Voorbereiding op een bezoek aan

Transcriptie

1 Voorbereiding op een bezoek aan Duur: 60 minuten -Voor leerkrachten secundair onderwijs- Activiteit Tijd Inhoud Doel: de leerlingen VOET 1. Luisteren: Het Beroepenhuis 2. Bevraging Wat weet ik al? 3. Verbinden: Sectoren en beroepen 4. Gesprek: Wat denk jij? 5. Talentenkaart: I ve got talent 5 Inhoud van een bezoek aan Het Beroepenhuis - erkennen dat er ook beroepen zijn die onbekend zijn voor hen - verwoorden dat ze best kiezen voor wat ze goed kunnen en graag doen 10 Bevraging omtrent ICT-oefening te combineren met kennis rond beroepen begrijpend lezen. en talenten 10 Sectoren en beroepen - kunnen benoemen dat een sector een groep is van beroepen die samen horen - verbinden van het beroep met de passende sector 20 Genderneutraliteit - worden gestimuleerd om hun (vooroordelen en studie en beroep te kiezen op basis rollenpatronen) van hun talenten en interesses. Knelpuntberoepen - geven hun mening over genderneutraliteit, vooroordelen en rollenpatronen - leggen in eigen woorden uit wat een knelpuntberoep is 15 Talentenkaart - kennismaken met talenten Gemeenschappelijke stam: 1, 11, 13, 17, 18, 21, 22, 26, 27 Context 2: mentale gezondheid: 7 Context 3: Sociorelationele ontwikkeling: 6 Context 5: Politiekjuridische samenleving: 1, 2 Context 6: Socioeconomische samenleving: 5 Context 7: Socioculturele samenleving: 2 1

2 1. Het Beroepenhuis (5 min) De leerkracht leest onderstaande tekst voor. Nadien krijgen de leerlingen 3 vragen. Het Beroepenhuis Binnenkort brengen we met de klas een bezoek aan Het Beroepenhuis. We zullen er kennismaken met meer dan 50 beroepen, waarvan de meeste minder bekend zijn. Geen agent, bakker of leerkracht in Het Beroepenhuis, maar wel technisch tekenaar, laborant en productieoperator. De beroepen zijn niet alleen minder bekend, de meeste zijn ook knelpuntberoepen. In Het Beroepenhuis zullen we beroepen en talenten ontdekken in een doetentoonstelling door verschillende opdrachtjes uit te voeren. Daarnaast zullen we de handen uit de mouwen steken in 2 beroepenateliers. Door zelf dingen te mogen uittesten in de tentoonstelling en in de ateliers zullen we merken waar onze persoonlijke talenten en interesses liggen. Die talenten brengen we ook in kaart. Om als jongere je schoolloopbaan zelf te sturen, moet je weten wat jouw talenten zijn en moet je zoveel mogelijk beroepen verkennen. Alleen op die manier kan je kiezen wat er wel of niet bij je past. Tijdens het bezoek aan Het Beroepenhuis proberen we antwoorden te vinden op 2 vragen: Wat kan ik goed? en Wat doe ik graag?. Vragen voor de leerlingen: A. Welke beroepen zullen we leren kennen in Het Beroepenhuis? beroepen die minder bekend zijn. B. Wat zullen we in kaart brengen in Het Beroepenhuis? Onze eigen talenten C. Op welke 2 vragen proberen we antwoorden te vinden in Het Beroepenhuis? Wat kan ik goed? Wat doe ik graag? 2

3 2. Wat weet ik al? (10 min) Kennen je leerlingen al veel beroepen? En hun eigen talenten? Is dat verbeterd na jullie bezoek? Wij (en de overheid) willen het ook graag weten. Daarnaast is dit voor je leerlingen ook een leuke kans om een ICT-oefening te combineren met begrijpend lezen. Ze leren reflecteren en vormen een mening over uiteenlopende onderwerpen. In je bevestigingsmail krijg je een unieke link, waar je leerlingen elk individueel naartoe kunnen surfen. (Het invullen van de vragenlijst gebeurt best in de klas, het kan gelijktijdig en zowel op een pc of tablet van de school, als op hun eigen smartphones. ) De bedoeling is dat ze twee keer dat online vragenlijstje invullen; één keer voor het bezoek en één keer erna. Dat duurt telkens ongeveer 10 minuutjes. Niet vergeten; nog even je deelname registreren. 3. Sectoren en beroepen (10 min) A. In Het Beroepenhuis zullen we 11 sectoren leren kennen. Maar wat is een sector? Een sector = een groep van beroepen die samen horen. B. Welke beroepen horen thuis in welke sectoren? Match ze correct! De leerlingen verbinden de juiste beroepen (er staat telkens een quote bij) en de sectoren (hier staat telkens een tekening bij). Leerkrachten verduidelijken enkele beroepen en/of sectoren aan de leerlingen. Een bijlage met extra informatie (over de sectoren en de beroepen) vind je onderaan deze bundel. 3

4 4

5 Wat denk jij? (20 min) A. Een filmpje Via de website van Het Archief voor Onderwijs kan je een filmpje bekijken. In dit filmpje krijgt een klas de opdracht om de juiste mensen te koppelen aan het juiste beroep. Het filmpje is te vinden onder de zoekterm: Karrewiet: kinderen en genderrollen. Gesprek: 1. Hoe komt het dat de kinderen in het filmpje de verkeerde mensen koppelden aan de beroepen? Mensen denken nog steeds in rollenpatronen, op basis van vooroordelen. Een rolpatroon = de mensen in je omgeving verwachten dat een meisje (vrouw) of jongen (man) zich op een bepaalde manier gedraagt. Een vooroordeel = een mening over iemand of een groep mensen, maar die mening is enkel gebaseerd op horen zeggen. 2. Kan je voorbeelden bedenken waarbij iemand last heeft van deze vooroordelen? Vb. Iemand met talent voor een bepaalde job, wordt toch niet aanvaard in het beroep (door de werkgever of door collega s). Vb. Soms krijgen mensen daardoor minder goed betaalde jobs. 3. Heeft je geslacht voor jou een invloed op welk beroep je later wil doen? Als je een studie of beroepskeuze maakt, hou dan vooral rekening met je eigen interesses en talenten en laat je niet leiden door wat jongeren in jouw situatie zogezegd horen te doen. 5

6 B. Knelpuntberoep? De naam zegt het eigenlijk zelf, maar wat is een knelpuntberoep? Een knelpuntberoep is een beroep waarvoor er niet voldoende geschikte kandidaten gevonden worden. Vaak is dit omdat er te weinig mensen voor gestudeerd hebben. De leerlingen duiden aan bij de foto s of ze denken dat dit een knelpuntberoep is. Op basis van deze antwoorden kan er een discussie gevoerd worden. De lijst met knelpuntberoepen is elk jaar een beetje anders, maar heel wat beroepen staan elk jaar opnieuw in de lijst. Voor een uitgebreidere definitie en de actuele lijst met knelpuntberoepen ga je best naar of Omcirkel bij de foto s hieronder de V als het volgens jou een knelpuntberoep is, de X als het niet zo is. Technicus elektromechanica V X Topvoetballer V X Informaticus V X Chef kok V X 6

7 Dierenarts V X Onderhoudsmecanicien V X Archeoloog V X Vrachtwagenbestuurder V X (bron foto s: Als je zelf studeert voor een knelpuntberoep, is het voordeel dat je gemakkelijk werk vindt. Deze jobs situeren zich vooral in de technische sfeer. 4. I ve got talent (15 min) De leerkracht overloopt de talenten met de leerlingen en verduidelijkt waar nodig. Eén talentenkaart wordt verknipt zodat elke leerling een talent op een klein papiertje heeft. Er komt telkens een leerling (of meerdere leerlingen) naar voren om een talent uit te beelden. De andere leerlingen raden. Na het bezoek aan Het Beroepenhuis bekijken de leerlingen de talentenkaart die ze tijdens het bezoek kregen. Dan reflecteren ze verder over hun eigen talenten en die van hun klasgenoten. Het is dus van belang dat zij voor het bezoek al eens met de talenten kennis maken. Welke talenten worden uitgebeeld? Denken de leerlingen dat ze deze hebben? 7

8 8

9 Naverwerking van een bezoek aan Duur: 50 minuten -Voor leerkrachten secundair onderwijs- Activiteit Tijd Inhoud Doel: de leerlingen VOET 5. Klasgesprek 10 Nabespreking bezoek 6. Duo-gesprek 10 Elkaars talenten bespreken - bespreken enkele zaken van hun bezoek aan Het Beroepenhuis - reflecteren over een ander zijn talenten - luisteren naar een ander zijn argumentatie Gemeenschappelijke stam: 1, 5, 11, 13, 16, 17, 18, 21, 22, 26, 27 Context 2: mentale gezondheid: 7 7. Denkoefening Bedenk je toekomst 15 Talentenportfolio - reflecteren over hun eigen talenten en interesses - bedenken hun droomberoep 8. Stellingen: Wat denk jij? 15 Digitale vragenlijst - worden gestimuleerd om hun studie en beroep te kiezen op basis van hun talenten en interesses - geven hun mening over een bezoek aan Het Beroepenhuis, genderneutraliteit, vooroordelen en rollenpatronen 9. Mijn ouders (thuis) Ouder(s) geven feedback - toetsen de mening van hun ouder(s) af over hun talenten Context 3: Sociorelationele ontwikkeling: 3, 6 Context 5: Politiekjuridische samenleving: 1, 2 Context 6: Socioeconomische samenleving: 5 Context 7: Socioculturele samenleving: Extra (online) Links naar andere interessante materialen - (zelfstandig) extra bronnen raadplegen rond studie- en beroepskeuze 9

10 5. Klasgesprek (10 min) De leerkracht stelt aan de leerlingen een aantal gerichte vragen om in een klasgesprek het verloop van het bezoek aan Het Beroepenhuis nog eens te schetsen. - Wat is jullie vooral bijgebleven? - Welke beroepen hebben we uitgetest tijdens de beroepenateliers? - Welke talenten hadden we daarvoor nodig? - Welke opdrachten kennen jullie nog uit de doe-tentoonstelling? - Wie heeft er een talent van zichzelf ontdekt? 6. Duo-gesprek (10 min) Soms is het moeilijk voor jongeren om eigen talenten te benoemen. Iets wat voor hen gemakkelijk gaat, ervaren ze als vanzelfsprekend, terwijl dat voor een medeleerling misschien helemaal niet vanzelfsprekend is. Iemand durft bijvoorbeeld zonder verpinken een hele groep toespreken en de leiding te nemen, en vindt dat maar normaal. Een klasgenoot kan dat talent van leiderschap misschien beter herkennen. Een ander werkt heel gestructureerd en maakt lijstjes om taken voor zichzelf overzichtelijk te houden. Dat planmatig talent wordt misschien pas duidelijk als een chaotisch iemand het benoemt. De leerlingen worden in duo s verdeeld (indien er in Het Beroepenhuis al een uitwisseling heeft plaatsgevonden, dan wordt er nu met een andere klasgenoot samengewerkt). De leerlingen tekenen een derde bolletje op de talentenkaart van hun klasgenoot, en kleuren dit bolletje in als ze vinden dat dit talent bij die klasgenoot past. Na ongeveer 3 minuten wordt de stilte doorbroken, geven de leerlingen elkaar hun talentenkaart terug en kunnen de duo s aan elkaar uitleggen met een voorbeeld wat ze aangeduid hebben. (Voor de leerlingen die hun talentenkaart verloren/vergeten zijn na het bezoek, kan je deze in de bijlage opnieuw terugvinden.) 7. Bedenk je toekomst (15 min) De leerlingen maken nu, dankzij alle voorgaande oefeningen, een laatste samenvatting voor zichzelf welke toekomst bij hen zou passen. Ze vullen alle vragen van onderstaand schema in en nadien kan klassikaal besproken worden welke studierichting en/of studentenjob ze hebben genoteerd. 10

11 Wat zijn mijn hobby s? Som enkele talenten op die je hebt aangeduidt op de talentenkaart. Wat doe ik nog graag in mijn vrije tijd? Welke schoolvakken vind ik leuk? Welke talenten heb ik volgens mijn klasgenoten Waarvoor kreeg ik al eens complimenten? 11

12 8. Stellingen (15 min) Kennen je leerlingen al veel beroepen? En hun eigen talenten? Is dat verbeterd na jullie bezoek? Wij (en de overheid) willen het ook graag weten. Wij vragen aan alle bezoekende leerlingen om een online vragenlijst in te vullen na het bezoek. De leerlingen geven hun mening over enkele stellingen, zoals: Alle beroepen zijn toegankelijk voor mannen en vrouwen. De bevraging geeft ons de kans om het effect van een bezoek te meten en dus na te gaan of onze doelstellingen worden bereikt. Voor de leerlingen is het een kans om stil te staan bij de thema s die aan bod kwamen tijdens hun bezoek. De leerlingen leren reflecteren en vormen een mening over verschillende onderwerpen. Ook leerkrachten kunnen na het bezoek een tevredenheidsonderzoek invullen. Het invullen van de vragenlijst duurt ongeveer tien minuutjes tot een kwartiertje. Je kan de vragenlijst vinden via een link in je bevestigingsmail en herinneringsmail. 9. Mijn ouder(s) (huiswerk) Ik heb de talentenkaart van mijn zoon/dochter gelezen. Ik vind dat hij/zij: Zichzelf heel goed kent. Zichzelf redelijk goed kent. Nog wel wat over zichzelf kan leren. Nog heel veel over zichzelf kan leren. Volgens mij springen deze 3 tot 5 talenten er uit: Volgens mij zou hij/zij goed zijn in de volgende beroepen: 12

13 Wanneer mijn zoon/dochter een keuze maakt voor een studie of een beroep dan vind ik het belangrijkste dat: (geef een cijfer van 1= belangrijkst, tot 5 = minst belangrijk) Hij/zij later veel geld kan verdienen. Hij/zij zich goed voelt. Hij/zij veel kans heeft op werk. Hij/zij door de maatschappij als belangrijk wordt gezien. Hij/zij zich nuttig zal voelen in de maatschappij. 10. Extra lesmateriaal Extra: Laat de leerlingen een reactie plaatsen op de Facebookpagina van Het Beroepenhuis. Als je in de klas het thema van beroepen en talenten verder wil uitwerken, kunnen volgende lesideeën en -materialen nuttig zijn: a. Beroepenfilmpjes van VDAB Op de website vind je een 100-tal beroepenfilmpjes. Beroepen uit verschillende sectoren komen aan bod: voedingssector, informaticasector, onderwijs en non-profit sector, enzovoort. Ook de beroepenfiches van deze beroepen zijn interessant om eens te bekijken. b. Beroepenfiches van Onderwijskiezer Ga naar de website klik bovenaan op beroepen. Daar vind je informatie over meer dan 600 verschillende beroepen. Via de beroepenfiches wordt duidelijk uitgelegd wat een job precies inhoudt, welke studierichting gevolgd kan worden, welke gerelateerde vacatures er nu zijn, welk loon er kan verdiend worden, en welke beroepssector past bij het beroep. Bovendien kunnen er ook links naar beroepenfilms gevonden worden. Op deze website kan je ook de I-Like test junior laten maken door de leerlingen. Zeker een aanrader! c. Jobs en getuigenissen In het kader van het project Roadies ( testten Hanne en Brecht 40 jobs uit. Via tekst, beeld en video vertellen zij uitgebreid over hun ervaringen als slager, verpleegkundige, laborant, lasser, enzovoort. De website geeft over elk beroep informatie over de mogelijke studierichtingen, over het loon, over de nodige talenten en over de werkomstandigheden. Ook reacties van andere jongeren en werknemers zijn interessant om door te nemen. d. Ander educatief materiaal Kijk op onder de rubriek lesmaterialen. Alle lesmaterialen gaan over beroepen, talenten, studiekeuze of beroepskeuze. De meeste lessen passen binnen onderwijsloopbaanbegeleiding of binnen het vak techniek. Een kort overzicht van het aanbod: ateliers, hoekenwerk, educatieve spelen, korte lesideeën en educatieve links. 13

14 Bijlage 1: Beschrijving beroepen (opdracht 2) Drukker: Een drukker laat het drukwerk uit de drukpers rollen. Hij/zij doet dit door de drukpers juist in te stellen en achteraf het drukwerk te controleren. Deze persoon zorgt er dus voor dat strips, tijdschriften, op de juiste manier gedrukt worden. (Industrieel) productontwikkelaar: Een productontwikkelaar bedenkt nieuwe producten of vernieuwt bestaande producten. Dat kan een onderdeel van een fiets zijn, een gsm, een lichtschakelaar of zelfs een volledige machine Je bekijkt het ontwerp, bepaalt de materialen, houdt rekening met de kostprijs, Laborant: Een laborant voert verschillende tests uit in een laboratorium. Achteraf vergelijkt hij/zij de resultaten en verwerkt deze in een onderzoeksrapport. Magazijnmedewerker: Het werk van een magazijnmedewerker is heel afwisselend: hij/zij geeft goederen een plaatsje in de rekken, haalt bestellingen uit het magazijn, verpakt goederen en laadt ze in de vrachtwagen. Matroos: De matroos maakt deel uit van de ploeg op een schip. Hij of zij helpt bij het aanmeren en bij het afvaren, zorgt ervoor dat het schip netjes blijft, onderhoudt machines en hij of zij houdt een oogje in het zeil bij het laden of het lossen van het schip. Inpakker in de voeding: De inpakker zorgt ervoor dat het voedsel op de juiste manier wordt verpakt (hygiënisch, veilig, voldoende stevig, ). Barpersoneel: Een barman of barvrouw serveert allerlei drankjes volgens de regels van de kunst: frisdranken, cocktails, koffie en andere warme dranken, Daarnaast moet hij/zij ervoor zorgen dat de bar netjes blijft en zorgen dat de klanten zich welkom voelen. Verzorgende: Een verzorgende verzorgt wonden, kijkt of het met de patiënt beter of minder goed gaat, voert huishoudelijke taken uit, zorgt voor de hygiënische verzorging van de zorgvrager, Dakwerker: Een dakwerker plaatst onderdak, isolatie, dakgoten en bedekt het dak met pannen of leien, stro of riet, zink, Lasser: Een lasser smelt twee voorwerpen uit metaal aan elkaar. Hij of zij moet veilig werken, want het laspistool heeft een heel hoge temperatuur. Schoonheidsspecialist: Een schoonheidsspecialist verwent mensen van top tot teen om hen er beter te laten uitzien. Het aanbrengen van make-up, masseren van het lichaam, verzorgen van voeten en handen, zijn taken die bij de job horen. 14

15 Bijlage 2: Beschrijving sectoren (opdracht 2) Printmedia: Je ziet elke dag dingen uit de grafische sector: strips, kranten, tijdschriften, snoeppapiertjes, lesboeken, schriften, Je hebt de mensen die bedenken hoe deze dingen er moeten uitzien en de mensen die alles drukken en afwerken (snijden, vouwen, binden, ). Metaal en technologie bedienden: Er worden in de metaalsector veel verschillende producten gemaakt. De mensen in deze sector bedenken de producten, maken de plannen en tekenen de plannen uit. Chemie, kunststoffen en life sciences: Producten uit de chemiesector kom je overal tegen: geneesmiddelen, verven, kunststoffen, schoonheidsproducten, Wetenschappers gaan in een laboratorium op zoek naar nieuwe stoffen die nadien in bedrijven in grote hoeveelheden gemaakt worden. Transport en logistiek: Deze sector zorgt ervoor dat goederen (benzine, auto s, meubelen, eetwaren, ) op tijd, onbeschadigd en veilig naar de juiste plaats worden gevoerd over de weg. Haven en binnenvaart: In de sector haven en binnenvaart vervoeren binnenschepen goederen over rivieren en kanalen. Men vervoert losse grondstoffen zoals zand of kolen, maar ook containers. Voedingsindustrie: Alles wat je aan eetbare en drinkbare producten kan kopen in de winkel, is gemaakt in de voedingsindustrie. Koekjesfabrieken, brouwerijen, frisdrankproducenten, bedrijven die vlees verwerken, de zuivelsector, ze horen er allemaal bij. Horeca: Horeca is een afkorting die komt van Hotel, Restaurant en Café. In de horeca gaat het om bedrijven die te maken hebben met het ontvangen van gasten die iets willen eten of drinken of die een kamer willen huren om te slapen. Social profit: Ziekenhuizen, woon en zorgcentra, kinderdagverblijven, gehandicaptenzorg, bibliotheken, sportverenigingen, behoren allemaal tot deze sector. Bouw: De bouwsector is meer dan enkel stenen op elkaar stapelen en metselen. Men bouwt huizen, ziekenhuizen, fabrieken, bruggen, en men legt wegen aan. Er zijn meer dan 30 verschillende beroepen in de bouwsector. Metaal en technologie: Er worden in de metaalsector veel verschillende producten gemaakt. Elke dag kom je deze producten tegen. Denk maar aan auto s, windmolens, gsm s, treinen, tablets, vliegtuigen, liften, Kapper en schoonheidsspecialist: De kappers en schoonheidsspecialisten verwennen je van kop tot teen, met de bedoeling om je er beter te laten uitzien en je een goed gevoel te geven. 15