Vragenlijst Leerkracht Vijfde Leerjaar

Transcriptie

1 Vragenlijst Leerkracht Vijfde Leerjaar Contactpersoon Nathalie Vandenberghe Tel. 016/ Fax 016/ November 2007

2 BESTE LEERKRACHT VAN HET VIJFDE LEERJAAR, Doel en inhoud van de vragenlijst Deze vragenlijst maakt deel uit van het SiBO-onderzoek. In dit onderzoek wensen we de schoolloopbanen en de ontwikkeling van kinderen doorheen het Vlaamse basisonderwijs te beschrijven en te verklaren. Hiertoe verzamelen we naast gegevens over de kinderen ook gegevens over het gezin, de school en de klas. Met de voorliggende vragenlijst willen we de opvattingen en de klaspraktijken van de leerkrachten in het vijfde leerjaar in kaart brengen. Concreet bestaat de vragenlijst uit drie delen: - Deel I: een reeks uitspraken over uw opvattingen over het onderwijs en over uw concrete klaspraktijk. Het betreft steeds stellingen waarbij u moet aangeven in hoeverre u het ermee eens of oneens bent. - Deel II: vragen betreffende een aantal algemene aspecten van uw didactisch handelen (vb. klasinrichting, huiswerk, enz.) en betreffende uw taal- en wiskundedidactiek in het bijzonder - Deel III: enkele achtergrondgegevens Wie moet deze vragenlijst invullen? Deze vragenlijst dient ingevuld te worden door elke leerkracht die minstens halftijds in het vijfde leerjaar staat. Indien in het vijfde leerjaar twee halftijdse leerkrachten staan, dienen beide leerkrachten bijgevolg de vragenlijst in te vullen. Hoe de vragenlijst invullen? Deel I bestaat uit uitspraken die u moet beoordelen op een zespuntenschaal. Op deze schaal kan u aanduiden in welke mate u het met de uitspraak eens bent of in welke mate de uitspraak op u van toepassing is, en dit door het overeenkomstige bolletje te kleuren. Voorbeeld In het voorbeeld zou dit betekenen dat u het niet eens bent met de eerste uitspraak en dat u het wel eens bent met de tweede uitspraak. In Deel II en III moet u ofwel zelf gegevens invullen, ofwel de mogelijkheid/-heden aankruisen die voor u van toepassing is/zijn. Soms dient u ook de frequentie aan te duiden waarmee bepaalde activiteiten voorkomen. Er zijn geen juiste of foute antwoorden. De vragenlijst is bedoeld om te achterhalen wat er leeft bij de Vlaamse leerkrachten en hoe ze aan hun onderwijspraktijk vorm geven. De latere verwerking zal pas kunnen aangeven welke opvattingen of klaspraktijken er toe doen voor de kinderen en op welke manier. Daarom is het voor ons belangrijk dat u de vragenlijst op een open en eerlijke wijze invult en niets blanco laat. We raden u aan om deel I en II apart in te vullen, zodat u voor elk deel rustig de tijd kunt nemen. Privacy Het verzamelen en verwerken van de gegevens uit deze vragenlijst gebeurt in overeenstemming met de Wet van 8 december 1992 tot bescherming van de persoonlijke levenssfeer ten opzichte van de verwerking van persoonsgegevens. De informatie die we met deze vragenlijst verzamelen, zal steeds vertrouwelijk worden behandeld en zal nooit vrijgegeven worden aan derden (of uw school) op een wijze waarbij u geïdentificeerd kunt worden. Bovendien hebt u het recht om uw gegevens ter inzage op te vragen en zo nodig te corrigeren of te laten schrappen. Met vragen hieromtrent kunt u terecht bij Nathalie Vandenberghe (zie contactgegevens vooraan). De reden waarom wij uw naam nodig hebben, is om de gegevens over het onderwijs te kunnen koppelen aan de gegevens over de kinderen. Zonder deze koppeling kunnen we niet onderzoeken wat er voor de kinderen wel en niet van belang blijkt. Hoe de vragenlijst terugsturen? Gelieve de ingevulde vragenlijst in de bijgevoegde enveloppe te sluiten en aan de directie van uw school te bezorgen liefst vóór en ten laatste op maandag 10 december Alvast dank voor uw medewerking!

3 DEEL I: STELLINGEN A. Hieronder vindt u een reeks uitspraken over allerlei onderwijsthema s (bijvoorbeeld over hoe kinderen leren, hoe u tegenover onderwijs aan kansarmen staat, hoe u het beroep van leerkracht ervaart, enzovoort). Gelieve voor elke stelling aan te geven in welke mate u het ermee eens bent. Denk niet te lang na over elke stelling, maar duid uw eerste idee aan. 1. Kinderen leren het best door actieve, zelfgekozen exploratie 2. Kinderen beschikken over een zekere intelligentie en men kan weinig doen om dit te veranderen 3. Om realistisch te zijn, moeten de schoolse verwachtingen voor kansarme kinderen veelal bijgesteld worden 4. Ik heb er wel eens spijt van dat ik leerkracht geworden ben 5. Leerkrachten weten veel meer dan leerlingen; ze laten leerlingen het best niet aanmodderen wanneer ze gewoonweg de antwoorden onmiddellijk kunnen geven 6. Kansarme ouders nemen minder het initiatief tot contact met de leerkracht of de school 7. Kinderen moeten op school ruimte krijgen om zelf dingen uit te zoeken 8. Wanneer ik de kans ertoe kreeg, zou ik een andere baan nemen 9. Kinderen uit kansarme milieus zijn vaak van nature minder intelligent 10. De hele dag met kinderen werken vormt een zware belasting voor mij 11. Voor effectief leren is doorgaans een rustig klaslokaal nodig 12. Kinderen uit kansarme milieus vertonen vaker moeilijk gedrag 13. Kinderen kunnen wel nieuwe dingen leren, maar de intelligentie kan niet veranderd worden 14. Als ik alles nog eens over mocht doen, zou ik beslist weer leerkracht worden 15. Leerlingen zullen meer initiatief tot leren nemen wanneer ze tijdens de lessen vrij mogen rondlopen in de klas 16. Het onderwijs kan kansarme kinderen uit de kansarmoede halen 17. Voor mij zijn de voordelen van het beroep van leerkracht groter dan de nadelen 18. Het is beter dat de leerkracht niet de leerlingen beslist welke activiteiten gedaan worden 19. Goed onderwijs kan ervoor zorgen dat kinderen uit kansarme milieus even goed presteren als andere kinderen 20. Leerlingen zouden de criteria waarop hun werk beoordeeld zal worden, mee moeten bepalen 21. Intelligentie is zo typisch voor een kind dat men er weinig aan kan doen 22. Kansarme ouders interesseren zich vaak minder voor de schoolloopbaan van hun kind 23. Aan het einde van de schooldag voel ik mij leeg 24. De school kan niet verantwoordelijk gesteld worden wanneer kansarme kinderen weinig profiteren van het geboden onderwijs 25. Instructie wordt het best opgebouwd rond problemen met heldere en correcte antwoorden en rond begrippen die de meeste leerlingen snel kunnen vatten 26. Kinderen uit kansarme milieus zijn vaak sneller afgeleid in de klas 27. Ik voel me mentaal uitgeput door mijn werk 28. De leerkracht moet vooral kansen scheppen zodat de kinderen zelf kunnen leren 29. Voor mij is er geen beter beroep dan dat van leerkracht 30. Hoeveel leerlingen leren hangt af van hoeveel voorkennis ze hebben; daarom is het dermate belangrijk om feitenkennis te onderwijzen 31. Kansarme ouders staan meestal meer wantrouwig tegenover de leerkracht en de school - 1 -

4 B. In onderstaande tekstvakken beschrijven we observaties in de klassen van twee leerkrachten, juf An en meester Tom. Lees elke situatie en beantwoord vervolgens elke vraag door het bolletje te kleuren bij het volgens u best passende antwoord. Juf An leidde het klasgesprek op een levendige wijze waarbij ze vragen stelde die de leerlingen snel konden beantwoorden en die gebaseerd waren op de leesopdracht van de dag voordien. Na deze bespreking onderwees juf An de klas nieuwe leerinhoud. Hierbij maakte ze opnieuw gebruik van eenvoudige vragen opdat de leerlingen aandachtig zouden luisteren. De klas van meester Tom hield ook een klasgesprek, maar de meeste vragen kwamen van de leerlingen zelf. Hoewel meester Tom de vragen van de leerlingen kon verhelderen en suggesties gaf waar de leerlingen relevante informatie konden vinden, kon hij de meeste vragen zelf niet onmiddellijk beantwoorden. 1. Uit welk van beide klasgesprekken denkt u dat de leerlingen meer kennis verwerven? 2. Uit welk van beide klasgesprekken denkt u dat de leerlingen meer relevante vaardigheden verwerven? C. Verschillende leerkrachten hebben verschillende opvattingen over onderwijzen beschreven. Kleur voor elk van de volgende paren stellingen het bolletje dat het meest overeenkomt met uw eigen opvattingen. Hoe dichter het bolletje bij één van beide stellingen, hoe meer uw opvatting overeenstemt met deze stelling. Ik zie mijn rol als leerkracht vooral als begeleider bij het leren. Ik probeer kansen te creëren en middelen te voorzien zodat mijn leerlingen zelf concepten ontdekken of construeren. Het belangrijkste onderdeel van instructie is de inhoud van het curriculum. Deze inhoud wordt bepaald door wat de gemeenschap vindt dat leerlingen moeten kennen en kunnen. Het is essentieel voor leerlingen om interesse te krijgen in schoolwerk; interesse en inzet zijn belangrijker dan de leerinhoud waarrond ze werken. Het is een goed idee dat allerlei soorten activiteiten in de klas plaats vinden, ook al is dit organisatorisch niet altijd eenvoudig. Bijvoorbeeld, sommige leerlingen zouden een scène uit een gelezen toneelstuk kunnen spelen, andere leerlingen zouden een miniatuurversie van het decor kunnen ontwerpen. Dat is allemaal goed en wel, maar leerlingen leren een onderwerp niet tenzij je de leerinhoud op een gestructureerde wijze aanbiedt. Het is mijn taak als leerkracht om uitleg te geven, om aan leerlingen te tonen hoe ze hun opdrachten moeten maken en om specifieke oefeningen te geven. Het belangrijkste onderdeel van instructie is dat leerlingen worden aangezet tot betekenisgeving of nadenken. Leerinhoud is ondergeschikt. Hoewel de motivatie van leerlingen zeker belangrijk is, zou deze niet bepalend mogen zijn voor de leerinhoud. Het is belangrijker dat leerlingen wereldoriëntatie, wiskundeen taalvaardigheden leren aan de hand van een leerboek. Het is praktischer om dezelfde opdracht te geven aan de volledige klas; een opdracht met duidelijke instructies, beperkt in de tijd, aangepast aan het concentratievermogen van leerlingen en die past binnen het dagschema van de klas. 2

5 D. Hieronder vindt u een aantal uitspraken over uw concrete klaspraktijk. Gelieve voor elke vraag aan te geven in hoeverre de inhoud op u van toepassing is. Denk niet te lang na over elke stelling, maar duid uw eerste idee aan. 1. Deze klas is erg rumoerig 2. Ik slaag er doorgaans in om kinderen bij te brengen dat leren belangrijk is 3. Ik denk dat de meeste leerlingen van deze klas goed hun weg gaan vinden in het verdere leven 4. Ik werk rond verhalen en thema s die bij sommige kinderen van de klas sterk leven en probeer zo om hun gevoelens daarrond bespreekbaar te stellen 3 5. Ik slaag erin om elke leerling op zijn/haar niveau aan te spreken in de les 6. Iets leren is voor de leerlingen van deze klas erg belangrijk 7. In deze klas gaat er nogal wat tijd naar orde houden 8. In de globale inrichting en aankleding van de klas belicht ik verschillende leefwerelden uit de omringende wereld (buurt, schoolomgeving en verder) en toon ik allerlei gelijkenissen en verschillen tussen mensen 9. Ik slaag erin om de kinderen de regels te laten naleven in de klas 10. De leerlingen van deze klas zoeken zelf het antwoord op vragen die hen bezighouden 11. De kinderen zijn rustig in deze klas 12. Ik slaag erin om ook kinderen die weinig interesse tonen voor schoolwerk te motiveren 13. Ik verwacht dat de meeste leerlingen van deze klas goed zullen presteren op school tijdens de volgende schooljaren 14. Ik gebruik lesmateriaal waarbij socio-culturele en etnische diversiteit expliciet tot uiting komt 15. De kinderen van deze klas kennen elkaar goed 16. Ik hanteer werkvormen waarin de persoonlijke inhoudelijke inbreng van kinderen van groot belang is (bv. filosofisch gesprek met kinderen, kringgesprek,...) 17. De kinderen van deze klas storen mij tijdens de les 18. Ik hou individuele gesprekjes met kinderen over hun wijze van omgaan met leeftijdgenootjes en hoe dat op de andere kinderen overkomt 19. De leerlingen van deze klas leren hun lessen 20. Ik slaag er doorgaans in om àlle kinderen belangrijke vorderingen te laten maken 21. Ik verwacht dat de leerlingen van deze klas veel opsteken tijdens mijn lessen 22. Ik doe heel wat om de kinderen te helpen met allerlei, ook buiten mijn strikte rol als leerkracht om 23. Toetsen worden in deze klas ernstig voorbereid door de leerlingen 24. De kinderen in deze klas vormen een hechte groep 25. Ik slaag erin om storend gedrag in de klas onder controle te houden 26. Ik betrek de kinderen bij het maken en opvolgen van afspraken in de klas. Ze denken mee, ze beslissen mee 27. De kinderen van deze klas voelen zich thuis in hun klas 28. Het duurt lang in deze klas vooraleer het rustig genoeg is om met de les te beginnen 29. Ik slaag erin om àlle kinderen het gevoel te geven dat ze werkjes en oefeningen goed kunnen maken 30. De leerlingen van deze klas doen erg hun best om zoveel mogelijk punten te halen 31. Ik bespreek met de kinderen geregeld hoe de groep draait. Niet alleen conflicten en ruzies, maar ook positieve zaken komen aan bod 32. Ik ben in staat om een waaier aan onderwijsstrategieën te gebruiken in de klas 33. Ik hanteer in de klas expliciete non-discriminatieregels (ik verwoord dat ik geen voorkeuren of uitsluiting duld op basis van anders zijn en/of deze regels zijn gevisualiseerd in de klas) 34. In deze klas zijn er veel kinderen die elkaars vriend(in) zijn 35. Ik ben in staat om ook een moeilijke groep kinderen te hanteren in de klas 36. In deze klas zijn er kinderen die buiten de groep staan

6 4

7 DEEL II: DIDACTISCH HANDELEN 1. Weekverloop Geef in de onderstaande tabel aan hoeveel lestijden in uw klas van het vijfde leerjaar tijdens een gewone lesweek besteed worden aan de verschillende leergebieden. Onder een lestijd verstaan we een periode van 50 minuten. Vul tevens het totaal aantal lestijden in. Het totaal aantal lestijden dient gelijk te zijn aan de som van de lestijden die per leergebied werden ingevuld. Gelieve voor de vakoverschrijdende werkvormen (bv. hoekenwerk, contractwerk, projectwerk, ) een schatting te maken van het aantal lestijden dat besteed wordt aan de verschillende leergebieden en dit aantal bij te tellen bij de betreffende leergebieden. Leergebieden Aantal lestijden 1. Nederlands (inclusief ev. bibliotheekbezoek) lestijd(en) 2. Wiskunde lestijd(en) 3. Wereldoriëntatie (natuur, technologie, mens, maatschappij, tijd, ruimte) lestijd(en) 4. Muzische vorming (muziek/zang/dans, tekenen/schilderen/knutselen/handenarbeid, drama, media) lestijd(en) 5. Lichamelijk opvoeding (turnen, zwemmen) lestijd(en) 6. Godsdienst of niet-confessionele zedenleer lestijd(en) 7. Frans lestijd(en) 8. Andere vreemde taal (geef aan welke):... lestijd(en) 9. Andere:... lestijd(en) Het totaal aantal lestijden (van 50 minuten) per week in mijn klas van het vijfde leerjaar bedraagt: 2. Klasinrichting en hoeken Kruis het klasbeeld aan dat het meeste gelijkenis vertoont met uw klas: Opstelling van de tafels: U mag meer dan één opstelling aankruisen, voor zover deze minstens 30% van de tijd voorkomt in rijen U-vorm of kring van tafels 2 of 3 grote groepen tafels meerdere kleine groepjes van tafeltjes Andere (specificeer): Aanwezigheid van permanente hoeken: kring leeshoek schrijfhoek of stelhoek reken, meet- en weeghoek computerhoek leerspeelhoek (puzzels, werkbladen, gezelschapsspelen) crea-hoek (knutselen, schilderen, ) dramahoek (verkleeddoos of koffer, ) experimenteer- of ontdekhoek kleine werkhoek (voor 1 of enkele kinderen) grote werkhoek (vb. voor een 10-tal kinderen)

8 3. Vakdidactiek Nederlands 3.1. Maakt u in het vijfde leerjaar gebruik van een vast handboek of een vaste methode voor Nederlands? Nee Ja Indien ja, vermeld: Taalmethode Naam:... Spellingsmethode Naam:... Jaartal van uitgave:... Jaartal van uitgave:..... Gebruikte onderdelen Handleiding leerkracht en bijhorend didactisch materiaal Tekst- of taalboek leerlingen/spellingboek leerlingen Werkboeken leerlingen Differentiatiemateriaal/verrijkingsmateriaal Toetsen Analysemateriaal Remediëringsmateriaal Computerprogramma s Andere:... Wijze van aanwenden (meerdere antwoorden mogelijk) Ik houd de voorgestelde inhoud, didactische aanbreng en volgorde strikt aan Sommige onderdelen vind ik minder goed; daarvoor heb ik mijn eigen aanbreng of aanvulling Vaak kan ik niet alles behandelen; ik sla een aantal zaken over of bereik het einde niet 3.2. Maakt u in het vijfde leerjaar op regelmatige basis gebruik van aanvullende handboeken voor Nederlands (bv. voor anderstalige leerlingen)? Nee Ja, namelijk: Hanteert uw school voor het vijfde leerjaar een leerlingvolgsysteem voor lezen en/of spellen? Lezen 6 Spelling Nee Ja, namelijk:... Nee Ja, namelijk:... Gebruikte onderdelen En dit om te toetsen en/of problemen te signaleren om problemen verder te analyseren om te differentiëren om te remediëren om mijn planning bij te stellen met een ander doel:... (u mag meerdere mogelijkheden aankruisen) 3.4. Groeperingsvormen en differentiatie tijdens de lesuren Nederlands van de voorbije lesweek (Indien de voorbije lesweek voor Nederlands uitzonderlijk was, baseer u dan op de week daarvoor) a. Groeperingsvormen: maak een schatting van de hoeveelheid taallestijd die de voorbije lesweek ging naar: a. klassikale instructie of oefening:... % b. groepswerk:... % c. per twee:... % d. individueel werk:... % b. Differentiatie: in welke mate maakte u voor het taalonderricht de voorbije lesweek gebruik van volgende strategieën en opdrachten? 0 = kwam niet aan bod 1à2 = 1 of 2 keer 3à4 = 3 of 4 keer 5+ = 5 keer of meer 0 1à2 3à4 5+ Differentiërende instructie: a. verlengde instructie voor een deel van de klas b. remediërende instructie voor een deel van de klas c. uitbreidingsleerstof voor een deel van de klas d. extra ondersteuning voor bepaalde leerlingen tijdens opdracht Differentiërende opdrachten: e. sommige kinderen krijgen extra opdrachten (van hetzelfde niveau) f. sommige kinderen krijgen minder opdrachten g. kinderen krijgen opdrachten van een verschillend niveau h. kinderen krijgen opdrachten met een verschillend onderwerp

9 4. Vakdidactiek wiskunde 4.1. Maakt u in het vijfde leerjaar gebruik van een vast handboek of een vaste methode voor wiskunde? Ja Nee Indien ja, vermeld: Naam:... Jaartal van uitgave:... Gebruikte onderdelen: Handleiding leerkracht en bijhorend didactisch materiaal Leer- of bronnenboek leerlingen Werkboeken leerlingen Differentiatiemateriaal/verrijkingsmateriaal Toetsen Analysemateriaal Remediëringsmateriaal Computerprogramma s Andere:... Wijze van aanwenden: (meerdere antwoorden mogelijk) Ik houd de voorgestelde inhoud, didactische aanbreng en volgorde vrij strikt aan Sommige onderdelen vind ik minder goed; daarvoor heb ik mijn eigen aanbreng of aanvulling Vaak kan ik niet alles behandelen; ik sla een aantal zaken over of bereik het einde niet 4.2. Maakt u in het vijfde leerjaar op regelmatige basis gebruik van aanvullende handboeken voor wiskunde? Nee Ja, namelijk: Hanteert uw school voor het vijfde leerjaar een leerlingvolgsysteem voor wiskunde? Nee Ja, namelijk:... en dit om te toetsen en/of om problemen te signaleren om problemen verder te analyseren om te differentiëren (u mag meerdere mogelijkheden om te remediëren aankruisen) om mijn planning bij te stellen met een ander doel: Groeperingsvormen en differentiatie tijdens de lesuren wiskunde van de voorbije lesweek (Indien de voorbije lesweek voor wiskunde uitzonderlijk was, baseer u dan op de week daarvoor) a. Groeperingsvormen: maak een schatting van de hoeveelheid wiskundelestijd die de voorbije lesweek ging naar: a. klassikale instructie of oefening:... % b. groepswerk:... % c. per twee:... % d. individueel werk:... % b. Differentiatie: in welke mate maakte u voor het wiskundeonderricht van de voorbije lesweek gebruik van volgende strategieën en opdrachten? 0 = kwam niet aan bod 1à2 = 1 of 2 keer 3à4 = 3 of 4 keer 5+ = 5 keer of meer 0 1à2 3à4 5+ Differentiërende instructie: a. verlengde instructie voor een deel van de klas b. remediërende instructie voor een deel van de klas c. uitbreidingsleerstof voor een deel van de klas d. extra ondersteuning voor bepaalde leerlingen tijdens opdracht Differentiërende opdrachten: e. sommige kinderen krijgen extra opdrachten (van hetzelfde niveau) f. sommige kinderen krijgen minder opdrachten g. kinderen krijgen opdrachten van een verschillend niveau h. kinderen krijgen opdrachten met een verschillend onderwerp 7

10 5. Voorkomen van specifieke leeractiviteiten Hierna volgt een lijst met activiteiten die kunnen plaatsvinden in het vijfde leerjaar. Duid voor elke activiteit aan hoe frequent ze voorkomt. Baseer u hiervoor niet enkel op de voorbije twee maanden, maar op (de planning voor) het hele schooljaar. De meeste activiteiten tellen pas mee vanaf een bepaalde tijdsduur (zodat het om een duidelijk onderscheiden leeractiviteit gaat). Kortere periodes mogen niet samengeteld worden. 1. Gedurende minstens 10 minuten lezen leerlingen voor (kringlezen, duolezen, forumlezen,...) 2. Gedurende minstens 10 minuten lossen leerlingen vragen op bij een tekst 3. Leerlingen schrijven een tekst waarin ze hun denkwijze of redenering uitgebreid uitleggen 4. Gedurende minstens 10 minuten verwerken leerlingen schriftelijke informatie om een opdracht uit te voeren (bv. aan de hand van een tekst een agenda invullen, een weg uitstippelen op een stratenplan, een plan uittekenen, ) 5. Gedurende minstens 10 minuten leren leerlingen nieuwe woordenschat door de woorden over te schrijven, definities op te schrijven of de woorden in een zin te gebruiken 6. Gedurende minstens 10 minuten maken leerlingen schrijfoefeningen in verband met spelling, zinsbouw, enz. 7. Leerlingen schrijven of bewerken een eigen tekst (bv. een verslag, verhaal, tekst in het kader van maatschappelijke vorming of W.O.) 8. Leerlingen houden een discussie en verdedigen een bepaald standpunt dat mogelijk verschilt van hun eigen standpunt 9. Gedurende minstens 10 minuten wisselen leerlingen hun ideeën over wat ze gelezen hebben met elkaar uit 10. Leerlingen verzinnen eigen vraagstukken voor wiskunde en lossen ze op 11. Gedurende minstens 10 minuten zetten leerlingen maateenheden om aan de hand van verhoudingstabellen 12. Gedurende minstens 10 minuten maken leerlingen oefeningen op de verschillende bewerkingen (hoofd- en/of cijferrekenen) 13. Gedurende minstens 10 minuten zoeken leerlingen naar een oplossing voor een wiskundeprobleem waarvoor de oplossingswijze en methode niet onmiddellijk duidelijk zijn 14. Gedurende minstens 10 minuten maken leerlingen gebruik van schatprocedures indien gegevens voor een exacte berekening of meting ontbreken of onvolledig zijn 15. Gedurende minstens 10 minuten initieert de leerkracht activiteiten waarbij leerlingen eigenschappen van de verschillende bewerkingen (bv. 906:15,1=9060:151 ) ontdekken (ev. met behulp van materiaal) 16. Gedurende minstens 10 minuten bespreken leerlingen wiskundige redeneringen of oplossingsstrategieën met elkaar (al dan niet geleid door de leerkracht) 17. Leerlingen maken taken waarbij ze eenzelfde verband of idee moeten weergeven op meer dan één manier (bv. bij wiskunde in een tabel en in een grafiek, bij Nederlands in een gedicht en in een opstel) 18. Gedurende minstens 10 minuten wordt besproken hoe de eigenlijke samenwerking liep bij groepsopdrachten 19. Leerlingen werken aan vakoverschrijdende opdrachten (bv. projectwerk) 20. Leerlingen maken een product dat door anderen zal gebruikt worden 21. Gedurende minstens 10 minuten wordt er bij een opdracht of toets een gesprek gevoerd over het leerproces ( wat is/was het probleem; hoe pak(te) je dit aan; wat werkt(e) wel/niet en waarom; wat leerde je uit dit proces? ) 22. Leerlingen maken opdrachten waarvoor geen duidelijk correct antwoord is; waarbij de werkelijkheid complex is en misschien onmogelijk te kennen 23. Leerlingen werken aan contractwerk 24. Leerlingen doen praktijkopdrachten/proeven 25. Gedurende minstens 10 minuten doen leerlingen aan peer teaching (=elkaar onderrichten over de leerstof per twee of in groepjes) 8

11 26. Leerlingen schrijven een tekst of houden een discussie waarin ze hun taak of project beoordelen (wat deden ze goed en hoe zou het beter kunnen?) 27. Gedurende minstens 10 minuten wordt de geziene leerstof, al dan niet samen met de leerlingen, samengevat of herhaald 28. Leerlingen maken gebruik van het internet of van in functie van klasactiviteiten 29. Leerlingen tonen hun werk aan een publiek 30. Leerlingen doen proeven of onderzoek rond een bepaald thema 31. Leerlingen maken gebruik van computersoftware voor taal en/of rekenen 32. Leerlingen werken aan problemen waarvoor er geen duidelijke oplossingsmethode is 33. Gedurende minstens 10 minuten worden gemaakte fouten op toetsen klassikaal of individueel besproken 34. Leerlingen kiezen zelf oplossingsmethoden voor een complex probleem en bespreken vervolgens onderling de verschillende oplossingsmethoden en resultaten 35. Leerlingen werken aan projecten die meer dan een week in beslag nemen 36. Gedurende minstens 10 minuten wordt een klasgesprek gehouden over verbanden tussen vroegere en nieuwe leerstof 37. Leerlingen bedenken zelf problemen om op te lossen 38. Leerlingen mogen zelf toetsen of opdrachten verbeteren 39. Leerlingen geven een presentatie of spreekbeurt 40. Leerlingen werken in kleine groepjes om tot een gezamenlijke oplossing of aanpak te komen voor een probleem of een taak 41. Leerlingen beantwoorden individueel vragen in hun werkboek of op werkbladen 9

12 6. Gebruik van toetsen (inclusief toetsen van het leerlingvolgsysteem) 6.1. Voor welke leergebieden maakt u in het vijfde leerjaar gebruik van toetsen? Nederlands Wiskunde Frans W.O. Godsdienst of niet-confessionele zedenleer Muzische vorming Lichamelijke opvoeding Andere: (specificeer) Toetsen voor Nederlands: Frequentie van de toetsen 1 (kruis slechts één antwoord aan) ongeveer wekelijks gemiddeld om de twee weken gemiddeld elke maand gemiddeld 1 keer per trimester enkel op het einde van het schooljaar in principe niet Soort toetsen (u mag meerdere antwoorden aankruisen) toetsen van de methode of het handboek bestaande, methodeonafhankelijke toetsen (dus niet van de methode of het handboek) zelf opgestelde toetsen Vorm van beoordeling (u mag meerdere antwoorden aankruisen) Voor uzelf: cijfers codes inhoud. commentaar Naar de leerlingen toe: cijfers codes inhoud. commentaar Naar de ouders toe: cijfers codes inhoud. commentaar 1 het betreft de gemiddelde frequentie voor het totale leergebied Nederlands, u hoeft geen onderscheid te maken tussen verschillende soort toetsen en/of de verschillende leerstofonderdelen 6.3. Toetsen voor wiskunde: Frequentie van de toetsen 1 (kruis slechts één antwoord aan) ongeveer wekelijks gemiddeld om de twee weken gemiddeld elke maand gemiddeld 1 keer per trimester enkel op het einde van het schooljaar in principe niet Soort toetsen (u mag meerdere antwoorden aankruisen) toetsen van de methode of het handboek bestaande, methodeonafhankelijke toetsen (dus niet van de methode of het handboek) zelf opgestelde toetsen Vorm van beoordeling (u mag meerdere antwoorden aankruisen) Voor uzelf: cijfers codes inhoud. commentaar Naar de leerlingen toe: cijfers codes inhoud. commentaar Naar de ouders toe: cijfers codes inhoud. commentaar 1 het betreft de gemiddelde frequentie voor het totale leergebied wiskunde, u hoeft geen onderscheid te maken tussen verschillende soort toetsen en/of de verschillende leerstofonderdelen 10

13 7. Huiswerk 7.1. Hoe frequent geeft u huiswerk in het vijfde leerjaar: (kruis telkens slechts één mogelijkheid aan) Voor Nederlands: Voor wiskunde: Ander huiswerk: nooit enkele keren per jaar regelmatig, maar minder dan 1 keer per week 1 tot 3 keer per week ongeveer dagelijks nooit enkele keren per jaar regelmatig, maar minder dan 1 keer per week 1 tot 3 keer per week ongeveer dagelijks nooit enkele keren per jaar regelmatig, maar minder dan 1 keer per week 1 tot 3 keer per week ongeveer dagelijks 7.2. Indien u huiswerk geeft in het vijfde leerjaar, om welke soort gaat het dan? (kruis alles aan wat regelmatig voorkomt) leesopdracht schriftelijke oefeningen taal zelf een tekst schrijven inoefenen dialoog, gedicht, schriftelijke oefeningen wiskunde afwerken of verbeteren van oefeningen of contractwerk uit de klas documentatie zoeken leren van les WO voorbereiding spreekbeurt andere activiteiten (specificeer): Indien u huiswerk geeft in het vijfde leerjaar, differentieert u soms? (u mag meerdere antwoorden aankruisen) Nee, iedereen krijgt dezelfde opdrachten Alle kinderen krijgen huiswerk, maar soms van een verschillende lengte of moeilijkheidsgraad Kinderen die zwakker scoren voor een domein, moeten thuis soms extra oefenen Kinderen die hun werk in de klas niet afhebben, moeten het thuis soms afwerken Kinderen krijgen niet steeds allemaal dezelfde opdrachten, maar dit heeft met de inhoud te maken (bv. projectwerk in groepjes), en niet met de moeilijkheidsgraad Andere (specificeer):... 11

14 8. Anderstalige leerlingen 8.1. Voor hoeveel anderstalige kinderen in uw klas van het vijfde leerjaar vormt het Nederlands (spreken/begrijpen) een belemmering voor het leren?... INDIEN ER GÉÉN DERGELIJKE KINDEREN IN UW KLAS ZITTEN, GA DIRECT DOOR NAAR VRAAG Wordt er dit schooljaar een onthaalklas voor anderstalige nieuwkomers georganiseerd op uw school? Nee Ja Indien ja: Hoeveel leerlingen uit uw klas (vijfde leerjaar) gaan naar de onthaalklas? Voor hoeveel uren per week gaan deze kinderen naar de onthaalklas? 8.3. Zijn er volwassenen beschikbaar in de klas die de thuistaal van deze kinderen beheersen? Nee Ja wie: (kruis aan): klasleerkracht externe leerkracht ouder of andere vrijwilliger Voor welke talen? Op welke manier wordt er standaardgewijs omgegaan met de thuistaal van anderstalige kinderen? Kies uit de onderstaande lijst het best passende alternatief: Er wordt alleen Nederlands gesproken, zowel met de leerkracht als tussen de kinderen onderling De thuistaal wordt niet gebruikt voor instructie, maar wel (kruis 1 of meerdere mogelijkheden aan) om de kinderen te helpen om de klasactiviteit te begrijpen om discipline te bewaren of ongepast gedrag bij te sturen laat de leerkracht toe dat de kinderen ze onderling gebruiken in de klas Voor instructie en andere doeleinden wordt een mengeling van Nederlands en een tweede taal gebruikt Een tweede taal is de belangrijkste taal die gebruikt wordt voor instructie en andere doeleinden Andere (specificeer): Aan onderwijs in de Nederlandse taal kan in meertalige klassen op verschillende manieren vorm gegeven worden. Welke van de onderstaande manieren typeert het taalonderwijs in uw klas het best? Kies uit de onderstaande lijst het best passende alternatief: Anderstalige leerlingen nemen deel aan het gewone taalonderwijs dat gebaseerd is op de gebruikelijke taal- en leesmethodes Anderstalige leerlingen nemen deel aan het gewone taalonderwijs, maar op een lager niveau of met een extra aanbod Anderstalige leerlingen nemen deel aan het gewone taalonderwijs dat gebaseerd is op de gebruikelijke taal- en leesmethodes. Daarnaast worden materialen gebruikt die specifiek ontwikkeld zijn voor anderstaligen Anderstalige leerlingen krijgen apart taalonderwijs aan de hand van een methode die bestemd is voor anderstaligen Het taalonderwijs is voor alle leerlingen gebaseerd op een methode die bestemd is voor anderstalige leerlingen of onderwijs aan meertalige klassen Andere (specificeer):... 12

15 9. Betrokkenheid van ouders op de klaswerking 9.1. Kruis aan op welke manieren ouders bij het klasgebeuren in het vijfde leerjaar betrokken worden: (het gaat dus niet om activiteiten voor de hele school zoals een schoolfeest) Ik doe systematisch een beroep op ouders voor buitenschoolse activiteiten (zwemmen, toneel, bibliotheek, kamp) Ik doe een beroep op leesouders Ik doe een beroep op ouders voor andere activiteiten in de klas, en dit minstens zes keer per jaar of meer (bv. een ouder komt gewoon meedoen in de klas, wordt uitgenodigd om over iets te vertellen of iets te demonstreren, wordt betrokken bij taalactiviteiten voor anderstalige kinderen,...) Voor sommige of alle kinderen leg ik huisbezoeken af In het begin van het schooljaar is er een informatiebijeenkomst voor de ouders van het 5 e leerjaar, waarbij ik een algemene uitleg geef over de werking (vb. leerstof, huiswerk,...) Ik werk met een heen-en-weer-schriftje (of map) of met een klasdagboek naar de ouders toe Er is twee of meer keren per jaar een individueel oudercontact, waarop ik apart met alle ouders een evaluatiegesprekje houd over hun kind Er is twee of meer keren per jaar een gezamenlijke oudervergadering, waarop ik samen met alle ouders van mijn klas een aantal zaken bespreek Soms maak ik een aparte afspraak met ouders om iets te bespreken over hun kind In verband met kinderen die moeilijkheden hebben met taal of rekenen, maak ik met de ouders afspraken over wat en hoe zij dat ook thuis kunnen begeleiden en oefenen Andere (omschrijf): Zijn er ouders die u via de gewone kanalen toch zelden of nooit te spreken krijgt? Nee Ja Indien ja: Van hoeveel kinderen ongeveer:... Worden er extra inspanningen gedaan of personen ingezet om die toch te bereiken? nee door mezelf (telefoneren, huisbezoek, oudere broer of zus gebruiken als tussenpersoon,...) door de directie door een hiermee belast persoon (GOK-leerkracht, brugfiguur, schoolopbouwwerker, ) 10. Ordening van mogelijke onderwijsdoelstellingen Hierna volgt een opsomming van een aantal elementen die relevant zijn voor de ontwikkeling van kinderen. Kruis er drie aan die volgens u prioriteit moeten krijgen op school in het vijfde leerjaar. (Wat u niet aankruist kan u natuurlijk ook prioritair vinden, maar bijvoorbeeld eerder voor de opvoeding thuis of op een ander ogenblik in de schoolloopbaan): Ontwikkelingsaspecten a. Sociale vaardigheden (opschieten met andere kinderen) b. Zelfstandigheid en initiatief (zelfstandig problemen oplossen) c. Lees-, schrijf- en rekenvaardigheden d. Meewerken (regels volgen, opschieten met volwassenen) e. Het verwerven van kennis f. Zelfvertrouwen, positief zelfbeeld g. Creativiteit (verbeelding) h. Werkhouding (aandachtig zijn, taken afwerken) i. Kritisch denken j. Motorische vaardigheden (sport, coördinatie) k. Leren leren (informatie opzoeken en verwerken, eigen leerproces leren plannen en sturen) 3 meest belangrijke 13

16 DEEL III: ACHTERGRONDGEGEVENS 1. Adres van de vestigingsplaats (school) waar u lesgeeft: Straat:... Nr.:... Postcode:... Gemeente: Uw familienaam:... Uw voornaam:. 3. Geslacht: Vrouw Man 4. Geboortedatum:... /... / Diploma( s): Totaal aantal jaren onderwijservaring:... jaar 7. Aantal jaren onderwijservaring in het vijfde leerjaar:... jaar 8. Duobaan? Nee Ja, vul tevens het percentage tijd in dat u aan deze klas van het vijfde klas lesgeeft:.. % 9. Klas:... Betreft dit een graadklas? Nee, het aantal leerlingen in het vijfde leerjaar is Ja, namelijk 5 e en 6 e leerjaar samen 4 e, 5 e en 6 e leerjaar samen ander (specificeer):... Het aantal leerlingen in de volledige klasgroep is... in het vijfde leerjaar is Wordt de klasgroep soms opgesplitst (ingeval van een graadklas heeft deze vraag betrekking op de volledige klasgroep)? Nee Ja (specificeer): Aantal uur/week Grootte van elke groep Soort activiteit (ev. per groep) Opsplitsing Opsplitsing Opsplitsing Hoeveel uur per week besteedt u gemiddeld nog aan uw werk buiten de schooluren (vergaderingen, voorbereidingen, enz.)?... uur per week 12. Hoeveel tijd had u ongeveer nodig om deze vragenlijst in te vullen:... minuten 14 HARTELIJK DANK VOOR UW MEDEWERKING!