Inhoudstafel. p. 44 aanwezigheden. 2.3 Schooljaar Evaluaties p Effectmeting p Tevredenheidsmeting p.

Transcriptie

1 1

2 Inhoudstafel Inhoudstafel p Het aanbod p Op bezoek met de klas p De inleiding p De zoektocht in de interactieve tentoonstelling p Het kringgesprek p De beroepenateliers p Aanbod p Nieuw atelier voedingsindustrie p Begeleiding op maat van de doelgroep p Educatief materiaal p Helden van elke dag en BEROEPEN(t)HUIS in de klas p Het huidige aanbod aan lesmaterialen p Lesmaterialen die door Het Beroepenhuis werden ontwikkeld p Databank met lesmaterialen van andere actoren p Korte lesideeën p Communicatie van de educatieve omkadering p Aanbod hogescholen p Open zondagen voor ouders en kinderen p Doelstellingen p Onze aanpak p De promotie p De toekomst p Resultaten bezoekers p Werkingsjaar Resultaten p Schooljaar Aantal groepen, leerlingen en leerkrachten. p. 28 Vergelijking met voorgaande schooljaren. Aandeel scholen dat terugkomt Schooljaar Verdeling leerlingen Basisonderwijs en p. 30 Secundair Onderwijs en leerjaren. Vergelijking met voorgaande schooljaren Schooljaar Verdeling leerlingen over leerjaren. p. 31 Vergelijking met voorgaande schooljaren Schooljaar Verdeling groepen over netten. Vergelijking p. 34 met voorgaande schooljaren Schooljaar Verdeling groepen over provincies. p. 35 Vergelijking met voorgaande schooljaren Schooljaar Deelname aan de beroepenateliers. p Schooljaar Annuleringen. p Schooljaar Vrije bezoekers. Overzicht. p Schooljaar Bereik op open zondagen. p Werkingsjaar Bezettingsgraad en effectieve p. 44 aanwezigheden. 2.3 Schooljaar Evaluaties p Effectmeting p Tevredenheidsmeting p. 52 2

3 Evaluatie van de leerlingen p Evaluatie van de leerkracht/begeleider p De inleiding aan de hand van het beroepenfilmpje p De interactieve tentoonstelling p De beroepenateliers p Effecten van een bezoek aan Het Beroepenhuis p De omkadering in de klas p Algemene conclusie p Projecten p Materialenbeurs p Doedag p Stimulerend kiezen p WAW p Technologica p GP Metal Awards p Beroepenrally metaal en technologie p Zorgberoepenrally s p Check-in@Brussels Airport p Beroepenhuis Pop-up in Geraardsbergen p IRIS TL p Creaclub Technica p Nascholing 3D-printen p Beroepenwandelingen vertrekkend van Het Beroepenhuis p Nascholingen, beurzen en netwerken p Bereik ouders p Kick-off Open zondagen met Lieve Swinnen p Ouderavond VCLB p Promotie en Pers p Externe media p Eigen media p Drukwerk p HR-Rail actie p Canon Cultuurcel p Samenwerking Educatieve dient Stad Gent p Bereik van Het Beroepenhuis p Personeel p Personeel p Partners p Financiering p

4 1. Het aanbod "Wat een superleuke tentoonstelling, met een brede waaier aan beroepen! Er is zoveel te zien en te doen, in een mooie afwisseling tussen lezen, kijken en uittesten. Het zit echt goed in elkaar! In het begin zie je de leerlingen even zoeken, maar eens ze er mee weg zijn blijven ze gemotiveerd tot het einde." Cindy Martens, leerkracht 5 e leerjaar in de Driesprong, Maldegem "Mijn leerlingen zijn heel gemotiveerd omdat ze op eigen houtje iets kunnen ontdekken over zichzelf." Miek De Beule, leerkracht 2A, VTI Lokeren "Precies wat ze nodig hebben." Peggy De Decker, leerkracht 2A, MS III, Gent Met haar aanbod richt Het Beroepenhuis zich tot jongeren van 11 tot 14 jaar, hun ouders en hun leerkrachten. Alle projecten en inspanningen dienen een concrete dubbele doelstelling: - Ons publiek krijgt een breder en concreter beeld van de eigen talenten en interesses dankzij uiteenlopende activiteiten in diverse contexten, en van het belang daarvan voor een goede keuze. - Ons publiek ontdekt een groot aantal beroepen, vaak knelpuntberoepen met een technisch of praktisch uitvoerend karakter. Deze zijn veelal minder bekend, maar desondanks interessante opties voor de toekomst. Op deze manier ondersteunt Het Beroepenhuis haar bezoekers bij de belangrijke studiekeuze naar (de tweede graad van) het secundair onderwijs. 4

5 1.1 Op bezoek met de klas Het Beroepenhuis vzw ontvangt als educatief centrum al sinds het ontstaan in maart 2005 scholen uit heel Vlaanderen. Dat aanbod blijft de kern van onze werking die zich richt tot een diverse doelgroep. Die bestaat onder andere uit de leerlingen van de 3de graad basisonderwijs (5de en 6de leerjaar) en van de 1ste graad van het secundair onderwijs (1ste en 2de jaar, a- en b-stroom). Maar ook onthaalklassen (OKAN) en leerlingen uit het buitengewoon basis- en secundair onderwijs komen hier regelmatig over de vloer. Onze methodieken worden al jaren doorlopend intern geëvalueerd én getoetst aan de feedback van onze bezoekers, om ze bij te sturen waar verbetering mogelijk is. Dat resulteert in een aanpak op maat voor elke doelgroep. Scholen die Het Beroepenhuis bezoeken krijgen een 3 uur durend programma. Na een korte inleiding met een filmpje bezoeken de leerlingen gedurende anderhalf uur de interactieve tentoonstelling. Daarnaast nemen de leerlingen gedurende anderhalf uur deel aan 2 beroepenateliers. Alles verloopt binnen een zorgvuldig doordachte en beproefde educatieve omkadering. Beide onderdelen op een leuke manier informatie opdoen over beroepen in de interactieve tentoonstelling en zelf ondervinden wat beroepen inhouden in de beroepenateliers versterken elkaar en zorgen voor een krachtig concept. Bij een bezoek aan Het Beroepenhuis wordt elk groepje van maximum 16 leerlingen door een begeleider gegidst van activiteit naar activiteit. Deze intensieve begeleiding is de grote kracht van een bezoek. Daarnaast wordt de begeleidingsmethodiek in de tentoonstelling elk schooljaar grondig geëvalueerd en zo mogelijk verbeterd. Al in het voorjaar van 2015 werden er uitgebreide aanpassingen gedaan om nog meer op maat van de verschillende doelgroepen te werken, met de focus op de vernieuwing voor de 1 ste graad secundair onderwijs, waarbij een sterk talentenverhaal werd ontwikkeld. In 2016 werd dat talentenverhaal versterkt voor alle doelgroepen, door ook tijdens de beroepenateliers die talenten systematisch nadrukkelijker en visueler naar voren te brengen. Bovendien kregen de opdrachtkaartjes voor relatief taalsterke OKANleerlingen een update, en stelden we onze aanpak op punt voor bezoekers van 1 e jaar B-stroom. Deze vernieuwingen worden hieronder in meer in detail en per doelgroep besproken De inleiding Een overgrote meerderheid van onze jonge bezoekers is bij aankomst bijzonder nieuwsgierig naar de geplande activiteiten. Onze inleiding beantwoordt hun vragen kort, maar wil daarnaast ook informeren over de structuur van de beroepenwereld, de nieuwsgierigheid prikkelen, een aantal negatieve vooroordelen wegwerken én elke jongere persoonlijk motiveren. Na de verwelkoming begint elk bezoek met het bekijken van een beroepenfilmpje. Daarin schetsen we een beeld van de 11 sectoren dankzij een reeks boeiende foto s van de beroepen die in het gebouw aan bod komen. Deze komen zo al meteen in een positief daglicht te staan. Om ook de gendervooroordelen te doorbreken is er een evenwichtige vertegenwoordiging van mannen en vrouwen. In het filmpje zien de leerlingen verder uitspraken van mensen die vertellen waarom zij gaan werken. 5

6 Daaruit halen we de inspiratie voor een inleidend gesprek, waarbij om te beginnen blijkt dat arbeid niet alleen een loon oplevert, maar ook een middel is voor persoonlijke ontplooiing en een constructieve deelname aan de maatschappij. Verder willen we vooral de organisatie van beroepen in beroepssectoren verduidelijken, opdat de leerlingen de logische opbouw van de tentoonstelling begrijpen. In het kader van de differentiatie van onze methodieken voor minder taalsterke doelgroepen en voor het buitengewoon basis- en secundair onderwijs, wordt er na het filmpje gewerkt met het smartboard in een spel waarbij de leerlingen prenten van beroepen bij de juiste sector plaatsen. Tot slot lichten we natuurlijk ook het praktische verloop van het bezoek toe; de leerlingen vernemen kort aan welke beroepenateliers ze die dag kunnen deelnemen en wat we precies bedoelen met een doe-tentoonstelling. We sluiten af door elke jongere persoonlijk uit te dagen om te ontdekken waar hun eigen talenten en interesses precies liggen De zoektocht in de interactieve tentoonstelling In de tentoonstellingsruimte demonstreert de begeleider eerst hoe de leerlingen hun weg kunnen zoeken in en tussen de verschillende ontdekhoeken, en welke soorten opdrachten ze er zullen uitvoeren. 6

7 Vervolgens beginnen ze in kleine groepjes van 2 aan de eigenlijke zoektocht, waarbij ze één na één de ontdekhoeken bezoeken van de 11 bedrijfssectoren: metaal en technologie, metaal en technologie bedienden, chemie, kunststoffen en life sciences, bouw, transport en logistiek, voedingsindustrie, horeca, social profit, printmedia, haven en binnenvaart en tenslotte kapper en schoonheidsspecialist. In de ene sector na de andere gaan de duo s aan de slag met doe-, lees- en talentenopdrachten. Deze opdrachten zijn op maat van de verschillende doelgroepen. Het mooie aan deze manier van werken is dat de begeleiding in allerlei opzichten heel individueel wordt: - elk duo krijgt tips en ondersteuning op maat, of zelfs een specifieke selectie van bijvoorbeeld meer laagdrempelige of net uitdagender opdrachten. Dit werkt sterk drempelverlagend en motiverend. 7

8 - de begeleider kan ook tussendoor al kort reflecteren, wat jongeren (en leerkrachten) stimuleert om steeds terug te keren naar de uitdaging uit de inleiding, door steeds weer stil te staan bij hun eigen talentenprofiel. De begeleider zorgt er verder voor dat de leerlingen in elke sector een kijkje gaan nemen. De zoektocht eindigt steeds met een kringgesprek, opnieuw op maat van de doelgroep. Deze zoektocht in de tentoonstelling blijft een centrale plaats innemen in onze werking binnenshuis. Er is bijgevolg ook regelmatig nood aan vernieuwing om op lange termijn relevant te blijven. De tentoonstelling moet aansluiten bij de actuele realiteit van de beroepen, voldoende interactief zijn, uitdagend zijn en op maat van de diverse doelgroepen. 8

9 9

10 Daarom bereidde Constructiv, het voormalige Fonds voor Vakopleiding in de Bouw, in het voorjaar van 2016 enkele interessante aanpassingen van hun sectorhoek voor, die op korte termijn gerealiseerd worden. Vooral op de tweede verdieping, krijgt de interactie bij de sanitair installateur een grondige herinrichting met meer nadruk op duurzaam bouwen. Daarnaast wordt een opdracht toegevoegd bij de bouwplaatsmachinist. De bezoekers kunnen een kleine versie van een graafmachine besturen Het kringgesprek Aan het einde van de zoektocht in de tentoonstelling komen we tijdens een kringgesprek terug op de rode draad doorheen de activiteiten: wat vond je leuk en wat kon je goed? Samen met de leerlingen gaat de begeleider de antwoorden op deze vragen vervolgens definiëren als specifieke persoonlijke talenten en interesses. Elke leerling komt hierbij individueel aan bod en de klasgenoten en de leerkrachten worden telkens betrokken. Verder bespreken we hoe belangrijk het voor hun studie- en beroepskeuze kan zijn om een goed zicht te hebben op hun eigen profiel. Daarnaast hebben we nog steeds evenveel aandacht voor allerlei valkuilen zoals misplaatste vooroordelen over beroepen, studierichtingen en gender. Leerlingen krijgen hier ook de kans om bijvoorbeeld vragen te stellen over de verschillende onderwijsvormen of in dialoog te gaan over het belang van een diploma voor hun toekomstkansen. 10

11 Het kringgesprek heeft voor alle doelgroepen een gelijkaardige structuur, maar voor de 1 ste graad secundair onderwijs is het vertrekpunt anders; daar starten we bij de talentenkaart en peer feedback van klasgenoten De beroepenateliers Aanbod In het tweede deel van het bezoek gaan de bezoekers samen aan de slag in 2 beroepenateliers of workshops van elk 40 minuten. De leerlingen kruipen daarbij even in de huid van enkele beroepsbeoefenaars en ontdekken op een toffe manier de verschillende talenten waarover je moet beschikken om de juiste m/v voor die jobs te zijn. Ten voordele van de begeleidingsmethodiek voor 1 ste graad secundair onderwijs, maar ook vanuit de impuls van de bedrijfssectoren die evolueren, werd het atelier voedingsindustrie in 2016 grondig vernieuwd (zie ), en worden er vernieuwingen gepland aan de beroepenateliers printmedia, social profit, bouw en transport en logistiek. Alle beroepenateliers zijn op een gelijkaardige manier opgebouwd uit een inleiding, een doe-activiteit en een evaluatie. In de inleiding schetsen we een beeld van de typische activiteiten en contexten voor de beroepen in kwestie, en worden de belangrijkste uitdagingen al even vernoemd. Inkleding en inleving spelen hier een belangrijke rol. Daarna demonstreert de begeleider de verschillende deelactiviteiten. Deze zeer visuele aanpak maakt de ateliers in het algemeen erg laagdrempelig voor alle doelgroepen, die vlot aan de slag kunnen. Door hen in die oefeningen te laten proeven van enkele typische praktische taken en vaak nieuwe uitdagingen, bereiken we twee dingen tegelijk: - De bezoekers ontdekken dat de beroepen in kwestie specifieke vaardigheden vereisen. Dit creëert positieve beeldvorming: door waardering bij te brengen voor dat soort werk, verminderen we de eventuele negatieve vooroordelen en peer pressure daaromtrent en wordt het toegankelijker voor geïnteresseerde jongeren. - Leerlingen én hun leerkrachten ontdekken op een heel tastbare manier dat professioneel relevante talenten en competenties erg breed gaan, dat ze er zelf ook enkele van hebben, en dat die bepaalde mogelijkheden opleveren. Een bijzonder empowerende leerervaring dus. 11

12 In de korte maar erg belangrijke evaluatie tenslotte doen we met de leerlingen een eenvoudige maar krachtige reflectie in twee stappen. We bekijken ten eerste samen maar per individu welke dingen best vlot gingen tijdens de concrete deelopdrachten, en op welke persoonlijke talenten dit kan wijzen. De individuele uitdaging om hun persoonlijke talenten en interesses te ontdekken, wordt hier heel haalbaar gemaakt. Ten tweede schetsen we doorheen een interactief vraaggesprek welke overige talenten relevant zijn en waarom. Zoals hierboven beschreven konden we in 2016 die reflectie versterken door dit visueel te ondersteunen met aparte kaarten per talent, met daarop telkens zowel de term als een sprekende tekening. Op deze manier maken we deze abstracte begrippen toegankelijker voor alle doelgroepen. Het Beroepenhuis biedt haar bezoekers telkens een combinatie van 2 ateliers aan, maar kan daarvoor kiezen uit een totaal van 10. In het beroepenatelier transport en logistiek zijn de leerlingen de expediteurs en magazijnmedewerkers van een fictief speelgoedbedrijf en leren ze bestellingen klaarzetten en leveren met een transpallet. 2 groepjes strijden om de eer van het beste team. Voor de sector horeca leren de leerlingen hoe het is om als barpersoneel een alcoholvrije cocktail te shaken voor hun klanten en om die als kelner met een dienblad te bedienen. Ook hier zorgt een kleine competitie voor extra spanning. 12

13 Voor de sector chemie, kunststoffen en life sciences maken de leerlingen als laboranten hun eigen tube tandpasta. In het beroepenatelier voor de sector bouw leren de leerlingen hoe je een muurtje kan metselen en hoe je als sloper een muurtje veilig kan afbreken. Voor social profit worden 4 doe-activiteiten uitgevoerd die telkens gekoppeld worden aan een beroep uit de sector. Zo worden de beroepen ergotherapeut, logistiek assistent, verpleegkundige en maatschappelijk werker ontdekt. In het beroepenatelier van de printmedia maken de leerlingen kennis met de beroepen drukwerkvoorbereider, drukker en drukwerkafwerker. De leerlingen maken zelf een boekje en kunnen nadien allerlei technieken uit de sector toepassen zoals uitkappen, zeefdrukken, werken met onzichtbare inkt, pregen en kleuren mengen. 13

14 In het beroepenatelier voor haven en binnenvaart leren de jongeren ten eerste als matroos om vanop het schip een meertouw over een meerpaal of bolder aan de wal te werpen. Daarnaast oefenen ze met een fijner touw een typische knoop in. Als binnenvaartkapitein bepalen ze door middel van een scheepsmeting hoe zwaar een schip geladen is, en gaan ze op zoek naar een efficiënte stapelmethode voor hun containers. Het atelier metaal en technologie evoceert op een speelse manier het verhaal achter de productie van USB-stick, en daagt de kinderen uit om de opeenvolgende stappen in dat proces mee te zetten als productontwikkelaar, technisch tekenaar, matrijzenbouwer, proces- en productieoperator. 14

15 Het beroepenatelier voor de sector kapper en schoonheidsspecialist tenslotte zet de deelnemers aan het werk met verschillende kapsels, professioneel scheergerei en technieken voor gezichtsmassage. Dit atelier brengt de leerlingen doelbewust ook het nodige realisme bij over het uitdagende karakter van deze beroepen. Het Beroepenhuis bepaalt zelf welke 2 beroepenateliers iedere groep zal uitvoeren, maar scholen kunnen ook een voorkeur voor bepaalde ateliers doorgeven, waar het team dan zoveel rekening mee houdt als praktisch haalbaar is Nieuw atelier voedingsindustrie In februari 2016 introduceerden we een nieuw atelier voor de voedingsindustrie, dat een grondige opfrissing kreeg dankzij enkele nieuwe, meer uitdagende activiteiten en meer eigentijdse media. Daarvoor deed Alimento ook de nodige investeringen. Voorheen deden de leerlingen 4 opdrachten als kwaliteitsverantwoordelijke, productieoperator en inpakker. Nu zijn er nog steeds 4 deelopdrachten, maar het beroep inpakker maakte plaats voor de food designer. Vertrekkende vanuit de noden van een duidelijk omschreven specifieke doelgroep, gebruiken leerlingen daar hun creativiteit om een passend nieuw voedingsproduct te ontwerpen. Om vervolgens kennis te maken met de productieoperator maken ze tegen de tijd pizza s in een simulatiespel. Deze nieuwe app test vooral de talenten actief (snel werken) en het probleemoplossend denken. Als kwaliteitsverantwoordelijke tenslotte doen ze twee activiteiten, ook vanwege de zeer diverse invulling van die functie in de praktijk. Zo leren ze de diverse basissmaken goed te onderscheiden, en ook zeer kritisch te kijken naar de voedselveiligheid dankzij een memoryspel met foto s van realistische productieomgevingen. 15

16 De feedback van onze bezoekers op dit nieuwe atelier was over de hele lijn positief: Ik vond het leuk om die verschillende smaken te leren onderscheiden in de voedingsindustrie. Leerling 2A, Erasmus Atheneum, Deinze Tof dat we zo een snack mochten bedenken en die pizza-game uitproberen. Leerling 6de leerjaar, Sint-Godelieve Instituut, Lennik Begeleiding op maat van de doelgroep Buitengewoon De begeleiding voor buitengewoon onderwijs onderscheidt zich sinds 2014 door een set unieke vraagjes en het gebruik van wegwijzers in de tentoonstelling. De kortere zinnen met een eenvoudiger woordenschat, een uniforme 3-ledige structuur, de zorgvuldige toepassing van kleuren per sector, foto s en symbolen maakt het geheel toegankelijker voor leerlingen met een beperktere leesvaardigheid. Ook in 2016 bleven de reacties van de bezoekende leerlingen en leerkrachten bijzonder positief. Dat we naar aanleiding van de vernieuwingen voor secundair de talenten sterker visualiseren en explicieter benoemen tijdens de beroepenateliers, werd ook door deze doelgroep sterk geapprecieerd. Het maakt deze abstracte begrippen wat toegankelijker. OKAN Voor onthaalklassen met anderstalige nieuwkomers beschikten onze begeleiders al langer over een aangepaste set vraagjes. Die hebben we in 2016 opgefrist en versterkt; - door een nieuwe selectie van voldoende uitdagende activiteiten voor de diverse leeftijden binnen deze groepen, die tegelijk uit te leggen zijn in haalbare instructies. - door een zelfde gebruik van kleuren per sector, overeenstemmend met de eigenlijke inrichting van die ontdekhoeken en de wegwijzers. - door het taalgebruik verder aan te passen volgens de suggesties van oa psycholoog Karel Moons, met vooral kortere zinnen en kortere woorden. Deze nieuwe set bleek in het voorjaar van 2016 al meteen helemaal op maat van de relatief taalsterke OKAN-groepen, waarvoor de verantwoordelijke leerkrachten vaak ook graag een haalbare uitdaging op vlak van de Nederlandse taal laten voorzien. 16

17 Daarnaast bleven de minder taalsterke OKAN-groepen ook in 2016 gebaat bij de set vragen voor buitengewoon onderwijs, vooral wanneer de leerlingen nog maar recent in ons land zijn aangekomen. De begeleiders kunnen heel flexibel overschakelen van de ene set vragen naar de andere, eventueel zelfs aangepast per duo, afhankelijk van hun taalniveau. Dat we naar aanleiding van de vernieuwingen voor secundair ook hier de talenten sterker visualiseren en explicieter benoemen tijdens de ateliers, werd ook door deze doelgroep sterk geapprecieerd. Dit bevorderde de kennis van het Nederlands voor dit cruciale aspect van hun persoonlijke ontwikkeling. Een interessante optie op de toekomst; in september 2016 startte een veelbelovende samenwerking met de coördinatoren van de Gentse brugfiguren, die nu werken vanuit het nieuwe OCG (OnderwijsCentrum Gent). Vanuit het voornemen om een meer laagdrempelige methodiek te ontwerpen voor een groter effectief bereik van ouders uit kansengroepen, leverden zij ons enkele zeer concrete suggesties aan voor een nieuw type opdrachtkaartjes. We denken daarbij op dit moment aan het toevoegen van realistisch beeldmateriaal, meerdere talen, Mogelijks resulteert dit op termijn in een alweer versterkte set OKAN-vraagjes. Secundair Ik vond het bijzonder sterk, veel beter dan vroeger met die oude werkwijze. Mijn leerlingen waren geïnteresseerd en helemaal mee Ze willen bijna allemaal chirurg of laborant worden, vooral voor de status en het geld. Het is voor ons als leerkracht vaak moeilijk om hen echt te bereiken met de boodschap dat ze daarnaast nog veel interessante opties hebben, liefst in functie van hun eigen talenten. Pas hier werd die boodschap plots zeer tastbaar, bij meerdere leerlingen heb ik de frank vandaag echt zien vallen. Kan ik nu al boeken voor volgend schooljaar? Sofie Van Laethem, leerkracht 1 e graad A, Sint-Norbertus-Instituut, Antwerpen "Dit is veel beter dan de kaartjes, ze hebben die begeleide vrijheid wel nodig. Je ziet ook dat ze snappen dat het voor henzelf van nut is. Tof dat ze ook die talentenkaart mee krijgen naar huis, een hele verbetering voor het secundair." Trui Denolf, leerkracht 2B, Sint-Franciscus, Evergem "Onze leerlingen zijn dan weer beter af met jullie methodiek 1B met de talentenkaart én opdrachtkaartjes; ze kunnen wel een beetje reflecteren over talenten, maar hebben voldoende sturing nodig." Lotte Bouters, leerkracht 2B, KA Oudenaarde 17

18 In 2015 werd er heel bewust gekozen om de begeleidingsmethodiek te vernieuwen voor de 1 ste graad van het secundair onderwijs. Daar waren meerdere redenen voor. Ten eerste streven we ernaar om in het aantal bezoekers een evenwichtiger verhouding tussen basisonderwijs en secundair te bereiken. Ten tweede verschuift de druk voor het maken van een studiekeuze meer en meer van de jongeren uit de 3 de graad basisonderwijs naar de jongeren uit de 1 ste graad secundair onderwijs. Ten derde kregen we van een deel van de leerlingen uit het 2 de jaar van de 1 ste graad het signaal dat onze begeleiding uitdagender mocht voor deze jongeren, die aan de grens staan van het 3 de jaar secundair onderwijs. Sommige leerlingen in het secundair onderwijs komen bovendien voor de 2 de keer naar Het Beroepenhuis omdat ze ook al eens met hun lagere school kwamen. Voor hen is het goed dat er een aparte aanpak is. Dit keer krijgen ze namelijk meer verantwoordelijkheid en gaan ze nog meer nadenken over hun eigen talenten. Specifiek voor deze doelgroep ligt onze expliciete klemtoon op talentverkenning, omwille van Karel Moons wetenschappelijk onderbouwde suggesties, maar ook omdat dat thema de leerkrachten en directies zeer sterk aanspreekt; het is immers een belangrijk leerdoel voor de 1 e graad. Concreet uit zich dat in de volgende bijzonderheden van deze methodiek: - In de tentoonstelling krijgen leerlingen de vrije keuze welke beroepen ze uittesten, zonder sturing van de begeleider door middel van opdrachtkaartjes. Zo wordt ook hun zelfstandigheid aangesproken, en blijken ze sterker gemotiveerd. - Ze gebruiken een talentenkaart, waarop ze per beroep ook telkens aanduiden of ze deze opdracht goed konden en of ze het leuk vonden. De begeleider heeft hierin een ondersteunende rol, en helpt of stimuleert de leerlingen waar nodig. - Aan de binnenkant van die talentenkaart staat een lijst van talenten, gebaseerd op een vergelijking van de verschillende bestaande methodieken rond studie- en loopbaanbegeleiding en talentverkenning. We vatten deze samen en hebben ze voor onze doelgroep duidelijker verwoord, met bijhorende visualisatie. - Om daarenboven de sociale interactie in onze begeleiding te integreren, is er een tussentijds reflectiemoment. Hier gaat de begeleider samen met de leerlingen reflecteren over de gebruikte of ontdekte talenten. Eerst duiden de jongeren hun eigen talenten aan, in een 2de fase geven ze hun talentenkaart door aan een partner, die hierop aanvult welke talenten de 1ste jongere volgens hen heeft. Vervolgens wordt dit besproken per 2. Zo benutten we ten volle de interactie tussen peers. - De talentenkaart wordt na afloop van het bezoek meegenomen door de jongeren. In het lesmateriaal dat we aanbieden aan de scholen, zorgen we ervoor dat het gesprek over de individuele talenten van de leerlingen wordt verder gezet op school en ook thuis met hun ouders. - Tijdens de ateliers gaan onze begeleiders diezelfde talenten sterker visualiseren en explicieter benoemen. Zo wordt de rode draad talentverkenning nog versterkt doorheen het volledige bezoek. Na de nodige tests en aanpassingen in schooljaar , konden we die nieuwe werkwijze in uitrollen, en met succes. De inspanning werd breed geapprecieerd door leerkrachten en directies, dat bleek al meteen uit het groeiende aantal reservaties. Die mensen werden opvallend sterk aangesproken door onze grotere nadruk op talentverkenning. Ook tijdens en na hun bezoeken kwam er opvallend veel positieve feedback. 18

19 Slechts voor één doelgroep bleek deze werkwijze af en toe te uitdagend; jongeren van het eerste jaar B-stroom. Dat hebben we na de nodige experimenten concreet kunnen oplossen door een mengvorm te creëren van de methodiek voor basisonderwijs en die voor het secundair. Aan het begin van het bezoek overleggen we steeds met de verantwoordelijke leerkrachten over de eventuele noodzaak om deze te gebruiken in plaats van de standaard methodiek voor secundair. In dat geval sturen we die leerlingen dan enerzijds aan met de opdrachtkaartjes voor het basisonderwijs, terwijl we anderzijds ook het kringgesprek uitbreiden met een reflectiemoment zoals hierboven beschreven. Basisonderwijs De begeleidingsmethodiek voor het basisonderwijs is in de loop der jaren heel erg verfijnd en wordt heel goed geëvalueerd. Hier was er in feite geen behoefte aan vernieuwing. Vorig schooljaar al bevestigde Karel Moons van TaPas dat deze methodiek perfect is afgestemd op de doelgroep Educatief materiaal Een bezoek aan Het Beroepenhuis wordt best omkaderd door lessen op school. Zo wordt het bezoek beschouwd als één schakel in een langer durend proces van beroeps- en studiekeuze en talentenverkenning. Deze thema s komen vanaf het 5 de leerjaar basisonderwijs tot het 2 de jaar secundair onderwijs op verschillende tijdstippen gedurende het schooljaar aan bod, ook in het buitengewoon onderwijs. Meestal plannen leerkrachten dit ofwel in het kader van onderwijsloopbaanbegeleiding (OLB) ofwel via de lessen techniek. Het Beroepenhuis zorgt er voor dat leerkrachten uit een waaier aan mogelijkheden kunnen kiezen om hieraan invulling te geven in hun lessen. De combinatie van het bezoek aan Het Beroepenhuis en het omkaderend lesmateriaal is de beste manier om onze boodschap over te brengen aan de jongeren en er voor te zorgen dat ze onthouden wordt Helden van elke dag en BEROEPEN(t)HUIS in de klas Lesmateriaal om een bezoek te omkaderen werd reeds bij het ontstaan van Het Beroepenhuis ontwikkeld in het kader van het ESF zwaartepunt 5 project Helden van elke dag in samenwerking met de ArteveldeHogeschool (looptijd september 2004 augustus 2006) en het ESF zwaartepunt 6 project BEROEPEN(t)HUIS in de klas (looptijd augustus 2005 juli 2007). 19

20 Bij het project Helden van elke dag werd er een volledig educatief pakket ontwikkeld voor de 3 de graad basisonderwijs, bestaande uit 4 onderdelen: een talentenzoektocht, werkblaadjes rond arbeid, een bordspel en een checklist om gender neutraal te werken rond beroeps- en studiekeuze. Het pakket is niet meer te verkrijgen in gedrukte vorm, maar blijft online beschikbaar. Het project BEROEPEN(t)HUIS in de klas richtte zich naast de 3 de graad basisonderwijs ook naar de 1 ste graad secundair onderwijs en bestond uit verschillende elementen zoals een onderzoek, de ontwikkeling van beroepenateliers voor in de klas, een scholenwedstrijd, bedrijfsbezoeken, lesideeën en een databank van lesmaterialen van andere actoren zoals CLB s en sectoren. Ook uit dit project blijven de meeste producten online beschikbaar. Vanaf augustus 2007 werd er besloten om de educatieve omkadering van een bezoek op te nemen als een vast onderdeel van de werking van Het Beroepenhuis. Doorlopend werden er nieuwe lessen, nieuwe beroepenateliers en producten van partners toegevoegd aan het aanbod Het huidige aanbod aan lesmaterialen Het Beroepenhuis blijft volop inzetten op educatief materiaal én de bereikbaarheid ervan door leerkrachten. Zo startten we in september 2015 met een vernieuwing van de website Er kwam een aparte knop voor ouders, leerkrachten en jongeren. Bovendien wordt bij de informatie voor leerkrachten over het bezoek ook het onderscheid 20

21 gemaakt tussen basisonderwijs, secundair onderwijs, buitengewoon onderwijs en okan. De minimale omkaderende les, de voor en na les, werd per doelgroep aangepast en bij de juiste doelgroep op de website geplaatst. In een volgende fase plannen we om ook de andere lesmaterialen meer te structureren per doelgroep. De leerkrachten vinden daarnaast ook gemakkelijk de weg naar de lesmaterialen dankzij de bevestigingsmail. Deze mail krijgen de leerkrachten van de scholen als bevestiging van de reservatie van hun bezoek en daarin is een selectie van links naar lesmaterialen opgenomen. Leerkrachten kunnen op de website een brede waaier aan lesmaterialen terugvinden. Dit zijn lesmaterialen die door Het Beroepenhuis werden ontwikkeld, een databank met lesmaterialen van andere actoren en allerlei korte lesideetjes van zowel Het Beroepenhuis als van anderen Lesmaterialen die door Het Beroepenhuis werden ontwikkeld De voor en na les Deze les is speciaal voorzien voor leerkrachten die beperkte tijd hebben om in de klas te omkaderen. Het materiaal bestaat uit een luik van één lesuur voor het bezoek en een luik van één lesuur na het bezoek en vormt een ideale en beknopte omkadering bij een bezoek aan Het Beroepenhuis. De volgende thema s komen in de les aan bod: Waarom werken mensen?, alle sectoren werken samen, sectoren en beroepen, talenten verkennen en gender. Vanaf september 2015 is er van deze les een vernieuwde versie voor buitengewoon onderwijs online beschikbaar zijn en ook een nieuwe versie voor secundair onderwijs, samengaand met de vernieuwde methodiek. Beroepenateliers voor in de klas Al sinds 2005, bij de start van het project BEROEPEN(t)HUIS in de klas, wordt er voor elk beroepenatelier dat in Het Beroepenhuis doorgaat, een alternatief gemaakt voor in de klas. Zo werden er de voorbije jaren telkens lessen toegevoegd voor de sectoren die nieuw aansloten bij Het Beroepenhuis. Het idee hierbij is natuurlijk dat leerkrachten zich niet moeten beperken bij de 2 beroepenateliers die ze in Het Beroepenhuis uitvoeren, want de ateliers voor andere sectoren kunnen in de klas georganiseerd worden. Er worden dus 11 beroepenateliers voor in de klas aangeboden die 1 tot 2 lesuren in beslag nemen. Elk beroepenatelier bestaat uit een technische doe-activiteit rond bepaalde beroepen zodat de leerlingen de kans krijgen de talenten van deze beroepen te ontdekken. Dit zijn ideale lessen voor het vak techniek zowel in de 3 de graad basisonderwijs als in de 1 ste graad secundair onderwijs. In september 2010, bij de invoering van de nieuwe eindtermen techniek, werden alle bestaande beroepenateliers aangepast om de meest actuele eindtermen te bevatten. Hoekenwerk: 11 sectoren in 2 lesuren Helaas merken we dat niet alle leerkrachten de tijd nemen om voor elke sector uit Het Beroepenhuis apart een beroepenatelier voor in de klas uit te voeren, telkens 1 tot 2 lesuren. Vaak hebben ze hiervoor onvoldoende lesuren ter beschikking. Zo is het idee ontstaan om een les hoekenwerk te ontwikkelen. In een dergelijke les komen alle sectoren uit Het Beroepenhuis via een korte doe-opdracht, telkens in een hoek van de klas, aan bod in 1 concept van maximum 2 lesuren. Hetzelfde concept werd op vraag en onder begeleiding van Het Beroepenhuis ook 21

22 uitgewerkt in een eindwerk van 2 studenten lerarenopleiding van de Hogeschool Gent. Dit werd in de loop van 2013 ook online beschikbaar gemaakt. Spoorwegenles Op vraag van onze sponsor HR-Rail ontwikkelde Het Beroepenhuis eind 2012 een les waarbij beroepen van de spoorwegen in de kijker komen. Ook ontdekken leerlingen hoe je een treinreis plant en wat de voordelen zijn aan het reizen met de trein. De les bestaat uit een onderdeel voor, een onderdeel tijdens en een onderdeel na de treinreis, dus ook na het bezoek aan Het Beroepenhuis. Het centrale idee bij deze les is dat het thema beroepen en de talentenzoektocht al start bij de treinreis. De les wordt volop gebruikt door scholen die met de trein naar Het Beroepenhuis kwamen, zeker door de scholen die dankzij de actie in het najaar de treinreis gratis kregen. Helden van elke dag Hier vinden de leerkrachten alle onderdelen van het pakket Helden van elke dag terug. (zie ) Bedrijfsbezoeken Een handleiding dat alle ervaringen van Het Beroepenhuis met bedrijfsbezoeken bundelt, kan door leerkrachten geraadpleegd worden Databank met lesmaterialen van andere actoren Op de website worden maar liefst 46 lesmaterialen verzameld. Elk schooljaar komen er producten bij en vallen verouderde producten af. Alle educatieve tools van sectoren werden hier opgenomen, maar ook werkboekjes van CLB s, materiaal van Vlajo, De Schoolbrug vzw en partners allerhande. Zelfs interessante materialen uit Nederland zoals de Talentenkijker vinden er een plaats. Elk product krijgt een informatieve fiche zodat leerkrachten weten waar het product te verkrijgen is en hoe het in de lessen kan worden ingezet Korte lesideeën Hier worden 32 korte lesideetjes verzameld die zowel door Het Beroepenhuis als door stagiairs, leerkrachten of partners werden ontwikkeld. Alle lesideeën gaan over beroepen, talenten, studiekeuze of beroepskeuze. Zo vinden leerkrachten een quiz over het secundair onderwijs, een les voor in het vak wiskunde met vraagstukken over beroepen, een talentenspel uit het tijdschrift Klasse, een kringgesprek over waarom mensen werken, een project wakannekik van CLB-Kempen en heel wat spelletjes of creatieve opdrachten zoals 22

23 een fotoboek, een collage of een lichtkunstwerk Communicatie van de educatieve omkadering Het aanbod aan lesmaterialen is beschikbaar via de website voor iedere leerkracht die er gebruik van wenst te maken, dus ook voor leerkrachten die niet met de klas op bezoek komen naar Het Beroepenhuis. Wie wel een bezoek reserveerde, vindt de links naar de lesmaterialen in de mail die de reservatie bevestigt. Om het aanbod aan lesmaterialen bekend te maken organiseert Het Beroepenhuis jaarlijks een studiedag voor leerkrachten in oktober of november met daaraan gekoppeld een materialenbeurs (zie 3.1) en neemt Het Beroepenhuis deel aan andere beurzen zoals de STEMdag (zie 3.15). Tijdens de materialenbeurs kunnen de bezoekers vaak verschillende gratis lespakketten van sectoren en andere actoren verkrijgen. Elk jaar worden nog tot weken na de beurs lesmaterialen verder verspreid aan de leerkrachten die met de klas komen tot de voorraad uitgeput is. Ook ontvangt Het Beroepenhuis heel wat leerkrachten in opleiding die telkens op de hoogte worden gebracht van het aanbod van lesmaterialen (zie 1.2). 1.2 Aanbod hogescholen Het is een bewuste keuze van Het Beroepenhuis om meer in te zetten op studenten in de lerarenopleidingen, pedagogische opleidingen of opleidingen sociaal werk. Om de werking van Het Beroepenhuis en de lesmaterialen beter bekend te maken bij deze doelgroep werd er dit schooljaar voor het 5 de jaar op rij een concreet aanbod uitgewerkt naar hogescholen. Dit aanbod werd via een gerichte mailing al eens bekend gemaakt in juni 2015 en opnieuw bij de aanvang van het schooljaar in september en in oktober Het aanbod bestaat uit 3 mogelijkheden: 1) De studenten kunnen gratis de jaarlijkse studiedag met materialenbeurs bezoeken. 2) De studenten kunnen deelnemen aan een rondleiding op hun maat in Het Beroepenhuis. Hierbij worden de pedagogische principes van de begeleiding in de tentoonstelling en de methodiek van de beroepenateliers uit de doeken gedaan. Bovendien wordt er een uitgebreid bezoek gebracht aan de infotheek waarbij alle aanwezige lesmaterialen worden getoond en ingekeken. 3) De studenten worden uitgenodigd om voor Het Beroepenhuis te kiezen als stageplaats. Deze aanpak bleek succesvol want er werden heel wat studenten bereikt. Er waren 54 studenten uit lerarenopleidingen aanwezig op de materialenbeurs van 25 november Nog eens 5 rondleidingen op maat voor studenten werden in Het Beroepenhuis georganiseerd, goed voor een bereik van 188 studenten. Deze kwamen uit Vives Tielt, Hogent, Thomas More Vorselaar en ArteveldeHogeschool Gent. Bovendien konden we ook nog eens aan 17 studenten een stage in Het Beroepenhuis aanbieden. Daarvan kwamen er 13 uit een lerarenopleiding, maar ook 1 uit sociaal werk en 1 studente uit de Gentse Universiteit, richting pedagogische wetenschappen. Voor het eerst ontvingen we ook 2 stagiairs uit het 6 de jaar secundair onderwijs IVV Gent, uit de TSO richting Sociale en Technische Wetenschappen (STW). In totaal bereikten we in het schooljaar dus 259 studenten, vooral uit de lerarenopleidingen. Hierbij kunnen in feite ook nog de studenten opgeteld worden die meehelpen bij projecten, zoals bij de beroepenrally metaal en technologie (zie 3.7), de zorgrally s (zie 3.8) en Technologica (zie 3.5). 23

24 1.3 Open zondagen voor ouders en kinderen Doelstellingen Wat we met de open zondagen voor ouders en hun kinderen willen realiseren is even eenvoudig als essentieel: - een positieve kennismaking met diverse beroepen in de brede technische sfeer - een sterk inzicht in de eigen talenten en interesses - het overbrengen van een duidelijke boodschap; dat die talenten en interesses het uitgangspunt zijn voor een sterke studiekeuze - het aanreiken aan ouders van praktische methodieken om hun kind te ondersteunen bij het studiekeuzeproces - een toffe en toegankelijke activiteit voor het hele gezin In totaal hebben in het schooljaar mensen van dit aanbod gebruik gemaakt. Niet ons beste resultaat van de laatste jaren, maar wel nog steeds een mooi aantal, zeker gezien de minder intensieve promotiecampagne. Daarvan kwamen 118 mensen (14%) uit Gent. Dat percentage is dus verdubbeld ten opzicht van vorig schooljaar, en daar zijn we op zich heel blij mee. Maar in de nabije toekomst willen we het aantal Gentse deelnemers absoluut verveelvoudigen. Belangrijk: we onthouden vooral dat we dankzij de vernieuwde methodiek wél het grootste aantal positieve reacties kregen sinds de start van dit project Onze aanpak De data van de 8 open zondagen lagen opnieuw allemaal in het voorjaar: 17 en 31 januari, 7 en 21 februari, 6 en 20 maart, 24 april en 5 juni Gezien de opkomst en de reacties was dat opnieuw een goede spreiding, maar we overwegen wel om er in de toekomst nog eens één te plannen in het najaar. Naar aanleiding van de vernieuwde methodiek voor het secundair onderwijs, hebben we er dit schooljaar voor gekozen om het aspect talentverkenning ook voor gezinnen nog sterker uit te werken in de methodiek. In de praktijk kregen de bezoekende ouders een veel concretere leidraad én een vriendelijke uitdaging om de talenten van hun kinderen effectief in kaart te brengen naar aanleiding van hun activiteiten in onze tentoonstelling en korte gesprekjes. Een overgrote meerderheid ging daar gretig op in. Dat verklaart meteen het grootste aantal positieve reacties van bezoekers ooit. De open zondagen worden al langer gesmaakt als een leuke, leerrijke gezinsactiviteit. We konden ook altijd al veel betekenen voor ouders en jongeren waarvan de interesses en 24

25 toekomstdromen enigszins aansloten bij onze selectie van technische en uitvoerende beroepen en sectoren. Maar waar voorheen nog een beperkt aantal mensen een beetje op hun honger bleef, omdat er minder concrete links waren met hun interessesfeer, bleek deze nieuwe werkwijze ook voor hen een enorme verrijking. Letterlijk elke bezoeker keerde terug naar huis met een duidelijk versterkt inzicht in de talenten en interesses (van de kinderen), en dat werd sterk gewaardeerd door een heel brede groep mensen. Regelmatig meldden bezoekers ook spontaan dat het invullen en bespreken van de nieuwe talentenkaart een positieve boost gaf aan de dialoog binnen het gezin over de toekomst. Na afloop werden mensen uitgenodigd om nog even na te praten aan het onthaal. Enkele reacties: Wat een super uitvinding, dit komt echt heel erg van pas nu onze zoon zit te piekeren over al die mogelijkheden. Eigenlijk is dit een verplichte activiteit voor alle kids van deze leeftijd! Moeder, 5 juni 2016 Enorm interessant, zeg. Julie heeft er veel aan gehad, ook aan de tips met websites, en eerlijk gezegd ben ik op ideeën gekomen voor mezelf. Moeder, 5 juni 2016 Fijne ervaring, veel geleerd, erg verhelderend. Moeder, 24 april 2016 We zijn hier al eerder geweest met ons oudste kind, nu is het voor het jongste. Vader, 6 maart 2016 Bedankt! Zeer interessant, maar we hebben ons ook gewoon goed geamuseerd. Moeder, 6 maart 2016 Dit bleek de ideale start voor wat we in het gezin willen gaan doen rond studiekeuze. Het bracht ons echt aan het praten met elkaar, en zo zijn er enkele onverwachte dingen naar boven gekomen, die we met elkaar nog niet hadden besproken. Moeder, 6 maart 2016 Een dikke duim. Super dat jullie dit voor ons en onze kinderen organiseren. Vader, 31 januari 2016 Wij zijn door het bezoek alvast een stap dichter gekomen bij het ontdekken waar onze dochter goed of minder goed in is. Moeder, 31 januari

26 Dit was een goede eerste stap. De ideeën die we hier opdeden, kunnen we nu nog een beetje dieper gaan uitspitten met de websites uit jullie bundel. Moeder, 31 januari 2016 De talentenkaart werd in de praktijk toegevoegd aan onze bekende bundel Je Studiekeuze Stap voor Stap, waarin we nog steeds een groot aantal praktische tips geven voor een doordachte verderzetting van de denkoefening thuis. Zoals voorheen kwamen ook daarop een hoop enthousiaste reacties. Veel ouders blijken nog steeds hard op zoek naar praktische tools om hun kinderen te helpen bij die cruciale studiekeuze, en namen onze suggesties daarom met beide handen aan. Specifiek aan ouders uit Gent én ouders waarvan de kinderen naar een Gentse school zouden gaan deelden we ook exemplaren van De Grote Stap 2015 uit, een handige brochure van De Stap Gent met daarin een overzicht van alle lokale secundaire scholen en hun aanbod. Ruim 110 van die brochures werden gretig in ontvangst genomen door onze bezoekers De promotie Het Beroepenhuisteam moest zich in het schooljaar door allerlei omstandigheden noodgedwongen beperken tot een zeer efficiënte promotiecampagne voor de open zondagen. We moesten vooral investeren in de sterkst renderende kanalen, zowel de onze of die van enkele vaste partners. - Een promonetwerk van honderden gemotiveerde leerkrachten, directieleden en CLBconsulenten, ook uit Gent, dat samen een nieuw recordaantal van ruim van onze flyers (gedrukt en digitaal) en affiches gericht verspreidde. Dit netwerk hebben we onder andere te danken aan onze gewoonte om leerkrachten niet alleen via de media, maar ook in alle persoonlijke contacten uit te nodigen om mee te helpen. - Een reeks bekende online evenementkalenders, die onze zichtbaarheid sterk vergroten, en regelmatig ook een plekje in de gedrukte media opleveren, zoals De Zondag, - Onze Raad van Bestuur, de organisaties die zij vertegenwoordigen en hun persoonlijke netwerk. - De HR-Rail. Ook niet nieuw, maar wel nog steeds bijzonder, was de samenwerking met de koepels voor de ouderverenigingen van de verschillende onderwijsnetten: GO! Ouders, KOOGO en VCOV. Onze boodschap en ouderwerking vinden zij voor hun achterban zodanig waardevol 26

27 dat ze zich sinds begin 2014 gezamenlijk engageren om op de lange termijn mee hun schouders te zetten onder onze ouderwerking. In de praktijk vertaalde zich dat wederom in een grote bereidwilligheid om hun communicatie omtrent het thema naar ouders onderling af te stemmen, en daarin systematisch alle ruimte te maken voor onze relevante initiatieven. Natuurlijk hopen we als Gentse organisatie ook met onze ouderwerking zoveel mogelijk stadsgenoten te bereiken, en maakten we daarom ook weer bewust gebruik van lokale media: De Zondag, de nieuwsbrief van De Stap Gent, de toeristische website van de stad, Een volledig overzicht volgt later in dit verslag. Enkele andere evenementen spreken min of meer hetzelfde doelpubliek aan; bijvoorbeeld het Gentse wetenschapsfestival Waar of niet waar? op de jaarlijkse Dag van De Wetenschap (22 november 2015 en 27 november 2016). In de communicatie die daarvoor wordt georganiseerd door Technopolis maken we meteen ook reclame voor onze open zondagen. En door als standhouder een aantal van onze typische, voor jongeren heel aantrekkelijke activiteiten aan te bieden, bleek het daar telkens mogelijk om een groot aantal geïnteresseerden persoonlijk uit te nodigen om ook onze open zondagen te bezoeken. Flyers en affiches werden ook verspreid over de vestigingen van andere Gentse organisaties die een techniekacademie aanbieden: Fyxxilab (Educentrum vzw), Ingegno vzw, Techniekclub Gent (ArteveldeHS), Techniekacademie Edugo, Timelab, MIAT. Deze vertrouwde media werden dit jaar wel aangevuld met een nieuwe partner; regionale zender AVS gaf onze bekendheid graag een zetje door middel van twee extra wedstrijden. In de aanloop naar de zondagen 24 april en 5 juni 2016 konden bezoekers aan de site gratis tickets winnen voor in totaal 40 mensen. Er was één uitzondering op onze spaarzame tijdsinvestering voor de promotie; specifiek om leerlingen van Gentse scholen te bereiken staken we nogal wat tijd in een belronde naar vele tientallen lokale scholen, om directieleden en graadverantwoordelijken persoonlijk en direct uit te nodigen om flyers te bestellen. Met resultaat: voor Gentse leerlingen verdubbelde het aantal verspreide flyers zelfs naar Conclusie: gelukkig kunnen we op de langere termijn rekenen op het succes van enkele sterke kanalen en partnerschappen. Anderzijds blijkt het opnieuw praktisch niet haalbaar om jaarlijks een even uitgebreide campagne te realiseren. Volgend schooljaar hopen we dat beter te kunnen doen door al in het najaar van 2016 te starten met een extra open zondag en de promotiecampagne een stuk te vervroegen. Waar mogelijk doen we dat ook graag met nieuwe partners zoals de Gezinsbond met hun initiatief Krokuskriebels. Daarnaast streven we vanaf nu naar een nieuw en bijzonder ambitieus doel; op termijn hopen we jaarlijks alle leerlingen van 11 tot 14 van alle Gentse scholen te kunnen uitnodigen met een flyer of een alternatief De toekomst Het kwantitatieve resultaat van dit kleinere luik van onze werking was degelijk, maar moet beter. Op kwalitatief vlak hebben we een belangrijke stap vooruit gezet, door voor een bredere doelgroep een zeer tastbare meerwaarde te realiseren; de talentenkaart. De appreciatie door het bereikte publiek is bijzonder groot. Onze inspanningen voor dit project hebben in die zin opnieuw veel opgeleverd. Ook in de toekomst willen we er daarom op blijven inzetten, om zoveel mogelijk gezinnen rechtstreeks te ondersteunen bij de studiekeuze. 27

28 2. Resultaten Bezoekers 2.1 Werkingsjaar Resultaten Schooljaar Aantal groepen, leerlingen en leerkrachten. Vergelijking met voorgaande schooljaren. Aandeel scholen dat terugkomt. Schooljaar Aantal groepen en leerlingen. n schooldagen n schoolgroepen september 22 7 oktober november december januari februari maart april mei juni juli 0 1 TOTAAL Vergelijking met voorgaande schooljaren n schoolgroepen n leerlingen n leerkrachten 2005-' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' TOTAAL

29 Tijdens het schooljaar ontvingen we 339 groepen (een groep krijgt een volledig programma van 3 uren) met in totaal leerlingen. Zij werden begeleid door 904 leerkrachten. De meeste bezoekers kwamen in februari (50 schoolgroepen). Tegenover het schooljaar steeg het leerlingenaantal met 8,08%, ondanks de vele annuleringen door onder meer stakingen én terreurdreiging (zie verder in hoofdstuk 2.1.7). Scholen die terugkomen n schoolgroepen uit n scholen n scholen per jaar n scholen dat terugkomt het schooljaar nadien percentage scholen dat terugkomt Tijdens het voorgaande schooljaar ontvingen we 344 schoolgroepen uit 289 scholen. Van deze scholen kwamen er 148 terug (51%). Sommige scholen konden evenwel geen bezoek meer reserveren omdat Het Beroepenhuis reeds volgeboekt was of de resterende vrije data niet meer in het schoolprogramma pasten. Er wordt enkel gekeken naar de scholen die terugkomen het jaar nadien. Met scholen die bvb. met 5 en 6 samenkomen en om de 2 jaar reserveren, werd geen rekening gehouden. 29

30 2.1.2 Schooljaar Verdeling leerlingen Basisonderwijs en Secundair Onderwijs en leerjaren. Vergelijking met voorgaande schooljaren. Schooljaar Verdeling leerlingen over Basisonderwijs en Secundair Onderwijs n leerlingen n schoolgroepen n leerkrachten basis secundair TOTAAL Vergelijking met voorgaande schooljaren n leerlingen basis secundair basis in % secundair in % TOTAAL n schoolgroepen basis secundair TOTAAL

31 Van de 339 groepen die Het Beroepenhuis bezochten, kwamen er 236 uit het basisonderwijs en 103 uit het secundair onderwijs. Het gaat hier om leerlingen uit het basisonderwijs (70%) en leerlingen uit het secundair onderwijs (30%). De trend waarbij 30% van de bezoekers uit het secundair onderwijs en de overige 70% uit het basisonderwijs komen, zette zich dus ook tijdens dit schooljaar door. Er is dit schooljaar wel een daling van het aantal leerlingen secundair onderwijs (met 1,72%). Het lijft dus nog even wachten op het effect van de nieuwe methodiek voor secundair onderwijs (zie 1.1.5). Het aantal leerlingen basisonderwijs is dan weer gestegen (met 12,86%) Schooljaar Verdeling leerlingen over leerjaren. Vergelijking met voorgaande schooljaren. Schooljaar Verdeling leerlingen over leerjaren Leerjaren n leerlingen 4e 5e 6e 11 5e 6e 979 5e 418 6e 4927 bubao a 205 1b 480 1a 1b 200 1a 2a 1b 2b 1a 1b 2a 2a 778 2b 522 2a 2b 233 Buso Okan 491 Andere 2909 TOTAAL

32 Wat het basisonderwijs betreft, kwam de overgrote meerderheid, met name 72% van de leerlingen (=4.927) uit het 6de leerjaar. Daarnaast waren er 979 leerlingen (14%) uit gemengde klassen 5de en het 6de leerjaar, 418 leerlingen (6%) uit het 5de leerjaar. 520 leerlingen (8%) kwamen uit het buitengewoon basisonderwijs. Er waren tenslotte 11 leerlingen uit een gemengde klas 4de, 5de en 6de leerjaar. Wat het secundair onderwijs betreft, kwamen de meeste leerlingen, 778 of 27%, uit het 2 e jaar a-stroom, gevolgd door de 522 leerlingen uit het 2 e jaar b-stroom (18%). Op de derde plaats staan 491 leerlingen uit onthaalklassen anderstalige nieuwkomers (17%). Daarna komen 480 leerlingen uit het 1 e jaar b-stroom (16%). Op de vijfde plaats staan de leerlingen uit een gemengde groep uit het 2 e jaar, dus zowel a- als b-stroom (233 leerlingen of 8 %), gevolgd door respectievelijk 205 leerlingen (7 %) uit het 1 e jaar a- stroom en 200 leerlingen uit een gemengde groep uit het 1 e jaar a- en b-stroom (7%). Vergelijking met voorgaande schooljaren Leerjaren '06 '07 '08 '09 '10 '11 '12 '13 '14 '15 '16 4e 5e 6e e 6e e

33 6e bubao Leerjaren '06 '07 '08 '09 '10 '11 '12 '13 '14 '15 '16 1a b a 1b a 2a b 2b a 1b 2a a b a 2b Buso Okan Andere TOTAAL Wat de verdeling tussen de leerlingen van het basisonderwijs betreft, gelden dezelfde verhoudingen als tijdens het schooljaar Er is wel een stijging te noteren van het totaal aantal leerlingen basisonderwijs met 12,86%. De leerlingen uit het 6 e leerjaar maken terug de grootste groep uit, er is sprake van een stijging met 7,51% ten opzichte van vorig schooljaar. Het aantal leerlingen die samen met het 5 e en 6 e leerjaar langskomen is, tegenover een daling met 46,43% vorig schooljaar, flink gestegen met 61,28%. Ook het aantal leerlingen uit het buitengewoon basisonderwijs gaat er op vooruit met een stijging van 14,54%. Het aantal leerlingen uit het 5 e leerjaar daalde licht met 2,79%. 33

34 De leerlingen uit het secundair onderwijs zijn in aantal licht gedaald (met 1,72%) tegenover vorig schooljaar. Er is evenwel een duidelijk trend ingezet waarbij de leerlingen uit het 2 e jaar voor het 2 e jaar op rij opmerkelijk stijgen. De leerlingen uit het 2 e jaar a-stroom maken dit schooljaar de grootste groep uit met 26,74% van het totaal aantal leerlingen uit het secundair. Deze groep met 778 leerlingen kent maar liefst een stijging van 48,19% tegenover het voorgaande jaar waar ze ook al op plaats 2 stonden met 525 leerlingen. Daarna komen de leerlingen uit het 2 e jaar b-stroom (522 leerlingen of 17,94 % van het totaal aantal leerlingen SO) die eveneens een stijging kenden van 3,57% ten opzichte van het vorige schooljaar (van 504 naar 522 leerlingen). Dit is zeker toe te juichen gezien het belang van de studiekeuze naar de 2de graad toe. Op plaats nr. 3 staan de 16,88% leerlingen uit het OKAN, al daalt hun aandeel wel met 16,64%, van 589 naar 491 leerlingen. Daarna komen de 16,50% leerlingen uit het 1 e jaar b-stroom die een stijging kenden met 42,01%, van 338 naar 480 leerlingen. Op de 5de plaats met 8% (een stijging met 115,74% van 108 naar 233) staat de gemengde groep leerlingen uit het 2de jaar a- en b-stroom daar waar er in schooljaar een daling te bespeuren viel van 65,82%. Er zijn tenslotte 205 leerlingen (7,05%) uit het 1 e jaar a-stroom en 200 leerlingen (6,88%) uit het 1 e jaar a- en b-stroom. Er waren dit schooljaar geen leerlingen uit een gemengde groep van 1 e en 2 e jaar a-stroom en 1 e en 2 e jaar b-stroom en ook géén leerlingen uit het BUSO Schooljaar Verdeling groepen over netten. Vergelijking met voorgaande schooljaren. Schooljaar Verdeling schoolgroepen over netten. aantal groepen in % vrij onderwijs gemeenschapsonderwijs gemeentelijk/stedelijk onderwijs provinciaal onderwijs

35 Andere (Jeugdwerking, Stadsklassen, ) 3 1 TOTAAL Vergelijking met voorgaande schooljaren '06 '07 '08 '09 '10 '11 '12 '13 '14 '15 '16 vrij onderwijs gemeenschapsonderwijs gemeentelijk/ stedelijk onderwijs provinciaal onderwijs Andere (Jeugdwerking, ) TOTAAL Wat de verdeling over de netten betreft, kwamen de meeste groepen uit het vrije net (52%). Daarna komen de schoolgroepen uit het gemeenschapsonderwijs (24%) en het gemeentelijke/stedelijk net (22%). Verder waren er 1% groepen uit het provinciaal onderwijs en 1% schoolgroepen via andere kanalen zoals jeugdwerking en stadsklassen Schooljaar Verdeling groepen over provincies. Vergelijking met voorgaande schooljaren. Schooljaar Verdeling groepen over provincies. aantal groepen in % aantal leerlingen Oost - Vlaanderen Antwerpen Vlaams - Brabant West - Vlaanderen Limburg Brussels Hoofdstedelijk Gewest Henegouwen TOTAAL

36 Wat de verdeling over de provincies betreft, kwamen de meeste groepen uit Oost- Vlaanderen (52%). Daarna komen de provincies West-Vlaanderen en Antwerpen (elk met 19%). 7% van de groepen kwam uit de provincie Vlaams-Brabant en 3% uit het Brussels Hoofdstedelijk gewest. De provincies Limburg en Henegouwen werden dit schooljaar amper bereikt. Vergelijking met voorgaande schooljaren ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' '16 Oost - Vlaanderen Antwerpen Vlaams - Brabant West - Vlaanderen Limburg Brussels Hoofdstedelijk Gewest Henegouwen TOTAAL Schooljaar Deelname aan de beroepenateliers. Het Beroepenhuis tracht om elk atelier ongeveer even vaak te laten doorgaan. Dit is echter niet altijd mogelijk. Verschillende factoren hebben hierop een invloed: (1) ateliers die in dezelfde ruimte doorgaan kunnen niet gelijktijdig ingepland worden, (2) sommige ateliers zijn minder geschikt voor anderstalige nieuwkomers of voor groepen die een leerling in een rolstoel mee hebben. Daarnaast (3) proberen we om niet te vaak van ateliers te wisselen binnen de stageperiode van een stagiair. Ook (4) geven leerkrachten voorkeuren door van ateliers die het beste binnen hun project passen. Tenslotte (5) trachten we om scholen die jaarlijks op bezoek komen telkens iets anders aan te bieden dan bij hun vorige bezoek. In het onderstaande schema wordt weergegeven hoe vaak elk beroepenatelier werd ingepland en hoeveel leerlingen het atelier hebben uitgevoerd tijdens het schooljaar Telkens wordt ook weergegeven welk percentage van het totaal aantal 36

37 scholengroepen of het totaal aantal leerlingen het beroepenatelier heeft uitgevoerd. ateliers aantal schoolgroepen van de 339 % van totaal aantal groepen aantal leerlingen van de 9764 chemie en kunststoffen horeca transport en logistiek metaal en technologie voedingsindustrie social profit bouw printmedia haven en binnenvaart kapper en schoonheidsspecialist Totaal % van totaal aantal leerlingen Omdat de leerlingen telkens 2 ateliers uitvoeren krijg je bij het totaal aantal scholengroepen een totaal van 678 groepen, met een totaal aantal leerlingen van Wanneer deze cijfers gedeeld worden door 2, krijg je het werkelijke totaal aantal groepen (339) en leerlingen (9.764) die Het Beroepenhuis bezocht hebben tijdens het schooljaar Ook omdat leerlingen telkens 2 ateliers uitvoeren, krijg je 200% als alle percentages worden samengeteld. Bij wijze van voorbeeld lees je deze tabel dus als volgt: Het beroepenatelier voor de sector chemie en kunststoffen werd door 63 van de 339 bezoekende groepen uitgevoerd, dus 19% van de bezoekende scholen deed dit beroepenatelier. Dat betekent dat leerlingen van de dit atelier hebben uitgevoerd, dus 21% van het totaal aantal bezoekende leerlingen. Om de verhoudingen tussen de frequentie van de beroepenateliers van de verschillende sectoren ten opzichte van elkaar zichtbaar te maken, werden de percentages naar 100% teruggebracht. Deze worden enkel getoond om de verhoudingen zichtbaar te maken. Het zou dus een foute interpretatie zijn om bijvoorbeeld te zeggen dat 10% van de bezoekers het atelier voor chemie en kunststoffen heeft uitgevoerd. Voor die percentages raadpleeg je de bovenstaande tabel. ateliers % groepen % leerlingen chemie en kunststoffen 9 10 horeca 8 9 transport en logistiek 9 9 metaal en technologie voedingsindustrie 10 9 social profit

38 bouw printmedia 8 8 haven en binnenvaart 9 9 kapper en schoonheidsspecialist Bij een ideale verdeling tussen de 10 verschillende beroepenateliers, zou elk beroepenatelier 68 keer moeten worden ingepland (10%). In de praktijk is het onmogelijk om deze verdeling te waarborgen. Bovendien is de ene groep groter dan de andere, waardoor de percentages van het aantal leerlingen nog een ander beeld geven. Hieronder zie je de verhoudingen tussen de beroepenateliers van de verschillende sectoren in het schooljaar De meeste beroepenateliers komen ongeveer even vaak aan bod. De enige beroepenateliers die het voorbije schooljaar wat minder vaak ingepland werden, zijn printmedia (8%) en horeca (8%). De ateliers voor chemie en kunststoffen, transport en logistiek en haven en binnenvaart zitten met 9% net niet op de beoogde 10%. Het atelier voor de printmedia wordt door veel groepen op enthousiasme onthaald. Het enige minpunt is dat de opdrachten relatief gemakkelijk ook in een klaslokaal georganiseerd kunnen worden. Leerkrachten verwachten om in Het Beroepenhuis een aanbod te krijgen dat ze op school niet kunnen realiseren. Om die reden zijn we in overleg met de sector gestart met het vernieuwen van het beroepenatelier met als doel om het aantrekkelijker en spectaculairder te maken. Vermoedelijk zal deze vernieuwing ingevoerd worden in de loop van schooljaar Het atelier voor de horeca wordt door veel groepen heel erg gesmaakt. Alleen zijn de opdrachten relatief gemakkelijk ook in een klaslokaal te organiseren en bovendien niet altijd uitdagend genoeg voor secundair onderwijs. Ook hier zou het goed zijn om in de 38

39 toekomst te onderzoeken hoe het atelier uitdagender kan gemaakt worden, vooral voor leerlingen uit het secundair. Ook hier zijn de gesprekken met de sector opgestart. Aan het andere uiterste zien we dat het beroepenatelier voor de sector bouw in verhouding vaker aan bod komt (14%). De reden daarvoor is dat het metselen van een muurtje onmogelijk op school kan gerealiseerd worden. Bovendien vindt het atelier plaats in de kelderverdieping en blijft het permanent opgesteld. Leerkrachten die bij een vorig bezoek het materiaal van het atelier konden zien staan, vragen er vaak naar bij een volgende reservatie. De verhoudingen tussen de verschillende beroepenateliers komen echter nog meer in evenwicht als we kijken naar het aantal leerlingen die het atelier uitvoerden. Zo blijkt bijvoorbeeld dat het atelier voor social profit, ook al werd het minder vaak dan het bouwatelier ingepland, toch het meeste aantal leerlingen kon bereiken Schooljaar Annuleringen. Er waren 40 annuleringen voor maar liefst 906 leerlingen tijdens het schooljaar , vooral door de terreuraanslagen en de daaruit voortvloeiende terreurdreiging. 11 groepen met 273 leerlingen hebben hun bezoek daarvoor, al dan niet noodgedwongen, geannuleerd. Verder waren er 3 groepen met 91 leerlingen die last minute moesten annuleren wegens treinstakingen. Voor de andere groepen waren de redenen divers; zieke leerkrachten, deelname aan andere activiteiten van Het Beroepenhuis zoals een doedag of beroependorp of problemen met het regelen van vervoer. 39

40 2.1.8 Schooljaar Vrije bezoekers. Overzicht. Schooljaar Vrije bezoekers. datum bezoek 1 vrijdag 21 augustus donderdag 10 september 2015 Katholiek Onderwijs 3 donderdag 10 september 2015 Clb GO! en VCLB naam school/organisatie reden van bezoek Dienst Werk/Gent - Dienst Werk/Genk Uitwisseling Gent - Genk 14 Samenw.studiegebied bouw-- CLB's/sectoren 3 Kennismaking+afstemming Beroepdorp 4 4 woensdag 16 september 2015 Vlaamse Overheid Voorbereiding studiedag "in vakken gestopt" ivm gender 2 Studenten Kath. Module overgangen(overgang 5 woensdag 23 september 2015 Hogeschool VIVES/Tielt 6LJ naar SO) - Kennismaking 44 6 dinsdag 29 september 2015 Talentenwerf Verkenning 1 7 maandag 5 oktober 2015 Stad Kortrijk (Alg. Flankerend Onderwijsb.) Start Samenwerking 2 8 maandag 12 oktober 2015 Studenten HoGent Kennismaking - differentiatie 29 9 vrijdag 16 oktober 2015 Studenten ikv hun opleiding 2 10 dinsdag 20 oktober 2015 K.A. Brugge Prospectie klasbezoek 1 11 woensdag 28 oktober 2015 Gandante Voorbereiding Curieuzeneuzentocht 1 Voorbereiding 12 dinsdag 10 november 2015 Gandante Curieuzeneuzentocht 2 13 maandag 7 december 2015 Stad Genk Kennismaking 1 14 dinsdag 15 december 2015 Thomas Moore Hogesch. studenten A'pen ikv PAV - kennismaking maandag 1 februari 2016 WerkgeversServicepunt Zeeuws-Vlaand. Kennismaking 1 16 vrijdag 5 februari 2016 CLB Antwerpen Observatie 2 17 woensdag 17 februari 2016 Artevelde Hogeschool, studenten Kennismaking woensdag 24 februari 2016 Artevelde Hogeschool, studenten Kennismaking woensdag 9 maart 2016 VVOB Kennismaking met Het Beroepenhuis 18 Voorbereidend overleg rally's & kennismaking met Het 20 woensdag 20 april 2016 Provincie Oost-Vlaanderen Beroepenhuis 1 21 dinsdag 26 april dinsdag 3 mei 2016 Internetten scholengemeenschap Gebruik vergaderzaal + rondleiding 18 Horeca Vorming Vlaanderen Kennismaking 3 23 vrijdag 27 mei 2016 Hogeschool Gent Stagebezoek Sander Trenson 1 Kennismaking educatieve 24 maandag 20 juni 2016 Havencentrum Lillo aanpak dinsdag 28 juni 2016 Bubao Ten Dries (GONbegeleiders L.O.) Kennismaking 19 aantal bezoekers Er werden gedurende het schooljaar ook 25 rondleidingen gegeven op aanvraag. Vanuit diverse organisaties konden 339 bezoekers kennismaken met Het Beroepenhuis

41 2.1.9 Schooljaar Bereik op open zondagen. In het voorjaar van 2016 ontvingen we op de open zondagen 836 bezoekers. Dat is opnieuw minder dan in recordjaar 2014, maar nog steeds een degelijk resultaat, ook omdat de opkomst van diverse factoren lijkt af te hangen. Het schema hieronder geeft de evolutie weer van het aantal bezoekers over de voorbije 8 jaar. Binnen deze reeks zondagen zagen we opnieuw een sterke variatie tussen de verschillende data. Zoals gewoonlijk vermoeden we dat dit ligt aan een combinatie van factoren, zoals de weersomstandigheden, de nabijheid van inschrijvingsmomenten in secundaire scholen, andere gerelateerde evenementen en de wisselende aanwezigheid van het thema in de media. De verhoudingen tussen het aantal jongeren en volwassen bezoekers sluit opnieuw heel sterk aan bij het verleden. Hieronder een gedetailleerd overzicht. Ouderdag van # jonger # jarigen (BO) # jarigen (SO) # oudere broer / zus 41 # volwassenen 17 januari januari februari

42 21 februari maart maart april juni Totaal De open zondagen blijken opnieuw aantrekkelijk voor gezinnen uit heel Vlaanderen: ook dit jaar hebben we mensen uit elke provincie over de vloer gekregen. 14% of 118 mensen kwamen uit onze eigen stad. Dat zijn er meer dan vorig jaar, en dat hebben we onder andere te danken aan een belronde naar scholen met de vraag om (digitale) flyers te verspreiden. Deze positieve trend willen we in het volgende schooljaar absoluut doorzetten. Daartoe zullen we onder andere onderzoeken of bijvoorbeeld de lokale CLB s ons structureel kunnen helpen. Om in de toekomst op een efficiënte manier een groot aantal ouders en jongeren te blijven bereiken met dit aanbod, hebben we precies in kaart gebracht welke promotiekanalen het sterkste effect hadden. 42

43 Hieronder een schets van de evolutie van het aantal bezoekers per promotiekanaal doorheen de voorbije 8 jaar. Hieruit blijkt om te beginnen dat net zoals in het verleden de verspreiding van flyers en affiches door ons netwerk van geëngageerde onderwijsmensen nog steeds een uitstekend en relatief stabiel rendement oplevert. Dit promotiekanaal vergt de grootste inspanning, maar blijft dus zeer zinvol. De belronde was arbeidsintensief, maar rendeerde wel uitstekend; nieuw was het feit dat de gecontacteerde onderwijsmensen hun leerlingen en ouders vooral via mail of een digitaal platform als GIMME op de hoogte brachten. Daarnaast gebeurt een belangrijk deel van de promotie natuurlijk nog steeds via digitale en gedrukte externe media, zij het dat hun aandeel kleiner wordt. Het rendement van het internet blijft, zoals we al enige tijd vermoeden, het sterkst afhankelijk van factoren die we niet allemaal in de hand hebben; bijvoorbeeld de weersomstandigheden in het vroege voorjaar begrijpelijk, want voor mensen uit andere provincies vereist een bezoek een grote verplaatsing. Omdat we dit jaar opnieuw ook minder sterk aanwezig waren in de gedrukte media, daalt dat aandeel alweer gevoelig. 43

44 Deze evolutie hopen we in de toekomst te compenseren door aanwezig te blijven in het online aanbod van diezelfde partners, zoals bijvoorbeeld Klasse. Dat deden we nu al door zelf meer initiatief te nemen wat betreft wedstrijden via partners, zoals bijvoorbeeld AVS. Dat blijkt ook uit de grafiek hierboven, waar het aandeel van de overige media enigszins aan belang lijkt te winnen. Op voorwaarde van een vervroegde, geslaagde campagne en mede dankzij een extra zondag in het najaar, streven we voor het komende schooljaar opnieuw naar een stijgend bereik. 2.2 Werkingsjaar Bezettingsgraad en effectieve aanwezigheden. De bezettingsgraad wat betreft de bezoekersaantallen in Het Beroepenhuis kan op diverse manieren worden bekeken. We kunnen tot maximaal 60 leerlingen per dagdeel ontvangen, er zijn twee dagdelen beschikbaar op maandag, dinsdag en donderdag. Op woensdag komen scholen enkel in de voormiddag en op vrijdag bieden we een programma aan dat over de middag loopt waardoor scholen (die van ver komen) later kunnen toekomen. In september ontvangen we zo goed als geen scholen, schooluitstappen in het kader van studiekeuze zijn eerder zeldzaam. We verdelen de leerlingen in maximum 4 groepen van maximaal 15 leerlingen per groep waardoor een optimale begeleiding mogelijk wordt over de activiteiten die op hetzelfde moment kunnen plaatsvinden, met name 2 groepen die de interactieve tentoonstelling bezoeken en 2 groepen die deelnemen aan de beroepenateliers. Uiteraard hebben niet alle schoolgroepen exact 60 leerlingen, daarom proberen we zoveel mogelijk te combineren om dagdelen te vullen. Belangrijk daarbij is wel dat we geen schoolgroepen mengen, we laten ze enkel samen starten aan de activiteiten om te roteren. Zo kan het zijn dat een school bijvoorbeeld reserveert voor een bepaald dagdeel met 36 leerlingen. Die worden dan in 3 groepen van 12 leerlingen verdeeld en daar kan nog 1 schoolgroep met maximum 15 leerlingen bij aansluiten. In dit voorbeeld halen we dus niet de maximale leerlingencapaciteit van 60 maar wel (36+15=) 51. Het dagdeel is wel maximaal bezet. Als we kijken naar de bezettingsgraad wat betreft leerlingen komen we voor het schooljaar uit aan 62% bezetting (zonder de maand september daarbij in rekening te brengen). Als we kijken naar de potentiële dagdelen die bezet worden door een school, komen we uit aan 86%. Tijdens het voorgaande schooljaar was dit 84%. De dagdelen die niet bezet zijn, situeren zich vooral in het najaar (tijdens het eerste trimester). Daarom werken we samen met HR-Rail om gratis treintickets aan te bieden specifiek voor deze periode. We doen ook extra inhoudelijke en promotionele inspanningen om meer secundaire scholen te bereiken, enerzijds om de bezettingsgraad te verhogen, anderzijds om een beter evenwicht na te streven tussen de bezoekers uit het basisonderwijs en deze uit het secundair onderwijs. Sinds dit schooljaar brengen we ook het aantal effectieve aanwezigheden in kaart. Nog los van de annuleringen van scholen (zie hoofdstuk 2.1.7), zijn er ook steeds een aantal leerlingen die niet komen opdagen door ziekte, verandering van school of andere redenen. Er waren tijdens het schooljaar reservaties voor een totaal van leerlingen. 92,73% van het aantal gereserveerde leerlingen is dus effectief aanwezig. 44

45 2.3 Schooljaar Evaluaties Effectmeting In het schooljaar werkte Het Beroepenhuis samen met Universiteit Antwerpen, meer bepaald met een werkgroep van studenten, voor een interdisciplinair project bij de masteropleiding Opleidings- en Onderwijswetenschappen. De opzet was om het effect van een bezoek aan Het Beroepenhuis na te gaan op de studie- en beroepskeuze. De bedoeling was om vanaf schooljaar te kunnen werken met een effectief functionerend online platform voor: - de registratie van schoolgegevens: om bij telefonische reservaties meteen alles digitaal te kunnen inputten. - het bevragen van onze klanten, waarvan de feedback kon worden geselecteerd in functie van die schoolgegevens (onderwijsvorm, klas en jaar, regio, ). Leerlingen zouden zowel voor als na het bezoek een nieuwe vragenlijst invullen, zijnde een gestandaardiseerde voor- en nameting met graadmeter om het effect van een bezoek te kunnen evalueren. Zij zouden dus voor het eerst elk individueel responderen, en niet meer via de weerslag van een klasgesprek met de leerkracht. Leerkrachten zouden enkel achteraf een eigen vragenlijst invullen, vooral om te polsen naar hun waardering van de verschillende aspecten van onze werkwijze. Een dergelijk toegankelijk systeem zou ten eerste de drempel verlagen voor onze klanten om dit soort gegevens te bezorgen. En inderdaad, van zodra we het in de zomervakantie van 2015 (ten dele) konden integreren in onze eigen website, zagen we dat via deze weg een groter aantal van de bezoekers, jongeren én leerkrachten hun antwoorden instuurden. Helaas werden we al snel met grote technische problemen geconfronteerd, waaronder een computervirus. Het eindproduct van de studenten bleek zeer gebrekkig beveiligd, waardoor onze site al in december werd gehackt. Dit bleek zeer moeilijk te bestrijden, en om verdere contaminatie van de rest van onze website te vermijden, zagen we ons in april 2016 uiteindelijk genoodzaakt om het hele systeem weer offline te halen. (De overige klanten kregen een klassieke vragenlijst via een Google Drive-formulier) We beschikken bijgevolg slechts over klantenfeedback voor een ruim deel van het schooljaar. Het was ten tweede onze ambitie om die gegevens vanaf schooljaar makkelijker te verwerken, te selecteren per doelgroep en vooral wetenschappelijk correct te analyseren en te valideren. Helaas bleek de kwaliteit van de data niet te voldoen aan de inhoudelijke en vormelijke voorwaarden voor statistische analyse, opnieuw omwille van diverse technische problemen: - Alle door de leerlingen niet ingevulde vragen kregen in het systeem toch een nulscore, die gerekend werd als helemaal niet akkoord. Dat vertekende de resultaten natuurlijk in negatieve zin. - Leerlingen kregen geen bevestiging na het insturen van hun vragenlijst, waardoor de indruk ontstond dat het niet gelukt was, en ze vaak meerdere pogingen deden. Gevolg: veel dubbele en blanco formulieren, wat ook weer de resultaten vertekende op een manier die onmogelijk in te schatten viel. - Vervolgens bleek het systeem ook nog eens nauwelijks in staat om te herkennen welke leerlingen zowel voor als na het bezoek aan de bevraging hadden meegedaan. We schatten voorzichtig dat het er tussen de 500 en 1500 waren. Maar die foutmarge is veel te groot om na analyse nog van betrouwbare resultaten te kunnen spreken. 45

46 Enkele studenten van de werkgroep van de UA hebben - ook na het beëindigen van hun project vrijwillig heel wat inspanningen gedaan om ons de nodige nazorg te bieden, maar dat bleek helaas niet voldoende om de problemen te verhelpen. Toen we in oktober 2016 Calibrate, een gespecialiseerd bedrijf, onder de arm namen om één en ander te verhelpen, bleek snel dat het hele systeem structureel te veel tekortkomingen had om ooit volledig functioneel te zijn. Door de bovenstaande problemen kunnen we in dit verslag dus minder zeggen dan verhoopt over de effecten op onze bezoekers. In de eerste plaats hebben we bijvoorbeeld niet de mogelijkheid om te kijken naar specifieke doelgroepen - onder andere de verwerkingspagina s om leerlingendata te selecteren hebben het nooit gedaan. Het is dus bijvoorbeeld nog niet mogelijk om iets te zeggen over meisjes van het 2 e jaar B-stroom uit Gent. Ten tweede bleek ook de analyse van alle gezamenlijke leerlingendata door middel van een R-script nog niet haalbaar. We hadden niet de beoogde automatische ordening van die gegevens. Het eerste script van de UA werkte niet, en nadat Statgent, verbonden aan de UGent, ons tegen betaling een goed script bezorgde, bleken de data te vervuild. Het was bijgevolg onmogelijk om de significantie van alle effecten vast te stellen, en onmogelijk om de zichtbare effectgrootte hard te maken. Eén kleine uitzondering daarop: er is een duidelijke suggestie van een bescheiden kennistoename. Vastbesloten om de ambities zoals geformuleerd in het vorige verslag toch waar te maken, zal Het Beroepenhuis de nodige tijd en middelen investeren in een verbeterd concept van een alternatief online systeem en de duurzamere realisatie daarvan door professionele partners. We hopen vanaf januari 2017 opnieuw op de juiste manier data te verzamelen en deze voor een volgend verslag correct te verwerken om effectief aan te tonen wat de meerwaarde van een bezoek aan Het Beroepenhuis is. We verwachten nog steeds sprekende resultaten, maar houden natuurlijk ook in het achterhoofd dat effecten van een bezoek aan Het Beroepenhuis groter zullen worden al naargelang de leerkracht in kwestie deze activiteiten op voldoende en procesmatige wijze omkadert in de klas én daarbij ook de ouders betrekt. Op basis van de leerlingengegevens die we in het schooljaar ontvingen (10% deed de vragenlijst vooraf, 14% vulde de vragenlijst nadien in), kunnen we los van de statistische significantie en effectgrootte toch volgende cijfers berekenen voor en na het bezoek aan Het Beroepenhuis: A. KENNISVERRUIMING Ik weet wat mensen doen in volgende sectoren: 46

47 47

48 48

49 B. MENTALITEITSWIJZIGING 49

50 C. ZELFKENNIS 50

51 D. BEINVLOEDING STUDIE- EN BEROEPSKEUZE 51

52 Conclusie: Uit bovenstaande gegevens kunnen we geen statistische metingen of effectgroottes vaststellen. Uit wat de leerlingen in de voor- en natest antwoordden, kunnen we wel afleiden dat het bezoek aan Het Beroepenhuis zorgt voor een kennisverruiming over beroepen en dat er mogelijks een positieve mentaliteitswijziging plaatsvindt. De scores op zelfkennis stijgen licht na het bezoek, alsook de scores op het onderdeel beïnvloeding van studieen beroepskeuze Tevredenheidsmeting Ik kom elk jaar en de kinderen zijn elk jaar super enthousiast. Deze uitstap past perfect in het kader van studiekeuze! Leerkracht 6 de leerjaar, VBS Pius X, Destelbergen. Met de evaluatieformulieren peilen we naar de evaluatie van een bezoek aan Het Beroepenhuis bij de bezoekers. Dit zowel vanuit het standpunt van de leerkrachten/begeleiders, als van de leerlingen. Deze resultaten laten ons toe verbeteringen aan te brengen en van een bezoek een geslaagde ervaring te maken. De cijfers van de tevredenheidsmeting werden wegens het stopzetten van het online evaluatieformulier door technische problemen (zie punt 2.3.1) - voor het schooljaar verkregen op volgende manieren: - tot en met april 2016: online gegevens van leerkrachten en leerlingen - na april 2016: klassieke vragenlijst via een Google Drive-formulier 52

53 Het evaluatieformulier bestaat uit twee delen: - Het eerste deel is bedoeld voor de leerlingen. Er wordt bevraagd wat de leerlingen vonden van de verschillende activiteiten tijdens het bezoek aan de hand van enkele open en gesloten vragen. - Het tweede deel is bedoeld voor de leerkracht(en)/begeleider(s). Het omvat vragen over de inhoud van de interactieve tentoonstelling, de beroepenateliers en de begeleiding ervan. Ook de voorbereiding en opvolging van het bezoek komen aan bod, evenals de algemene evaluatie. Van de 9764 leerlingen die Het Beroepenhuis bezochten in het schooljaar , kregen we van 1403 leerlingen een evaluatie na het bezoek teruggestuurd. Dit is een responsgraad van 14%. Van de 380 schoolgroepen die Het Beroepenhuis in 2016 bezochten, kregen we van 99 leerkrachten een evaluatie teruggestuurd. Dit is een responsgraad van 26%. Deze ligt iets lager dan vorig jaar (29%). In wat volgt geven we de resultaten van de tevredenheidsmeting bij zowel de leerlingen als de leerkrachten/begeleiders Evaluatie van de leerlingen Op de vraag wat leerlingen het leukste vinden aan het bezoek, antwoorden heel wat leerlingen dat ze niet kunnen kiezen omdat ze het volledige aanbod leuk vinden. Algemeen geven de leerlingen aan dat het bezoek wel langer mag duren. Door de strakke planning moeten de leerlingen op korte tijd veel informatie verwerken en opdrachten doen, wat soms als stresserend ervaren wordt. Leerlingen vinden het daarnaast jammer dat ze niet alle beroepen die we in de aanbieding hebben, kunnen uitproberen. Sommigen willen dan ook graag nog eens terugkomen. Dit zien we globaal weerspiegeld in de cijfers. We merken een algemene tevredenheid van de leerlingen op, gezien de sterk dalende trend in de meeste grafieken in ons voordeel. In onderstaande grafieken zijn de percentages telkens afgerond tot op het geheel. 53

54 54

55 79% van de leerlingen is het eens of eerder eens met de uitspraak dat de uitleg in het begin duidelijk is. Leerlingen vinden het filmpje en de PowerPoint een goede inleiding op het bezoek. De vragen worden op maat van de leerlingen gesteld. Leerlingen geven aan dat ze het een leerrijke inleiding vinden. 6% van de leerlingen geeft aan dat de uitleg in het begin niet echt duidelijk was. Voor sommige leerlingen gaat het filmpje nogal snel en mocht er in de inleiding meer uitleg zijn over de soorten beroepen die ze hier kunnen ontdekken. In tegenstelling tot een aantal leerlingen die dus aangeven dat de inleiding uitgebreider mag, vermelden sommigen dat ze het filmpje en de PowerPoint in vergelijking met de rest van ons aanbod (tentoonstelling en ateliers) minder leuk vinden en bijgevolg korter mag zijn. De tentoonstelling wordt door 81% van de leerlingen als leerrijk ervaren. 83% vindt de tentoonstelling leuk. Leerlingen vinden het leuk dat ze zelf mogen rondlopen en dat ze zo een veelheid aan beroepen kunnen uittesten. 32% en 36% van de leerlingen is het dan ook respectievelijk volledig eens en eerder eens met de uitspraak dat ze nieuwe beroepen hebben leren kennen in Het Beroepenhuis. Leerlingen vinden het ook fijn om de zoektocht in de tentoonstelling samen met een klasgenoot te doen. Ook het kringgesprek als afsluiter van de tentoonstelling wordt door 55

56 een aantal leerlingen expliciet als sterk positief bevonden. Ondanks het drukke programma en de veelheid aan activiteiten ervaren veel leerlingen een gevoel van vrijheid. Toch zijn er ook leerlingen die aangeven dat er meer (vrije) ontdekking mag zijn. 7% van de leerlingen vindt de tentoonstelling niet leerrijk en/of niet leuk. De opdrachten worden door sommige leerlingen moeilijk en/of onduidelijk bevonden. Andere leerlingen zouden liever meer tijd doorbrengen tijdens de workshops dan in de tentoonstelling. Het publiek is dus verdeeld: sommige leerlingen prefereren de tentoonstelling, anderen hun voorkeur gaat uit naar de ateliers. 81% van de leerlingen is het volledig eens of eerder eens met de uitspraak dat de ateliers leuk waren. Leerlingen vinden het fijn en leerrijk dat ze in de huid kunnen kruipen van een specifiek beroep en dat ze met echte, realistische materialen aan de slag kunnen gaan. Bovendien maken de leerlingen (bij een aantal ateliers) iets tastbaars dat ze nadien kunnen meenemen naar huis (tandpasta, armbandje, boekje, badge ). Een aantal leerlingen geven aan dat ze daardoor ook met hun ouders (verder) in gesprek te gaan over hun bezoek aan Het Beroepenhuis. Een minderheid vindt de ateliers niet leuk (7%). Sommige leerlingen geven als reactie dat ze te weinig tijd kregen waardoor het allemaal erg druk was. Ook kaarten enkelen aan dat ze graag zelf zouden willen kiezen uit de verschillende ateliers en/of meer dan 2 ateliers zouden willen doen. Mogelijks sluiten de aangeboden ateliers tijdens het bezoek minder aan bij de interesses van deze kinderen waardoor ze dit als minder leuk ervaren. Dat laatste is dan ook een mogelijke verklaring waarom slechts 14% en 12% van de leerlingen het respectievelijk volledig eens of eerder eens is met de uitspraak later een beroep uit te testen dat ze leerden kennen in Het Beroepenhuis. Eén leerling geeft wel expliciet aan dat je door na te denken over je eigen talenten wel zaken kan leren voor andere beroepen die misschien niet aan bod komen in Het Beroepenhuis. Op een speelse manier ontdekken de leerlingen dus heel wat beroepen (zowel in de tentoonstelling als tijdens de ateliers). Heel wat leerlingen zijn voorstander van dit spelenderwijs leren, maar er zijn ook leerlingen die het te speels en weinig uitdagend ervaren. Leerlingen staan meestal wel positief tegenover de technologisering van ons aanbod (tablets, ) maar merken wel op dat een simulatiespel soms onvoldoende aansluit bij de realiteit. 85% van de leerlingen is volledig eens of eerder eens met de uitspraak dat de begeleiding door de begeleiders van Het Beroepenhuis goed is. Het merendeel van de leerlingen geeft aan dat de uitleg voldoende duidelijk is. Slechts 5% van de leerlingen vindt dat de begeleiding beter kon. Enerzijds geven zij aan dat de uitleg niet altijd even duidelijk is en langer mocht, anderzijds vinden sommigen dat de begeleider te veel aan het woord is in verhouding tot de duur van het bezoek. Daarnaast worden de verwachtingen van sommige leerlingen niet volledig ingelost: zij hopen meer individuele begeleiding te krijgen bij hun beroeps- en/of studiekeuze. Als we bovenstaande cijfers bekijken kunnen we besluiten dat de meeste leerlingen het bezoek aan Het Beroepenhuis als heel aangenaam en interessant ervaren. De ervaringsgerichte aanpak en actieve werkvormen zorgen ervoor dat leerlingen 3 uur lang geboeid kunnen blijven. Enkele reacties van leerlingen ter illustratie: Ik vond alles TOP! Ik zou graag nog eens terug komen want ik vond het heel leuk! Leerling 6 de leerjaar, Sint-Martinusschool, Erpe. 56

57 We hebben kunnen nadenken over de talenten/vaardigheden die we nodig hebben voor bepaalde jobs. Leerling 3 de graad basisonderwijs, VBS De Schakel, Sint-Laureins. Het was iets te kort waardoor ik niet alles heb kunnen zien en doen. Dat was jammer. Leerling 2 de jaar secundair, Erasmus Atheneum, Deinze. Ik vond het leuk dat we over ons beroep dat we willen worden, mochten praten. Leerling 6 de leerjaar, Sint-Martinusschool, Erpe. Ik vind het al super, maar de uitleg mocht van mij iets korter. Leerling 6 de leerjaar, Vrije Basisschool Ertvelde, Ertvelde. Jullie maken alles zeer interessant en leerrijk. Leerling 6 de leerjaar, t Nieuwland, Tielt. Ik weet niet wat ik minder leuk vind, want alles was bijna leuk! Leerling 1 ste jaar secundair, OLV Instituut, Gent Evaluatie van de leerkracht/begeleider De inleiding aan de hand van het beroepenfilmpje 92% van de leerkrachten is het eens of eerder eens met de inhoud van het filmpje. 90% vond het aansluitende vraaggesprek eveneens goed. Er wordt opgemerkt dat dit duidelijk, gestructureerd en op niveau van de leerlingen gebeurt. Ook de korte quiz met de foto s 57

58 vinden leerkrachten een goeie test om te zien of hun leerlingen de verschillende sectoren kunnen onderscheiden. Een minderheid vond de inleiding minder goed (5%). Enkele leerkrachten van anderstalige nieuwkomers geven aan dat - indien de inleiding samen met een reguliere klas verloopt de taal te moeilijk is voor hun leerlingen en ze daardoor minder snel durven antwoorden. Enkele reacties: Ik vond het fijn om te zien dat het filmpje in een nieuw jasje gestoken was en dat er vraagjes aan gekoppeld werden. Leerkracht 6 de leerjaar, VBS Pius X, Destelbergen. Wanneer een reguliere en okanklas samen zitten, niet enkel aandacht hebben voor de reguliere klas. Ook als geen enkele okanleerling zijn/haar hand opsteekt, toch even polsen. Leerkracht okanklas, Technisch Instituut Berkenboom, Sint-Niklaas De interactieve tentoonstelling 58

59 De meeste leerkrachten vinden de inhoud van de tentoonstelling goed (98%). Eveneens 98% is het eens of eerder eens met de gebruikte methodiek, 95% van de leerkrachten is het eens of eerder eens met de begeleiding tijdens de zoektocht. Leerlingen worden enthousiast gemotiveerd en gestuurd door de begeleider om op zoek te gaan naar het juiste antwoord. De opdrachten zijn voldoende afwisselend en uitdagend voor de leerlingen. Ook de nadruk die gelegd wordt op de talenten zowel bij klassen uit het basisonderwijs als het secundair onderwijs wordt positief ervaren. Het afsluitende kringgesprek wordt door 85% van de leerkrachten positief beoordeeld. Enkele leerkrachten geven aan dat dit bondiger mocht en dat de sterkte van het gesprek afhankelijk is van de begeleider. Enkele reacties: Ik vond het vooral fantastisch dat de leerlingen nadien een gesprek moesten hebben over hun talenten en hun toekomst. Dit werd op een zeer goede manier gedaan! Leerkracht 1 e jaar secundair onderwijs, Sint-Ursula-Instituut, Onze-Lieve-Vrouw-Waver Mijn leerlingen mochten a.d.h.v. hun talenten zoeken. TOF! Leerkracht 2 e jaar secundair onderwijs, Koninklijk Technisch Atheneum, Brugge. De foto-opdrachten zijn een hele verbetering: dit gaat duidelijk een stuk vlotter voor onze leerlingen. Velen konden toch al vrij zelfstandig werken. Leerkracht okanklas, Technisch Instituut Berkenboom, Sint-Niklaas. 59

60 De beroepenateliers 98% van de leerkrachten is het eens of eerder eens met de gebruikte methodiek bij de beroepenateliers, 96% vindt de begeleiding tijdens de ateliers goed. De leerlingen gaan op een actieve, ervaringsgerichte manier aan de slag om beroepen te leren kennen, een geslaagde werkwijze vinden heel wat leerkrachten. Een aantal leerkrachten merkt op dat sommige ateliers nogal ver van de leefwereld van de leerlingen staan en dat er niet overal voldoende tijd is om de opdrachten goed uit te voeren. Bij enkele ateliers mag er ook iets meer uitdaging zijn. 60

61 Ik vond de inhoud van de beroepenateliers goed. Om onderstaande cijfers goed te kunnen interpreteren, is het belangrijk te weten dat de leerkrachten telkens slechts 2 (van de 10) ateliers beoordelen. De ateliers kunnen derhalve moeilijk onderling vergeleken worden. De responsgraad (R) per atelier is ook sterk wisselend, zo ontvingen we voor het atelier horeca 20 evaluaties, voor de voedingsindustrie slechts 4. Enkele argumenten voor negatieve beoordelingen: Ik vond de inhoud van het beroepenatelier horeca nogal clichématig. Het zou tof zijn als daar ook aandacht besteed wordt aan een bestelling opnemen, vriendelijk zijn, lastige klanten, fooien, het werk achter de schermen, boekhouding,... 61

62 Leerkracht 6 de leerjaar, Hollebeekscholen Vrije Lagere School, Temse. De leerlingen waren minder enthousiast omtrent de voedingsindustrie omdat het minder uitdagende en vernieuwende opdrachten waren. Leerkracht 6 de leerjaar, VBS Eernegem, Eernegem. Het atelier om een USB-stick te maken was erg kort in tijd doordat de leerlingen tussen de verschillende fases in een proces moeten doorschuiven. Ze vonden het niet leuk dat ze bv. hun ontwerp niet rustig konden bedenken en uitwerken. Leerkracht 5 de /6 de leerjaar, Basisschool De Driesprong, Deerlijk. De workshop haven en binnenvaart is wat te ver van hun bed. Leerkracht okanklas, Stedelijk Lyceum Quellin, Antwerpen. Persoonlijk vond ik de uitleg bij het maken van het boekje heel uitgebreid waardoor er veel te weinig tijd was voor het effectief doen. Leerlingen konden amper zelf iets tekenen, kleuren,... Leerkracht buitengewoon onderwijs, De Leerexpert, Antwerpen. Enkele positieve reacties: De workshops waren zeer geslaagd. Mochten er meer zijn. De leerlingen waren actief bezig en kropen letterlijk in de beroepen. leerkracht 5 de /6 de leerjaar, BS De Windroos, Zwevegem. Leuk om andere ateliers te doen. We hadden nog nooit het atelier van metaal en technologie gevolgd. Echt de moeite! Leerkracht 5 de /6 de leerjaar, VBS Braambos, Evergem. Eerste maal dat we het atelier 'lichaamsverzorging en haartooi' hebben kunnen volgen. Ik vind dit het beste atelier van de 4 die ik al heb gedaan. Leerkracht buitengewoon onderwijs, Don Bosco BuLo, Aalst. Het was leuk voor mij als leerkracht om ateliers te doen die ik nog niet (vaak) gedaan had. Leerkracht 6 de leerjaar, VBS Pius X, Destelbergen. 62

63 Effecten van een bezoek aan Het Beroepenhuis 99% van de leerkrachten is het eens of eerder eens met de uitspraak dat een bezoek aan Het Beroepenhuis bijdraagt tot de verruiming van de kennis over de wereld van arbeid en beroepen. Leerlingen krijgen door het bezoek een beter zicht op de vele mogelijk beroepen en beroepssectoren. 90% van de leerkrachten geeft aan ( eens of eerder eens ) dat een bijdrage aan de mentaliteitswijziging ten aanzien van praktisch uitvoerende en technische beroepen ook één van de effecten is van een bezoek aan Het Beroepenhuis. Leerkrachten vinden het belangrijk dat hier aandacht wordt aan besteed maar merken op dat een bezoek vaak te kort is om voor een echte mentaliteitswijziging te zorgen. Het effect bijdrage aan het verwerven van zelfkennis van de leerlingen wat betreft eigen talenten en interesses wordt door 86% van de leerkrachten aangeduid. De leerlingen leren tijdens een bezoek kritisch nadenken over wat ze graag doen en goed kunnen en ontdekken talenten waarvan ze niet wisten dat ze die hadden. Tenslotte vindt 54% van de leerkrachten dat het bezoek de studie- of beroepskeuze mogelijks kan beïnvloeden. Sommige leerlingen weten na het bezoek duidelijker wat ze willen doen. Er wordt wel opgemerkt dat veel leerlingen nog iets te jong zijn om hun keuze door het bezoek te laten beïnvloeden. Er wordt ook aangegeven dat het toch vooral de ouders zijn die een studiekeuze maken, er wordt helaas nog te weinig rekening gehouden met de technische vaardigheden van leerlingen. Enkele reacties: Het Beroepenhuis zorgt zeker een verruiming van het blikveld van de leerlingen, volgens mij heeft het ook een positieve bijdrage om te kiezen voor een technische opleiding. Leerkracht 6 de leerjaar, GVB Mozaïek, Roeselare. Leerlingen denken plots aan een andere studiekeuze na het bezoek. Leerkracht 2 de jaar secundair, Vrij Handels- en Sportinstituut Sint-Michiels, Brugge. 63

64 Wij komen nu al verschillende jaren naar het beroepenhuis. Het helpt leerlingen die nog helemaal geen idee hebben over welk beroep ze zouden willen doen later, om hun blik te verruimen of voor sommigen net te verengen. Het is sowieso een meerwaarde! Leerkracht buitengewoon onderwijs, Don Bosco BuLo, Aalst. Nu nog de ouders kunnen overtuigen van het belang van de juiste keuze volgens talenten... Leerkracht 6 de leerjaar, t Blokje, Loenhout. Denkt u Het Beroepenhuis volgend schooljaar terug te bezoeken? 76% van de leerkrachten is van plan Het Beroepenhuis volgend schooljaar opnieuw te bezoeken. Zij geven aan dat het bezoek voor de leerlingen een unieke kans is om minder gekende beroepen te leren kennen en dat deze uitstap perfect past in het kader van studiekeuze. 14% weet nog niet of ze volgend schooljaar terugkomen. Voor een aantal scholen zal dit afhankelijk zijn van de thema s die aan bod komen tijdens projectweken of van het aantal schoolverlaters. Ook het opnieuw kans maken op de gratis treintickets (naar aanleiding van de actie in samenwerking met HR Rail) kan een doorslaggevende factor zijn. Anderen twijfelen nog omwille van de lange treinreis en de kostprijs van het bezoek. 10% zegt volgend jaar niet terug te komen. Hier wordt opgemerkt dat er met graadsklassen wordt gewerkt en er dus tweejaarlijks een bezoek wordt gepland of dat de kostprijs van het vervoer te duur is. Algemene opmerkingen over het bezoek: Proficiat, het is steeds zeer goed en efficiënt georganiseerd. Leerkracht 6 de leerjaar, VBS Kantelberg, Sint-Kruis. Zeer kindvriendelijke uitleg, kinderen werden waar nodig bijgestuurd. Leerkracht 5 de /6 de leerjaar, VBS Braambos, Evergem. De leerlingen waren unaniem in hun enthousiasme en vonden dit een fantastische, leerrijke uitstap op een speelse niet-belerende manier. Ze waren ook blij dat studiekeuze en talent aan elkaar gelinkt werden. Leerkracht 6 de leerjaar, Basisschool Crombeen, Gent. 64

65 De omkadering in de klas Andere gebruikte materialen/activiteiten: - Kies Raak! - Zonneland - KlasCement - Transbaso - Talentenzoektocht - Trajectgesprekken - Bedrijfsbezoeken 65

66 Andere gebruikte materialen/activiteiten: - Kies Raak! - KlasCement - Boekje Wat na okan? - I-Junior - Leergesprek - Infoavond voor ouders - Spreekbeurten - Klasgesprek - Doe-beurs - bezoek aan secundaire scholen Enkele reacties: De lesvoorbereiding is goed uitgewerkt, dit wordt zeer herkenbaar voor de kinderen bij het bezoek. Leerkracht 6 de leerjaar, Heilig Hart College Gaverke, Waregem. Er is keuze genoeg om voor- en achteraf aan de slag te gaan. Leerkracht 6 de leerjaar, GVB Mozaïek, Roeselare. De voorbereidende les is heel goed maar nog vrij talig, we doen dit klassikaal. Leerkracht okanklas, Technisch Instituut Berkenboom, Sint-Niklaas Algemene conclusie Leerlingen Wat de effectmeting van het bezoek aan Het Beroepenhuis betreft, kunnen we (voorlopig) nog geen statistisch significante resultaten presenteren. We kunnen wel aantonen door de scores van leerlingen voor en na het bezoek te vergelijken dat het bezoek zorgt voor een kennisverruiming over beroepen en dat er mogelijks een positieve mentaliteitswijziging plaatsvindt. Zo vindt er bij de vraag Ik weet wat mensen doen in volgende sectoren (+ opsomming van de sectoren van Het Beroepenhuis) een algemene stijging plaats na het bezoek van de leerlingen die het hiermee eens zijn. Na het bezoek antwoordt ook 74% van de leerlingen dat ze alle beroepen waardevol vinden, voor het bezoek is dit 69%. 78% vindt dat alle beroepen uitgevoerd kunnen worden door zowel mannen als vrouwen, voor het bezoek gaat 75% hiermee akkoord. Met de stelling dat alle beroepen belangrijk 66

67 zijn, is 56% het er voor het bezoek mee eens. Na het bezoek stijgt dit tot 66%. Daarnaast vindt 76% van de leerlingen voor het bezoek dat zowel mannen als vrouwen dakwerker kunnen worden, na het bezoek wordt dit 78%. De scores op zelfkennis stijgen eveneens licht na het bezoek, alsook de scores op het onderdeel beïnvloeding van studie- en beroepskeuze. Zo weet respectievelijk 62% en 60% van de leerlingen voor het bezoek wat ze willen studeren en welk beroep ze later graag willen uitoefenen, na het bezoek wordt dit 63% en 64%. Er vindt na het bezoek ook een stijging plaats van 5% bij de leerlingen die weten welk beroep bij hen past (van 60% naar 65%). Op de vraag ik ken mijn talenten antwoordt 73% voor het bezoek positief, na het bezoek stijgt dit tot 78%. Tenslotte weet 77% van de leerlingen voor het bezoek waar ze goed in zijn, na het bezoek wordt dit 80%. Bij de vragen rond studie- en beroepskeuze ( wie goed is in techniek, kiest best een technische richting, wie talent en interesse heeft in techniek, kiest best een technische richting en wie graag met techniek bezig is, kiest best een technische richting ) stijgen de scores ook licht bij de leerlingen die het hier helemaal mee eens zijn. Wat de tevredenheidsmeting betreft, antwoordt 79% van de leerlingen dat ze de uitleg bij het begin van het bezoek duidelijk vinden. Het filmpje en de korte quiz zijn een goede inleiding op het bezoek en de vragen worden op maat van de leerlingen gesteld. 6% is het hiermee (eerder) oneens. Zij vinden dat het filmpje te snel gaat en dat er nog meer uitleg gegeven mag worden bij de verschillende beroepen die aan bod zullen komen, dit in tegenstelling tot anderen die vinden dat de inleiding te lang duurt. 81% vindt de interactieve tentoonstelling leerrijk, 83% vindt de opdrachten in de tentoonstelling leuk. Leerlingen vinden het interessant om doorheen de zoektocht heel wat verschillende beroepen te leren kennen. 32% en 36% van de leerlingen is het dan ook respectievelijk volledig eens en eerder eens met de uitspraak dat ze nieuwe beroepen hebben leren kennen in Het Beroepenhuis. 7% van de leerlingen vindt de tentoonstelling niet leerrijk en/of niet leuk. Voor hen waren de opdrachten te moeilijk of onduidelijk en was de duur te kort om alles te ontdekken. Ook over de ateliers zijn leerlingen positief; 81% duidde aan deze (eerder) leuk te vinden. De leerlingen vinden het fijn om eens zelf een beroep uit te oefenen en met realistische materialen aan de slag te gaan. 7% vindt de ateliers niet leuk. Hier wordt opgemerkt dat er te weinig tijd was om alles uit te voeren en dat de leerlingen graag zelf de ateliers zouden kiezen. 85% geeft aan dat de begeleiders van Het Beroepenhuis hen goed hebben begeleid. Zij vinden de uitleg voldoende duidelijk doorheen het bezoek. Slechts 5% van de leerlingen vindt dat de begeleiding beter kon. Sommigen geven aan dat de uitleg langer mocht zijn, anderen vonden deze dan weer te lang in verhouding tot de duur van de activiteiten. 67

68 Leerkrachten De meeste leerkrachten zijn tevreden over de inleiding die bij het begin van het bezoek gegeven wordt. 92% vindt de inhoud van het getoonde filmpje goed, 90% is het (eerder) eens met de toelichting en het vraaggesprek erbij. Er wordt opgemerkt dat de inleiding duidelijk, gestructureerd en op niveau van de leerlingen gebeurt. Respectievelijk 3% en 5% is het eerder oneens met de inhoud van het filmpje en het vraaggesprek. Zij vinden dit te moeilijk voor hun leerlingen. Over de inhoud van de interactieve tentoonstelling is 98% het (eerder) eens. De meerderheid van de leerkrachten is het ook (eerder) eens met de gebruikte methodiek hierbij (98%) en de begeleiding tijdens de zoektocht (95%). Leerlingen worden enthousiast gemotiveerd en gestuurd door de begeleider om op zoek te gaan naar het juiste antwoord. De opdrachten zijn voldoende afwisselend en uitdagend en ook de nadruk die gelegd wordt op de talenten wordt positief ervaren. 1% is het eerder oneens met de inhoud van de tentoonstelling, de gebruikte methodiek en/of de begeleiding tijdens de zoektocht. Hier wordt aangegeven dat de structuur ontbrak om de leerlingen wegwijs te maken in de tentoonstelling en dat er niet altijd even interactief werd gewerkt. Het kringgesprek wordt door 85% van de leerkrachten (eerder) positief beoordeeld. 6% is het hiermee eerder oneens omdat voor hen dit gesprek korter mocht zijn en de sterkte ervan afhankelijk is van de begeleider. De leerkrachten zijn opnieuw erg tevreden over de beroepenateliers. 98% is het (eerder) eens met de methodiek van de ateliers, geen enkele leerkracht is het hiermee oneens (2% heeft geen mening). 96% is tevreden over de begeleiding van de ateliers. De leerlingen gaan op een actieve, ervaringsgerichte manier aan de slag om beroepen te leren kennen en staan daarnaast ook stil bij hun eigen talenten en interesses. 2% is het eerder oneens met de begeleiding. Hier wordt aangegeven dat een aantal beroepen niet realistisch weergegeven worden en dat er niet altijd voldoende tijd is om de opdrachten goed uit te voeren. Bij enkele ateliers mag er ook iets meer uitdaging zijn. 87% van de leerkrachten bereidt het bezoek aan Het Beroepenhuis voor met de leerlingen. Vaak kadert dit in een ruimer project rond studie- en beroepskeuze. Het voorbereidend lespakket dat door Het Beroepenhuis zelf ter beschikking wordt gesteld, werd door 43% van hen gebruikt. De Spoorwegenles werd door 9% van de klasgroepen gebruikt. 62% van de bezoekende leerkrachten voorzag eveneens in een naverwerking van het bezoek. 38% gebruikte hiervoor het lespakket van Het Beroepenhuis. Over de mogelijke effecten van een bezoek krijgen we volgende antwoorden: 99% van de leerkrachten vindt dat er door het bezoek een horizonverruiming plaatsvindt (vorig jaar 88%) en 90% vindt dat er sprake is van een mentaliteitsverandering (vorig jaar 54%). Volgens 86% van de leerkrachten verwerven de leerlingen meer zelfkennis (vorig jaar 79%) en 54% geeft tenslotte beïnvloeding van de studie- en beroepskeuze aan als mogelijk effect (vorig jaar 44%). 68

69 Uit bovenstaande cijfers kunnen we besluiten dat de meeste leerkrachten en leerlingen nog steeds erg tevreden zijn over hun bezoek aan Het Beroepenhuis. 76% van de leerkrachten is dan ook van plan om volgend schooljaar zeker terug te komen, 14% twijfelt nog (afhankelijk van budget, projectkeuze, ). 69

70 3. Projecten 3.1 Materialenbeurs Het was de moeite waard, er kwamen heel wat leraren info vragen. Wij zijn er volgend jaar weer graag bij. Tine Feyaerts, Vlajo, standhouder op de materialenbeurs. Op 25 november 2015 vond de 10 de editie van de studiedag met materialenbeurs voor het schooljaar plaats. Het programma zag er als volgt uit: 12u00 tot 16u00: - Beurs met lesmaterialen over talentverkenning, beroeps en studiekeuze - Vrij bezoek aan de interactieve tentoonstelling - Koffiebar 12u30 tot 13u30: - Rondleiding in Het Beroepenhuis met uitleg over de werking en de diversifiëring naar de verschillende doelgroepen 14u00 tot 15u00: - Rondleiding in Het Beroepenhuis met uitleg over de werking en de vernieuwde methodiek secundair onderwijs 15u30 tot 16u30: - Workshop van Steven De Baerdemaeker (çavaria) over jongens, meisjes, genderstereotypen in de klas, hun talenten en hoe die concreet gelijke kansen krijgen op school Er waren 150 mensen aanwezig. Daarmee bereikten we meer mensen dan vorig jaar (127 aanwezigen). Van de 150 aanwezigen waren er 59 leerkrachten, 54 studenten uit lerarenopleidingen, 4 docenten van lerarenopleidingen, 8 CLB-medewerkers en 25 standhouders. Heel wat mensen volgden op 25 november een rondleiding die bestond uit een bezoek aan de interactieve tentoonstelling, een bezoek aan een speciaal uitgestalde expo van de beroepenateliers en een korte presentatie van de andere projecten van Het Beroepenhuis. Er was ook de mogelijkheid om de tentoonstelling zelfstandig te bezoeken. 70

71 In de workshop van çavaria, met Steven De Baerdemaeker, werd bestudeerd hoe leerkrachten kinderen vaak in een bepaalde richting sturen, soms bewust, meestal onbewust. Er werd bekeken hoe onze ingebakken m/v-stereotypen ervoor zorgen dat we het zorgtalent van een meisje veel meer gaan stimuleren dan het zorgtalent van een jongen, vaak zonder het zelf te beseffen. Het omgekeerde geldt voor talenten als technisch of ruimtelijk inzicht. In deze vorming ging het erover hoe je als leerkracht dit soort valkuilen kan vermijden. De 17 deelnemende organisaties aan de materialenbeurs: ORGANISATIE De Stap - Studieadviespunt Gent Volta LOGOS fvb Constructiv CLB GO! SFTL LESMATERIALEN Brochure De Grote Stap. Secundair onderwijs in de regio Gent Overzichtsbladen De tweede en de derde graad, De derde graad en de specialisatiejaren/se-n-se Website: Website Onderwijskiezer: PowerPointpresentaties over secundair onderwijs promotiemateriaal ontwikkeld binnen Stroom Opwaarts (lespakketten, website, ) Logistiek spel rond internationale handel (TLT-International) Posters, documentatie, infomappen Relevante boekjes van o.m. Fairtrade, Building Heroes online didactisch spel werkmaterialen WAT HOE CLB GO! Educatief pakket BO: 'De chocoladeroute' + handleiding lkr. en fiches lln. Educatief pakket SO: 'Het chocoladetraject' + handleiding lkr. en fiches lln. Interactief spel: De verdwenen vrachtwagenchauffeur Promotiefilmpje STARTRUCK + facebookpagina Post-its/postkaartjes/magazine: Drive 71

72 Opleidingscentrum Hout WVOK/PlastiQ TOFAM Oost-Vlaanderen Onderwijskiezer VIVO Social Profit De Schoolbrug VDAB IPV vzw GRAFOC Vlajo TaPas for Kids/TaPas for Students Hout vasthouden lessenpakket De boomspeurneus Plastic Lab: recyclage van kunststoffen, lijnbuigers, 3D-printing boekjes en folders gebruik van website online banner/flyers/affiches stickers website Kies Raak! Kies Buitengewoon Raak! info over werken in het onderwijs basisdienstverlening werkzoekenden HACCP-pakket 'Mijn bakkerij' educatieve filmpjes (virtueel bedrijfsbezoek in voedingsbedrijven) Leermap Blik Beroep, loopbaan en ik. Vakoverschrijdend project voor leerlingen eerste graad, tweede jaar Talent4Event, schoolproject Talentontwikkeling TaPas for Kids Methodes voor talentontwikkeling 3.2. Doedag De leerlingen hebben hun ogen open gedaan. Heel wat leerlingen hadden een slecht beeld van technische beroepen (dat is voor leerlingen die minder sterk zijn in de klas) en moeten hun mening herzien. Leerkracht 6 de leerjaar Basisschool De Parel, over de doedag in Oostende. In het schooljaar werd een nieuwe editie van de doedag in samenwerking met VDAB georganiseerd. Voor de eerste maal werd deze dag gekoppeld aan de actiedag van VDAB, in het kader van STEM (Science, Technology, Engineering and Mathematics). Daarmee wensten we het concept STEM meer in de kijker te zetten, omdat vele opleidingen die in de VDAB-competentiecentra worden aangeboden ook tot STEM-beroepen en knelpuntberoepen leiden. Deze doedag ging door op 29 oktober 2015 in 30 competentiecentra verspreid over alle Vlaamse provincies. In totaal werden 64 verschillende scholen met 1686 leerlingen en 156 leerkrachten verwelkomd. Enkele scholen konden met meerdere klassen deelnemen. 72

73 Hieronder een overzicht per provincie: Aantal competentiecentra VDAB Aantal scholen Aantal leerlingen Aantal leerkrachten Oost-Vlaanderen West-Vlaanderen Vlaams Brabant Antwerpen Limburg Totaal (incl. 11 begeleidende ouders) Van de 64 scholen die deelnamen ontvingen we in totaal van 48 scholen evaluatieformulieren (1 school diende van 2 klassen apart feedback in): 15 scholen uit Oost-Vlaanderen, 8 scholen uit West-Vlaanderen, 7 scholen uit Vlaams Brabant, 9 scholen uit Antwerpen en 9 scholen uit Limburg. We kregen respons van 75% van de scholen. Over het verloop van de doedag zijn de leerkrachten erg positief. Leerkrachten appreciëren de vele (vaak 1-op-1-)begeleiding, met instructeurs en cursisten die de leerlingen ondersteunen. Dat de leerlingen zelf actief aan het werk waren, met passend materiaal en grote machines soms, werd positief ervaren. Verder werd positieve feedback gegeven over zowel de timing, het materiaal, de voorbereiding, de gemotiveerde en duidelijke uitleg en geduldige hulp (van instructeurs en cursisten), net als de souvenirs die ze mochten meenemen naar huis. Heel toffe instructeur die de leerlingen direct op hun niveau aansprak. Het enthousiasme werkte aanstekelijk. Leerlingen waren fier op hun diploma dat ze zelf drukten met de handpers. Eén van de leerlingen, die op school veel zorg vraagt, werd met veel warmte op zijn talenten aangesproken. Hij wil nu drukker worden, zegt hij! Leerkracht van Vrije Basisschool Merksplas, over de doedag in Turnhout. Hier en daar duikt er toch een bemerking op, zoals een enkele activiteit die even aanschuiven en wachten of net te snel klaar was of een cursist die zelf te veel wilde doen en zo de leerlingen minder liet ervaren. Bij de vraag of er aanpassingen aan het concept van de doedag moeten gebeuren, antwoordde de meerderheid dat er geen opmerkingen zijn en alles prima draait zoals het nu is. Wat bij meerdere leerkrachten wel terugkomt is de vraag om elk jaar aan de doedag te kunnen deelnemen. 73

74 Het concept mag blijven zoals het is. Alles volgt elkaar op en zit goed in elkaar. Na de activiteiten kregen de leerlingen nog een zak met attest, magneet, Dit is altijd leuk om iets materialistisch mee te nemen om aan de ouders te laten zien. Leerkracht van Basisschool Onze Lieve Vrouw Scherpenheuvel, over de doedag in Diest. Bij het bevragen van de effecten van de doedag worden volgende verbluffende resultaten bekomen: Kennisverruiming Mentaliteitswijziging Zelfkennis talenten Beroeps- of studiekeuze Oost-Vlaanderen 100% 93% 100% 47% West-Vlaanderen 100% 78% 89% 22% Vlaams Brabant 100% 75% 88% 38% Antwerpen 75% 88% 100% 63% Limburg 89% 100% 100% 44% Totaal 94% 88% 96% 43% 46 leerkrachten (94% van de respondenten) geven aan dat een deelname aan de doedag resulteert in een verruiming van de kennis over beroepen. Daarenboven wordt een bijdrage aan de mentaliteitswijziging ten aanzien van praktisch uitvoerende en technische beroepen op 88% van de evaluatieformulieren aangekruist. 96% van de leerkrachten gelooft dat de doedag een bijdrage leverde aan het verwerven van zelfkennis van de leerlingen wat betreft eigen talenten en interesses. 43% van de leerkrachten vindt dat de doedag ook een invloed heeft op de beroeps- of studiekeuze. De meeste leerkrachten die dit niet aankruisten, gaven aan dat het nog wat te vroeg is om in het zesde leerjaar al echt van beïnvloeding van beroeps- of studiekeuze te spreken. De ouders spelen ook een grote rol hierin. Op de vraag of de leerkrachten een duidelijke link zagen met STEM, antwoordde 76% positief (respectievelijk 80% in Oost-Vlaanderen, 78% in West-Vlaanderen, 88% in Vlaams Brabant, 63% in Antwerpen en 67% in Limburg). STEM: eigenlijk was me dit niet helemaal duidelijk, op de reclameartikelen die we kregen na, natuurlijk. Leerkracht van HHC Tervuren, over de doedag in Heverlee. Het draagt ongetwijfeld bij tot het meer promoten van het technisch en het beroepsonderwijs. Leerkracht van Basisschool Sint-Lutgart, over de doedag in Beveren. Alle scholen (100%) gebruikten omkadering in de klas. Allemaal maakten ze gebruik van 74

75 de voorziene lesvoorbereiding van Het Beroepenhuis, waarvan 7 leerkrachten (of 14%) ook ander lesmateriaal van Het Beroepenhuis gebruikten. 6 leerkrachten (12%) gebruikten ook ander lesmateriaal. De algemene evaluatie was van alle scholen positief. 15 scholen (31%) geven letterlijk aan volgend jaar (sommigen liefst nog jaarlijks) opnieuw te willen deelnemen en vragen of het niet mogelijk is de doedag open te stellen voor alle 6 de leerjaren. Leerkrachten vinden het een zeer geslaagde uitstap rond studie- en beroepskeuze en talentverkenning. Ook het totaalconcept (voorbereiding, dag zelf en naverwerking) vinden ze schitterend. Deze dag is op alle vlak heel leerrijk. Leerlingen ontdekken van zichzelf nieuwe talenten. Sommige leerlingen kunnen zich ook eens van een andere kant laten zien. Want hier worden activiteiten gedaan die we op school niet makkelijk kunnen organiseren. Leerkracht van Basisschool Heikant, over de doedag in Hamme. Dit is een fantastische ervaring voor de kinderen, voor mij, voor de hele klas. Wij zijn in de watten gelegd van het moment dat we daar binnen stapten! Het is geweldig hoe die instructeurs zich aanpasten aan het niveau van de kinderen. Want aan volwassenen iets uitleggen of aan de kinderen, dat is iets helemaal anders! Een hele grote proficiat! De vele cursisten die hielpen begeleiden hielpen de leerlingen met volle overgave. Fantastisch om te zien. De leerlingen hebben genoten, ik heb genoten. Dit is iets dat ik elk jaar wil doen met de klas. Dit zou elk zesde leerjaar moeten doen. De leerlingen doen hun ogen open. Ze waren fier op zichzelf en op iedereen in de branche toen ze buitenkwamen. Dit is een echte aanrader. Daarbij komt de verwennerij van de broodjes en overheerlijke soep. Bedankt! Dikke merci dat jullie dit aanbieden! Leerkracht van Basisschool De Schatkist, over de doedag in Vilvoorde. Deze doedag was een enorm verrijkende ervaring voor de kinderen maar ook voor ons als leerkrachten. Super goed georganiseerd en begeleid. Ook de voorbereiding en briefing verliepen heel correct. Nogmaals hartelijk dank aan de organisatoren en begeleiders. Leerkracht van Gemeentelijke Basisschool Evergem, over de doedag in Wondelgem. In totaal kregen we ook reactie van 957 leerlingen of 57% van het totaal aantal deelnemers. Hieronder een overzicht per provincie: Leerlingen die een evaluatie invulden Totaal aantal leerlingen op de doedag Responsgraad Oost-Vlaanderen % West-Vlaanderen % Vlaams Brabant % Antwerpen % Limburg % TOTAAL % 75

76 Het was interessant om met de verschillende materialen te leren werken. Ik wist niet wat sommige beroepen inhielden voor de doedag, nu wel. Leerling van Gaspard De Collignyschool, over de doedag in Oudenaarde. Wat ik heb geleerd? Dat je over meer talenten moet beschikken om technische beroepen uit te oefenen. Dat het leuk is om met je handen te werken. Leerling van GO! Vermeylenschool, over de doedag in Oostende Archimedesstraat. 921 leerlingen (96%) gaan akkoord met de stelling dat de doedag boeiend, aangenaam en leuk is. 33 leerlingen (4%) twijfelden, 3 leerlingen gaan niet akkoord met de stelling. Ja! We willen dit direct opnieuw doen. Het was leuk, spannend, eens iets anders. We hebben heel veel geleerd. Ik had nooit gedacht dat metselen zo vermoeiend was. Leerlingen van Basisschool De Schatkist, over de doedag in Vilvoorde. Maar liefst 741 leerlingen of 78% ontdekten op de doedag wat ze goed en minder goed kunnen. 136 leerlingen (14%) weten het niet zo goed en 76 leerlingen (8%) hebben dit niet ontdekt. We waren verrast over wat goed, slecht, lastig ging. Het is belangrijk dat je ondervindt wat leuk is, dat hou je langer vol, is veel leuker achteraf. We zijn vooroordelen over rollenpatroon kwijtgeraakt. Leerlingen van Vrije basisschool Oudenbos, over de doedag in Hamme. Op de vraag of ze beter weten welke beroepen bij hen passen, antwoordt 55% positief, 26% weet het niet en 19% vinden dat ze dit niet beter weten na de doedag. Leerlingen die het niet beter weten, geven aan dat dit komt omdat er zoveel beroepen zijn, omdat ze al een beroep in hun hoofd hadden, of net omdat ze meer variatie van beroepen wensten op de doedag. Jij kan een echte kok worden! zei de mevrouw tegen mij. Ik kook graag en door echt iets te maken en met de keukentoestellen te werken heb ik iets geleerd. Leerling van Vrije basisschool De Springplank, over de doedag in Hasselt Boomkensstraat. De meerderheid van de leerlingen vindt alle beroepen even belangrijk en waardevol. Maar liefst 812 leerlingen of 87% geeft aan akkoord te gaan met deze stelling, 9% twijfelt en 4% gaat niet akkoord. Elk beroep doet iets goed voor ons, zonder metsers zouden we geen huis hebben, zonder 76

77 vuilnisophalers zou het vuilnis er nog staan, zonder naaiers zouden we geen kleren hebben, Leerlingen uit Vrije Basisschool Zevergem, over de doedag in Oudenaarde. De meningen waren vrij verdeeld over de laatste stelling: Jongeren met interesse en talent voor techniek kiezen best voor een technische opleiding of beroep. Zo n 484 leerlingen gaan akkoord met de stelling, 259 leerlingen twijfelen en 177 leerlingen gaan niet akkoord. Dat staat voor respectievelijk 53%, 28% en 19%. Goed kunnen, maar niet graag doen: dan is het geen goeie keuze, maar meestal is goed kunnen en graag doen wel iets dat samengaat. Wel ben je verplicht om je talent te volgen. Leerlingen uit Vrije Basisschool Oudenbos, over de doedag in Hamme. Ook de VDAB-competentiecentra spreken van een goede en vlotte samenwerking, duidelijke en tijdige communicatie, prima zoals andere jaren. We ontvingen van de 30 competentiecentra waar een doedag werd georganiseerd 17 evaluatieformulieren (57% van alle centra). Globaal opnieuw positief zoals de vorige edities! Beide partners hebben met kennis van zaken, elk op hun terrein, de nodige ervaring en inbreng gedaan om deze doedag opnieuw goed te laten verlopen en er voor de kinderen een leuke en leerrijke dag van te maken. Er was opnieuw een goede taakverdeling tussen VDAB en Het Beroepenhuis. Competentiecentrum in Turnhout. Als positieve punten geven de centra vooral de vlotte communicatie aan en dat de praktische en logistieke voorbereiding goed en tijdig gepland en uitgevoerd werd. Mails en vragen werden altijd zeer snel en duidelijk beantwoord. Competentiecentrum in Antwerpen Provinciestraat. Duidelijke richtlijnen. Goede opvolging. Tijdige info over scholen, aantal leerlingen, activiteiten, juiste materialen op tijd afgeleverd. Competentiecentrum in Vilvoorde. Algemeen gesteld werden geen grote knelpunten aangegeven. Enkele centra hadden wel een knelpunt op de doedag zelf: in Aalst kwamen de beide scholen te laat toe, in Mechelen waren er minder leerlingen aanwezig dan voorzien en in Zottegem werd een activiteit aangepast vanwege de veiligheid. 77

78 Het is toch een gevaarlijke situatie op de bouw- en zandterreinen waar werkzoekenden en werknemers en leerlingen aan het oefenen zijn met een graafkraan. We houden telkens ons hart vast dat er geen leerlingen zich kwetsen bij het in- en uitstappen uit de vrij hoge graafkraan. Kinderen zijn niet voorzien van veiligheidsmateriaal (speciale schoenen) wanneer ze zich op het terrein begeven [ ]. Volgende keer gaan we misschien veiligheidsschoenen via het FVB aanvragen. Competentiecentrum in Zottegem. Over de begeleiding van de doe-activiteiten door instructeurs en cursisten was ook iedereen tevreden. Deze begeleiding verliep zeer vlot. Elke groep werd ook door een VDAB medewerker begeleid en op elke activiteit was een instructeur en meerdere VDAB-cursisten aanwezig. Het is mede dankzij de inzet van de cursisten dat we er een succesvolle dag van kunnen maken. Competentiecentrum in Vilvoorde. De begeleiding door de leerkrachten werd door de meeste competentiecentra als betrokken, enthousiast en gemotiveerd omschreven. In 2 centra waren de leerkrachten eerder afzijdig. Via de promocampagne over de STEM-dag werden verschillende kanalen bereikt, zowel vanuit VDAB als Het Beroepenhuis. Er werd een persbericht verstuurd, een logo en slogan ontwikkeld die verspreid werd onder de partners, een radiospot gemaakt en er werd een (koepel)website ontwikkeld rond STEM: In de meeste competentiecentra is geen pers ontvangen. De VDAB-centra waar wel iemand langskwam zijn Oudenaarde (een televisiegroep van AVS) en Antwerpen Provinciestraat (n.a.v. de STEM-actiecampagne en het bezoek van minister Muyters en Fons Leroy). De meningen waren verdeeld over de link tussen STEM voor je toekomst en de doedag. Sommigen zijn hierover positief en geven aan dat aandacht voor technische vorming een meerwaarde is, dat het erg zichtbaar was door alle promomateriaal en vermeldden het duidelijk in de beginuitleg. Anderen zijn eerder negatief of gaven weinig of geen uitleg aan de bezoekende scholen. Ze vonden het te druk om STEM- en doedag op eenzelfde moment te leggen of zagen het als beperkte reclame die bij deze leeftijd nog moeilijk doordringt. Over het verloop van de doedag zijn zowel leerkrachten, leerlingen, instructeurs, cursisten als vertegenwoordigers van Het Beroepenhuis erg positief. De planning en timing werden goed gevolgd. Ook met de veiligheid en groepsgrootte waren 78

79 er geen noemenswaardige problemen. De algemene reactie van alle bevraagden, is dat de doedag zeker voor herhaling vatbaar is. Wij zijn bereid om een volgende keer zeker en vast terug mee te doen! Deze doedag is al bij al een leuke tool om kinderen warm te maken of beter te laten kennismaken met een technisch beroep. Hopelijk heeft dit op langere termijn zijn effect en kiezen er op die manier toch enkele leerlingen meer voor een technische opleiding. Wij als VDAB hebben het gevoel dat de verschuiving van het voorjaar naar het najaar een positief gegeven is. Competentiecentrum in Turnhout Stimulerend kiezen Ik dacht dat het saai ging zijn, maar het was eigenlijk wel leuk zo die quiz in teams en nog interessant, er was veel dat ik nog niet wist. Leerling 2 de BVL, Emmaüs Op Weg, Aalter Stimulerend kiezen is een quiz over de industrie in België voor jongeren uit het 2 de jaar secundair onderwijs. Via een competitief spel in 5 rondes krijgen de jongeren een realistisch beeld van bedrijven, de activiteiten die er plaatsvinden, het productieproces en de functies of beroepen van de mensen die er werken. Het gaat ook over veiligheid, milieubewustzijn en kwaliteit. In de laatste ronde gaat het over de jongeren zelf: over hun talenten en interesses. De quiz neemt 2 lesuren in beslag. De interactieve quiz werd ontwikkeld en uitgetest door Het Beroepenhuis op vraag van IPV in een gezamenlijk project met GO! en Katholiek Onderwijs Vlaanderen. Het doel is om de jongeren te informeren over beroepsmogelijkheden in de industrie. Tijdens het schooljaar werd er reeds een eerste quiz ontwikkeld voor het 4 de jaar secundair onderwijs. Dit was bedoeld als aanvulling bij praktijkdagen die de jongeren 79

80 volgden in een VDAB centrum. Deze versie voor 4 de leerkrachten downloaden van de website van IPV. jaar secundair onderwijs kunnen De versie voor het 2 de jaar secundair onderwijs werd ontwikkeld tijdens het schooljaar De partners IPV, GO! en Katholiek Onderwijs Vlaanderen stuurden dit mee aan. Het resultaat is een vernieuwde quiz in een versie voor A-stroom en een versie voor B- stroom. De quiz, bestaande uit een powerpoint met filmpjes en foto s, een handleiding voor de leerkracht en werkbladen voor de leerlingen, is te downloaden via de website van het Beroepenhuis, maar ook via de websites van de partners. De quiz werd in het voorjaar getest bij verschillende groepen leerlingen, namelijk bij jongeren uit de A-stroom die vermoedelijk verder zullen doorstromen naar ASO, bij jongeren uit de A-stroom die vermoedelijk zullen doorstromen naar TSO en bij jongeren uit de B- stroom. De testscholen waren KTA-GITO Groenkouter uit Gent, GO! Atheneum Merelbeke, KTA Mobi Gent en Emmaüs Op Weg Aalter. Er werden in totaal 5 klassen, goed voor 68 jongeren bereikt. Daarnaast werden er ook 10 leerkrachten bereikt. Tijdens het schooljaar kan Het Beroepenhuis vzw een kennismaking met de quiz op een studiedag aanbieden of kan Het Beroepenhuis in de klas de quiz komen uitvoeren met de leerlingen bij wijze van voorbeeld. Zo kunnen meer leerkrachten vertrouwd geraken met dit instrument. 3.4 WAW Met het project Wijs! aan t werk (WAW) ondersteunen de Stad Gent en de VDAB leerkrachten van de 3de graad secundair onderwijs van de scholen in de Gentse regio. De bedoeling is om arbeidsmarkteducatie aan te bieden aan de scholen. Vanaf 2011 was Het Beroepenhuis vzw verantwoordelijk voor het voorbereidende onderzoek, de ontwikkeling en de eerste disseminatie van de goestingsmethodiek en de productenmand van WAW. Ondertussen wordt de coördinatie van WAW opgenomen door de Stad Gent Dienst Werk, maar blijft Het Beroepenhuis haar opgebouwde know-how inzetten. Concreet stuurt Het Beroepenhuis regelmatig 2 van de educatieve medewerkers uit voor sessies in de klas. Deze 2 medewerkers maken deel uit van het WAW-vormingsteam, en nemen samen een belangrijk deel van de reservaties voor hun rekening. Zoals in het verleden blijft de waardering opvallend groot, zowel door leerkrachten als leerlingen, en dat gold voor een grote meerderheid van de 424 leerlingen en 60 onderwijsmakers die onze 2 medewerkers persoonlijk bereikten. Hieronder een overzicht van de 26 info- en vormingsmomenten bij sommige van deze gelegenheden vonden er twee tegelijk plaats. Datum School / event Doelgroep dinsdag 12 april 2016 Bouwbanen Gent 6 BSO + 7 BSO dinsdag 12 april 2016 Bouwbanen Gent 6 BSO + 7 BSO donderdag 14 april 2016 Koninklijk Lyceum Gent 6 BSO maandag 18 april 2016 KTA MOBI 6 TSO dinsdag 19 april 2016 PIHS 6 TSO dinsdag 19 april 2016 PIHS 6 TSO donderdag 21 april 2016 KTA MOBI 6 BSO dinsdag 26 april 2016 KTA MOBI 6 BSO maandag 2 mei 2016 PIHS 6 BSO 80

81 maandag 2 mei 2016 PIHS 6 BSO woensdag 11 mei 2016 VIP Martelaarslaan 7 BSO donderdag 12 mei 2016 Bouwbanen Sint-Niklaas 6 BSO donderdag 12 mei 2016 KA Atheneum III 6 TSO donderdag 12 mei 2016 KA Atheneum III 6 TSO maandag 23 mei 2016 VIP Martelaarslaan 7 BSO woensdag 25 mei 2016 HTI Sint-Antonius 6 BSO maandag 30 mei 2016 OLVI 7 BSO maandag 6 juni 2016 VIP Martelaarslaan 7 BSO maandag 6 juni 2016 KTA GITO Groenkouter 7 BSO maandag 13 juni 2016 VIP Martelaarslaan 7 BSO dinsdag 14 juni 2016 OLVI 7 BSO dinsdag 14 juni 2016 OLVI 7 BSO donderdag 16 juni 2016 VIP-school 6 BSO donderdag 16 juni 2016 VIP-school (Campus Het Labyrint) 6 BSO maandag 5 december 2016 Tuinbouwschool Melle 7 BSO maandag 5 december 2016 Tuinbouwschool Melle 7 BSO 3.5. Technologica Mooie manier om de leerlingen kennis te laten maken met techniek en om hen met open mond te laten kijken tot welke schitterende resultaten de leerlingen uit het BSO en TSO in staat zijn. Bovendien is het zeer waardevol dat ze zelf aan de slag kunnen in de workshops. Schitterende formule! Kristof De Maertelaere, leerkracht 6 de leerjaar, basisschool De Bijenkorf, Sleidinge. Dit schooljaar werd Technologica opnieuw georganiseerd door het Regionaal Technologisch Centrum (RTC) Oost-Vlaanderen, samen met een ruim partnerschap vanuit het bedrijfsleven en het onderwijs, in de Eskimofabriek te Gent. Technologica is een techniekfestival waarbij laatstejaars BSO en TSO hun GiP (geïntegreerde proef) voorstellen op een beurs. De leerlingen komen uit de studierichtingen met een aanbod mechanica-elektriciteit, koeling-warmte en auto. Het evenement vond plaats op 19 mei 2016 voor leerlingen van het 6 de leerjaar, en voor de 8 ste maal werd aan Het Beroepenhuis gevraagd om een programma te voorzien om jongeren warm te maken voor techniek en technische studierichtingen. Het Beroepenhuis zorgde ook dit jaar voor de educatieve omkadering voor zowel de leerlingen van het 81

82 basisonderwijs als de laatstejaars van het BSO en TSO, de organisatie van de dag zelf voor de bezoekende leerlingen en een opvolging met een evaluatieformulier. Aan deze editie namen 668 leerlingen en 54 leerkrachten deel, verspreid over de voor- en namiddag. Het evenement bestond uit 2 delen: enerzijds was er een bezoek aan de beurs met GiP s, anderzijds was er een ruimte met workshops rond techniek. De leerlingen werden per halve dag in 3 groepen verdeeld, van telkens ongeveer 110 deelnemers. Het bezoek startte met een korte gezamenlijke inleiding per groep, waarna de leerlingen startten in de GiP-beurs of in de workshopruimte. De groepen schoven telkens door, zodat elke groep 1 moment op de beursgrond en 2 momenten in de workshopruimte was. Tot slot was er een korte gezamenlijke afsluiter per groep. Voor het bezoek aan de GiP-beurs werden de leerlingen opgedeeld per ongeveer 11 leerlingen. Doorheen de beurs werden de groepjes begeleid door 11 studenten uit de lerarenopleiding techniek van de Hogeschool Gent. In de workshopruimte werden 19 workshops voorzien via RTC Oost-Vlaanderen, waaruit de leerlingen vrij en individueel konden kiezen. Door middel van een ponskaart die zij rond hun nek droegen hadden zij een overzicht van de workshops en konden ze de activiteiten waaraan ze deelnamen laten afstempelen. Hieronder een overzicht van de workshops: 82

83 Organisator TOFAM Oost-Vlaanderen i.s.m. Het Beroepenhuis Hogeschool Gent Koninklijk Technisch Atheneum Brakel ArdLab Hoger Technisch Instituut Sint-Antonius Ingegno VDAB VDAB Koninklijk Atheneum Zelzate Scheppersinstituut Wetteren Oost-Vlaamse Modelbouw Vereniging Aalst RVO-Society Odisee vzw Erasmusatheneum Deinze PlastIQ Edugo campus Glorieux Don Bosco Sint-Denijs-Westrem Bernardusscholen KTA-Gito Groenkouter Workshop Test 4 techniektalenten! Bouw zelf een homopolaire motor Workshop isolator en geleider Harry Potter boek Wat met LED Droids met een hart! Leer virtueel lassen Graveer je naam Fruitpiano en groentendrum Soldeer van metaaldraad tot fiets De wonderen van elektriciteit Ga de stroom-uitdaging aan! Creatieve bruggen bouwen Programmeren van een robot Plastic Lab Plooien van kunststoffen Alarminstallatie Mission to Mars Technology in progress Dit schooljaar werd er opnieuw een klassikale wedstrijd verwerkt in het evaluatieformulier dat aan de scholen werd toegestuurd na het bezoek aan Technologica. Van de 21 deelnemende scholen ontvingen we 17 evaluatieformulieren (responsgraad van 81%). Hieronder kort de resultaten van de leerkrachten en leerlingen. Uit de evaluatieformulieren van de leerkrachten blijkt dat 100% van de leerkrachten de lesvoorbereiding van Het Beroepenhuis maakte en de inhoud, methodieken en timing van dit lesmateriaal goed vond. Goede en efficiënte lesvoorbereiding waar je direct mee aan de slag kan. Tanja Van Der Schueren, leerkracht 6 de leerjaar Sint-Aloysiuscollege, Ninove. De meerderheid van de leerkrachten vond het bezoek aan de GiP-beurs goed, zowel qua aanpak (71% eens, 18% eerder eens), inhoud (47% eens, 41% eerder eens), begeleiding van HoGent-studenten (65% eens, 29% eerder eens), contact met GiP-leerlingen (35% eens, 41% eerder eens) en timing (53% eens, 35% eerder eens). 1 leerkracht vond de begeleiding niet goed, omdat haar HoGent-begeleider weinig initiatief vertoonde en niet veel uitleg gaf. 1 leerkracht vond dat het beursbezoek langer mocht duren. 3 leerkrachten vonden dat er veel lawaai was door de machines in de GiP-beurs, waardoor de inhoud soms 83

84 verloren ging. Er is heel veel lawaai in de ruimte waar de GiP-beurs doorgaat. Daardoor is het vaak moeilijk om de laatstejaars goed te verstaan. Kinderen die achteraan stonden in het groepje verstonden de uitleg niet en waren daardoor niet aandachtig. Joke Verhaege, leerkracht 6 de leerjaar De Wegwijzer, Assenede. Het concept van de workshops valt opnieuw in de smaak: 100% van de leerkrachten geeft aan dat de workshops goed waren. 100% van de leerkrachten vond het goed dat leerlingen vrije keuze hadden aan welke workshops zij wilden deelnemen. 94% vond de begeleiding bij de workshopstands goed. 1 iemand antwoordde neutraal, omdat dit van stand tot stand afhankelijk was. Verder vond 59% de tijdsindeling prima, 29% is het hier eerder eens mee, 1 iemand was neutraal en 1 iemand was het eerder oneens hiermee. De wachttijd was te lang [ ]. Sommigen pakten dit goed aan door zelf te zeggen dat er geen tijd genoeg meer was. Wendy Hubrechtsen, leerkracht klas De Beren BuBaO De Veerboot, Deinze. Ook de algemene organisatie werd bevraagd. Alle leerkrachten vonden de ontvangst, het niveau voor de doelgroep en het doorschuifsysteem goed of eerder goed. De afsluiter werd door 29% neutraal bevonden, en ook 12% vond de algemene tijdsduur neutraal. De beurs wordt heel erg gesmaakt door de kinderen. Zij hadden graag nog wat langer gebleven. Eventueel tijd inlassen om tussendoor iets te eten en te drinken. Joke Verhaege, leerkracht 6 de leerjaar De Wegwijzer, Assenede. Bij het bevragen van de effecten van een bezoek aan Technologica kwamen we tot de volgende positieve resultaten: 94% van de leerkrachten vindt dat de interesse voor techniek is aangewakkerd, 59% vindt dat de kennis over studierichtingen is verruimd bij de leerlingen, 59% vindt dat Technologica bijdraagt tot de mentaliteitswijziging tegenover TSO en BSO, en 29% vindt dat een bezoek aan het evenement de beroeps- of studiekeuze beïnvloedt. Alle scholen wensen volgend jaar opnieuw deel te nemen aan Technologica. We doen nog te weinig techniek in de klas dus dit is zeker welkom. Soms wordt er denigrerend gedaan over TSO en BSO, de kinderen zien zo dat deze leerlingen ook heel veel in hun mars hebben en leren. Jessica Raemdonck, leerkracht 6 de leerjaar basisschool Gentbrugge. 84

85 Leerlingen die zelf een TSO of BSO-richting gaan volgen kunnen zo gemotiveerd worden. De complexiteit van sommige GiP s geeft wel waardering voor de richtingen! Malvina de Laat, leerkracht 6 de leerjaar De Krekel, Sint-Amandsberg. De leerlingen kregen een evaluatieformulier in de vorm van een klasgesprek. We kregen resultaten terug van 303 leerlingen. Dit is een responsgraad van ongeveer 45%. Uit de evaluatieformulieren blijkt dat 93% van de leerlingen een bezoek aan Technologica de moeite waard vond. Op de vraag of ze het bezoek aan de GiP-beurs leuk vonden, antwoordde 80% positief. We mochten hier dingen doen die we niet elke dag doen. We vonden het knap om ook te weten hoe bepaalde technische snufjes werken. Techniek is echt wel chique! leerlingen 6 de leerjaar GLS Ruiter, Waasmunster. Ook de leerlingen hebben net als de leerkrachten- een verdeelde mening over de GiPstudenten op de beursgrond: 65% vond dat de studenten een duidelijke uitleg gaven, 14% vond dat niet. De belangrijkste reden die leerlingen hiervoor aangeven is dat de uitleg te moeilijk of te technisch was en dat de uitleg niet altijd goed te verstaan was (lawaai of te stil sprekende studenten). Nochtans voorziet Het Beroepenhuis een lesvoorbereiding voor de leerlingen secundair om zich voor te bereiden op deze beurs en hun taal aan te passen aan de leerlingen van het 6 de leerjaar. Sommige zaken werden te technisch uitgelegd. Niet alle studenten waren enthousiast. Dit was afhankelijk van GiP tot GiP. Leerlingen van het 6 de leerjaar Katholieke Centrumschool, Denderleeuw. Van de studenten lerarenopleiding van Hogeschool Gent, die de leerlingen door de beurs loodsten, vond 77% van de leerlingen dat hij of zij een goede begeleider had. 11% ging hier niet mee akkoord, de rest was neutraal. 94% van de leerlingen vonden de workshopruimte leuk en interessant, slechts 1% vond dit niet. De leerlingen vonden Graveer je eigen naam en Plooien van kunststoffen de leukste workshops. Leerlingen gaven wel aan dat een belangrijke reden om een workshop leuk te vinden was iets meekrijgen naar huis. Ook bij de leerlingen werd gepolst naar het effect van Technologica. Dat techniek tof is, heeft 68% ontdekt op Technologica. De anderen geven aan dat ze techniek al tof vonden. Op de vraag of ze meer weten over TSO en BSO antwoordt 36% positief. 39% heeft hier 85

86 geen mening over en 25% antwoordt negatief. Als feedback hierbij gaven leerlingen aan dat zij hierover al tijdens de lessen op school hadden geleerd en niet veel uitleg kregen over studierichtingen op Technologica. Ongeveer 57% van de leerlingen heeft erbij stilgestaan dat techniek overal aanwezig is. 17% gaat niet akkoord met de stelling, omdat ze dit al wisten. 3.6 GP Metal Awards Op 20 mei 2016 vond de GP Metal Awards plaats in Kortrijk Xpo. Dit event is een initiatief van TOFAM West-Vlaanderen en is een beurs en wedstrijd die zich richt tot alle laatstejaars uit BSO-, TSO- en Doorstroomrichtingen binnen het studiegebied metaal uit West-Vlaanderen. Op deze editie werden er 23 GiP s (Geïntegreerde Proeven) getoond uit 12 West-Vlaamse scholen. Voorafgaand aan dit event werden West-Vlaamse leerlingen uit het 5 de leerjaar uitgedaagd om een robot te ontwerpen via de actie Metaal is Mega. De 5 scholen met de beste robot werden uitgenodigd voor het GP Metal Awards event. Deze in totaal 104 leerlingen uit het 5 de leerjaar, hun 7 leerkrachten en 15 ouders kregen een programma dat door Het Beroepenhuis samen met Ingegno werd bedacht en begeleid. De jongeren konden roteren over 2 activiteiten: een geleid bezoek aan de GIPbeurs en een atelier waar elke jongere een gepersonaliseerde creatieve bibberspiraal maakte. 86

87 3.7 Beroepenrally metaal en technologie Het is zeker niet evident om op kinderniveau iets uit te leggen en daar ook nog een activiteit rond te verzinnen. Ze hebben dit allemaal super gedaan. Mijn kinderen waren heel enthousiast. Een dikke bravo voor iedereen! Bij de voorbereiding stond ik versteld hoe weinig ze dit jaar wisten rond metaal en technologie. Dit is zeker een verruiming en een bijdrage tot verrijking van kennis en niet alleen van hun talenten. Anne Fransaer, Leerkracht 6 de leerjaar, Basisschool De Letterdoos, Oostakker De 4 de editie van de beroepenrally metaal en technologie vond plaats op 13 oktober Dit evenement is een gezamenlijk initiatief van 5 bedrijven, het sectorfonds TOFAM Oost-Vlaanderen, Het Beroepenhuis en het departement Werk en Economie van de Stad Gent. Het initiatief wil jongeren via ervaringsgerichte activiteiten laten kennismaken met een aantal knelpuntberoepen uit de sector metaal en technologie. Het Beroepenhuis stond in voor de educatieve omkadering van de beroepenrally in de klas en voor de organisatie van het evenement. Ook was er die dag een beroepenatelier van Het Beroepenhuis ingeschakeld als één van de activiteiten en waren er 2 Beroepenhuismedewerkers aanwezig om het doorschuifsysteem in goede banen te leiden. De 5 betrokken bedrijven (Volvo Cars Engine Center, Plastal, Tower, Johnson Controls en OCAS) zijn gevestigd in het Skaldenpark in de Gentse haven. Zij engageerden zich om doorlopend van 10u tot 15u30 activiteiten te organiseren. In de bedrijven konden de leerlingen kennismaken met verscheidene beroepen uit de sector metaal en technologie: onderzoeker, surface operator, kwaliteitsverantwoordelijke en productieoperator. Als onderzoeker mochten de leerlingen een black carbon test uitvoeren op metaal. Als surface operator maakten de leerlingen kennis met de productie van het koetswerk. Als productieoperator zochten de leerlingen naar een manier om stof over een autozetel te bevestigen, mochten de leerlingen de onderdelen van een motorblok assembleren. Ten slotte gingen de leerlingen aan de slag als kwaliteitsverantwoordelijke om de controle van bumpers uit te voeren. In totaal namen 111 leerlingen uit 5 Gentse scholen deel (Stedelijke basisschool Klaverdries, basisschool Crombeen, Sint-Paulus, De Letterdoos en Sint-Janscollege Heiveld). De leerlingen werden ondersteund door 14 begeleidende leerkrachten en ondersteunend personeel. Verder werden de leerlingengroepen begeleid door 9 HoGentstudenten uit de lerarenopleiding lager onderwijs voor het vak Techniek. 87

88 Uit de reacties van de leerkrachten kwam naar voren dat de tijdsindeling goed was. De evaluatieformulieren van de leerkrachten verwezen vooral naar de gedrevenheid en het enthousiasme van de begeleiders om hun beroep te delen met de leerlingen. De leerlingen vonden het boeiend en leuk dat ze zelf aan de slag mochten gaan. De deelnemende bedrijven reageerden ook positief. Verder waren de partners tevreden over het gedrag van de leerlingen en over de samenwerking met Het Beroepenhuis. Enkel de begeleiding van de hogeschool studenten verliep deze editie niet voor elke student vlekkeloos. 3.8 Zorgberoepenrally s Ik hoop dat dit een jaarlijks evenement wordt want dit kan ik onmogelijk in de klas en is zo waardevol voor de leerlingen! Ze hebben echt genoten en veel bijgeleerd, een superdag! Leerkracht 4 de jaar Voeding-Verzorging, Atheneum De Tandem, Eeklo. Een zorgberoepenrally laat jongeren op een ervaringsgerichte manier verschillende beroepen ontdekken in een reële werkomgeving, door hen zelf een aantal deeltaken van die beroepen te laten uitvoeren. Zo worden de beroepen uit de onbekendheid gehaald en kunnen leerlingen uittesten of ze de juiste talenten en interesses hebben voor de zorgsector. In het schooljaar ging de zorgberoepenrally in opdracht van Provincie Oost- Vlaanderen - opnieuw door in 3 Oost-Vlaamse steden: op 15 oktober 2015 in Gent, op 20 oktober 2015 in Aalst en op 27 oktober 2015 in Sint-Niklaas. Aan de hand van een doorschuifsysteem konden de leerlingen in kleine groepen proeven van ongeveer 6 zorgberoepen per stad. Volgende beroepen kwamen aan bod over de verschillende steden heen: (1) verzorgende in de thuiszorg, (2) verpleegkundige, (3) ergotherapeut, (4) kinesitherapeut, (5) kinderbegeleider/kinderverpleegkundige, (6) begeleider van personen met een beperking, (7) verpleegkundige in de thuiszorg, (8) opvoeder, (9) zorgkundige en (10) spoedverpleegkundige. Zo konden leerlingen bijvoorbeeld een babypop inbakeren als kinderbegeleider en een inspuiting geven in een prikarm als verpleegkundige. Het Beroepenhuis zorgde voor een draaiboek en de algemene organisatie per rally en ontwikkelde ook een educatief pakket voor scholen. De doelgroep van de rally was de 2 de graad secundair onderwijs, dus zowel 3 de als 4 de jaar secundair onderwijs. Deze is hetzelfde gebleven als bij de vorige editie in Dendermonde, Oudenaarde en Eeklo in Er werd samengewerkt met verschillende partners uit de zorgsector, die zorgden voor de concrete uitwerking van hun activiteit en de begeleiding hiervan op de dag zelf. 88

89 - De partners in Gent waren mensen uit de volgende organisaties: (1) Instituut Voor Verpleegkunde Sint-Vincentius, (2) Woonzorgcentrum Sint-Jozef, (3) Algemeen Ziekenhuis Sint-Lucas, (4) OCMW Gent, (5) Dienst voor Onthaalouders Gent, (6) Woon- en zorgcentrum Veilige Have Aalter en (7) QBMT (ZORA Robotics). - De partners in Aalst waren mensen uit de volgende organisaties: (1) Algemeen Stedelijk Ziekenhuis Aalst, (2) Odisee Hogeschool, (3) Onze-Lieve-Vrouwziekenhuis Aalst, (4) Wit- Gele Kruis Oost-Vlaanderen, (5) Dienst voor Onthaalouders Gent en (6) Sint- Augustinusinstituut. - De partners in Sint-Niklaas waren mensen uit de volgende organisaties: (1) Algemeen Ziekenhuis Nikolaas, (2) Odisee Hogeschool, (3) Vesaliusinstituut, (4) Wit-Gele Kruis Oost- Vlaanderen en (5) Joka. Overkoepelend voor de 3 rally s werkten 5 thuiszorgorganisaties samen: Solidariteit voor het Gezin, Familiehulp, Familiezorg, Partena en Bond Moyson-Thuishulp. In totaal waren 451 leerlingen en 42 leerkrachten ingeschreven. De leerlingen werden per halve dag in 6 groepen verdeeld voor het doorschuifsysteem. Stad Aantal leerlingen Aantal leerkrachten Totaal aantal Gent Aalst Sint-Niklaas TOTAAL Na de zorgberoepenrally werden per stad - naar zowel de scholen (leerkrachten en leerlingen), de begeleiders van een groepje leerlingen als de partners evaluatieformulieren gestuurd. Er werden evaluatieformulieren ontvangen van 16 leerkrachten uit 9 verschillende scholen: 4 scholen uit Gent, 3 scholen uit Aalst en 2 scholen uit Sint-Niklaas. Alle leerkrachten geven aan de voorziene lesvoorbereiding van Het Beroepenhuis te hebben gebruikt, behalve 1 leerkracht uit Gent omdat deze door een andere collega werd gegeven. De meeste leerkrachten zijn heel positief over deze voorbereidende les maar geven wel aan dat meer dan 1 lesuur nodig was om deze volledig door te nemen. Sommige leerkrachten vonden het niveau prima voor hun leerlingen, anderen merkten op dat de taaldrempel iets te hoog lag. Zeer goed uitgewerkte en gevarieerde bundel. Het verwerken van de bundel neemt meer tijd in beslag dan aangegeven maar ik vond het wel de moeite om deze tijd te investeren. Leerkracht 4 de jaar Voeding-Verzorging, Instituut Stella Matutina Michelbeke. Over het verloop van de zorgberoepenrally zelf waren de leerkrachten eveneens tevreden. Sommigen gaven wel aan dat het soms snel moest gaan, voor andere leerkrachten was de tijd per opdracht net voldoende zodat de leerlingen aandachtig en geboeid bleven. Eén leerkracht vond de tijdsindeling minder goed, de leerlingen kregen bij sommige zorgberoepen niet de kans om alles te ervaren. Een tip hierbij was om de zorgrally langer te laten duren of een beroep minder voor te stellen. In vergelijking met voorgaande beroepenrally s duurde elke activiteit 5 minuten langer en werd de wandelafstand tussen de verschillende locaties ingekort. Deze aanpassingen zijn volgens de leerkrachten (die reeds eerder deelnamen) een grote verbetering. De tijdsindeling tijdens het doorschuifsysteem was goed. Per activiteit was dit net genoeg om de leerlingen even te laten "proeven". Indien dit langer zou hebben geduurd ben je de 89

90 aandacht van de groep kwijt. Leerkracht 4 de jaar Voeding-Verzorging, Sint-Carolus Sint-Niklaas. We vonden het goed maar in sommige groepjes moest het wel vrij snel gaan. Voor sommige items had het iets langer mogen duren. Leerkracht 4 de jaar Voeding-Verzorging, Heilige Harten Secundair Ninove. De activiteiten waren zo boeiend, zo interessant dat er vaak iets te weinig tijd was. Mits overal 5 minuten méér = uitstekend! Leerkracht 4 de jaar Voeding-Verzorging, Atheneum en Leefschool De Tandem Eeklo. De begeleiding doorheen de rally werd algemeen (zeer) goed bevonden, 2 leerkrachten uit Gent vonden dat de uitleg bij één opdracht te kort en niet relevant was en dat er weinig interactie was met de leerlingen. Wat betreft de activiteiten werd de mening van de leerkrachten bevraagd per beroep. Over de 3 steden heen gaven de leerkrachten aan dat de uitleg bij de opdrachten heel duidelijk en enthousiast werd gegeven. Ook het doe-aspect voor de leerlingen blijven leerkrachten belangrijk vinden. Opnieuw kwam toch een aantal keer terug dat de tijd te kort was per activiteit. Na de zorgberoepenrally gaven de leerkrachten enkele effecten aan als gevolg van hun deelname. Alle leerkrachten vinden dat de rally bijdraagt aan een verruiming van kennis over de zorgberoepen. Een minderheid (38%) geeft daarentegen aan dat een mentaliteitswijziging ten aanzien van zorgberoepen een mogelijk effect is van de rally. Vervolgens duidde 76% van de leerkrachten aan dat de leerlingen meer zelfkennis hebben verworven wat betreft hun eigen talenten en interesses. 44% besluit tenslotte dat de beroeps- of studiekeuze van de deelnemende leerlingen mogelijks beïnvloed kan worden door deelname aan de rally. Beïnvloeding studie- of beroepskeuze Bijdrage mentaliteitswijziging tav zorgberoepen Bijdrage verwerven zelfkennis over eigen talenten en interesses Verruiming kennis zorgberoepen 0% 20% 40% 60% 80% 100% De meeste leerlingen verwerven meer inzicht in hun kunnen en interessegebieden. Ze ontdekken nieuwe soorten zorgberoepen waarvan ze het bestaan nog niet kenden. Alle leerlingen waren meer gemotiveerd in hun keuze voor de zorgsector. 90

91 Leerkracht 4 de jaar Sociaal Technische Wetenschappen, VIP-school Gent. Uit datgene wat de leerlingen brachten na de rally was het voor mij zeer duidelijk dat ze een aantal beroepen beter hadden leren kennen. Daarnaast waren de leerlingen echt wel bezig met hun beroepskeuze later. Leerkracht 4 de jaar Voeding-Verzorging, Instituut Stella Matutina Michelbeke. Leerlingen krijgen door de rally meer respect voor beroepen in de zorg omdat ze door de realistische weergave - nu al iets beter kunnen inschatten wat een bepaalde job inhoudt. Beroepen kunnen niet beter voorgesteld worden dan door de mensen die het beroep uitvoeren! Leerkracht 4 de jaar Voeding-Verzorging, Sint-Carolus Sint-Niklaas. Tenslotte werd aan de leerkrachten gevraagd of zij suggesties voor de toekomst hebben. Bij de meeste leerkrachten kwam de tijdsduur als aandachtspunt terug: zij willen graag dat er meer tijd wordt voorzien voor een ruimere en meer diepgaande kennismaking met de beroepen en dat er meer ruimte wordt gelaten voor vragen. Een aantal leerkrachten gaven de tip om iets vroeger te starten en iets langer door te gaan of om er een volledige dag van te maken. Verder kwam ook de suggestie om in de toekomst iets meer/iets anders rond kinderzorg (badje geven, verluieren) of het beroep logistiek assistent te doen omdat heel veel van hun leerlingen voor deze richtingen kiezen. Eén leerkracht stelde voor om de leerlingen echt te laten meewerken in op de gastlocatie of taken te laten uitvoeren waarbij ze iets bijdragen aan de organisatie. Voor een aantal klasgroepen was het taalniveau van de begeleiders te hoog. Vakjargon mag zeker gebruikt worden maar moet verduidelijkt worden aan de leerlingen. Tenslotte wordt gevraagd naar de mogelijkheid om klasgroepen samen te houden of met kleinere groepen te werken zodat de klassen in 2 gesplitst kunnen worden. De tijd is te kort bij iedere activiteit om echt te kunnen ervaren wat het beroep kan betekenen voor onze leerlingen. Tip: er een ganse dag van maken, creëert meer ademruimte per activiteit. Leerkracht 4 de jaar Voeding-Verzorging, Bernardustechnicum Oudenaarde. Daarnaast kwam ook heel veel positieve feedback terug: een heel tof concept, veel enthousiasme, goede organisatie, heel leerrijk en op niveau van de leerlingen zijn enkele reacties van de deelnemende leerkrachten. Ook de leerlingen hun mening over de zorgberoepenrally werd bevraagd. Van de 451 deelnemende leerlingen kregen we een reactie van 199 leerlingen, een responsgraad van 44%. 91

92 Leerlingen op zorgrally Evaluaties ontvangen Responsgraad Gent % Aalst % Sint-Niklaas % Totaal % De leerlingen geven aan dat ze tijdens de rally veel hebben bijgeleerd. Het was leuk dat we veel dingen zelf konden uitproberen! Leerling 4 de jaar Voeding-Verzorging, Sint-Carolus Sint-Niklaas. Ik vond het boeiend toen we zelf mochten ondervinden hoe het is om blind te zijn. We weten nu hoe blinde mensen zich voelen. Leerling 4 de jaar Voeding-Verzorging, Instituut Stella Matutina Michelbeke. We leerden dat beroepen uit de zorgsector heel zwaar kunnen zijn maar dat je er veel voor terugkrijgt. Het zijn beroepen met veel toekomst! Leerling 4 de Voeding-Verzorging, Atheneum en Leefschool De Tandem Eeklo. Om na te gaan wat de effecten van deze dag op de jongeren waren, kregen ze enkele stellingen voorgeschoteld. Hieronder kort de resultaten: Van alle leerlingen vond 78% de rally aangenaam, boeiend en leuk. 16% had hierover geen mening, en 6% ging niet akkoord met de stelling. De leerlingen die negatief antwoordden, gaven als feedback dat de tijd per opdracht te kort was en er soms teveel theorie werd gegeven. 78% van de leerlingen heeft na de beroepenrally een beter beeld van wat de beroepen inhouden. 15% heeft hierover geen mening en 7% vindt dit niet. De thuiszorg is helemaal anders dan ik dacht. Leerling 4 de Voeding-Verzorging, Sint-Carolus Sint-Niklaas. 92

93 We wisten niet dat er zoveel verschillende beroepen tot de zorgsector behoren. Leerlingen 3 de Voeding-Verzorging, Bernardustechnicum Oudenaarde. Op de vraag of de leerlingen nu een beter zicht hebben op wat ze goed of minder goed kunnen, geeft 37% aan zichzelf beter te kennen, 32% heeft hierover geen mening en 31% zegt zichzelf niet beter te kennen na de rally. Enkele leerlingen geven opnieuw de opmerking dat de tijd te kort was of dat ze niet voldoende zelf mochten uitproberen om te ontdekken of het beroep iets voor hen zou zijn. De rally zorgde er wel voor dat de jongeren beter weten of zorgberoepen bij hen passen. Liefst 71% van de leerlingen weet dit nu beter, 17% heeft hierover geen mening en 12% weet dit nog niet beter. Enkele leerlingen merken op dat een stage dit nog beter zal uitwijzen. Ik heb ontdekt dat mijn gevoel en hart 100% bij de kinder- en thuiszorg ligt. Leerling 4 de Voeding-Verzorging, Instituut Stella Matutina Michelbeke. Heel wat jongeren werden bevestigd in hun keuze voor de zorgsector (60%) en 27% geeft aan dat de zorgberoepenrally hen er nog meer van overtuigd heeft dat een zorgjob bij hen past. 13% van de deelnemende leerlingen duidt aan dat de zorgsector niets voor hen is. Ook de begeleiders van de groepjes leerlingen ontvingen een evaluatieformulier. Van de 18 mensen die een groepje rondleidden, kregen we 13 evaluatieformulieren terug, een responsgraad van 72% (5 uit Gent, 3 uit Aalst en 5 uit Sint-Niklaas). In de evaluatie duidt iedereen aan dat de samenwerking met Het Beroepenhuis goed tot uitstekend verlopen is, zowel bij de voorbereiding als op de dag van de rally zelf. Wat de tijdsindeling van de rally betreft vonden 5 personen dit uitstekend en 8 begeleiders vonden deze goed. Vlot verlopen. Goede timing. Luc Vlasschaert, Algemeen Stedelijk Ziekenhuis Aalst, begeleider van een groepje in Aalst. Alle begeleiders waren tevreden over het gedrag van de leerlingen. Dit werd door hen als goed tot uitstekend ervaren. Over de ondersteuning van de leerkrachten tijdens de rally s waren de begeleiders 93

94 eveneens tevreden, 1 begeleider geeft echter aan dat leerkrachten nog extra mogen worden aangespoord om hun leerlingen te motiveren en het enthousiasme aan te wakkeren. Alle begeleiders besluiten tenslotte dat een zorgberoepenrally voor herhaling vatbaar is. Enkele argumenten: Zeer leerrijk voor jongeren om zorgberoepen te leren kennen! Sharon De Couvreur, stagiaire Het Beroepenhuis, begeleider van een groepje in Gent, Aalst en Sint-Niklaas. Ik vond de zorgberoepenrally in Aalst zeer goed - heel veel doe-activiteiten. Nadja Desmet, VDAB, begeleider van een groepje in Gent, Aalst en Sint-Niklaas. Je kan op 1 dag een groot aantal studenten bereiken en het is fijn om samen te werken met andere zorginstellingen/scholen." Mieke De Block, AZ Nikolaas, begeleider van een groepje in Sint-Niklaas. Studenten worden tijdens de rally geïnformeerd, geprikkeld voor bepaalde beroepen en worden gestimuleerd om na te denken: is dit een beroep voor mij? Tineke Van Esbroeck, AZ Nikolaas, begeleider van een groepje in Sint-Niklaas. Als suggestie voor eventueel volgende edities geven de begeleiders deze tips: Vooral praktijkgericht werken en misschien minder inleidende info geven bij de opdrachten. Eventueel de theorie vooraf door de leerkrachten van de school laten geven? Rika Vandorpe, VDAB, begeleider van een groepje in Gent. De leeftijd van de leerlingen mag hoger liggen, dan zijn ze misschien al meer bezig met wat ze later willen worden. Wendy Ringoot, OLV Ziekenhuis Aalst, begeleider van een groepje in Aalst. Meer variatie in de getoonde beroepen. Zo kunnen we misschien ook meer ASO-studenten aanspreken? Mieke De Block, AZ Nikolaas, begeleider van een groepje in Sint-Niklaas. De tijd blijft beperkt. Het is telkens aanmoedigen om zich sneller te verplaatsen. Rita Hietbrink, UZ Gent, begeleider van een groepje in Gent. Ook andere begeleiders halen aan dat de doelgroep ouder mag zijn dan de 2 de graad secundair en dat we moeten blijven inzetten op het bereiken van ASO-leerlingen. Een verscheidenheid aan beroepen tijdens de rally blijft eveneens belangrijk om voldoende leerlingen te kunnen aanspreken. Alle begeleiders geven aan dat de zorgberoepenrally een zinvol project is om onze doelen te bereiken. De voorstellingen zijn zeer realistisch en praktisch en spreken dan ook directer aan. Je merkt dat de leerlingen meer geïnteresseerd zijn in de oefeningen en ervaringen dan in de theorie. De rally brengt ook respect bij voor de diverse beroepen. Rika Vandorpe, VDAB, begeleider van een groepje in Gent. Leerlingen kunnen eens ervaren wat de taken zijn binnen de zorgsector en aan de hand 94

95 van de activiteiten kunnen ze warm gemaakt worden om in de zorgsector aan de slag te gaan. Sharon De Couvreur, stagiaire Het Beroepenhuis, begeleider van een groepje in Gent, Aalst en Sint-Niklaas. Concreet en realistisch beeld over de jobs in de zorgsector. Tinne Caluwaerts, VDAB, begeleider van een groepje in Sint-Niklaas. Ook de partners die meehielpen bij het realiseren van de rally bezorgden ons feedback. Het Beroepenhuis ontving 28 evaluatieformulieren van partners die een beroep voorstelden op de zorgberoepenrally: 14 formulieren uit Gent, 6 formulieren uit Aalst en 8 formulieren uit Sint-Niklaas. Ook deze partners vonden de samenwerking met Het Beroepenhuis zowel tijdens de voorbereiding als op de dag zelf goed tot uitstekend. 5 partners uit Gent, 3 partners uit Aalst en 1 partner uit Sint-Niklaas duidden aan dat ze over de samenwerking tijdens de voorbereiding geen mening hebben omdat het contact via andere collega s gebeurde. 1 medewerker uit Gent vond de communicatie minder goed omdat de vraag om een beroep voor te stellen te weinig op voorhand werd gesteld. "Er was voldoende communicatie via de draaiboeken die telkens aangepast en doorgestuurd werden. Ook werd het verloop zeer goed opgevolgd op de dag zelf!" Veronique De Mulder, IVV Sint-Vincentius, materiaalverantwoordelijke bij de beroepen verpleegkundige en verzorgende in Gent. Geen opmerkingen, vlotte communicatie, goede timing! Kim Van Vynckt, Vesaliusinstituut, begeleider bij het beroep verpleegkundige in Sint-Niklaas. Er werd steeds snel gereageerd op mijn vragen. Ook al kon ik niet op de vergaderingen aanwezig zijn, ik was steeds goed op de hoogte. Merci! Joke Haegemans, Joka, begeleider bij het beroep opvoeder/animator in Sint-Niklaas. 7 partners vonden de aangepaste tijdsindeling uitstekend, 14 partners vonden deze goed en 7 partners vonden de timing minder goed. De tijdspanne was vrij krap, waardoor er in sommige groepen (te) snel moest gegaan worden en de leerlingen daardoor minder hebben kunnen proeven van de beroepen. Benjamin Van Brande, OCMW Gent, begeleider bij het beroep kinesitherapeut in Gent. De tijdsindeling was nu absoluut beter dan de voorbije beroepenrally's. Deze tijd hebben we 95

96 wel nodig want nog steeds geen overschot in tijd. Lut Lambert, Familiehulp, begeleider bij het beroep verzorgende in Gent. De tijd dat leerlingen kennis maakten met een beroep was heel kort. Je kan enkel beperkte info geven en een techniek laten inoefenen moet wel heel vlug gebeuren! Sandra Van Acker, IVV Sint-Vincentius, begeleider bij het beroep verpleegkundige in Gent. Naar mijn mening is alles vlot verlopen. De locaties waren goed op elkaar afgestemd, waardoor er een vlotte doorstroom was. Kim Van Vynckt, Vesaliusinstituut, begeleider bij het beroep verpleegkundige in Sint-Niklaas. Dit jaar verliep de timing beter dan vorig jaar. Er waren geen 'tussen-dooropdrachten' dus misschien hebben de leerlingen minder beroepen leren kennen? Er was echter meer tijd om bij een beroep stil te staan dus ik denk dat alles daardoor beter zal blijven hangen. Joke Haegemans, Joka, begeleider bij het beroep opvoeder/animator in Sint-Niklaas. Over de hulp van de leerkrachten was iedereen (zeer) tevreden, 3 partners hebben hierover geen mening. Het gedrag van de leerlingen werd door de meeste begeleiders als goed tot uitstekend ervaren, 1 begeleider vond het gedrag minder goed. Er wordt ook opgemerkt dat er soms een duidelijk verschil was in attitude en interesse bij de verschillende klasgroepen. Sommige begeleiders geven ook aan dat ze de leerlingen zeker de 3 de -jaars nog vrij jong vinden om kennis te laten maken met eventuele beroepsmogelijkheden. De ene leerling was al wat geïnteresseerder dan de andere. De jonge leeftijd van de studenten speelde hier natuurlijk een rol in en ik zou voor de komende jaren aanraden om enkel leerlingen van het vierde jaar of ouder te nemen." Sophie Van Malderen, Wit-Gele Kruis, begeleider bij het beroep verpleegkundige in de thuiszorg in Aalst. Iedereen is het er over eens dat een herhaling van de zorgberoepenrally goed zou zijn. Hierbij wordt door enkele partners wel beklemtoond dat de duur per activiteit nog langer mag, dat 15 leerlingen per groepje het maximum is en dat de leerlingen van de 3 de graad secundair onderwijs een betere doelgroep zijn om deel te nemen. We moeten ook blijven proberen om meer ASO-klassen te overtuigen in te schrijven voor de zorgberoepenrally s. De meerderheid van de partners vindt de formule van de beroepenrally zinvol om onze doelen te bereiken. 3 partners gaan hier niet mee akkoord. Hierbij wordt aangehaald dat oudere leerlingen meer interesse zouden tonen en dat de tijd per beroep te kort is om een volledig beeld te krijgen van het beroep. Enkele reacties: Meerwaarde voor de leerlingen en de toekomstige werkgevers, omdat zij een bewustere beroepskeuze kunnen maken. Benjamin Van Brande, OCMW Gent, begeleider bij het beroep kinesitherapeut in Gent. De jongeren krijgen de gelegenheid om op een 'informele' manier in gesprek te gaan met de verzorgende. We laten ze kennismaken met ongekende aspecten van de job. Lut Lambert, Familiehulp, begeleider bij het beroep verzorgende in Gent. Zowel de leerlingen als de begeleiders waren heel enthousiast. Het opzet was goed gekozen. Missie geslaagd en doel bereikt. 96

97 Koen Gardeyn, IVV Sint-Vincentius, begeleider bij het beroep verpleegkundige in Gent. De rally geeft een beetje een beeld wat er in de zorgsector omgaat qua inhoud op theoretisch en praktisch vlak. Vooral het praktische spreekt de leerlingen het meeste aan. Hopelijk zijn er leerlingen voldoende warm gemaakt om in een bepaalde zorgsector te werken. Rita De Clippeleir, Wit-Gele Kruis, begeleider bij het beroep verpleegkundige in de thuiszorg in Aalst. "Hopelijk komen er nog edities de komende jaren. Het project heeft duidelijk zijn meerwaarde bewezen, zeer geïnteresseerde leerlingen,... Ook praktisch zat alles goed in elkaar." Mehmet Karanfil, Solidariteit voor het Gezin, begeleider bij het beroep verzorgende in Sint- Niklaas. Wanneer we de feedback van alle betrokkenen de leerkrachten, de leerlingen, de begeleiders en de partners samen bekijken, kunnen we in de eerste plaats opnieuw positief zijn. De samenwerking tussen de verschillende partners is zeer goed verlopen en de lesvoorbereiding werd goed gebruikt door de leerkrachten. De beroepsactiviteiten tijdens de rally s werden algemeen heel leuk en leerrijk bevonden. Het enthousiasme van alle partners draagt zeker bij tot deze positieve evaluatie Check-in@Brussels Airport Leren op een speelse manier, doen wat de mensen op de luchthaven doen, echt veel bijgeleerd! Leerling 6 de leerjaar, De Windroos. Het Luchthavenhuis - een koepelorganisatie met partners als RESOC, Brussels Airport Company, POM Vlaams-Brabant, Voka Halle-Vilvoorde, VDAB, De Lijn Vlaams-Brabant, NMBS en Provincie Vlaams-Brabant - wil de instroom van nieuwe werknemers op de luchthaven verbeteren en de werkgelegenheid verder uitbouwen. Na ruim een jaar werking wensten ze ook een educatief luik uit te bouwen, o.a. naar jongeren, in functie van eventuele oriëntering naar toekomstige jobs op de luchthaven. Hiervoor kreeg Het Beroepenhuis de opdracht om een educatieve activiteit te ontwikkelen om de luchthaven als een aantrekkelijke en gevarieerde werkplek voor te stellen. De educatieve activiteit Check-in@Brussels Airport bestaat uit een guided tour op de luchthaven en 2 workshops rond beroepen die zich op de luchthaven voordoen: bagageafhandeling en passenger care. Via een doorschuifsysteem doen alle groepjes elke activiteit. De activiteit wordt omkaderd met lesmateriaal (en een evaluatieformulier) ontwikkeld door Het Beroepenhuis, dat leerlingen helpt om de beroepen en talenten die op de luchthaven voorkomen alvast beter te leren kennen. 97

98 De 3 uur durende activiteit werd ontwikkeld door Het Beroepenhuis met hulp van het Luchthavenhuis en uitgetest op 15 en 16 oktober Op de ene dag testte het 1 ste jaar secundair onderwijs deze activiteit uit, op de andere dag het 5 de en 6 de leerjaar. De doelgroep was 11- tot 14-jarigen en er werden 98 leerlingen (respectievelijk 50 en 48 leerlingen) ontvangen. Na deze testcase ontvingen we van alle 3 de scholen evaluatieformulieren, zowel van de leerkrachten als van de leerlingen. De reacties waren algemeen erg positief. De leerkrachten gaven aan dat het educatief materiaal inhoudelijk en methodisch goed in elkaar zat (67% akkoord, 33% eerder eens). Enkel de tijdsduur van de lessen werd door 33% van de leerkrachten als verkeerd ingeschat aangegeven: er was meer klastijd nodig. Over de rondleiding met een gids van Brussels Airport op de luchthaven waren de meningen verdeeld. - de rondleiding zelf vond 33% van de leerkrachten goed, 17% ging eerder akkoord, 33% was neutraal, 17% was niet akkoord. - de gegeven informatie was voor 50% prima, 17% ging eerder akkoord en 33% staat hier neutraal tegenover. - de begeleiding werd door 50% goed bevonden, 50% is neutraal hierover. - de tijdsduur vond 33% goed, 17% vond deze eerder goed, 17% heeft geen mening en 33% vond het eerder slecht. Er was weinig interactie met de leerlingen. De gids vertelde en de leerlingen luisterden. Leerkracht 6 de leerjaar, De Windroos. 98

99 Zeer goede begeleiding: de meneer heeft alles goed uitgelegd. De inhoud was interessant. Leerkracht 1B, ZAVO. Er waren zeer weinig opdrachten tussendoor, de uitleg was soms nogal moeilijk. Het moest allemaal nogal snel gaan, te gejaagd. Het was wel zeer interessant, misschien wat meer tijd voorzien. Leerkracht 5 de leerjaar, Sint-Cajetanus. Wat betreft de workshops waren de meningen eensgezinder % vond alle onderdelen van de georganiseerde workshops goed. - de begeleiding werd door 83% als prima ervaren, 17% is het eerder eens hiermee. - de tijdsduur vond 67% goed, 17% vond deze eerder goed en 17% eerder slecht. Zeer leuk idee! Ook fijn dat dit op locatie doorgaat en niet in 1 of ander lokaaltje. Leerkracht 1B, ZAVO. De workshops waren goed afgestemd op de realiteit. Bij de workshops liep de tijd wat uit, dus misschien goed letten op de tijdsindeling. Leerkracht 1B, ZAVO. Zeer kindvriendelijk en op niveau van de kinderen. Ze waren zeer enthousiast, waren steeds bezig en alles verliep rustig. Leerkracht 5 de leerjaar, Sint-Cajetanus. Ook de algemene organisatie stemt eerder tot tevredenheid. - 67% vond de ontvangst en afsluiter goed, 33% heeft hierover geen mening. - alle leerkrachten vonden het doorschuifsysteem goed. - de tijdsduur vond 50% prima, 17% vond dit eerder goed en 33% heeft hierover een neutrale mening. - 67% van de leerkrachten vond het niveau aangepast aan hun doelgroep, 17% is het eerder eens hiermee, 17% staat hier neutraal tegenover. De verdeling was een beetje chaos maar dit is wel normaal, zeker in het begin (start project). Leerkracht 1B, ZAVO. Het zou beter zijn de rondleiding s morgens te hebben en de workshops s middags. De pauze s middags was kort, een break buiten s middags is echt wel nodig voor vijfdeklassers. Nu was het een lange dag. De concentratie s middags tijdens de rondleiding was hierdoor minder. Leerkracht 5 de leerjaar, Sint-Cajetanus. 99

100 Bij de leerkrachten bevroegen we ook de effecten van het bezoek % vindt dat het bezoek leidt tot een verruiming van de kennis over beroepen op de luchthaven % meent dat het bezoek een bijdrage levert aan een realistisch beeld ten aanzien van de luchthaven. - 50% duidt aan dat Check-in@Brussels Airport een verruiming van de kennis over de eigen talenten teweegbrengt. - 17% zegt dat de educatieve activiteit de studie- of beroepskeuze beïnvloedt. Fijn dat alles wel gekoppeld werd aan hun talenten. Leerkracht 1B, ZAVO. Je leert veel bij op korte tijd, je komt echt op de verschillende plaatsen waar een passagier komt, Leerkracht 1B, ZAVO. Voor 67% van de leerkrachten voldeed het bezoek aan de verwachtingen. De anderen geven vooral aan dat ze wat meer achter de schermen wilden zien en dat de leerlingen iets spectaculairder verwacht hadden. We hebben net hetzelfde gezien als wanneer we met het vliegtuig op vakantie gaan. Dit geldt natuurlijk alleen voor de leerlingen die op vakantie met het vliegtuig kunnen gaan. Voor velen was de uitstap absoluut een topper. Ze hebben familie die er werkt of zijn er nog nooit geweest! Leerkracht 1B, ZAVO. De leerlingen hadden verwacht dat ze even in een vliegtuig konden. We hebben moeten uitleggen dat dit niet zo evident is. Leerkracht 1B, ZAVO. Op de vraag of ze volgend jaar graag opnieuw zouden deelnemen aan de activiteit Check-in@Brussels Airport antwoordt 100% ja. Een mooie uitstap, fijn, goed georganiseerd, goed bereikbaar. Leerkracht 1B, ZAVO. Heel leuk georganiseerd! De leerlingen leren er echt iets op verschillende manieren (rondleiding, workshops). Leerkracht 1B, ZAVO. De leerlingen vulden een aantal stellingen in vooraf aan het bezoek en nadien. Hieronder de resultaten van 1 ervan. Er zijn redelijk wat knelpuntberoepen op de luchthaven. Niet alle jobs raken er meteen ingevuld. Akkoord Geen mening Niet akkoord Voor 46% 23% 31% Na 61% 26% 13% 61% van de leerlingen is er na Check-in@Brussels Airport van overtuigd dat er knelpuntberoepen op de luchthaven zijn. Dat is 15% meer dan voordien. Naast de stellingen werd ook de tevredenheid van de leerlingen bevraagd. 86% van de leerlingen vond het bezoek aan de luchthaven de moeite waard. Het was supertof en bedankt dat jullie dat hebben gedaan voor ons. Leerling 1LOS, ZAVO. De begeleiders (zowel van de rondleiding als de workshops) gaven volgens 82% een duidelijke uitleg. Toch wordt er door 3 klassen de opmerking gemaakt dat de rondleiding soms moeilijke woorden bevatte. 100

101 De rondleiding was soms te moeilijk, teveel in detail, te gejaagd. Leerling 5 de leerjaar, Sint- Cajetanus. De rondleiding werd interessant bevonden door 66% van de leerlingen. We hebben veel bijgeleerd, nieuwe dingen, ik wist niet dat er zoveel jobs waren. Echt saai was het niet maar ook niet supertof, er werd teveel info gegeven. Leerlingen 6 de leerjaar, De Windroos. 99% van de leerlingen vonden de workshops leuk om aan deel te nemen. De leerlingen vonden de workshops de leukste opdracht, meer specifiek vonden ze het scannen van elkaar op verboden voorwerpen, de paspoortcontrole, de bagage controleren en stapelen het leukste. Het waren allemaal dingen die je normaal nooit kan doen, het was leuk want dan kan je weten of je dat als job zou willen doen. Leerling 1LOS, ZAVO. We kunnen samenvatten dat de eerste editie van Check-in@Brussels Airport zeer geslaagd was, met ruimte voor verbetering. Zo n 5 maanden na deze eerste editie werd de luchthaven in Zaventem getroffen door een aanslag. Het valt dus af te wachten of dit initiatief in de toekomst hernomen kan worden Beroepenhuis Pop-up in Geraardsbergen Ik vond het heel tof dat leerlingen zelf zoveel konden uitvoeren. Ik was aangenaam verrast toen bleek dat ze ook een typisch technisch beroep zoals tegellegger konden uitproberen. Ook de meisjes waren enthousiast. Ina Van Der Bracht, Leerkracht 5 de leerjaar van basisschool De Springplank, Onkerzele Op 8, 9 en 10 maart 2016 werd er voor het eerst een nieuw concept uitgevoerd door Het Beroepenhuis: een Beroepenhuis pop-up in de vorm van een beroependorp. De idee is eigenlijk gegroeid uit een vraag van de stad Geraardsbergen om Het Beroepenhuis naar Geraardsbergen te brengen. De stad voorzag namelijk al enkele jaren een budget voor het busvervoer van scholen uit Geraardsbergen die Het Beroepenhuis wilden bezoeken. 101

102 Er werd een concept uitgewerkt waarbij Het Beroepenhuis gedurende 3 dagen neerstreek in JC De Spiraal. Tijdens deze dagen konden alle leerlingen, inclusief buitengewoon onderwijs, uit de 3 de graad basisonderwijs uit Geraardsbergen, gedurende een halve dag deelnemen aan twee activiteiten. Er werden zo 785 leerlingen bereikt en 47 leerkrachten. Ten eerste was er een workshop-zaal met 10 activiteiten voor 10 sectoren en 10 beroepen. Zo konden de leerlingen bijvoorbeeld een cocktail maken als barpersoneel, een tegel waterpas leggen als tegellegger, een gezichtsmassage uitvoeren als schoonheidsspecialist en een game spelen om de talenten van een procesoperator te ontdekken. Deze activiteiten werden begeleid door studenten uit de lerarenopleiding van de Arteveldehogeschool. De activiteit voor de sector transport en logistiek werd begeleid door de medewerkers van het sectorfonds SFTL. Ten tweede konden alle leerlingen deelnemen aan een geanimeerde quiz over talenten, beroepen en studiekeuze. Hier konden alle leerlingen een persoonlijke score halen en ontdekken of ze klaar waren om een keuze te maken. Tijdens de quiz konden ze filmpjes bekijken, overleggen met klasgenoten en ook elkaar talenten toeschrijven. Vooraf en nadien kregen de leerlingen in de klas omkaderend lesmateriaal. Zo wisten ze heel goed waarom ze naar het beroependorp kwamen en wat dat kon betekenen voor hun eigen zoektocht naar talenten en de juiste studiekeuze. De inhoud van dit lesmateriaal was vooraf besproken met de mensen van het CLB om te zorgen dat de CLB werkboekjes en dit lesmateriaal aanvullend konden werken. 102

103 Aansluitend aan het dagprogramma, was er ook een avondprogramma voor de ouders. De CLB s uit Geraardsbergen werkten net overstijgend samen om de ouders een presentatie te geven over het belang van talentverkenning en van de mogelijkheden van het secundair onderwijs. De ouders konden kiezen uit 3 momenten. Om dit alles te kunnen realiseren was er een sterke samenwerking tussen verschillende partners. De stad Geraardsbergen zocht het nodige budget bij elkaar en werd daarbij gesteund door Service club 51. Daarnaast had de Stad de regiefunctie om zowel de scholengroepen als de CLB s van bij de start aan de vergadertafel te verzamelen. Ook de locatie, JC De Spiraal, werd door de stad gereserveerd. Het Beroepenhuis nam de organisatie van de pop-up op zich en ging voor de inhoud van de quiz en het lesmateriaal in overleg met de CLB s. Ook de communicatie met de scholen en partners en de evaluatie werd door Het Beroepenhuis opgevolgd. De studenten van de Arteveldehogeschool werden betrokken voor het begeleiden van de jongeren in de workshopzaal gedurende de 3 dagen. Tot slot werd ook SFTL betrokken om 1 van de workshops te voorzien. Deze eerste editie werd grondig geëvalueerd samen met de leerlingen, de leerkrachten en de partners om verbeterkansen op te sporen. Algemeen is het initiatief voor iedereen zeker geslaagd. Er was een unieke samenwerking tussen heel wat partners en dat is prima verlopen. De deelnemende leerkrachten willen bij een herhaling opnieuw deelnemen. De leerlingen zijn heel enthousiast over het geheel (83%) en zeker over het workshop-deel (95%). De leerlingen zijn ook tevreden over de begeleiding (66%). De quiz scoort zowel bij de leerkrachten als bij de leerlingen (59% leuk) iets minder goed. Vooral hier zijn er kansen tot verbetering. 103

104 Er worden effecten gemeten die tot de doelstellingen behoren: Zo menen 18 op 21 leerkrachten (86%) dat de leerlingen een betere zelfkennis kregen over hun talenten en interesses, menen 17 op 21 leerkrachten (81%) dat de jongeren een ruimere kennis hebben van arbeid en beroepen en vinden ook 12 op 21 leerkrachten (57%) dat er een mentaliteitswijziging werd gerealiseerd ten opzichte van technische beroepen. Slechts 6/21 leerkrachten (29%) denkt dat het ook een effect heeft op de studiekeuze. Bij de jongeren meten we na het beroependorp alvast een stijging van 16% die alle studierichtingen als evenwaardig beschouwen. De inhoud, de methodieken en de lestijd van het lesmateriaal worden positief onthaald door de leerkrachten. In de toekomst zouden we er kunnen voor kiezen om het lesmateriaal op een andere manier te differentiëren naar de verschillende doelgroepen (5 de, 6 de, Bubao) door bijvoorbeeld in het 5 de de nadruk te leggen op talenten en in het 6 de op studiekeuze. Deze lijn zou kunnen verder gezet worden in de quiz naast het beroependorp. De inhoud van de kies-quiz is zeker ok, al zou er een verbetering mogelijk zijn als het nog meer op de verschillende doelgroepen (5 de, 6 de, bubao) kon worden afgestemd. Sommige leerkrachten vinden dat studiekeuze nog niet aan bod moet komen voor het 5 de leerjaar. Voor hen zou bijvoorbeeld een talenten-spel aangeboden kunnen worden en voor het 6 de een quiz. Er kwam veel goede respons op de aanpak met workshops waarbij leerlingen veel verschillende beroepen kunnen uittesten. De suggesties om 1) nog meer variatie te brengen, 2) workshops moeilijker te maken en 3) meerdere workshops per sector aan te bieden, zijn zeker het bekijken waard. Bovendien zoeken we een manier om de leerlingen nog meer te motiveren om werkelijk van alles te proeven. Nu kregen ze die boodschap enkel mondeling vlak voor het binnenkomen. De leerkrachten kunnen hiervoor bijvoorbeeld ingezet worden. Het verband tussen beroepen en studierichtingen zou ook explicieter aanwezig moeten zijn. De CLB- avonden voor de ouders werden bezocht, maar er werd toch op een hogere opkomst gerekend. Bij een volgende editie moet er voldoende nagedacht worden over de communicatie naar de ouders en het aantrekkelijk maken voor de ouders. Eén van de aspecten kan zijn om de link duidelijker te maken tussen het dagprogramma voor de jongeren en het avondprogramma voor de ouders. Voor de CLB-medewerkers was het zeker een meerwaarde om deze sessies gezamenlijk en dus net overstijgend aan te pakken. Er was tijdens de 3-daagse pop-up heel wat belangstelling van de pers. TV Oost, Netwerk Geraardsbergen, t Brakelt, Het Nieuwsblad en De Beiaard brachten het beroependorp onder de aandacht. Er was tevens bezoek vanuit Samenlevingsopbouw Stad Ronse, Flankerend onderwijsbeleid Provincie West-Vlaanderen en Flankerend onderwijsbeleid Provincie Oost- Vlaanderen. Ook een kabinetsmedewerker van minister Crevits toonde interesse. Er werd nadien aan al deze bezoekers een verslag met een bijhorend filmpje bezorgd. Het concept van de Beroepenhuis pop-up zal zeker verder kunnen evolueren in volgende edities. Voor de stad Kortrijk wordt er een editie gepland in het voorjaar van 2017 met de steun van de provincie West-Vlaanderen. Ook in de stad Ronse is er interesse om een popup op maat van de stad te realiseren. Voor de stad Geraardsbergen staat er een tweede editie gepland in

105 3.11 IRIS TL «En tant qu'enseignant, j'ai rarement été aussi content d'une sortie pédagogique. Je vous souhaite de plusieurs éditions futures.» Mr. Van Assche, leerkracht 6de leerjaar Les Marronniers, Anderlecht Op 12 en 13 november 2015 ging er voor de 3 e maal een doedag voor transport en logistiek door in het beroepsreferentiecentrum IRIS TL in Anderlecht onder leiding van Het Beroepenhuis. De 1 ste editie was er voor Nederlandstalige scholen, bij de 2 de editie konden Franstalige scholen inschrijven. Deze 3 de editie werd een verdubbeling van het event met een dag voor elke taal: op 12 november werden Franstalige scholen uitgenodigd, op 13 november Nederlandstalige scholen. Er namen 94 jongeren uit het 6 de leerjaar en 6 leerkrachten deel uit 4 verschillende scholen uit Brussel. De jongeren werden getrakteerd op een hele reeks actieve workshops, georganiseerd in samenwerking met 8 partners, om kennis te maken met de sector transport en logistiek in een doorschuifsysteem. Vooraf en nadien werden de activiteiten ingeleid en geëvalueerd in omkaderend lesmateriaal. Onder begeleiding van SFTL konden ze het interactieve spel De verdwenen vrachtwagenchauffeur met tablets spelen. In een echt magazijn konden ze samen met een consultant van IRIS TL een bestelling in de rekken plaatsen en een nieuwe bestelling laden op een transpallet. De FOREM was aanwezig met een simulator waarin de jongeren konden plaatsnemen op de zetel van een vrachtwagenchauffeur om de vrachtwagen te besturen. Een collega van de VDAB was aanwezig op 12 november om de Nederlandstalige leerlingen te begeleiden. Bij de Truck Experience van SFTL konden ze dan weer leren hoe je een lading vastmaakt in de laadruimte van een vrachtwagen en een kijkje nemen in de cabine van een vrachtwagen. Ook HR-Rail was aanwezig met een treinsimulator op de computer zodat de jongeren konden ondervinden waarmee je rekening moet houden bij het besturen van een trein. Het Beroepenhuis verzorgde 3 activiteiten uit het beroepenatelier haven en binnenvaart door hen met meertouwen te laten werpen rond een bolder, een knoop voor zeelui te laten maken en containers op een schip te laten stapelen. Tot slot konden ze ook het beroep van heftruckchauffeur leren kennen dankzij de mensen van Actiris en Bruxelles Formation door de vork van een heftruck te besturen en zo een bal door een basketring te mikken. Naast de volwassenen uit de verschillende partnerorganisaties die de activiteiten begeleidden, kreeg elke groep jongeren en elke activiteit ook nog eens de assistentie van in totaal 10 jongeren uit de 3 de graad secundair onderwijs van het Imelda Instituut, die 105

106 een opleiding volgen in de logistiek. De leerkrachten en leerlingen die deelnamen gaven bijzonder positieve feedback over deze doedag. Ze waren vooral enthousiast over de activiteiten, die onmogelijk in de klas te organiseren zijn. Sowieso was de sector transport en logistiek voor de meeste van mijn leerlingen ongekend. Ze denken vaak niet na over hoe een product tot op hun bord komt of in de winkel terecht komt. Op dat vlak alleen al was het voor hen een leerrijke dag. Nelleke Vaes, leerkracht 6 de leerjaar De Vijvers, Anderlecht Als effecten van de doedag werd vooral aangestipt dat de jongeren dankzij deze doedag een beter beeld hebben over de sector en de beroepen, beter zicht kregen op de eigen talenten en interesses. Bovendien zegt maar liefst 78% van de leerlingen ontdekt te hebben dat transport en logistiek tof is. Ook de partners die meewerkten waren enthousiast over de doedag en over de samenwerking zowel met Het Beroepenhuis als met de andere partners. Deze editie is geslaagd, voor ons was alles goed! Christian Smets, HR-Rail Het draaiboek dat voor deze doedagen werd opgemaakt, werd al een 1 ste keer gebruikt op 9 juli 2015 en vervolgens een 2 de keer op 7 juli 2016 om ook jongeren tijdens de schoolvakantie te ontvangen. Met een licht vereenvoudigd programma worden jongeren tussen 8 en 12 jaar uit de speelpleinwerking van de gemeente Jette, Kids Holliday, verwelkomd bij IRIS TL op uitnodiging van SFTL. De jongeren krijgen dan geen omkaderende les en worden begeleid door animatoren in de plaats van leerkrachten, maar ze genieten wel van het uitproberen van de transport activiteiten. Het Beroepenhuis vzw begeleidt tijdens die dag enkel de workshop met de haven activiteiten. Op 7 juli 2016 werden er 45 jongeren en 5 animatoren bereikt Creaclub Technica Joran was heel enthousiast over de creaclub en als er een vervolg zou komen op deze reeks, zou hij die heel graag volgen. Bedankt voor het aanbod en de enthousiaste begeleiding. Ouder van één van de deelnemers van de Creaclub Technica. We vinden het super wat Oscar bij jullie gedaan heeft, hij kwam met groot plezier. Hou ons zeker op de hoogte als er nog workshops worden gepland! Ouder van één van de deelnemers van de Creaclub Technica. 106

107 In het schooljaar werd een vierde en vijfde reeks van de Creaclub Technica georganiseerd, de STEM-academie van Het Beroepenhuis in samenwerking met TOFAM Oost-Vlaanderen en Ingegno. Hieraan namen respectievelijk 11 en 13 jongens en meisjes deel. Elke reeks van de Creaclub Technica bestaat uit 6 woensdagnamiddagen waarop de deelnemers creatief aan de slag gaan met techniek én een toonmoment voor de ouders. De STEM-academie is gericht naar 10- tot 12-jarige jongens en meisjes en wil Sciences, Technology, Engineering en Mathematics promoten bij deze jongeren. Op het programma staan telkens verschillende maakopdrachten (bibberspel, miniwindturbine, autootje,.); de technische uitvoering hiervan ligt vast maar voor het ontwerp, de grafische uitwerking, mogen de deelnemers hun creativiteit de vrije loop laten gaan. Daarnaast wordt een workshop van Het Beroepenhuis georganiseerd en vinden enkele kleinere experimenten plaats. Op het einde van elke sessie wordt ook even ingegaan op de talenten die werden gebruikt en hoe de deelnemers zichzelf hierop beoordelen. Deze reflectie resulteert in een persoonlijke talentenkaart. Het afsluitend toonmoment waarop de deelnemers hun werkjes tentoonstellen werd dit schooljaar gekoppeld aan een bedrijfsbezoek. Zo mochten we op bezoek in ABC Diesel en Volvo Cars in Gent. Op beide toonmomenten mochten we in totaal 37 ouders, broers en/of zusjes verwelkomen. 107

108 3.13 Nascholing 3D-printen Zeer interessant als kennismaking met het 3D-printen! Deelnemer van de nascholing. Op woensdag 21 oktober 2015 en woensdag 27 april 2016 organiseerde Het Beroepenhuis in samenwerking met TOFAM Oost-Vlaanderen en Ingegno een tweede en derde nascholing 3D-printen voor leerkrachten van de 3 de graad basisonderwijs en de 1 ste graad secundair onderwijs. Op deze nascholing leerden de (in totaal) 40 deelnemende leerkrachten de basis van het 3D-printen kennen. Volgende onderdelen kwamen aan bod: 1. Uitleg over de Vertex 3D-printers en hun werking 2. Demonstratie van de printers in werking 3. Basis 3D-ontwerpen met Tinkercad 4. Van tekening tot object: op weg met de slicer CURA Na de theoretische uitleg gingen de deelnemers zelf aan de slag op de computer en werden enkele gemaakte ontwerpen ter plaatse geprint. Na het volgen van deze opleiding werd het voor de leerkrachten mogelijk onze 3D-printers te ontlenen om er ook in de klas mee aan de slag te gaan Beroepenwandelingen vertrekkend van Het Beroepenhuis Sinds 2013 zoekt Het Beroepenhuis naar een aanvullend aanbod voor scholen naast het bezoek aan Het Beroepenhuis. Deze zoektocht kwam er door de aanpassingen in het uurrooster waardoor meer scholen ofwel in de voormiddag ofwel in de namiddag, en dus niet meer van 10u30 tot 14u op bezoek komen, en er dus meer nood is aan het aanbieden van een volledig dagprogramma. Op de website werden er altijd al andere Gentse musea en activiteiten gepromoot, maar nu kunnen scholen in dit lijstje ook 2 beroepenwandelingen vinden. Deze werden speciaal ontwikkeld om aan te sluiten bij een bezoek aan Het Beroepenhuis en ze hebben dan ook Het Beroepenhuis als start- en eindpunt. 108

109 De CurieuzeNeuzentocht is een wandeling doorheen de stad waarbij leerlingen ontdekken welke sectoren, talenten en jobs aan bod komen bij het produceren van een lekkere Gentse Neus. De wandeling duurt ongeveer 2 uur en wordt verzorgd door Gandante vzw. Op ontdekkingstocht naar beroepen, is een beroepenwandeling met doe-opdrachten onder leiding van De Gentse Gidsen Nascholingen, beurzen en netwerken In het schooljaar kon Het Beroepenhuis vzw deelnemen aan een beurs en werden er 3 nascholingen of vormingen gerealiseerd om de werking meer bekend te maken en het netwerk uit te breiden. Het Beroepenhuis maakt daarnaast deel uit van een STEM-netwerk en ging samenwerkingen aan met verschillende andere partners. Tot slot waren we aanwezig op enkele evenementen. Hieronder staat een overzicht. Nascholingen Datum Nascholing Doelpubliek woensdag 14 oktober 2015 dinsdag 17 november 2015 woensdag 25 mei 2016 Studiedag: Gender en studiekeuze Nascholing Techniek voor Oost-Vlaanderen Nascholing Techniek voor West-Vlaanderen 109 ruim publiek 46 leerkrachten 25 leerkrachten 38 Aantal bereikte personen Op 14 oktober 2015 werd Het Beroepenhuis vzw gevraagd om een reflectie te geven op de studie In vakken gestopt over gender en studiekeuze in BSO en TSO, op een studiedag georganiseerd door het kabinet van de minister van Gelijke Kansen in Vlaanderen. Aansluitend werden we ook gevraagd om deel te nemen aan een panelgesprek met Isabelle De Ridder (VLOR), Johan David (VCLB Koepel), Lora Hasenbroeckx (Vlaamse Scholierenkoepel), Patricia Zanoni (Universiteit Hasselt) en Fons Leroy (VDAB). Er werden 46 mensen bereikt die onder meer vernamen hoe we in Het Beroepenhuis te werk gaan om gender vooroordelen bij de jongeren bij te stellen. Op 17 november 2015 konden we 25 mensen bereiken op een nascholing voor leerkrachten basisonderwijs en secundair onderwijs over techniek met de naam STEM in de praktijk, georganiseerd door de Provincie Oost-Vlaanderen in Gent. De nascholing

110 bestond uit tips om meisjes te betrekken bij het techniekonderwijs, uit methodieken om talenten te registreren, enkele oefeningen om een techniekles te plannen vanuit 4 perspectieven en ook 2 praktijkoefeningen zoals de beroepenateliers in Het Beroepenhuis. Op 25 mei 2016 werd een kortere versie van dezelfde nascholing enkele keren herhaald voor een West-Vlaams publiek van leerkrachten, op een STEM studiedag georganiseerd door RTC West-Vlaanderen in samenwerking met de Provincie West-Vlaanderen in Brugge. Hier werden er 38 leerkrachten bereikt. Beurzen Hieronder worden de beurzen waar Het Beroepenhuis aan deelnam in een lijst weergegeven, met aansluitend wat achtergrondinformatie. Datum Beurs Doelpubliek Aantal bereikte personen woensdag 21 oktober 2015 STEM beurs Technopolis leerkrachten 82 zondag 22 november 2015 Dag van de Wetenschap ouders en jongeren woensdag 23 maart 2016 Studiedag 'Hoe bereiden we onderwijs jongeren voor op de arbeidsmarkt?' mensen Op woensdag 21 oktober 2015 namen we voor de 11de keer deel aan de TOP-dagen, oftewel STEM-dagen, in Technopolis. Wij namen deel aan de STEM-dag waarop leerkrachten uit de 1ste graad secundair onderwijs Techniek waren uitgenodigd. Op de beursstand van Het Beroepenhuis konden de leerkrachten kennismaken met onze werking en met onze website met educatieve materialen. Uiteindelijk konden we aan onze stand praten met 82 leerkrachten uit de 1ste graad secundair onderwijs. Op zondag 22 november 2015 ging de 5de Dag van de Wetenschap door in Vlaanderen en in Brussel. Zowel universiteiten, hogescholen, musea, innovatieve bedrijven, sterrenwachten als onderzoeksinstellingen zetten hun deuren open voor het grote publiek. Ook in Gent werden verscheidene activiteiten georganiseerd op tal van locaties, zo ook het Wetenschapsfestival Waar of niet waar in Het Pand. Op onze stand konden kinderen al gamend kennismaken met enkele beroepen. Verder kregen ze de kans om een transpallet te besturen als een echte magazijnmedewerker. Die dag konden we 45 kinderen laten proeven van techniek in beroepen. Verder konden we 56 ouders bereiken en 6 leerkrachten. Op 23 maart 2016 organiseerde het Onderwijscentrum Gent een studiedag voor onderwijsmensen met als thema Hoe bereiden we jongeren voor op de arbeidsmarkt?. Het Beroepenhuis had er een informatieve stand en kreeg de kans om in een pitch de 27 aanwezigen toe te spreken over de open zondagen in Het Beroepenhuis en over het project WAW. STEM-netwerken Hoewel Het Beroepenhuis eigen accenten legt, zijn onze activiteiten erg aansluitend bij het STEM-actieplan. We volgen graag op wat er op het vlak van STEM gebeurt in Vlaanderen en zijn betrokken in verschillende netwerken zoals dat van de STEM-academies (zie 3.12 over onze STEM academie Creaclub Technica), dat wordt gecoördineerd vanuit

111 Technopolis. Hieronder een overzicht van de STEM activiteiten waar Het Beroepenhuis naast de STEM - academie nog aan deelnam. Datum Event zondag 22 november 2015 Ondertekening STEM charter 2, 3, 4 en 5 december 2015 Contactseminarie EPOS vzw STEM in primary education 15 december 2015, 13 april 2016, 10 mei 2016 en 7 juni 2016 CoP STEM voor de basis Naar aanleiding van de Dag van de Wetenschap op 22 november 2015 kwam er vanuit het STEM-platform de uitnodiging om het STEM charter te ondertekenen in aanwezigheid van Vlaams minister van Onderwijs Hilde crevits en Vlaams minister van Werk, Wetenschap en Innovatie Philippe Muyters. Het Beroepenhuis ging graag op deze uitnodiging in. De eer werd waargenomen door onze voorzitter Mil Kooyman. In december 2015 wilden we graag onderzoeken of het mogelijk was om een Erasmus + project uit te voeren met partners uit Europa rond het thema STEM. Hiervoor namen we deel aan een contactseminarie in Oostende onder de noemer STEM in primary education. Er werden interessante contacten gelegd en vooral veel bijgeleerd over hoe STEM in verschillende landen wordt benaderd. Een project indienen bleek helaas achteraf beschouwd niet opportuun. Daarnaast zijn we lid van de CoP (Community of Practice) STEM voor de basis, een Inter INW-project en een expertisenetwerk met een leidend team uit Vives, Arteveldehogeschool, Hogent en Howest. Die bijeenkomsten gaan over het delen van ervaringen wat betreft STEM didactiek. Andere samenwerkingen In hoofdstuk 3 van dit jaarverslag staan alvast een hele reeks van projecten die Het Beroepenhuis steeds in samenwerking heeft uitgevoerd met externe partners. Toch zijn er daarnaast nog enkele samenwerkingen die geen project van Het Beroepenhuis kunnen genoemd worden, maar die wel het vermelden waard zijn. Hieronder 3 van deze samenwerkingen: een studie van WES, een theatervoorstelling van Wunderbaum, een uitwisseling met de gidsen van Havencentrum Lillo. Het Beroepenhuis werd als case behandeld in een studie over Labour market information in life long guidance die voor België gevoerd werd door studiebureau WES in opdracht van Cedefop, het Europees agentschap voor beroepsopleiding. Het Beroepenhuis wordt uitgebreid beschreven als good-practice en voorafgaand aan het artikel werden er interviews georganiseerd met Mil Kooyman, Nadia Hoedemaekers en één van de educatieve medewerkers. Op 16 mei 2016 volgde een congres in Thessaloniki in Griekenland over deze studie waarop 3 cases uit de studie werden voorgesteld. Eén daarvan was Het Beroepenhuis vzw, vertegenwoordigd door Mil Kooyman. In januari 2016 werd Het Beroepenhuis gecontacteerd door het Nederlandse 111

112 theatergezelschap Wunderbaum. Ze planden een voorstelling van het stuk We doen het wel zelf in NTGent en zochten daarvoor figuranten, burgers die het wel zelf doen. De voorstelling gaat over de participatie samenleving, over een overheid die zich steeds verder terug trekt en over burgers en vzw s die steeds meer zelf initiatief nemen bijvoorbeeld op het gebied van zorg en milieu. Sara Kooyman van Het Beroepenhuis speelde als figurant mee in deze voorstelling en zo werd de werking van Het Beroepenhuis in een notendop voorgesteld tijdens 2 voorstellingen, op 16 en 17 februari 2016, telkens voor een goed gevulde theaterzaal. Tijdens het schooljaar was er regelmatig contact tussen Havencentrum Lillo en Het Beroepenhuis vzw bij de voorbereiding van het indienen van een interregionaal dossier met de naam Delta opportunity s. Over het dossier zelf is er op dit moment niets te melden, maar het regelmatige contact heeft er wel voor gezorgd dat er bij Havencentrum Lillo interesse is ontstaan om de havengidsen te laten kennismaken met de specifieke begeleidingsmethodiek van Het Beroepenhuis vzw. Op 20 juni 2016 zijn er 47 vrijwillige gidsen, vaak gepensioneerde leerkrachten en werknemers van de Antwerpse haven, een geleid bezoek komen volgen in Het Beroepenhuis Bereik ouders Kick-off Open zondagen met Lieve Swinnen Als startschot voor onze ouderwerking, nodigden we op 20 januari 2016 Lieve Swinnen als gastspreker uit. Het opzet was opnieuw een inspirerende avond aanbieden rond onze thema s en de bijzondere expertise daaromtrent van een extern expert. Het evenement was een gezamenlijk en netoverschrijdend initiatief van Het Beroepenhuis en de koepels van de ouderverenigingen van de 3 grootste onderwijsnetten, namelijk KOOGO (het Officieel Gesubsidieerd Onderwijs), GO! Ouders (het Gemeenschapsonderwijs) en VCOV (het Vrije Onderwijs). Op dit event mochten we 139 ouders en onderwijsmakers verwelkomen. Veel jongeren raken schoolmoe, ze verliezen hun goesting, de motivatie om te leren. Kinderen en jongeren ontplooien hun talenten, maar hebben daarbij de hulp van volwassenen nodig. Volwassenen die sturen en stimuleren, begrenzen en aanmoedigen. Hoe geven we hen die goesting terug als ouders, leerkrachten en opvoeders? De bekende kinderpsychiater Lieve Swinnen legde het uit. Na afloop konden de bezoekers deelnemen aan een rondleiding in de interactieve tentoonstelling over talenten en beroepen. 112

113 Ouderavond VCLB Organisator dinsdag 22 november 2016 VCLB Gent Aantal bezoekers Zoals in het verleden maakte het Vrij CLB Gent opnieuw gebruik van ons gebouw voor een infoavond voor ouders van Gentse leerlingen van het 6 e jaar basisonderwijs. Bij deze gelegenheid stelde één van onze medewerkers Het Beroepenhuis kort voor, daarbij natuurlijk duidelijk schetsend wat wij voor hen kunnen betekenen. Ook deze bezoekers kregen een korte rondleiding door het gebouw, alsook een bladwijzer voor de open zondagen, en dat wakkerde de interesse steevast aan Promotie en pers Elk schooljaar stelt Het Beroepenhuis een promotiecampagne op om zowel de kernwerking als de projecten maximaal in de kijker te zetten dankzij een welgekozen reeks kanalen. Hieronder kan je terugvinden welke acties er in schooljaar plaatsvonden. Er is eerst een overzicht van vermeldingen in communicatiekanalen van partners en pers en vervolgens een blik op de communicatie via onze eigen kanalen. Ook kan je terugvinden welk drukwerk er uitgevoerd is en welke specifieke acties we ondernomen met bijvoorbeeld HR-Rial, met Canon Cultuurcel en met de educatieve dienst van Stad Gent Externe media Voor de promotie van onze werking en projecten in het schooljaar konden we opnieuw een beroep doen op een groot aantal zeer diverse kanalen van partners en nieuwsmedia. Titel Bron Datum Beroepenhuis materialenbeurs - 25/11/2015 Lerarendag in Het Beroepenhuis Materialenbeurs in Het Beroepenhuis - 25 november STEM voor je toekomst Nieuwsbrief RTC Oost-Vlaanderen maandag 28 september 2015 Klasse - Lerarenkaart digitaal donderdag 1 oktober 2015 Klasse - nieuwsbrief Schooldirect dinsdag 6 oktober kranten online (Mediahuis en De Persgroep) woensdag 14 oktober 2015 Zorgberoepenrally in Gent Reportage AVS donderdag 15 oktober 2015 STEM voor je toekomst Radiospot MNM (met vermelding HBH) maandag 19 oktober 2015 STEM voor je toekomst Radiospot Q-Music (met vermelding HBH) maandag 19 oktober 2015 STEM voor je toekomst Gratis studiedag met materialenbeurs Check-in@Brussels Airport: geslaagde try-out voor educatief aanbod vanuit Luchthavenhuis Radiospot TOP Radio (met vermelding HBH) maandag 19 oktober 2015 Nieuwsbrief EduCentrum vrijdag 23 oktober woensdag 28 oktober nieuwsbrief Slimme Streken woensdag 28 oktober 2015 STEM voor je toekomst Affiche uitgedeeld per leerkracht in de CC's donderdag 29 oktober 2015 Volg een STEM-opleiding en STEM voor je toekomst Persregiodender.be donderdag 29 oktober 2015 Doe-dag in VDAB Oudenaarde Videoreportage AVS.be donderdag 29 oktober 2015

114 VDAB organiseert doedag voor 11- en 12-jarigen Videoreportage focus-wtv.be donderdag 29 oktober 2015 Doe-dag VDAB Videoreportage ROB-tv (online) donderdag 29 oktober 2015 Doe-dag Facebook - fotoreportage Startrucking SFTL donderdag 29 oktober 2015 Goesting en talent in Het Beroepenhuis Goesting en talent in Het Beroepenhuis Goesting en talent in Het Beroepenhuis Goesting en talent in Het Beroepenhuis Goesting en talent in Het Beroepenhuis Beroepenhuis in gesprek met ouders over goesting en talent bij leerlingen Het Beroepenhuis bouwt beroependorp in Geraardsbergen Het beroependorp in Geraardsbergen Leerlingen proeven van het beroepsleven Zie de kinderen genieten in het beroependorp Leerlingen op talentenjacht in beroependorp Scholen uit Deinze present op Technologica Nieuwsbrief KOOGO dinsdag 1 december 2015 Nieuwsbrief GO! Ouders dinsdag 1 december 2015 Ouderlink VCOV dinsdag 1 december 2015 Visie - regiopagina Vlaamse Ardennen vrijdag 25 december 2015 Visie - regiopagina Lokeren - Zele - Berlare vrijdag 25 december 2015 Persbericht Stad Gent maandag 18 januari donderdag 11 februari 2016 Netwerk Geraardsbergen dinsdag 8 maart 2016 TV Oost dinsdag 8 maart 2016 T Brakelt (blog met streeknieuws) donderdag 10 maart 2016 Het Nieuwsblad vrijdag 11 maart Het Nieuwsblad dinsdag 17 mei 2016 Technologica viert 10de editie AVS website donderdag 19 mei 2016 Studiedag met materialenbeurs in Het Beroepenhuis Leerkrachten proeven gratis van Het Beroepenhuis Studiedag Het Beroepenhuis met materialenbeurs Eerste van drie zorgrally's startte in Zottegem Dagje reanimeren om zorg te promoten Jongeren ontdekken beroepen tijdens de doedag! Beroependorp en bedrijvenrally zkt. bedrijven RTC Oost-Vlaanderen nieuwsbrief 114 woensdag 21 september 2016 Gent, stad in werking - Agenda maandag 26 september 2016 Helemaal GO! 28 septemner 2016 Het Nieuwsblad dinsdag 11 oktober 2016 Het Nieuwsblad dinsdag 11 oktober 2016 Persmailing maandag 24 oktober 2016 RTC West-Vlaanderen - nieuwsbrief vrijdag 2 december 2016 Niet te missen VCOV - Ouderlink zondag 4 december 2016 Ik was 10 in 2015 KOOGO vrijdag 16 december 2016 In de kijker RTC Oost-Vlaanderen - nieuwsbrief dinsdag 20 december 2016 Hieruit blijkt in de eerste plaats dat we opnieuw zowel online als in klassieke printmedia goed zichtbaar waren. We zijn er ook in geslaagd om enkele belangrijke partnerschappen te bestendigen. Nog steeds een bijzonder voorbeeld was de samenwerking met de koepels voor de

115 ouderverenigingen van de verschillende onderwijsnetten: GO! Ouders, KOOGO en VCOV. Onze boodschap en ouderwerking vinden zij voor hun achterban zodanig waardevol dat ze zich sinds begin 2014 gezamenlijk engageren om op de lange termijn mee hun schouders te zetten onder onze ouderwerking. In de praktijk vertaalde zich dat wederom in een grote bereidwilligheid om hun communicatie omtrent het thema naar ouders onderling af te stemmen, en daarin systematisch alle ruimte te maken voor onze relevante initiatieven. Verder maakten we steeds beter gebruik van initiatieven van andere organisaties die min of meer hetzelfde doelpubliek aanspreken. In het kader van de Dag van de Wetenschap namen we bijvoorbeeld op 22 november 2015 nog deel aan het Gentse wetenschapsfestival Waar of niet waar?. Een jaar later al, op 27 november 2016, waren we zelf één van deelnemende organisaties met een eigen evenement. Logisch, want de link met een deel van onze beroepen is evident. Zo verkregen we bovendien een veel grotere zichtbaarheid dankzij de intensieve promotiecampagne vanuit Technopolis; nieuwsbrieven, radiospots, een bijlage in de krant In de praktijk was dit voor ons de eerste van onze 9 open zondagen Eigen media Naast deze externe media gebruiken we ook nog steeds onze eigen instrumenten voor promotie. Zo verstuurt Het Beroepenhuis op welgekozen momenten mailings naar specifieke doelgroepen. De online nieuwsbriefmodule laat toe om in de huisstijl opgemaakte berichten met één klik te versturen naar duizenden contacten. Daarbij maakten we naar goede gewoonte intensief gebruik van sprekend beeldmateriaal en relevante links. Maar ook inhoudelijk leerden we de voorstelling van ons aanbod aanpassen aan ons doelpubliek; onderwijsmensen van het secundair konden we bijvoorbeeld sterker overtuigen van de meerwaarde van een bezoek met de klas door het luik talentverkenning extra in de verf te zetten. Onderwerp Doelgroep Datum Uitnodiging Creaclub Technica Basisonderwijs Gent 18 augustus 2015 Aanbod hogescholen Hogescholen 24 augustus 2015 Gratis met de trein naar Het Beroepenhuis Alle scholen uit niet-bereikte regio's 31 augustus 2015 Nieuws voor een nieuw schooljaar Basisonderwijs Gent 5 september 2015 Nieuws voor een nieuw schooljaar Secundair onderwijs Gent 5 september 2015 Nieuws voor een nieuw schooljaar Buitengewoon onderwijs Vlaanderen 5 september 2015 Nieuws voor een nieuw schooljaar Basisonderwijs rest van Vlaanderen 10 september 2015 Nieuws voor een nieuw schooljaar Secundair onderwijs rest van Vlaanderen 10 september 2015 Materialenbeurs in jullie nieuwsbrieven? Partners: RTC, Techniek is Sjiek, Fyxxilab, Lerarendirect, Schooldirect, De 11 september 2015 Stap, Niet gewonnen Verliezende deelnemers Doedagwedstrijd 18 september 2015 Herinnering: nascholing 3D-printen Alle scholen Gent 2 oktober 2015 Bestel flyers en posters CLB's rest van Vlaanderen 6 oktober 2015 Herinnering: aanbod Hogescholen Hogescholen Vlaanderen 6 oktober 2015 Alternatieve bezoekers (jeugddiensten, Het Beroepenhuis op speelpleinwerkingen, internaten, 7 oktober 2015 woensdagnamiddag of in de vakantie vakantieorganisaties, ) Drukwerk van Het Beroepenhuis Deelnemende scholen Doedag 14 oktober 2015 Intussen in Het Beroepenhuis Basisonderwijs Gent 19 oktober 2015 Intussen in Het Beroepenhuis CLB's Gent 20 oktober

116 Nieuwe methodiek voor de 1e graad! Secundair onderwijs Gent 21 oktober 2015 Intussen in Het Beroepenhuis Basisonderwijs rest van Vlaanderen 26 oktober 2015 Intussen in Het Beroepenhuis CLB's rest van Vlaanderen 27 oktober 2015 Nieuwe methodiek voor de 1e graad! Secundair onderwijs rest van Vlaanderen 28 oktober 2015 Het Beroepenhuis voor je 1e graad Alle scholen Gent 10 december 2015 Goesting en talent met Lieve Swinnen Promonetwerk, oudercomités en -raden, aanwezigen vorig jaar 3 december 2015 Gratis naar Het Beroepenhuis Leerkrachten secundair, ontmoet op TOP-beurs Technopolis 9 december 2015 Herinnering: 3D printers ontlenen Deelnemers van nascholing 17 december 2015 Creaclub Technica Basisonderwijs Gent 18 december 2015 Op het menu in het tweede semester Alle Gentse scholen 6 januari 2016 Uitnodiging Creaclub 2016 Basisonderwijs Gent 8 januari 2016 Op het menu in het tweede semester Alle Vlaamse scholen, exclusief Gent 11 januari 2016 Herinnering - Goesting en talent met Lieve Swinnen Deelnemers 19 januari 2016 We doen het wel zelf Theaterpubliek 17 februari 2016 Leer 3D-printen in Het Beroepenhuis Alle scholen Gent en rand 3 maart 2016 Leer 3D-printen in Het Beroepenhuis Alle scholen Oost-Vlaanderen, exclusief Gent en rand 15 maart 2016 Alternatieve bezoekers (jeugddiensten, Het Beroepenhuis op speelpleinwerkingen, internaten, woensdagnamiddag of in de vakantie vakantieorganisaties, ) 17 maart 2016 Geen evaluaties mogelijk Bezoekers tussen 25 tot 29 april april 2016 Intussen in Het Beroepenhuis Secundair onderwijs Vlaanderen 31 mei 2016 Ondertussen in Het Beroepenhuis Buitengewoon en basisonderwijs Vlaanderen 31 mei 2016 Nieuwe aanpak in Het Beroepenhuis - reserveer tijdig Secundair onderwijs Gent 17 juni 2016 Hulp bij promotie open zondagen Bestuur Topunt vzw - Gent 18 augustus 2016 Doedag: tweede uitnodiging Buitengewoon en basisonderwijs Vlaanderen 19 augustus 2016 Win gratis treintickets Klanten met reservatie voor najaar augustus 2016 Win gratis treintickets Scholen in weinig bereikte regio's Vlaanderen 5 september 2016 Lerarendag met materialenbeurs - woensdag 19 oktober 2016 Basis- en secundair onderwijs Gent 7 september 2016 Lerarendag met materialenbeurs - woensdag 19 oktober 2016 Partnerorganisaties: RTC, Techniek is Sjiek, Fyxxilab, GO!, Schooldirect, De Stap, september 2016 Lerarendag met materialenbeurs - woensdag 19 oktober 2016 Basis- en secundair onderwijs Gent 14 september 2016 Doedag: helaas, niet gewonnen Niet-winnende scholen 16 september 2016 Dit schooljaar in Het Beroepenhuis Secundair onderwijs Oost-Vlaanderen 15 september 2016 Dit schooljaar in Het Beroepenhuis Secundair onderwijs rest van Vlaanderen 19 september 2016 Dit schooljaar in Het Beroepenhuis Basisonderwijs Gent 20 september 2016 Dit schooljaar in Het Beroepenhuis Basisonderwijs rest van Vlaanderen 20 september 2016 Dit schooljaar in Het Beroepenhuis Buitengewoon onderwijs Vlaanderen 21 september 2016 Aanbod Het Beroepenhuis voor studenten Hogescholen Vlaanderen 30 september 2016 Nog enkele plaatsen vrij voor je techniekfanaten! Basisonderwijs Gent 3 oktober 2016 Flyers van Het Beroepenhuis 120 leerkrachten Secundair uit Vlaams Brabant 13 oktober 2016 Intussen in Het Beroepenhuis Secundair onderwijs Gent 13 oktober 2016

117 Intussen in Het Beroepenhuis Basisonderwijs Gent 13 oktober 2016 Intussen in Het Beroepenhuis Secundair onderwijs rest van Vlaanderen 17 oktober 2016 Intussen in Het Beroepenhuis Basisonderwijs rest van Vlaanderen 17 oktober 2016 Doedag Pers 24 oktober D-nascholing in Het Beroepenhuis Secundair onderwijs Oost-Vlaanderen 7 november 2016 Het Beroepenhuis op woensdagnamiddag of in de vakantie Alternatieve bezoekers 8 november 2016 Eerste open zondag - nascholing 3Dprinten Vlaanderen Basis- en secundair onderwijs Oost- 9 november 2016 Info over Het Beroepenhuis Leerkrachten ontmoet op de STEMdagen in Technopolis (16 november 17 november ) Pedro De Bruyckere - 25 januari 2017 Alle bezoekers van vorige jaren 24 november 2016 Op het programma in Het Beroepenhuis Basisonderwijs Gent en rand 5 december 2016 Op het programma in Het Beroepenhuis Secundair onderwijs Gent en rand 5 december 2016 Ontlenen 3D-printers Deelnemers van voorbije nascholingen 16 december 2016 Wees creatief met techniek! Basisonderwijs Gent en brugfiguren 20 december 2016 Bij de bijzondere evenementen van Het Beroepenhuis wordt daarnaast telkens een persmailing georganiseerd. Onze initiatieven en enkele leuke nieuwtjes maakten we ook wereldkundig via onze sociale media: Facebook en Twitter. Ook hier gebruikten we bewust veel beelden en filmpjes in onze communicatie. Omdat we niet beschikken over een grote hoeveelheid contactgegevens van Vlaamse ouders, waren er ook geen uitgebreide mailings naar die doelgroep. Natuurlijk werden zowel in december 2015 als eind 2016 de aanwezige ouders van de voorbije kick-offs opnieuw uitgenodigd voor de komende editie. Een nieuwe stap vooruit sinds augustus 2015 (wat betreft de promotie via eigen kanalen) danken we aan onze grote inspanningen voor een meer persoonlijke band met een veel groter aantal mensen in de Gentse onderwijswereld. Dat pakten we op twee fronten aan; - Enerzijds investeerden we veel tijd in een belronde (maart 2016). Die leverde gesprekken op met de directie of graadcoördinatoren van bijna de helft van de secundaire scholen, aangevuld met enkele basisscholen. Die inspanningen rendeerden meteen onder de vorm van een stijgend aantal reservaties van Gentse secundaire schoolgroepen. Op de langere termijn zien we dit groeiende lokaal netwerk als een duurzame basis voor een groot bereik. - Anderzijds pakten we het ook structureel aan via nieuwe partnerschappen, bijvoorbeeld met Topunt vzw, waarin de CLB s van de 3 onderwijsnetten worden vertegenwoordigd. Hun mensen stonden persoonlijk in voor de verdeling van bijna 2000 bladwijzers. Daarnaast is er natuurlijk ook het nieuwe Onderwijscentrum Gent, waarmee we meteen een hechte samenwerking konden opstarten; zij promoten op regelmatige basis onze werking bij de scholen en zullen ons gebouw in de toekomst gebruiken voor Megastapper XL, een event voor alle CLB-medewerkers. Bovendien willen ze ons via de coördinatoren van de brugfiguren concreet ondersteunen bij een groter bereik van Gentse ouders uit de kansengroepen 117

118 Drukwerk Niet alleen digitaal werkten we onszelf in de kijker, er werd ook heel wat drukwerk verspreid: Later word ik? : een overzichtelijke folder met alle nodige info over onze werking voor scholen, jongeren en ouders, inclusief de databank met lesmaterialen. Deze werd verspreid onder de bezoekers binnenshuis en via diverse andere kanalen, bijvoorbeeld op allerlei beurzen, of door het SFTL tijdens hun infomomenten voor leraren, Bezoek Het Beroepenhuis met je zoon of dochter! : een flyer voor ouders specifiek over de open zondagen, die veelal via leerlingen en onderwijsmensen bij hen terechtkwam; naast de gerichte verspreiding van ruim exemplaren via een promonetwerk van onderwijsmakers verdeelden we die bijvoorbeeld ook consequent onder alle deelnemers van onze externe activiteiten, zoals bijvoorbeeld de deelnemertjes aan de Doedag. Bezoek Het Beroepenhuis met je zoon of dochter! : een poster over de open zondagen Ook deze kregen via datzelfde netwerk en de begeleiders van alle bezoekende groepen een plekje in honderden onderwijsinstellingen, maar ook in de VDAB-competentiecentra en in de vestigingen van allerlei partners uit de Gentse regio. Bovendien werden er nog eens 150 verdeeld op de oudercafés van het VCOV. Het Beroepenhuis voor de 1 ste graad secundair! : hiermee communiceren we specifiek over onze versterkte methodiek voor deze doelgroep. We omschrijven kort de manier waarop die ontwikkeld werd met behulp van een klankbordgroep van onderwijsmensen, wat we veranderden en wat we behielden. Verzendingen van drukwerk naar adressen in heel Vlaanderen bleken ook voor deze projecten niet evident door de noodzakelijke oplage en de logistieke inspanning. Daarom beperkten we ons tot Gent. Naar goede gewoonte verstuurden we in september 2015 een postpakket met ons drukwerk naar alle Gentse scholen. Het pakket bevatte een brief met een warme oproep om van ons aanbod gebruik te maken, met daarbij onder andere de folder Later word ik?. Verder ook flyers en posters over de open zondagen, de Creaclub Technica, en een uitnodiging voor de materialenbeurs. Alle secundaire scholen kregen bovendien de specifieke flyer Het Beroepenhuis voor de 1 ste graad secundair! waarin we de nieuwe methodiek voorstelden, en de sterkere nadruk op talentverkenning. 118

119 Ook de verschillende Gentse CLB s werden van deze verzending op de hoogte gebracht, om mee aan de kar te trekken op hun respectievelijke scholen. Voor het lokale buitengewoon onderwijs deden we iets gelijkaardigs, maar dan met een aangepaste brief, waarin we hen attendeerden op onze specifieke aanpak voor deze doelgroep. Dat kaderde in ons beleid om de werking te differentiëren per doelgroep, en op die manier nog laagdrempeliger te worden. En verder: - Ook op de door het VCLB georganiseerde infoavond voor Gentse ouders én op de kick-off met Lieve Swinnen kregen alle bezoekers een flyer voor de open zondagen, plus een flyer van de Creaclub Technica, en een toffe rondleiding in onze interactieve tentoonstelling. - Daarnaast werden flyers/bladwijzers en affiches verspreid over de vestigingen van andere Gentse organisaties die een techniekacademie aanbieden: Fyxxilab (Educentrum vzw), Ingegno vzw, Techniekclub Gent (ArteveldeHS), Techniekacademie Edugo, Timelab, MIAT, Op die manier spreken we rechtstreeks onze doelgroep aan; lokale ouders die bijna per definitie op zoek zijn naar boeiende gezinsuitstappen rond de thema s STEM, beroepen - Bovendien werden er nog eens 150 affiches voor de open zondagen verdeeld op de Oost- Vlaamse oudercafés van het VCOV HR-Rail actie Bij het begin van schooljaar , deden we reeds voor de derde keer een bijzonder effectieve promotieactie waarbij schoolgroepen gestimuleerd worden om al in het najaar op bezoek te komen, een periode waarin in het verleden heel wat ruimte onbenut bleef. We konden zo n vroege reservaties aantrekkelijk maken, in het bijzonder voor regio s die ons zelden bereiken, dankzij een financieel engagement van HR-Rail, onze sponsor. Zo n 20 groepen die voor hun verplaatsing gebruik zouden maken van de trein, konden alle treintickets gratis krijgen. Daarvoor stelde HR-Rail elk schooljaar een budget ter beschikking van Euro. De bekendmaking van deze actie was voorzien in 3 stappen: eerst naar de scholen die al een reservatie hadden in die periode, drie dagen later naar geselecteerde regio s die we momenteel minder goed bereiken en tot slot nog enkele dagen later naar het volledige scholenbestand. De derde stap hebben we echter niet meer hoeven uitvoeren, want de tickets waren al verdeeld. Om te kunnen gieten van de gratis treintickets moesten leerkrachten als enige voorwaarde gebruik maken van de Spoorwegenles. Deze werd in 2013 door Het Beroepenhuis ontwikkeld en gaat over het plannen van een treinreis en over beroepen op het spoor. Sinds 119

120 september 2015 werd er ook een game aan toegevoegd zodat leerlingen met een simulator een trein kunnen besturen. Deze actie bleek niet alleen effectief omdat er meer ruimte benut werd in het najaar, maar ook omdat we zo telkens enkele nieuwe klanten konden verwelkomen. Aan de telefoon bekenden veel van die leerkrachten dat ze al langer hoopten om eens te kunnen langskomen, maar dat de vervoerskost hen altijd had tegengehouden. Het Beroepenhuis hoopt om deze samenwerking met HR-Rail in de toekomst verder te kunnen zetten. 120

121 121