ERM enterprise risk management

Transcriptie

1 ERM enterprise risk management Eerste stappen van theorie naar praktijk 18/09/2013

2 Theorie Bron = presentatie van Dr. Ir. Marieke Kessels-Habraken, Sessie H, risicomanagement en patiëntveiligheid: Enterprise Risk Management, 16 e colloquium automatisering en zorgverlening (08/05/2012)

3 Risicomanagement: een alledaags begrip Dr. Ir. Marieke Kessels-Habraken (2012) 3 Risico s zijn verweven in het dagelijkse leven Managers en bestuurders: Chemische-, nucleaire- en procesindustrie Financiële wereld Gezondheidszorg Individuen: Zakelijk Privé Vrije tijd

4 Falend risicomanagement: consequenties Dr. Ir. Marieke Kessels-Habraken (2012) 4 Schade aan: Patiënten / cliënten / verwanten / bezoekers / (klanten) Medewerkers Apparatuur en hulpmiddelen Gebouwen Imago Kosten als gevolg van: Schade(claims) Ziekteverzuim

5 Risicomanagement: een noodzaak Dr. Ir. Marieke Kessels-Habraken (2012) 5 Doel risicomanagement: Schade of verlies voorkomen Kosten als gevolg van gebrekkige beheersing beperken Organisaties gebruik(t)en vooral reactieve benaderingen Maar: proactieve benadering is noodzakelijk

6 Risicoanalyse: twee benaderingen Dr. Ir. Marieke Kessels-Habraken (2012) 6 Retrospectief = terugkijken (prisma/sire/ ) Prospectief = vooruitkijken ((H)FMEA/Safer/Bow-Tie)

7 Suboptimaal risicomanagement Dr. Ir. Marieke Kessels-Habraken (2012) 7 Risicomanagement is nog te vaak: Ad hoc Niet gecoördineerd Niet systematisch Niet integraal en dus minder effectief

8 Risicomanagement: historische ontw. Dr. Ir. Marieke Kessels-Habraken (2012) 8 Prospectieve risicoanalyse (procesniveau) Enterprise risicomanagement (organisatie brede doelstellingen) Retrospectieve incidentanalyse

9 Enterprise Risicomanagement (ERM) Dr. Ir. Marieke Kessels-Habraken (2012) 9 Systeem dat het management in staat stelt om de relevante risico s, die het behalen van de doelstellingen van de organisatie bedreigen, te kunnen identificeren, te analyseren en te beheersen (Emanuels, 2005) Met als doel om met een gewenste mate van zekerheid te kunnen stellen dat organisatiedoelstellingen worden bereikt (Emanuels & De Munnik, 2006)

10 Risicodomeinen Dr. Ir. Marieke Kessels-Habraken (2012) 10 Enterprise risicomanagement Patiënt/cliënt Medewerker ICT Apparatuur Huisvesting Financiën Governance

11 Risicomanagementproces Dr. Ir. Marieke Kessels-Habraken (2012) 11 PLAN Doelstellingen Risico-inventarisatie Risicoanalyse ACT Bijsturen DO Beheersmaatregelen CHECK Bewaken effectiviteit Beheersmaatregelen

12 Risicobeheersing: strategieën Dr. Ir. Marieke Kessels-Habraken (2012) 12 Risico accepteren? ja Accepteren Nee Actie mogelijk? Nee Bewaken ja Vermijden Overdragen Beheersen

13 Randvoorwaarden ERM systeem Dr. Ir. Marieke Kessels-Habraken (2012) 13 Cultuur Competenties ERM Visie Techniek Structuur

14 Randvoorwaarden ERM systeem Dr. Ir. Marieke Kessels-Habraken (2012) 14 Structuur Organisatie risicomanagement Taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden Integratie met planning & control cyclus Techniek Hulpmiddelen tijdens het risicomanagement proces Ondersteunende software Competenties Cultuur - risicobewustzijn (Reason, 1998; Hudson, 2003) Informatie Anticipatie Flexibiliteit - Vertrouwen

15 Dagelijks zorgen ongeveer medewerk(st)ers voor ongeveer cliënten

16 Overzicht erkenningen / aantal bedden 16 Verzorgingsinstellingen Psychiatrische centra De Sleutel (aantal begeleidingen/jaar) Residentieel 352 Ambulant Ouderenzorg 357 Welzijn - buitengewoon onderwijs Orthopedagogische zorg Buitengewoon onderwijs Kinderopvang 67 Sociale Economie 533 Gewoon onderwijs Basisonderwijs Secundair onderwijs 6.425

17 Overzicht personeel (in hoofden) 17 Sector verzorgingsinstellingen Geestelijke gezondheidszorg Ouderenzorg 143 Sector welzijn - buitengewoon onderwijs Orthopedagogische zorg Buitengewoon onderwijs Kinderdagverblijven 21 Sector onderwijs Basis onderwijs 683 Secundair onderwijs Sociale Economie 767

18 Sector verzorgingsinstellingen psychiatrische centra (12 in VL en 2 in Wallonië): PZ Sint Amandus - Beernem UPC Sint Kamillus - Bierbeek PC Broeders Alexianen - Boechout PC Dr. Guislain - Gent PZ Sint Alexius - Grimbergen PC Zoete Nood Gods - Lede Psycho-Sociaal Centrum Leuven Nakuurhome Papiermoleken - Leuven CP St. Bernard - Manage PC Sint Amadeus - Mortsel CP Sint Martin - Dave PZ Asster - Sint-Truiden PK Broeders Alexianen - Tienen PC Sint Jan Baptist - Zelzate

19 Sector verzorgingsinstellingen 19 De Sleutel (drughulpverlening): Crisisinterventiecentrum (Wondelgem) Twee therapeutische gemeenschappen (Gent en Merelbeke) Residentieel kortdurend jongerenprogramma (Eeklo) Vier dagcentra (Antwerpen, Brugge, Gent en Mechelen) Sociale werkplaats Ouderenzorg Rustoord Sint-Arnold - Beernem WZC Mariatroon - Dendermonde WZC Sint-Alexius - Tienen WZC Huize Nazareth - Goetsenhoven Rustoord Sint-Jan - Zelzate

20 Zorgorganisatie 20 Psychiatrisch ziekenhuis Open en gesloten afdelingen zich richtend op een bepaalde doelgroep (bv. psychozenzorg, angst en depressie, verslaving, gerontopsychiatrie, ) Drie leeftijdsgebonden doelgroepen: kinderen en jongeren volwassenen ouderen Volledige of partiële (dag/nacht) opname Psychiatrisch verzorgingstehuis Beschut wonen Psychiatrische thuiszorg Activiteitencentrum (arbeid, vorming, vrije tijd en ontmoeting) Polikliniek (consultatie psychiater/ psychotherapeut) NIEUW: opstart mobiele thuisbehandelingsteam (zowel crisis als langdurige zorgteams) in samenwerking met andere GGZ-actoren uit het werkingsgebied

21 Praktijk (eerste stappen) De resultaten werden nog niet geconsolideerd door onze bestuursraad!

22 Vaststelling 22 Presentatie ehealth Verschillende collega s voeren een risico analyse uit als vertrekpunt Ondanks de verschillende toepassingsdomeinen lijkt afstemming qua aanpak/methodologie aangewezen (efficiëntie) De achterliggende doelstelling is dezelfde, nl. bijdragen aan risicobeheersing / risicomanagement

23 Concrete actie 23 Binnen de Broeders Van Liefde wordt een verkennend overleg georganiseerd tussen: Centrale preventieadviseur Centrale informatieveiligheidsconsulent Centrale stafdienst patiëntenzorg Centrale interne auditor?

24 Doelstellingen 24 Algemeen We willen proactief zijn (versus reactief beleid) We willen bijdragen tot een geïntegreerd beleid (versus een ad hoc, niet-gecoördineerd, niet-systematisch beleid) en continuïteit We willen bijdragen tot creëren van cultuur / visibiliteit Specifiek identificeren van samenwerkingsterreinen uitwisselen van methodieken afstemmen van jaarplanningen.

25 Mogelijke samenwerkingsdomeinen 25 Allerhande bevragingen (tevredenheid, psychosociale belasting, cultuur, ) Documentbeheer (procedures, technische fiches, wetgeving, ) Risico-inventarisatie Opleidingen (nieuwe medewerkers, ) Accreditatie (is per definitie organisatiebreed) Indicatoren Transmurale zorg Meld- en leersysteem (ontwikkelen van meldformulier brand, arbeidsongeval, informatieveiligheid, in bestaand meld- en leersysteem)

26 Decentraal meld- en leersysteem ondersteund door centraal ICT platform 26 Voordelen Duidelijkheid voor de melders (één portaal) Eén omgeving voor alle partijen in de workflow (leersysteem) Maakt ERM zichtbaarder (organisatiebrede blik) ICT onderhoud Nadelen Omschakelen/verlaten reeds bestaande systemen (weerstand, eigenaarschap) Gevaar voor te sterke top-down benadering (geen centraal meld- en leersysteem, wel gemeenschappelijk ICT platform!)

27 Eerste resultaten/afspraken (planning 2013) 27 Uitbreiden van visietekst (momenteel enkel patiënten, personeel en infrastructuur) naar andere veiligheidsdomeinen: ICT, informatie, financiën, Actuele lijst bijhouden van contactpersonen (per domein) binnen onze instellingen (Meer)jarenplanning aan elkaar voorstellen Samenwerking, die leidt tot winst qua effectiviteit en efficiëntie, ACTIEF promoten. Dit bouwt verder op de lokale inspanningen die nu reeds geleverd worden om een geïntegreerd en integraal risicomanagement te voeren.

28 Eerste resultaten/afspraken (planning 2013) 28 Wat met andere stakeholders: dienst gebouwen, dienst communicatie, dienst welzijn / (buiten)gewoon onderwijs en indien nodig ad hoc leden? Oproep aan tussenkomende overheden om risicomanagement op elkaar af te stemmen (WAT of WELKE risico s door overheid, HOE zoveel mogelijk door actoren)