder oneens met de inhoud van het filmpje. Een aantal leerkrachten geeft aan dat het filmpje te snel gaat en sommige begrippen voor de leerlingen te moeilijk zijn. 93% van de leerkrachten is het volledig of eerder eens met de inhoud van de interactieve tentoonstelling. Geen enkele leerkracht is het oneens. De overgrote meerderheid van de leerkrachten is het ook (eerder) eens met de gebruikte methodiek (91%) en de begeleiding tijdens de zoektocht (91%). Een aantal keren komt toch terug dat er veel leeswerk is voor de leerlingen waardoor ze de opdrachten niet altijd even correct uitvoeren. De methodiek van het kringgesprek wordt door 80% (eerder) positief beoordeeld, 74% is het (eerder) eens met de begeleiding hierbij. De leerkrachten zijn opnieuw erg tevreden over de beroepenateliers. 74% is het volledig eens met de methodiek van de ateliers. 81% is erg tevreden over de begeleiding ervan. De opmerkingen die bij de ateliers terugkomen zijn dat deze soms weinig aansluiten bij de interesses van de leerlingen, dat sommige ateliers ook met beperkte middelen in de klas kunnen georganiseerd worden of te weinig realistisch zijn en dat de tijd bij een aantal ateliers te beperkt is om alle opdrachten goed uit te voeren. 83% van de leerkrachten bereidt het bezoek aan Het Beroepenhuis voor met de leerlingen. Vaak kadert dit in een ruimer project rond studie- en beroepskeuze. Het lesvoorbereidend materiaal dat door Het Beroepenhuis zelf ter beschikking wordt gesteld, werd door 43% van hen gebruikt. De Spoorwegenles werd in het schooljaar door 19% van de klasgroepen gebruikt. 72% van de bezoekende leerkrachten voorzag eveneens in een naverwerking van het bezoek. 37% gebruikte hiervoor materiaal van Het Beroepenhuis. Over de effecten van een bezoek krijgen we volgende resultaten: 85% van de leerkrachten vindt dat er door het bezoek een horizonverruiming plaatsvindt (vorig jaar 84%) en 45% vindt dat er sprake is van een mentaliteitsverandering (vorig jaar eveneens 45%). Volgens 78% van de leerkrachten verwerven de leerlingen meer zelfkennis (vorig jaar 67%) en 38% geeft tenslotte beïnvloeding van de studie- en beroepskeuze aan als mogelijk effect (vorig jaar 24%). 85% van de leerlingen antwoordt dat ze het bezoek aan Het Beroepenhuis leuk vonden. Voor de meeste leerlingen is het bezoek dus een erg positieve ervaring. 5% van de leerlingen vond het bezoek niet boeiend en 10% had hier geen mening over. Deze cijfers zijn vergelijkbaar met de resultaten van voorgaande jaren. 75

77 Door de ervaringsgerichte methodiek die we tijdens het bezoek hanteren heeft 51% van de leerlingen kunnen ontdekken wat zij goed of minder goed kunnen. 23% heeft hier geen mening over en 26% van de kinderen antwoordt negatief. Dankzij het bezoek weet ook 47% van de leerlingen welke beroepen wel of niet bij hen passen. 25% duidt aan geen mening te hebben en 28% van de leerlingen vindt niet dat ze dit beter weten na het bezoek. Uit de antwoorden die de leerlingen geven op de stellingen blijkt dat een positief effect blijkt ten aanzien van de thema s die Het Beroepenhuis wil aanpakken. Bij de stelling technische beroepen zijn makkelijker dan andere beroepen gaat slechts 12% van de leerlingen akkoord, 63% gaat niet akkoord en 25% heeft geen mening. 55% vindt dat alle studierichtingen evenwaardig zijn, 23% gaat hier niet mee akkoord en 22% heeft geen mening. Op de vraag of je beter een beroep kan kiezen dat bij je past naarmate je meer beroepen leert kennen antwoordt 81% positief, 9% negatief en 10% heeft geen mening. 86% van de leerlingen vindt dat alle beroepen belangrijk en waardevol zijn in de samenleving. 8% heeft geen mening en 6% vindt dat sommige beroepen belangrijker zijn dan andere. Bij de stelling alle beroepen kunnen uitgevoerd worden door zowel mannen als vrouwen antwoordt 84% positief. 7% van de leerlingen duidt aan hier geen mening over te hebben en 9% antwoordt negatief. Volgens 40% van de leerlingen verdien je vaak veel geld met beroepen waarbij je ook veel met je handen moet werken. 20% gaat hier niet mee akkoord en 40% heeft hierover geen mening. Met de stelling als je kiest voor een technische opleiding en een technisch beroep, dan heb je veel kans om na het afstuderen sneller werk te vinden dan in andere beroepen stemt 48% in, 16% antwoordt negatief en 36% heeft geen mening. Tenslotte vindt 72% van de leerlingen dat jongeren die nu al talent en interesse hebben voor techniek best kiezen voor een technische opleiding of een technisch beroep. 21% duidt geen mening aan en 7% gaat hier niet mee akkoord. Uit bovenstaande cijfers kunnen we besluiten dat de meeste leerkrachten en leerlingen nog steeds erg tevreden zijn over hun bezoek aan Het Beroepenhuis. 89% van de leerkrachten is dan ook van plan om volgend schooljaar zeker terug te komen Evaluatie van de vernieuwde methodiek voor buitengewoon onderwijs Evaluatie van de leerkracht/begeleider De inleiding aan de hand van het beroepenfilmpje Ik vond de inhoud van het filmpje (= beroepen, sectoren, uitspraken waarom werken? ) goed. Eens 22% Eerder eens 57% Eerder oneens 14% Oneens 0% 76

78 Geen mening 7% Ik vond de toelichting en het vraaggesprek bij het filmpje door de beroepenhuis - begeleider goed. Eens 36% Eerder eens 57% Eerder oneens 0% Oneens 0% Geen mening 7% Ik vond het overlopen van beroepssectoren op het bord overzichtelijk. 77

79 Eens 21% Eerder eens 51% Eerder oneens 7% Oneens 0% Geen mening 21% Ik vond het plaatsen van de foto s bij de juiste beroepssectoren een nuttige opdracht. Eens 50% Eerder eens 29% Eerder oneens 0% Oneens 0% Geen mening 21% 78

80 Opmerkingen bij de inleiding 79% van de leerkrachten is het eens of eerder eens met de inhoud van het filmpje. Ook de toelichting en het vraaggesprek bij het filmpje wordt door 93% van de leerkrachten goed of eerder goed bevonden. Als opmerking komt terug dat het tempo van het filmpje te hoog ligt voor sommige leerlingen (misschien een aantal fragmenten bevriezen om de context van de zinnen te tonen?). Ook tijdens het vraaggesprek worden soms te moeilijke zinnen geformuleerd en gebeurt de uitleg te snel. 72% vond het overlopen van de beroepssectoren op het bord overzichtelijk en 79% vond het linken van de foto s aan de sectoren een nuttige opdracht. Eén leerkracht merkt op dat dit iets boven het niveau van hun (taalarme) leerlingen lag. Er mag ook nog meer aandacht gaan naar het aanbrengen en inprenten van de 11 beroepssectoren De interactieve tentoonstelling (met zoektocht) Ik vond het gebruik van symbolen op de opdrachtkaartjes nuttig. Eens 93% Eerder eens 7% Eerder oneens 0% Oneens 0% Geen mening 0% Ik vond de gekleurde opdrachtkaartjes handig om de sector terug te vinden. Eens 53% Eerder eens 33% Eerder oneens 7% Oneens 0% 79

81 Geen mening 7% De foto op het opdrachtkaartje is een hulp om de juiste plaats terug te vinden. Eens 54% Eerder eens 33% Eerder oneens 0% Oneens 0% Geen mening 13% Ik vond de moeilijkheidsgraad van de opdrachten goed. 80

82 Eens 67% Eerder eens 33% Eerder oneens 0% Oneens 0% Geen mening 0% Ik vond de verhouding leesopdrachten versus doe-opdrachten goed. Eens 67% Eerder eens 33% Eerder oneens 0% Oneens 0% Geen mening 0% 81

83 Ik vond de keuze voor partnerwerk een goede beslissing. Eens 86% Eerder eens 14% Eerder oneens 0% Oneens 0% Geen mening 0% Ik vond de te ontdekken beroepen relevant. Eens 47% Eerder eens 40% Eerder oneens 13% Oneens 0% Geen mening 0% 82

84 Ik vond de begeleiding (tijdens de zoektocht, bij de nabespreking met de leerlingen, ) goed. Eens 42% Eerder eens 50% Eerder oneens 0% Oneens 0% Geen mening 8% Opmerkingen bij de interactieve tentoonstelling De meerderheid van de leerkrachten is het eens of eerder eens met de aanpassingen die in de tentoonstelling zijn gebeurd voor hun leerlingen. Zowel het gebruik van de symbolen, de verschillende kleuren en de foto s zijn volgens hen zeker een hulp bij de zoektocht doorheen de diverse sectoren en maken alles meer gestructureerd en duidelijk voor de 83

85 doelgroep. Voor sommige leerlingen blijft het moeilijk om de kaartjes te lezen maar dit wordt opgelost door in duo s te werken, leerlingen kunnen elkaar zo helpen Kringgesprek Ik vond (de gestelde vragen in) het kringgesprek interessant voor mijn leerlingen. Eens 40% Eerder eens 53% Eerder oneens 0% Oneens 0% Geen mening 7% Ik vond de duur van het kringgesprek goed. Eens 40% Eerder eens 53% Eerder oneens 0% Oneens 0% Geen mening 7% 84

86 Opmerkingen bij het kringgesprek De meeste leerkrachten zijn het eens met de inhoud en de duur van het kringgesprek. De antwoorden die de leerlingen geven zijn ook voor hen interessant. Ze vinden het uitstekend hoe met weinig info toch een samenhangend verhaal wordt gecreëerd zodat leerlingen hierover nog verder kunnen nadenken. Eén leerkracht geeft als tip mee om de vragen visueel te tonen voor OKAN-leerlingen De beroepenateliers Ik vond de methodiek van de beroepenateliers (een beroep zelf ervaren en de talenten nadien in een gesprek expliciet maken, ) goed. Eens 47% Eerder eens 47% Eerder oneens 0% Oneens 0% Geen mening 6% 85

87 Ik vond de begeleiding van mijn leerlingen tijdens de beroepenateliers goed. Eens 61% Eerder eens 27% Eerder oneens 6% Oneens 0% Geen mening 6% Ik vond de inhoud van de beroepenateliers (kennisoverdracht) goed. Om onderstaande cijfers goed te kunnen interpreteren, is het belangrijk te weten dat de leerkrachten telkens slechts 2 (van de 10) ateliers beoordelen. De ateliers kunnen derhalve moeilijk onderling vergeleken worden. Het aantal scholen (17) dat de vragenlijst met de vernieuwde methodiek invulde is ook te beperkt om uit onderstaande gegevens conclusies te kunnen trekken. 86

88 Bouw Eens 57% Eerder eens 43% Eerder oneens 0% Oneens 0% Geen mening 0% Printmedia Eens 25% Eerder eens 75% Eerder oneens 0% Oneens 0% Geen mening 0% Haven en binnenvaart Horeca Kapper en schoonheidsspecialist Metaal en technologie Eens 60% Eerder eens 20% Eerder oneens 0% Oneens 0% Geen mening 20% Eens 67% Eerder eens 33% Eerder oneens 0% Oneens 0% Geen mening 0% Eens 0% Eerder eens 75% Eerder oneens 0% Oneens 0% Geen mening 25% Eens 50% Eerder eens 50% Eerder oneens 0% Oneens 0% Geen mening 0% Social profit Transport en logistiek Eens 25% Eerder eens 50% Eerder oneens 25% Oneens 0% Geen mening 0% Eens 0% Eerder eens 100% 87

89 Eerder oneens 0% Oneens 0% Geen mening 0% Voedings-industrie Chemie, kunststoffen en life-sciences Eens 0% Eerder eens 100% Eerder oneens 0% Oneens 0% Geen mening 0% Niet uitgevoerd met de groepen die het vernieuwde evaluatieformulier invulden Opmerkingen bij de methodiek en begeleiding van de beroepenateliers De meerderheid van de leerkrachten is het eens of eerder eens met de methodiek en de begeleiding van de beroepenateliers. De leerkrachten zijn erg positief over de ateliers maar merken op dat een aantal sectoren veraf staan van de leefwereld van de leerlingen en te moeilijk zijn. De nabespreking vinden ze erg belangrijk, daarvoor mag dan ook voldoende tijd uitgetrokken worden. De begeleiders passen hun taalgebruik ook goed aan aan het niveau van de leerlingen. Eén leerkracht noteerde dat de begeleiding iets beter gestuurd kon worden Effecten van een bezoek aan Het Beroepenhuis Wat zijn volgens u de effecten van een bezoek aan Het Beroepenhuis in het kader van studie- en beroepskeuze? Verruiming van de kennis over de wereld van arbeid en beroepen in het algemeen ( waarom werken, bestaan van 87% bedrijfssectoren, ) Bijdrage aan mentaliteitswijziging ten aanzien van praktisch uitvoerende en technische beroepen 27% Bijdrage aan het verwerven van zelfkennis van de leerlingen wat betreft eigen talenten en interesses (zelfconceptverheldering) 73% Beïnvloeding van beroeps- of studiekeuze 47% Toelichting bij de effecten Voor veel leerkrachten is het belangrijk dat de leerlingen kennismaken met verschillende sectoren en jobs. Velen weten immers niet dat er zoveel beroepen bestaan. Sommige leerkrachten zijn er ook van overtuigd dat de leerlingen na een bezoek aan Het Beroepenhuis een realistische beroepskeuze maken of hun eerdere keuze gaan bijstellen. 88

90 Denkt u Het Beroepenhuis volgend schooljaar terug te bezoeken? Ja 71% Nee 29% Wat zijn de redenen om Het Beroepenhuis volgend jaar al dan niet te bezoeken? De meeste leerkrachten willen volgend schooljaar graag terug op bezoek komen. Ze vinden Het Beroepenhuis een leerrijke uitstap waarbij de keuzemogelijkheden voor de leerlingen toch al een beetje concreter worden gemaakt. Voor sommige leerkrachten is een bezoek volgend schooljaar mogelijks niet meer haalbaar omwille van de afstand, subsidies of andere projecten die op het programma staan. Enkele uitspraken van leerkrachten die dit illustreren: Datum ligt al vast! Leuke, leerrijke uitstap voor de leerlingen! Leerkracht buitengewoon onderwijs, Berkenboom Mozaïek, Sint-Niklaas Waardevol! Goede begeleiding. Leerkracht buitengewoon onderwijs, Vrije Lagere School voor Buitengewoon Onderwijs - Emmaüs, Antwerpen De omkadering in de klas. Voorbereiding en opvolging van het bezoek aan Het Beroepenhuis Heeft u de leerlingen voorbereid op een bezoek aan Het Beroepenhuis? Ja 57% Nee 43% Hoe heeft u de leerlingen voorbereid op een bezoek aan Het Beroepenhuis? Lesvoorbereiding van Het Beroepenhuis 0% Materiaal van Het Beroepenhuis: 0% Materiaal van Het Beroepenhuis: Helden van elke dag 0% Materiaal van het CLB 38% Handboek, werkboek of methode 25% Andere materialen/activiteiten (bv. zelf ontwikkeld, bedrijfsbezoek, bezoek aan andere scholen, ) 63% Heeft u de spoorwegenles (ontwikkeld voor HR-Rail) gebruikt? Ja 0% Nee 100% 89

91 Heeft u een naverwerking voorzien van het bezoek aan Het Beroepenhuis? Ja 86% Nee 14% Hoe gebeurt de naverwerking van het bezoek aan Het Beroepenhuis? Lesvoorbereiding van Het Beroepenhuis 17% Materiaal van Het Beroepenhuis: 25% Materiaal van Het Beroepenhuis: Helden van elke dag 0% Materiaal van het CLB 25% Handboek, werkboek of methode 8% Andere materialen/activiteiten (bv. zelf ontwikkeld, bedrijfsbezoek, bezoek aan andere scholen, ) 58% Ander materiaal dat hierboven nog niet aan bod kwam: - Film: later als ik groot ben Andere activiteiten die hierboven nog niet aan bod kwamen: Snuffelstage aan de hand van interesses Trajectgesprek in functie van oriëntatie Bezoek aan secundaire scholen Evaluatie van de leerlingen Vragen over het bezoek aan Het Beroepenhuis Vonden jullie het bezoek boeiend, aangenaam, leuk? Ja 73% Nee 11% Geen mening 16% 90

92 Hebben jullie dankzij het bezoek aan Het Beroepenhuis kunnen ontdekken wat je goed en minder goed kan? Ja 60% Nee 17% Geen mening 23% Weten jullie dankzij het bezoek aan Het Beroepenhuis beter welke beroepen wel of niet bij jullie passen? Ja 70% Nee 13% Geen mening 17% 91

93 Enkele stellingen Technische beroepen zijn makkelijker dan andere beroepen. Ja 18% Nee 66% Geen mening 16% Alle studierichtingen zijn evenwaardig. Ja 13% Nee 62% Geen mening 25% 92

94 Hoe meer verschillende beroepen je leert kennen, hoe beter je uiteindelijk een beroep zal kunnen kiezen dat bij jou past. Ja 71% Nee 13% Geen mening 16% Alle beroepen zijn belangrijk en waardevol in onze samenleving. Ja 74% Nee 6% Geen mening 20% 93

95 Alle beroepen kunnen uitgevoerd worden door zowel mannen als vrouwen. Ja 64% Nee 27% Geen mening 9% Beroepen waarbij je ook veel met je handen moet werken, daar verdien je vaak veel geld mee. Ja 64% Nee 12% Geen mening 24% 94

96 Als je kiest voor een technische opleiding en een technisch beroep, dan heb je veel kans om na het afstuderen sneller werk te vinden dan in andere beroepen. Ja 57% Nee 26% Geen mening 17% Jongeren die nu al talent en interesse hebben voor techniek (handig, zorgzaam, veilig, communicatief, planmatig, ), die kiezen het best voor een technische opleiding (TSO of BSO) of een technisch beroep. Ja 65% Nee 14% Geen mening 21% 95

97 Conclusie De meeste leerkrachten zijn het eens of eerder eens met de inhoud van het filmpje tijdens de inleiding. Ook de toelichting en het vraaggesprek bij het filmpje wordt door de meerderheid goed of eerder goed bevonden. Er wordt wel opgemerkt dat het filmpje nog iets te snel gaat en er af en toe moeilijke zinnen worden gebruikt. De meerderheid van de leerkrachten gaat eveneens (volledig) akkoord met de aanpassingen die in de interactieve tentoonstelling zijn gebeurd voor hun leerlingen. De vernieuwde methodiek biedt meer structuur waardoor leerlingen makkelijker de juiste opdracht vinden en deze zelfstandiger kunnen uitvoeren. De meeste leerkrachten zijn het eens met de inhoud en de duur van het kringgesprek. Wat de methodiek en de begeleiding van de beroepenateliers betreft, gaat de meerderheid van de leerkrachten akkoord. Wel zijn sommige ateliers iets te moeilijk voor de leerlingen of staan ze te ver af van hun leefwereld. Bij de effecten van een bezoek wordt horizonverruiming door 87% van de leerkrachten aangegeven. 27% vindt dat er sprake is van een mentaliteitsverandering en volgens 73% van de leerkrachten verwerven de leerlingen meer zelfkennis. Tenslotte vindt 47% dat er een beïnvloeding van de studie- en beroepskeuze kan gebeuren naar aanleiding van het bezoek. 57% van de leerkrachten heeft het bezoek aan Het Beroepenhuis voorbereid met de leerlingen. Hiervoor werd geen materiaal gebruikt dat Het Beroepenhuis zelf ter beschikking stelt. Ook de Spoorwegenles werd bij de voorbereiding niet gebruikt. Na het bezoek voorzag 86% van de leerkrachten in een naverwerking, 32% gebruikte hiervoor materiaal van Het Beroepenhuis. Dit zal in de toekomst nog verbeteren wanneer er meer lesmateriaal op maat van deze doelgroep online zal staan. 96

98 71% van de leerkrachten geeft tenslotte aan volgend jaar graag opnieuw een bezoek te plannen aan Het Beroepenhuis. Bovenstaande cijfers zijn het resultaat van de evaluaties over de vernieuwde methodiek. Deze cijfers zijn echter moeilijk te veralgemenen omdat het slechts om 17 evaluaties gaat. De vernieuwde aanpak in de interactieve tentoonstelling blijkt echter wel een grote hulp voor klassen uit het buitengewoon onderwijs en klassen met anderstalige nieuwkomers. De aangepaste opdrachtenkaartjes zorgen ervoor dat de leerlingen makkelijker hun weg vinden doorheen de 11 beroepssectoren en zo zelfstandiger hun vragen kunnen oplossen. Ook bij de keuze van de beroepenateliers wordt nog steeds rekening gehouden met de verschillende doelgroepen en hun mogelijkheden. 2.4 Effectenmeting. Voor en na onderzoek. Kies steeds wat je graag doet en goed kan, dan ben je beter gemotiveerd. Leerling 6 de leerjaar, Basisschool De Tuimelaar, De Panne Sinds het schooljaar wordt onderzocht wat de effecten zijn van een bezoek aan Het Beroepenhuis. De voorbije schooljaren werden het onderzoek en de vragenlijsten telkens na elk schooljaar geëvalueerd en verfijnd. In het schooljaar werden leerkrachten opnieuw aangespoord om deel te nemen aan het onderzoek om de effecten van een bezoek na te gaan en te controleren of de doelstellingen van Het Beroepenhuis bereikt worden. Het onderzoek bestaat uit 2 delen, een voor- en na- vragenlijst. Aan de hand van enkele vragen en stellingen wordt onderzocht of de mening van de leerlingen verandert na een bezoek aan Het Beroepenhuis. Van de 344 schoolgroepen die Het Beroepenhuis dit schooljaar bezochten, werden er 19 vragenlijsten ontvangen waarbij zowel de vragenlijst voor als na het bezoek werd ingevuld. Uit deze lijsten kunnen we de effecten van een bezoek afleiden. De responsgraad bedraagt 6%. Omdat de responsgraad zo laag is bij de huidige onderzoeksmethodiek en omdat Het Beroepenhuis een frisse blik wilde krijgen over dit effectenonderzoek, werd een interdisciplinair project ingediend bij Universiteit Antwerpen. Dit wordt verder besproken in 2.5 van dit verslag. 97

99 2.4.1 Vragen Weet je al welke studierichting je wil volgen? Voor Na Verschil Ja 40% 57% +17% Nee 23% 18% -5% Ik twijfel 37% 25% -12% Van de leerlingen die al zeker weten welke studierichting ze zullen volgen, hoeveel denken er ASO, TSO, BSO, KSO? Voor Na Verschil ASO 80% 74% -6% TSO 14% 20% +6% BSO 5% 5% 0% KSO 1% 1% 0% 98

100 Opmerkingen Voor het bezoek weet 40% van de leerlingen welke studierichting zij willen volgen. 80% van deze leerlingen kiest voor ASO, 14% voor TSO, 5% voor BSO en 1% voor KSO. 23% van de leerlingen weet voor het bezoek nog niet welke studierichting te kiezen. Na het bezoek is er een stijging van 17% bij het aantal leerlingen dat weet voor welke studierichting zij zullen kiezen (= 57% van de leerlingen). 18% van de leerlingen weet dit na het bezoek nog steeds niet. De leerlingen die twijfelen over deze keuze dalen met 12% (van 37% naar 25%). Bij de vraag over de verschillende onderwijsvormen zien we na het bezoek een daling bij de keuze voor ASO (van 80% naar 74%) en een stijging van 6% bij de leerlingen die kiezen voor TSO (van 14% naar 20%). Leerlingen kiezen hun studierichting op basis van hun interesses of de vakken waar ze goed in zijn op school. Ook het beroep dat ze later willen uitvoeren heeft invloed op die keuze alsook de beslissing van hun ouders. Weet je van jezelf wat je goed en minder goed kan? Voor Na Verschil Ja 53% 78% +25% Nee 16% 8% -8% Geen mening 31% 14% -17% 99

101 Opmerkingen Voor het bezoek weet 53% van de leerlingen van zichzelf wat ze goed en minder goed kunnen. Na het bezoek is dit gestegen naar 78%. Sommige leerlingen vinden het moeilijk om dit te weten van zichzelf, anderen geven aan dat ze dit door de opdrachten in Het Beroepenhuis beter te weten zijn gekomen. De leerlingen geven bij de antwoorden vaak verschillende schoolvakken aan waar ze goed of minder goed in zijn en verwijzen naar de resultaten op hun rapport. Het aantal leerlingen dat niet weet waar ze goed of minder goed in zijn daalt na het bezoek van 16% naar 8%. Weet je welke beroepen wel of niet bij jou passen? Voor Na Verschil Ja 46% 51% +5% Nee 30% 24% -6% Geen mening 24% 25% +1% 100

102 Opmerkingen 46% van de leerlingen weet voor het bezoek aan Het Beroepenhuis welke beroepen bij hen passen. 30% van de leerlingen heeft hier nog geen idee over en 24% heeft geen mening over deze uitspraak. Sommige leerlingen geven aan dat ze nog te weinig beroepen kennen en te weinig zelf hebben uitgeprobeerd om hierop een antwoord te geven. De leerlingen die hier wel reeds een idee over hebben halen vaak interesses en talenten aan bij hun keuze, alsook de mening van ouders, leerkrachten en klasgenoten. Na het bezoek stijgt het aantal leerlingen dat weet welke beroepen bij hen passen met 5% (van 46% naar 51%). Het aantal jongeren dat negatief antwoordt, daalt na het bezoek met 6% (van 30% naar 24%). Toch komt opnieuw terug dat niet alle beroepen aan bod kwamen en het moeilijk is om nu al te weten welke job je later zou willen uitoefenen Enkele stellingen Technische beroepen zijn makkelijker dan andere beroepen. Voor Na Verschil Ja 7% 2% -5% Nee 61% 68% +7% Geen mening 32% 30% -2% 101

103 Opmerkingen Voor het bezoek gaat 7% van de leerlingen akkoord met de stelling dat technische beroepen makkelijker zijn dan andere beroepen. 61% van de leerlingen gaat niet akkoord met bovenstaande stelling. Zij vinden dat elk beroep zijn eigen moeilijkheden heeft en de moeilijkheidsgraad afhankelijk is van je talenten. 32% van de leerlingen heeft geen mening over deze stelling. Na het bezoek daalt het aantal leerlingen dat akkoord gaat met deze stelling met 5% (van 7% naar 2%). Het aantal jongeren dat niet akkoord gaat, stijgt met 7% (van 61% naar 68%). Het aantal leerlingen zonder mening daalt met 2% (van 32% naar 30%). Er wordt opgemerkt dat de leerlingen tijdens het bezoek in Het Beroepenhuis zelf ontdekken dat technische beroepen ook veel uitdagingen bieden. De leerlingen ervaren dat ook voor technische beroepen verschillende talenten noodzakelijk zijn (nauwkeurigheid, ruimtelijk inzicht, geduld, ). ASO, BSO, KSO en TSO zijn allemaal evenwaardig. Voor Na Verschil Ja 41% 58% +17% Nee 35% 17% -18% Geen mening 24% 25% +1% 102

104 Opmerkingen Voor hun bezoek aan Het Beroepenhuis, vindt 41% van de leerlingen dat alle onderwijsvormen evenwaardig zijn. Zij geven wel aan dat er duidelijke verschillen zijn maar dat het vooral belangrijk is dat je een studierichting kiest dat bij je past. 35% van de leerlingen gaat niet akkoord met deze stelling. Zij vinden ASO een zwaardere richting dan TSO of BSO en denken dat je met een ASO-diploma later ook meer geld zal verdienen. Na het bezoek zien we een stijging van 17% bij het aantal leerlingen dat akkoord gaat met deze stelling (van 41% naar 58%). Tijdens het bezoek wordt benadrukt dat alle onderwijsvormen gelijkwaardig zijn, wat mogelijks deze stijging verklaart. De leerlingen vinden dat je in elke richting veel moet kunnen en kennen en dat elke richting zijn eigen nut heeft. De leerlingen die na het bezoek niet akkoord gaan met deze stelling dalen van 35% naar 17%. Zij vinden ASO moeilijker dan andere richtingen omdat je er meer voor moet studeren. Het aantal leerlingen dat geen mening heeft over deze stelling stijgt na het bezoek met 1% (van 24% naar 25%). De verschillende richtingen zijn bij hen nog weinig gekend. Hoe meer verschillende beroepen je leert kennen, hoe beter je uiteindelijk een beroep zal kunnen kiezen dat bij jou past. Voor Na Verschil Ja 86% 78% -8% Nee 6% 8% +2% Geen mening 8% 14% +6% 103

105 Opmerkingen Voor het bezoek aan Het Beroepenhuis gaat 86% van de leerlingen akkoord met bovenstaande stelling. Door veel verschillende beroepen te leren kennen kan je beter kiezen welk beroep bij je past. 6% van de leerlingen vindt dat deze stelling niet klopt. Hoe meer beroepen je leert kennen, hoe moeilijker het wordt om een keuze te maken volgens hen. Na het bezoek is er een daling van 8% bij het aantal leerlingen dat akkoord gaat. Door de verscheidenheid aan beroepen die ze tijdens het bezoek aan Het Beroepenhuis leren kennen kan het zijn dat er meer twijfel ontstaat. Hoe meer beroepen je leert kennen, hoe meer je gaat twijfelen komt dan ook vaak terug in de antwoorden van de leerlingen. Toch gaat nog steeds 78% van de leerlingen akkoord. Alle beroepen zijn belangrijk en waardevol in onze samenleving. Voor Na Verschil Ja 85% 89% +4% Nee 3% 3% 0% Geen mening 12% 8% -4% 104

106 Opmerkingen Voor het bezoek vindt 85% van de leerlingen dat alle beroepen even belangrijk en waardevol zijn in de samenleving. Na het bezoek is dit 89%, een stijging van 4%. De leerlingen vinden dat elke job onmisbaar is en dat alle jobs nodig zijn in de samenleving. De leerlingen die niet akkoord gaan met deze stelling (3% voor en na het bezoek) geven aan dat sommige beroepen niet van levensbelang zijn (bv. schoonheidsspecialist). Na het bezoek daalt het aantal leerlingen zonder mening van 12% naar 8%. Alle beroepen kunnen uitgevoerd worden door zowel mannen als vrouwen. Voor Na Verschil Ja 73% 87% +14% Nee 13% 6% -7% Geen mening 14% 7% -7% 105

107 Opmerkingen Na het bezoek vindt een opvallende stijging plaats van 14% bij de leerlingen die vinden dat alle beroepen kunnen uitgevoerd worden door zowel mannen als vrouwen (van 73% naar 87%). Er is ook een daling van 7% bij de leerlingen die vinden dat dit niet zo is (van 13% naar 6%). Deze resultaten zijn mogelijks een gevolg van de klemtoon die tijdens het bezoek gelegd wordt op genderneutraliteit. Tijdens de activiteiten wordt herhaaldelijk benadrukt dat mannen en vrouwen vrij zijn om een eigen beroepskeuze te maken, zonder daarbij gestuurd te worden door stereotypen. De leerlingen vinden dat je mag kiezen welke job je uitoefent zolang je het maar graag doet. Toch komt in de antwoorden nog vaak terug dat sommige beroepen beter passen voor mannen, andere voor vrouwen (fysiek zware jobs zoals in het leger, bij de brandweer zijn beter voor mannen, kinderzorg past beter voor vrouwen). Beroepen waarbij je ook veel met je handen moet werken, daar verdien je vaak veel geld mee. Voor Na Verschil Ja 21% 28% +7% Nee 24% 18% -6% Geen mening 55% 54% -1% Opmerkingen 21% van de leerlingen gaat voor het bezoek akkoord met de stelling Beroepen waarbij je ook veel met je handen moet werken, daar verdien je vaak veel geld mee. Als je hard werkt onafhankelijk van welk beroep kan je veel geld verdienen volgens hen. Minder mensen kiezen ook voor deze jobs dus vandaar het betere loon. Na het bezoek stijgt dit percentage met 7% (= 28% in totaal). Tijdens het bezoek aan Het Beroepenhuis wordt benadrukt dat je ook met technische beroepen goed je boterham kan verdienen wat mogelijks een verklaring kan zijn voor dit dalend percentage. 106

108 Het aantal leerlingen dat niet akkoord gaat met deze stelling, daalt na het bezoek met 6% (van 24% naar 18%). Zij die niet akkoord gaan denken nog steeds dat als je langer studeert je meer geld kan verdienen. Zo verdienen tandartsen en advocaten volgens hen veel meer dan bakkers of bouwvakkers. Als je kiest voor een technische opleiding en een technisch beroep, dan heb je veel kans om na het afstuderen sneller werk te vinden dan in andere beroepen. Voor Na Verschil Ja 27% 36% +9% Nee 23% 18% -5% Geen mening 50% 46% -4% Opmerkingen Voor het bezoek denkt 27% van de leerlingen dat als je kiest voor een technische opleiding en een technisch beroep, je veel kans maakt om na het afstuderen sneller werk te vinden dan in andere beroepen. De argumenten zijn dat minder mensen kiezen voor technische beroepen en er daarom meer vraag naar is. Bij een technische opleiding doe je ook praktijkervaring op waardoor je makkelijker werk vindt. Na het bezoek is er een stijging van 27% naar 36% bij de leerlingen die hier zo over denken. De kinderen die het hier niet mee eens zijn (23% voor en 18% na het bezoek) denken dat de kans om werk te vinden afhankelijk is van beroep tot beroep en dat je met een ASO-diploma sneller werk zal vinden. Tenslotte heeft 46% geen mening over deze stelling na het bezoek. Dit is een daling van 4%. Jongeren die nu al talent en interesse hebben voor techniek en graag met techniek bezig zijn, die kiezen het best voor een technische opleiding of een technisch beroep. 107

109 Voor Na Verschil Ja 60% 71% +11% Nee 9% 11% +2% Geen mening 31% 18% -13% Opmerkingen Na het bezoek is er een stijging van 11% (van 60% naar 71%) bij de leerlingen die vinden dat je best voor een technische opleiding of technisch beroep kiest als je nu al talent en interesse hebt voor techniek. Je talenten moet je optimaal benutten en zo heb je zeker een job die je graag doet en waar je goed in bent. Het aantal leerlingen dat niet akkoord gaat met deze stelling blijft zowel voor als na het bezoek ongeveer gelijk (9% voor en 11% na). Zij vinden dat interesses nog kunnen veranderen en dat je techniek ook gewoon in je hobby kan blijven gebruiken. De leerlingen zonder mening dalen na het bezoek met 13% (31% voor en 18% na het bezoek) Conclusie Van de 344 schoolgroepen die Het Beroepenhuis in het schooljaar bezochten, vulden 19 klassen de vragenlijsten voor en na het bezoek in. Omwille van deze lage responsgraad (6%) kunnen de resultaten niet veralgemeend worden naar alle bezoekende scholen. Toch kunnen uit bovenstaande cijfers een aantal conclusies getrokken worden. Zo blijkt dat 17% meer leerlingen na het bezoek zeker weten wat ze willen studeren (van 40% naar 57%). Als we de verschillende onderwijsvormen bekijken dan vindt de stijging het sterkst plaats bij TSO. Het aantal leerlingen dat kiest voor TSO stijgt met 6% na het bezoek (van 14% naar 20%). 108

110 53% van de leerlingen weet voor het bezoek van zichzelf wat hij/zij goed en minder goed kan. Na het bezoek is dit gestegen tot 78%. 51% van de leerlingen weet na het bezoek ook beter welke beroepen bij hen passen (van 46% naar 51%). Bij de stelling Technische beroepen zijn makkelijker dan andere beroepen is er een stijging van de leerlingen die hier niet mee akkoord gaan (van 61% voor het bezoek tot 68% na het bezoek). Slechts 2% van de leerlingen gaat na het bezoek akkoord met deze stelling. De stelling ASO, TSO, BSO en KSO zijn allemaal evenwaardig vertoont een sterke stijging bij de leerlingen die akkoord gaan. 41% is voor het bezoek akkoord, na het bezoek wordt dit 58%. De meerderheid van de leerlingen gaat akkoord met de stelling dat alle jobs belangrijk zijn in de samenleving. 85% van de leerlingen vindt dit voor het bezoek, na het bezoek stijgt dit tot 89%. 87% van de leerlingen vindt eveneens dat alle jobs zowel door mannen als door vrouwen uitgevoerd kunnen worden. Dit is een stijging met 14% in vergelijking met het aantal leerlingen voor het bezoek. Bij de stelling Beroepen waarbij je ook veel met je handen moet werken, daar verdien je vaak veel geld mee vindt na het bezoek een stijging plaats van 7% bij de leerlingen die hier mee akkoord gaan (van 21% naar 28%). De leerlingen die niet akkoord zijn dalen van 24% naar 18%. Tenslotte is er bij de stelling Als je kiest voor een technische opleiding en een technisch beroep, dan heb je veel kans om na het afstuderen sneller werk te vinden dan in andere beroepen een stijging van 27% naar 36% bij de leerlingen die akkoord gaan. Bij de stelling Jongeren die nu al talent en interesse hebben voor techniek kiezen het best voor een technische opleiding of een technisch beroep is er eveneens na het bezoek een stijging merkbaar van 60% naar 71%. Enkel de stelling Hoe meer verschillende beroepen je leert kennen, hoe beter je uiteindelijk een beroep zal kunnen kiezen dat bij jou past vertoont een negatief resultaat. Voor het bezoek gaat 86% van de leerlingen hiermee akkoord, na het bezoek daalt dit aantal tot 78%. Hoe meer verschillende beroepen de leerlingen leren kennen, hoe moeilijker ze het vinden om een keuze te maken. Het grote aanbod aan beroepen in Het Beroepenhuis kan een oorzaak zijn van deze daling. Uit bovenstaande resultaten blijkt dat de leerlingen na een bezoek aan Het Beroepenhuis hun mening over verschillende thema s rond studie- en beroepskeuze veranderen. 109

111 Technische opleidingen en beroepen worden opgewaardeerd, genderstereotypen worden bijgesteld en leerlingen weten beter welke richting ze zelf uit willen gaan. 2.5 Naar een online evaluatiesysteem Je kwam meer te weten over beroepen waarvan je eigenlijk niet wist wat je daarvoor moest doen. Leerling 1 e graad secundair, interview door studenten Universiteit Antwerpen met een jongere die 2 jaar geleden naar Het Beroepenhuis op bezoek kwam. Begin juli 2014 diende Het Beroepenhuis een voorstel in voor een Interdisciplinair Project bij de opleiding master Opleidings- en Onderwijswetenschappen van Universiteit Antwerpen. De opzet was om het effect van een bezoek aan Het Beroepenhuis na te gaan op de studie- en beroepskeuze en indien nodig de evaluatieformulieren aan te passen. Na een uitgebreid literatuuronderzoek, met mogelijke pistes en achtergrondinformatie, maakten de studenten Master na Master onder leiding van professor Paul Mahieu een tweeledig onderzoek: Welke keuze maak je thuis na een bezoek aan Het Beroepenhuis? Effectmeting van een bezoek aan Het Beroepenhuis op studiekeuze. Enerzijds werkten zij een vernieuwde online vragenlijst uit, die wetenschappelijk werd gecontroleerd op validiteit en betrouwbaarheid. Anderzijds stelden ze een interview op om leerlingen, die eerder Het Beroepenhuis bezochten, te ondervragen over het effect hiervan op langere termijn. Het papieren evaluatieformulier werd omgevormd tot een online vragenlijst, met een gestandaardiseerde voor- en nameting met graadmeter om het effect van een bezoek te kunnen bekijken, zowel kwantitatief (statistisch) en kwalitatief (woordelijk). Zo werd het vooren na-onderzoek behouden, net als de meeste vragen, maar werd geopteerd om elke leerling en leerkracht apart het evaluatieformulier te laten invullen. Leerlingen vullen dus vanaf nu elk individueel hun deel in, niet meer via een klasgesprek met de leerkracht. Dit instrument werd geïntegreerd in onze eigen website in de zomervakantie van Een bijkomend voordeel is dat onze reservaties vanaf nu ook digitaal kunnen verlopen, via het ingeven van de schoolgegevens in dit systeem. Met een klein aantal testpersonen die op bezoek kwamen in Het Beroepenhuis, werd dit online evaluatieformulier getest. Uit de conclusie kwam naar vore n dat vooral kennisverruiming significant was, alsook de tevredenheidsgraad over het gehele bezoek. Mentaliteitswijziging over technische beroepen of zelfconceptverheldering bleek uit deze test niet statistisch significant: de bevraagde leerlingen hadden al een goed beeld over TSO en BSO vooraf aan het bezoek en schatten ook hun zelfkennis voordien al hoog in. Daarnaast werd ook een longitudinaal onderzoek opgezet voor leerlingen die al 2 jaar eerder op bezoek kwamen, om te bekijken wat het effect van een bezoek aan Het Beroepenhuis op langere termijn is. Dit gebeurde aan de hand van een interviewleidraad, waarmee de studenten van Universiteit Antwerpen 14 jongeren van het secundair onderwijs 110

112 bevroegen. De resultaten hiervan geven aan dat ouders de belangrijkste personen zijn om de studiekeuze mee te sturen. We zijn ook naar Het Beroepenhuis geweest en daar hebben we ook veel opdrachten moeten doen en dat heeft een paar leerlingen wel geholpen, van ja nu weet ik wel wat ik wil doen. Respondent 13, meisje uit 2 e secundair A-stroom. Daarnaast herinneren alle respondenten zich nog het bezoek aan Het Beroepenhuis en geven ze allen aan dat ze het bezoek leuk vonden. Vooral dat je zelf dingen kan doen. Ik hou er wel van om zelf dingen uit te proberen. Ik weet nog dat je daar in een vrachtwagen kan zitten met allerlei geluiden, dan kon je zelf op knoppen duwen, dat vond ik leuk. Dus echt om zelf iets te doen. Respondent 1, jongen uit 2 e secundair A-stroom. Ze geven ook aan dat ze nieuwe beroepen hebben leren kennen (kennisverruiming), maar een mentaliteitswijziging kon bij deze kleine groep niet op statistisch significante wijze worden vastgesteld. Ja, toch zeker wat je studiekeuze betreft en ja wat beroepen zo allemaal inhouden. In het zesde wist je zo niet echt wat sociaal technische wetenschappen inhoudt en daardoor leer je zo meer wat dat is. Respondent 6, 1 e jaar A-stroom TSO-georiënteerd. Pas aan het eind van het schooljaar worden de resultaten van het online evaluatie-instrument voor het eerst in kaart gebracht. We verwachten sprekende resultaten, maar houden natuurlijk ook in het achterhoofd dat effecten van een bezoek aan Het Beroepenhuis groter zullen worden al naargelang de leerkracht in kwestie deze activiteiten op voldoende en procesmatige wijze omkadert in de klas én daarbij ook de ouders betrekt. 111

113 3. Projecten 3.1 materialenbeurs Op 22 oktober 2014 vond de 9 de editie van de studiedag met materialenbeurs voor het schooljaar plaats. Dit is de jaarlijkse leraren dag waar ook leraren in opleiding en CLB-medewerkers worden voor uitgenodigd. Het programma zag er als volgt uit: 13u tot 17u: - Beurs met lesmaterialen over beroeps en studiekeuze - Vrij bezoek aan de interactieve tentoonstelling - Koffiebar 13u tot 13u45: - Workshop: Hoe STEM integreren in de lessen techniek? 14u tot 14u45 - Workshop: Building Heroes, het interactieve online bouwspel ontwikkeld door fvb-ffc Constructiv 14u tot 14u45 - Rondleiding en kennismaking met de tentoonstelling, beroepenateliers en de projecten van Het Beroepenhuis vzw 15u tot 15u45: - Workshop: Initiatie 3D-printen 15u tot 15u45: - Rondleiding en kennismaking met de tentoonstelling, beroepenateliers en de projecten van Het Beroepenhuis vzw 16u tot 16u45: - Rondleiding en kennismaking met de tentoonstelling, beroepenateliers en de projecten van Het Beroepenhuis vzw Er waren 127 mensen aanwezig. Daarmee bereikten we minder mensen dan vorig jaar (vorig jaar 153 aanwezigen). Van de 127 aanwezigen waren er 26 leerkrachten, 63 studenten uit lerarenopleidingen, 3 docenten van lerarenopleidingen, 23 standhouders en 12 geïnteresseerden uit andere organisaties. 112

114 Heel wat mensen volgden op 22 oktober een rondleiding die bestond uit een bezoek aan de interactieve tentoonstelling, een bezoek aan een speciaal uitgestalde expo van de beroepenateliers en een korte presentatie van de andere projecten van Het Beroepenhuis. De meeste mensen bleven na de rondleiding nog even om zelfstandig een kijkje te nemen in de tentoonstelling en de beurs met lesmaterialen te bezoeken. In de sessie Hoe STEM integreren in de lessen techniek? gaf docent Peter Hantson (Artevelde Hogeschool) een uiteenzetting over de didactische mogelijkheden van STEM en bevroeg hij ook de leerkrachten zelf omtrent de mogelijkheden die ze zien om STEM te integreren in de lessen techniek. Vervolgens kwam de sessie over Building Heroes aan de beurt. Dit werd een live quiz waarin een demo werd gegeven van het interactieve online bouwspel, ontwikkeld door fvbffc Constructiv. Met dit spel wil men jongeren warm maken voor een job in de bouwsector. Spelenderwijs leren de jongeren wat er allemaal komt kijken bij de bouw of verbouwing van een huis. Al gamend maken ze, op een realistische wijze, kennis met de boeiende wereld van de bouwberoepen. Presentatrice van dienst was Annabelle Van Nieuwenhuyse. 113

115 In de laatste workshop kregen de bezoekers de kans om een kijkje te nemen in onze Creaclub Technica, de STEM-academie van Het Beroepenhuis in samenwerking met TOFAM Oost-Vlaanderen en Ingegno. De kinderen van deze techniekclub gaven zelf een korte demonstratie 3D-printen aan de deelnemende leerkrachten. De 15 deelnemende organisaties: Organisatie De Stap - Studieadviespunt Gent Onderwijs en ondernemen Unizo Oost- Vlaanderen Materiaal Brochure De grote Stap. Secundair onderwijs in de regio Gent Overzichtsbladen De tweede en de derde graad, De derde graad en de specialisatiejaren/ Se-n- Se Website Website Onderwijskiezer: PowerPoint-Presentaties over secundair onderwijs Flyer Vakmansroute Brochure O & O Website Materiaal van Techniek is Sjiek: poster rolmodellen, buttons, festivalbandjes RTC Oost-Vlaanderen Materiaal van Bedrijf + School: postcards + infobrochure Website Bedrijf + School & techniek is Sjiek Arteveldehogeschool Gent vakgroep techniek Vormelek vzw Materiaal projecten vakgroep Voorstelling nieuw()e project()en Word elektrocrack Hier brandt de lamp ElektroGREENbox Op zoek naar de stroombron Red de stad Vonk Sneak preview van een logistiek spel LOGOS-folder en zakken LOGOS Lesmateriaal 'The Flow' CD-roms: 'Stroom van beroepen' + 'Areyouwaterproof?' Diverse beroepenfilms 114

116 Logistiek in Actie - Tools voor leerkrachten Info 'internationale handel' voor leerkrachten van het FIT: - Stroomlijn uw logistieke activiteiten veel gestelde vragen over internationaal ondernemen - Het exportplan - Internationaal ketenmanagement - Succesvol op de Duitse markt - Succesvol op de Franse markt - Internationale bedrijfscommunicatie - Help, ik wil exporteren - The Ports of Flanders De Vlaamse havens - feiten, statistieken en indicatoren Flanders Logistics - Zonder logistiek is 't paniek Lespakket Ik bouw Ik reken Lespakket vanuit de sector: Lager Onderwijs/Buitengewoon Lager Onderwijs fvb Constructiv Are You Waterproof SOCIAAL FONDS TRANSPORT EN LOGISTIEK - SFTL Opleidingscentrum Hout WVOK TOFAM Oost-Vlaanderen Pedagogische Begeleiding Stedelijk Onderwijs Gent Grafoc - Printmedia opleidingscentrum VIVO Social profit Bouwblokken Kaartenspel Building Heroes Workshop Building Heroes Een Boeiend Klasspel (5de-6de leerjaar basisonderwijs) Educatief pakket BO: De chocoladeroute + handleiding lkrn. en fiches lln. Educatief pakket SO: Het chocoladetraject + handleiding lkrn. en fiches lln. Interactief spel: De verdwenen vrachtwagenchauffeur Promotiefilmpje STARTRUCK + nieuwe facebookpagina Snapwraps Magazine: 'Drive' + postkaartjes (basis) Lessenpakket hout vasthouden GSM houder Agendaklem Website Promomateriaal Boetiek Techniek + wedstrijd Beroepengids STEM zal gepresenteerd worden. Ook de andere diensten zullen aan bod komen oa MI. Verdere info rond het IVA en de plaats van onze dienst binnen het IVA. Materialen en producten uit de workshops rond STEM zullen te zien zijn. Verdere info rond onze partners uit de onderzoekswereld van onderwijs en van ons netwerk COOL dat werkt rond onderzoekend en ondernemend leren. Printmedia Leermap Brochure secundair Printmediaonderwijs Brochure Ontdek de drukwereld Infobrochure naar de eerste graad Beroepenwaaier technische en praktische beroepen voor jongeren die in het secundair onderwijs al een keuze moeten maken Beroepenmap puzzel aan je toekomst Website en filmpjes van beroepsbeoefenaars 115

117 3.2 Doedagen In één woord: GEWELDIG! Een aantal kinderen hebben een optie gevonden voor de toekomst! Het stak geweldig in elkaar. De kinderen voelden zich echt in een werksituatie. Ongelooflijk hoe deze begeleiders dat hebben aangepakt. Echt waar, dank je wel! Leerkracht van Heilig Hart College Tervuren, over de doedag in Heverlee (Vlaams Brabant). In het schooljaar werd een nieuwe editie van de doedag in samenwerking met VDAB georganiseerd. De doedagen worden al sinds 2002 georganiseerd en hebben als uitgangspunt leerlingen van het 6 de leerjaar te laten kennismaken met verschillende beroepen en de bijhorende technieken in verschillende VDAB-competentiecentra. Hier kunnen ze via doe-activiteiten ervaren hoe een opleidingscentrum werkt en met realistische en concrete materialen aan de slag gaan. Het Beroepenhuis zorgt voor de pedagogische omkadering, de algemene organisatie en alle communicatie met en inschrijving van de scholen. VDAB stelt het nodige materiaal, de knowhow en de locatie ter beschikking en voorziet instructeurs en cursisten die in de centra de begeleiding van de activiteiten op zich nemen. Deze doedag ging door op 23 oktober 2014 in 24 competentiecentra verspreid over alle Vlaamse provincies. In totaal werden 66 verschillende scholen met 1634 leerlingen en 157 leerkrachten verwelkomd. Enkele scholen konden met meerdere klassen deelnemen. Hieronder een overzicht per provincie: 116

118 Aantal competentiecentra VDAB Aantal scholen Aantal leerlingen Aantal leerkrachten Oost-Vlaanderen West-Vlaanderen Vlaams Brabant Antwerpen Limburg Totaal Van de 66 scholen die deelnamen ontvingen we van 45 scholen in totaal 46 evaluatieformulieren (1 school stuurde 2 evaluatieformulieren 1 voor elke klas). We kregen respons van 68% van de scholen. Over het verloop van de doedag zijn de leerkrachten erg positief. Leerkrachten appreciëren de vele (vaak 1-op-1-)begeleiding, met instructeurs en cursisten die de leerlingen ondersteunen. Dat de leerlingen zelf actief aan het werk waren, met passend materiaal en grote machines soms, werd positief ervaren. Verder werd positieve feedback gegeven over zowel de timing, het materiaal, de voorbereiding, de gemotiveerde en duidelijke uitleg en hulp (van instructeurs en cursisten) als de souvenirs die ze mochten meenemen naar huis. Bij de vraag of er aanpassingen aan het concept van de doedag moeten gebeuren, antwoordde de meerderheid dat er geen opmerkingen zijn en alles prima draait zoals het nu is. Wat bij 2 leerkrachten wel terugkomt is de vraag om de doedag langer te laten duren. Andere leerkrachten halen net aan dat de timing ideaal is, omdat leerlingen anders hun concentratie zouden verliezen. 117

119 Bij het bevragen van de effecten van de doedag, worden volgende resultaten bekomen: Kennisverruiming Mentaliteitswijziging Zelfkennis talenten Beroeps- of studiekeuze O-Vl 100% 92% 85% 54% W-Vl 75% 75% 100% 50% Vl Brab 90% 92% 75% 50% Antw 70% 80% 80% 70% Limburg 89% 100% 89% 33% Totaal 89% 93% 87% 54% De doedag was een superdag voor mijn leerlingen. Ze deden dingen (vb: lassen, plooien, ) die ze nog nooit gedaan hadden. Het was vooral fijn dat ze ook zelf aan de slag mochten en niet enkel mochten kijken. Als leerkracht is het ook interessant om sommige leerlingen eens van een andere kant te leren kennen. Hier kunnen sommigen hun handigheid en praktische kennis echt tonen, veel meer dan in een gewone klassituatie op school. Voor herhaling vatbaar! Leerkracht van Basisschool Zele-Heikant, over de doedag in Sint-Niklaas (Oost- Vlaanderen). 54% van de leerkrachten (25 evaluatieformulieren) vindt dat de doedag ook een invloed heeft op de beroeps- of studiekeuze. De meeste leerkrachten die dit niet aankruisten, gaven aan dat het nog wat te vroeg is om in het zesde leerjaar al echt van beïnvloeding van beroeps- of studiekeuze te spreken. De ouders spelen ook een grote rol hierin. Bijna alle scholen (98% - 1 school uit Limburg niet) gebruikten de omkadering in de klas. 44 leerkrachten (of 96%) maakten gebruik van de voorziene lesvoorbereiding van Het Beroepenhuis, waarvan 12 leerkrachten (of 26%) ook ander lesmateriaal gebruikten. 1 leerkracht gebruikte enkel ander lesmateriaal. Dit ander lesmateriaal bestond onder andere uit materialen van Het Beroepenhuis, CLB, VDAB en eigen lesmateriaal. 118

120 De algemene evaluatie was van alle scholen positief. Enkele scholen geven aan jaarlijks te willen deelnemen en vragen of het niet mogelijk is de doedag meermaals te organiseren zodat alle scholen die willen kunnen deelnemen. Leerkrachten vinden het een zeer geslaagde didactische uitstap, zeker voor herhaling vatbaar. Ook het totaalconcept (voorbereiding, dag zelf en naverwerking) vinden ze fantastisch. Zeer leuk en leerzaam! De kinderen kwamen in direct contact met alles en voelden zelf ook wel of het iets voor hen zou kunnen zijn of niet. Dit was een goede voorbereiding voor de studiekeuze die de leerlingen op het einde van het schooljaar zullen moeten maken! Leerkracht van Vrije Gemeentelijke Basisschool Hunnegem, over de doedag in Zottegem (Oost-Vlaanderen). Van de leerlingen kregen we 903 reacties of 55% van het totaal aantal deelnemers. Hieronder een overzicht per provincie: Leerlingen die een evaluatie invulden Totaal aantal leerlingen op de doedag Responsgraad Oost-Vlaanderen % West-Vlaanderen % Vlaams Brabant % Antwerpen % Limburg % TOTAAL % Ik heb talenten ontdekt waarvan ik niet wist dat ik ze had. Sommige beroepen lijken gemakkelijker dan ze zijn. Een technisch beroep uitoefenen is niet alleen doen maar ook denken. Leerling van Priester Poppeschool, over de doedag in Temse (Oost-Vlaanderen). 119

121 De leerlingen kregen enkele stellingen waarop zij konden antwoorden. 875 leerlingen (97%) vonden de doedag boeiend, aangenaam en leuk. Maar liefst 655 leerlingen of 72% ontdekten op de doedag wat ze goed en minder goed kunnen. Ik wist niet dat ik zo handig was, ik dacht dat ik niet alles ging durven maar iedereen hielp zo goed. Leerling uit Basisschool Crombeen, over de doedag in Wondelgem (Oost-Vlaanderen). Op de vraag of ze beter weten welke beroepen bij hen passen, antwoordt 52% (469 leerlingen) positief, 21% (193 leerlingen) vinden dat ze dit niet beter weten na de doedag. Leerlingen die het niet beter weten, geven aan dat dit komt omdat er zoveel beroepen zijn, of net omdat ze meer variatie van beroepen wensten op de doedag. De leerlingen hebben een beter zicht op wat technische beroepen zijn, maar er zijn nog meer beroepen die ze zouden willen ontdekken. Leerkracht van Sint-Jozefschool, over de doedag in Beveren (West-Vlaanderen). De meerderheid van de leerlingen vindt alle beroepen even belangrijk en waardevol. Maar liefst 755 leerlingen of 85% geeft aan akkoord te gaan met deze stelling. Moesten de beroepen niet belangrijk zijn, zouden ze afgeschaft worden! Alles is belangrijk, maakt niet uit hoe klein of hoe weinig belang het ook heeft, toch heeft het belang! Leerlingen uit Vrije Gemeentelijke Basisschool Hunnegem, over de doedag in Zottegem (Oost-Vlaanderen). Als er niet zoveel beroepen zouden zijn, dan zouden er veel mensen werkloos zijn, en dat is niet goed. Leerlingen uit de Heilig Hartschool, over de doedag in Vilvoorde (Vlaams Brabant). De meningen waren vrij verdeeld over de laatste stelling: Jongeren met interesse en talent voor techniek kiezen best voor een technische opleiding of beroep. Zo n 494 leerlingen gaan akkoord met de stelling, 230 leerlingen twijfelen en 150 leerlingen gaan niet akkoord. Dat staat voor respectievelijk 57%, 26% en 17%. 120

122 Je zou dan beter techniek doen. Je moet vooral doen wat je graag doet en wat je goed kan, anders zal er snel verveling zijn. Leerlingen uit Basisschool Zele-Heikant, over de doedag in Sint-Niklaas (Oost-Vlaanderen). Van de 24 competentiecentra van VDAB waar een doedag werd georganiseerd, ontvingen we 16 evaluatieformulieren (67% van alle centra). Over de samenwerking tussen de VDAB en Het Beroepenhuis werd positieve feedback gegeven. De centra spreken van een goede en vlotte samenwerking, duidelijke en tijdige communicatie, prima zoals andere jaren. De begeleiding door de leerkrachten werd door de meeste competentiecentra als goed, enthousiast en gemotiveerd omschreven. Slechts in 2 centra werd dit niet van elke school even positief ervaren. Prima, gemotiveerde en geïnteresseerde leerkrachten. Leerlingen waren goed voorbereid en mateloos geïnteresseerd. Competentiecentrum in Herentals Brigandstraat. Sommigen waren zeer enthousiast en hielpen mee. Anderen waren eerder passief en keken toe. Competentiecentrum in Vilvoorde. De planning werd goed gevolgd en enkele centra geven zelf aan dat de timing perfect was. Enkele scholen waren te laat, maar daar is door de competentiecentra telkens passend op ingespeeld door bijvoorbeeld de eerste activiteit in te korten of de planning op te schuiven. De meeste centra waren positief over de groepsgrootte, enkel in Peer en Vilvoorde waren er enkele groepjes groter dan verwacht. De groepen waren net iets te groot. 14 leerlingen is eigenlijk te veel omdat er niet altijd voldoende werkmateriaal voorhanden is (soldeerbouten, ). Competentiecentrum in Vilvoorde. CC Wondelgem is, als pionier van de doedagen, nog steeds top. Heel inventieve interacties, met de instructeurs als enthousiaste coördinatoren en de werkzoekende cursisten als gedreven begeleiders. Niets dan lachende gezichten bij kinderen en leerkrachten. Mil Kooyman (Voorzitter Het Beroepenhuis), over de doedag in Wondelgem. De algemene reactie van alle bevraagden, is dat de doedag zeker voor herhaling vat baar is. 3.3 S(t)imulerend kiezen Het project S(t)imulerend kiezen is een initiatief van IPV, VDAB, VVKSO en GO!, gericht naar de 2 de graad TSO. Met het project wil men jongeren de arbeidsmogelijkheden tonen in de industrie en hen motiveren om de technische studie verder te zetten. De jongeren konden enerzijds een dag actief beroepen uitproberen in een VDAB competentiecentra en anderzijds deelnemen aan een interactieve quiz over de industrie in België. Aan Het Beroepenhuis werd gevraagd om deze quiz te ontwikkelen en ook uit te testen in de klassen. Het schooljaar werd als een testperiode gezien, waarbij 4 technische scholen betrokken waren uit Zaventem, Hoboken, Hoogstraten en Genk, met in totaal 56 leerlingen. De interactieve quiz werd een methodiek bestaande uit 3 onderdelen: de screening van de voorkennis van de leerlingen, de quiz zelf in 5 themarondes en een onderdeel om door te verwijzen naar interessante websites en instanties. De 5 thema s die aan bod komen zijn: (1) Industrie in België, (2) Binnenkijken in een bedrijf, (3) Wie doet wat in de industrie, (4) Veiligheid, kwaliteit en duurzaamheid en (5) Talenten en interesses. In de quiz die opgebouwd is met een PowerPointpresentatie zitten foto s, filmpjes en spelletjes. Er komt beeldmateriaal en tekstmateriaal aan bod dat verwijst naar deze industrieën: 121

123 chemie en kunststoffenindustrie, houtindustrie, printmedia, textielindustrie, metaalindustrie en voedingsindustrie. De testscholen en de partners waren na afloop van de testperiode erg tevreden over de interactieve quiz. De quiz is online vrij beschikbaar voor leerkrachten en er worden nascholingen georganiseerd voor leerkrachten die dat wensen. Bovendien wordt er gepland om een gelijkaardige quiz te ontwikkelen in het schooljaar , gericht naar het 2 de jaar van de 1 ste graad secundair onderwijs. 122

124 3.4 Wijs! aan t werk Met het project Wijs! aan t werk (WAW) ondersteunen de Stad Gent en de VDAB leerkrachten van de 3de graad secundair onderwijs van de scholen in de Gentse regio. De bedoeling is om meer arbeidsmarkteducatie te realiseren en te stimuleren. Na sinds 2011 verantwoordelijk te zijn geweest voor het voorbereidende onderzoek, de ontwikkeling en 123

125 eerste disseminatie van de goestingsmethodiek en de productenmand, blijft Het Beroepenhuis haar opgebouwde know-how inzetten. Concreet stuurt het regelmatig 2 van haar educatieve medewerkers uit voor sessies in de klas, in opdracht van de coördinerende Dienst Werk. Deze 2 maken deel uit van het WAW-vormingsteam, en nemen samen een belangrijk deel van de sessies voor hun rekening, zoals werd afgesproken met de beide opdrachtgevers. Zoals in het verleden blijft de waardering opvallend groot, zowel door leerkrachten als leerlingen, en dat gold voor een grote meerderheid van de 598 leerlingen en 91 onderwijsmakers die onze 2 medewerkers persoonlijk bereikten. Hieronder een overzicht van de 33 info- en vormingsmomenten (+ 50%) bij sommige van deze gelegenheden vonden er twee tegelijk plaats. datum school klas 18 november 2014 Meerdere uit Gent - Walking WAW in Kennismakingsmarkt/jobbeurs (Ghelamco) 6 TSO + 6 BSO + 7 BSO 10 maart 2015 VIP-school hoofdcampus 6 BSO 12 maart 2015 IVV Sint-Vincentius Gent 6 TSO 17 maart 2015 Edugo Oostakker 7 TSO 19 maart 2015 Edugo Oostakker 7 TSO 23 maart 2015 Edugo Oostakker 7 TSO 24 maart 2015 Edugo Lochristi 7 BSO 25 maart 2015 VIP-school campus Het Labyrint 6 BSO 30 maart 2015 Edugo Oostakker 7 TSO 1 april 2015 KTA Mobi 6 TSO 20 april 2015 KTA Mobi 6 BSO 21 april 2015 Bouwbanen Sint-Niklaas 6 BSO + 7 BSO 23 april 2015 KTA Mobi 6 BSO 27 april 2015 Sint-Franciscusinstituut Doornzele 7 BSO 4 mei 2015 Koninklijk Lyceum Gent 6 BSO + 7 BSO 4 mei 2015 Koninklijk Lyceum Gent 7 BSO 4 mei 2015 VIP-school 7 BSO 5 mei 2015 Bouwbanen Gent 6 BSO + 7 BSO 6 mei 2015 Koninklijk Lyceum Gent 7 BSO 11 mei 2015 VIP Martelaarslaan 7 BSO 11 mei 2015 PIHS Gent 6 TSO 124

126 12 mei 2015 PIHS Gent 6 BSO 12 mei 2015 PIHS Gent 6 TSO 13 mei 2015 PIHS Gent 6 BSO 13 mei 2015 VIP Martelaarslaan 7 BSO 28 mei 2015 HTO Sint-Antonius 6 BSO 28 mei 2015 HTO Sint-Antonius 6 BSO 28 mei 2015 HTO Sint-Antonius 6 BSO 29 mei 2015 Sint-Franciscus Melle 7 BSO 1 juni 2015 KTA MOBI 6 BSO De inhoud van de WAW-vormingen is daarnaast ook perfect inzetbaar bij evenementen. Dat bleek opnieuw op Bouwbanen, op 21 april en 5 mei 2015 georganiseerd door het Fonds voor de Vakopleiding in de Bouwnijverheid (FVB) in respectievelijk Sint-Niklaas (90 leerlingen) en Gent (77 leerlingen). Gedurende twee voormiddagen werden deze laatstejaarsstudenten van de aan bouw gerelateerde secundaire studierichtingen heel specifiek voorgelicht over het wat en hoe van een succesvolle overstap naar een job in de sector. Eén van de verschillende infosessies op hun programma, een prikkelende uiteenzetting over solliciteren, werd in totaal 16 keer gerealiseerd door het WAW-team. 3.5 Technologica Technologica wakkert de interesse voor techniek aan en geeft een heel ander beeld van BSO en TSO. Vooroordelen verminderen hierdoor. Sarah De Raedt, leerkracht 6 de leerjaar, basisschool De Wijze Boom, Sint-Amandsberg. Dit schooljaar werd Technologica opnieuw georganiseerd door het Regionaal Technologisch Centrum (RTC) Oost-Vlaanderen, samen met een ruim partnerschap vanuit het bedrijfsleven en het onderwijs, in de Eskimofabriek te Gent. Technologica is een techniekfestival waarbij laatstejaars BSO en TSO hun GiP (geïntegreerde proef) voorstellen op een beurs. De leerlingen komen uit de studierichtingen met een aanbod mechanica-elektriciteit, koeling-warmte en auto. Het evenement vond plaats op 21 mei 2015 voor leerlingen van het 6 de leerjaar, en voor de 7 de maal werd aan Het Beroepenhuis gevraagd om een programma te voorzien om jongeren warm te maken voor techniek en technische studierichtingen. Het Beroepenhuis zorgde ook dit jaar voor de educatieve omkadering voor zowel de leerlingen van het basisonderwijs als de laatstejaars van het BSO en TSO, de organisatie van de dag zelf voor de bezoekende leerlingen en een naverwerking met evaluatieformulier. 125

127 Aan deze editie namen 618 leerlingen en 50 leerkrachten deel, verspreid over de voor- en namiddag. Het evenement bestond uit 2 delen: enerzijds was er een bezoek aan de beurs met GiP s, anderzijds was er een ruimte met workshops rond techniek. De leerlingen werden per halve dag in 3 groepen verdeeld, van telkens ongeveer 100 deelnemers. Het bezoek startte met een korte gezamenlijke inleiding per groep, waarna de leerlingen startten in de GiP-beurs of in de workshopruimte. De groepen schoven telkens door, zodat elke groep 1 moment op de beursgrond en 2 momenten in de workshopruimte was. Voor het bezoek aan de GiP-beurs werden de leerlingen opgedeeld in groepen van ongeveer 10 leerlingen. Doorheen de beurs werden de groepjes begeleid door 11 studenten uit de lerarenopleiding van de Hogeschool Gent en Odisee. In de workshopruimte werden 24 workshops voorzien via RTC Oost-Vlaanderen, waaruit de leerlingen vrij en individueel konden kiezen. Door middel van een ponskaart die zij rond hun nek droegen hadden zij een overzicht van de workshops en konden ze de activiteiten waaraan ze deelnamen laten afstempelen. Hieronder een overzicht van de workshops: Organisator TOFAM OVL ism Het Beroepenhuis Timelab VTI Aalst Ugent HoGent Workshop Ontwerp je eigen USB 3D printer bakfiets Technieklab SelfIR Bouw zelf een homopolaire motor 126

128 OVMV vzw De wonderen van elektriciteit Ingegno droids met een hart! Scheppersinstituut Wetteren Soldeer van metaaldraad tot fiets VDAB Leer virtueel lassen VDAB Graveer je naam Odisee Ontdek de wondere wereld van domotica! Erasmusatheneum Deinze Programmeren van een Robot Bernardusscholen Mission To Mars RVO Society vzw Experimenteer bij RVO-Society met elektriciteit en stroomkringen. Koninklijk Atheneum Zelzate Muziek maestro! PTI Eeklo Hydraulische grijpkranen KTA-GITO Groenkouter Proefstation EDUGO Campus Glorieux Plooien van kunststoffen NMBS Treinsimulator Arteveldehogeschool Kleur Don Bosco Sint-Denijs-Westrem Alarminstallatie HTISA Wat met LED PlastIQ Plastic Lab Techniek is sjiek Photobooth De dag werd afgerond met een korte gezamenlijke afsluiter per groep. Dit schooljaar werd opnieuw een klassikale wedstrijd verwerkt in het evaluatieformulier dat aan de scholen werd toegestuurd na het bezoek aan Technologica. Van de 19 deelnemende scholen ontvingen we 11 evaluatieformulieren (responsgraad van 58%). Hieronder kort de resultaten van de leerkrachten en leerlingen. Uit de evaluatieformulieren van de leerkrachten blijkt dat alle leerkrachten de lesvoorbereiding van Het Beroepenhuis maakten, en 91% de inhoud van dit lesmateriaal goed vond. 1 leerkracht antwoordde neutraal. 64% van de leerkrachten vond het bezoek aan de GiP-beurs goed, zowel qua aanpak (64% eens), inhoud (55% eens) en begeleiding (73% eens). Volgens 73% van de leerkrachten was het contact met de GiP-leerlingen eerder goed of goed, 1 leerkracht vond de uitleg niet goed. 2 leerkrachten vonden dat de GiP-studenten te moeilijke technische woordenschat gebruikten (ondanks het lesmateriaal dat de GiP-studenten gebruikten ter voorbereiding van hun voorstelling op de beurs) en niet goed verstaanbaar waren door het lawaai in de zaal. 127

129 De begeleiders van de groepen hebben hun werk voortreffelijk gedaan volgens de leerlingen. Zelf ben ik in elke groep enkele keren gaan luisteren en ik deel hun mening. Ze hebben de leerlingen ook aangezet om in detail te kijken en de nodige vragen te stellen. De laatstejaars waren blij met de interesse en gaven een degelijke uitleg, soms een ietsje boven ons technisch niveau. Kaat Cuvelier, leerkracht 6 de leerjaar, basisschool Crombeen, Gent. Over de tijdsduur van het bezoek aan de beurs is 27% het eerder eens, 45% is het helemaal eens met de duur van de zoektocht in de GiP-beurs. 1 leerkracht duidde eerder oneens aan bij de duur van het bezoek: We hadden graag meer tijd gehad. Je zag aan de leerlingen dat ze meer wouden zien. Ellen Callewaert, leerkracht 6 de leerjaar, basisschool Het Molenschip, Evergem. Het concept van de workshops valt opnieuw in de smaak: 100% van de leerkrachten geeft aan dat de workshops goed waren. 91% van de leerkrachten vond de aanpak waarbij leerlingen vrije keuze hadden aan welke workshops zij wilden deelnemen, goed. 9% is het hiermee eerder eens. Verder vond 73% de tijdsindeling prima, 18% was neutraal en 1 iemand was niet akkoord: Aan dit gedeelte hebben de kinderen het meeste plezier gehad en hieruit hebben ze ook het meeste geleerd. Helaas was de tijd snel om De kinderen hadden graag meer activiteiten gedaan. Joke Verhaege, leerkracht 6 de leerjaar, De Wegwijzer, Assenede. Bij het bevragen van de effecten van een bezoek aan Technologica kwamen we tot de volgende positieve resultaten: 91% van de leerkrachten vindt dat de interesse voor techniek is aangewakkerd, 55% vindt dat Technologica bijdraagt tot de mentaliteitswijziging 128

130 tegenover TSO en BSO, 36% vindt dat de kennis over studierichtingen is verruimd bij de leerlingen en 36% vindt dat een bezoek aan het evenement de beroeps- of studiekeuze beïnvloedt. Veel leerlingen beschouwden een TSO en/of BSO richting toch nog als lager terwijl dit niet het geval is. Met de voorstelling van de GIP s maakten sommigen wel eens de bedenking dat dit allemaal nog niet zo eenvoudig is. Bieke Geldhof, leerkracht 6 de leerjaar, vrije basisschool De Krekel, Sint-Amandsberg. De leerlingen kregen een evaluatieformulier in de vorm van een klasgesprek. We kregen resultaten terug van 167 leerlingen. Dit is een responsgraad van ongeveer 27%. Uit de evaluatieformulieren blijkt dat 89% van de leerlingen een bezoek aan Technologica leuk vond. Op de vraag of ze het bezoek aan de GiP-beurs leuk vonden, antwoordde 78% positief. We mochten veel dingen maken en we konden die uiteindelijk ook meenemen naar huis, het was interessant omdat het allemaal nieuw was voor ons. Het is iets dat we niet alle dagen kunnen doen. Het was gratis! Zo konden we ons een beeld vormen van allerlei studierichtingen: we hebben veel bijgeleerd. leerlingen 6 de leerjaar, De Wegwijzer, Assenede. Ook de leerlingen hebben net als de leerkrachten- een verdeelde mening over de GiPstudenten op de beursgrond: 53% vond dat de studenten een duidelijke uitleg gaven, 41% vond dat niet. De belangrijkste reden die leerlingen hiervoor aangeven is dat de uitleg te moeilijk was, en er terminologie werd gebruikt die zij niet begrepen. Nochtans voorziet Het Beroepenhuis een lesvoorbereiding voor de leerlingen secundair om zich voor te bereiden op deze beurs en hun taal aan te passen aan de leerlingen van het 6 de leerjaar. Ze deden erg hun best om zeer veel en duidelijke uitleg te geven. Soms was de uitleg wat te moeilijk voor ons omdat we niet al die technische woorden begrijpen, omdat we niet al die namen van machines/machineonderdelen kennen. Maar we konden wel altijd begrijpen waarvoor het diende, leerlingen van het 6 de leerjaar, basisschool Crombeen, Gent. Over de begeleiding van de studenten lerarenopleiding van Hogeschool Gent en Odisee, die de leerlingen door de beurs loodsten, kwamen volgende bevindingen naar boven: 81% vond dat hij of zij een goede begeleider had, 13% ging hier niet mee akkoord. De meeste leerlingen waren tevreden over hun begeleider omdat de begeleider zelf ook 129

131 interesse toonde voor de GiP s. Hij/zij spoorde de leerlingen aan om zelf ook vragen te stellen., Bieke Geldhof, leerkracht 6 de leerjaar, VBS De Krekel, Sint-Amandsberg. 94% van de leerlingen vonden de workshopruimte leuk en interessant, slechts 2% vond dit niet. De leerlingen vonden Graveer je eigen naam en Alarminstallatie de leukste workshops. Leerlingen gaven wel aan dat een belangrijke reden om een workshop leuk te vinden, er van af hing of ze iets meekregen naar huis. Ook bij de leerlingen werd gepolst naar het effect van Technologica. Dat techniek tof is, heeft 56% ontdekt op Technologica. De anderen geven aan dat ze techniek al tof vonden of dat het gewoon hun ding niet is. Op de vraag of ze meer weten over TSO en BSO antwoordt 43% positief. 23% heeft hier geen mening over en 35% antwoordt negatief. Als feedback hierbij gaven leerlingen aan dat zij hierover al tijdens de lessen op school of bij opendeurdagen hadden geleerd. Ongeveer 51% van de leerlingen heeft erbij stilgestaan dat techniek overal aanwezig is. 22% gaat niet akkoord met de stelling. Enkele reacties van de leerkrachten: Het is voor de leerlingen de beste manier om op korte tijd te zien wat laatstejaarsstudenten TSO en BSO moeten presteren voor een GiP, wat ze allemaal kunnen. Daarnaast is het aanbod van workshops zo interessant, zo groot en zo zalig voor hen om kennis te maken met allerlei technische activiteiten. Op school hebben we noch de kennis, het materiaal en de machines om dat allemaal te geven. De workshops die we eventueel kunnen volgen in scholen en bedrijven kosten altijd handen vol geld.. de maximumfactuur, weet je wel Kaat Cuvelier, leerkracht 6 de leerjaar, basisschool Crombeen, Gent. Onze kinderen zijn steeds zeer geïnteresseerd en geboeid door de verschillende workshops die wij in de klas moeilijk kunnen aanbieden. Wij zien elk jaar het aantal echte doeworkshops vermeerderen. Hierdoor zijn de leerlingen elk jaar nog enthousiaster. Dit jaar had ik na het bezoek aan Technologica verschillende ouders met de vraag of ze de beurs ook in het weekend nog eens konden bezoeken Ik denk dat dat genoeg zegt. Isabel Lombaert, leerkracht 6 de leerjaar, BSGO De Regenboog, Ertvelde. Enkele reacties van de leerlingen: Ik heb op de beurs en tijdens de workshop dingen gezien en gemaakt, geprobeerd, waarvan ik niet besefte dat er ook (zoveel) techniek mee te maken had. Ik hoor nu achteraf nog zaken ivm techniek die ik niet wist, leerling 6 de leerjaar, basisschool Crombeen, Gent. Het was tof dat we veel zelf konden doen. Ik heb een andere kijk gekregen op techniek, leerlingen 6 de leerjaar, basisschool De Wegwijzer, Assenede. 3.6 GP Metal Awards Op 22 mei 2015 vond de GP Metal Awards plaats in Roeselare. Dit event is een initiatief van TOFAM West-Vlaanderen en is een beurs en wedstrijd die zich richt tot alle laatstejaars Metaal uit BSO-, TSO- en Doorstroomrichtingen uit West-Vlaanderen. Op deze editie werden er 21 GIP s (Geïntegreerde Proeven) getoond uit 16 West-Vlaamse scholen. Voorafgaand aan dit event werden West-Vlaamse leerlingen uit het 6 de leerjaar uitgedaagd om een robot te ontwerpen via de actie Metaal is Mega. De 3 scholen met de beste robot werden uitgenodigd voor het GP Metal Awards event. Deze in totaal 55 leerlingen uit het 6 de leerjaar, hun 5 leerkrachten en 11 ouders kregen een 130

132 programma dat door Het Beroepenhuis werd bedacht en begeleid. De jongeren konden roteren over 3 activiteiten: een geleid bezoek aan de GIP-beurs waarbij ze ook als jury werden ingeschakeld, het beroepenatelier metaal en technologie waar de jongeren een USB-stick maken en een atelier waar elke jongere een windmolen of een bibberspel maakte onder leiding van Ingegno vzw. 3.7 Beroepenrally metaal en technologie Ik wil jullie graag danken, in naam van mijn leerlingen en mezelf, voor de fantastische ervaringen die ze opdeden tijdens de Beroepenrally! Ze waren razend enthousiast over alle bedrijven en de aangeboden activiteiten. Kaat Cuvelier, Leerkracht 6 de leerjaar, Basisschool Crombeen, Gent De derde editie van de beroepenrally metaal en technologie vond plaats op dinsdag 7 oktober Dit evenement is een gezamenlijk initiatief van 6 bedrijven, het sectorfonds TOFAM Oost-Vlaanderen, Het Beroepenhuis en het departement Werk en Economie van de Stad Gent. Het initiatief wil jongeren via ervaringsgerichte activiteiten laten kennismaken met een aantal knelpuntberoepen uit de sector metaal en technologie. Het Beroepenhuis stond in voor de educatieve omkadering van de beroepenrally in de klas en voor de organisatie van het evenement. Ook waren er die dag 3 Beroepenhuismedewerkers aanwezig om het doorschuifsysteem in goede banen te leiden. De 6 betrokken bedrijven (Volvo Cars Engine Center, Plastal, Tower, MC Synchro, Johnson Controls en OCAS) zijn gevestigd in het Skaldenpark in de Gentse haven. Zij 131

133 engageerden zich om doorlopend van 10u tot 15u30 activiteiten te organiseren. In de bedrijven konden de leerlingen kennismaken met verscheidene beroepen uit de sector metaal en technologie: onderzoeker, surface operator, kwaliteitsverantwoordelijke en productieoperator. Als onderzoeker mochten de leerlingen een black carbon test uitvoeren op metaal. Als surface operator maakten de leerlingen kennis met de productie van het koetswerk. Als productieoperator zochten de leerlingen naar een manier om stof over een autozetel te bevestigen, mochten de leerlingen de onderdelen van een motorblok assembleren en leerden de leerlingen hoe een velg aan een band wordt bevestigd. Ten slotte gingen de leerlingen aan de slag als kwaliteitsverantwoordelijke om de controle van bumpers uit te voeren. In totaal namen 114 leerlingen uit 6 Gentse scholen deel (Methodeschool De Buurt, BS De Triangel, BS De Stadspoort, BS Crombeen, Gaspard de Colignyschool en BS t Klimrek Van Beverenplein). De leerlingen werden ondersteund door 10 begeleidende leerkrachten en ondersteunend personeel. Verder werden de leerlingengroepen begeleid door 7 HoGentstudenten uit de lerarenopleiding lager onderwijs voor het vak Techniek. Ook hun 2 docenten waren betrokken. Uit de reacties van de leerkrachten kwam naar voren dat de tijdsindeling goed was. Een leerkracht verwees wel naar de vertraging die de bus opliep tijdens de ochtendspits. De evaluatieformulieren van de leerkrachten verwezen vooral naar de gedrevenheid en het enthousiasme van de begeleiders om hun beroep te delen met de leerlingen. De leerlingen vonden het boeiend en leuk dat ze zelf aan de slag mochten gaan. De deelnemende bedrijven reageerden ook positief op de nieuwe tijdsindeling. Verder waren de partners tevreden over het gedrag van de leerlingen en over de samenwerking met Het Beroepenhuis. Kortom, de bedrijven zijn bereid om in de toekomst nogmaals deel te nemen aan de beroepenrally Metaal en Technologie. 3.8 Zorgberoepenrally s We hebben uitleg gekregen door zeer enthousiaste mensen met een warm hart voor hun job. Elk van hen straalde beroepsfierheid uit. Belangrijk als voorbeeld voor onze leerlingen. Leerkracht 4 de jaar Sociaal-Technische Wetenschappen, Sint-Laurensscholen Secundair Onderwijs Zelzate. Een zorgberoepenrally laat jongeren op een ervaringsgerichte manier verschillende beroepen ontdekken in een reële werkomgeving, door verschillende locaties te bezoeken. Zo worden de beroepen uit de onbekendheid gehaald en kunnen leerlingen uittesten of ze de juiste talenten en interesses hebben voor deze beroepen of voor de zorgsector. 132

134 Dit jaar ging de zorgberoepenrally opnieuw door in 3 steden: op 7 november 2014 in Dendermonde, op 14 november 2014 in Oudenaarde en op 25 november 2014 in Eeklo (regio Meetjesland). Dankzij een doorschuifsysteem konden de leerlingen in kleine groepen proeven van ongeveer 7 beroepen per stad uit de social profit, aan de hand van een deelactiviteit van het beroep. Volgende beroepen werden gekozen: (1) verzorgende in de thuiszorg, (2) verpleegkundige, (3) ergotherapeut, (4) kinesitherapeut, (5) opvoeder, (6) verpleegkundige in de ouderenzorg, (7) diëtist en (8) logopedist. Zo konden leerlingen bijvoorbeeld een inspuiting geven in een prikarm als verpleegkundige en een tillift besturen als ergotherapeut. Ook tijdens het wandelen van de ene naar de andere activiteit werden de leerlingen uitgedaagd door bijvoorbeeld een rolstoelparcours. Het Beroepenhuis zorgde voor een draaiboek en de algemene organisatie per rally en ontwikkelde ook een educatief pakket voor scholen. Het educatief pakket is voor de 2 e graad secundair onderwijs. Deze doelgroep is hetzelfde gebleven als bij de vorige editie in Sint-Niklaas, Aalst en Gent in Er werd samengewerkt met verscheidene partners uit de zorgsector, die zorgden voor de concrete uitwerking van hun activiteit en de begeleiding hiervan op de dag zelf. - De partners in Dendermonde waren (1) Vesaliusinstituut, (2) Algemeen Ziekenhuis Sint- Blasius, (3) CM (Thuiszorgdienst thuis blijven wonen, jeugddienst Dendermonde en Thuiszorgwinkel), (4) Dagcentrum Abelia en (5) Wit-Gele Kruis Oost-Vlaanderen. - De partners in Oudenaarde waren (1) Instituut Voor Verpleegkunde Sint-Vincentius, (2) Woonzorgcentrum Heilig Hart (campus Kloosterhof, Dagverzorgingscentrum De Hoektoren en campus Heilig Hart), (3) Wit-Gele Kruis Oost-Vlaanderen, (4) Present - Joka vzw. - De partners in Meetjesland waren (1) Instituut Voor Verpleegkunde Sint-Vincentius, (2) Algemeen Ziekenhuis Alma, (3) Woonzorgcentrum Sint-Elisabeth, (4) Woonzorgcentrum Avondzegen, (5) Wit-Gele Kruis Oost-Vlaanderen. - Overkoepelend voor de 3 rally s werkten 5 thuiszorgorganisaties samen: Solidariteit voor het Gezin, Familiehulp, Familiezorg, Partena en Bond Moyson-Thuishulp. In totaal werden 595 leerlingen en 55 leerkrachten ingeschreven. Zij werden per halve dag in 10 groepen verdeeld voor het doorschuifsysteem. Stad Aantal leerlingen Aantal leerkrachten Totaal aantal Dendermonde Oudenaarde Meetjesland TOTAAL

135 Na de zorgberoepenrally werden naar zowel de scholen (leerkrachten en leerlingen), de begeleiders van een groepje leerlingen als de partners evaluatieformulieren gestuurd. Voor elke stad werd een apart evaluatieformulier opgesteld. Er werden evaluatieformulieren ontvangen van 19 leerkrachten uit 16 verschillende scholen: 5 scholen uit Dendermonde, 5 scholen uit Oudenaarde en 6 scholen uit Meetjesland (Eeklo). Alle leerkrachten gaven aan de voorziene lesvoorbereiding van Het Beroepenhuis te hebben gebruikt, behalve 1 leerkracht uit het Meetjesland. De leerkrachten vonden de lesvoorbereiding goed tot zeer goed, maar werkten er wel langer dan één lesuur aan met hun leerlingen. Zeer goed. We hebben wel meer tijd nodig gehad dan jullie voorzien. Leerkracht 3 de en 4 de jaar Voeding-Verzorging, OLVP Lokeren. Over het verloop van de zorgberoepenrally zelf waren de meningen meer uiteenlopend. De meeste leerkrachten gaven aan dat de tijdsindeling niet of minder goed was, ze gaven aan dat deze te kort was om alle leerlingen voldoende aan bod te laten komen, soms moest het ook te snel gaan om een duidelijke uitleg te krijgen of moest een activiteit overgeslagen worden. Per activiteit werden 12 minuten voorzien. Ook de wandelafstand tussen de verschillende opdrachten vonden sommigen te ver in vergelijking met de duur van deze beroepsactiviteiten. Het was echt een rally. Leerkracht 4 de jaar Humane Wetenschappen, Sint-Vincentiusinstituut Dendermonde. De rally mocht gerust gespreid worden over een volledige dag, nu moest alles heel snel gaan. Leerkracht 4 de jaar Sociaal-Technische Wetenschappen, OLV College Campus Centrum Zottegem. De begeleiding doorheen de rally werd algemeen (zeer) goed en enthousiast bevonden, 1 leerkracht uit Dendermonde vond dat de begeleider van hun groepje meer toelichting mocht geven. Wat betreft de activiteiten werd de mening van de leerkrachten bevraagd per beroep en per tussendooractiviteit. In alle 3 de steden werd algemeen gesteld duidelijke uitleg gegeven en interactieve doe-opdrachten uitgevoerd. Toch geven leerkrachten aan dat sommige 134

136 activiteiten uitgebreider mochten zijn, zodat er meer diepgang was of alle leerlingen de activiteit konden doen. Na de zorgberoepenrally gaven leerkrachten enkele effecten aan als gevolg van de deelname: Verruiming kennis zorgberoepen Bijdrage verwerven zelfkennis over eigen talenten en interesses Bijdrage mentaliteitswijziging tav zorgberoepen Beïnvloeding studie- of beroepskeuze Dendermonde Oudenaarde Meetjesland Totaal 80% 80% 89% 84% 20% 40% 67% 47% 20% 60% 11% 26% 40% 60% 22% 37% De meerderheid van de leerkrachten (84%) vindt dat de rally bijdraagt aan een verruiming van kennis over de zorgberoepen. Een minderheid (47%) geeft daarentegen aan dat de leerlingen meer zelfkennis hebben verworven wat betreft hun eigen talenten en interesses, behalve in Meetjesland waar 67% van de leerkrachten dit effect relevant vindt. Vervolgens duidde 26% aan dat een mentaliteitswijziging ten aanzien van zorgberoepen een mogelijk effect is van de rally. Dit lage procent kan te wijten zijn aan het feit dat de meerderheid van de deelnemende leerlingen reeds voor een sociale studierichting gekozen hadden. Tenslotte besluit 37% dat de beroeps- of studiekeuze van de deelnemende leerlingen mogelijks beïnvloed kan worden door hun deelname. Het is natuurlijk nog vroeg in een vierde jaar maar er zijn wel een aantal leerlingen die een beroep in de zorgsector overwegen. Leerkracht 4 de jaar Humane Wetenschappen, Sint-Vincentiusinstituut Dendermonde. 3 leerlingen kwamen hun twijfels/gevoelens na deze dag bespreken; 1 leerling had nooit gedacht aan verpleegkunde maar dacht hier na de rally wel aan. Leerkracht 4 de jaar Voeding-Verzorging, Instituut Stella Matutina Michelbeke. Bepaalde leerlingen hadden geen idee van bepaalde beroepen, door de rally hebben ze hier een beter zicht op gekregen. Leerkracht 3 de en 4 de jaar Voeding-Verzorging, Technisch Atheneum Merelbeke. Tenslotte werd aan de leerkrachten gevraagd of zij suggesties voor de toekomst hadden. Bij bijna alle leerkrachten kwam de tijdsduur als aandachtspunt terug: zij willen dat er meer tijd wordt voorzien voor een ruimere en meer diepgaande kennismaking met alle beroepen en dat er meer ruimte wordt gelaten voor vragen. Verder gaven een aantal leerkrachten (1 leerkracht uit Dendermonde, 3 leerkrachten uit Oudenaarde en 2 leerkrachten uit Eeklo) aan dat het misschien beter zou zijn er een volledige dag van te maken. Kennismaking met jongere zorgvragers (bv. bezoek aan een kinderdagverblijf) werd zowel in Oudenaarde als in Meetjesland door een aantal leerkrachten als een gemis ervaren. Ook het vermijden van al te verre verplaatsingen werd aangehaald als mogelijke suggestie naar de toekomst toe. Daarnaast kwam ook heel veel positieve feedback aan bod: een heel tof concept, veel enthousiasme, goede organisatie, heel leerrijk en op niveau van de leerlingen zijn enkele 135

137 reacties van de deelnemende leerkrachten. Beter een volledige dag van maken, zodat leerlingen tijd hebben om alles rustig te onderzoeken, vragen te stellen, alles eens kunnen laten bezinken. Nu was het hollen tegen de klok van hier naar daar waarbij een beetje voorbijgegaan wordt aan het concept om leerlingen informatie en kennis bij te brengen. Het concept zat in ieder geval wel goed, en prima organisatie! Leerkracht 3 de en 4 de jaar Voeding-Verzorging, Koninklijk Atheneum Dendermonde. Ook de leerlingen hun mening over de zorgberoepenrally werd bevraagd. Van de 595 leerlingen kregen we een reactie van 368 leerlingen, een responsgraad van 62%. De leerlingen komen uit alle deelnemende studierichtingen (Sociaal-Technische Wetenschappen, Voeding-Verzorging en Humane Wetenschappen). Leerlingen op zorgrally Evaluaties ontvangen Responsgraad Dendermonde % Oudenaarde % Meetjesland % Totaal % De leerlingen geven aan dat ze veel hebben bijgeleerd. Ik had geen idee dat zoveel verschillende beroepen aan bod kwamen in een woonzorgcentrum. Leerling 4 de Sociaal-Technische Wetenschappen, OLV College Campus Centrum Zottegem. We mogen fier zijn op de richting die we studeren, met dit diploma wacht ons op werkvlak een mooie toekomst! Leerling 4 de Voeding-Verzorging, Atheneum De Tandem Eeklo. Om na te gaan wat de effecten van deze dag op de jongeren was, kregen ze enkele stellingen voorgeschoteld. Hieronder kort de resultaten: 136

138 Van alle leerlingen vond 62% de rally aangenaam, boeiend en leuk. 24% had hierover geen mening, en 14% ging niet akkoord met de stelling. De leerlingen die negatief antwoordden, gaven als feedback dat het (te) veel stappen was en sommigen wilden nog meer zelf aan de slag gaan of vonden dat er te weinig tijd was. 74% van de leerlingen heeft na de beroepenrally wel een beter beeld van wat de beroepen inhouden. 17% heeft hierover geen mening en 9% vind dit niet. We vonden sommige informatie wel nuttig maar wilden over sommige zaken toch nog meer te weten komen door vragen te kunnen stellen. Leerlingen 3 de en 4 de Voeding-Verzorging, Koninklijk Atheneum Dendermonde. We hadden graag nog meer uitleg gekregen bij de verschillende beroepen, het mocht langer duren. Leerlingen 4 de Voeding-Verzorging, College OLV ten Doorn Eeklo. Op de vraag of de leerlingen nu een beter zicht hebben op wat ze goed of minder goed kunnen, komt er een vrij onbesliste reactie: slechts 15% geeft aan zichzelf beter te kennen, 29% heeft hierover geen mening en maar liefst 56% zegt zichzelf nu niet beter te kennen. De leerlingen uit Dendermonde en Oudenaarde geven de opmerking opnieuw dat de tijd te kort was of dat ze niet voldoende mochten doen om echt al te weten of het iets voor hen is. Een aantal leerlingen uit Meetjesland geven aan dat ze ook graag kennis hadden gemaakt met andere beroepen (bv. kinderverzorger). De rally zorgde er wel voor dat de jongeren beter weten of de zorgberoepen bij hen passen. Liefst 47% van de leerlingen weet dit nu beter, 29% heeft hierover geen mening en 24% weet dit nog niet beter. Bij de reacties van de leerlingen komt opnieuw de te korte tijdspanne per opdracht naar boven als meest aangegeven argument. We willen graag nog meer uitproberen om dit te weten te komen. Leerlingen 3 de en 4 de Sociaal-Technische Wetenschappen, Koninklijk Atheneum Maldegem. Heel wat jongeren werden bevestigd in hun keuze voor de zorgsector en 19% van de leerlingen (11% in Dendermonde, 35% in Oudenaarde, 12% in Meetjesland) geeft aan dat de zorgberoepenrally hen er bewust van overtuigd heeft dat een zorgjob bij hen past. 137

139 Ook de begeleiders van een groepje leerlingen ontvingen een evaluatieformulier. In sommige steden werden studenten ingezet, in andere Zorgambassadeurs of een combinatie van beide. Van de 31 mensen die een groepje leerlingen hebben rondgeleid, kregen we 21 evaluatieformulieren terug, een respons van 68% (8 uit Dendermonde, 7 uit Oudenaarde en 6 uit Meetjesland). In de evaluatie duidt iedereen aan dat de samenwerking met Het Beroepenhuis goed tot uitstekend verlopen is, zowel bij de voorbereiding als op de dag van de rally zelf. De dag wordt heel goed voorbereid. Mogelijkheid tot vragen, voorbereidend contact ter plaatse, alle nodige papieren, Aangename samenwerking, met fijne mensen. Annelies Hofman, Arteveldehogeschool, begeleider van een groepje in Meetjesland. Wat de tijdsindeling op de dag zelf betreft vond 9% van de begeleiders het uitstekend, 24% vond deze goed, 5% (1 persoon) had geen mening en 62% vonden de tijdsindeling minder goed. De bemerking betreft de tijdsindeling heeft te maken met de te korte tijd per activiteit. Een uitbreiding x1.5 of x2 zou de kwaliteit ten goede komen. Kris Coppens, VDAB, begeleider van een groepje in Dendermonde. Verder is bijna iedereen tevreden over het gedrag van de leerlingen, slechts 9% (2 begeleiders) vonden het gedrag minder goed, waarbij de (te) jonge leeftijd van de deelnemende leerlingen werd aangehaald. 20 van de 21 respondenten geven aan dat ze vinden dat een zorgberoepenrally voor herhaling vatbaar is. 1 begeleider van Dendermonde zal niet meer deelnemen aan een volgende editie omdat hij in pensioen zal zijn. Het stelt jongeren in staat om proefondervindelijk kennis te maken met de verschillende sectoren. Els Mattheys, Wit-Gele Kruis Oost-Vlaanderen, begeleider van een groepje in Dendermonde. Ik vind het een mooi initiatief om de beeldvorming van zorgberoepen in de kijker te zetten. Hilde Van Eeckhout, Instituut Voor Verpleegkunde Sint-Vincentius, begeleider van een groepje in Oudenaarde en Meetjesland. Enkele begeleiders halen aan dat er nog meer nadruk moet liggen op ASO-leerlingen aantrekken en dat het beter zou zijn op 1 locatie te blijven. We moeten ook blijven zorgen voor een diversiteit aan beroepen (die ook voor BSO-leerlingen toegankelijk zijn). We laten de jongeren net juist genoeg proeven om interesse op te wekken naar meer. Heidi Roels, Wit-Gele Kruis Oost-Vlaanderen, begeleider van een groepje in Dendermonde. Door leerlingen actief verschillende taken te laten uitproberen zoals wondverzorging, bloeddruk meten, kan dit extra stimulerend werken. Patrick Vermaercke, Woonzorgcentrum Mariahuis Gavere, begeleider van een groepje in Oudenaarde. Ook de partners die meehielpen met het realiseren van de rally bezorgden ons enkele bevindingen. Het Beroepenhuis ontving 15 evaluatieformulieren van partners die een activiteit voorstelden op de zorgberoepenrally: 7 formulieren uit Dendermonde, 6 formulieren 138

140 uit Oudenaarde en 2 formulieren uit Meetjesland. Ook deze partners waren tevreden over de samenwerking met Het Beroepenhuis zowel in de voorbereiding als op de dag zelf. De reacties zijn enkel uitstekend of goed. Leuk dat jullie zeer makkelijk aanspreekbaar zijn! Saar Wittevrongel, Thuishulp vzw, begeleider bij het beroep verzorgende in Oudenaarde. De tijdsindeling komt vaak terug bij de opmerkingen. 74% duidde aan dat de tijd minder goed verdeeld was en 13% vond de tijdsindeling niet goed, 13% vond het wel ok. Tijdsduur was een minpunt. Op 12 minuten, waarvan nog enkele verdwenen in het binnenkomen en organiseren Ik zou volgende keer één activiteit kiezen en hierbij iets dieper ingaan. Dan verlies je natuurlijk de mogelijkheid om mensen te prikkelen die toevallig de gekozen activiteit niet goed vinden. Luc Lefevre, AZ Sint-Blasius, begeleider bij het beroep kinesitherapeut in Dendermonde. 12 minuten om een beroep voor te stellen is zéér kort. Bij sommige groepen was het gesprek net goed op gang gekomen op het moment dat ze alweer naar de volgende opdracht moesten. Saar Wittevrongel, Thuishulp vzw, begeleider bij het beroep verzorgende in Oudenaarde. Misschien een activiteit minder voorzien zodat een kleine tijdsbuffer tussen de verschillende opdrachten zit. Dirk Vandewalle, WZC Sint-Elisabeth, begeleider bij het beroep kinesitherapeut in Meetjesland. Over de hulp van de leerkrachten was iedereen over het algemeen tevreden. Het gedrag van de leerlingen werd door de meeste begeleiders als goed ervaren, enkel bij de beroepen ergotherapeut en kinesitherapeut in Oudenaarde werd respectievelijk aangegeven dat een 2 de graad secundair te jong is en de leerlingen weinig interesse toonden omwille van de minder toegankelijke diplomavereisten voor het beroep. Iedereen is het er over eens dat een herhaling van de zorgberoepenrally goed zou zijn. Als suggesties naar de toekomst toe wordt opgemerkt om de groepsgrootte rond een 10- tal jongeren te houden, de timing per activiteit uit te breiden, de 3 de graad secundair eventueel uit te nodigen en toch te proberen om meer ASO-leerlingen te betrekken. Alle partners vinden de formule van de beroepenrally nuttig om onze doelen te bereiken. Het schept op zeer korte tijd toch wel een kader waarin de zorgsector werkt en je bereikt mensen in een alternatief kader wat altijd meer stimulerend is. Het feit dat je zo een actie opzet geeft ook een duidelijk signaal naar de toekomstige student dat ze nodig zijn. Luc Lefevre, AZ Sint-Blasius, begeleider bij het beroep kinesitherapeut in Dendermonde. Goed dat de leerlingen op deze manier wat feeling krijgen met de sfeer in een woonzorgcentrum. Cindy Huys en Erwin Van de Mergel, WZC Heilig Hart, begeleiders bij het beroep kinesitherapeut in Oudenaarde. Wanneer we de feedback van alle betrokkenen de leerkrachten, de leerlingen, de begeleiders en de partners samen bekijken, kunnen we in de eerste plaats opnieuw 139

141 positief zijn. De samenwerking tussen de verschillende partners is zeer goed verlopen en de lesvoorbereiding werd goed gebruikt op de scholen. Bovendien heeft de rally ook het beoogde effect bereikt. 3.9 Schilder op school (SOS) In maart 2016 gaat de 3 de editie door van SOS, Schilder op school, een initiatief dat tweejaarlijks georganiseerd wordt door Bouwunie (schilders en decorateurs), Building Heroes en IVP (de federatie voor fabrikanten en importeurs van verf). Het project zorgt in heel Vlaanderen voor een samenwerking tussen 3 partijen: een professionele schilder, leerlingen uit een technische school uit de afdeling schilderendecoratie en een klas uit het 6 de leerjaar van een basisschool. De leerlingen van het 6 de leerjaar krijgen een praktijkles van de schilder en de leerlingen uit de nijverheidsschool en werken daarna verder aan een colorwall, een schilderproject op school. Bij elke editie worden er ongeveer 30 secundaire scholen en evenveel basisscholen betrokken op de actiedag. Om deze tweejaarlijkse actie nog sterker educatief te onderbouwen, werd er aan Het Beroepenhuis gevraagd om een lessenpakket te ontwikkelen voor het 6 de leerjaar als voorbereiding op de actiedag. Daarnaast ontwikkelde Het Beroepenhuis een draaiboek op maat van een verffabrikant om jongeren te ontvangen tijdens een bedrijfsbezoek. Het lessenpakket werd in overleg met Bouwunie en met professionele schilders opgebouwd met als resultaat een pakket om 2 lesuren te vullen. Er is een versie voor het reguliere 6 de leerjaar en een versie voor buitengewoon onderwijs. De volgende activiteiten komen aan bod: (1) een klasgesprek over technische beroepen en de bouwsector, (2) de volgorde bepalen van beroepen die een huis bouwen, (3) een klasgesprek over de taken van de 140

142 schilder-decorateur, (4) via een filmpje de talenten en studiemogelijkheden van de schilderdecorateur ontdekken, (5) de verschillende stappen bij het schilderen, (6) berekenen hoeveel verf er nodig is, (7) creatief kleuren kiezen voor een zelf gekozen kamer, (8) veiligheid tijdens het schilderen, (9) terugblik op het hele thema, (10) de mogelijkheid tot een bedrijfsbezoek aan een verffabrikant. Het lessenpakket zal online beschikbaar zijn voor alle scholen. Voor de scholen die willen deelnemen aan de actiedag Schilder op school vormt het ook een voorwaarde om deel te nemen. Vanaf september 2015 zal Het Beroepenhuis aan alle bezoekende scholen uit het basisonderwijs een folder meegeven over het project Schilder op school IKANDA Een superleuke, drukke, vermoeiende, maar nooit te vergeten dag! Leerkracht 6 de leerjaar, De Klimrank, Poperinge. Het was superleuk om de BV s te ontmoeten! Leerling 6 de leerjaar, Edugo Slotendries, Oostakker. Op 2 april 2015 organiseerde Flanders DC voor de 6 de maal het kindercongres IKANDA. In de Brabanthal in Leuven werden opnieuw zo n 1600 Vlaamse leerlingen uit het 6 de leerjaar 141

143 samen met hun leerkrachten uitgenodigd. Op dit unieke kindercongres wil men 12-jarigen meer over hun talenten laten ontdekken. Het programma, vergelijkbaar met een congres voor volwassenen, bestond uit 2 plenaire gedeeltes waarin bekende Vlamingen kwamen vertellen over hun talenten. Dit jaar verwelkomde IKANDA Tom Waes, Veronique Leysen, Natalia, Martine Tempels, Marc De Bel, Fatty K, Anthony Kumpen, Slongs Dievanongs en Adil El Arbi en Bilall Fallah. De presentatoren waren - net als vorig jaar - Kobe Van Herwegen en Ketnetwrapster Sien Wynants. Tussen deze 2 gedeeltes was er tijd voor workshops waar de leerlingen konden proeven van wetenschap, cultuur en ondernemerschap. Het Beroepenhuis zorgde, samen met Jeugd en Muziek en Technopolis, voor heel wat doe-activiteiten die gedurende 2 uur lang werden opengesteld voor het publiek. Bij Het Beroepenhuis konden de leerlingen opnieuw deelnemen aan verschillende workshops rond beroepen en talenten. Een sleutelkastje in elkaar steken als schrijnwerker; smaken herkennen als kwaliteitsverantwoordelijke, een verband aanleggen als verpleegkundige, een badge maken als productieoperator, zijn slechts enkele voorbeelden van de 14 aangeboden activiteiten. Vanuit de sector haven en binnenvaart kwam men opnieuw zelf de opdracht begeleiden, namelijk het laden van containers op de juiste manier als officier. Daarnaast was ook de Startruck van SFTL aanwezig om het beroep vrachtwagenchauffeur te laten ontdekken. Zo n 800 leerlingen namen deel aan 1 of meerdere van deze 14 workshops van Het Beroepenhuis IRIS TL (Franstalig) Toutes les activités étaient très enrichissantes et amusantes pour les enfants. La manipulation est un des éléments qui capte l attention des élèves. Ils ont été ravi de participer à cette matinée découverte et je suis déjà volontaire pour l année prochaine. Sarah Van Kets, leerkracht 5 de leerjaar, basisschool Les Sureaux, Anderlecht. Op 28 november 2014 ging er voor de 2 e maal een doedag voor transport en logistiek door in het beroepsreferentiecentrum IRIS TL in Anderlecht, onder leiding van Het Beroepenhuis. De 1 ste editie was er voor Nederlandstalige scholen, bij deze editie konden Franstalige scholen inschrijven. Er namen 41 jongeren uit het 5 de en 6 de leerjaar aan deel uit 2 verschillende Franstalige scholen uit Brussel. Daarnaast waren er nog 26 mensen 142

144 betrokken: de leerkrachten van de jongeren, de partners en de leerlingen uit de 3 de graad secundair onderwijs die de jongeren mee begeleidden. De jongeren werden getrakteerd op een hele reeks actieve workshops, georganiseerd in samenwerking met 7 partners, om kennis te maken met de sector transport en logistiek in een doorschuifsysteem. Onder begeleiding van SFTL konden ze het interactieve spel De verdwenen vrachtwagenchauffeur met tablets spelen. In een echt magazijn konden ze samen met een consultant van IRIS TL een bestelling in de rekken plaatsen en een nieuwe bestelling laden op een transpallet. De FOREM was aanwezig met een simulator waarin de jongeren konden plaatsnemen op de zetel van een vrachtwagenchauffeur om de vrachtwagen te besturen. Bij de Truck Experience van SFTL konden ze dan weer leren hoe je een lading vastmaakt in de laadruimte van een vrachtwagen. Ook HR-Rail was aanwezig met een treinsimulator op de computer zodat de jongeren konden ondervinden waarmee je rekening moet houden bij het besturen van een trein. Het Beroepenhuis verzorgde twee activiteiten uit het beroepenatelier haven en binnenvaart door hen met meertouwen te laten werpen rond een bolder en containers op een schip te laten stapelen. Tot slot konden ze ook het beroep van heftruckchauffeur leren kennen dankzij de mensen van Actiris en Bruxelles Formation door een quiz te spelen over verschillende soorten heftrucks en door de vork van een heftruck te besturen en zo een bal door een basketring te mikken. Naast de volwassenen uit de verschillende partnerorganisaties die de activiteiten begeleidden, kreeg elke groep jongeren en elke activiteit ook nog eens assistentie van 15 jongeren uit de 3 de graad secundair onderwijs van het Imelda Instituut, die een opleiding volgen in de logistiek. 143

145 De leerkrachten en leerlingen die deelnamen gaven bijzonder positieve feedback over deze doedag. Ze waren vooral enthousiast over de activiteiten, die onmogelijk in de klas te organiseren zijn, en over het omkaderende lesmateriaal. Ook de begeleiding van de leerlingen van Imelda werd goed bevonden. Enkel bij de activiteit van HR-RAIL gaven zij aan dat dit niet gemakkelijk was voor het 5 de leerjaar: Beaucoup d informations pour les enfants. Sarah Van Kets, leerkracht 5 de basisschool Les Sureaux, Anderlecht. leerjaar, Ook bij de quiz met de voertuigen werd aangegeven dat het moeilijk was voor de leerlingen om geconcentreerd te blijven, omdat dit vrij frontaal was. Als effecten van de doedag werd vooral aangestipt dat de jongeren dankzij deze doedag een beter zicht kregen op de eigen talenten en interesses. Ook werd aangegeven dat de doedag een invloed had op de studie- en beroepskeuze. Cela permet aux élèves de concrétiser l idée du travail possible dans le transport et dans la logistique. Des talents parfois qu ils ignorent en eux mais une volonté de se diriger dans ce domaine pour l avenir. Sarah Van Kets, leerkracht 5 de leerjaar, basisschool Les Sureaux, Anderlecht. Alle 13 leerlingen die het evaluatieformulier invulden, vonden de doedag leuk en interessant. Ongeveer de helft van de leerlingen (46%) heeft dankzij de doedag ontdekt dat transport tof is, en 26 leerlingen (62%) hebben kunnen ontdekken of ze talent hebben voor beroepen in de transport en logistiek. Van de 4 leerlingen die hiermee niet akkoord gingen, zijn er enkelen die noteren C est trop dur, Je ne pense pas of J ai pas de talent. Ook de partners die meewerkten waren enthousiast over de doedag en over de samenwerking zowel met Het Beroepenhuis als met de andere partners. Bij de stelling Ik vond de begeleiding door de studenten uit de laatste graad secundair onderwijs goed. Werd door alle partners eerder goed genoteerd. De begeleiding van de leerlingen van Imelda was wisselend, sommigen hadden echt talent om met de jongeren om te gaan, anderen waren eerder passief. Enkele partners gaven aan dat de tijdsduur te krap was, 20 minuten per activiteit zou beter zijn, omdat de tijdsdruk nu vrij hoog lag voor sommigen. Les élèves n avaient pas le temps de terminer la simulation de conduite de train. 15 minuten per rit is het minimum! Nele Vansteenkiste en Christian Smets, NMBS. Alle partners die een evaluatieformulier terugbezorgden, willen opnieuw meewerken bij een volgende editie Creaclub Technica Tibe was erg enthousiast over de voorbije reeks en vraagt me herhaaldelijk wanneer hij nog eens mag deelnemen. Ouder van één van de deelnemers van de Creaclub Technica. Na het succes van de eerste editie in het voorjaar van 2014 werd, in samenwerking met 144

146 TOFAM Oost-Vlaanderen en Ingegno, in het schooljaar een tweede en derde reeks van onze STEM-academie Creaclub Technica georganiseerd. De Creaclub Technica bestaat telkens uit 6 uitdagende techniekworkshops op woensdagnamiddag en een 7 de namiddag waarop het werk aan de ouders wordt getoond. De club is gericht naar 10 tot 12-jarige meisjes en jongens die graag creatief bezig zijn met techniek. Met dit initiatief willen we dan ook STEM (Sciences Technology Engineering Mathematics) promoten bij jongeren. De deelnemers van de techniekclub gaan op woensdagnamiddag creatief aan de slag met soldeerbouten, lijmpistolen, een 3D-printer, Ledverlichting, en bouwen telkens aan een grote maakopdracht (een autootje, een miniatuurhuisje en een mini-windturbine stonden reeds op het programma). Daarnaast vinden een aantal experimenten plaats, worden er beroepenateliers van Het Beroepenhuis georganiseerd en mochten we ook de mensen van het PlasticLab al eens verwelkomen. In elke sessie wordt eveneens dieper ingegaan op de persoonlijke talenten van de deelnemers. Aan de hand van een talentencirkel beoordelen ze zichzelf elke keer over de voorbije workshop. Dit resulteert in een persoonlijke talentenkaart. Het toonmoment voor de ouders, broers en zusjes vormt telkens de afsluiter van een reeks van de Creaclub Technica 145

147 3.13 Nascholing 3D-printen Het was beslist een zéér boeiende namiddag! Martine Bruggeman, leerkracht College Onze Lieve Vrouw ten Doorn, Eeklo Op woensdagnamiddag 11 februari 2015 organiseerde Het Beroepenhuis in samenwerking met TOFAM Oost-Vlaanderen en Ingegno een gratis nascholing 3Dprinten voor leerkrachten van de 3 de graad basisonderwijs en de 1 ste graad secundair onderwijs. Op deze nascholing leerden de 38 deelnemende leerkrachten de werking van een 3D-printer tot in de puntjes kennen, werden verschillende online tekenprogramma s uitgetest en kon een eigen ontwerp geprint worden. Na het volgen van deze opleiding werd het voor de deelnemende leerkrachten mogelijk onze 3D-printers te ontlenen om er ook in de klas mee aan de slag te gaan. Deze 3D printers werden aangekocht in het kader van onze STEM academie, de Creaclub Technica, die eveneens met TOFAM Oost-Vlaanderen en Ingegno wordt georganiseerd Beroepenwandelingen vertrekkend van Het Beroepenhuis Sinds 2013 zoekt Het Beroepenhuis naar een aanvullend aanbod voor scholen naast het bezoek aan Het Beroepenhuis. Deze zoektocht kwam er door de aanpassingen in het uurrooster waardoor meer scholen 146

148 ofwel in de voormiddag ofwel in de namiddag, en dus niet meer van 10u30 tot 14u op bezoek komen, en er dus meer nood is aan het aanbieden van een volledig dagprogramma. Op de website werden er altijd al andere Gentse musea en activiteiten gepromoot, maar nu kunnen scholen in dit lijstje ook 2 beroepenwandelingen vinden. Deze werden speciaal ontwikkeld om aan te sluiten bij een bezoek aan Het Beroepenhuis en ze hebben dan ook Het Beroepenhuis als start- en eindpunt. De CurieuzeNeuzentocht is een wandeling doorheen de stad waarbij leerlingen ontdekken welke sectoren, talenten en jobs aan bod komen bij het produceren van een lekkere Gentse Neus. De wandeling duurt ongeveer 2 uur en wordt verzorgd door Gandante vzw. Op ontdekkingstocht naar beroepen, is een beroepenwandeling met doe-opdrachten onder leiding van De Gentse Gidsen Boetiek Techniek Leuk! Het was terug een succes! Deelnemer Boetiek Techniek Op zaterdag 25 april 2015 vond de 3 de editie van Boetiek Techniek plaats, een doe-beurs in de Gentse binnenstad speciaal voor 10- tot 14-jarigen en hun ouders ter promotie van de metaal- en technologiesector. Dit evenement werd georganiseerd door TOFAM Oost- Vlaanderen en de Stad Gent. Eventidee coördineerde en ontwierp Boetiek Techniek tot een aantrekkelijk geheel voor jongeren. Oost-Vlaamse bedrijven en organisaties zakten af naar het Sint-Baafsplein en Emile Braunplein om er hun technisch kunnen te tonen. Door speciale demonstraties, doeactiviteiten en infostands gaven ze jongens en meisjes de kans om kennis te maken met techniek en technische beroepen en opleidingen. 147

149 In totaal stonden er 23 standen op de twee pleinen. 10 bedrijven uit de sector metaal en technologie bevolkten een stand op de beurs maar er waren ook een aantal onderwijsinstellingen aanwezig zoals Hogescholen en de Universiteit Gent. Daarnaast hadden ook TOFAM Oost-Vlaanderen, RTC Oost-Vlaanderen, de VDAB, Het Beroepenhuis en onze Creaclub Technica verschillende standen. Het geheel werd aangevuld met stands van Timelab, REC Radiocentrum, Urgent.fm en WiNaDoe. Er werden kalenders en flyers verspreid ter promotie naar onder meer alle Oost-Vlaamse scholen en de beurs was de hele dag vrijblijvend te bezoeken door mensen die op de hoogte waren of door toevallige voorbijgangers. Omdat er zonder inschrijving werd gewerkt is het moeilijk om het correcte aantal bereikte mensen te kennen. Aan beide standen van Het Beroepenhuis (één stand per plein) werd toch geprobeerd het aantal bezoekers bij te houden. Zo kwamen we in totaal op een bereik van 485 mensen, waarvan 264 jongeren en 221 ouders. Er was een heel divers aanbod aan activiteiten voor de 10- tot 14-jarigen. Zo konden ze onder meer bij het REC Radiocentrum een radio bouwen. Bij Polet Quality Products ontdekten ze de sterkte van kunststof en WiNaDoe toonde hoe wetenschap en techniek overal te vinden is in het huis- en keukengebeuren. De jongeren leerden de werking van een 3D-printer kennen bij Timelab en Volvo Car Gent hielp hen te sleutelen aan de motor van hun nieuwste auto. De activiteit van Het Beroepenhuis bestond opnieuw uit de mobiele workshop metaal & technologie die ook op de vorige edities van Boetiek Techniek te zien was. De module schetst in grote lijnen het productieproces van een USB-stick. De jongeren doorlopen het proces aan de hand van 4 beroepen, waarbij ze per beroep telkens 1 opdracht uitvoeren en 1 talent uittesten. Als productontwikkelaar gebruiken de kinderen hun creativiteit om een eigen USB-stick te ontwerpen. Daarna proberen ze als technisch tekenaar zo snel mogelijk een puzzel te maken waarbij hun ruimtelijk inzicht wordt getest. De matrijzenbouwer moet vervolgens heel nauwkeurig kunnen werken. Bij deze opdracht verrichten de kinderen millimeterwerk door een vierde koperstrookje op de juiste plaats te bevestigen en dit te testen met een controletoestel. Tenslotte is de procesoperator aan de beurt. De jongeren stellen via een computerspel alle machines goed op elkaar in en lossen de opduikende problemen zo snel mogelijk op. Wanneer dit lukt, worden de USB-sticks geproduceerd en is het spel geslaagd! Kinderen die de 4 deelopdrachten uitvoerden en zo het volledige proces hadden doorlopen kregen een USB-stick mee als geschenk. 148

150 Bij de stand van de Creaclub Technica - de STEM-academie van TOFAM Oost- Vlaanderen, Ingegno en Het Beroepenhuis - werden de deelnemers geprikkeld om verschillende uitdagingen tot een goed einde te brengen. Hun creativiteit hielp alvast om de hoogste toren van spaghettistokjes of rietjes te bouwen en er een tennisbal of marshmallow op te kunnen laten rusten Beurzen en netwerken In het schooljaar kon Het Beroepenhuis vzw deelnemen aan enkele beurzen om de werking meer bekend te maken en het netwerk uit te breiden. Het Beroepenhuis maakt daarnaast deel uit van een STEM-netwerk en werd betrokken in andere netwerken. Hieronder staat een overzicht. Eerst worden de beurzen waar Het Beroepenhuis aan deelnam in een lijst weergegeven, met aansluitend wat achtergrondinformatie. Beurzen schooljaar datum event doelgroep totale bereik 10 oktober 2014 onderwijsbeurs GO! leerkrachten november 2014 STEM beurs Technopolis (1ste graad SO Techniek) leerkrachten november 2014 Dag van de Wetenschap - Technologiemarkt jongeren en hun gezin maart 2015 InspiLeer van GO! leerkrachten, CLB 17 9 juni 2015 Onderwijsbeurs 25 jaar Go! beurs op colloquium STEM-scholen in het secundair, Vives Brugge brede onderwijsveld 11 Op 10 oktober 2014 werd in Tour en Taxi te Brussel het feestevent 25 jaar GO! georganiseerd. Dit evenement kondigde het slot aan van het feestjaar van het GO! onderwijs van de Vlaamse Gemeenschap. Er werden ongeveer 4000 deelnemers (directeurs, leerkrachten, aankoopverantwoordelijken, technisch adviseurs, ) verwacht. De bezoekers konden genieten van een educatieve beurs, workshops, diverse sprekers, animatie en concerten. Om leerkrachten, directies e.a. persoonlijk aan te spreken, realiseerde Het Beroepenhuis een stand op de educatieve beurs. Hoewel het effectieve aantal beursbezoekers lager lag dan verwacht, konden we toch 181 leerkrachten boeien met de uitleg over de werking van 149

151 Het Beroepenhuis. Naast de info over onze algemene werking, belichtten we ook de uitgebreide verzameling lesmaterialen op onze website. STEM-dagen Op woensdag 19 november 2014 namen we voor de 10de keer deel aan de TOP-dagen, oftewel STEM-dagen, in Technopolis (Mechelen). Deze STEM-dagen worden georganiseerd voor leerkrachten van het basis- en secundair onderwijs. Deze editie bestond uit 3 verschillende bezoekersdagen. Wij namen deel aan de STEM-dag waarop leerkrachten uit de 1ste graad secundair onderwijs Techniek waren uitgenodigd. Leerkrachten kunnen telkens deelnemen aan tal van workshops en infosessies. Daar krijgen zij interessante tips en werkvormen aangereikt om hun leerlingen warm te maken voor wetenschap, wiskunde, techniek en technologie. Naast het deelnemen aan workshops en infosessies, kunnen leerkrachten de leermiddelenbeurs bezoeken. Aan de beurs nemen verschillende standhouders deel, die educatieve materialen ter beschikking hebben voor leerkrachten Techniek. Op de beursstand van Het Beroepenhuis konden de leerkrachten kennismaken met onze werking en met onze website met educatieve materialen. Uiteindelijk konden we aan onze stand praten met 88 leerkrachten uit de 1ste graad secundair onderwijs. Dag van de Wetenschap Technologiemarkt Op zondag 23 november 2014 ging de 4de Dag van de Wetenschap door in Vlaanderen en in Brussel. Zowel universiteiten, hogescholen, musea, innovatieve bedrijven, sterrenwachten als onderzoeksinstellingen zetten hun deuren open voor het grote publiek. Ook in Gent werden verscheidene activiteiten georganiseerd op tal van locaties. Zo vond in de Gentse Vooruit het Wetenschapsfestival Waar of niet waar plaats. Dit festival is een gezamenlijk initiatief van alle Gentse hoger onderwijsinstellingen: Arteveldehogeschool, Hogeschool Gent, KU Leuven, LUCA, Odisee, en Universiteit Gent. Het programma richtte zich tot jong en oud. Allen konden gratis deelnemen aan lezingen, workshops, gegidste wandelingen of activiteiten op de wetenschapsmarkt en/of technologiemarkt. Op de technologiemarkt mochten kinderen vooral zelf aan de slag gaan tijdens verschillende experimenten, opdrachten en demo s. Diverse organisaties en onderzoekers waren enthousiast om een stand te voorzien. Zo konden kinderen ontdekken hoe je ledjes of een lichtkrant kan programmeren tijdens een workshop van RTC Oost-Vlaanderen. Op de 150

152 FablabJunior stand kon men kennismaken met een 3D-printer en met een desktop lasersnijder. Naast tal van andere activiteiten, presenteerde Het Beroepenhuis de aanwezigheid van techniek in beroepen. Zo speelt techniek een verrassende en diverse rol in allerlei beroepen. Op onze stand konden kinderen al gamend kennismaken met de productieoperator, de teamleader, de binnenvaartkapitein, de technisch tekenaar en de productontwikkelaar, waarbij techniek belangrijk is. Verder konden ze de echte werptechniek van een matroos met een meertouw uitproberen en kregen ze de kans om een transpallet te besturen als een echte magazijnmedewerker. Die dag konden we 108 kinderen laten proeven van techniek in beroepen. Verder konden we 99 ouders rechtstreeks aanspreken over onze ouderwerking op zondagen. En kregen we de kans om aan 2 leerkrachten onze werking uit te leggen. Inspileer Op 13 maart 2015 organiseerde GO! nascholing een ontmoetingsdag voor zorgcoördinatoren, leerlingenbegeleiders, directeurs en CLB-medewerkers in het basis en secundair onderwijs, met de focus op onderwijsloopbaanbegeleiding. Er waren 140 deelnemers aan deze dag in de Factorij in Brussel. In de voormiddag was er een keynote spreker, Dhr. Frans Meijers, in de namiddag konden de deelnemers kiezen uit 10 inspiratiewinkels. Tijdens de middagpauze was er een kleine beurs met een stand van Het Beroepenhuis. Er werden gesprekjes aangeknoopt met 17 deelnemers. STEM Colloquium Op 9 juni 2015 vond een colloquium plaats in Hogeschool Vives in Brugge, georganiseerd door Techniekacademies West-Vlaanderen in samenwerking met de provincie West- Vlaanderen. Met als titel STEM-scholen in het secundair, had het colloquium als doel West-Vlaamse scholen die STEM aanbieden of hiermee wensen te starten, te voeden met enkele visies over STEM. Dit colloquium had een overweldigend succes met maar liefst 268 aanwezigen. Naast een toelichting over STEM-richtingen van Rita Dunon, beleidsadviseur Departement Onderwijs, waren er ook inhoudelijke voorbeelden vanuit Vives en vanuit KU Leuven. Via een panelgesprek werden ervaringsdeskundigen aan het woord gelaten vanuit KTA MOBI Gent, Don Bosco Kortrijk, SPIE (bedrijfsleven), HOWEST en VIVES. De namiddag werd afgesloten door enerzijds een speech van gedeputeerde voor Onderwijs Carl Vereecke en door Vlaams minister van Onderwijs, Hilde Crevits. 151

153 Het Beroepenhuis had een stand op de infomarkt, die zowel vooraf als nadien kon bezocht worden door de aanwezigen. STEM-netwerk De activiteiten van Het Beroepenhuis sluiten perfect aan bij het STEM-actieplan. Daarnaast stelde TOFAM Oost-Vlaanderen ons sinds mei 2014 in staat om een STEM-academie op te richten, de Creaclub Technica, in samenwerking met Ingegno. We volgen graag op wat er op het vlak van STEM gebeurt in Vlaanderen en zijn betrokken in verschillende netwerken. Zo zijn we lid van het STEM-academies netwerk, dat wordt gecoördineerd vanuit Technopolis. Daarnaast zijn we lid van de groep STEM voor de basis, een Inter INW-project en een expertisenetwerk met een leidend team uit Arteveldehogeschool, Hogent en Howest. Die bijeenkomsten heten Cop-bijeenkomsten (Community of practice) en gaan over het delen van ervaringen wat betreft STEM didactiek. Daarnaast is er nog een groepje STEM Gent, dat niet langer effectief samenkomt, maar elkaar vooral digitaal op de hoogte houdt. Hierin zitten onder andere medewerkers van Hogent, Arteveldehogeschool en Universiteit Gent, maar ook andere organisaties zoals Dwengo vzw, Timelab en Ingegno. Het Beroepenhuis vzw werd tot slot ook vertegenwoordigd bij heel wat evenementen en projecten van andere organisaties soms als adviseur of als lid van een stuurgroep, werkgroep of netwerk. Een chronologisch overzicht voor het schooljaar : Datum 25 september september en 2 oktober oktober 2014 Naam event, groep of project Techniek Ambassadeurs - ESF Interdisciplinair project Universiteit Antwerpen Eindconferentie Tendenzen zonder Grenzen van Interreg project Bedrijf + School 23 oktober 2014 Food (at) Work LIVE 15 november 2014 Design Challenge 26 november 2014 Voorjaar mei 2015 Train the trainer-event UNIZO: Serious Game Techniek Techville Labour Market Information in Life Long Guidance Dag van Europa: Fietsroute langs wijken en organisaties die met behulp van Europese financiering tot stand kwamen samenwerking RTC Oost-Vlaanderen en ABVV Universiteit Antwerpen RTC Oost-Vlaanderen, RTC West-Vlaanderen, Zeeland en partners Miummm, Fabriek van de Toekomst Voeding, RESOC/SERR Middeen-West- Vlaanderen Sociaal innovatielab idrops & VDAB Unizo Stichting Onderwijs en Ondernemen WES onderzoeksbureau iov. Cedefop Handelreizigers in Ideeën iov. Provincie Oost-Vlaanderen rol Het Beroepenhuis Lid van netwerk Opdrachtgever Interdisciplinair onderzoeksproject Lid van stuurgroep Lid van communicatiewerkgroep voedingsindustrie Eventlocatie voor 8 aanwezigen Eventlocatie voor 9 aanwezigen Beroepenhuis als good practice voor België in Europese studie Eventlocatie met activiteiten voor 115 aanwezigen (61 jongeren en 54 ouders) 152

154 4 juni 2015 Lokaal Overlegplatform Secundair Onderwijs Gent Gelijke onderwijskansen Lid van Algemene Vergadering 3.17 Projecten in de stijgers voor schooljaar Tijdens het schooljaar worden er plannen gemaakt voor twee gloednieuwe projecten die in het schooljaar worden uitgevoerd: ten eerste een samenwerking met het Luchthavenhuis op Brussels Airport in Zaventem en ten tweede een beroependorp voor de stad Geraardsbergen. Luchthavenhuis Samen met het Luchthavenhuis werd beslist om op 15 en 16 oktober 2015 een educatieve activiteit te ontwikkelen: Airport. De doelgroep zijn 11- tot 14-jarigen, maximum 120 jongeren verspreid over de 2 dagen. Op de ene dag zal het 1 e jaar secundair deze activiteit uittesten, op de andere dag het 5 e en 6 e leerjaar. Het gaat om een proefproject, waarna bekeken wordt hoe het Luchthavenhuis verder inzet op deze doelgroep. De 3 uur durende activiteit zal bestaan uit een guided tour op de luchthaven, en 2 workshops rond beroepen die zich op de luchthaven voordoen: bagageafhandeling en passenger care. Via een doorschuifsysteem zullen alle groepjes elke activiteit uitvoeren. De activiteit wordt omkaderd door Het Beroepenhuis met lesmateriaal (en een evaluatieformulier) voor de jongeren en leerkrachten, dat hen helpt om de beroepen en talenten die op de luchthaven voorkomen, alvast beter te leren kennen. Beroependorp Geraardsbergen Het Beroepenhuis zal op 8, 9 en 10 maart 2016 een beroependorp bouwen in het cultureel centrum van Geraardsbergen, met 10 beroepen uit 10 verschillende sectoren met telkens een doe-opdracht voor leerlingen van de 3de graad basisonderwijs. Er zal gewerkt worden met een kaart waarop de leerlingen gedane activiteiten kunnen aanvinken en kunnen aanduiden of ze talent hadden voor deze opdracht. Zo worden de 10 kerntalenten van techniek geëvalueerd. In een andere zaal zullen de leerlingen tevens deelnemen aan een interactieve quiz over sectoren, beroepen, talenten en studiekeuze. Omdat de leerlingen over de twee ruimtes roteren, kunnen er in de 2.5 dagen zo n 775 leerlingen uit Geraardsbergen deelnemen. Het geheel wordt gekaderd met lesmateriaal dat jongeren vooraf in de klas voorbereidt en nadien helpt om de opgedane kennis en ervaring te verwerken. Dankzij een goede samenwerking met de CLB s uit Geraardsbergen wordt er op de avonden ook een net overstijgende toelichting over het secundair onderwijs voorzien voor de ouders van dezelfde jongeren. 153

155 3.18 Bereik ouders (exclusief open zondagen) Behalve op de open zondagen (zie 1.3 en voor de cijfers 2.1) tracht Het Beroepenhuis om ouders ook aan te spreken op andere momenten. Zo zijn we in januari 2014 gestart met de nieuwe traditie om de open zondagen een kick-off avond te geven waarop een key-note spreker wordt uitgenodigd. Daarnaast trachten we samen te werken met de Gentse CLB s om ouders te laten kennis maken met Het Beroepenhuis. Kick-off Open zondagen met Leo Bormans Als startschot voor onze ouderwerking, nodigden we op 21 januari 2015 Leo Bormans als gastspreker uit. Het opzet was opnieuw om een inspirerende avond aan te bieden rond onze thema s en de bijzondere expertise daaromtrent van een extern expert. Het evenement was een gezamenlijk en netoverschrijdend initiatief van Het Beroepenhuis en de koepels van de ouderverenigingen van de 3 grootste onderwijsnetten, namelijk KOOGO (het Officieel Gesubsidieerd Onderwijs), GO! Ouders (het Gemeenschapsonderwijs) en VCOV (het Vrije Onderwijs). Tijdens dit ouderevent mochten we 137 ouders en onderwijsmakers verwelkomen. Geluksambassadeur Leo Bormans ging dieper in op het geheim van geluk. Gelukkige kinderen dankzij gelukkige ouders en leraren in gelukkige gezinnen en scholen. Dat is niet alleen wenselijk, het is ook haalbaar. Doorheen de avond werd duidelijk hoe ouders en leraren een positieve invloed kunnen uitoefen op het geluk en het welzijn van kinderen. Na afloop konden de bezoekers deelnemen aan een rondleiding in de interactieve tentoonstelling over talenten en beroepen. 154

156 Ouderavonden van CLB Naast onze eigen ouderwerking waren er dankzij onze jaarlijkse samenwerking met het VCLB opnieuw enkele evenementen in Het Beroepenhuis waarop we ouders konden bereiken om hen kennis te laten maken met ons aanbod. Organisator ouders jongeren anderen 4 december 2014 VCLB Gent mei 2015 VCLB Gent Totaal: Zoals in het verleden maakte het Vrij CLB Gent opnieuw gebruik van ons gebouw voor in totaal 2 infoavonden. Bij de 1ste gelegenheid nodigden zij ouders uit van wie de kinderen in de laatste graad van het Gentse basisonderwijs zaten, in mei 2015 richtten ze zich naar de 1ste graad van het Gentse secundair. Telkens stelde één van onze medewerkers Het Beroepenhuis kort voor, daarbij natuurlijk duidelijk schetsend wat wij voor hen kunnen betekenen. Ook kregen de bezoekers een korte rondleiding door het gebouw, en dat wakkerde de interesse voor de open zondagen steevast aan Promotie en pers Elk schooljaar stelt Het Beroepenhuis een promotiecampagne op om zowel de kernwerking als de projecten maximaal in de kijker te zetten dankzij een welgekozen reeks kanalen. Hieronder kan je terugvinden welke acties er in schooljaar plaatsvonden. Er is eerst een overzicht van vermeldingen in communicatiekanalen van partners en pers en vervolgens een blik op de communicatie via onze eigen kanalen. Ook kan je terugvinden welk drukwerk er uitgevoerd is en welke specifieke acties we ondernomen met HR-Rial, Met Canon Cultuurcel, met Minderhedenforum en met de educatieve dienst van Stad Gent Externe media Voor de promotie van onze werking en projecten in het schooljaar konden we opnieuw een beroep doen op een groot aantal zeer diverse kanalen van partners en nieuwsmedia. Titel Bron Datum Het Beroepenhuis voor scholen en groepen Competento - online inspiratiegids 15 september 2014 Het Beroepenhuis voor ouders en jongeren Competento - online inspiratiegids 15 september 2014 Beroepen(t)huis in de klas Competento - online inspiratiegids 15 september 2014 Bedrijfsbezoeken met Het Beroepenhuis Competento - online inspiratiegids 15 september 2014 Bezoek Het Beroepenhuis nieuwsbrief GO! Ouders 23 september 2014 Studiedag met materialenbeurs van Het nieuwsbrief flankerend onderwijsbeleid Beroepenhuis Oost-Vlaanderen 25 september 2014 Studiedag met materialenbeurs in Het Beroepenhuis Nieuwsbrief De Stap 26 september 2014 Creaclub Technica - Zorgberoepenrally's Nieuwsbrief RTC Oost-Vlaanderen 27 september 2014 Wijs! aan 't Werk' maakt jongeren wegwijs op arbeidsmarkt jobat.be 27 september 2014 Gentse metaalsector maakt jeugd warm voor knelpuntberoepen gent.be 6 oktober 2014 Het Beroepenhuis: de open zondagen Nieuwsbrief Techniek-is-sjiek 6 oktober 2014 Het Beroepenhuis: de open zondagen Nieuwsbrief RTC Oost-Vlaanderen 6 oktober 2014 Het Beroepenhuis: bestel flyers en folders Nieuwsbrief Techclass Unizo 15 oktober

157 Studiekeuze maken op open zondagen: bestel flyers Lerarendirect 15 oktober 2014 Studiekeuze maken op open zondagen: bestel flyers Schooldirect 15 oktober 2014 Kinderen proeven van technische beroepen tijdens Doedag vdab.be 27 oktober 2014 Kinderen proeven van technische beroepen tijdens Doedag belg.be 27 oktober 2014 Jongeren ontdekken beroepen tijdens doedag hln.be 27 oktober 2014 Doedag VDAB klasrabia.blogspot.be 27 oktober 2014 Jongeren ontdekken beroepen tijdens de doedag nnieuws.be 27 oktober 2014 Techniek in beroepen dagvandewetenschap.be 1 november 2014 Techniek in beroepen Dag van de Wetenschapskrant 1 november 2014 Het Beroepenhuis Flash T@GO vzw 3 november 2014 Knelpuntberoepen blijven hardnekkig probleem Metro 20 november 2014 Het Beroepenhuis Visie 28 november 2014 Het Beroepenhuis fanvanhoreca.be 1 december 2014 Haven is leerschool en studieobject tegelijk De Havenkrant Gent 1 december 2014 Het Beroepenhuis: open zondagen nieuwsbrief De Stap 1 december 2014 Het Beroepenhuis - Leo Bormans nieuwsbrief VCLB Gent 1 december 2014 Het Beroepenhuis Klasse 1 december 2014 Open zondagen Beroepenhuis Nieuwsbrief flankerend onderwijsbeleid Oost-Vlaanderen 4 december 2014 Waar liggen de professionele talenten van je kinderen? De Bond 5 december 2014 Het Beroepenhuis Visie 5 december 2014 Het Beroepenhuis unizo.be 10 december 2014 Positieve keuzes in ons leven KOOGO Nieuwsflits 16 december 2014 Open Zondagen in Het Beroepenhuis Ouderlink VCOV 17 december 2014 Tip: Het Beroepenhuis nieuwsbrief LOP SO 17 december 2014 Het Beroepenhuis nieuwsbrief GO! Ouders 20 december 2014 Positieve keuzes voor gelukkige kinderen - met Leo Bormans wattedoen.be 1 januari 2015 Het Beroepenhuis - op zondag 18 januari Lichtkrant Gent St.-Pietersstation 5 januari 2015 Ontdek het talent van je kinderen in Het Beroepenhuis Visie 9 januari 2015 Het Beroepenhuis ABC Educatieve Gids januari 2015 Bezoek Het Beroepenhuis met je kinderen en ontdek hun talenten! Nieuwsbrief Klasse voor Ouders 15 januari 2015 Bezoek Het Beroepenhuis met je ouders 17 januari 2015 Bezoek Het Beroepenhuis met je ouders 17 januari 2015 Open Zondagen De Zondag 18 januari 2015 Ontdek je toekomst in Het Beroepenhuis Visie - regiopagina Lokeren - Zele Berlare 22 januari 2015 Het Beroepenhuis Visie - regiopagina Vlaamse Ardennen en Land van Aalst 22 januari 2015 Technologica Nieuwsbrief Techniek is Sjiek 4 februari 2015 Het Beroepenhuis Klasse - Lerarenkaart digitaal 1 maart 2015 Boetiek Techniek brengt technologie onder Stadshal De Gentenaar 27 april 2015 Later wordt ik brandweerman! Vrouwen met Vaart 1 mei 2015 Zoom In: Dag van Europa Stadsmagazine Gent 1 mei

158 Aanbod educatieve Diensten Brochure Stad Gent 18 mei 2015 Bezoek aan Het Beroepenhuis 26 mei 2015 Technologica breekt alle records! Nieuwsbrief RTC Oost-Vlaanderen 27 mei 2015 Is het probleem knelpuntberoepen op te lossen? Metro 17 juni 2015 Een nieuwe aanpak in Het Beroepenhuis Nieuwsbrief Gsiw 30 juni 2015 Open Zondagen in Het Beroepenhuis - Gent onderwijskiezer.be doorlopend Ontdek je toekomst in Het Beroepenhuis wattedoen.be doorlopend Ontdek je talenten in Het Beroepenhuis! Uitdatabank.be doorlopend Ontdek je talenten en je toekomst Uitdatabank.be doorlopend Het Beroepenhuis gent.be doorlopend Bezoek Het Beroepenhuis met je zoon of dochter! visitgent.be doorlopend Het Beroepenhuis cultuurkuur.be doorlopend Bezoek Het Beroepenhuis met je zoon of dochter! UITinvlaanderen.be doorlopend Bezoek Het Beroepenhuis met je zoon of dochter! mijnevent.be doorlopend Bezoek Het Beroepenhuis met je zoon of dochter! kinderenwelkom.be doorlopend Bezoek Het Beroepenhuis met je zoon of dochter! waarnaartoe.be doorlopend Het Beroepenhuis doorlopend doorlopend Hieruit blijkt in de eerste plaats dat we opnieuw zowel online als in klassieke printmedia goed zichtbaar waren. We zijn er ook in geslaagd om enkele belangrijke partnerschappen te bestendigen. Zo werkten we ondanks de grote veranderingen op de redactie van Klasse weer goed samen, deze keer voor enkele wedstrijden. Naar aanleiding van het jubileumnummer van het magazine Klasse voor leerkrachten richtten we ons eind 2014 met een wedstrijd tot die groep onderwijsmensen die tegelijkertijd ook ouders zijn van een kind tussen 11 en 14. De winnaars konden in het voorjaar van 2015 met het hele gezin gratis een open zondag bezoeken. Het werd een succesactie, met een groot aantal deelnemers die zich op deze manier bewust werden van de meerwaarde van zo n bezoek. In januari was er vervolgens een tweede wedstrijd specifiek voor jongeren, waaraan ruim nog eens 300 tieners en jongeren deelnamen. En in maart kregen onderwijsmensen een tweede keer de kans een gratis bezoek met het gezin te winnen. Aansluitend daarbij was er onze eigen wedstrijd Toon je talent, in feite een reeks opeenvolgende acties. In dat verband namen we ook deel aan de collectieve verzending van promotiematerialen in het postpakket van Educentrum vzw (11 mei 2015). Deze ging specifiek naar de 1 e graad van het secundair (1200 Vlaamse adressen), en deze keer waren er twee winnaars die elk een gratis klasbezoek wonnen tot 20 kinderen. Onze deelname aan het Gentse techniek- en wetenschapsfestival Waar of niet waar (23 november 201) liet de 209 bezoekers van onze stand in de eerste plaats toe kennis te maken met de techniek in enkele van onze beroepen. Maar daarnaast is deze Gentse doelgroep van ouders en kinderen met een interesse in techniek en wetenschappen minstens voor een deel dezelfde als die van onze open zondagen. Dit was dus ook een doelbewuste promotieactie om zoveel mogelijk van hen persoonlijk uit te nodigen. Onze aanwezigheid op de beursgrond in de UFO leverde ons verder ook een plekje op in de Dag van de wetenschapskrant, die in de regio verspreid werd als bijlage bij Het Nieuwsblad, in 157

159 een oplage van 5000 exemplaren. Daarnaast waagden we ook een experimentje: van 5 tot 18 januari 2015 toonde de lichtkrant in het station Gent St.-Pieters een aankondiging van onze open zondagen. Dat gaf ons dagelijks een hoop zichtbaarheid bij de vele duizenden pendelaars die daar elke ochtend de trein nemen naar hun werk elders in het land Eigen media Naast deze externe media gebruiken we ook nog steeds onze eigen instrumenten voor promotie. Zo verstuurt Het Beroepenhuis op welgekozen momenten mailings naar specifieke doelgroepen. De online nieuwsbriefmodule laat toe om in de huisstijl opgemaakte berichten met één klik te versturen naar duizenden contacten. Daarbij maakten we naar goede gewoonte intensief gebruik van sprekend beeldmateriaal en relevante links. Maar ook inhoudelijk leerden we de voorstelling van ons aanbod aanpassen aan ons doelpubliek; onderwijsmensen van het secundair konden we bijvoorbeeld sterker overtuigen van de meerwaarde van een bezoek met de klas door het luik talentverkenning extra in de verf te zetten. Onderwerp Doelgroep Datum Het Beroepenhuis voor hogescholen Hogescholen Vlaanderen 27 juni 2014 Uitnodiging: Zorgrally's Oost-Vlaanderen SO (2de graad) - regio's Eeklo, Oudenaarde en Dendermonde 3 juli 2014 Gratis met de trein naar Het Beroepenhuis BO, SO en BuO regio's die Het Beroepenhuis moeilijker bereikt 29 augustus 2014 Gratis met de trein naar Het Beroepenhuis Scholen met een reservatie in najaar september 2014 Nieuws voor een nieuw schooljaar BO, SO en BuO Gent 5 september 2014 Nieuws voor een nieuw schooljaar BO, SO en BuO Vlaanderen 10 september 2014 Open zondagen - bestel drukwerk Promonetwerk open zondagen 10 september 2014 Open zondagen - bestel drukwerk CLB s Gent 10 september 2014 Partners Lerarendag met materialenbeurs in Het (RTC, Techniek is Sjiek, Fyxxilab, 11 september 2014 Beroepenhuis Schooldirect, De Stap,, ) Open zondagen - bestel drukwerk CLB s Vlaanderen 17 september 2014 Het Beroepenhuis op woensdagnamiddag of in vakantie Alternatieve bezoekers (jeugddienst, speelplein, internaten, kinderkampen, ) oktober 2014 Het Beroepenhuis voor hogescholen Hogescholen Vlaanderen 6 oktober 2014 Intussen in Het Beroepenhuis BO en BuBaO Vlaanderen 8 oktober 2014 Intussen in Het Beroepenhuis SO en BuSO Vlaanderen 8 oktober 2014 Intussen in Het Beroepenhuis CLB s Vlaanderen 8 oktober 2014 Gratis vervoer naar Het Beroepenhuis met De Lijn Scholen met een reservatie in schooljaar oktober 2014 Het Beroepenhuis voor Gentse scholen BO, SO en BuO Gent 26 november 2014 Nieuws uit Het Beroepenhuis BO, SO en BuO Vlaanderen 3 december 2014 Talent en gelukkige kinderen - Leo Bormans Promonetwerk 3 december 2014 Talent en gelukkige kinderen - Leo Bormans CLB's Oost-Vlaanderen 10 december 2014 Talent en gelukkige kinderen - Leo Bormans CLB's Oost-Vlaanderen 17 december 2014 Leer 3D-printen in Het Beroepenhuis BO, SO en BuO Oost-Vlaanderen 5 januari 2015 Wees creatief met techniek! BO Gent 9 januari 2015

160 Talent en gelukkige kinderen - Leo Bormans BO, SO en BuO Oost-Vlaanderen 12 januari 2015 Talent en gelukkige kinderen - Leo Bormans Pers Nationaal en Oost-Vlaanderen 15 januari 2015 Talent en gelukkige kinderen - Leo Bormans Alle ingeschrevenen 19 januari 2015 Talent en gelukkige kinderen - Leo Bormans Pers Nationaal en Oost-Vlaanderen 20 januari 2015 Niet gewonnen Verliezers wedstrijd voor jongeren via Klasse 22 januari 2015 Leer 3D-printen in Het Beroepenhuis BO, SO en BuO Oost-Vlaanderen 2 februari 2015 Alternatieve bezoekers Bezoek Het Beroepenhuis in de (jeugddiensten, vakantieperiodes speelpleinwerkingen, internaten, 11 maart 2015 jeugdvakantieorganisaties, ) Nieuws uit Het Beroepenhuis BO, SO en BuO, Gent 26 maart 2015 Nieuws uit Het Beroepenhuis BO, SO en BuO, rest Vlaanderen 2 april 2015 Leer 3D-printen in Het Beroepenhuis Deelnemers nascholing 13 april 2015 Nog twee open zondagen in Het Alle lokale gemeentebladen Oost- 13 april 2015 Beroepenhuis Vlaanderen Nog twee open zondagen Promonetwerk Open Zondagen 13 april 2015 Nog twee open zondagen CLB s Vlaanderen 14 april 2015 Het Beroepenhuis 's got talent Pers Nationaal en Oost-Vlaanderen 4 juni 2015 Goed nieuws voor de 1e graad! SO Gent (niet BuSO) 17 juni 2015 Leer 3D-printen in Het Beroepenhuis BO, SO en BuO Oost-Vlaanderen 3 juli 2015 Bij de bijzondere evenementen van Het Beroepenhuis wordt daarnaast telkens een persmailing georganiseerd. Onze initiatieven en enkele leuke nieuwtjes maakten we ook wereldkundig via onze sociale media: Facebook en Twitter. Ook hier gebruikten we bewust veel beelden en filmpjes in onze communicatie. Nog meer dan vroeger organiseerden we in het voorjaar van 2015 wedstrijden. Hierboven werd al geschetst hoe we daarvoor samenwerkten met Klasse en Educentrum vzw. Maar voor Toon je talent gebruikten we ook onze eigen kanalen om onderwijsmensen via een reeks opeenvolgende wedstrijden warm te maken voor een bezoek aan Het Beroepenhuis. Concreet daagden we leerkrachten en leerlingen uit van zowel basis- als secundair onderwijs, eerst via Facebook, daarna via mailings, om korte filmpjes te maken waarin ze hun talenten demonstreerden, geheel in overeenstemming met onze bekende aanpak. Deelnemen kon klassikaal voor een gratis klasbezoek, of individueel voor een gratis bezoek aan de open zondagen voor het hele gezin. Omdat we niet beschikken over een grote hoeveelheid contactgegevens van Vlaamse ouders, waren er ook geen uitgebreide mailings naar die doelgroep. Natuurlijk werden zowel in december 2014 als eind 2015 de aanwezige ouders van de voorbije kick-offs opnieuw uitgenodigd voor de komende editie Drukwerk Niet alleen digitaal werkten we onszelf in de kijker, er werd ook heel wat drukwerk verspreid: - Later word ik? : een overzichtelijke folder met alle nodige info over onze werking voor scholen, jongeren en ouders, inclusief de databank met lesmaterialen. 159

161 Deze werd verspreid onder de bezoekers binnenshuis en via diverse andere kanalen, bijvoorbeeld op allerlei beurzen, of door het SFTL tijdens hun infomomenten voor leraren, - Bezoek Het Beroepenhuis met je zoon of dochter! : een flyer voor ouders specifiek over de open zondagen, die veelal via leerlingen en onderwijsmensen bij hen terechtkwam; naast de gerichte verspreiding van ruim exemplaren via een promonetwerk van onderwijsmakers verdeelden we die bijvoorbeeld ook consequent onder alle deelnemers van onze externe activiteiten, zoals bijvoorbeeld de deelnemertjes aan de Doedag. - Bezoek Het Beroepenhuis met je zoon of dochter! : een poster over de open zondagen.ook deze kregen via datzelfde netwerk en de begeleiders van alle bezoekende groepen een plekje in honderden onderwijsinstellingen, maar ook in de VDAB-competentiecentra en in de vestigingen van allerlei partners uit de Gentse regio. Bovendien werden er nog eens 150 verdeeld op de oudercafés van het VCOV. - Win een bezoek aan Het Beroepenhuis : een specifieke flyer (A5) als uitnodiging om deel te nemen aan deel twee van Toon je talent, voor leerkrachten van de 1ste graad secundair onderwijs, met als hoofdprijs twee gratis bezoeken met de klas aan Het Beroepenhuis. Dit was één van onze concrete inspanningen om onszelf nog sterker in de kijker te werken bij het secundair onderwijs en aldus hun bezoekersaantal te vergroten. Deze flyer werd ook opgenomen in een collectieve verzending van promotiematerialen via het postpakket van Educentrum vzw dat op 11 mei 2015 vertrok naar alle secundaire scholen in Vlaanderen. - Het Beroepenhuis voor de 1 ste graad secundair! : hiermee communiceren we specifiek over onze versterkte methodiek voor deze doelgroep. We omschrijven kort de manier waarop die ontwikkeld werd met behulp van een klankbordgroep van onderwijsmensen, wat we veranderden en wat we behielden. Voor een verzending van drukwerk naar bijvoorbeeld alle Vlaamse scholen hebben we niet altijd de middelen. Maar op een meer lokale schaal, in Gent is zoiets haalbaarder. In 2014 kregen aan het begin van het schooljaar alle Gentse scholen met kinderen van 11 tot 14 in het reguliere basis- en secundair onderwijs een brief met een warme oproep om van ons 160

162 aanbod gebruik te maken, met daarbij onder andere de folder Later word ik?. Verder ook flyers en posters over de open zondagen, de Creaclub Technica, en een uitnodiging voor de materialenbeurs. Alle secundaire scholen kregen bovendien de specifieke flyer Het Beroepenhuis voor de 1 ste graad secundair! waarin we de nieuwe methodiek voorstelden, en de versterkte nadruk op talentverkenning. Ook de verschillende Gentse clb s werden van deze verzending op de hoogte gebracht, om mee aan de kar te trekken op hun respectievelijke scholen. Voor het lokale buitengewoon onderwijs deden we iets gelijkaardigs, maar dan met een aangepaste brief, waarin we hen attendeerden op ons specifieke kwalitatieve aanbod voor deze doelgroep NMBS-actie Begin september 2014 deden we opnieuw een bijzonder effectieve promotieactie die de algemene bezoekersaantallen kon verhogen door groepen te stimuleren al in het najaar op bezoek te komen, een periode waarin in het verleden heel wat ruimte onbenut bleef. We konden zo n vroege reservatie aantrekkelijk maken dankzij een sterk financieel engagement van HR-Rail, onze sponsor. De actie werd gepland in 3 stappen: een mailing werd verzoenden 1) eerst naar de scholen die al gereserveerd hadden in deze periode, 2) enkele dagen later naar een reeks geselecteerde scholen die uit een regio komen die Het Beroepenhuis moeilijk bereikt en 3) naar alle scholen in Vlaanderen. De 3 de stap was echter niet meer nodig. De eerste 20 scholen die met de actie meededen en die dus voor hun verplaatsing gebruik zouden maken van de trein, konden alle treintickets gratis krijgen. Daarvoor stelde HR-Rail een budget ter beschikking van Euro. De actie zorgde ervoor dat we de financiële drempel voor een bezoek aan Het Beroepenhuis sterk konden verlagen. Die drempel zit voor een deel van onze klanten eerder in de vervoerskost dan in de toegangsprijs. Het aantal enthousiaste reacties sprak de volgende dagen boekdelen; we werden al snel overstelpt door telefoontjes en na 4 dagen waren de gelukkige winnaars bekend. Het ging dit keer nog sneller dan verwacht, want de actie van had 10 dagen gelopen. Deze actie is met andere woorden erg geslaagd, en niet alleen omdat er effectief meer ruimte benut werd in het najaar. Een mooi bijkomend effect van de actie was dat we ook enkele nieuwe klanten (40%) mochten verwelkomen uit weinig bereikte regio s. Natuurlijk vroeg onze sponsor een bescheiden return. Het Beroepenhuis ontwikkelde in samenwerking met HR-Rail een erg goed ontvangen Spoorwegles die jongeren toelaat om een aantal treinberoepen beter te leren kennen, hen leert een treinreis te plannen en verduidelijkt wat de voordelen zijn van het reizen met de trein. Om te kunnen gieten van de gratis treintickets moesten leerkrachten hiervan gebruik maken. Alle 625 leerlingen van deze 20 schoolgroepen hebben het lesmateriaal over de trein dus gebruikt in de klas en onderweg. Het Beroepenhuis hoopt deze samenwerking met HR-Rail in de toekomst te kunnen verder zetten. 161

163 Canon Cultuurcel Het project Dynamo3 is een onderdeel van de CANON Cultuurcel, de cultuurcel van het Departement Onderwijs en Vorming. Het Beroepenhuis is in dat verband erkend als cultuurschakel. Dat betekent dat klasgroepen gratis bus- of tramvervoer kunnen bekomen tijdens de daluren met de bestaande dienstregeling van De Lijn. Dit betekent een mooie verlaging van de financiële drempel voor een bezoek, die vaak vooral in de verplaatsingskosten zit. Alle praktische voorwaarden vinden leerkrachten gemakkelijk op onze website terug Minderhedenforum Het Minderhedenforum is een koepelorganisatie waarbinnen verschillende organisaties die werken met minderhedengroepen, samen gebundeld zijn. Op een onderwijscafé in 2014 rond jongerenwerkloosheid ontmoetten onze 2 organisaties elkaar. Christine Snoeck, stafmedewerker van het Minderhedenforum, kwam met een groep geïnteresseerden op bezoek in juni We bevroegen hen ook over een mogelijke samenwerking en afstemming op deze minderhedengroepen. We willen met name inzetten op het bereiken van anderstalige gezinnen. Om meer jongeren tussen 10 en 14 jaar en hun ouders van allochtone origine naar hier te krijgen, staan we ervoor open een afgestemd concept te bedenken. Voor de Open Zondagen werden deze organisaties ook uitgenodigd om deze te bezoeken en de informatie te verspreiden onder hun leden. Vanaf december 2014 startte een stagiair Sociaal Werk met het bedenken van mogelijkheden om het bezoek aan te passen aan de noden van deze doelgroep. Er werd in Het Beroepenhuis een overleg gehouden op 21 januari 2015, met verschillende organisaties die lid zijn van het Minderhedenforum (Actief vzw, Essentia, FAAB, Federatie van Zelforganisaties Vlaanderen, Minderhedenforum, Turkse Unie van België). Tijdens dit overleg werden de eerste stappen gezet om een mogelijke toekomstige samenwerking te bewerkstelligen. Toch werden er enkele drempels vastgesteld: één van die drempels is de inkomprijs. De minderhedenorganisaties zullen onderzoeken of zij hier subsidies voor kunnen verkrijgen. Een tweede moeilijkheid is de taal. Er wordt bekeken of het mogelijk en wenselijk is om bv. een infobundel voor ouders op te stellen in een andere taal, of meer met symbolen en afbeeldingen te werken. Een ander aandachtspunt is dat de ouders zeker betrokken moeten worden tijdens een bezoek aan Het Beroepenhuis, om de kijk op beroepen te verruimen. Indien ouders ook deelnemen, zal er een wijziging in het verloop van de beroepenateliers moeten komen. Eerst moet nog verder bekeken worden of hier voldoende vraag naar is. We besloten om werknemers van de minderhedenorganisaties uit te nodigen op een gratis kennismakingsmoment op 18 maart 2015, om de werking van Het Beroepenhuis te ontdekken. Hier kwamen maar 2 mensen opdagen. We bekijken wat de mogelijke next steps zijn en houden elkaar op de hoogte. Maar er werd niet verder ingegaan op de vraag tot aanpassing. Christine Snoeck van Minderhedenforum zal ons contacteren indien dit nodig blijkt. 162

164 Samenwerking Educatieve dienst Stad Gent Voor het bereiken van de Gentse scholen werd er gezocht naar een afstemming met de educatieve dienst van de Stad Gent. Dankzij een overleg konden er verschillende concrete acties worden vastgelegd die een win-situatie opleveren voor beide partijen en is er een openheid gecreëerd voor eventuele samenwerking in de toekomst. Zo werd Het Beroepenhuis opgenomen in de digitale brochure waarin het aanbod van de educatieve diensten van de stad wordt bekend gemaakt aan de Gentse scholen van alle onderwijsnetten. Na De Wereld van Kina: het Huis en de Tuin, Schoolhoeve de Campagne, De School van Toen, het Vredeshuis en Natuur- en Milieueducatie is er ook een bladzijde voor Het Beroepenhuis vzw. Er wordt gepland om de brochure in het schooljaar ook in gedrukte vorm te verspreiden. Het Beroepenhuis verwijst op de website naar het aanbod van de educatieve dienst van Gent, als suggesties aan scholen om een dagprogramma te maken van het bezoek aan Gent. Er werden ook folders uitgewisseld, zo liggen er dus folders van De Wereld van Kina in Het Beroepenhuis en omgekeerd. Verder zijn er ook afspraken om nieuwsberichten te verspreiden via elkaars nieuwsbrieven en is er een opening om als Beroepenhuis betrokken te worden bij de vernieuwde vleugel van De Wereld van Kina, die gepland wordt in Verjaardagsfeest 10 jaar werking, 15 jaar vzw Onder de indruk van de creativiteit! Dat belooft voor de volgende 10 jaar! Boodschap in het gastenboek van Marijke Machiels, Co-valent 10 jaar! Wow! Waardig feestje doe zo voort, we blijven fan! Boodschap in het gastenboek van Caroline Copers en Helga Coppen, Vlaams ABVV Gefeliciteerd met het tienjarig bestaan én de CREATIEVE viering ervan! Boodschap in het gastenboek van Marc Van Caesbroeck, ImpressantPlus Proficiat en op naar de volgende 10 jaar en bezoekers! Boodschap in het gastenboek van Elke Decruynaere, Stad Gent Proficiat en veel succes ook de komende jaren! Jullie hebben een belangrijke taak! Boodschap in het gastenboek van Sarah Claerhout, CD&V 10 jaar. Ik kan het bijna niet geloven! Dikke proficiat! Boodschap in het gastenboek van Piet De Koning, VCLB Op vrijdag 5 juni 2015 vierde Het Beroepenhuis het 15-jarig bestaan van de vzw, maar vooral 10 succesvolle werkingsjaren. Op 4 maart 2005 gingen de deuren van Het Beroepenhuis namelijk voor het eerst open. Het was toen een erg gedurfde stap in het donker, maar 10 jaar later weten we dat die stap de moeite waard was. Het Beroepenhuis heeft in totaal meer dan mensen bereikt, zowel in huis als met de projecten buitenshuis. De doelstellingen van Het Beroepenhuis blijven ook actueel: het onderwijs en de arbeidsmarkt op elkaar afstemmen en jongeren de kans geven om hun talenten te 163

165 ontdekken en hun horizon te verruimen. 153 mensen schreven in voor het feest op 5 juni en daarvan waren 107 mensen ook aanwezig. Opvallend was vooral een grote aanwezigheid van de partners. Het was dan ook een hulde aan de volgehouden samenwerking binnen het grote netwerk aan partners van Het Beroepenhuis. Voor de gelegenheid werden de gasten onthaald door de leerlingen van het 6 de leerjaar uit basisschool De Triangel die de jassen aannamen en een drankje aanboden. Het programma van het feest zag er als volgt uit: 15:30-16:00 uur: Onthaal (en voor wie wilde een rondleiding) 16:00-17:10 uur: Het Beroepenhuis s got talent, talentenshow met 4 kandidaten 1/ Het bestuur en de partners 2/ Het personeel 3/ De bezoekers en deelnemers aan projecten 4/ De subsidiërende overheden, met verrassingsoptreden van Uberdope Komen aan het woord: Mevr. Elke Decruynaere Schepen onderwijs Gent Dhr. Peter Hertog - Deputé provincie Oost Vlaanderen Mevr. Sarah Claerhout afdelingsvoorzitter CD&V Gent, Federaal volksvertegenwoordiger Mevr. Hilde Crevits Vlaams minister van onderwijs (via een videoboodschap) 17:10-18:00: Receptie (en voor wie wilde een rondleiding) 164

166 De talentenshow begon met het verhaal van het ontstaan van Het Beroepenhuis. Terwijl Mil Kooyman, de voorzitter van Het Beroepenhuis, het verhaal vertelde, gingen alle partners die in het verhaal voorkwamen rechtstaan en vormden ze met een touw een netwerk. Een mooie manier om de samenwerking zichtbaar te maken en de ideale gelegenheid voor de voorzitter om alle partners te bedanken. Vervolgens kwam het personeel aan de beurt. In tableaus vivants werden verschillende onderdelen van de werking afgebeeld. De aanwezigen konden raden over welk onderdeel van de werking het ging en kregen hierbij achtergrondinformatie. Hierna ging de aandacht naar alle deelnemers die gedurende de voorbije 10 jaar deelnamen aan activiteiten van Het Beroepenhuis. Een filmmontage liet jongeren, leerkrachten en partners aan het woord tijdens onder andere beroepenrally s, doedagen, de materialenbeurs of een bezoek in Het Beroepenhuis. Deze mensen vertelden telkens welk talent ze ontdekt hadden. Aanvullend gaf Nadia Hoedemaekers, coördinator van Het Beroepenhuis, een overzicht van hoeveel mensen er met de verschillende onderdelen van de werking werden bereikt de voorbije 10 jaar. 165

167 Meer dan bezoekers konden we al ontvangen tijdens schoolbezoeken. Zo n mensen werden bereikt met de ouderwerking. En nog eens een dikke mensen werden bereikt met projecten. Dit aangevuld met bereikte leerkrachten en vrije bezoekers, komt op een totaal van meer dan bereikte mensen. Niet alleen die cijfers, maar vooral de stijgende lijn in alle grafieken toont aan dat Het Beroepenhuis veel gegroeid is in de voorbije 10 jaar. De rappers van Uberdope verrasten hierna het publiek met een rap waarin ze op een ludieke manier de gasten aankondigden die de subsidiërende overheden vertegenwoordigden. De sprekers Elke Decruynaere, Peter Hertog en Sarah Claerhout beklemtoonden elk vanuit hun perspectief het belang van Het Beroepenhuis en de uitdagingen voor de toekomst. Ook minister van onderwijs, Hilde Crevits, feliciteerde Het Beroepenhuis via een videoboodschap. 166

168 Hierna konden alle partners een ereteken ontvangen als dank voor de jarenlange samenwerking en waren er bloemen voor de sprekers en voor het personeel van vroeger en nu. Bij een receptie kon er worden nagepraat. 167

169 4. Bereik van Het Beroepenhuis Het totale bereik van Het Beroepenhuis in het schooljaar bedraagt personen waarvan bij activiteiten in Het Beroepenhuis zelf en buitenshuis. In totaal bereikten we leerlingen en anderen. Er waren leerlingen aanwezig op de activiteiten in huis en op de activiteiten buitenshuis. We bereikten 598 leerlingen uit de 3 e graad secundair onderwijs via het project Wijs aan t Werk. Tegenover het bereik van het schooljaar (17.449) is er een stijging met 2,5% wat betreft het totaalbereik. Wat betreft het totaal aantal leerlingen, is er lichte daling met 1%. Het bereik van leerkrachten, ouders en anderen stijgt maar liefst met 20%. Als we naar het bereik in huis kijken, neemt dat af met 1%, daartegenover staat een stijging met 13% wat betreft de projecten en activiteiten buitenshuis. Bereik van Het Beroepenhuis schooljaar In huis vs. buitenshuis Leerlingen vs. niet-leerlingen in huis buitenshuis Bezoekers tijdens de schooluren 9931 Vrije bezoekers tijdens de schooluren 212 Bereik ouderwerking 1256 Studiedag met materialenbeurs 127 Doedag voor 6e leerjaar 1791 Boetiek Techniek 485 Bereik Wijs aan 't werk (3e graad SO) 689 Beroepenrally Metaal en Technologie 133 Beroepenrally Social profit 734 S(t)imulerend kiezen 56 Ikanda Kindercongres 800 Doedag Iris TL 67 Creaclub Technica 68 3D printen 41 Technologica 679 GP metal awards 71 Evenementen derden 132 Viering 10 jaar 107 Beurzen en netwerken TOTAAL Leerlingen Niet - leerlingen Bezoekers tijdens de schooluren Vrije bezoekers tijdens de schooluren 212 Bereik ouderwerking Studiedag met materialenbeurs 127 Doedag voor 6e leerjaar Boetiek Techniek Bereik Wijs aan 't werk (3e graad SO) Beroepenrally Metaal en Technologie Beroepenrally Social profit

170 S(t)imulerend kiezen 56 Ikanda Kindercongres 800 Doedag Iris TL Creaclub Technica D printen 41 Technologica GP metal awards Evenementen derden Viering 10 jaar 107 Beurzen en netwerken TOTAAL

171 5. Personeel, Partners en Financiering 5.1 Personeel Het personeel in dienst van Het Beroepenhuis vzw bestond tijdens het schooljaar uit de coördinator, de verantwoordelijke educatieve projecten, drie educatieve medewerkers en de logistiek medewerker. Voor het schooljaar komt dit gemiddeld neer op een totaal van 5,10 voltijdse equivalenten. Voor de begeleiding in de tentoonstelling en het meewerken aan de educatieve omkadering werd tevens beroep gedaan op 11 stagiairs van de Hogeschool Gent, de Artveldehogeschool en de Pedagogische wetenschappen van de Universiteit Gent. Daarnaast was er een pool van 4 tijdelijke krachten, waaronder één vrijwilliger en één werkstudent, die instonden voor de begeleiding van de leerlingen. Het onderhoud van het gebouw werd door een pwa werknemer gedaan. Voor de administratie konden we regelmatig beroep doen op een vrijwilliger. 5.2 Partners Tijdens het schooljaar zetelden volgende organisaties in de raad van bestuur en/of algemene vergadering van Het Beroepenhuis vzw: ABVV, ACV Gent Eeklo, Bouwunie Oost-Vlaanderen, Fonds voor vakopleiding in de bouwnijverheid Oost-Vlaanderen, Tofam Oost-Vlaanderen, Vormetal Oost en West Vlaanderen, UBK-UCB, Transport en Logistiek Vlaanderen, VIVO Social profit, Sociaal Fonds Transport en Logistiek, COBOT, Vlaams centrum voor vorming en vervolmaking in de Horecasector, Chemische nijverheid Gewest Gent, IPV, Grafoc, de Gentse havengemeenschap, Resoc Serr GRG, Syntra Midden- Vlaanderen gewest Gent, UNIZO Oost Vlaanderen, de CLB s van het gemeenschapsonderwijs, stedelijk net en vrije net, Jeugd en Stad, VDAB, de provincie Oost Vlaanderen (onderwijs) en de Stad Gent (werk en onderwijs). 5.3 Financiering Een bezoek aan Het Beroepenhuis kost 6 euro per leerling. Begeleiders bij de schoolbezoeken komen gratis mee. De inkomgelden zijn echter niet voldoende om de personeels en werkingskosten te financieren. Daarom wordt beroep gedaan op allerhande instanties om de werking te garanderen. Door de Vlaamse Overheid (het Departement Onderwijs en Vorming), Stad Gent, Provincie Oost Vlaanderen, verschillende sectorfondsen alsook door sponsoring (HR Rail) werd de werking tijdens het schooljaar ondersteund. De onderhoudskosten werden solidair gedragen door alle deelnemende 170

172 sectoren. Tenslotte werkte Het Beroepenhuis vzw tegen betaling meerdere projecten uit in opdracht van andere organisaties. De volledige financiële verslaggeving gebeurt in de resultatenrekeningen van 2014 en

173 6. Besluit Na de fikse stijging van het aantal leerlingen op bezoek in Het Beroepenhuis na de aanpassing van de mogelijke bezoekuren vorig schooljaar, was het toch even afwachten of we op dit elan konden verder gaan. Temeer omdat we tijdens het schooljaar op regelmatige basis werden geconfronteerd met (trein-)stakingen waardoor de gereserveerde bezoeken moesten geannuleerd worden. We telden dit jaar uiteindelijk maar liefst 662 leerlingen voor wie het geplande bezoek last minute moest worden afgeblazen, waardoor de vrijgekomen plaatsen niet meer konden worden ingevuld door andere leerlingen. Al bij al valt het eindresultaat erg goed mee, we bereikten nog steeds leerlingen, 4% minder ten opzichte van het jaar daarvoor. Een opmerkelijke vaststelling daarbij is dat het aantal leerlingen uit het secundair onderwijs wél gestegen is (met 8%) tegenover een daling van de leerlingen uit het basisonderwijs. De verhoudingen tussen de bezoekers uit het basisonderwijs en deze uit het secundair onderwijs zijn dit schooljaar terug iets meer in balans, met 67% voor het basisonderwijs en 33% voor het secundair onderwijs. Daarbij stellen we vast dat er bij het secundair onderwijs een aanzienlijke stijging is bij de leerlingen uit het tweede jaar, met 66% voor de a-stroom en 61% voor de b-stroom. Ook bij de Onthaalklassen Anderstalige Nieuwkomers blijven de aantallen stijgen. Zij maken onderhand de grootste groep uit binnen het secundair. Het mooiste bewijs dat onze vaak talige tentoonstelling goed kan aanslaan bij diverse groepen, zolang we maar gebruik maken van de juiste methodieken om de inhoud over te brengen. Onze inhoudelijke en promotionele inspanningen om de verhouding tussen basis- en secundair onderwijs opnieuw meer in balans te krijgen, lonen dus enigszins. Hopelijk is de trend om meer leerlingen secundair te bereiken bij deze dan ook ingezet. Dit is niet alleen belangrijk omdat het keuzemoment steeds meer aan belang wint, vooral naar het 2 e jaar van het secundair toe. Sinds dit schooljaar berekenen we ook de bezettingsgraad in Het Beroepenhuis voor wat betreft de bezoekers tijdens de schooluren. Deze bedraagt maar liefst 84% als we kijken naar het aantal beschikbare dagdelen waarop Het Beroepenhuis kan worden bezocht. De periodes waar er nog ruimte is, proberen we op te vullen door extra promotie te maken. Zo is er bijvoorbeeld de actie die door onze sponsor HR-Rail wordt gefinancierd om schoolgroepen die in het najaar komen, gratis treintickets aan te bieden. Het gratis vervoer wordt overigens steeds eerst aangeboden aan scholen in die regio s waar we minder bereik hebben. Onze bezoekers werden ook dit schooljaar bediend van het gekende recept op maat van de doelgroep, in groepen van maximaal 15 leerlingen. We sturen onszelf permanent bij en zetten in op een positieve benadering van elk kind. Daarbij gaan we roldoorbrekend te werk en creëren we een sterke, ervaringsgerichte leeromgeving waarbij iedere leerling kan ondervinden dat hij/zij over relevante talenten en vaardigheden beschikt die op verschillende plaatsen inzetbaar zijn. De duidings- en reflectiemomenten werden voor elke doelgroep versterkt. Na eerdere upgrades voor de methodiek voor OKAN en Buitengewoon Onderwijs, werd dit schooljaar de methodiek voor het Secundair Onderwijs volledig vernieuwd. We spraken hiervoor een externe expert aan. Deze evalueerde de basismethodiek voor de leerlingen uit het basisonderwijs alvast als uitstekend en perfect op maat van de doelgroep. Voor de jongeren uit het secundair onderwijs waren er verbeteringen mogelijk. Zij hebben immers nood aan keuzevrijheid, zelfstandigheid en sociale interactie met peers. We moeten ook meer inspelen op de individuele noden en talenten van de leerlingen, eerder dan de focus enkel op beroepen te leggen. We ontwikkelden dan ook een talentenkaart die de jongeren zelf kunnen invullen terwijl ze de opdrachten in de tentoonstelling vervullen. De jongeren benoemen de talenten niet alleen voor zichzelf maar ook voor elkaar. Het gesprek wordt verder gezet thuis en op school waarbij de talenten kunnen worden gelinkt aan studierichtingen en beroepen. De betrokkenheid van de leerkrachten en de ouders wordt dus heel sterk meegenomen, ook in het nieuw uitgewerkte educatieve materiaal dat ter omkadering van een bezoek wordt aangeboden. Vanaf schooljaar wordt de nieuwe methodiek gelanceerd. Wat de evaluaties van het bezoek betreft, peilen we al vanaf het begin van onze werking naar de tevredenheid bij leerlingen én leerkrachten via een inhoudelijke bevraging. We proberen daarbij ook 172

174 de effecten in kaart te brengen. 89% van de leerkrachten geeft aan Het Beroepenhuis het komende jaar opnieuw te willen bezoeken, 54% doet dat ook effectief. Voor vele scholen werd jammer genoeg geen beschikbare plaats meer gevonden. 83% van de leerkrachten bereidt een bezoek aan het Beroepenhuis voor (waarvan de helft het materiaal van Het Beroepenhuis gebruikt), 72% voorziet in nalessen. Over de directe effecten van een bezoek krijgen we volgende resultaten: 85% van de leerkrachten vindt dat er door het bezoek een horizonverruiming plaatsvindt (vorig jaar 84%) en 45% vindt dat er sprake is van een mentaliteitsverandering (vorig jaar eveneens 45%). Volgens 78% van de leerkrachten verwerven de leerlingen meer zelfkennis (vorig jaar 67%) en 38% geeft tenslotte beïnvloeding van de studie- en beroepskeuze aan als mogelijk effect (vorig jaar 24%). Een statistisch verantwoorde effectenmeting kan echter enkel gebeuren aan de hand van een vooren een nameting. Aangezien dit in het verleden niet digitaal kon worden georganiseerd, kregen we weinig respons. Bovendien hadden we nood aan een frisse en objectieve blik om deze meting te organiseren. Via een Interdisciplinair project uit de Ma- na-ma Opleidings- en Onderwijswetenschappen van Universiteit Antwerpen, konden we beroep doen op enkele studenten die een vernieuwde online vragenlijst uitwerkten, die wetenschappelijk werd gecontroleerd op validiteit en betrouwbaarheid. Verder ontwierpen de studenten ook een interviewleidraad om meer longitudinaal onderzoek mogelijk te maken. Tenslotte moet de digitalisering een grotere respons waarmaken. Na afloop van het schooljaar verwachten we de eerste resultaten. Inzet op ouders blijft ontzettend belangrijk. Uit onderzoek blijkt dat ouders en leerkrachten meer actieve ouderbetrokkenheid wensen bij het studiekeuzeproces. Daarom worden de nieuwe inzichten met betrekking tot talentverkenning vanuit de methodiek Secundair Onderwijs ook meegenomen in de begeleiding op zondagen voor ouders en in de projectwerking. Ouders worden zo heel concreet betrokken in de trajecten van bijvoorbeeld de beroependorpen en rally s. Deze projectwerking kent overigens een niet aflatende groei. Naast de doedagen die we reeds meer dan 10 jaar organiseren, ontstonden ook nieuwe projecten zoals S(t)imulerend kiezen. Verder werden een beroepenrally op de Luchthaven (in opdracht van het Luchthavenhuis) en een heuse pop-up Beroepenhuis (Beroependorp) in de steigers gezet. We verbreden ook opnieuw ons netwerk via STEM en de vernauwde samenwerking met het Gentse onderwijs dat in een nieuw Gents Onderwijscentrum zal worden verenigd. Wat het totaalbereik betreft is er opnieuw een stijging van 2,5%. Die stijging is vooral uitgesproken bij de projecten (+13%). Al het bovenstaande kon niet mogelijk zijn zonder de enorme inzet die alle (vaste en tijdelijke) medewerkers en vrijwilligers dagelijks leveren. Ik wens ze hier dan ook uitdrukkelijk te danken voor hun niet aflatend enthousiasme en energie voor Het Beroepenhuis. Verder wil ook ik alle financierende instanties (Stad Gent, Provincie Oost Vlaanderen, het departement Onderwijs van de Vlaamse Overheid en de verschillende sectoren) alsook onze partners, sponsor en alle organisaties die het afgelopen schooljaar hun vertrouwen in ons stelden voor de uitwerking van een project, extra bedanken voor hun steun. Nadia Hoedemaekers Coördinator 173

175 174