Een occasionele activiteit is een activiteit die niet frequent gebeurt. Een allesbehalve eenduidige definitie

Transcriptie

1 OCCASIONELE ACTIVITEITEN EN DE LINK MET ACTIVITEITEN IN BIJBEROEP, TIJDENS WERKLOOSHEID, VRIJWILLIGERSWERK Wat is een occasionele activiteit? Een occasionele activiteit is een activiteit die niet frequent gebeurt. Een allesbehalve eenduidige definitie Je moet het onderscheid maken tussen een winstgevende bezigheid met beroepskarakter en een occasionele of toevallige verrichting zonder beroepskarakter. Voor een occasionele activiteit zonder beroepskarakter moet je niet starten als zelfstandige. Dit onderscheid is niet altijd eenduidig te bepalen en is in de praktijk vaak voor discussie vatbaar. Het is vooral de fiscus (en de RSVZ) die dit gaat beoordelen aan de hand van een aantal criteria. Deze zijn: - de frequentie van de verrichtingen wanneer deze zich over verscheidene jaren uitstrekken - het aantal gestelde handelingen - de onderlinge verbondenheid - de aard en de snelle opeenvolging van de gedane verrichtingen - het belang van de verrichtingen en de organisatie die ze impliceren - de omstandigheid dat ertoe is overgegaan met behulp van ontleende gelden - een samenwerking tussen twee of meer personen en het feit dat een nevenactiviteit nauw verband houdt met de hoofdactiviteit van de betrokken belastingplichtige of in het verlengde van diens beroepsactiviteit ligt. (criteria bevestigd door RSVZ) Hoe meer van deze elementen aanwezig zijn, hoe groter de kans op het bestaan van een beroepsactiviteit in fiscale zin. In de praktijk zijn vooral de criteria regelmaat, frequentie en aantal handelingen belangrijk. Het is dus vooral een feitenkwestie, afhankelijk van geval tot geval. Zodra de activiteit wordt aanzien als beroepsactiviteit, zullen de inkomsten onder beroepsinkomen vallen en degressief belast worden.

2 WETGEVING De inkomsten uit de occasionele activiteit zonder beroepskarakter moeten aangegeven worden bij de fiscus. Ze vallen onder de rubriek Diverse inkomsten. 1 De inkomsten uit occasionele activiteit zonder beroepskarakter worden gezien als een vorm van divers inkomen en zullen moeten aangegeven worden aan de belastingen. Die zullen belast worden aan een tarief van 33%. Of het al dan niet gaat om een occasionele activiteit is vooral een feitenkwestie en hangt af van een heel aantal factoren (o.a. regelmaat, frequentie en aantal handelingen). Uit de wetgeving blijkt dat een uitzondering mogelijk is voor artistieke prestaties (vooral kunstenaars ed.). De inkomsten uit occasionele activiteit met beroepskarakter zullen onder het beroepsinkomen vallen en degressief belast worden. 1 Artikel 90, 1 WIB 92: Diverse inkomsten zijn: onverminderd het bepaalde in 8 en 10, winst of baten, hoe ook genaamd, die zelfs occasioneel of toevallig, buiten het uitoefenen van een beroepswerkzaamheid, voortkomen uit enige prestatie, verrichting of speculatie of uit diensten bewezen aan derden, daaronder niet begrepen normale verrichtingen van beheer van een privévermogen bestaande uit onroerende goederen, portefeuillewaarden en roerende voorwerpen. Art WIB 92: De in artikel 90, 1, vermelde inkomsten worden naar het netto bedrag ervan in aanmerking genomen, dit is het bruto bedrag verminderd met de kosten waarvan de belastingplichtige het bewijs levert dat zij tijdens het belastbare tijdperk zijn gedaan of gedragen om die inkomsten te verkrijgen of te behouden. Er wordt bij de berekening van de diverse inkomsten geen rekening gehouden met de inkomsten van art. 38 WIB 92 indien voldaan aan voorwaarden van 4. Art. 38 1, 23 en 4 WIB 92: Zijn vrijgesteld: de forfaitaire onkostenvergoedingen toegekend wegens het leveren van artistieke prestaties en/of het produceren van artistieke werken voor rekening van een opdrachtgever, voor een maximumbedrag van 2000 EUR (2361,52 aj. 2013) per kalenderjaar en voor zover de in 4 gestelde voorwaarden worden nageleefd 4: Voor de toepassing van 1, eerste lid, 23, moet worden verstaan onder - het leveren van artistieke prestaties en/of het produceren artistieke werken : de creatie en/of uitvoering of interpretatie van artistieke werken in de audiovisuele en de beeldende kunsten, in de muziek, de literatuur, het spektakel, het theater en de choreografie; - opdrachtgever : diegene die opdracht geeft aan een belastingplichtige tot het leveren van een artistieke prestatie of het produceren van een artistiek werk in de zin van het voorgaande streepje. Wordt ook als opdrachtgever beschouwd, de persoon bij wie de belastingplichtige ter beschikking wordt gesteld. Om de in 1, eerste lid, 23, bedoelde vrijstelling te bekomen moeten de volgende voorwaarden worden nageleefd: 1. de belastingplichtige moet in het bezit zijn van een behoorlijk ingevulde kunstenaarskaart 2. de forfaitaire onkostenvergoeding mag per opdrachtgever niet hoger zijn dan 100 EUR per dag. Indien de opdrachtgever een hoger bedrag uitbetaalt, komt de volledige vergoeding niet in aanmerking voor de vrijstelling 3. de belastingplichtige mag op het ogenblik van het leveren van een artistieke prestatie en/of het produceren van een artistiek werk niet gebonden zijn door een arbeidsovereenkomst, een aannemingsovereenkomst of een statutaire aanstelling met dezelfde opdrachtgever, tenzij hij en de opdrachtgever bewijzen dat de prestaties van de verschillende activiteiten van verschillende aard zijn. Art. 171, 1, a) WIB 92: In afwijking van de artikelen 130 tot 168, zijn afzonderlijk belastbaar (behalve wanneer de aldus berekende belasting, vermeerderd met de belasting betreffende de andere inkomsten, meer bedraagt dan die welke zou voortvloeien uit de toepassing van de even vermelde artikelen op het geheel van de belastbare inkomsten) tegen een aanslagvoet van 33 pct: de in artikel 90, 1, 9, eerste streepje, en 12, vermelde diverse inkomsten. 2

3 FISCALE FICHE De fiscale fiche is de fiche voor het aangeven van commissies, makelaarslonen, restorno's, vacatiegelden, erelonen, gratificaties, vergoedingen of voordelen van alle aard. Deze fiche moet ingevuld worden door de schuldenaar van de vergoeding, NIET door de schuldeiser. Als het gaat om occasionele activiteiten zonder beroepskarakter, kan de prestatieverrichter geen factuur uitkeren aan zijn schuldenaar (aangezien hij niet beschikt over een commerciële hoedanigheid en daardoor niet geregistreerd is voor BTW). Wat hij wel kan doen, is een onkostennota uitkeren die dan door de schuldenaar ingebracht kan worden als kost. Ter verantwoording daarvan moet dan een fiche ingevuld worden en opgestuurd naar zowel de fiscus als de prestatieverrichter (als bewijs voor de verrichte prestaties). Het is aan de schuldenaar van degene die de occasionele activiteit verricht heeft om de fiscale fiche in te vullen en aan te geven, niet aan de prestatieverrichter zelf. Bv. fotografie op een bedrijfsfeest: niet de fotogra(a)f(e) moet de fiche invullen, maar het bedrijf waarvoor de fotogr(a)f(e) de opdracht heeft uitgevoerd. BIJBEROEP U bent zelfstandige in bijberoep wanneer u tegelijkertijd met uw zelfstandige activiteit nog een andere beroepsbezigheid uitoefent voor een werkgever of wanneer u als zelfstandige eveneens een loonvervangend inkomen geniet uit een andere, weggevallen beroepsactiviteit als werknemer of ambtenaar. Om van een zelfstandig bijberoep te kunnen spreken, moet uw hoofdactiviteit aan een aantal voorwaarden voldoen. Heeft u een hoofdactiviteit als loontrekkende, dan moet deze minimum de helft van een fulltime job bedragen. Het aantal arbeidsuren per maand moet minimum gelijk zijn aan de helft van het aantal arbeidsuren dat per maand door een voltijds tewerkgestelde in dezelfde onderneming of in dezelfde arbeidssector wordt gepresteerd. De formaliteiten die u moet vervullen om een zelfstandig bijberoep te mogen uitoefenen zijn dezelfde als die voor een zelfstandige activiteit in hoofdberoep. Net als een zelfstandige in hoofdberoep moet u sociale bijdragen betalen wanneer uw referteinkomsten een bepaalde drempel overschrijden. Bv. u heeft als werknemer een zelfstandig bijberoep (landbouwer) en daarenboven verricht u nog eens occasionele activiteiten (fotografie): u zal zwaarder belast worden. 3

4 De inkomsten van het zelfstandig bijberoep worden geteld bij de inkomsten die u heeft als werknemer (2 keer beroepsinkomen) + de occasionele activiteit wordt nog steeds belast als divers inkomen aan 33%. Als u de occasionele activiteit verricht als bijberoep zullen de inkomsten ook bij de inkomsten van uw hoofdactiviteit gerekend worden, maar worden ze niet meer als divers inkomen aangerekend (en dus geen 33% belasting). Het is wel mogelijk dat u daardoor in een hogere belastingschijf terecht komt, maar sowieso zal u op de inkomsten uit occasionele activiteit geen 33% meer betalen. WERKLOOSHEID Volledige werkloosheid Indien u occasioneel een activiteit verricht voor eigen rekening die verder reikt dan het gewone beheer van uw eigen bezit of indien u een bezoldigde activiteit voor een derde verricht, dan moet u voorafgaandelijk het overeenstemmend vakje op uw controlekaart zwart maken, zelfs als de activiteit uitgeoefend wordt op een zaterdag, een zondag of een wettelijke feestdag (ongeacht het uur of de uren van de dag waarop de arbeid wordt uitgevoerd). Uw uitkeringen worden dan met één eenheid verminderd per dag activiteit (ongeacht de duur van de arbeidsprestatie en de opbrengst ervan). De directeur kan beslissen dat uw activiteit niet occasioneel is, doch als een bijberoep moet beschouwd worden. Dit kan een grote invloed hebben op uw uitkering, in die zin dat ze volledig kan wegvallen. Tijdelijke werkloosheid Voor de tijdelijk werkloze is het hetzelfde: ook hier moet je het vakje zwart maken op de kaart en krijg je voor die dag geen uitkering. (bevestigd door RVA dienst werkloosheid) Het principe is: als u tijdens uw werkloosheid een occasionele activiteit (zonder beroepskarakter) verricht, zal u dit moeten aanduiden op uw controlekaart en zal u voor die dag geen uitkering kunnen ontvangen. VRIJWILLIGERSWERK Een belangrijk kenmerk van het vrijwilligerswerk is de onbezoldigdheid. Dat betekent dat de vrijwilliger zicht gratis inzet voor een organisatie. De organisatie kan wel een onkostenvergoeding voorzien. Op deze onkostenvergoeding (vrijwilligersvergoeding) moeten GEEN belastingen of sociale zekerheidsbijdragen betaald worden. De vergoeding heeft namelijk niet de kwalificatie van bezoldiging. 4

5 Wetgeving Het vrijwilligersstatuut werd aangepast in de wet van 3 juli 2005 betreffende de rechten van vrijwilligers. 2 In de wet staat (in dezelfde lijn van de Circulaire hieronder) dat de vrijwilliger een onkostenvergoeding kan ontvangen en dat deze vrijgesteld is van belasting onder de voorwaarde dat ze een bepaald bedrag niet overschrijdt (art. 10 & 11 Wet). De circulaire nr. Ci.RH.241/ dd regelt het belastingstelsel van de vergoeding voor vrijwilligerswerk. Definitie vrijwilliger in art. 3: De vrijwilliger is een natuurlijke persoon die, op onbaatzuchtige wijze, onbezoldigd en in een georganiseerd of gereglementeerd verband, zijn activiteiten uitvoert. Definitie opdrachtgever in art. 4: Het vrijwilligerswerk gebeurt in opdracht van een club, federatie, vereniging, instelling zonder winstoogmerk of overheidsdienst, ongeacht of de opdrachtgever al dan niet rechtspersoonlijkheid bezit. Worden als opdrachtgever beschouwd: - rechtspersonen, zoals een vereniging zonder winstoogmerk, een ziekenfonds, een openbare dienst of een instelling van openbaar nut, een gemeente, een openbaar centrum voor maatschappelijk welzijn, die geen onderneming exploiteren of zich niet bezighouden met verrichtingen van winstgevende aard - verenigingen zonder rechtspersoonlijkheid, zoals feitelijke verenigingen en groeperingen, die geen onderneming exploiteren of geen winstgevende bezigheid verrichten Niet-belastbare vergoedingen in art. 7 ev.: Sommige vergoedingen geven geen aanleiding tot belastingheffing, omdat zij de terugbetaling vertegenwoordigen van kosten die de verkrijgers doen in het kader van een of andere activiteit die als vrijetijdsbesteding kan worden beschouwd, zodat er geen sprake kan zijn van beroepsinkomsten. Het gaat hier om eerder geringe vergoedingen die worden toegekend aan amateursporters, deelnemers aan evenementen en medewerkers die zich op louter onbaatzuchtige wijze inzetten voor hun club, federatie, vereniging, instelling of ten dienste van de gemeenschap en die uitsluitend de terugbetaling vertegenwoordigen van een gedeelte of zelfs het geheel van de kosten die zij doen in het kader van hun vrijwilligerswerk. 2 Definitie vrijwilligerswerk, vrijwilliger en opdrachtgever in art. 3: Vrijwilligerswerk is elke activiteit: - die onbezoldigd en onverplicht wordt verricht - die verricht wordt ten behoeve van één of meer personen, andere dan degene die de activiteit verricht, van een groep of organisatie of van de samenleving als geheel - die ingericht wordt door een organisatie anders dan het familie- of privé-verband van degene die de activiteit verricht - en die niet door dezelfde persoon en voor dezelfde organisatie wordt verricht in het kader van een arbeidsovereenkomst, een dienstencontract of een statutaire aanstelling. Vrijwilliger: elke natuurlijke persoon die een in 1 bedoelde activiteit verricht. Organisatie: elke feitelijke vereniging of private of publieke rechtspersoon zonder winstoogmerk die werkt met vrijwilligers (waarbij onder feitelijke vereniging wordt verstaan elke vereniging zonder rechtspersoonlijkheid van twee of meer personen die in onderling overleg een activiteit organiseren met het oog op de verwezenlijking van een onbaatzuchtige doelstelling, met uitsluiting van enige winstverdeling onder haar leden en bestuurders, en die een rechtstreekse controle uitoefenen op de werking van de vereniging. 5

6 Art. 8: Die vergoedingen kunnen als niet belastbaar worden aangemerkt mits aan de volgende voorwaarden samen voldaan is: - de betrokken amateursporters, deelnemers aan evenementen of vrijwillige medewerkers verrichten op louter onbaatzuchtige wijze prestaties voor de club, federatie, vereniging, instelling of gemeenschap - de vergoedingen vertegenwoordigen uitsluitend de terugbetaling van werkelijke kosten, hetgeen impliceert dat zij niet abnormaal hoog zijn en dus geen verdoken bezoldigingen voor geleverde prestaties bevatten Bovenstaande bedragen zijn wel aan een plafond onderworpen. Art. 11: Wanneer één van de vermelde forfaitaire bedragen in een bepaald belastbaar tijdperk wordt overschreden moeten alle inkomsten die voor hetzelfde belastbare tijdperk voortvloeien uit het vrijwilligerswerk, integraal als belastbare inkomsten worden aangemerkt. In dat geval kunnen die vergoedingen alleen van belasting worden vrijgesteld als terugbetaling van eigen kosten van de club, federatie, vereniging, instelling of overheid, mits het dubbel bewijs wordt geleverd dat: - de vergoeding bestemd is tot het dekken van kosten die eigen zijn aan de club, federatie, vereniging, instelling of overheid - die vergoeding ook daadwerkelijk aan dergelijke kosten is besteed Het verschil tussen vrijwilligerswerk en het verrichten van een occasionele activiteit zit hem in het karakter (de kwalificatie) van de ontvangen vergoeding. Bij een occasionele activiteit is er sprake van een vorm van bezoldiging die belast zal worden, waar het bij het vrijwilligerswerk slechts gaat om een onkostenvergoeding die vrijgesteld wordt van belasting (onder voorwaarden). BESLUIT De vraag of het mogelijk is - een occasionele activiteit te verrichten zonder dat u een bijberoep, zelfstandige activiteit uitoefent of - een occasionele activiteit zonder beroepskarakter te verrichten die niet aan 33% wordt belast is vooral een feitenkwestie. Het is de belastingcontroleur die zal nagaan of de uitgeoefende activiteit in de lijn ligt van de beroepsactiviteit. Uiteindelijk is een alternatief het werk proberen te verrichten als vrijwilliger, maar dan zijn er natuurlijk een aantal voorwaarden waaraan voldaan moet worden en is het verrichten van de prestatie op zich in principe gratis. 6