verslag van HEt BEStUUr over HEt JAAr 2015 Verder bouwen op onze fundamenten

Transcriptie

1 verslag van HEt BEStUUr over HEt JAAr 2015 Verder bouwen op onze fundamenten N E D E R W E E R T WONINGVERENIGING WONINGVERENIGING NEDER WEERT JAAR VERSLAG

2 Verder bouwen op onze fundamenten Een veilig thuis en woonomgeving bieden aan eenieder, die daar hulp bij nodig heeft, is al 45 jaar het fundament van onze woningvereniging. Daarbij werken we vanouds samen met bewoners, gemeente, zorg- en welzijnspartijen en collega-corporaties binnen de regio. In een wereld, waarin de gevolgen van oorlogen en geweld steeds meer tot angst en onrust zorgen bij burgers, proberen wij op de schaal van Nederweert en omgeving, met elkaar de balans te blijven vinden tussen individueel en maatschappelijk belang. We merken daarbij dat de toenemende druk vanuit de regelgeving het moeilijker maakt om soms snel tot pragmatische oplossingen te komen, zodat individuele mensen geholpen kunnen worden bij het vinden van dat veilige thuis. Terugkijkend op 2015, zien we dat we met ons dagelijks werk en diverse activiteiten weer volop hebben bijgedragen aan het verder bouwen op onze fundamenten: Een veilig thuis: We hebben 64 huishoudens een veilig thuis kunnen bieden, waarvan 10 woningen bestemd waren bijzondere doelgroepen (8 woningen voor statushouders en 2 woningen voor begeleid wonen). We zijn gestart met de revitalisering van 24 aanleunwoningen, die aangepast worden voor verpleegzorg thuis, zodat onze oudste huurders een veilige, geborgen plek hebben in hun laatste levensfase. N E D E R W E E R T WONINGVERENIGING Naoberschap: We hebben ons 45 jarig jubileum gevierd door aan te sluiten bij activiteiten vanuit de lokale gemeenschappen en organisaties; zo geven we inhoud aan het fundament naoberschap en vergroten daarmee indirect de medeverantwoordelijkheid van bewoners voor hun lokale woonomgeving en gemeenschap. Woningvereniging Nederweert Gutjesweg ET NEDERWEERT Postbus AB NEDERWEERT T F I Colofon Tekst: Woningvereniging Nederweert Opmaak: Paul Gadet, Maastricht Verspreidingsvorm: digitaal en op de website Nederweert, juni 2016 Woningvereniging Nederweert, Niets uit deze uitgave mag verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt worden door middel van druk, fotokopie, microfilm of op ander wijze dan ook, zonder voorafgaande toestemming van de uitgeefster, de Woningvereniging Nederweert. Participatie: Samen met bewonerscommissies, de leden en de huurdersorganisatie hebben we de hoofdlijnen voor ons nieuwe ondernemingsplan opgesteld, waarmee we het fundament voor de komende jaren hebben gelegd. Het ondernemingsplan vormt ook de basis voor de prestatieafspraken, die we samen met de gemeente en de huurdersvertegenwoordiging hebben gemaakt. Financien: We hebben ons huishoudboekje op orde waarmee we een fundament hebben gelegd om komende jaren uit eigen middelen te investeren in gerichte nieuwbouw, onderhoud en duurzaamheid. In het jaarverslag en onze jaarrekening kunt u verdere informatie vinden over onze prestaties van afgelopen jaar. Graag zetten we deze werkzaamheden komende jaren voort. Wel plaatsen we een kanttekening bij het risico, dat de implementatie van de Woningwet met zich meebrengt. De werkzaamheden die hieruit voortvloeien, brengen veel extra werk en kosten met zich mee en leidt daarmee tot een disbalans tussen ons primaire werk en het ondersteunende werk. Het vinden van een juiste balans hierin zodat het ons fundament versterkt in plaats van verzwakt is voor de woningvereniging als ook voor de sector een belangrijk aandachtspunt komende jaren. Corry Keulen, directeur-bestuurder 2 Woningvereniging Nederweert JAARverslag

3 verslag van het bestuur INHOUDSOPGAVE JAARVERSLAg I Onze visie en missie: Wonen doe je niet alleen! 9 Positionering, visie en missie Ondernemingsplan Jaarplan 2015 Visitatie: Door het diepe dal heen Klant: Meten klanttevredenheid Financiën Ontvangsten/Uitgaven II Legitimatie: Overleg en participatie 16 Samenwerking binnen onze vereniging Samenwerking met onze huurders Samenwerking met onze stakeholders Samenwerking met collega corporaties III Onze vastgoedportefeuille: Focus op duurzame exploitatie 21 Structuurvisie Wonen, Zorg en Woonomgeving Midden-Limburg Onze portefeuillestrategie tot 2020 Onze woningvoorraad Ons huurbeleid Ons verkoopbeleid Onze nieuwbouwportefeuille en ontwikkeling IV Ons woningaanbod 27 Ons woningaanbodmodel Woningzoekenden Mutaties Staatssteuncriterium Toewijzing bijzondere doelgroepen Ons betalings- en incassobeleid V Ons onderhoud: Ketensamenwerking 32 Ons onderhoudsbeleid Dagelijks onderhoud Onze onderhoudskosten 2015 Overige dienstverlening VI Naoberschap en leefbaarheid: Wonen doe je niet alleen 36 Ons Leefbaarheidsfonds Onze aanpak burenoverlast VII Wonen en zorg: Maatwerk door samenwerking 38 Senioren: wonen en zorg op maat Vangnetoverleg 4 Woningvereniging Nederweert JAARverslag

4 Onze corporatie in kengetallen per VIII Onze organisatie: Slank, lenig en resultaatgericht 41 Onze structuur Onze personele inzet Onze personeelsvertegenwoordiging (PTV) IX verslag raad van commisarissen 43 Introductie De Raad zelf De Raad als toezichthouder De Raad als werkgever en opdrachtgever X Onze deelnemingen 53 Energiebedrijf Nederweert BV Wooninvesteringsfonds (WIF) Verenigingen van Eigenaren (VVE) XI Ons financieel beleid en risicobeheer: Sturen op liquiditeit 55 en solvabiliteit Effecten Rijksbeleid op onze meerjarenbegroting Risicomanagement De vermogenspositie De financieringspositie Bezit Aantal verhuureenheden Sociale huurwoningen (DAEB) Commerciële verhuur (niet DAEB) Bedrijfsruimten 7 7 Parkeren, garageboxen en standplaatsen Samenstelling portefeuille Gezinswoningen 751 = 50,1% 740 = 49,8% Senioren /aanleun- en zorgwoningen 573 = 38,2% 571 = 38,4% 1-2 woningen(hatjes) 93 = 6,2% 93 = 6,3% Begeleid wonen 77 = 5,2% 77 = 5,2% Woonwagens 5 = 0,4% 5 = 0,3% Verhuur sociale woningen (DAEB) Mutatiegraad op jaarbasis 4,6% (69 op 1480) 4,9% (72 op 1469) Toewijzing cf. inkomenstoets 100% 96,9% Gemiddelde huurprijs 492,54 496,00 Percentage van de maximale huurprijs 61,66% 61,41% Huurderving 0,5% 0,5% Huurachterstand 0,86% 0,86% Ontruiming 1 0 XII Verklaring besteding middelen 60 XIII jaarrekening 61 xiv Overige gegevens Statutaire regeling betreffende bestemming van het resultaat 2 Bestemming van het resultaat over het boekjaar Bestemming van het resultaat over boekjaar Belangrijke gebeurtenissen na balansdatum Controleverklaring van de onafhankelijke accountant 106 Verhuur commerciële woningen (niet-daeb) Mutatiegraad op jaarbasis 15,8% (3 op 19) 29,4% (5 op 17) Gemiddelde huurprijs 998, Huurderving 29,8% 29,82% Huurachterstand nog niet uitgesplitst nog niet uitgesplitst Ontruiming 0 0 Verkopen Aantal verkochte woningen 9 13 Onderhoud Dagelijks onderhoud Planmatig onderhoud Duurzaamheid Gem. energielabel C C Onderhoudskosten per vhe 633,75 ( ) 773,22 ( ) Leefbaarheid Leefbaarheidsfonds (15,- per vhe) Onderhoud openbare ruimte Woningvereniging Nederweert JAARverslag

5 ONZE CORPORATIE IN KENGETALLEN I onze VIsIe en missie: wonen doe je niet alleen! Klantwaardering Reparatieverzoeken KPI 8 8 8,1 Mutaties vertrekkende huurder KPI 7 7,7 7,9 nieuwe huurders KPI 8 8,3 8,3 organisatie Reguliere fte s (incl. directie) 10,39 11,28 Per fte vhe Inhuur fte s 0,72 0 positionering De woningvereniging is uitsluitend werkzaam in de gemeente Nederweert. Nederweert is een landelijke gemeente met ca inwoners en een woningbestand van ca woningen waarvan ongeveer sociale huurwoningen. De woningvereniging is lokaal de huisvester voor sociale huurwoningen, met een aanbod van woningen inclusief het woningaanbod ten behoeve van zorg en commercieel vastgoed, woonwagenstandplaatsen en parkeervoorzieningen. De gemeente bestaat uit de hoofdkern Nederweertdorp en de kernen Budschop, Ospel, Ospeldijk, Eind en Leveroy. Op de woningmarkt is er een duidelijke relatie met de gemeente Weert en de regionale woningmarkt Midden-Limburg. VermogensposItIe Balanspost (x 1.000) Werkelijk ultimo 2015 geraamd voor 2015 Eigen vermogen Schulden lange termijn Materiële vaste activa Vastgoedbeleggingen Financiële vaste activa financiële Kengetallen norm WSW ICR (bedrijfsresultaat/rentelasten) 1,74 1,65 1,40 DSCR (kasstroom/[renteuitgaven + aflossingen]) 1,17 1,01 1,00 Loan to value (vreemd vermogen/bedrijfswaarde) 52,5 % 53,5 % 75 % Solvabiliteit (eigen vermogen/activa) 49 % 49 % 25 % VIsIe wonen doe je niet alleen! samenwerking en maatwerk voor een leefbare woonomgeving De woningvereniging kwam tot stand in Destijds werd in de statuten als doelstelling vastgelegd: Het verzorgen van de sociale woningbouw in deze gemeente en het exploiteren van het woningbezit. Anno 2015 is de taak van de woningvereniging meer dan het zorgen voor betaalbare woningen. De woningvereniging voelt zich als lokale huisvester medeverantwoordelijk voor de woonomgeving, waarbij inspelen op vergrijzing, zorg en welzijn thema s zijn die in ons woning- en dienstenaanbod terugkomen. Medeverantwoordelijkheid, samen delen en maatwerk zijn de uitgangspunten in onze werkwijze, gericht op onze klanten en op onze stakeholders missie Creëren van een veilige en prettige thuishaven voor diverse doelgroepen Het bieden van betaalbare woningen in een prettige en veilige woonomgeving, waarbij we onze klanten ondersteunen bij het zoveel mogelijk realiseren van hun woonwensen. Dat doen we met een divers woningaanbod en een pakket aan woondiensten, samen met andere partners. ondernemingsplan In 2011 hebben we, in dialoog met onze stakeholders, leden en huurders, het ondernemingsplan opgesteld. In dit plan staan 5 thema s centraal: onze speerpunten Voor Klant: Naar een klantgerichte organisatie Maatwerk in wonen Maatwerk in welzijn en zorg Naoberschap en Leefbaarheid Financiële continuïteit 8 WONINGVERENIGING NEDERWEERT JAARVERSLAG

6 ONZE VISIE en MISSIE: WONEN DOE JE NIET ALLEEN! ONZE VISIE en MISSIE: WONEN DOE JE NIET ALLEEN! In 2015 is gestart met de voorbereidingen voor het nieuwe ondernemingsplan, waarin de gevolgen van de nieuwe Woningwet per 1 juli 2015 zijn meegenomen. Net voor het nieuwe jaar is deze strategische visie vastgesteld. Deze visie is komende jaren de onderlegger voor de uitwerking van de lokale prestatie afspraken, het jaarlijkse activiteitenplan, onze vastgoedportefeuille en begroting van de vereniging. Jaarplan 2015: Focus op samenwerking en ontwikkelen van onze toekomststrategie Terugblikkend op onze voorgenomen activiteiten voor het jaar 2015 kunnen we concluderen dat we meer dan 80% van onze voorgenomen activiteiten hebben gerealiseerd. Speciaal genoemd mag worden de extra inzet van medewerkers om ons 45 jarig jubileum samen met andere partijen te laten slagen. Chapeau! Resultaten activiteitenplan 2015 Samenwerking en Wonen: Onderhoud: - Ketensamenwerking voor schilderwerk in pilot opgepakt - Ketensamenwerking; voorbereiding en uitvoering fase 1 revitalisatie 24aanleunwoningen - Evaluatie VGO (vraaggestuurd binnenonderhoud en AHO (serviceabonnement) - Asbestbeleid; plan van aanpak en start inventarisatie; - Start Zonnig Limburg fase 2; 124 zonnepanelen voor de 24 aanleunwoningen - Verhuur; extra inspanning huisvesting statushouders gerealiseerd in samenwerking met de gemeente. de visitatiecommissie het omschrijft, waarin nadrukkelijk een pas op de plaats is gemaakt en waarbij de corporatie door de financiële omstandigheden gedwongen werd tot het maken van expliciete keuzes, zowel beleidsmatig als in de organisatie. De stevige keuzes en de besparingen die zijn gerealiseerd hebben de vereniging weer in rustiger vaarwater gebracht, waardoor er meer ruimte is ontstaan voor nieuwe ontwikkelingen. De vereniging herkende zich in de rapportage van de visitatiecommissie en de aanbevelingen: Zet de koers met betrekking tot financieel herstel door zodat de financiële basis stabiel kan blijven Blijf invulling geven aan de brede maatschappelijke taakopvatting. Het kleinschaligenaoberschapprinicpe kan op veel steun rekenen in de Nederweertse samenleving Blijf actief de samenwerking zoeken met collega corporaties en andere organisaties om invulling te kunnen blijven geven aan de opgave Zet de professionaliseringsslag binnen de organisatie door Wees blijvend alert op governance vraagstukken. Houdt aandacht voor een evenwichtige samenstelling binnen de raad Zoek mogelijkheden om de formele bewonersbetrokkenheid te verbreden zodat er groteredraagkracht ontstaat bij de huurder. KLANT: Meten Klanttevredenheid Met onze ketenpartners is in de KPI s (kritieke prestatie indicatoren) afgesproken dat de klantwaardering minimaal een 8 dient te zijn. Vanaf 1 juni 2014 wordt de meting voor reparatieverzoeken en mutaties weer uitgevoerd door KWH. In de periode daarvoor werd de meting uitgevoerd door de woningvereniging. Samenwerking en Klant: - 1 buurtactiviteit per kern gerealiseerd in samenwerking met huurders, dorpsraden en netwerkpartners - Klantenpanel uitgevoerd voor AHO - Analyse klantgroepen als input voor ons nieuwe ondernemingsplan - Welkomspakket voor nieuwe huurders geïntroduceerd. Type onderhoud KPI realisatie Reparatieverzoeken 8,0 8,1 Mutaties (vertrekkend huurder) 7,0 7,9 Mutaties (nieuwe huurder) 8,0 8,3 Samenwerking en Bedrijfsvoering: - Vastgesteld ondernemingsplan Beleid risicomanagement vastgesteld - Start uitvoering interne controle. Audits ketenpartners - Voorbereidingen en plan van aanpak implementatie Woningwet - Outsourcing Energiebedrijf Nederweert voorbereid; besluitvorming Q Samenwerking en organisatie - Onderzoek mogelijke herhuisvesting woningvereniging opgestart met gemeente Q Afgeronde visitatie met aanbevelingen - Zelfevaluatie Raad van Commissarissen en afspraken werving in 2015 uitgevoerd. Visitatie: Door het diepe dal heen Samen met 9 DOmaas collega-corporaties is gekozen voor een gezamenlijke inkoop van de visitatie, die in 2014/2015 bij de betreffende corporaties zou moeten worden uitgevoerd. De visitatie is uitgevoerd door Ecorys. Voor de woningvereniging heeft de visitatie in het najaar 2014 plaatsgevonden; de rapportage is opgeleverd begin De visitatie blikt terug op de periode Een turbulente periode, zoals De gemiddelde waardering van onze huurders in 2015 was daarbij als volgt: van Heur Bouw/Smeets Reparatie 8,1 8,0 Mutaties - Vertrekkende huurder 7,9 7,9 - Nieuwe huurder (Q4 2014) 8,5 8,0 Maasveste Berben Bouw Aedes Benchmark 2015 B score 7.7 (2014 C score 6,8) Binnen de Aedes Benchmark is ingezoomd op hoe de dienstverlening door de huurder wordt ervaren: nieuwe huurder A 8,2 (2014 C 6,7) vertrekkende huurder A 7,7 (2014 B 7,4) reparatieverzoeken B 7,5 (2014 C 6,7) Binnen de aedes benchmark wordt ingezoomd op enkele onderdelen terwijl onze eigen klantmeting uitgebreider is. Dit verklaart het verschil in scores. 10 Woningvereniging Nederweert JAARverslag

7 ONZE VISIE en MISSIE: WONEN DOE JE NIET ALLEEN! ONZE VISIE en MISSIE: WONEN DOE JE NIET ALLEEN! Klachtenafhandeling We blijven alert op de klachten, die onze huurders kunnen hebben over onze dienstverlening. We zetten op de volgende zaken in: Bij een negatieve respons bij de meting klanttevredenheid bij reparatieverzoeken en mutaties wordt direct contact gezocht met de betreffende huurder. In 2015 heeft zich dit 10 maal voorgedaan. De nazorg is naar tevredenheid verlopen. De klachten betroffen de tijd (te lang) tussen melden reparatieverzoek en uitvoering reparatie (1x), kwaliteit uitvoering reparatie (6x), de communicatie bij het melden van reparatieverzoek (2x) en het zelf moeten betalen in verband met geen AHO (1x) Klachtmelding rechtstreeks bij directie. In 2015 zijn er 8 klachten rechtstreeks ingediend bij de directie. Het betrof met name meningsverschillen over de oplossing van technische problemen, waarbij volgens de woningvereniging de verantwoording bij de huurder ligt Klachtmelding bij de regionale geschillencommissie. Met ingang van 2014 is de woningvereniging hierbij aangesloten. In 2015 waren er geen klachten over de dienstverlening van de woningvereniging ingediend. Participatie & Overleg: Vergroten betrokkenheid en invloed huurders Onze achterban: huurdersplatform, bewonerscommissies en ledenvergadering Het huurdersplatform heeft in x per jaar overleg gevoerd met de 5 bewonerscommissies. Beleidsmatig kwamen uit deze overleggen geen nieuwe punten. Opvallend is dat er regelmatig acties terugkomen, waarover al afspraken zijn gemaakt tussen de woningvereniging en betreffende bewonerscommissies. WONEN: Focus op slim onderhoud door samenwerking Onderhoud: Dagelijks onderhoud met 2 ketenpartners; vraaggestuurd binnenonderhoud. Voor 2015 heeft dit geresulteerd in 7 aanvragen Planmatig onderhoud: Uitvoering revitalisering 24 aanleunwoningen. Programma is opgesteld samen met zorginstelling. Voorbereiding werkzaamheden op basis van ketensamenwerking. Uitvoering fase I (vernieuwing lift, realisatie zonnepanelen en upgrading buitenkant) najaar Voor het schilderwerk zijn we samen met de ketenpartners en 2 schilderbedrijven gestart met onderzoek naar een werkwijze, waarbij efficiency, kosten en klantgerichtheid optimaal kunnen worden ingezet Duurzaamheid: Deelname Zonnig Limburg fase II; Minimaal 15 woningen per jaar voorzien van zonnepanelen vanaf 2015; realisatie 124 zonnepanelen voor de 24 aanleunwoningen Asbestbeleid: Beleid en plan van aanpak vastgesteld, inventarisatie voorbereid en gestart in 2015 LEEFBAARHEID EN NAOBERSCHAP: Aanpak overlast; initiatief leefbaarheid en burendag Project buurtbemiddeling: Samen met maatschappelijk werk, politie en gemeente. In 2015 zijn 12 dossiers via deze werkwijze afgehandeld ( ) Leefbaarheidsfonds: In 2015 waren er 12 (waarvan 10 gehonoreerd) aanvragen voor een totaal bedrag van ,83.- Burendag 2015: In combinatie met het 45 jarig jubileum van de woningvereniging zijn er in de kernen diverse activiteiten georganiseerd in samenwerking met andere partijen zoals RICK, KERN gezond, zorginstelling PSW, kinderopvang Humanitas, basisscholen, bewonerscommissies, dorpsraden en buurtverenigingen. Aandachtspunt voor de woningvereniging blijft communicatie en nazorg bij bewonerscommissies en individuele huurders. Ledenvergadering: per ledenvergadering wordt een actueel thema besproken met de leden. In 2015 waren de thema s onder andere buurtbemiddeling, parlementaire enquête en de financiële ontwikkelingen bij de woningcorporatie. WELZIJN EN ZORG: Samenwerking voor kwetsbare groepen Samenwerkingscontract met Maatman Zorggroep ten behoeve van begeleid wonen in 6 woningen. Revitalisatie 24 aanleunwoningen: Samen met de zorginstelling Land van Horne en de ketenpartner is een plan uitgewerkt voor de 24 aanleunwoningen, waarbij bij de renovatie ingezet wordt op toekomstige bewoning met verpleegzorg thuis. Uitvoering fase 1 (lift en buitenzijde) heeft in het najaar 2015 plaatsgevonden op basis van individuele huisbezoeken, die in het eerste kwartaal van 2016 worden uitgevoerd vindt vanaf april 2016 fase 2 plaats. FINANCIëN: Versterken financiële positie Woningvereniging Positieve beoordeling CFV en WSW: Na enkele jaren door Centraal Fonds Volkshuisvesting als onvoldoende te zijn beoordeeld op solvabiliteit wordt in de toezichtbrief 2015 gesproken over een realistische solvabiliteitspositie voor de komende jaren. De maatregelen, die met het verbeterplan Koersen tegen de wind in, eind 2011 zijn opgepakt, zijn van positieve invloed geweest op onze solvabiliteit en liquiditeitspositie. Efficiënte en effectieve werkprocessen: Met een klein team en een toenemende vraag vanuit de externe toezichthouders naar gedetailleerde gegevens is in 2014 al gekozen voor investering in software ten behoeve van ondersteuning van de rapportages en de jaarrekening. Onze ervaring daarbij is dat sommige programmatuur nog kinderziektes kent en de ondersteuning van de helpdesk van de betreffende leverancier niet optimaal is en vaak veel tijd kost. Herinrichting VVE beheer met VVE partners. ORGANISATIE: Klantgerichte en efficiënte werkprocessen Extra ondersteuning op interne controle: In relatie tot de toenemende controledruk vanuit de externe toezichthouders en de daaruit voortvloeiende strakke inrichting van de processen vanuit de accountant is per 1 april 2015 de functie interne controle toegevoegd voor 16 uur per week. Vooralsnog betreft dit een tijdelijke aanstelling, waarbij we willen onderzoeken of deze functie op termijn niet met enkele andere DOmaas corporaties samen kan worden ingevuld Samenwerking met andere corporaties: Medio 2015 is gestart met een oriëntatie op mogelijke samenwerking met enkele collega-corporaties. Daarbij is gekeken naar onderdelen van de Woningwet. De thema s marktwaardering en passend toewijzen zijn daarbij opgepakt, waarbij met name gezamenlijke kennisoverdracht en informatie-uitwisseling centraal heeft gestaan. Deze samenwerking wordt vervolgd in 2016 Ondernemingsplan: In een interactief proces met medewerkers, externe partijen is in 2015 gewerkt aan onze visie voor de komende jaren: Een nieuw perspectief op klant en kwaliteit. Met dit plan is de basis gelegd voor onze activiteiten komende jaren. Aedes Benchmark voor bedrijfslasten een A score Het verbeterplan heeft ook directe invloed gehad op onze bedrijfslasten. In de groep corporaties tot verhuureenheden scoren we met 714 per VHE ver onder het gemiddelde van 925. Een mooi resultaat, waarbij we tegelijkertijd de kanttekening maken of dit komende jaren is tehandhaven, gezien de extra druk op inzet ten behoeve van risicobeheersing en interne controle. 12 Woningvereniging Nederweert JAARverslag

8 ontvangsten/uitgaven ontvangsten/uitgaven ontvangsten 2012 uitgaven 2012 ontvangsten (in %) Huur 56 % Rentebaten 1 % Verkoopopbrengsten bestaand bezit 40 % Vennootschapsbelasting 3 % Overige bedrijfsopbrengsten 0 % Lasten onderhoud 10 % Personeelskosten 9 % Bedrijfskosten 4 % Belastingen/verzekeringen 7 % Rentlasten 38 % Aflossingen leningen o/g 28 % Investeringen 2% Mutaties balansposten 2 % Heffingen 0 % Huur Rentebaten Verkoopopbrengsten bestaand bezit Overige bedrijfsopbrengsten Vennootschapsbelasting 30 ontvangsten 2013 uitgaven Huur 80 % Lasten onderhoud 9 % 10 Rentebaten 2 % Verkoopopbrengsten bestaand bezit 18 % Personeelskosten 10 % Bedrijfskosten 6 % Belastingen/verzekeringen 7 % Overige Rentelasten 34 % bedrijfsopbrengsten 0 % Aflossingen leningen o/g 30 % Heffingen 4 % Investeringen 0 % uitgaven (in %) Lasten onderhoud Personeelskosten ontvangsten 2014 Huur 88 % Rentebaten 1 % Verkoopopbrengsten bestaand bezit 11 % Overige bedrijfsopbrengsten 0 % uitgaven 2014 Lasten onderhoud 9 % Personeelskosten 8 % Bedrijfskosten 6 % Belastingen/verzekeringen 7 % Rentelasten 31 % Aflossingen leningen o/g 29 % Bedrijfskosten Belastingen/verzekeringen Rentelasten Aflossingen leningen o/g Investeringen Mutaties balansposten Heffingen Heffingen 10 % Investeringen 0 % ontvangsten 2015 uitgaven 2015 Huur 90 % Lasten onderhoud 12 % Rentebaten 0 % Personeelskosten 9 % Verkoopopbrengsten Bedrijfskosten 7 % bestaand bezit 7 % Belastingen/verzekeringen 7 % Overige Rentelasten 30 % bedrijfsopbrengsten 3 % Aflossingen leningen o/g 25 % Heffingen 9 % Investeringen 1 % 14 WONINGVERENIGING NEDERWEERT JAARVERSLAG

9 LEGITIMATIE: SAMENWERKING, OVERLEG EN PARTICIPATIE II legitimatie: samenwerking, overleg en participatie samenwerking binnen onze VerenIgIng Woningvereniging Nederweert is een vereniging waarvan elke inwoner, ouder dan 18 jaar, woonachtig in de gemeente Nederweert lid kan worden. De ledenvergadering vormt in de vereniging het hoogste orgaan en kan dan ook invloed uitoefenen op het beleid in algemene zin. Tijdens de jaarlijkse Algemene Ledenvergadering spreken de leden zich onder andere uit over het jaarverslag, de jaarrekening en benoeming van leden van de Raad van Commissarissen. Daarnaast dient de jaarlijkse onderhoudsbegroting en de begroting interne bedrijfskosten aan de ledenvergadering te worden voorgelegd. 2 maal per jaar is er een algemene ledenvergadering te beleggen, met als doel naast de formele verantwoordingsstukken ook de nieuwe ontwikkelingen en beleidszaken met de leden door te kunnen spreken. De verenigingsstructuur ervaren wij als een bijzondere vorm van legitimatie, waarbij we naast huurdersplatform, bewonerscommissies en digitaal klantenpanel in gesprek zijn over de ontwikkelingen, aandachtspunten en resultaten van de woningcorporatie. Op basis van de Woningwet per 1 juli 2015 zullen we de statuten van de vereniging in 2016 aanpassen. Het aantal leden per bedraagt 110 leden ( leden). Hiervan zijn 55 leden huurder, 3 leden zijn overleden, 2 leden hebben opgezegd en er waren 13 nieuwe aanmeldingen. onderwerpen 2015: Vaststelling jaarrekening en jaarverslag 2015 Meerjaren financiële planning: ontwikkelingen en risico s Begroting 2016 Thema: Woningwet en impact op Woningvereniging Nederweert Thema: Thema s Ondernemingsplan Woningvereniging Nederweert Jaarafsluiting 2015 en onze Nieuwjaarsborrel met stakeholders. samenwerking met onze huurders onderwerpen 2015: Huurbeleid 2016 en verdere jaren in aansluiting op het nieuwe ondernemingsplan; advies/instemming Huurverhoging 2015 Onderhoudsbeleid - Onderhoudsbegroting Evaluatie serviceabonnement en vraaggestuurd onderhoud - Duurzaamheid: Actie Zonnig Limburg en een pilot met Woonenergie Aanvragen leefbaarheidsfonds: Activiteiten in het kader van het 45 jarig jubileum van de woningvereniging Aandachtspunten vanuit overleg bewonerscommissies Visitatierapport Oordeelsbrief Autoriteit Wonen Activiteitenplan en begroting 2015 huurdersplatform. Extra aandacht voor de Woningwet: Het huurdersplatform krijgt een nieuwe rol vanuit de Woningwet. Zij worden partner bij het afspreken van de prestatieafspraken tussen gemeente en woningvereniging. Ter voorbereiding op deze nieuwe rol hebben de 3 partners deelgenomen aan bijeenkomsten en workshops van het ministerie over de Woningwet en de nieuwe opzet voor de prestatieafspraken. onze 5 bewonerscommissies: actief voor senioren Binnen ons bezit zijn 5 bewonerscommissies actief, allen gekoppeld aan complexen voor senioren. Het betreft de bewonersverenigingen: De Drie Lelies en Burgemeester Hobusstraat die als doel hebben het beheren van de algemene ruimte in de seniorencomplexen aan de Schoolstraat en de Burgemeester Hobusstraat Bewonersverenigingen Aan Stad-Thoês en Domus Bona Ventura en sinds 2011 ook het complex Antonius-Veste die als doel hebben het mede invulling geven aan welzijnsactiviteiten in de algemene ruimte van het woon-zorgcomplex Aan Stad-Thoês te Ospel en de algemene ruimte van het woon-zorgcomplex Domus Bona Ventura aan de Kapelaniestraat en het appartementencomplex AntoniusVeste te Nederweert. Met hun activiteiten bereiken de bewonerscommissies 264 huishoudens (bijna 18%). Vereniging huurdersplatform regio-weert Het huurdersplatform is een zelfstandige, statutaire vereniging met als voornaamste doel het behartigen van de belangen van alle huurders in de gemeenten Weert en Nederweert. Het huurdersplatform treedt in overleg met het bestuur ten aanzien van zaken over beleid en beheer die van belang kunnen zijn voor onze huurders. Het overleg met het huurdersplatform is vastgelegd in de samenwerkingsovereenkomst huurdersoverleg. In het verslagjaar hebben 3 besprekingen plaatsgevonden met het huurdersplatform, waarbij in het najaar 2015 de 2 commissarissen, die op voordracht van de huurders in de Raad van Commissarissen benoemd zijn, aanwezig waren. Daarnaast heeft het huurdersplatform ook in maal overleg gehad met de verschillende bewonerscommissies. Met name het poetsbeleid, de schoonmaakcontracten en de servicekosten blijven een punt van aandacht. De woningvereniging ondersteunt de bewonerscommissies met een budget, dat vanuit het Leefbaarheidsfonds wordt betaald. Enkele bewonerscommissies hebben ook dit jaar weer actief gebruik gemaakt van de mogelijkheid aanvragen in te dienen bij het Leefbaarheidsfonds. 16 WONINGVERENIGING NEDERWEERT JAARVERSLAG

10 legitimatie: samenwerking, overleg en participatie legitimatie: samenwerking, overleg en participatie Datum aanvraag Adres nummer Bedrag aanvraag Bedrag toekenning RICK Hart voor de wijk n.v.t , , Werkgroep Waak voor inbraak n.v.t. 824, Antonius-Veste 6b1 644,00 644, Werkgroep Beweegtuin n.v.t , Kloosterhof 47? 184, Domus Bona Ventura 25b ,64 568, Burg. Hobusstraat 14? 192, Werkgroep Kunstlint B & N n.v.t ,00 100, Verlichting achterpaden n.v.t , , Burendag/45 jarig jubileum n.v.t , , Aan Stad-Thoês n.v.t. 575,00 312, Domus Bona Ventura 25b , , , ,83 Overleg met de bewonerscommissies heeft in 2015 op afroep plaatsgevonden. Daarnaast heeft het huurdersplatform de contacten met de bewonerscommissies versterkt om zodoende haar draagvlak te vergroten. Belangrijkste aandachtspunten in 2015 waren: Kwaliteit poetsen; de schoonmaakcontracten Opbouw servicekosten. In woongebouwen zonder algemene ruimte wordt ernaar gestreefd één van de huurders als vaste contactpersoon te hebben met betrekking tot het beheer van de gemeenschappelijke voorzieningen van het woongebouw. Digitaal klantenpanel In 2015 hebben we een start gemaakt met het digitaal klantenpanel. Voor de evaluatie van ons serviceabonnement voor huurders hebben we 567 huurders bevraagd. 139 huurders hebben gereageerd op de digitale vragenlijst. De conclusies van de enquête zijn meegenomen in de aanpassingen van het abonnement. De ervaringen met deze vorm van huurders betrekken bij onderwerpen is positief bevallen en zullen we in 2016 voortzetten. samenwerking met Onze stakeholders Onze belangrijkste stakeholders op lokaal niveau zijn de gemeente, de zorg- en welzijnsorganisaties en de 2 collega-corporaties (Wonen Limburg en Wonen Zuid). Samenwerking met hen is essentieel om samen een goed aanbod op het gebied van wonen, welzijn en zorg in Nederweert te kunnen blijven garanderen. Samenwerking met de gemeente Nederweert De gemeente Nederweert en de woningvereniging zijn voor wat betreft de sociale volkshuisvesting elkaars voornaamste partners. In 2012 zijn, uitgaande van het ondernemingsplan, de prestatieafspraken voor de komende vier jaar door beide partijen vastgelegd. Met de start van het nieuwe college heeft in het najaar 2014 een evaluatie en actualisatie van deze afspraken plaatsgevonden. In aansluiting op de eisen van de Woningwet per 1 juli 2015 is afgesproken dat we 2016 als proefjaar gebruiken om samen met het huurdersplatform de prestatieafspraken te herijken. Op bestuurlijk niveau vindt in beginsel één maal per half jaar overleg plaats tussen de gemeente Nederweert en woningvereniging; Ambtelijk is er per kwartaal een overleg, waarin de prestatieafspraken worden gemonitord. Belangrijke onderwerpen in 2015: Wonen Regionale structuurvisie Wonen, Zorg en Woonomgeving; lokale kwaliteitsenvelop Woningwet en de implementatie van de lokale prestatieafspraken Overleg regionale prestatieafspraken Midden-Limburg Ontwikkelingen woningmarkt Nederweert; betaalbaarheid. Leefbaarheid/kleine kernenbeleid Kleine kernenbeleid: De kracht van het dorp; opstart dorpsteam Ospel en Budschop Deelname overleg initiatief herinvulling terrein de Bengele (sport, recreatie, kinderboerderij) Deelname operationele werkgroep inbraakpreventie/veiligheid. Zorg/Welzijn: Vangnetoverleg WMO-beleid; deelname WMO-platform Project buurtbemiddeling Huisvesting van statushouders Herbestemming pand bibliotheek centrum Nederweert; opstarten haalbaarheidsonderzoek met verschillende partijen, waaronder de woningvereniging. Samenwerking Ouderenzorg: Zo lang mogelijk thuis blijven wonen In juni 2006 heeft de woningvereniging een samenwerkingsintentie vastgelegd met Land van Horne, waarbij beide partijen zich inspannen om in samenwerking met elkaar een passend pakket van woon- en zorgvoorzieningen te realiseren voor de gemeente Nederweert. In september 2013 heeft de oplevering van het nieuwe Sint Joseph plaatsgevonden. Daarmee is het totale plan woonservicezone, waarin de woningvereniging afgelopen jaren ook enkele projecten heeft gerealiseerd, opgeleverd. Gezien de veranderingen in de indicatie voor zorg zullen steeds meer ouderen met verpleegbehoefte thuis moeten blijven wonen. Nederweert kent de komende jaren een toenemende vergrijzing: Het aantal 75 plussers neemt de komende 10 jaar toe van 1000 (7.2%) naar 1600 (12.8%). Naar verwachting zullen dan ook steeds meer ouderen aangewezen zijn op verpleegzorg aan huis. Met het oog hierop zullen de 24 aanleunwoningen St. Joseph gerenoveerd worden dat gewenste verpleegzorg aan huis geleverd kan worden. Stichting Pedagogisch Sociaal Werk (PSW) Midden-Limburg De stichting PSW Midden-Limburg richt zich op de zorg voor mensen met een beperking. Met de woningvereniging bestaat al een aantal jaren een goede relatie, waarbij de woningvereniging de huisvesting levert. De samenwerking met PSW is in 2005 in een samenwerkingsovereenkomst geformaliseerd. We verhuren 8 woningen en 68 wooneenheden in complexen aan PSW ten behoeve van hun cliënten. Er worden 8 woningen aan individuele cliënten van PSW verhuurd. Daarmee wordt uitvoering gegeven aan het rijksbeleid, waarin wordt ingezet op scheiden van wonen en zorg. Op aanvraag van PSW wordt onderzocht of een gedeelte van de woningen kan worden omgezet op naam van de individuele cliënten. Op basis van de passendheidscriteria zal gekeken worden of dit mogelijk is. Afstemmingsoverleg Begeleid Wonen Daarnaast participeert de woningvereniging actief in het afstemmingsoverleg begeleid wonen vanuit de gemeente Nederweert, waaraan diverse hulp- en zorginstellingen deelnemen. Partners hierin zijn: PSW, PGZ, Mensana, Wonen Plus, Maatman Zorggroep, SGL, De van Tongerloo Zorggroep, CMA, politie, gemeente Nederweert, gemeente Weert, Wonen Limburg en Woningstichting St. Joseph. In 2015 zijn geen woningen aangeboden (in , in en in ). 18 Woningvereniging Nederweert JAARverslag

11 LEGITIMATIE: SAMENWERKING, OVERLEG EN PARTICIPATIE woonzorgcomplex aan stad-thoês : samen delen en maatwerk Dit woon-zorgcomplex (realisatie in 2004), bestaande uit 39 appartementen met 24 uurszorg vanuit Land van Horne, heeft sinds 2011 te maken met wisselende leegstand. Er blijken soms te weinig ouderen met een zorgindicatie te zijn. Overige senioren hebben nog geen interesse om in dit complex te gaan wonen; Zij hebben een negatieve associatie bij wonen in een woon-zorgcomplex. Om leegstand tegen te gaan is met andere zorginstellingen en Land van Horne gekeken naar mogelijke cliënten, die passend zouden kunnen wonen in dit complex. In 2012 zijn 5 nieuwe bewoners geplaatst die elk individueel zorg krijgen vanuit verschillende instanties. In 2013, 2014 en 2015 heeft geen plaatsing plaatsgevonden. Er was genoeg vraag vanuit senioren met een zorgvraag. Op verzoek van Land van Horne zijn in 2015 oriënterende gesprekken opgestart met als inzet de 24 uurs zorg voor het woonzorgcomplex anders te gaan invullen. Gezien de kosten wil Land van Horne deze zorg gaan integreren in het zorgteam, dat opereert vanuit St. Joseph in Nederweert. De bewonerscommissie en huurders worden betrokken bij de uitwerking van deze voorstellen. Implementatie hiervan wordt voorzien in III onze VastgoedportefeuIlle: focus op duurzame exploitatie structuurvisie wonen, zorg en woonomgeving midden-limburg Voor de regio Midden-Limburg, bestaand uit 7 gemeenten, is eind 2014 de structuurvisie Wonen, Zorg en Woonomgeving vastgesteld. samenwerking met Collega CorporatIes regionale overlegtafel midden-limburg: op weg naar regionale prestatieafspraken De regionale structuurvisie Wonen, Zorg en Woonomgeving voor Midden-Limburg is eind 2014 vastgesteld. De 7 woningcorporaties in dit gebied, waaronder de woningvereniging, hebben hun krachten gebundeld en willen zo de toekomstige invulling en programma s voor wonen op elkaar afstemmen. In aansluiting op de Woningwet willen we voor Midden-Limburg komen tot regionale prestatieafspraken. Samen met de betrokken gemeenten en de betreffende huurdersoverlegorganen is medio 2015 een start gemaakt met dit proces. Streven is om de regionale prestatieafspraken in de loop van 2016 te hebben vastgelegd. domaas: samenwerking op thema s woningwet Woningvereniging participeert actief in het samenwerkingsverband vereniging DOmaas, waarin per kleine Limburgse woningcorporaties deelnemen. Het uitwisselen van kennis en kunde staat centraal. In 2015 heeft de focus gelegen op Woningwet, waarbij in wisselende samenstelling de voorbereiding voor de marktwaardering en de wijze, waarop beleidsmatig en operationeel passend toewijzen kan worden ingevoerd ter hand is genomen. plw: platform limburgse woningcorporaties De woningvereniging is verder lid van het Platform Limburgse Woningcorporaties (voorheen Aedes kieskring Limburg) waarin dit jaar onder andere aan de orde kwamen het Rijksbeleid met de actuele dossiers Woningwet, bedrijfsvoering en maatschappelijk ondernemerschap. Apart project vanuit het PLW is het project Zonnig Limburg, waaraan de woningvereniging deelneemt. aedes: actieve deelname mkw en werkgroepen Er wordt actief deelgenomen aan het netwerk MKW (platform voor midden en kleine woningcorporaties). Vanaf december 2015 is de directeur voorzitter van het MKW bestuur, waarvan een kleine 100 corporaties, verspreid over heel Nederland lid zijn. Kennisuitwisseling en belangenbehartiging van de kleinere corporaties staat centraal binnen het MKW. In 2015 heeft voor de 3de maal de cursus Corporatiebestuurder nieuwe stijl plaatsgevonden in samenwerking met TIASS. Thema s die verder in 2015 aan bod zijn gekomen zijn: Marktwaarde Leiderschap in een veranderende omgeving Huurdersparticipatie en integriteitsmanagement. Verder heeft de directeur binnen Aedes in 2015 deelgenomen aan de klankbordgroep Cultuur en gedrag, waarvoor in 2015 intervisiebijeenkomsten voor directeur-bestuurders zijn opgezet, onder begeleiding van bureau Berenschot. ambities structuurvise De kansen en risico s voor het gebied Midden Limburg liggen verdeeld over de 7 verschillende gemeenten. Algemeen zijn er 10 ambities uitgesproken in de structuurvisie, die als toetsingskader kunnen gaan dienen voor de beleidsontwikkeling en uitvoering de komende jaren. hoofdlijnen daarin zijn: Een kwantitatieve en kwalitatieve opgave voor de woningmarkt. De geplande uitbreiding voor de gehele regio van woningen zal met 4000 à 5000 woningen binnen 10 jaar moeten zijn teruggebracht Meer focus op transformatiemogelijkheden bestaand (zorg)vastgoed Verduurzaming bestaande woningvoorraad Verbinding tussen Wonen, Zorg en Welzijn, met het oog op het toenemend aantal ouderen en de veranderingen in de regelgeving voor zorg Focus op leefbaarheid en voorzieningen, gezien het grote aantal kleine kernen in het gebied. 20 WONINGVERENIGING NEDERWEERT JAARVERSLAG

12 ONZE VASTGOEDPORTEFEUILLE: focus op duurzame exploitatie ONZE VASTGOEDPORTEFEUILLE: focus op duurzame exploitatie Lokale kwaliteitsenvelop: Nederweert In de structuurvisie is per gemeente een kwaliteitsenvelop opgesteld. Nederweert valt in het stedelijk gebied Weert/Nederweert. Door de goede verbindingen en de groene, landelijke ligging wordt dit gebied steeds aantrekkelijker als woongebied voor forenzen uit Zuid-Oost Brabant. Nederweert is van oudsher een kopersmarkt, waarbij sociale huuraandeel rond de 22% ligt, waarvan ruim 70% eigendom van de woningvereniging is. In tegenstelling tot andere gemeenten in deze regio verloopt de verkoop uit de portefeuille van de woningvereniging positief. Zoals in heel Nederland zal ook in Midden - Limburg de demografische ontwikkeling echter leiden tot de afname van het aantal inwoners. Van ruim inwoners neemt het aantal geleidelijk af naar in 2030 tot in Ontgroening en vergrijzing zorgt voor een toenemend aantal huishoudens van hoge leeftijd. Nederweert kent nu al 7.2% senioren met een leeftijd van 75plus. Over 10 jaar is dit toegenomen met ruim 5% naar 12.8%, van naar ruim Als gevolg van verdunning in de gezinsomvang groeit de woonruimtebehoefte tot ± 2025 heel licht. Daarna neemt de vraag naar woonruimte echter snel af. Ambities Wonen Zorg en Woonomgeving voor Nederweert: De ambities, samengevat voor Nederweert komende 10 jaar: Uitbreidingspotentieel van 400 tot 520 woningen Samenhangend, divers pakket wonen - zorg Leefbaarheid/voorzieningen kleine kernen Onze portefeuillestrategie tot 2020: gerichte transformatie woningvoorraad voor jongeren/1 persoonshuishoudens Eind 2015 is ons nieuwe ondernemingsplan afgerond. Op basis hiervan zal onze portefeuillestrategie op complexniveau in 2016 worden herbezien. Beleidsuitgangspunten ondernemingsplan voor herijking portefeuillestrategie: Focus op toenemende vraag jongeren en 1 persoonshuishoudens Vergroten betaalbare voorraad in relatie tot passendheid voor de lagere inkomens Verkoopvijver aanpassen aan gewenste investeringen op middellange termijn Vergroten keuzemogelijkheden vraaggestuurd binnenonderhoud Sturen op kostendekkende exploitatie. Resultaat: complexbeheerplannen met rendement prestaties inzichtelijk gemaakt en onderhoudsstrategie/huurbeleid en verkoopbeleid daarop afgestemd. Onze woningvoorraad Het huidig bezit Het woningbezit naar type en kerkdorp is in het verslagjaar gewijzigd als gevolg van de verkoop van 13 woningen uit het verkoopprogramma. Er zijn geen panden aangekocht. Overzicht naar wijk en type woning gezinsw. Sen. w. 1-2 w. A.l.w. Eenh. begeleid.w Zorgw. Woonwagens Totaal Nederweert Ospel Budschop Eind Leveroij Ospeldijk Totaal De gezinswoningen kunnen omschreven worden als traditionele woningen met drie of vier slaapkamers waarvan er halfvrijstaand (493) zijn en geschakeld (247) De 1-2 woningen, bedoeld voor alleenstaanden, zijn voornamelijk gelegen in gestapelde bouw tot maximaal drie bouwlagen De seniorenwoningen betreft voor een groot deel gelijkvloerse woningen met twee slaapkamers, halfvrijstaand (191) of geschakeld (75). Daarnaast zijn er 198 appartementen verspreid over verschillende complexen. 26 Appartementen bevinden zich in 2 complexen waarbij geen lift aanwezig is. Deze appartementen worden bij mutatie gelabeld voor 1-2 persoonshuishoudens. Overzicht naar huurklasse (in euro) en type woning: Huurklasse Gezinsw. Sen. w. 1-2 w. A.l.w. Eenh. begeleid.w Zorgw. Woonwagens Totaal < 403, < 403,06 en < 618, < 618,24 en < 710, < 710, Totaal Naast de verhuur van 5 woonwagens worden 17 standplaatsen voor woonwagens verhuurd. Van de woningen zijn er 176 voorzien van een garage. Ons Huurbeleid: naar een duurzame exploitatie Kwaliteit woningen versus betaalbaarheid Onze woningen hebben een meer dan gemiddeld kwaliteitsniveau, waardoor op basis van de woningwaardering de huurprijzen hoog boven de niet DAEB-grens zouden uitkomen. Omdat we ons richten op de huurders, die gezien hun inkomen en achtergrond, afhankelijk zijn van de sociale huurmarkt wordt de huur bewust onder de niet-daeb grens gehouden. Doordat veel huren nog te laag waren is afgelopen jaren bewust ingezet op het verhogen van de huren, zodat onze inkomsten meer in lijn komen met onze uitgaven. Door huurharmonisatie en jaarlijkse huurverhoging komt onze gemiddelde huurprijs voor sociale huurwoningen nu uit 492,- (62% MRH). Huurharmonisatie bij mutatie in 2015 is van de 64 vrijgekomen woningen voor 43 woningen de huurprijs geharmoniseerd naar de gewenste huurprijs. In totaal leverde dit extra huurinkomsten op van ,92 op jaarbasis Jaarlijkse huurverhoging, gemiddelde maximale benutting wettelijke mogelijkheden voor alle DAEB woningen In 2015 bedroeg de gem. huurverhoging 2,5%. 22 Woningvereniging Nederweert JAARverslag

13 ONZE VASTGOEDPORTEFEUILLE: focus op duurzame exploitatie ONZE VASTGOEDPORTEFEUILLE: focus op duurzame exploitatie Geen inkomensafhankelijke huurverhoging Met betrekking tot de mogelijkheid vanuit het Rijk om inkomensafhankelijke huurverhoging te vragen aan huurders, met een inkomen boven de is bewust gekozen geen gebruik te gaan maken van deze mogelijkheid. Bij de voorbereidingen van de huurverhoging 2015 is, anticiperend op het conceptvoorstel van het Rijk gekozen voor de verhoging van alle huren met 4% en nog geen inkomensafhankelijke huurverhoging door te voeren voor de inkomensgroepen > en > We willen naar onze huurders, die vaak al jarenlang trouwe huurder zijn, een consistent huurbeleid voeren en ons daarbij niet alleen laten leiden door (financiële) beleidsprikkels vanuit het Rijk. Voor huurders met een hoger inkomen dient ook een alternatief op de Nederweertse woningmarkt te zijn. Duurdere huur is nauwelijks aanwezig. Het maximum aan dure huur voor de Nederweertse markt bedraagt 800 à 850, mits in het centrum van Nederweert gelegen. Wel zijn deze huurders potentiële kopers voor onze te koop staande woningen in de bestaande voorraad. De succesvolle verkoop de afgelopen jaren bevestigt deze aanpak. Het nieuwe verkoopprogramma is januari 2012 opgestart en is bijzonder positief verlopen. Door de verkoop van de afgelopen jaren hebben we weer een financiële buffer opgebouwd die we komende jaren kunnen inzetten voor gewenste investeringen in onze woningvoorraad. We hebben met ingang van 2016 onze verkoopdoelstelling teruggebracht naar 7 woningen met een gewenste verkoopopbrengst van 1 mln euro. In 2016 wordt onze strategische vastgoedportefeuille doorgelicht. Daaraan gekoppeld zal ons verkoopprogramma wellicht worden aangepast. Uiteindelijk resultaat verkoop 2015 Aantal: 13 woningen, waarvan 1 aan zittende huurders (7,7%) Totale verkoopbedrag Netto opbrengst Huurprijsaanpassingen De huursomaanpassing per 1 juli 2015 bedroeg 2,5%. Er is geen differentiatie toegepast. De gemiddelde huur- en puntprijzen per 1 juli 2015 bedroegen: Gezinswoningen 516,89 / 2,97 Seniorenwoningen traditioneel 458,79 / 3,29 Gestapelde bouw 584,77 / 4, woningen 345,30 / 3,45 Tegen de huuraanpassing per 1 juli 2015 zijn geen bezwaren gemaakt. Huren van commerciële ruimtes worden jaarlijks geïndexeerd met het Consumenten Prijs Indexcijfer (CPI). Uitgangspunten huurbeleid vanaf 2016: Realiseren maatschappelijke opgave Afgeleid van ons nieuwe ondernemingsplan en de rijksmaatregelen met betrekking tot passendheid hebben wij in het najaar van 2015 ons huurbeleid bijgesteld. Om betaalbare woningen voor diverse doelgroepen te kunnen blijven realiseren willen we onze huren aftoppen op de maximale huurprijs, die gekoppeld is aan de huurprijscategorie, waarbinnen de huidige woning valt. Daarmee blijft 80% van onze woningen binnen het betaalbare segment, waarvoor ook huurtoeslag verkregen kan worden. Daarnaast houden we ook huurwoningen beschikbaar voor de secundaire doelgroep. Ons verkoopbeleid: Doelstelling 150 woningen. realisatie 103 waarvan 39 (38%) aan zittende huurders Vanuit strategisch en financieel oogpunt worden door de woningvereniging komende jaren woningen afgestoten. Onze financiële situatie, vroeg extra inkomsten. Door de verkoop van woningen hebben we deze gekregen. Om de snelheid van de verkopen te verhogen is besloten onze potentiële verkoopportefeuille uit te breiden van 125 woningen naar 380 woningen. De woningen zullen verkocht worden aan zittende huurders en bij mutatie. Dit programma is eind 2012 bijgesteld, op basis van de complexbeheerplannen/rendementsmogelijkheden. Maximaal worden er 150 woningen verkocht (10% van onze portefeuille) waarbij we ook gespikkelde verkoop in complexen toestaan. Voor zittende huurders geldt een 10% kortingsregeling. Starters op de woningmarkt kunnen vanaf januari 2012 ook gebruik gaan maken van de startersregeling, die de gemeente Nederweert heeft vastgesteld. Deze startersregeling geldt ook voor kopers van een woning van de woningvereniging. Resultaat totale verkoop eind 2015 Te verkopen woningen: 150, waarvan 103 woningen verkocht (69%) Aan zittende huurders: 39 (38% van de verkochte woningen) Startersregeling gemeente: 8 kopers hebben gebruik gemaakt van de startersregeling, die via de gemeente wordt aangeboden. Bouw van woningen, bestemd voor verkoop: Afstoten dure appartementen Het bouwen van woningen voor de verkoop is geen onderdeel van de strategie van Woningvereniging Nederweert. In 2011 is er wel voor gekozen om de 10 nieuwbouwappartementen, gelegen aan het Aerthijsplein, alsnog te koop aan te bieden, omdat dit dure huursegment niet past binnen onze vastgoedportefeuille. In 2011 is appartement 4b3 verkocht en in 2015 de appartementen 4b2 en 4c1. Ultimo 2015 zijn er 3 woningen verkocht in dit complex, met vooruitzicht op aantrekkende verkkoop in 2016 Aankoop van woningen Het beleid is niet gericht op het verwerven van bestaand bezit van derden, tenzij dit noodzakelijk is voor het realiseren van nieuwbouw op herontwikkelingslocaties. In 2015 hebben we in dat kader géén woningen aangekocht. Onze nieuwbouwportefeuille en ontwikkeling: pas op de plaats De afgelopen jaren is prioriteit gegeven aan het gezond maken van ons financiële huishoudboekje. Investeringen zijn beperkt geweest en de financiering hiervan wordt uit eigen middelen gedaan. Het kabinetsbeleid, met een zwaar verhoogde verhuurdersheffing, heeft als gevolg dat we een gedeelte onze verkoopopbrengsten moeten reserveren voor de betaling van deze heffingen. Eind 2012 is besloten om pas op de plaats te maken voor de uitvoering van de geplande nieuwbouwlocaties. Als lokale volkshuisvester blijft de woningvereniging wel betrokken bij de verschillende ontwikkelingen in de gemeente. In goed overleg met de gemeente wordt de voortgang en ontwikkeling van locaties met elkaar besproken en afgestemd. 24 Woningvereniging Nederweert JAARverslag

14 ONZE VASTGOEDPORTEFEUILLE: FOCUS OP DUURZAME ExPLOITATIE stand van zaken ontwikkelportefeuille IV ons woningaanbod Bredeweg: Gezien de financiële positie van de woningvereniging was aanvankelijk in 2011 besloten deze locatie af te stoten, mits er een passend plan op gerealiseerd kon worden. De in 2013 opgestarte besprekingen met een projectontwikkelaar zijn begin 2015 beëindigd zonder concreet plan. De grondpositie is in portefeuille gehouden. In aansluiting op ons nieuwe ondernemingsplan, dat eind 2015 is vastgesteld, is besloten om verder te onderzoeken of deze locatie in eigen beheer te ontwikkelen is. Begin 2016 is een haalbaarheidsstudie opgestart, waarbij de mogelijkheden voor flexibele bouw wordt uitgewerkt, gericht op de doelgroep jongeren en in het lage huursegment. Daarmee kunnen we tegemoet komen aan de actuele vraag naar betaalbare huisvesting voor alleenstaande jongeren. Ook kan daarbij een combi worden gemaakt met de toenemende vraag voor huisvesting van 1 persoonshuishoudens binnen de groep statushouders. Carisplan: In 2014 heeft geen actieve planontwikkeling met derden plaatsgevonden. Ook voor deze locatie is besloten de grondpositie in portefeuille te houden en herbezien, in aansluiting op ons nieuwe ondernemingsplan. In 2016 wordt een haalbaarheidsonderzoek hiervoor uitgevoerd. ons woningaanbodmodel Met ingang van 1 mei 2011 presenteren we ons woningaanbod op onze website, zodat geïnteresseerden zelf actief kunnen reageren. Daarbij zijn bindingseisen losgelaten en kunnen ook gegadigden van buiten Nederweert zich bij ons inschrijven. Ook 1-2 persoonshuishoudens kunnen reageren op gezinswoningen, waardoor we bijdragen aan de huisvesting van jongeren in onze gemeente. Toewijzing gebeurt op basis van inschrijvingsduur en toetsing van het inkomen, conform het Europadossier. Urgentie wordt alleen toegepast bij medische indicatie (op basis van onafhankelijk advies) en bij echtscheiding, indien het gezin al woonachtig is in Nederweert. Vooralsnog is niet gekozen voor participatie in het provinciale woningaanbodmodel Thuis in Limburg vanwege de hoge bijdrage. Op de lokale markt hebben wij immers nog geen leegstand in onze verhuur, waardoor er nog geen noodzaak is om ons aanbod uit te breiden naar provinciaal niveau. 5 woonwagenstandplaatsen: In de nieuwbouwlocatie Hoebenakker was afgesproken dat er een locatie voor 8 standplaatsen voor woonwagens zou worden gerealiseerd. Met de gemeente is in 2011 onderzocht, mede in het kader van regulering van het aantal woonwagenplaatsen, op welke wijze een kwalitatieve invulling gegeven kan worden aan de locatie. Dit heeft geresulteerd in het aanpassen van het aantal standplaatsen op deze locatie van 8 naar 5, waarbij de verhuur van de standplaatsen door de woningvereniging geschiedt. Op de huurstandplaatsen kunnen dan woonwagens in de koopsector worden gerealiseerd. December 2011 is hierover overleg opgestart met de ingeschrevenen voor de locatie. De ingeschrevenen zijn een juridische procedure gestart tot aan de Raad van State. Op basis van de uitspraak van de Raad van State in februari 2014 dient de gemeente hernieuwd onderzoek te doen naar de behoeften onder de doelgroep en de gewenste invulling van woonwagenplaatsen hiervoor. Van de beoogde doelgroep, 7 huishoudens in totaal, wonen inmiddels 5 huishoudens als overbrugging in een sociale huurwoning van de woningvereniging. 2 huishoudens wonen op een woonwagenkampje, op een door de gemeente gedoogde plek. woningzoekenden Overzicht aantal ingeschrevenen naar soort woning per ultimo per einde Gezinswoningen Seniorenwoningen woningen Zorgwoningen totaal Overzicht nieuwe inschrijvingen naar inkomen Doelgroep niet doelgroep Gez.w Sen.w w Zorgw totaal aandachtspunt De vraag naar woningen voor senioren- en zorgwoningen blijft onveranderd groot (71,7% van de woningzoekenden). Bij de toewijzing van seniorenwoningen wordt steeds meer gelet op leeftijd en (medische) urgentie. We zien echter dat met name bij senioren het inkomen afwijkt van de inkomenstoets conform BBSH, gekoppeld aan de huurtoeslaggrens. De actieve woningvraag binnen de categorie senioren en zorg is echter laag en neemt ook af naarmate mensen ouder worden. Vaak zien we dat de verhuiswens pas werkelijkheid wordt als het voor de woningzoekende echt noodzakelijk is. 26 WONINGVERENIGING NEDERWEERT JAARVERSLAG

15 ONS WONINGAANBOD ONS WONINGAANBOD Mutaties: Woningaanbod voor verhuur In 2015 kwamen 77 woningen vrij (5,4%). Hiervan werden 13 woningen gereserveerd voor verkoop, 64 woningen werden voor de verhuur aangeboden. Aandachtspunt: Passendheid en huurprijzen In ons nieuwe huurbeleid hebben we gekozen voor het behoud van het betaalbare segment in onze huurwoningen. Daarmee kunnen we voldoen aan de passendheidstoets en bedienen we onze primaire doelgroep. De investeringsruimte zal hierdoor beperkt worden. Overzicht woningmutaties naar type woning Mutaties Gezinswoningen Seniorenwoningen woningen Aanleunwoningen Zorgwoningen Beleid wonen Woonwagen/standpl Totaal Splitsing DAEB niet DAEB: Van de 64 mutaties waren 3 mutaties (seniorenwoningen/ penthouses Antonius-Veste) niet DAEB Mutatiegraad: 4,3% 5,4% Urgentie: 33,3% (21 van 63) 21,9% (14 van 64) Weigering: 21,3% (17 van 80) 22,0% (18 van 82) Aansluitende verhuur: 87,3% (55 van 63) 93,8% (60 van 64) Huurderving: 1,3% 1,1% Passendheid: 54,0% (34 van 63) 56,3% (36 van 64) Staatssteun criterium: 100% (63 van 63) 96,9% (62 van 64) Overzicht toewijzing woningen volgens passendheidscriterium BBSH (62.5%) Eenpersoonshuishoudens Goedkoop Betaalbaar Duur Totaal Leeftijd Inkomen = < 403,06 > 403,06 - = < 576,87 > 576,87 < 65 jaar < , *1 11 > ,00 *1 *2 4 7 > 65 jaar <21.950, *11 17 > ,00 *0 *2 2 4 Tweepersoonshuishoudens goedkoop Betaalbaar Duur Totaal Leeftijd Inkomen = < 403,06 > 403,06 - = < 576,87 > 576,87 < 65 jaar < , *3 6 > ,00 *0 *1 0 1 > 65 jaar < , *3 6 > ,00 *0 *0 2 2 Drie- en meerpersoonshuishoudens Goedkoop Betaalbaar Duur Totaal Leeftijd inkomen = < 403,06 > 403,06 - = < 618,24 > 618,24 < 65 jaar < , *4 9 > ,00 *0 *0 1 1 > 65 jaar < , *0 0 > ,00 *0 *0 0 0 Totaal alle huishoudens 8 (*1 + 7) 25 (*5 + 20) 31 (*22 + 9) 64 (* ) De met * weergegeven aantallen, totaal 28, geven het aantal niet passende toewijzingen aan (in 2014: 29). De mutatiegraad ligt al jaren beneden het gemiddelde in de sector. Dit hangt deels samen met ons bezit, dat voor een groot deel bestaat uit gezinswoningen. We hebben weinig appartementen bedoeld voor de jonge startersmarkt, waarin gemiddeld meer doorstroom, dus mutatie plaatsvindt. De vrijkomende woningen ten behoeve van verhuur (64 mutaties) hebben we aangeboden aan 82 woningzoekenden waarvan er 18 de aanbieding niet hebben geaccepteerd. Dit betekent een weigering percentage van 22,0% (in 2014: 21,3%). De meest voorkomende weigeringen betreffen dat de woning te klein gevonden wordt, de woning te duur is in relatie tot de betaalbaarheid of persoonlijke omstandigheden. Huurderving: 1,1% totale huursom ( ,- 2014: ). De daling wordt vooral veroorzaakt door verkoop van twee (leegstaande) niet-daeb appartementen Aerthijsplein. Mutaties als gevolg van sloop In 2015 zijn géén huishoudens vanwege sloop verhuisd. Uitvoering van het toewijzingsbeleid: Passendheid 56,3% We signaleren een toenemend spanningsveld tussen ons huurbeleid, waarop we sturen op hogere huurinkomsten ten behoeve van onze kasstromen en de bereikbaarheid van de woningen voor de inkomensgroep tussen en die niet in aanmerking komen voor huurtoeslag. In 2012 is besloten de huren van gezinswoningen en seniorenwoningen bij mutatie te verhogen, zodat de verhouding tussen woningwaardering en rendement verbeterd wordt. De hogere huren geven dan ook een realistischer beeld van de prijs-kwaliteitsverhouding voor onze woningen, die een hoge kwaliteit hebben. Redenen voor de niet passende toewijzing: Er is 1 goedkope woning die niet toegewezen is aan de primaire doelgroep (in 2014: 3) als gevolg van: - Woningruil (overlastcasus) Er zijn 5 betaalbare woningen die niet toegewezen zijn aan de primaire doelgroep (in 2014: 0) als gevolg van: - Urgentie: 3 medische omstandigheden senioren - Inwonende zoon (overlijden ouders) - Geen reden De toewijzing van 22 dure woningen aan de primaire doelgroep (in 2014: 26) zijn toegewezen op basis van: - 9 medische omstandigheden senioren - 2 echtscheidingsurgenties met kinderen - 3 gezinnen statushouders - 5 verkoop eigen woning - 1 penthouse (dure huur/ vermogen) - 1 woningruil - 1 huishoudens zonder verdere reden 28 Woningvereniging Nederweert JAARverslag

16 ONS WONINGAANBOD ONS WONINGAANBOD Aandachtspunt: Reduceren urgentie Omdat ruim 20% van onze nieuwe verhuur gerelateerd is aan urgenten hebben we in 2015 ons urgentiebeleid herzien. Alleen gezinnen in echtscheiding met kinderen, die woonachtig zijn en in Nederweert en daar ook willen blijven wonen, komen nog in aanmerking voor urgentie. Senioren krijgen op basis van hun vraag, gekoppeld aan een CIZ indicatie maatwerk aangeboden. Bij huurachterstanden wordt een actieve en oplossingsgerichte houding aangenomen. Er wordt overleg gepleegd met de betreffende huurders en eventueel bijstandsorganisaties. De ervaring leert dat het vangnetoverleg een positieve bijdrage levert aan het beheersbaar houden van huurachterstanden. Door korte lijnen kan snel hulp worden geboden op het vlak van schuldhulpbegeleiding en budgetbeheer waardoor hoge huurachterstanden en ontruimingen zoveel mogelijk worden voorkomen. Staatssteuncriterum: 96,9% in 2015 (100,00% in 2014) Bij de toetsing van passende toewijzing in het kader van staatssteuncriteria, is het criterium dat 90% van de toewijzingen (huurprijs < 710,68) aan personen met een belastbaar inkomen beneden ,- moet plaatsvinden. Over 2015 voldeed nagenoeg 100,00% van onze toewijzingen aan dit criterium. Wij verwachten dat we, met de toepassing van de regelgeving staatssteundossier, ook in 2016 de markt voor lage inkomensgroepen voldoende kunnen bedienen. We verwachten wel dat er een langere wachttijd kan ontstaan, gezien de opgelegde koppeling vanuit het Rijk tussen huurders met huurtoeslag en passendheidstoets. Huurachterstand DAEB-niet-DAEB Het percentage huurachterstand is gelijk gebleven op 0,86% ultimo 2015 (0,86% ultimo 2014). In de rapportages is nog geen onderscheid gemaakt tussen huurachterstand bij DAEB niet DAEB. Dit zal in 2016 in de rapportages worden opgenomen. Kerncijfers: Invorderingen via de deurwaarder bedraagt 3 in 2015 (10 in 2014) WSNP: Eind 2015 zitten 4 van onze huurders in de Wet Schuldsanering Natuurlijke Personen MSNP: Eind 2015 zitten 6 van onze huurders in de Minnelijke Schuldsanering Natuurlijke Personen Bewindvoering: Eind 2015 staan 54 van onze huurders onder bewindvoering Ontruiming 0 in 2015 (1 in 2014; 1 in 2013; 2 in 2012; 0 in 2011). Toewijzing bijzondere doelgroepen: 10 woningen (15,6%) Van de 64 mutaties zijn 10 woningen (15,6%) toegewezen aan bijzondere doelgroepen. Het aantal dossiers onder bewindvoering is de laatste jaren redelijk stabiel. Het aantal voorstellen voor een MSNP ligt hoger dan voor een WSNP. Asielzoekers en statushouders: 8 In het verslagjaar zijn 8 woningen rechtstreeks verhuurd aan statushouders. Regionaal voldoen we jaarlijks (ruimschoots) aan de taakstelling (± 14 personen per half jaar); Ultimo 31 december 2015 was onze taakstelling gerealiseerd. Vrouwenopvang (Blijf van mijn Lijf): 0 In het verslagjaar zijn geen woningen rechtstreeks verhuurd aan vrouwen uit opvanghuizen omdat er geen vraag was (taakstelling is vraaggestuurd). Begeleid wonen OGGZ (Openbare geestelijke gezondheidszorg): 2 In het verslagjaar zijn 2 nieuwe woningen toegevoegd aan instellingen voor begeleid wonen/ maatschappelijke opvang. Ons betalings- en incassobeleid Overzicht huurbetaling (x 1.000) Huuromzet (bruto) Toename Achterstand Vooruitbetaling De huur is maandelijks bij vooruitbetaling verschuldigd met uitzondering van 64 oudere huurovereenkomsten, destijds overeengekomen met de gemeente Nederweert. De huurinning verloopt over het algemeen goed. Ultimo 2015 maakte 79% van de huurders van de mogelijkheid van automatisch incasso gebruik. 30 Woningvereniging Nederweert JAARverslag

17 ONS ONDERHOUD: KETENSAMENWERKING V ons onderhoud: KetensamenwerKIng Vanaf oktober 2013 is gestart met van Heur Bouw & Onderhoud. Medio februari 2014 is Maasveste Berben Bouw gestart als tweede ketenpartner. De resultaten zijn positief, met name in de afhandeling naar de klant toe. Klanttevredenheid KPI onderhoud: norm 8 (reparatie) 7 (vertrekkende huurder) 8 (nieuwe huurder) ons onderhoudsbeleid: sober en KeuzeVrIjheId Voor de huurder De negatieve effecten van de verhuurdersheffing en de verhoogde saneringssteun is niet zonder gevolgen voor de financiële stabiliteit van de woningvereniging. In het verbeterplan, dat najaar 2012 is opgesteld, zijn dan ook enkele noodzakelijke maatregelen getroffen in het onderhoudsbeleid, om zodoende de uitgaven voor onderhoud komende jaren te kunnen spreiden. Daarbij is ingezet op een sober, doelmatig onderhoud waarbij de basiskwaliteit is gegarandeerd. Door een kritische inkoop en ketensamenwerking met onderhoudspartijen zijn de totaalkosten gereduceerd en is het budget voor onderhoud afgenomen met zo n 25%. Voor het binnenonderhoud is gekozen voor een vraaggestuurde aanpak. Daarmee bieden we huurders zelf de keuze voor het al dan niet vernieuwen van keuken, badkamer en wc, binnen de gestelde beleidskaders. De praktijk laat zien dat slechts een beperkt aantal huurders jaarlijks gebruik maakt van dit aanbod. We zien dat veel huurders de afgelopen jaren zelf hebben geïnvesteerd in hun woning, waardoor deels het onderhoud door de woningvereniging vooralsnog niet noodzakelijk is. Door deze aanpak hebben we op het budget voor planmatig onderhoud flink kunnen bezuinigen. herijking vastgoedportefeuille in 2016 Op basis van ons ondernemingsplan wordt in 2016 onze vastgoedportefeuille doorgelicht en zullen we, op basis van de veranderende vraag en beleidskaders, nieuwe afwegingen maken voor de gewenste portefeuille. Op basis van deze afwegingen zal ons meerjarenonderhoudsprogramma ook in 2016 worden bijgesteld. dagelijks onderhoud: KetensamenwerKIng Bij de organisatieveranderingen is in 2013 gekozen voor het uitbesteden van ons onderhoud aan 2 ketenpartners. We werken inmiddels al ruim 3 jaar samen en met name in het dagelijks onderhoud wordt dit door ons en de huurders als een positieve ontwikkeling gezien. scherpe inkoop: kostenbesparing Reparatieverzoeken en mutaties worden voor een vaste prijs op jaarbasis afgerekend, waarbij de opdrachtnemer het risico neemt bij overschrijding van dit bedrag. Bij onderschrijding van budget wordt het verschil verrekend tussen de woningvereniging en de aannemer. Vraaggestuurd binnenonderhoud en extra s die door de huurder zelf worden betaald worden geoffreerd op basis van een vastgesteld prijzenboek. De totale, structurele besparing op onderhoud door ketensamenwerking bedraagt op jaarbasis. Korte lijnen voor de klant; sturen op KpI s (Kritieke prestatie-indicatoren) Als eerste zijn de processen reparatieverzoek en mutaties uitgewerkt, waarbij de intake van de reparatieverzoeken rechtstreeks plaatsvindt bij de ketenpartner. De realisatie van deze werkzaamheden vindt plaats op basis van een vaste prijs per vhe, waarbij het risico bij de opdrachtnemer zit. Daarnaast zijn er enkele KPI s afgesproken, waarop de sturing vanuit de woningvereniging plaatsvindt: Klanttevredenheid minimaal een 8 Afhandeling reparatieverzoek conform prioritering /afspraken Aansluitende verhuur bij mutatie 90%. reparatieverzoeken Van heur maasveste berben bouw Mutatie: vertrekkende huurder Mutatie: nieuwe huurder De processen vraaggestuurd binnenonderhoud en planmatig onderhoud zijn in voorbereiding. Belangrijke KPI s hierbij zijn de kostenbewaking en de klanttevredenheid. Met ingang van 2016 wordt de klanttevredenheid ook via KWH gemeten. onze onderhoudskosten 2015 Overzicht kostenonderhoud afgelopen 4 jaar (x 1000) onderhoud Planmatig incl. leefbaarheid Klachten Mutatie reparatieverzoeken: afkoopbedrag per vhe ( 89,- excl.)reparaties < 500 Aantal reparatieverzoeken 2015 < 500,-/1.178 (2014: 1040)/afkoopbedrag: realisatie 89,64 > 500,-/82 (2014: 89)/12% meer uitgegeven Het aantal reparatieverzoeken welke in 2015 rechtsreeks door de huurders bij onze ketenpartners gemeld is, was iets meer dan in De uiteindelijke kosten komen zo goed als overeen met het vooraf afgesproken afkoopbedrag. De reparaties boven de 500,- vielen in 2015 echter hoger uit. Hierbij zaten enkele grote posten zoals constructiefouten in de nieuwbouw Aerthijsplein en Agneshof (niet verhaalbaar in verband met failliete aannemer), cv en cv leiding werkzaamheden (niet begroot), wateroverlast en ventilatieproblematiek. Dit werkte in totaal voor % kostenverhogend. Overzicht reparatieverzoeken Aantal meldingen Af: opgelost via inspectie Af: opgelost via ketenpartner WONINGVERENIGING NEDERWEERT JAARVERSLAG

18 ONS ONDERHOUD: KETENSAMENWERKING ONS ONDERHOUD: KETENSAMENWERKING Service-abonnement In 2011 is besloten om, in aansluiting op ons Ondernemingsplan, de huurder medeverantwoordelijk te gaan maken voor het huurdersonderhoud. In 2012 is gestart met het invoeren van dit beleid; Klein onderhoud terug naar de huurder. Men heeft de keuze uit 2 serviceabonnementen om het klein onderhoud door de woningvereniging te laten uitvoeren. Deelname huurders aan serviceabonnement: 16,2% (16,2% in 2014) van de huurders 131 (137 in 2014) standaard abonnementen 100 (96 in 2014) uitgebreide abonnementen. Mutatie-onderhoud: KPI 94% aansluitende verhuur in 2015 (norm 90%) KPI: budget per mutatie gem. 374 excl. materiaal; in Onze woningen verkeren gemiddeld genomen bij een mutatie in een goede staat. Onze huurders zorgen goed voor hun woning. 60 van de 64 mutatiewoningen zijn aansluitend verhuurd, zijnde 94%, waarmee we onze doelstelling ruim gehaald hebben. Dit beleid wordt doorgezet, waarbij ook nadrukkelijk een koppeling wordt gelegd met vraaggestuurd binnenonderhoud en ZAV (zelf aangebrachte voorziening) beleid; wat kan en wil de nieuwe huurder zelf realiseren in zijn woning? In 2015 waren er 64 mutaties met een kostenpost van De totale mutatiekosten waren in het verslagjaar 3% hoger als was geraamd. Planmatig onderhoud: realisatie activiteiten begroting 89% (norm afwijking 10%) De begrote onderhoudsactiviteiten 2015 zijn voor 89% uitgevoerd. Het budget voor vraaggestuurd binnenonderhoud is niet volledig ingezet in verband met het achterblijven van aanvragen van huurders. Vraaggestuurd binnenonderhoud vanaf 2013 In aansluiting op de uitgangspunten van ons nieuwe onderhoudsbeleid is in 2012 het vraaggestuurd binnenonderhoud verder uitgewerkt en in goed overleg met het huurdersplatform in september 2012 vastgesteld. Dit nieuwe beleid geeft onze huurders ruimere mogelijkheden om binnenonderhoud te laten uitvoeren op het moment dat zij dit willen, hetzij op basis van eigen wensen of conform het standaardpakket van de woningvereniging. Gerelateerd aan ons meerjarenonderhoudsprogramma wordt jaarlijks een budget gereserveerd voor dit onderhoud. Daar waar de woningvereniging voorheen onderhoud en renovatie toepaste met een zeer hoog kwaliteitsniveau, zonder daar een huurprijsverhoging tegenover te stellen, wordt nu meer gekeken naar standaardkwaliteit, waarnaast extra keuzes voor de huurder mogelijk zijn, mits daarvoor betaald gaat worden. Dit sluit aan bij de kernwaarden van ons ondernemingsplan: Medeverantwoordelijkheid. In de loop van 2015 waren er 7 aanvragen (douche) met betrekking tot vraaggestuurd binnenonderhoud. Ondanks een individuele aanschrijving van de huurders, wiens woning in aanmerking komt voor binnenonderhoud blijft het aantal reacties beperkt. We merken dat veel huurders in de afgelopen jaren zelf hebben geïnvesteerd in deze onderdelen van de woning. Duurzaamheid/Energiebesparing; norm % Voor al onze woningen zijn EPA-certificaten opgesteld. Ons woningbezit heeft gemiddeld een groen C-label, mede doordat in de periode een aantal maatregelen al heeft plaatsgevonden. Onze doelstelling is dat in ,4% van alle woningen een groen label bezit, waarbij we gefaseerd voor een aantal woningen naar een B of A label willen gaan. Naast een selectieve toepassing van zonnepanelen (project Zonnig Limburg 2014 en verdere jaren) wordt, gekoppeld aan het meerjarenonderhoud en complexbeheerplannen gekeken naar een gefaseerde aanpak van duurzaamheid. Gezien onze beperkte investeringsmogelijkheden zal dit naar verwachting niet geheel uitgevoerd kunnen zijn in Een plan van aanpak, inclusief mogelijke financieringsmogelijkheden, wordt in 2016 verder uitgewerkt, gekoppeld aan de herijking van onze vastgoedportefeuille. Gedeelde verantwoordelijkheid, ook in kosten Wij vinden dat energiemaatregelen niet alleen een verantwoording zijn van de verhuurder, maar dat ook de huurder hierin deels mag meebetalen, afhankelijk van de keuzes die hij maakt. De uitwerking hiervan wordt gekoppeld aan het herformuleren van ons duurzaamheidsbeleid. Wel is in 2015 gestart met de revitalisering van 24 aanleunwoningen, waarbij voor duurzaamheid is ingezet op het realiseren van zonnepanelen. Verder zijn bij mutatie of onderhoud op individueel niveau zaken uitgevoerd, zoals vervanging CV ketel door een HR combi ketel (30 stuks). Zonnig Limburg: deelname fase II: minimaal 15 woningen per jaar In 2014 hebben we actief meegedaan aan de voorbereiding fase II van Zonnig Limburg. Woningvereniging Nederweert heeft zich najaar 2014 aangemeld voor deelname aan fase 2 van Zonnig Limburg. Voor de komende 3 jaar worden minimaal per jaar 15 woningen voorzien van zonnepanelen. In 2015 is gestart met de uitvoering hiervan bij de revitalisering van 24 aanleunwoningen, waar 124 zonnepanelen zijn geplaatst. Overige dienstverlening Vanaf 1 januari 2010 geldt een collectief glasfonds en bestaat de mogelijkheid tot aansluiten bij het rioolfonds. Per einde 2015 nemen 905 huurders (63,6%) deel aan het collectieve glasfonds en huurders (77,2%) aan het rioolfonds. Deze diensten worden tegen kostprijs verrekend met de huurders. Daarnaast wordt een servicepakket geleverd aan de huurders van de 24 aanleunwoningen St. Josephstraat. Dit houdt in dat zij vrijblijvend gebruik kunnen maken van de faciliteiten in het verzorgingshuis St. Joseph en daar ook kunnen deelnemen aan de activiteiten welke worden georganiseerd. Na oplevering van het nieuwe verzorgingstehuis in 2013 wordt hier door de bewoners weer goed gebruik van gemaakt. Renovatie In de periode 1998 t/m 2004 heeft een grootschalige renovatie (zowel inpandig als aan de buitenkant) plaatsgevonden aan 508 woningen. Incidenteel wordt nu bij mutatie een enkele te renoveren woning nog meegenomen. In 2015 heeft geen renovatie bij mutatie plaatsgevonden. Toekomstige investeringen zullen gekoppeld gaan worden aan een exploitatie/terugverdienmodel ook in relatie tot duurzaamheidsmaatregelen. 34 Woningvereniging Nederweert JAARverslag

19 NAOBERSCHAP EN LEEFBAARHEID: WONEN DOE JE NIET ALLEEN! VI naoberschap en leefbaarheid: wonen doe je niet alleen! Uit de sessies en de enquêtes rondom ons ondernemingsplan bleek dat men veel waarde hecht aan een prettige, leefbare woonomgeving, waarin mensen elkaar helpen en ondersteunen in de gewone, dagelijkse zaken. Medeverantwoordelijkheid en samen delen zijn begrippen, die bij dit thema zeker thuishoren. Zowel organisaties als bewoners vinden dat de sleutel hiervan ligt bij de bewoners zelf. Gemeente en organisaties kunnen daarbij ondersteunen. De woningvereniging is een van die organisaties, die daarin kunnen faciliteren. Dorpsraden en bewonerscommissies zijn voor de woningvereniging partijen, die een initiërende rol kunnen vervullen in initiatieven op het gebied van leefbaarheid. ons leefbaarheidsfonds Bij het 40-jarig jubileum in 2010 is door de woningvereniging een leefbaarheidsfonds opgezet. Per woning is daarvoor in 2015 een bedrag van 15 incl. BTW gereserveerd, totaal een bedrag van , dat in een leefbaarheidsfonds wordt gestort. Afhankelijk van de soort overlast worden in het traject ook wel eens partners uit het vangnetoverleg er bij geroepen voor een oplossing/aanpak van de overlast. Hiervoor gelden korte lijnen waardoor in de meeste gevallen snel en adequaat handelen mogelijk is. Daar waar de oplossing niet zo snel kan worden gevonden, wordt de casus via het vangnetoverleg nauwlettend gevolgd. Gemiddeld komen per jaar 25 casussen in het vangnetoverleg ter sprake, waarvan een groot deel huurders betreft. Mocht ook dit uiteindelijk geen soelaas bieden zal, de stap naar de kantonrechter worden ingezet. Dossiervorming, ook bij de partners uit het vangnetoverleg, is hierbij noodzakelijk en van belang voor de kans van slagen. Er heeft in het verslagjaar geen juridische procedure (1 in 2014) plaatsgevonden voor de aanpak van overlast. Verder signaleren wij een toename van met name het aantal kleine overlastklachten. Het aantal dossiers bedraagt 34 in 2015 (34 in 2014, 28 in 2013 en 28 in 2012). buurtbemiddeling: 12 casussen in 2015 Aansluitend op ons ondernemingsplan is eind 2011 met de politie, maatschappelijk werk en de gemeente de pilot buurtbemiddeling opgestart, vanuit de doelstelling bewoners medeverantwoordelijk te maken voor het oplossen van kleine burenirritaties. In 2015 zijn door buurtbemiddeling 12 (17 in 2014 en 11 in 2013) casussen in behandeling genomen. Het maatschappelijk werk neemt hierbij een centrale rol in. In 2015 hebben we, in overleg met het huurdersplatform Regio-Weert, aan de volgende activiteiten een (financiële) bijdrage gedaan: rick project Hart voor de wijk ; Bewonerscommissie Antonius-veste opzetten welzijnsactiviteiten Bewonerscommissie Kloosterhof bijdrage meubilair ontmoetingsruimte Bewonerscommissie Domus Bona ventura materialen voor ontmoetingsruimte Bewonerscommissie Burg. Hobusstraat bijdrage aan meubilair ontmoetingsruimte Werkgroep kunstlint bijdrage aan amateur kunstpodium Diverse locaties vergoeding verlichting achterpaden nationale Burendag/45 jarig jubileum woningvereniging diverse activiteiten in de woonkernen Bewonerscommissie Aan Stad-thoês opzetten welzijnsactiviteiten Bewonerscommissie Domus Bona ventura bijdrage biljart ontmoetingsruimte. evaluatiepunten: De voorziene samenwerking tussen de partijen verloopt positief Het aantal casussen is ver achtergebleven bij het aantal dat werd verwacht. Van Nederweertenaren is bekend dat ze niet snel om hulp willen vragen Mensen vonden het prettig te worden gehoord. Dat was soms al voldoende om tot oplossing van het conflict te kunnen komen Communicatie zal actiever worden uitgezet onder andere in de vorm van foldermateriaal en/of flyers Conclusie: Het project buurtbemiddeling zal worden voortgezet en verloopt nagenoeg kosteloos. Totale bedrag uitkering aanvragen: Ook voor 2016 zal weer budget worden gereserveerd, te weten 15 incl. BTW per woning (1.430) totaal Uit het overleg met de gemeente in 2012 is duidelijk geworden dat de gemeente geen apart budget ter beschikking stelt voor dit leefbaarheidsfonds. In overleg en op basis van de aanvragen wil de gemeente eventueel gericht wel een eenmalige bijdrage verstrekken. onze aanpak burenoverlast In geval van meldingen van burenoverlast wordt de klager verzocht, als een onderlinge oplossing tussen klager en beklaagde niet (meer) mogelijk is, de melding schriftelijk te doen in het kader van dossiervorming. Alleen schriftelijke klachten worden in behandeling genomen. Na onderzoek wordt de beklaagde op basis van het huurreglement aangeschreven over de veroorzaakte overlast en wordt hij/zij (soms samen met de klager) uitgenodigd voor een (bemiddeling-) gesprek. 36 WONINGVERENIGING NEDERWEERT JAARVERSLAG

20 WONEN EN ZORG: MAATWERK DOOR SAMENWERKING VII WONEN EN ZORG: MAATWERK DOOR SAMENWERKING Stichting Land van Horne is de hoofdaanbieder in Nederweert op het gebied van wonen en zorg voor senioren. Vanuit verzorgingshuis St. Joseph wordt zorg verleend aan de bewoners van de aanleunwoningen en de seniorencomplexen Kloosterhof, Domus Bona Ventura, Agneshof en Antonius-Veste. Ook vanuit het woonzorgcomplex Ospel wordt zorg verleend in de wijk. Senioren: wonen en zorg op maat PSW (begeleid wonen verstandelijk gehandicapten), die vanuit het Woonbegeleidingscentrum Nederweert (WBC) begeleiding verzorgt voor haar cliënten, wordt intensief samengewerkt. Bij het thema wonen en zorg moet worden gedacht aan de huisvesting van ouderen en andere zorggeïndiceerden. In de gemeente Nederweert is de komende jaren sprake van een meer dan gemiddelde vergrijzing van de bevolking. Afgelopen jaren is dan ook volop geïnvesteerd in de nieuwbouw van diverse seniorenappartementen. In totaal zijn in de periode 2007 tot 2011,164 appartementen gerealiseerd. Binnen de gemeente Nederweert is het nieuwe aanbod appartementen geconcentreerd in de woonservicezone, waarin ook de herbouw van het verzorgingshuis van Land van Horne in 2013 is afgerond. Daarmee hebben senioren voldoende keuze in verschillende woonproducten. Overzicht naar wijk en type woning Sen.w. DAEB Sen.w. niet DAEB A.l.w. Zorgw. Nederweert Ospel Budschop Eind Leveroij Ospeldijk Totaal *A.l.w = aanleunwoning Komende jaren wordt vooral ingezet op het zo lang mogelijk kunnen blijven wonen in de huidige woning. Ons uitgangspunt is dat je aanbod levert op basis van de individuele vraag. Maatwerk 2015 Urgentieregeling: Senioren met medische indicatie: 12x (13 in 2014) Aanpassing woning: Op basis van WMO: geen (1 in 2014) Domotica Alle nieuwbouw levensloopbestendige woningen zijn voorzien van een basispakket domotica (huisautomatisering) mede ook om het leveren van zorg in thuissituaties voor zelfstandig wonende senioren te faciliteren. Appartementen voor de vrije-sector verhuur zijn voorzien van een domotica plus pakket waarin ook beeld en geluidsvoorzieningen zijn geïntegreerd. Ook een ringleiding is daarbij voorzien. Met het aanbrengen van een gesloten wifi-netwerk in de seniorenappartementen in de woonservicezone Nederweert en door een appartement als gemeenschappelijke ruimte in te richten, worden de communicatiemogelijkheden en ontmoetingsmogelijkheden van de bewoners vergroot. Begeleid wonen: 102 huurders in totaal (6.9%) Overzicht naar organisaties begeleid wonen en type woning gez.w. Sen.w. 1-2 w. Zorgw. Eenheden begeleid w. PSW Geef ze de Vijf PGZ Mensana Maatman Doornvogel van Tongerloo Wonen Plus Totaal De 15 eenheden begeleid wonen betreffen groepswoningen waar in totaal 77 cliënten worden gehuisvest. Daarnaast worden in verschillende complexen cliënten individueel gehuisvest, dit zijn er 25 afgelopen jaar. In totaal biedt de woningvereniging onderdak aan 102 huurders uit de categorie begeleid wonen. Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO) Naast de aandacht voor zowel senioren als begeleid wonen voor gehandicapten bestaat er ook een convenant met de gemeente Nederweert waarin woningaanpassingen en voorzieningen voor gehandicapten worden geregeld. Dit kan variëren van een enkele beugel, douchezitjes, trapliften tot woningen met complete nieuw aangebouwde voorzieningen. In overleg met betrokkenen, gemeente en de woningvereniging komt er een woningaanpassing tot stand, al dan niet gebaseerd op medische adviezen met als uitgangspunt het leveren van maatwerk. Vanuit de woningvereniging wordt deelgenomen aan het platform WMO. Woningaanpassingen Van het woningbezit zijn 28 woningen voorzien van grotere aanpassingen (kosten meer dan 4.500) ten behoeve van bewoners met een functiebeperking. Daarnaast is in een groot aantal woningen (190) kleinere aanpassingen aangebracht op grond van de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO). In 2015 hebben geen aanpassingen plaatsgevonden. Met de gemeente Nederweert is, met het oog op een zo snel mogelijke uitvoering van aanvragen, afgesproken dat de gemeente de kleinere aanpassingen zelf laat uitvoeren. Samenwerking met zorgleveranciers en belangenorganisaties In het verslagjaar hebben we met diverse zorgleveranciers overleg gevoerd over het zolang mogelijk zelfstandig kunnen laten wonen van (potentiële) zorgbehoevenden. 38 Woningvereniging Nederweert JAARverslag

21 WONEN EN ZORG: MAATWERK DOOR SAMENWERKING VangnetoVerleg: 29 dossiers In 2015 In het vangnetoverleg worden casussen van zorgwekkende zorgmijders ingebracht en besproken. Er is vaak sprake van multiproblematiek. Dit varieert van wanbetaling, overlast, hennepteelt tot vereenzaming, medische problematiek, verslaving, dakloosheid etc. Aan het vangnetoverleg nemen deel de gemeente Nederweert, de politie, bemoeizorg, Algemeen Maatschappelijk Werk (AMW), gespecialiseerde thuiszorg, MEE, Vorkmeer en de woningvereniging. Andere organisaties zoals jeugdzorg etc. schuiven ad-hoc aan bij bepaalde casuïstiek. De overlegfrequentie is zes weken. Gemiddeld komen er ongeveer 25 casussen aan bod. Door de korte lijnen kan er in de meeste gevallen snel en adequaat gehandeld worden. Personen zijn met hun hulpvraag snel bij de juiste organisatie en worden niet van het kastje naar de muur gestuurd. De voortgang van de casussen wordt nauwlettend gevolgd vanuit het vangnetoverleg. VIII onze organisatie: slank, lenig en resultaatgericht onze structuur Omdat wij een verenigingsstructuur kennen is er naast de reguliere organisatiestructuur ook een relatie met de Algemene Ledenvergadering. Per 17 mei 2010 is een directeur-bestuurder aangesteld. In de statuten van de vereniging en in de samenwerkingsafspraken met de Raad van Commissarissen zijn de taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden van de directeur-bestuurder vastgelegd. LEDEN HUURDERS/BEWONERS ALGEMENE VERGADERING RAAD VAN COMMISSARISSEN HUURDER-PLATFORM DIRECTEUR/BESTUURDER WERKAPPARAAT onze personele Inzet per : 10,39 fte; tijdelijk 0,88 fte (InCl. directie) Door de aanpassingen in de organisatie is het personeelsbestand in 2013 teruggebracht van 15 medewerkers naar 13 medewerkers (waarvan 1 gedetacheerd bij een ketenpartner). De dagelijkse uitvoering van de diverse werkzaamheden vindt plaats door 15 medewerkers (10,39 fte s en 0,88 fte tijdelijk), waarvan 2 medewerkers een tijdelijke contract hebben. - team wonen: 6,34 fte (1fte gedetacheerd) + 0,22 tijdelijk - team bedrijfsvoering 3,16 fte + 0,44 tijdelijk - directie/managementassistente: 1,79 fte + 0,22 tijdelijk Naast de reguliere bestuurszaken heeft de directeur in haar portefeuille HRM beleid, strategisch beleid, ontwikkeling nieuwbouwlocaties en communicatie. Binnen DOmaas wordt onderzocht of samenwerking mogelijk is op deze terreinen, ter professionalisering op de verschillende gebieden. Met de in corporatieland gehanteerde vuistregel van 1 fte op 100 verhuureenheden scoort de organisatie goed met een bezetting van 1 op 132 inclusief directie. Een dergelijke slanke bezetting vergt wel onderlinge flexibiliteit om in te kunnen spelen op fluctuaties in de dagelijkse werkzaamheden. De cultuur is erop gericht hierin te ondersteunen. De toenemende administratieve werkdruk in relatie tot eisen aan verslaggeving en financiële verantwoording en toezicht is een toenemende zorg voor de kwantitatieve en kwalitatieve bezetting. tijdelijke contracten personeel: extra inhuur door toenemende druk vanuit extern toezicht Bewust is gekozen voor een slanke, vaste formatie, waar op basis van gewenste kwaliteit, professionalisering en tijdelijke werkzaamheden gekozen wordt voor tijdelijke inhuur van professionals 40 WONINGVERENIGING NEDERWEERT JAARVERSLAG

22 ONZE ORGANISATIE: SLANK, LENING EN RESULTAATGERICHT organigram DIRECTEUR BESTUURDER RAAD VAN COMMISSARISSEN Ix Verslag raad Van CommIssarIssen woningvereniging nederweert 2015 MANAGEMENT ASSISTENTE MANAGER WONEN MANAGER BEDRIJFSVOERING IntroduCtIe MEDEWERKER KLANTENSERVICE WOON CONSULENT SENIOR TECHNISCH BEHEERDER OPZICHTER DAGELIJKS ONDERHOUD MEDEWERKER ONDERHOUDSDIENST SENIOR MEDEWERKER FINANCIËN FINANCIEEL ADM. MEDEWERKER ASSISTENT- CONTROLLER INTERIEUR- VERZORGSTER en advieswerkzaamheden. Door de toenemende druk vanuit extern toezicht is in 2015 gekozen voor de aanstelling van een assistent-controller voor 16 uur per week die met name gericht is op de interne controle. Vooralsnog betreft het een tijdelijke aanstelling. In 2016 wordt onderzocht of we deze functie eventueel kunnen invullen in samenwerking met enkele DOmaascollega s. Daarnaast heeft er (tijdelijke) uitbreiding plaatsgevonden bij het team Wonen, waardoor er intern meer uren kunnen worden ingezet ten behoeve van huurachterstanden en aanpak burenoverlast. Het betreft een functie voor 16 uur per week, met het accent op frontoffice en ondersteuning in communicatie. Op basis van het uit te werken ondernemingsplan in 2016 wordt herbezien hoe we een aantal activiteiten op communicatie en klantcontacten willen inrichten en welke ondersteuning hiervoor nodig is. In dit deel van het jaarverslag doet de Raad van Commissarissen van de vereniging (de Raad) verslag van de wijze waarop de Raad in 2015 haar rol heeft vervuld. We doen dat door successievelijk in te gaan op de drie rollen die de Raad heeft. Dat is ten eerste de rol van toezichthouder: De Raad beoordeelt het beleid, de uitvoering van het beleid en de algemene gang van zaken van de vereniging. De tweede rol van de Raad is die van werkgever van het bestuur van de vereniging. Als laatste verleent de Raad gevraagd en ongevraagd advies aan het bestuur. De opbouw van dit verslag is gebaseerd op de Handreiking verslag van de Raad van Commissarissen, zoals dat in opdracht van de Vereniging Toezicht houders Woningcorporaties (VTW) is opgesteld. Ook 2015 kende uiteraard een aantal kenmerkende gebeurtenissen en momenten. In de context waarbinnen de vereniging opereert is de introductie van de Woningwet 2015 een prominente wijziging, net als de invoering van de governancecode woningcorporaties We gaan daar in dit verslag nog nader op in. De vereniging heeft in 2015 een aantal stappen voorwaarts kunnen maken, het bestuursverslag geeft daar een goed beeld van. Op deze plek willen we in elk geval de afronding van het nieuwe Ondernemingsplan en de voorbereidingen van de verkoop van het Energiebedrijf noemen. Het functioneren van de Raad is in 2015 veranderd, door de hiervoor genoemde nieuwe wetgeving en governancecode, maar ook door binnen het verband van de VTW aangescherpte afspraken. De samenstelling van de Raad is in 2015 gewijzigd: Voorzitter Peter Geerts heeft nadat zijn wettelijke maximale termijn was verstreken, afscheid genomen en we konden Gard van Hulzen verwelkomen als nieuw lid. In 2015 is Maldie de Corti herbenoemd voor een laatste zittingstermijn van 4 jaar. De rol van voorzitter is na het vertrek van Peter Geerts overgenomen door Rolf Zincken. We bedanken Peter Geerts voor zijn inzet, zijn bijdrage aan de ontwikkeling van de vereniging en de fijne samenwerking. Overige inhuur/stages: 8 uur via de Risse ten behoeve van digitalisering archief (beëindiging per november 2015) 10 weken stage 2de jaars HBO facilitair (ondersteuning leefbaarheidsactiviteiten) ontwikkeling: een klantgerichte, resultaatgerichte, kostenbewuste organisatie Gekoppeld aan ons ondernemingsplan wordt komende jaren ingezet op een meer klantgerichte organisatie, waarbij medewerkers meer verantwoordelijkheid krijgen en ook nemen en resultaatgerichter gaan werken. In de nieuwe functieprofielen is ingezet op deze kerncompetenties, naast klantgericht en kostenbewust werken. onze personeelsvertegenwoordiging (pvt) In overleg met MT en medewerkers is gekozen voor het model van de personeelsvertegenwoordiging (PVT). In december 2012 is deze PVT formeel opgericht, met daarbij vanuit ieder team 1 personeelslid. Daarmee is in 2013 weer gestart met een formeel overleg met vertegenwoordigers vanuit het personeel en het bestuur. In 2015 is met name aandacht geweest voor het moderniseren van onze HRM cyclus en beoordelingssystematiek, waarbij extra ingezet is op individuele ontwikkeling van medewerkers. de raad zelf Op het einde van het verslagjaar 2015 was de Raad van Commissarissen als volgt samengesteld: De heer R.L.A.T. (Rolf) Zincken (1962); zittingstermijn (2e en laatste termijn). Ondernemer; vertegenwoordiger huurders; aandachtsgebieden volkshuisvesting en huurders/ klanten; sinds 1 juli 2015 voorzitter van de Raad, lid huurderscommissie en lid auditcommissie De heer J.A. (Jan) van Nierop (1956); voorzitter remuneratiecommissie en vicevoorzitter Raad van Commissarissen; zittingstermijn (2e en laatste termijn). Voorzitter CvB DaCapo College Sittard - Geleen; lid Raad van Toezicht Topsport Limburg en lid Raad van Commissarissen Vixia BV; aandachtsgebied personeel en organisatie De heer H.W.M. (Eric) Sentjens (1964); zittingstermijn (2e en laatste termijn). Zelfstandig interim-controller; Lid Raad van Toezicht Unitus, Lid financiele commissie VTW; aandachtsgebied financiën en ICT; voorzitter auditcommissie Mevrouw M.H. (Maldie) de Corti (1960); zittingstermijn (2e en laatste termijn). Juriste; aandachtsgebied juridische zaken en sociaal-maatschappelijke zaken De heer G.J.I. (Gard) van Hulzen (1963); zittingstermijn (1e termijn) Beroep: senior adviseur infratechniek en inkoopstrategieën; lid van de Raad sinds 30 juni 2015 op voordracht van de huurders met als aandachtsgebied vastgoed en volkshuisvesting 42 WONINGVERENIGING NEDERWEERT JAARVERSLAG

23 verslag raad van comissarissen verslag raad van comissarissen De heer P.M. Geerts was van 1 januari tot 30 juni voorzitter van de Raad van Commissarissen, op voordracht van de huurders; aandachtsgebied projectontwikkeling, volkshuisvesting en ruimtelijke ordening; lid huurders -commissie, remuneratiecommissie en lid auditcommissie. Geen van de commissarissen heeft een arbeidsovereenkomst met de vereniging, zitting in het college van B&W van de gemeente Nederweert, nevenfuncties of anderszins een relatie met de woningvereniging die volgens de statuten onverenigbaar zou zijn met het commissariaat of anderszins de onafhankelijkheid van enig commissaris in het geding zou kunnen stellen. Sinds november 2009 kent de woningvereniging een op de website gepubliceerde integriteitscode en klokkenluidersregeling. Integriteitszaken staan op de agenda van elk overleg van de Raad van Commissarissen en van het MT. De auditcommissie houdt toezicht op de werking van de code en rapporteert hierover aan de Raad van Commissarissen. Er hebben in 2015 geen transacties plaatsgevonden waarbij tegenstrijdige belangen van leden van het bestuur en/of de Raad van Commissarissen met de vereniging hebben gespeeld die van materiële betekenis waren voor de corporatie en de leden van het bestuur en/of commissarissen. In statuten en reglementen is aangegeven hoe in dergelijke gevallen te handelen. De vereniging kent een open cultuur, waarbij de Raad er naar streeft makkelijk toegankelijk te zijn voor medewerkers en leden van de vereniging, voor huurders, inwoners van Nederweert en belanghebbenden. De omvang van de vereniging, het lokale karakter van de vereniging en omdat drie leden in het dorp wonen, dragen er toe bij dat de leden van de Raad makkelijk aan te spreken zijn. De leden van de Raad zijn lid van de VTW. De bijeenkomsten worden meestal door minstens één van de leden van de Raad bezocht. De Raad als toezichthouder Visie op toezicht houden Conform de Woningwet heeft elke corporatie een toezichthoudend orgaan. Bij de vereniging vervult de Raad deze taak. Alle leden van de Raad zijn benoemd door de Algemene Ledenvergadering van de vereniging. Vanaf 1 juli 2015, toen de Woningwet in werking is getreden, ligt deze bevoegdheid bij de Raad zelf. Leden van de Raad worden geworven aan de hand van een profielschets. Twee commissarissen zijn voorgedragen door de huurdersorganisatie: huurdersplatform Regio Weert. Er geldt binnen de Raad van Commissarissen een collectieve verantwoordelijkheid, waarbij elke commissaris zijn eigen aandachtsgebied heeft. De Raad van Commissarissen is pluriform samengesteld om integraal toezicht te houden. Als extern toezichtkader voor het door de Raad gevoerde toezicht gelden de Woningwet, de governancecode en de eisen en aanbevelingen zoals de VTW die aanreikt. Als intern kader hanteert de Raad de verenigingsstatuten, het huishoudelijk reglement, het bestuurstatuut, de samenwerkingsafspraken tussen bestuur en Raad van Commissarissen, de reglementen van de bijzondere commissies alsook de integriteitscode, klokkenluidersregeling en het treasury- en het investeringsstatuut. De verenigings statuten, het huishoudelijk reglement, de reglementen van de bijzondere commissies alsook de integriteitscode, klokkenluidersregeling zijn terug te vinden op de website van de vereniging. Bijzondere commissies van de Raad De Raad van Commissarissen kent drie bijzondere commissies: de remuneratiecommissie, de auditcommissie en de huurderscommissie. De commissies bereiden besluiten van de Raad voor en rapporteren aan de Raad. Elke commissie hanteert een door de Raad vastgesteld reglement. De remuneratiecommissie bereidt besluiten voor, die betrekking hebben op de werkgeversrol van de Raad: - Werving, benoeming en beoordeling van bestuur - Werving en benoeming van leden van de Raad. De auditcommissie ziet toe op de wijze waarop het bestuur een aantal specifieke aandachtsgebieden uitvoert: - Risicomanagement, waaronder het toezicht of er door het bestuur voldoende voldaan wordt aan weten regelgeving en de werking van de integriteitscode - Financiële informatieverschaffing - Naleving van aanbevelingen en opmerkingen van de accountant - Verslaggeving aan externe toezichthouders. De leden van de Raad die samen de huurderscommissie vormen onderhouden de contacten met de huurdersbelangenvereniging, op wiens voordracht deze leden zijn benoemd. Om als vertegenwoordiging van het huurdersplatform in de Raad van Commissarissen feeling te hebben met actuele items wordt het overleg tussen de woningvereniging en platform minimaal 1 x per jaar bijgewoond door de huurderscommissarissen. De verslagen van het overleg van het platform met de woningvereniging worden altijd verstrekt aan de huurderscommissarissen. Beide commissarissen nemen de aanwijzingen en opmerkingen mee naar hun vergaderingen van de Raad van Commissarissen. Toezicht en de governancecode Per 1 mei 2015 is de vernieuwde governancecode Woningcorporaties 2015 van kracht. Als lid van Aedes en VTW onderschrijft de woningvereniging en de Raad de governancecode. De code kent vijf principes: Leden van bestuur en Raad hanteren waarden en normen die passen bij de maatschappelijke opdracht Bestuur en Raad zijn aanspreekbaar en leggen actief verantwoording af Bestuur en Raad zijn geschikt voor hun taak Bestuur en Raad gaan in dialoog met belanghebbende partijen Bestuur en Raad beheersen de risico s verbonden aan hun activiteiten. De governancecode kent verplichte bepalingen ( pas toe ) en aanbevelingen ( pas toe of leg uit ). We hebben geconstateerd dat de vereniging nagenoeg aan de code voldoet. Er zijn nog enkele aandachtspunten, die in de loop van 2016 worden uitgewerkt: Bepaling 2.2 geeft aan dat de vereniging een bestuursreglement moet hanteren. Bepaling 3.11 geeft aan dat de Raad een reglement opstelt, waarin de werkwijze van de Raad is omschreven. Dit reglement wordt op de website gepubliceerd. De vereniging heeft beide reglementen in drie document vervat: Een Reglement voor de Raad van Commissarissen van de woningvereniging, een Bestuursstatuut en Samenwerkingsafspraken bestuur en Raad van Commissarissen. In 2016 worden deze stukken geactualiseerd, in aansluiting op de wijzigingen van de statuten, die conform de Woningwet zullen worden aangepast. Vervolgens zullen deze stukken op onze website geplaatst worden. Bepaling 3.29 geeft een aantal aanbevelingen voor de werkwijze van de auditcommissie. Eén daarvan is dat de Raad van elk overleg van de commissie een verslag ontvangt. De vereniging vult dit op een andere wijze in. Van elk advies dat de commissie aan de Raad geeft wordt een separaat advies geschreven, dat de Raad ontvangt en behandelt in de vergadering van de Raad met het bestuur. Bepaling 5.3 geeft aan dat de vereniging een beleggingsstatuut kent. De vereniging heeft geen affiniteit met dit afzonderlijk beleggingsstatuut, omdat er niet met beleggingen gewerkt wordt. Bepaling 5.10 geeft aan dat de Raad (of de auditcommissie) betrokken wordt bij het werkplan van de controle. In 2015 heeft een wisseling van accountant plaatsgevonden. De Raad heeft mede gezien deze wisseling geen aanleiding gezien invloed uit te oefenen op het door de accountant te hanteren werkplan. In 2015 heeft de vereniging op een aantal vlakken de governance aangepast. Om het functioneren van de Raad te verbeteren zijn de profielen voor de leden van de Raad herschreven en zijn opleidingsplannen van de leden opgesteld. 44 Woningvereniging Nederweert JAARverslag

24 verslag raad van comissarissen verslag raad van comissarissen Verslag over het toezicht in 2015 De Raad toetst gedurende het jaar de ontwikkelingen in de vereniging. Toetsingskaders die voor de middellange termijn gelden zijn het ondernemingsplan , de uitgangspunten strategisch voorraadbeheer en de prestatieafspraken en de financiële meerjarenprognoses (FMP) alsook het huurbeleid. De normering die de externe toezichthouder hanteert vormen de basis voor de inhoudelijke financiële randvoorwaarden van de vereniging. De daarvan afgeleide jaarbegroting, het activiteitenplan en het treasuryplan en investeringsstatuut vormden het toetsingskader voor Aan de hand van de kwartaalrapportages wordt toezicht gehouden op de voortgang van de voorgenomen activiteiten en financiële risicobeheersing. Volkshuisvestelijke en maatschappelijke prestaties: De voortgang van het ondernemingsplan is in 2015 getoetst. Toetsing gebeurt door enerzijds tijdens de vergaderingen van de Raad en het Bestuur de activiteiten zoals gedefinieerd in het activiteitenplan 2015 te monitoren en anderzijds doormiddel van de in de aan de Raad uitgebrachte kwartaalrapportages opgenomen monitor op resultaten van het ondernemingsplan. In 2015 is het ondernemingsplan opgesteld. De Raad heeft met bestuurder de aanpak die hierbij gevolgd is vooraf doorgesproken, waarbij onder andere zekerheid is verkregen dat alle relevante stakeholders voldoende zijn betrokken bij de totstandkoming van dit plan. De Raad heeft actief deelgenomen aan een aantal sessies die hebben geleid tot het ondernemingsplan en is tussentijds door bestuurder geïnformeerd over de voortgang van het proces en de voorlopige resultaten. Conform de Woningwet 2015 maakt de vereniging afspraken met de gemeente over de door de vereniging te leveren prestaties. In overleg tussen bestuur en gemeente is overeengekomen, deze afspraken niet eerder dan begin 2016 vast te leggen. De afspraken zijn inmiddels daadwerkelijk gemaakt. Het bestuur rapporteert in de vergadering met de Raad over de volkshuisvestelijke en maatschappelijke prestaties: informatie hierover wordt verstrekt in de kwartaalrapportage en een verslag van het bestuur met daarin de actualiteit. De visitatiecommissie heeft in opdracht van de Raad gerapporteerd over haar oordeel over deze prestaties. In 2015 hebben we de rapportage ontvangen van het in de periode 2010 tot en met 2013 bestrijkende onderzoek en dit rapport besproken met Ecorys. De vereniging presteerde volgens dit rapport voldoende tot ruim voldoende. Op onderdelen scoorde de vereniging onvoldoende, wat met name werd veroorzaakt door de mindere prestaties in het begin van periode met betrekking tot financiën en governance. De bestuurder informeert tijdens de vergaderingen met de Raad over de contacten met stakeholders, zoals de gemeente, zorginstellingen en collega-corporaties. De Raad heeft geen formele contacten met andere stakeholders, maar door het lokale en kleinschalige karakter van de vereniging kan de Raad voldoende voeling houden met huurders, gemeente en zorginstellingen. In 2015 heeft tweemaal een Algemene Ledenvergadering plaatsgevonden, waarbij bestuur en Raad verantwoording hebben afgelegd en het voorgenomen beleid op hoofdlijnen besproken is met de leden. Daarbij wordt gezocht naar een werkwijze, waarbij naast informatie ook interactie met leden vergroot wordt. De commissarissen, die zijn benoemd op voordracht van de huurdervertegenwoordiging, hadden in het verslagjaar eenmaal overleg met het huurdersplatform. Financiën en bedrijfsvoering Het toezicht op financiën en bedrijfsvoering vindt primair plaats aan de hand van de door bestuur opgestelde kwartaalrapportages, waar de bedrijfsvoering wordt geconfronteerd met begroting, andere gemaakte afspraken en benchmarks. Majeure besluiten worden door het bestuur voorbereid en door de Raad genomen. In 2015 betrof dit het besluit tot de renovatie van de aanleunwoningen bij zorgcentrum Sint Joseph en het besluit om te onderzoeken of het Energiebedrijf kan worden afgestoten. De Raad heeft in het verslagjaar één maal overleg gehad met de accountant in het kader van de jaarrekening 2014, waarbij presentatie en toelichting op de jaarrekening heeft plaatsgevonden aan de hand van het door de accountant opgestelde accountantsverslag. De auditcommissie heeft eveneens eenmaal overleg gevoerd met de controlerende accountant waarbij de managementletter 2014 en het accountantsverslag 2014 zijn besproken. Het overleg met de accountant vond deels buiten aanwezigheid van het bestuur plaats. Het bestuur rapporteert twee maal per jaar aan de auditcommissie over de voortgang van de opvolging van de bevindingen van de accountant. In september 2015 is de samenwerking tussen vereniging en accountant geëvalueerd. Deze evaluatie leidde tot de benoeming van Deloitte tot nieuwe accountant van de vereniging. De vereniging richt zich volledig op de sociale huisvesting in de gemeente Nederweert. De lokale binding is belangrijk voor huurders en vertegenwoordigd een deel van de waarde van de vereniging. Door krimp van de organisatie in de afgelopen jaren en de toenemende complexiteit van de wet- en regelgeving, is de vereniging kwetsbaar door haar bescheiden omvang. Door in het backoffice samenwerking te zoeken met andere corporaties wordt deze kwetsbaarheid minder. De Raad heeft zich hierover door bestuur laten informeren tijdens de vergaderingen. De risico-inventarisatie heeft in 2013 plaatsgevonden, waarbij bestuur, MT en Raad onder leiding van een extern adviseur de grootste risico s die de vereniging loopt heeft benoemd. Dit heeft in 2013 plaatsgevonden. Het bestuur heeft in 2015 aan de Raad gerapporteerd op welke wijze deze risico s beheerst worden. De Raad heeft de wijze waarop de vereniging omgaat met de risico s als voldoende beoordeeld. De accountant rapporteert aan de Raad over de opzet en werking van het systeem van risicobeheersing. De vereniging heeft in 2015 stappen gezet om de interne controle functie te versterken. De vereniging kent één dochtervennootschap: Energiebedrijf Nederweert BV (EBN) en een deelneming in het Woninginvesteringsfonds (WIF). Beide hebben de afgelopen jaren slecht gepresteerd. Het bestuur heeft na overleg met de Raad een onderzoek laten uitvoeren naar de mogelijke opties die de vereniging heeft omtrent het EBN, waarna de verkoop van EBN is voorbereid. Het WIF is in liquidatie en in 2015 heeft de bestuurder van het WIF met de aandeelhouders, waaronder de Woningvereniging Nederweert, overeenstemming bereikt over de financiële afwikkeling. De Raad fungeert als opdrachtgever voor de controle op de jaarrekening, visitatie en bij werving van nieuwe leden. Op basis van de jaarlijkse evaluatie van de samenwerking tussen bestuur, Raad en accountant is in 2015 de samenwerking met BDO beëindigd en is Deloitte aangesteld als nieuwe accountant. Besluiten die de Raad in 2015 heeft genomen Het treasurystatuut is goedgekeurd Het rooster van aftreden van leden van de Raad is herzien en de procedure m.b.t werving van nieuwe leden is vastgelegd. Inschrijving van de leden van de Raad in het handelsregister Voorgenomen goedkeuring jaarverslag en geconsolideerde jaarrekening 2014 De verkoop van de certificaten in het Woninginvesteringsfonds De verkoop van Energiebedrijf Nederweert Herbenoeming mevrouw M. de Corti Beloning van de Raad De samenstelling van de commissies Het ondernemingsplan De financiële meerjarenplanning en de begroting voor 2016 Het voorstel voor de huurverhoging 2015 alsmede voor is goedgekeurd Goedkeuring kwartaalrapportages bestuur Activiteitenplan 2016 Accountantsopdracht Opleidingsplan van de leden van de Raad Functioneren van de bestuurder 46 Woningvereniging Nederweert JAARverslag

25 verslag raad van comissarissen verslag raad van comissarissen Voor de werving van nieuwe leden van de Raad is door de Raad besloten gebruik te maken van externe ondersteuning. In het volgende hoofdstuk wordt ingegaan op de wijze waarop de werving is verlopen. De Raad kwam in 2015 vijf maal bijeen. Het betrof vier reguliere bijeenkomsten met het bestuur en één themabijeenkomst, met als onderwerp het ondernemingsplan en risicomanagement. Daarnaast nam de Raad deel aan de twee algemene ledenvergaderingen en de brainstormsessies met stakeholders over het ondernemingsplan. De voorzitter van de Raad houdt periodiek een werkoverleg met de bestuurder. Daarnaast zijn ondermeer de volgende agendapunten aan de orde geweest: Fiscaliteiten De bestuursbesluiten (vast agendapunt) Integriteit (vast agendapunt) Opvolging bevindingen managementletter Huurbeleid Overleg tussen de Raad en de Personeelsvertegenwoordiging Overleg met het huurdersplatform Overleg met gemeente en andere stakeholders Beoordeling bestuurder Stand van zaken nieuwbouwlocaties Voortgang onderzoek Energiebedrijf Nederweert Samenwerking met andere corporaties Visitatie Terugkoppeling van bijeenkomsten met VTW en opleidingen Zelfevaluatie Implementatie van de Woningwet Voorbereiding van de ALV. De auditcommissie heeft in 2015 vier maal vergaderd. Tijdens deze vergaderingen zijn onder andere de volgende agendapunten aan de orde geweest: Voorbespreking en advisering aan de Raad van Commissarissen voor de jaarrekeningen 2014, waaronder bespreking van het countantsverslag met de accountant Bespreking van de kwartaalrapportage, waarbij onder andere de ketensamenwerking met de externe onderhoudspartijen, grondposities en huurachterstanden aan de orde zijn geweest Advisering van de Raad van Commissarissen met betrekking tot de kwartaalrapportages, begroting voor 2015 en het financieel meerjarenplan De contacten tussen externe toezichthouders en de vereniging Risicomanagement en in het bijzonder de voortgang van de verbetering van de interne controle Opvolging door het bestuur van de bevindingen van de accountant De opdrachtverstrekking aan de accountant De afwikkeling van de deelneming in het Woninginvesteringsfonds. De Raad als werkgever en opdrachtgever De remuneratiecommissie is in 2015 vijf keer bij elkaar geweest in het kader van de reguliere functionerings-beoordelingscyclus van de directeur-bestuurder en gesprekken met de bestuurder over de verdere ontwikkeling van de organisatie van de woningvereniging. De Raad heeft de directeur-bestuurder per 1 mei 2012 opnieuw benoemd voor een periode van 4 jaar en daarbij de bezoldiging 2012 voor de bestuurder vastgesteld, passend binnen de vastgestelde beloningscode voor bestuurders. Naar aanleiding van het beoordelings-gesprek in 2015 heeft de Raad het voornemen om de directeur-bestuurder te herbenoemen voor een periode van vier jaar. Hiervoor heeft de Raad aan de Autoriteit Woningcorporaties gevraagd een positieve zienswijze af te geven voor de herbenoeming. De minister heeft 7 april 2016 positief gereageerd op deze herbenoeming. Herbenoeming, werving en selectie leden Raad van Commissarissen. Ter voorbereiding op de werving van de opvolgers van de drie leden wiens zittingstermijn respectievelijk in 2015, 2016 en 2017 zal verlopen, zijn in samenspraak met een werving-en-selectie bureau de profielschetsen van de leden van de Raad beschreven. Hierbij zijn een vijftal kwaliteitsprofielen opgesteld: voorzitter, maatschappij en wonen, financieel-economisch, bedrijfsvoering, vastgoed en projecten, fiscaal en juridisch. Naast deze op vakinhoudelijk gerichte profielen is tevens een viertal denkvoorkeursstijlen benoemd, te weten de logicus, de organisator, de communicator en de ziener. Op basis van deze profielschets heeft in april juni 2015 de selectieprocedure plaatsgevonden. Uit de geselecteerde kandidaten is unaniem de heer Van Hulzen voorgedragen als nieuwe commissaris, op voordracht van de huurder. De heer Van Hulzen heeft een introductieprogramma doorlopen. Maldie de Corti is in 2015 herbenoemd voor een laatste zittingstermijn van 4 jaar. De woningvereniging heeft bij deze procedure voor het eerst de nieuwe benoemingsprocedure voor bestuurders en commissarissen doorlopen, de zogenaamde fit & proper toetst. De Autoriteit Woningcorporaties heeft een positieve zienswijze uitgebracht met betrekking tot de geschiktheid en betrouwbaarheid van de her te benoemen commissaris. Aandachtspunten van de remuneratiecommissie in 2015 waren: De ontwikkelingen met betrekking tot de WNT (Wet normering bezoldiging topfunctionarissen publieke en semipublieke sector) en de ontwikkeling van de beloningsstructuur en de uitwerking hiervan voor de bezoldiging van de bestuurder De voorbereiding van de jaarlijks bespreking van het eigen functioneren van de Raad en dat van individuele leden van de Raad Voorstel jaarlijkse opleidingsplan voor de Raad om vakkennis, competenties en beroepsvaardigheden te bevorderen. Hiermee wordt voldaan aan de Permanente Educatie (PE) verplichting; De voorzitter van de commissie heeft het jaarlijkse gesprek gevoerd met de personeelsvertegenwoordiging (PVT). Zelfevaluatie De Raad evalueert jaarlijks het functioneren van de afzonderlijke leden, het functioneren van de Raad als geheel en de samenwerking tussen Raad en bestuur. Elke twee jaar wordt de zelfevaluatie door een externe partij begeleid. In 2015 is door de scheidende voorzitter van de Raad een interview gehouden met elk van de leden en de bestuurder en het daaruit resulterende rapport is in de vergadering van de Raad van Commissarissen besproken. Belangrijkste conclusie van de Raad is dat de Raad haar kerntaken goed uitvoert. Als aandachtpunten ziet de Raad dat de betrokkenheid van leden en huurders kwetsbaar is en dat de ambities van de vereniging moeten blijven passen bij de mogelijkheden van de organisatie. Als werkgever kan de Raad haar rol versterken door de verwachtingen van de Raad aan de bestuurder explicieter te maken. Ten aanzien van het eigen functioneren zal de Raad bij de selectie van nieuwe leden moeten zorgen voor een goede samenstelling qua competenties en vaardigheden en op een planmatige wijze de kennis en vaardigheden moeten door ontwikkelen. Als laatste zal de Raad naar aanleiding van de zelfevaluatie bij herbenoemingen een evaluatie moment in de procedure opnemen. In januari 2016 heeft overeenkomstig de governancecode de zelfevaluatie plaatsgevonden onder begeleiding van een externe adviseur. 48 Woningvereniging Nederweert JAARverslag

26 verslag raad van comissarissen verslag raad van comissarissen Opleidingen en cursussen Raad van Commissarissen In het kader van de permanente educatie is in 2015 een opleidingsplan opgesteld voor de Raad. De leden van de Raad hebben hiermee ook voldaan aan hun verplichte educatie. Deelname leden aan ledenvergaderingen VTW Workshop Zorgvastgoed van VTW Seminar Gevolgen Wet Werk en Zekerheid Seminar nieuwe Woningwet Ernst & Young Masterclass De Raad van Commissarissen en de accountant Masterclass financiële sturing Masterclass goed voorzitterschap Masterclass basiskennis voor toezicht op financiën VTW Ledencongres Woningcorporatie van de toekomst. De Raad van Commissarissen volgt de ontwikkelingen en discussies binnen de VTW rondom de professionalisering van de rol van de Raad van Commissarissen actief. Het deelnemen aan ledenbijeenkomsten wordt gestimuleerd en heeft in 2015 extra geleid tot deelname aan themabijeenkomsten VTW over governance; sociale huisvesting in Europa; Wooncorporatie. Samen met de directeur-bestuurder is deelgenomen aan de MKW Directeuren dag in samenwerking met VTW. Onderwerp Legitimatie en participatie. Verantwoording van het beleid met betrekking tot de WNT. De WNT is per 1 januari 2013 in werking getreden. De Raad heeft geconstateerd dat de bezoldiging voor de bestuurder nagenoeg conform de staffel was. Naar aanleiding van de positieve beoordeling van de directeur-bestuurder in december 2015 is het salaris verhoogd per 1 januari 2016, passend binnen de beloningsstructuur van de WNT. De beloning van de bestuurder valt in bezoldingsklasse C, norm ,- bruto. In het kader van de WNT worden de volgende gegevens genoemd. Bezoldiging bestuurder De directeur-bestuurder, mevrouw C.P.A.M. Keulen, heeft de volgende beloningen ontvangen: Bruto-salaris Voorzieningen ten behoeve van beloningen betaalbaar op termijn (pensioenpremies)* Belaste vaste en variabele onkostenverg Totaal conform WNT Sociale lasten Totaal conform RJ * De OVP/VPL-aanspraak is niet meegenomen in de berekening omdat de directeur/bestuurder geen aanspraak kan maken op deze pensioenregelingen en er dus geen sprake is van individuele uitgestelde beloning op termijn. De duur van het dienstverband in het boekjaar bedraagt 365 dagen en betreft een arbeidsduur van 36 uur per week. De directeur/bestuurder valt in de overgangsregeling van de WNT, nu de met haar gemaakte bezoldigingsafspraak voor 1 januari 2013 is overeengekomen. Dat betekent dat de bezoldiging overeenkomstig de wettelijke regeling in zeven jaar zal worden aangepast. Haar beloning valt in bezoldigingsklasse C ( ). In de jaarrekening 2014 is de beloning van mevrouw C.P.A.M. Keulen als volgt gepresenteerd: Bruto-salaris Voorzieningen ten behoeve van beloningen betaalbaar op termijn (pensioenpremies)* Belaste vaste en variabele onkostenvergoedingen Totaal conform WNT Het verschil betreft de WIA plus en WIA excedent verzekeringen. Door de hertoetsing van de gecorrigeerde cijfers aan de destijds toepasselijke normen, zijn geen wijzigingen ontstaan in de onverschuldigde betalingen doordat mevrouw C.P.A.M. Keulen in het overgangsrecht blijft vallen. Bezoldiging Raad van Commissarissen De WNT geeft ten aanzien van de bezoldiging van commissarissen aan dat deze per 1 januari 2015 maximaal 10% (lid) of 15% (voorzitter) mag bedragen van de voor de organisatie geldende maximale bezoldiging van de bestuurder. De beloning van de leden en van de voorzitter valt ruim binnen de WNT. In 2015 is door de Raad besloten de bezoldiging met ingang van 1 januari 2016 te verhogen tot per jaar voor de voorzitter en voor een lid. De WNT geeft ten aanzien van de bezoldiging van commissarissen aan dat deze per 1 januari 2015 maximaal 10% (lid) of 15% (voorzitter) mag bedragen van de voor de organisatie geldende maximale bezoldiging van de bestuurder. De bezoldiging van de commissarissen conform de WNT is als volgt: P.M. Geerts R.L.A.T. Zincken M.H. de Corti J.A. van Nierop H.W.M. Sentjens G.J.I. van Hulzen (vanaf 1 juli 2015) Totaal De bezoldiging van de commissarissen conform RJ 271 (incl. sociale lasten) is als volgt: P.M. Geerts R.L.A.T. Zincken M.H. de Corti J.A. van Nierop H.W.M. Sentjens G.J.I. van Hulzen (vanaf 1 juli 2015) Totaal Woningvereniging Nederweert JAARverslag

27 VERSLAG RAAD VAN COMISSARISSEN naam periode actief Functie P.M. Geerts t/m voorzitter raad van commissarissen t/m lid huurderscommissie t/m lid remuneratiecommissie t/m lid auditcommissie R.L.A.T. Zincken t/m voorzitter raad van commissarissen t/m lid raad van commissarissen t/m lid huurderscommissie t/m lid auditcommissie M.H. de Corti t/m lid raad van commissarissen t/m lid remuneratiecommissie J.A. van Nierop t/m lid raad van commissarissen t/m voorzitter remuneratiecommissie H.W.M. Sentjens t/m lid raad van commissarissen t/m voorzitter auditcommissie G.J.I. van Hulzen t/m lid raad van commissarissen t/m lid huurderscommissie De bezoldiging van de raad van commissarissen bedroeg in 2015 in totaal exclusief omzetbelasting (in ). De heer P.M. Geerts had in 2014 een dienstverband van 365 dagen en in dagen. De heer G.J.I. van Hulzen had in 2015 een dienstverband van 184 dagen. Alle andere commissarissen hadden in 2015 en 2014 een dienstverband van 365 dagen. de raad als adviseur De Raad kent naast de toezichthoudende en werkgeversrol een derde rol: die van adviseur van het bestuur. In deze rol hebben enkele leden van de Raad apart overleg gevoerd met de bestuurder over de ontwikkeling van de organisatie. de raad en 2016 Het jaar 2016 zal in het teken komen te staan van de invoering van de Woningwet en de start van de uitvoering van het ondernemingsplan. Voor de Woningwet staat voor het eerst de afstemming van het bod van de vereniging aan de gemeente op het programma en zal een nieuwe waarderingsgrondslag worden geïntroduceerd: Marktwaarde. De uitvoering van het ondernemingsplan start met een aantal verdiepingsslagen met betrekking tot het strategisch voorraadbeleid en de uitvoeringsorganisatie. In de samenstelling van de Raad was voor 2016 voorzien dat de heer Van Nierop op 1 juli opgevolgd zou worden en dat voorbereiding van de opvolging van de heer Sentjens zou starten. Met het onverwachte aftreden van de heer Zincken in januari en het vervroegde aftreden van de heer Van Nierop, zullen in 2016 versneld twee nieuwe leden van de Raad worden geworven. x onze deelnemingen energiebedrijf nederweert (ebn) In 2009 is besloten een (100%) dochtermaatschappij op te richten voor het beheer van de gemeenschappelijke warmte- koude opslag installaties voor complexen van de woningvereniging. Op 13 januari 2010 zijn de statuten gepasseerd bij de notaris. Eind 2010 is de WKO (warmte-koude opslag) installatie in het complex Sint Antoniusveste in exploitatie genomen. De huurders krijgen daarbij op basis van het principe niet meer dan anders de energiekosten, verbonden aan de opwekking van warmte en koeling en warm tapwater in rekening gebracht door EBN BV. Uit de meerjaren-exploitatieopzet is gebleken dat er jaarlijks een negatief saldo zal zijn van gemiddeld Dit exploitatietekort kan slechts beperkt gecompenseerd worden door aanpassing van de tarieven voor energielevering. De investeringen à blijken niet verrekend in de huurprijzen en exploitatie van het complex en zullen komende jaren dan ook maar beperkt worden gecompenseerd worden door een bijstelling van de huurprijzen bij mutatie. De vordering van de woningvereniging op EBN is in de jaarrekening 2012 afgewaardeerd. outsourcen energiebedrijf Medio 2014 heeft de Raad van Commissarissen het voorstel van de directie geaccordeerd om de verkoop van het Energiebedrijf Nederweert voor te gaan bereiden. Daartoe is besloten omdat het exploiteren van een Energiebedrijf niet tot onze kerntaken behoort. De daarmee gepaarde kennis ontbreekt bij ons. Bovendien willen we de mogelijke risico s, voortvloeiend uit de Warmtewet, uitsluiten. Daarnaast willen we het jaarlijks terugkerend negatieve bedrijfsresultaat, dat ten laste komt van de TI, elimineren. In 2015 hebben we stapsgewijs de selectie voor de toekomstige eigenaar uitgewerkt, waarbij er veel tijd en aandacht is geweest voor de condities, waaronder deze overdracht zou moeten gaan plaatsvinden. Door de invoering van de Woningwet per 1 juli 2015 was niet altijd even duidelijk of en aan welke eisen de overdracht zou moeten voldoen. De defintieve instemming met de voorgenomen verkoop is dan ook vertraagd en is uiteindelijk in het eerste kwartaal van 2016 genomen door bestuur en Raad van Commissarissen. De goedkeuringsprocedure bij de Autoriteit Woningcorporaties is nog lopende. warmtewet per In januari 2014 zijn alle betrokken huurders geïnformeerd over de werking van de Warmtewet. Naast een algemene informatiebijeenkomst zijn alle huurders individueel schriftelijk geïnformeerd, waarbij een leveringsovereenkomst is opgesteld. tarieven 2015 Voor 2015 zijn de prijzen volgens de wettelijk toegestane norm zoals vastgesteld op 22 december 2014 door de Autoriteit Consument en Markt ACM. De volgende tarieven zijn in rekening gebracht: Prijs levering warmte en/of warm tapwater: vastrecht warmte 281,76 per jaar vastrecht warm tapwater wordt niet in rekening gebracht vastrecht afleverset WKO 166,08 per jaar 52 WONINGVERENIGING NEDERWEERT JAARVERSLAG

28 ONZE DEELNEMINGEN Variabele vergoeding verbruik: 22,64 per verbruikte GJ Meettarief: 24,78 voor de bemetering Eenmalig aansluittarief: - 928,01 voor nieuwe aansluitingen tot 25 meter op het bestaande warmtenet - 32,51 per meter voor aansluitingen boven de 25 meter. xi ons financieel beleid en risicobeheer: sturen op liquiditeit en solvabiliteit resultaat 2015 In 2015 bedraagt de winst ( ). De winst wordt veroorzaakt doordat besloten is om de vordering aan Woningvereniging Nederweert kwijt te schelden (in relatie tot de verkoop van de aandelen). wooninvesteringsfonds (wif) Sinds 2005 bezit woningvereniging 2 certificaten van het Wooninvesteringsfonds (WIF) met een nominale waarde van per stuk. Met het aankopen van woningen van corporaties stelt het WIF verkopende corporaties in staat de liquiditeit van het eigen verkoopprogramma naar voren te halen en/of bezit direct om te zetten in liquiditeit tegen maatschappelijk aanvaardbare waarde (geen winstopslagen in aankoopwaarde). Eind 2012 is het WIF onder verscherpt toezicht van het CFV geplaatst. De financiële situatie is zeer precair. De lening is in 2013 derhalve afgewaardeerd ten laste van het resultaat. Eind 2014 is het totale woningbezit verkocht en is op 1 juli 2015 geleverd. Eind december is 90% van het te verwachten uit te keren bedrag ontvangen ( ). De resterende 10% wordt naar verwachting eind 2016 uitgekeerd nadat het Wooninvesteringsfonds is ontbonden. uit het diepe dal omhoog: positieve oordeelsbrief minister De investeringen in de portefeuille afgelopen jaren en de hoge leningenportefeuille hebben voor de woningvereniging geleid tot een verzwakking van de liquiditeits-en solvabiliteitspositie. De overheidsmaatregelen op het gebied van integrale belastingplicht (25%), de verhuurdersheffing en de beperkingen met betrekking tot de huurverhoging werken negatief door op onze kasstromen en investeringscapaciteit. Door wijzigingen in ons beleid en het implementeren van diverse maatregelen is onze solvabiliteit en liquiditeit afgelopen jaren verbeterd. Dit heeft ook in 2015 geleid tot een positieve beoordeling door de minister. Door de positieve verkopen in de afgelopen jaren hebben we inmiddels een reserve opgebouwd, waardoor we vanaf 2016 weer gericht kunnen investeren in ons vastgoed en onderhoud. effecten rijksbeleid op onze meerjarenbegroting Op basis van de parameters van het CFV/AW en WSW, dienen de dpi en de begroting 2015/meerjarenprognose te worden opgesteld. De verhuurdersheffing en de saneringssteun leiden voor de woningvereniging tot een achteruitgang van financiële middelen op jaarbasis van ruim 1 mln per jaar (11% van de begrote huur in 2015). VerenIgIng Van eigenaren (VVe) Daarnaast neemt de woningvereniging deel aan 4 Verenigingen van Eigenaren: Woon-zorgcomplex Aan Stad-Thoês, waarin de woningvereniging eigenaar is van 39 woonzorg - appartementen en Land van Horne eigenaar is van de algemene ontmoetingsruimte Brugstraat: Dit is een gemengd complex van 9 appartementen, samen met Vastgoedbeheer Familie Wijen van Heugten. De woningvereniging is eigenaar van 6 appartementen Pastorieweg: Dit betreft een VvE met de gemeente, die eigenaar is van de bibliotheek die gehuisvest is in de onderplint van het complex. De woningvereniging is eigenaar van de 8 boven de bibliotheek gesitueerde appartementen Aerthijsplein: Dit betreft een VvE waarin de woningvereniging eigenaar is van 7 appartementen in het duurdere segment en er 3 eigenaren bewoner zijn van een appartement. In 2014 is met iedere VVE afgesproken dat: Per 2015 per VVE een onderhoudsfonds wordt opgezet op basis van een meerjaren onderhoudsbegroting Het administratief /financieel beheer van de VVE zal worden uitbesteed aan een externe partij. De implementatie is voor de VVE Aerthijsplein gerealiseerd; voor de overige VVE s dient dit nog te worden afgerond. Jaar (x 1.000) verhuurderheffing Heffing saneringssteun totaal risicomanagement Risicobeheer hangt samen met de mate waarin risico s vooraf zijn in te schatten en de wijze waarin de organisatie zelf in staat is deze risico s te managen. Externe, niet beïnvloedbare factoren zijn echter een nog groter risico, zo is ook afgelopen jaar weer duidelijk geworden. Managementinformatie is dan ook noodzakelijk om bijtijds bij te kunnen sturen. Maand- en kwartaalrapportages geven inzicht in de stand van zaken met betrekking tot de voorgenomen activiteiten/uitgaven, inkomsten en aandachtspunten. De kwartaalrapportages zijn een vast onderdeel van de agenda Raad van Commissarissen. In de kwartaalrapportages is onder andere een resultatenrekening, kasstroom overzicht en een liquiditeitsprognose opgenomen. De rapportages worden voorgesproken met de auditcommissie. 54 WONINGVERENIGING NEDERWEERT JAARVERSLAG

29 ONS FINANCIEEL BELEID EN RISICOBEHEER: STUREN OP LIQUIDITEIT EN SOLVABILITEIT ONS FINANCIEEL BELEID EN RISICOBEHEER: STUREN OP LIQUIDITEIT EN SOLVABILITEIT Uitgangspunten risicomanagement: Het gehele MT is verantwoordelijk. De manager bedrijfsvoering is verantwoordelijk voor de opzet, implementatie en onderhoud van het risicomanagementsysteem Uitgaand van een risico aversie en behoudende positie. De bereidheid om risico te nemen moet in verhouding staan tot het aanwezige eigen vermogen Het betreft een continu proces, waarbij integraal alle typen risico s worden bekeken en in onderlinge samenhang beschouwd en gewaardeerd Proactieve houding, waarbij het risicobewustzijn bij alle betrokkenen belangrijk is Pragmatisch: goed inzichtelijk voor iedereen en aansluitend op de reguliere processen en controlesystemen. De risico identificatie heeft plaatsgevonden in het voorjaar van 2013 onder begeleiding van BDO. Bij elk risico moest worden ingeschat de mate waarin het risico van invloed is op het realiseren van de doelstellingen en/of impact heeft op het financieel resultaat. Voorjaar 2016 zal een actualisatie van de risico-inventarisatie plaatsvinden. De 7 grootste risico s en de beheersingsmaatregelen: Voor de beheersingsmaatregelen gaan we uit van 4 strategieën: Reduceren; acties inzetten die het risico tot een acceptabel niveau brengen Vermijden; het beëindigen van de risicovolle activiteit dan wel het anders inrichten van werkprocessen zodat bepaalde risico s kunnen worden vermeden Overdragen; (deels) overdragen van de risicovolle activiteit aan een derde partij die de risico s ook overneemt Accepteren; als de organisatie zelf geen invloed kan uitoefenen op het risico dan zal de eventuele schade middels de weerstandscapaciteit moeten worden afgedekt. Het geheel van maatregelen moet leiden tot een effectief stelstel van intern beheer op zowel management als operationeel niveau en in een mix van zogenaamde harde en zachte maatregelen. Wet- en regelgeving Aanvullende heffingen vanuit het Rijk Verandering als gevolg van regelgeving (landelijk politiek gedreven) Beheersingsmaatregel: Acceptatie en anticiperen qua beleid op de mogelijke veranderingen. Het MT houdt proactief de wijzigingen in de wet en regelgeving in de gaten door dagelijkse mailaccountants van Aedes, Building Business en andere landelijk opererende netwerken. Daarnaast wordt er actief deelgenomen aan bijeenkomsten van Aedes, WSW en CFV/ Autoriteit Wonen. Onvoldoende beveiliging van de automatisering Beheersmaatregel: Reduceren door het invoeren van een wachtwoordenbeleid. Goede back-up procedure en beheer hardware extern. De risico s in de operationele processen, structuur en cultuur en beleid en strategie naast de externe markt en maatschappelijke risico s zijn ook benoemd maar kwamen in de uiteindelijke waardering niet terug in de netto score > 10. Als belangrijkste risico s kwamen hierbij naar voren (score 9 tot 7.5): Onvoldoende verhuurbaarheid commercieel vastgoed: Reduceren door het verkopen van risicovol bezit in dit segment (9 appartementen Aerthijsplein) Onvoldoende beheersing inkoopproces: Reduceren: het autorisatiebeleid is aangescherpt; hierin staat wie bevoegd is voor welk budget en tot welk bedrag men bevoegd is. Checks door interne controle Aanbesteding en facturering door de aannemer is niet conform opdracht of het werkelijk uitgevoerde werk. Reduceren door te werken conform het aanbestedingsbeleid en de diverse protocollen en prijsafspraken binnen de ketensamenwerking onderhoud Er bestaat onvoldoende inzicht in de aangegane verplichtingen: Reduceren door vastlegging binnen de verplichtingenadministratie NCCW Onvoldoende vastlegging van de operationele bedrijfsprocessen: Reduceren. Nagenoeg alle processen zijn in 2014 opnieuw beschreven met alle betrokkenen bij het proces. Ook zijn de knelpunten in beeld gebracht en op basis daarvan zijn verbeteringen aangebracht. In april 2015 is een nieuwe medewerker aangenomen voor interne controle (2 dagen per week). Aan de hand van een intern controleplan vinden er vanaf medio 2015 steekproefsgewijs interne controles plaats. Interne controle/rapportages Maand- en kwartaalrapportages geven inzicht in de stand van zaken met betrekking tot de voorgenomen activiteiten/uitgaven, inkomsten en aandachtspunten. De kwartaalrapportages zijn een vast onderdeel van de agenda Raad van Commissarissen. In de kwartaalrapportages is onder andere een resultatenrekening, kasstroomoverzicht en een liquiditeitsprognose opgenomen. De rapportages worden voorgesproken met de auditcommissie. Op basis van de procesbeschrijvingen is per proces een controleplan opgesteld. In het controleplan staan de controlemaatregelen opgenomen om de risico s te monitoren, waarbij de controle is neergelegd bij de betrokken medewerkers. De assistent-controller toetst periodiek of de controle wordt uitgevoerd en overlegt met de medewerkers indien er aandachtspunten uit de controle komen, waarbij afspraken voor verbeteringen worden gemaakt. Financiële positie Onvoldoende toegang tot de financieringsmarkt Stijgende rente op de kapitaalmarkt Beheersingsmaatregel: Accepteren dat WSW ons voorlopig geen borging meer wil geven. Reduceren door de kredietfaciliteit bij de Rabobank à , - euro te handhaven. Daarnaast door de actieve verkoop van woningbezit het opbouwen van eigen financiële middelen Onvoldoende beheersing van de fiscale risico s (BTW/VPB/WKA) Beheersingsmaatregel: Reduceren opleiden van interne medewerkers met betrekking tot deze onderwerpen en het instrueren van de leveranciers over het aanleveren van hun facturen op basis van de eisen van de vigerende wet en regelgeving Onvoldoende operationele kasstromen binnen de reguliere exploitatie Beheersingsmaatregel: Reduceren door aanpassingen in ons verkoop, verhuur en onderhoudsbeleid afgelopen jaren zijn onze operationele kasstromen in de meerjarenbegroting weer positief. Aandachtspunten in 2015 waren: Voortgang risicomanagement en intern controleplan Verbeteren interne processen Ketensamenwerking en organisatieverandering Verkoop aandelen Energiebedrijf Opstellen ondernemingsplan 56 Woningvereniging Nederweert JAARverslag

30 ONS FINANCIEEL BELEID EN RISICOBEHEER: STUREN OP LIQUIDITEIT EN SOLVABILITEIT ONS FINANCIEEL BELEID EN RISICOBEHEER: STUREN OP LIQUIDITEIT EN SOLVABILITEIT De vermogenspositie De werkelijke cijfers over 2015 worden vergeleken met de in de financiële meerja renbegroting geprognosticeerde cijfers voor Overzicht vermogenspositie Balanspost (x 1.000) Werkelijk ultimo 2014 Geraamd voor 2014 Eigen vermogen Schulden lange termijn Materiële vaste activa Financiële vaste activa Toelichting De daling van de materiële activa is te verklaren door daling van de toekomstige huurinkomsten vanwege de overheidsmaatregelen inzake betaalbaarheid en stijgende onderhoudskosten (schilderwerk en asbest). Dit heeft direct gevolgen voor het eigen vermogen. De afwijking in de financiële vaste activa wordt veroorzaakt door de uitbetaling van 90% van de certificaten van het Wooninvesteringsfonds. Foutenherstel De afschrijvingslasten over 2014 zijn foutief bepaald. Het resultaat over 2014 was te laag. De correctie is prospectief in het resultaat van 2015 verwerkt. Berekening afschrijvingslasten Verschil afschrijvingslasten bedrijfswaarde minus historische kostprijs Totale foutherstel op afschrijvingslasten Solvabiliteit Vanaf 2013 wordt de activa niet langer gewaardeerd tegen kostprijs, maar tegen bedrijfswaarde. Tevens is op basis van de complexbeheerplannen besloten om de levensduur van een aantal complexen te verlengen. Gezien de kwaliteit van ons bezit en de genomen beleidsmaatregelen heeft dit een gunstig effect op onze solvabiliteit. Door de daling van de bedrijfswaarde zijn de onrendabele toppen van een aantal complexen weer gestegen, dit is ten laste van het resultaat gebracht. De liquiditeitspositie In het verslagjaar is het saldo van de liquidi teit toegenomen van naar Dit wordt veroorzaakt doordat de revitalisatie van de aanleunwoningen is vertraagd. Aan de hand van ons nieuwe ondernemingsplan zal in 2016 bekeken worden hoe de overtollige liquide middelen kunnen worden ingezet. Uit de taxatie van het commercieel vastgoed is gebleken dat de waarde van een aantal objecten ligt in waarde is gestegen. Hierdoor heeft in 2015 een waardestijging op ons commercieel bezit plaatsgevonden van Daarnaast is de werkplaats per 15 juni 2015 verhuurd aan een commerciële partij en zijn twee appartementen Aerthijsplein verkocht. Conform de nieuwe woningwet zal ons bezit met ingang van 2016 gewaardeerd moeten worden tegen marktwaarde in verhuurde staat. We hanteren de light versie die Autoriteit Woningcorporaties heeft vastgesteld. Geconsolideerde jaarrekening Woningvereniging Nederweert is op basis van het grootte criterium aangemerkt als een middelgrote organisatie. Daardoor geldt er niet langer vrijstelling van de consolidatieplicht. Met ingang van de jaarrekening 2013 is een geconsolideerde jaarrekening opgesteld van Woningvereniging Nederweert en Energiebedrijf Nederweert B.V. De financieringspositie Leningenportefeuille De leningenportefeuille van de woningvereniging is fors, maar wel behoudend van aard. Er is gekozen voor langlopende annuïtaire leningen, waardoor onze lening portefeuille de komende jaren wordt afgebouwd. Het gemiddelde rentepercentage van 4,47% ligt onder de disconteringsvoet van WSW, zijnde 5%. Daarnaast heeft de woningvereniging een kredietfaciliteit bij de Rabobank voor Overzicht kengetallen norm WSW ICR (bedrijfstresultaat/rentelasten) 1,74 1,65 1,40 DSCR (kastroom [renteuitgaven+aflossingen]) 1,17 1,01 1,00 Loan to value (vreemd vermogen/bedrijfswaarde) 52,5 % 53 % 75 % Solvabiliteit (eigen vermogen/activa) 49 % 49 % 25 % Op basis van de cijfers over 2015 voldoen wij aan de financiële ratio s die door het WSW getoetst worden. Begin 2016 zal een review door het WSW plaatsvinden betreffende de business risks. 58 Woningvereniging Nederweert JAARverslag

31 xii VerKlarIng besteding middelen jaarrekening 2015 Het bestuur verklaart dat alle middelen in het verslagjaar zijn besteed in het belang van de volkshuisvesting. Nederweert, 17 juni 2016 Het bestuur van de woningvereniging, C.P.A.M. Keulen Directeur-bestuurder 60 WONINGVERENIGING NEDERWEERT JAARVERSLAG

32 INHOUDSOPGAVE JAARREKENING geconsolideerde balans per 31 december geconsolideerde winst- en verliesrekening over geconsolideerd kasstroomoverzicht Geconsolideerde grondslagen voor waardering en resultaatbepaling 68 5 toelichting op de geconsolideerde balans per 31 december toelichting op de geconsolideerde winst- en verliesrekening over enkelvoudige balans per 31 december enkelvoudige winst- en verliesrekening over Algemene grondslagen voor de opstelling van de enkelvoudige jaarrekening toelichting op de enkelvoudige balans per 31 december toelichting op de enkelvoudige winst-en-verliesrekening over ondertekening Woningvereniging Nederweert JAARREKENING

33 1 GECONSOLIDEERDE BALANS PER 31 DECEMBER 2015 (na resultaatbestemming) GECONSOLIDEERDE BALANS PER 31 DECEMBER 2015 (na resultaatbestemming) in euro s in euro s ACTIVA in euro s in euro s PASSIVA VASTE ACTIVA Groepsvermogen (7) Materiële vaste activa (1) Sociaal vastgoed in exploitatie Vastgoed in ontwikkeling bestemd voor eigen exploitatie Onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploitatie VOORZIENINGEN (8) Latente belastingverplichtingen LANGLOPENDE SCHULDEN (9) Schulden aan kredietinstellingen Vastgoedbeleggingen (2) Commercieel vastgoed in exploitatie Financiële vaste activa (3) Latente belastingvordering(en) Achtergestelde lening Wooninvesteringsfonds KORTLOPENDE SCHULDEN (10) Schulden aan kredietinstellingen Schulden aan leveranciers Belastingen en premies sociale verzekeringen Schulden terzake van pensioenen Overlopende passiva SOM DER VASTE ACTIVA VLOTTENDE ACTIVA Overige voorraden (4) Vorderingen (5) Huurdebiteuren Belastingen en premies sociale verzekeringen Overlopende activa Liquide middelen (6) SOM DER VLOTTENDE ACTIVA TOTAAL ACTIVA TOTAAL PASSIVA Woningvereniging Nederweert JAARREKENING

34 2 GECONSOLIDEERDE WINST- EN VERLIESREKENING OVER HET BOEKJAAR GECONSOLIDEERD KASSTROOMOVERZICHT 2015 in euro s in euro s in euro s in euro s BEDRIJFSOPBRENGSTEN Huuropbrengsten (11) Opbrengsten servicecontracten (12) Netto verkoopresultaat vastgoedportefeuille (13) Overige bedrijfsopbrengsten (14) Totaal bedrijfsopbrengsten BEDRIJFSLASTEN Afschrijvingen materiële vaste activa (15) Overige waardeveranderingen van vaste activa (16) Lonen en salarissen (17) Sociale lasten (18) Pensioenlasten (19) Onderhoudslasten (20) Leefbaarheid (21) Lasten servicecontracten (22) Overige bedrijfskosten (23) Totaal bedrijfslasten BEDRIJFSRESULTAAT Niet-gerealiseerde waardeveranderingen vastgoedportefeuille (24) Financiële baten en lasten Waardeveranderingen van financiële vaste activa en van effecten (25) Opbrengst van vorderingen die tot de vaste activa behoren en van effecten (26) Andere rentebaten en soortgelijke opbrengsten (27) Rentelasten en soortgelijke kosten (28) RESULTAAT UIT GEWONE BEDRIJFSUITOEFENING Belastingen resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening (29) Ontvangsten van huurders Ontvangsten van overige Betalingen aan werknemers Betalingen aan leveranciers onderhoud Betalingen van heffingen Betalingen aan overige Kasstroom uit bedrijfsoperaties Ontvangen interest Ontvangst wegens buitengewone baten - - Betaalde interest Kasstroom uit operationele activiteiten Investeringen in materiële vaste activa Verkoopontvangsten materiële vaste activa Verkoopontvangsten vastgoedbeleggingen Uitgaven financiële vaste activa Ontvangsten financiële vaste activa Kasstroom uit investeringsactiviteiten Aflossingen van langlopende schulden Kasstroom uit financieringsactiviteiten Mutatie liquide middelen Liquide middelen per 1 januari Mutatie geldmiddelen Liquide middelen per 31 december RESULTAAT Woningvereniging Nederweert JAARREKENING

35 GECONSOLIDEERDE GRONDSLAGEN VOOR WAARDERING EN RESULTAATBEPALING 4 GECONSOLIDEERDE GRONDSLAGEN VOOR WAARDERING EN RESULTAATBEPALING Algemeen Activiteiten Woningvereniging Nederweert, statutair gevestigd te Nederweert, is uitsluitend werkzaam in het belang van de volkshuisvesting in de gemeente Nederweert. Het adres van de woningvereniging is Gutjesweg 6, 6031 ET te Nederweert. Consolidatie In de jaarrekening van Woningvereniging Nederweert zijn de financiële gegevens geconsolideerd van Woningvereniging Nederweert en Energiebedrijf Nederweert B.V., statutair gevestigd te Nederweert. Energiebedrijf Nederweert B.V. is een 100% deelneming van Woningvereniging Nederweert. De hoofdactiviteit van de deelneming is het verzorgen van de levering van warmte-energie en koeling alsmede (warm)tapwater aan gebruikers van onroerende zaken, met inbegrip van het verkrijgen en hebben, in huur daaronder begrepen, en (onder)houden van daartoe benodigde installaties die ondermeer voorzien in duurzame energielevering zoals onder andere een warmte/koude opslaginstallatie (WKO-installatie). Continuïteitsveronderstelling Deze jaarrekening is opgesteld uitgaande van de continuïteitsveronderstelling. Foutherstel De afschrijvingslasten over 2014 zijn foutief bepaald. Het resultaat over 2014 was te laag. De correctie is prospectief in het resultaat van 2015 verwerkt. Berekening afschrijvingslasten Verschil afschrijvingslasten bedrijfswaarde minus historische kostprijs Totale foutherstel op afschrijvingslasten Personeelsleden Bij de woningvereniging waren in 2015 gemiddeld 11,09 personeelsleden werkzaam (2014: 10,39). GRONDSLAGEN VOOR DE WAARDERING VAN ACTIVA EN PASSIVA Regelgeving De geconsolideerde jaarrekening is opgesteld in overeenstemming met de bepalingen van het Besluit beheer sociale huursector, Titel 9 Boek 2 BW, en Hoofdstuk 645 van de Richtlijnen voor de Jaarverslaggeving en de stellige uitspraken van de overige hoofdstukken van de Richtlijnen voor de Jaarverslaggeving, uitgegeven door de Raad voor de Jaarverslaggeving. Verbonden partijen Er is geen sprake van transacties (van betekenis) met verbonden partijen. Grondslagen voor de consolidatie In de geconsolideerde jaarrekening van Woningvereniging Nederweert zijn de financiële gegevens verwerkt van de tot de groep behorende maatschappijen en andere rechtspersonen waarop een overheersende zeggenschap kan worden uitgeoefend of waarover de centrale leiding wordt gevoerd. De geconsolideerde jaarrekening is opgesteld met toepassing van de grondslagen voor de waardering en de resultaatbepaling van Woningvereniging Nederweert. De financiële gegevens van Woningvereniging Nederweert en Energiebedrijf Nederweert B.V. zijn volledig in de geconsolideerde jaarrekening opgenomen onder eliminatie van de onderlinge verhoudingen en transacties. ALGEMENE GRONDSLAGEN VOOR DE OPSTELLING VAN DE GECONSOLIDEERDE JAARREKENING Deze jaarrekening heeft betrekking op de periode 1 januari 2015 tot en met 31 december Alle bedragen luiden in euro s, tenzij anders vermeld. In artikel 127, tweede lid, van het Besluit toegelaten instellingen volkshuisvesting 2015 is bepaald dat het Besluit beheer sociale-huursector (Bbsh) tot 1 januari van het eerstvolgende verslagjaar na inwerkingtreding van de Woningwet van toepassing blijft voor onder andere de jaarrekening. Dit betekent dat voor verslagjaar 2015 het Bbsh zijn kracht heeft behouden voor dit onderwerp. In de balans, de winst-en-verliesrekening en het kasstroomoverzicht zijn referenties opgenomen. Met deze referenties wordt verwezen naar de toelichting. Toelichtingen op posten in de balans, winst-enverliesrekening en kasstroomoverzicht worden in de jaarrekening genummerd. Materiële vaste activa Sociaal vastgoed in exploitatie Typering Sociaal vastgoed omvat woningen in exploitatie met een huurprijs onder de huurtoeslaggrens, het maatschappelijk vastgoed en het overige sociale vastgoed. De huurtoeslaggrens is een algemeen huurprijsniveau dat jaarlijks per 1 juli door de Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties wordt vastgesteld. Ultimo 2015 bedraagt deze grens 710,68 (2014: 699,48). Maatschappelijk vastgoed is bedrijfsonroerend goed dat is verhuurd aan maatschappelijke organisaties, waaronder zorg-, welzijn-, onderwijs en culturele instellingen en dienstverleners en tevens is vermeld op de bijlage zoals deze is opgenomen in de Beschikking van de Europese Commissie d.d. 15 december 2009 aangaande de staatssteun voor toegelaten instellingen. De waardering van activa en passiva en de bepaling van het resultaat vinden plaats op basis van historische kosten. Tenzij bij de desbetreffende grondslag voor de specifieke balanspost anders wordt vermeld, worden de activa en passiva gewaardeerd volgens het kostprijsmodel. Kwalificatie Het beleid van Woningvereniging Nederweert is er primair op gericht de sociale vastgoedportefeuille aan te houden voor de doelgroep van beleid. Slechts voor een deel van het sociale vastgoed vindt optimalisatie van het financiële rendement plaats. Daarmee kwalificeert Woningvereniging Nederweert zich als vastgoed beheerder en het sociaal vastgoed als bedrijfsmiddel. Hiermee is de bedrijfswaarde de basis voor de invulling van de actuele waarde. 68 Woningvereniging Nederweert JAARREKENING

36 GECONSOLIDEERDE GRONDSLAGEN VOOR WAARDERING EN RESULTAATBEPALING GECONSOLIDEERDE GRONDSLAGEN VOOR WAARDERING EN RESULTAATBEPALING Het sociaal vastgoed in exploitatie wordt gewaardeerd tegen de realiseerbare waarde gebaseerd op bedrijfswaarde. Deze wordt gevormd door de contante waarde van de kasstromen uit hoofde van toekomstige exploitatieopbrengsten en toekomstige exploitatielasten over de geschatte resterende looptijd van de investering. De realiseerbare waarde wordt afhankelijk gesteld van de voorgenomen bestemming van complexen. De onroerende zaken kunnen voor langere of kortere termijn voor verhuur worden aangehouden. Na-investeringen Uitgaven na eerste verwerking (de zogeheten na-investeringen) die leiden tot een waardeverhoging van het actief, worden geactiveerd. Uitgaven die betrekking hebben op toekomstige herstructureringen, waarvan de feitelijke verplichtingen dan wel de in rechte afdwingbare verplichtingen zijn aangegaan worden in de waardering betrokken. Herstructurering onderscheidt zich van renovatie door het verbeteren of vergroten van de oorspronkelijke capaciteit. Onderhoud Periodiek groot onderhoud wordt volgens de componentenbenadering geactiveerd. Hierbij worden de totale uitgaven toegewezen aan de samenstellende delen. De lasten van onderhoud, niet zijnde periodiek groot onderhoud, waaronder renovatie, onderscheiden zich van activeerbare kosten door het feit dat er geen sprake is van een waardeverhoging van het actief. De lasten van dergelijk onderhoud worden ten laste gebracht van het resultaat op het moment dat deze zich voordoen. Indeling in kasstroomgenererende eenheden De indeling naar kasstroomgenererende eenheid is gedefinieerd op complexniveau. Woningvereniging Nederweert kiest voor deze indeling van de kasstroomgenererende eenheden aangezien deze aansluit bij haar interne bedrijfsvoering (strategisch voorraadbeleid, huurbeleid etc.). Bepaling bedrijfswaarde Onder de bedrijfswaarde wordt verstaan de contante waarde van de aan een actief of samenstel van activa toe te rekenen toekomstige kasstromen die kunnen worden verkregen met de uitoefening van het bedrijf. De bedrijfswaarde wordt gevormd door de contante waarde van de geprognosticeerde kasstromen uit hoofde van toekomstige exploitatieopbrengsten en toekomstige exploitatielasten over de geschatte resterende looptijd van de investering. De bedrijfswaarde van de warmtevoorziening wordt bepaald als het saldo van de contante waarde van de toekomstige bedrijfsopbrengsten (levering energie) en de variabele kosten. De kasstroomprognoses zijn gebaseerd op redelijke en onderbouwde veronderstellingen die de beste schatting van de directie weergeven van de economische omstandigheden die van toepassing zullen zijn gedurende de resterende levensduur van het actief. De kasstromen zijn gebaseerd op de eind 2015 intern geformaliseerde meerjaren begroting en bestrijken een periode van 5 jaar behoudens de verwachte kosten van groot onderhoud, erfpacht en overige contracten met een werkingsduur van meer dan vijf jaar. De kosten van planmatig groot onderhoud worden gebaseerd op de in de meerjaren onderhoudsbegroting onderkende cycli per component. Voor latere jaren wordt uitgegaan van de verwachte gemiddelde groeivoeten voor inflatie, huurstijging en rente alsmede genormeerde lastenniveaus. Bij de bedrijfswaardeberekening gelden de volgende uitgangspunten: jaarlijkse huurverhogingen in de eerste 5 jaren van 2,0% (voorgaand jaar: 2,5%) jaarlijkse huurverhogingen na 5 jaar van 2% (voorgaand jaar: 2%) jaarlijkse huurderving van 0,89% in 2016, de jaren daarna 0,55% (voorgaand jaar: 0,53%) jaarlijkse inflatie van 1% voor de eerste 5 jaar, daarna 2% (voorgaand jaar:1e 5 jaar 1%, daarna 2,0%) grondwaarde per VHE 205,70 per m2 (voorgaand jaar: 205,70 per m 2 ) jaarlijkse stijgingen van de variabele lasten: 1e 5 jaar 2%, daarna 2,5% (voorgaand jaar: 1e 5 jaar 2%, daarna 3%) jaarlijkse stijgingen van de onderhoudslasten: 1e 5 jaar 2%, daarna 2,5% (voorgaand jaar: 1e 5 jaar 2%, daarna 3%) de gemiddelde levensduur is 31 jaar (voorgaand jaar: 32 jaar) disconteringsvoet bedraagt 5% (voorgaand jaar: 5,25%). Kasstromen worden contant gemaakt onder de veronderstelling dat deze gemiddeld gedurende het boekjaar plaatsvinden (medionumerando); verkoopbeleid en huurharmonisatie 5 jaar (voorgaand jaar 5 jaar) de variabele exploitatie-uitgaven (per woning) is conform de meerjarenbegroting. In de bedrijfswaarde berekening 2015 en in 2014 is de onderhoudsbegroting per complex opgenomen. De verwachte opbrengstwaarde van woningen geoormerkt voor verkoop wordt gedefinieerd als de contante waarde van het maximale bedrag dat kan worden verkregen bij vrijwillige verkoop binnen een verwachte termijn, onder aftrek van verkoopkosten die niet door de koper worden gedragen. Ter bepaling van dit bedrag worden taxaties uitgevoerd door onafhankelijke externe deskundigen of worden vergelijkbare onroerende zaken als referentie gehanteerd. Gegeven het feit dat verkopen hoofdzakelijk worden verricht in het kader van de financiering van onrendabele investeringen in nieuwbouw worden deze verkopen voor een periode van vijf jaar in de waardering betrokken. Daarmee wordt recht gedaan aan het voorwaardelijke karakter van de geoormerkte verkopen. De bepaling van de restwaarde van de grond opgenomen in de bedrijfswaarde vindt voor zover er nog geen herbestemming van de grond heeft plaatsgevonden plaats op basis van de huidige vergelijkbare kavel- of vierkante meterprijs voor een sociale huurwoning. Deze kavelprijs wordt geïndexeerd naar het einde van de levensduur. Indien feitelijke dan wel in rechte afdwingbare verplichtingen zijn aangegaan die consequenties hebben voor de bestemming van de grond dan wordt met deze gewijzigde bestemming in de waardering rekening gehouden. Bijzondere waardevermindering De initiële herwaardering van het sociaal vastgoed in exploitatie naar actuele waarde is rechtstreeks in het eigen vermogen verwerkt in een herwaarderingsreserve. De hierop volgende jaarlijkse waardeveranderingen worden als volgt in de jaarrekening verwerkt: Een waardevermeerdering van een complex onder het sociaal vastgoed wordt in beginsel direct ten gunste van de herwaarderingsreserve gebracht. Uitzondering betreft het geval wanneer voor een complex in het verleden een afwaardering ten laste van het resultaat is gebracht. In die situatie worden waardevermeerderingen van ditzelfde complex als positief resultaat in de winst-en-verliesrekening verwerkt, voor zover dit een terugname betreft van deze eerdere waardevermindering. Hierbij dient opgemerkt te worden dat de terugneming nooit hoger is dan de boekwaarde die bepaald zou zijn indien in voorgaande jaren geen bijzonder waardeverminderingsverlies voor het complex zou zijn verantwoord. Een waardevermindering van een complex onder het sociaal vastgoed wordt in beginsel ten laste van het resultaat gebracht. Indien echter een herwaarderingsreserve voor dit complex gevormd is, wordt de waardevermindering direct ten laste van de herwaarderingsreserve gebracht tot het bedrag dat met betrekking tot het desbetreffende complex in de herwaarderingsreserve is opgenomen. 70 Woningvereniging Nederweert JAARREKENING

37 GECONSOLIDEERDE GRONDSLAGEN VOOR WAARDERING EN RESULTAATBEPALING GECONSOLIDEERDE GRONDSLAGEN VOOR WAARDERING EN RESULTAATBEPALING Een bijzonder waardeverminderingsverlies is het bedrag waarmee de boekwaarde de bedrijfswaarde duurzaam overschrijdt en wordt direct in de winst-en verliesrekening verwerkt onder de post overige waardeverminderingen van materiële vaste activa. Afschrijvingen Afschrijvingen worden berekend over de bedrijfswaarde. De bedrijfswaarde is gesplitst naar de componenten grond, opstal en overige componenten. Over het aandeel van de grond wordt niet afgeschreven. De afschrijvingen worden gebaseerd op de geschatte economische levensduur per component en worden berekend op basis van een vast percentage van de verkrijgingsprijs. Er wordt afgeschreven vanaf het moment van ingebruikneming. Vastgoed in ontwikkeling bestemd voor eigen exploitatie De onroerende zaken in ontwikkeling betreffen de revatilisering van de aanleunwoningen en zijn gewaardeerd tegen de aanschafwaarde verminderd met het eventueel voorcalculatorisch onrendabele deel van de investering. Typering Dit betreffen complexen in aanbouw die zijn bestemd om te worden ingezet als vastgoed in exploitatie niet zijnde een vastgoedbelegging. Waarderingsgrondslag Vastgoed in ontwikkeling bestemd voor eigen exploitatie wordt gewaardeerd tegen de aanschafwaarde verminderd met het eventueel voorcalculatorisch onrendabele deel van de investering. Afschrijvingen Op vastgoed in ontwikkeling wordt niet afgeschreven. Afschrijving vindt eerst plaats nadat de betreffende complexen in exploitatie zijn genomen. Onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploitatie De onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploitatie worden gewaardeerd tegen verkrijgingsof vervaardigingsprijs, onder aftrek van lineaire afschrijvingen gedurende de verwachte toekomstige gebruiksduur en bijzondere waardeverminderingen. Er wordt afgeschreven vanaf het moment van ingebruikneming. Vastgoedbeleggingen Algemene uitgangspunten Vastgoedbeleggingen zijn onroerende zaken die worden aangehouden om huuropbrengsten, waardestijgingen of beide te realiseren. Vastgoedbeleggingen worden geclassificeerd als vastgoed - beleggingen in exploitatie indien ze beschikbaar zijn voor verhuur. Commercieel vastgoed in exploitatie Typering Het commercieel vastgoed in exploitatie omvat woningen in exploitatie met een huurprijs boven de huurtoeslaggrens, het bedrijfsmatig vastgoed (niet zijnde maatschappelijk vastgoed) en het overige commerciële vastgoed. Waarderingsgrondslag Het commercieel vastgoed in exploitatie wordt gewaardeerd op basis van actuele waarde. De actuele waarde wordt vastgesteld aan de hand van courante prijzen op een actieve markt voor gelijksoortige onroerende zaken op dezelfde locatie en in dezelfde staat. Winsten of verliezen, ontstaan door een wijziging in de actuele waarde van het commercieel vastgoed, worden verantwoord in de winst-enverliesrekening over de periode waarin de wijziging zich voordoet, onder de categorie Niet-gerealiseerde waardeveranderingen vastgoedportefeuille. Daarnaast wordt ten laste van de resultaatbestemming, hetzij ten laste van de Overige reserves, een herwaarderingsreserve gevormd. De herwaarderingsreserve betreft het ongerealiseerde positieve verschil tussen de actuele waarde en de historische kostprijs. Financiële vaste activa Latente belastingvorderingen Onder de financiële vaste activa zijn actieve belastinglatenties opgenomen, indien en voor zover het waarschijnlijk is dat realisatie van de belastingclaim te zijner tijd zal kunnen plaatsvinden. Actieve belastinglatentie voor verkoop bestemd onroerend goed Het onroerend goed bestaat uit een drietal categorieën onroerend goed: - onroerend goed bedoeld voor duurzame exploitatie - onroerend goed bestemd voor verkoop (op termijn) - onroerend goed bestemd voor sloop/herstructurering (op termijn) Aangezien er voor het onroerend goed bedoeld voor duurzame exploitatie en sloop/herstructurering onvoldoende informatie beschikbaar is om tot een betrouwbare schatting van de latentie te komen beperkt de latentie zich tot het onroerend goed bestemd voor verkoop. Actieve belastinglatentie leningenportefeuille De actieve latentie heeft betrekking op het verschil tussen de commerciële waardering van de leningportefeuille (nominale waarde) en de fiscale waarde (marktwaarde). Als gevolg van de lagere fiscale waardering ontstaat er fiscaal een disagio welke naar rato van de looptijd van de leningen ten laste van de fiscale winst wordt gebracht. De actieve belastinglatentie die hiervoor wordt gevormd is gebaseerd op het geldend tarief van de vennootschapsbelasting en wordt contant gemaakt tegen de disconteringsvoet voor de bedrijfswaardeberekening minus het geldend vennootschapsbelastingtarief. De vorderingen op maatschappijen waarin wordt deelgenomen worden bij eerste verwerking opgenomen tegen de reële waarde en vervolgens gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs, welke gelijk zijn aan de nominale waarde, onder aftrek van noodzakelijk geachte voorzieningen. Overige voorraden Voorraad onderhoudsmaterialen De voorraad onderhoudsmaterialen wordt gewaardeerd tegen de gemiddelde inkoopprijs of lagere marktwaarde. Voorraad grond Onder de voorraad grond zijn (strategische) grondposities verantwoord waarop nog geen concrete bouwbestemming rust. De waardering van deze grondposities vindt plaats tegen verkrijgingsprijs of lagere opbrengstwaarde. Indien de actuele waarde van deze gronden naar verwachting duurzaam lager is, vindt afwaardering plaats. Vorderingen Vorderingen worden bij eerste verwerking gewaardeerd tegen de reële waarde van de tegenprestatie. Vorderingen worden na eerste verwerking gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs, veelal gelijk aan de nominale waarde. Een voorziening voor oninbaarheid gebaseerd op een statische beoordeling per balansdatum wordt in mindering gebracht op de boekwaarde van de vordering. 72 Woningvereniging Nederweert JAARREKENING

38 GECONSOLIDEERDE GRONDSLAGEN VOOR WAARDERING EN RESULTAATBEPALING GECONSOLIDEERDE GRONDSLAGEN VOOR WAARDERING EN RESULTAATBEPALING Liquide middelen Liquide middelen bestaan uit kas en banktegoeden met een looptijd korter dan twaalf maanden. Rekeningcourantschulden bij banken zijn opgenomen onder schulden aan kredietinstellingen onder kortlopende schulden. Liquide middelen worden gewaardeerd tegen de nominale waarde. Indien middelen niet ter vrije beschikking staan, dan wordt hiermee bij de waardering rekening gehouden. Voorzieningen Voorziening latente belastingverplichtingen Voor in de toekomst te betalen belastingbedragen uit hoofde van verschillen tussen commerciële en fiscale balanswaarderingen wordt een voorziening getroffen ter grootte van de som van deze verschillen vermenigvuldigd met het geldende belastingtarief. Op deze voorziening worden in mindering gebracht de in de toekomst te verrekenen belastingbedragen uit hoofde van beschikbare voorwaartse verliescompensatie, voor zover het waarschijnlijk is dat de toekomstige fiscale winsten beschikbaar zullen zijn voor verrekening. Langlopende schulden Langlopende schulden worden bij de eerste verwerking gewaardeerd tegen reële waarde. Een eventueel verschil tussen het ontvangen bedrag en de reële waarde van de lening wordt verantwoord op basis van de bij die transactie horende economische werkelijkheid. Transactiekosten die direct zijn toe te rekenen aan de verwerving van de schulden worden in de waardering bij eerste verwerking opgenomen. Schulden worden na eerste verwerking gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs, zijnde het ontvangen bedrag rekening houdend met agio of disagio en onder aftrek van transactiekosten. Het verschil tussen de bepaalde boekwaarde en de uiteindelijke aflossingswaarde wordt op basis van de effectieve rente gedurende de geschatte looptijd van de schulden in de winst-en-verliesrekening als interestlast verwerkt. De aflossingsverplichting voor het komend jaar van de langlopende schulden is opgenomen onder de kortlopende schulden. Kortlopende schulden De kortlopende schulden worden bij eerste verwerking opgenomen tegen de reële waarde (indien deze lager is dan de verkrijgings-/vervaardigingsprijs) en vervolgens gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs, welke gelijk kan zijn aan de nominale waarde. GRONDSLAGEN VOOR RESULTAATBEPALING Algemeen Baten worden toegerekend aan het jaar waarop ze betrekking hebben voorzover deze gerealiseerd zijn. De kosten worden toegerekend aan het verslagjaar waarop zij betrekking hebben. (Voorzienbare) verplichtingen en mogelijke verliezen die hun oorsprong vinden voor het einde van het boekjaar worden in acht genomen indien zij voor het opmaken van de jaarrekening bekend zijn geworden en overigens wordt voldaan aan de voorwaarden voor het opnemen van voorzieningen. Het resultaat wordt tevens bepaald met inachtneming van de verwerking van ongerealiseerde waardeveranderingen van op actuele waarde gewaardeerde vastgoedbeleggingen zijnde commercieel vastgoed in exploitatie. Opbrengsten met betrekking tot het verlenen van diensten worden verwerkt naar rato van de verrichte prestaties. Het resultaat kan betrouwbaar worden geschat indien aan alle volgende voorwaarden is voldaan: a Het bedrag van de opbrengst kan op betrouwbare wijze worden bepaald b Het waarschijnlijk is dat de economische voordelen met betrekking tot de transactie de naar corporatie zullen toevloeien c De mate waarin de dienstverlening op de balansdatum is verricht op betrouwbare wijze kan worden bepaald d De reeds gemaakte kosten en de kosten die (mogelijk) nog moeten worden gemaakt met betrekking tot de transactie kunnen op betrouwbare wijze worden bepaald. Bedrijfsopbrengsten Huuropbrengsten De jaarlijkse huurverhoging is van overheidswege gebonden aan een maximum. Voor het verslagjaar 2015 bedroeg dit maximumpercentage 2,5%. De opbrengsten uit hoofde van huur worden aangemerkt als zijnde gerealiseerd in het jaar van opeisbaarheid daar bij tussentijdse beëindiging van het huurcontract geen terugbetalingsverplichting geldt. Opbrengsten servicecontracten Opbrengsten servicecontracten betreffen overeengekomen bijdragen van huurders en worden aangemerkt als zijnde gerealiseerd in het jaar van levering van de goederen en diensten. De bijdragen zijn voor de dekking van de te maken en gemaakte servicekosten. Verrekening op basis van daadwerkelijke bestedingen vindt jaarlijks plaats. Gemaakte servicekosten worden verantwoord onder de lasten servicecontracten. Netto verkoopresultaat vastgoedportefeuille De boekwinst van gerealiseerde verkopen van vastgoed in exploitatie betreft het saldo van de behaalde verkoopopbrengst minus de boekwaarde. Resultaten worden verantwoord op het moment van levering (passeren transportakte). Overige bedrijfsopbrengsten Hieronder worden onder andere de inschrijfgelden van woningzoekenden, de opbrengsten uit detachering en incidentele opbrengsten verantwoord, zoals de teruggave BTW vanwege de pro-rata regeling en de verkoop van machines uit de werkplaats. Bedrijfslasten Afschrijvingen materiële vaste activa en vastgoedportefeuille De afschrijvingen op materiële vaste activa (onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploitatie) worden gebaseerd op basis van de verkrijgings- of vervaardigingsprijs. Afschrijvingen vinden plaats volgens de lineaire methode op basis van de verwachte gebruiksduur. Met een mogelijke restwaarde wordt rekening gehouden. Over terreinen wordt niet afgeschreven. De afschrijvingen op sociaal vastgoed in exploitatie worden berekend over de bedrijfswaarde. De bedrijfswaarde is gesplitst naar de componenten grond, opstal en overige componenten. Over het aandeel van de grond wordt niet afgeschreven. De afschrijvingen worden gebaseerd op de geschatte economische levensduur per component en worden berekend op basis van een vast percentage van de verkrijgingsprijs. Er wordt afgeschreven vanaf het moment van ingebruikneming. Overige waardeveranderingen materiële vaste activa en vastgoedportefeuille De onder deze post verantwoorde bedragen hebben betrekking op afboekingen dan wel een terugneming daarvan. 74 Woningvereniging Nederweert JAARREKENING

39 GECONSOLIDEERDE GRONDSLAGEN VOOR WAARDERING EN RESULTAATBEPALING GECONSOLIDEERDE GRONDSLAGEN VOOR WAARDERING EN RESULTAATBEPALING Lonen en salarissen en sociale lasten Lonen, salarissen en sociale lasten worden op grond van de arbeidsvoorwaarden verwerkt in de winst-en verliesrekening voorzover ze verschuldigd zijn aan werknemers. Van toerekenbaarheid is sprake als de daadwerkelijke werkzaamheden in het verslagjaar hebben plaatsgevonden door de werknemers. Onderhoudslasten Onder deze post worden alle direct aan het verslagjaar toe te rekenen kosten van onderhoud verantwoord. Van toerekenbaarheid is sprake als de daadwerkelijke werkzaamheden in het verslagjaar hebben plaatsgevonden. Leefbaarheid De hieronder verantwoorde kosten betreffen kosten van fysieke ingrepen niet zijnde investeringen en uitgaven voor activiteiten in de omgeving van woongelegenheden van Woningvereniging Nederweert, die de leefbaarheid in buurten en wijken ten goede moeten komen. Van toerekenbaarheid is sprake als de daadwerkelijke werkzaamheden in het verslagjaar hebben plaatsgevonden. Lasten servicecontracten De gemaakte servicekosten voor huurders worden verantwoord onder de lasten servicecontracten in het verslagjaar waarop de servicekosten betrekking hebben. Overige bedrijfslasten De overige bedrijfslasten worden toegerekend aan het verslagjaar waarop zij betrekking hebben. Niet-gerealiseerde waardeveranderingen vastgoedportefeuille Niet-gerealiseerde waardeveranderingen vastgoedportefeuille betreffen winsten of mogelijke verliezen, die ontstaan door een wijziging in de waarde van de vastgoedbeleggingen in het verslagjaar. In deze VSO zijn specifieke bepalingen opgenomen met betrekking tot de waardering van posten op de fiscale openingsbalans en de wijze van resultaatneming. De belasting over het resultaat wordt berekend over het resultaat voor belastingen in de winst-en verliesrekening, rekening houdend met beschikbare fiscaal compensabele verliezen uit voorgaande boekjaren (voor zover niet opgenomen in de latente belastingvorderingen) en vrijgestelde winstbestanddelen en na bijtelling van niet-aftrekbare kosten. Tevens wordt rekening gehouden met wijzigingen die optreden in de latente belastingvorderingen en latente belastingschulden uit hoofde van wijzigingen in het te hanteren belastingtarief. Woningvereniging Nederweert heeft op basis van de uitgangspunten van VSO 1 en VSO 2 de fiscale positie ultimo 2015 en het fiscale resultaat 2015 bepaald. Doordat jurisprudentie inzake de uitwerking van VSO 1 en VSO 2 voor woningcorporaties nog ontbreekt, kan de werkelijk te betalen of te verrekenen belasting afwijken van de in de jaarrekening opgenomen schatting. GRONDSLAGEN VOOR DE OPSTELLING VAN HET GECONSOLIDEERD KASSTROOMOVERZICHT Het kasstroomoverzicht wordt opgesteld volgens de directe methode. De geldmiddelen in het kasstroomoverzicht bestaan uit liquide middelen. Winstbelastingen, ontvangen interest en betaalde interest worden opgenomen onder de kasstroom uit operationele activiteiten. Transacties waarbij geen ruil van geldmiddelen plaatsvindt, worden niet in het kasstroomoverzicht opgenomen. In het kasstroomoverzicht wordt onderscheid gemaakt tussen operationele, investerings- en financieringsactiviteiten. Waardeveranderingen van financiële vaste activa en van effecten Waardevermeerderingen op effecten worden verwerkt op basis van de gerealiseerde resultaten bij verkoop. Voor aandelen verantwoord onder effecten worden waardevermeerderingen eerst verantwoord via de herwaarderingsreserve in het eigen vermogen. Het cumulatieve resultaat dat voorheen in het eigen vermogen was opgenomen wordt overgeboekt naar de winst-en-verliesrekening op het moment dat de desbetreffende aandelen niet langer in de balans worden verwerkt. (Bijzondere) waardeverminderingen op effecten worden rechtstreeks in de winst-en-verliesrekening verantwoord. Opbrengst van vorderingen die tot de vaste activa behoren en van effecten Dividend te ontvangen van niet op nettovermogenswaarde gewaardeerde deelnemingen en aandelen verantwoord onder effecten worden verantwoord zodra Woningvereniging Nederweert het recht hierop heeft verkregen. Koersverschillen op effecten worden verantwoord onder waardeveranderingen van financiële vaste activa en van effecten. Financiële baten en lasten De rentebaten betreffen de werkelijke rente ontvangsten uit hoofde van (tijdelijke) belegging van onder de vlottende activa begrepen liquide middelen. Onder de rentelasten zijn de verschuldigde rentelasten verantwoord alsmede de toegerekende rente aan de waarborgsommen. Belastingresultaat uit gewone bedrijfsuitoefening Vanaf 1 januari 2008 is Woningvereniging Nederweert integraal belastingplichtig geworden voor de vennootschapsbelasting. Corporaties zijn sindsdien verplicht over hun integrale activiteiten vennootschapsbelasting te betalen. Een en ander is vastgelegd in een vaststellingsovereenkomst (VSO). 76 Woningvereniging Nederweert JAARREKENING

40 TOELICHTING OP DE geconsolideerde balans 5 TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE BALANS In de post sociaal vastgoed in exploitatie zijn woningen, 17 standplaatsen, 5 woonwagens, 1 maatschappelijke ruimte en 79 garages opgenomen. De geschatte waarde gebaseerd op de meest recente WOZ beschikkingen van deze eenheden bedraagt ACTIVA VASTE ACTIVA 1. Materiële vaste activa Sociaal vastgoed Vastgoed in Onroerende Totaal in exploitatie ontwikkeling en roerende zaken bestemd voor ten dienste van eigen de exploitatie exploitatie De desinvesteringen in 2015 betreffen de verkoop van 11 huurwoningen. De activa zijn verzekerd tegen aanschaf- c.q. voortbrengingskosten. Jaarlijks wordt de verzekerde waarde aangepast aan het indexcijfer voor nieuwbouwwoningen zoals dit door het CBS wordt berekend. De verzekerde som op basis van herbouwwaarde op balansdatum bedraagt: 130 miljoen. Bij de inrekening van de verhuurderheffing is geen rekening gehouden met de tarieven zoals opgenomen in de rijksbegroting 2016, aangezien het wettelijk kader dienaangaande thans nog niet is geformaliseerd. Het kabinet uit in de rijksbegroting 2016 de wens om de heffing na 2017 verder te verhogen. Indien de verhuurderheffing wordt ingerekend in de bedrijfswaarde op basis van de tarieven uit de rijksbegroting 2016 (in casu voor het jaar 2018 circa 6,00 per WOZ-waarde en voor de jaren 2019 en verder circa 7,50 per WOZ-waarde) heeft dit een neerwaarts effect op de bedrijfswaarde van In de berekening van de bedrijfswaarde is geen rekening gehouden met de kosten bij einde exploitatie (restwaarde). Indien rekening wordt gehouden met de kosten bij einde exploitatie dan zal de bedrijfswaarde dalen met Waardering per 1 januari 2015 Aanschaffingswaarde Herwaardering Cumulatieve afschrijvingen en waardeverminderingen Bedrijfswaarde Mutaties Investeringen Desinvesteringen Afschrijving desinvesteringen Herwaardering Afschrijvingen Waardeverminderingen ten laste van het resultaat Correctie afschrijvingen Terugneming waardeverminderingen ten gunste van het resultaat Terugneming waardeverminderingen ten gunste van het eigen vermogen Waardering per 31 december 2015 Aanschaffingswaarde Herwaarderingen Cumulatieve afschrijvingen en waardeverminderingen Bedrijfswaarde Sociaal vastgoed in exploitatie Woningvereniging Nederweert onderscheidt in het sociaal vastgoed in exploitatie de volgende componenten en afschrijvingstermijnen: Grond geen afschrijvingen Opstal lineair 50 jaar MUTATIE BEDRIJFSWAARDE De bedrijfswaarde in het verslagjaar is afgenomen met een bedrag van ten opzichte van de bedrijfswaarde ultimo het voorgaande verslagjaar. De mutatie in de bedrijfswaarde laat zich als volgt verklaren: (a) Autonome ontwikkeling Vervallen jaarschijf en opschuiven kasstromen (b) Voorraadmutaties Nieuwbouw - Verbeteringen bestaand bezit - Sloop bestaand bezit - Aankoop bezit - Verkocht bezit Overige mutaties woninggegevens (c) Parameterwijzigingen In de inflatie/lastenstijging In de levensduur In de mutatiegraad/huurbeleid - In de vermogenskostenvoet (d) Wijzigingen in de uitgangspunten/niveauwijzigingen Huren Huurderving Onderhoudsuitgaven Verhuurderheffing Heffing autoriteit woningcorporaties Overige exploitatieuitgaven Grondwaarde Voorgenomen sloop - Voorgenomen verbeteringen - 78 Woningvereniging Nederweert JAARREKENING

41 TOELICHTING OP DE geconsolideerde balans TOELICHTING OP DE geconsolideerde balans Voorgenomen verkopen Totale mutatie bedijfswaarde Aanschaffingswaarde Herwaardering Cumulatieve afschrijvingen en waardeverminderingen Marktwaarde per 31 december De historische kostprijs per 31 december 2015 bedraagt (31 december ). De gerealiseerde herwaardering met betrekking tot de afschrijvingen bedraagt 4,8 miljoen en voor de verkopen 0,6 miljoen. De bedragen zijn rechtstreeks in het eigen vermogen verwerkt. De actuele waarde van het commercieel vastgoed in exploitatie is gebaseerd op een waardering door een onafhankelijke en ter zake kundige taxateur. Het volledige commerciële bezit is in 2013 getaxeerd en in 2014 is een derde getaxeerd. In 2015 is al het bedrijfsonroerend goed getaxeerd en acht appartementen. Per 31 december 2015 heeft het niet-daeb bezit een totale WOZ-waarde van (peildatum 1 januari 2015). Per balansdatum is uitgegeven aan materiële vaste activa in ontwikkeling. Het betreft de revitalisatie van 24 aanleunwoningen. Het project zal in 2016 worden opgeleverd. Onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploitatie De specificatie van de verzekeringen van de onroerende en roerende goederen ten dienste van de exploitatie is als volgt: Verzekerd bedrag Laatstelijk vastgesteld Kantoorgebouw/werkplaats Kantoor- en magazijninventaris Kantoorbescheiden/archief Hardware Vervoermiddelen Voor de post onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploitatie worden de volgende componenten en afschrijvingstermijnen gehanteerd: Grond geen afschrijvingen Opstal lineair 50 jaar Inventaris lineair 5 jaar Vervoermiddelen lineair 6 jaar Per 31 december 2015 bedraagt de WOZ-waarde van het kantoorpand excl. werkplaats (peildatum ). De werkplaats is per 15 juni 2015 verhuurd aan een commerciële partij. De werkplaats is geherrubriceerd van materiële vaste activa ten dienste van naar commercieel vastgoed in exploitatie. De historische kostprijs per 31 december 2015 bedraagt (31 december ). De bedrijfswaarde van het commercieel vastgoed (inclusief garages) bedraagt per 31 december Per 15 juni 2015 is de werkplaats verhuurd aan een commerciële partij. De werkplaats is geherrubriceerd van materiële vaste activa ten dienste van naar commercieel vastgoed in exploitatie. Het verschil van komt ten gunste van de herwaarderingsreserve. 3. Financiële vaste activa Latente belasting- Achtergestelde lening Totaal vordering (en) Wooninvesteringsfonds Stand per 1 januari Investeringen Desinvesteringen Waardeverminderingen Stand per 31 december Latente belastingvordering(en) Belastinglatentie voor verkoop bestemd onroerend goed Belastinglatentie voor leningenportefeuille Vastgoedbeleggingen Commercieel vastgoed in exploitatie Verkrijgingsprijs Herwaardering Cumulatieve afschrijvingen en overige waardeverminderingen Marktwaarde per 1 januari De actieve belasting latentie bestaat enerzijds uit een latente belastingvordering gevormd voor het verschil tussen de commerciële en fiscale waarde van het voor verkoop bestemd vastgoed. Daarnaast is een actieve belastinglatentie gevormd gebaseerd op het verschil tussen de commerciële en fiscale waarde van de leningenportefeuille. Er is geen actieve belastinglatentie gevormd uit hoofde van compensabele verliezen omdat het onzeker is of in de toekomstige jaren fiscale winsten zullen worden behaald. Voor belastbare tijdelijke verschillen tussen de fiscale waardering en de waardering in de jaarrekening van de materiële vaste activa in exploitatie is sprake van een latente belastingvordering. Aangezien verondersteld wordt dat de exploitatie eerst op lange termijn wordt beëindigd, zal de contante waarde van de actieve latentie naar nihil tenderen. Mutaties Desinvesteringen Terugneming waardeverminderingen ten gunste van het resultaat Herclassificaties Belastinglatentie voor verkoop bestemd onroerend goed De latentie is gebaseerd op het verschil tussen de commerciële en fiscale waarde van het voor verkoop bestemd vastgoed. De latentie is in het verleden gevormd voor perioden van 5 jaar. Gezien de onzekerheid op de woningmarkt is met ingang van 2013 voor boekjaren na deze periode geen nieuwe latentie meer gevormd. De latentie zal de komende 2 jaar in gelijke delen worden afgebouwd tot nihil. Het kortlopend deel van deze post dat naar verwachting komend boekjaar zal vrijvallen bedraagt Woningvereniging Nederweert JAARREKENING

42 TOELICHTING OP DE geconsolideerde balans TOELICHTING OP DE geconsolideerde balans Belastinglatentie voor leningenportefeuille De latentie is gebaseerd op het verschil tussen de commerciële en fiscale waarde van de leningportefeuille. De contante waarde van dit verschil uitgaande van een netto-disconteringsvoet van 3,94% gerekend bedraagt , waarbij de latentie is gebaseerd op het huidige vennootschapsbelastingtarief ad. 25%. Op de waarde van de gronden Carisplan heeft in totaal een afwaardering plaatsgevonden van De voorraden worden gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs of vervaardigingsprijs dan wel lagere marktwaarde voor zover nodig onder aftrek van een voorziening voor incourantheid. Het kortlopend deel van deze post dat naar verwachting komend boekjaar zal vrijvallen bedraagt Achtergestelde lening Wooninvesteringsfonds Stand per 1 januari Waardeverminderingen Uitkering 90% Rente Stand per 31 december Rentevoet en looptijd De lening heeft een vaste (fixed) jaarlijkse rentevergoeding over de hoofsom van 2,25%. De looptijd van de lening is onbepaald (perpetueel karakter) en eindigt als het Wooninvesteringsfonds haar recht tot koop van alle of gedeelte van uitstaande certificaten (zogenaamde call-optie ) uitoefent. Achtergesteld karakter: De vordering jegens het Wooninvesteringsfonds strekkende tot betaling van enig bedrag uit hoofde van de hoofdsom en/of rente zijn: achtergesteld bij de rechten van alle andere niet-achtergestelde, huidig en toekomstige schuldeisers van het Wooninvesteringsfonds onderling gelijk in rang tussen houders van certificaten, ongeacht de datum waarop de certificaten zijn uitgegeven of de tranche waartoe de certificaten behoren. Eind 2012 is het Wooninvesteringsfonds onder verscherpt toezicht geplaatst van het CFV. De financiële positie was zorgwekkend. De lening is in 2013 derhalve afgewaardeerd met ten laste van het resultaat. Eind 2014 is het totale woningbezit verkocht en is op 1 juli 2015 geleverd. Eind december is 90% van het te verwachten uit te keren bedrag ontvangen. De resterende 10% wordt naar verwachting eind 2016 uitgekeerd nadat het Wooninvesteringsfonds is ontbonden. VLOTTENDE ACTIVA 4. overige voorraden Voorraad - onderhoudsmaterialen Voorraad - onderhoudsmaterialen Voorziening incourante voorraad Voorraad - gronden Grond Bredeweg Grond Carisplan Totaal voorraden Vorderingen Huurdebiteuren Zittende huurders Vertrokken huurders Voorziening wegens oninbaarheid De van zittende huurders te vorderen huren ultimo boekjaar bedragen 0,93% van de bruto jaarhuur (12* huur over december 2015). Voorziening dubieuze huurdebiteuren Stand per 1 januari Dotatie Onttrekking Stand per 31 december Terzake van oninbaarheid is een voorziening getroffen. De voorziening bedraagt per 31 december 2015, respectievelijk en Belastingen en premies sociale verzekeringen Pensioenen Overlopende activa Handelsdebiteuren Rente Verzekeringen Diversen Nog te ontvangen voorschotten energie Afrekening gasverbruik Premie ziektekostenverzekering Liquide middelen Rabobank Rekening Courant Rabobank spaarrekening Rabobank Energiebedrijf Nederweert B.V ING zakelijke rekeningen ING spaarrekeningen Kas Woningvereniging Nederweert JAARREKENING

43 TOELICHTING OP DE geconsolideerde balans TOELICHTING OP DE geconsolideerde balans De liquide middelen staan ter vrije beschikking van de corporatie. Woningvereniging Nederweert beschikt over een kredietfaciliteit van Voor deze kredietfaciliteit is een 1e hypotheek groot gevestigd op de appartementen aan de Burgemeester Hobusstraat 4 t/m 50 gelegen te Nederweert. De leningen van de kredietinstellingen worden afgelost op basis van het annuïteitensysteem. WSW-borging is verkregen ten bedrage van passiva 10. Kortlopende schulden 7. Groepsvermogen In de statuten van Woningvereniging Nederweert is geen artikel opgenomen ten aanzien van de bestemming van het eigen vermogen. Voor een toelichting op het groepsvermogen verwijzen wij u naar de toelichting op het eigen vermogen van de enkelvoudige balans op pagina 99 van dit rapport. De totale herwaardering van het sociaal vastgoed bedraagt 55,4 miljoen positief. De werkplaats is geherclassificeerd van materiële activa ten dienste van naar commercieel vastgoed in exploitatie. 8. Voorzieningen Latente belastingverplichtingen Deze voorziening heeft betrekking op de tijdelijke verschillen tussen de waardering in de jaarrekening en de fiscale waardering van activa en passiva. De voorziening betreft een voorziening voor groot onderhoud en is berekend naar het geldende belastingtarief van 25%. De nominale waarde bedraagt Stand per 1 januari Dotatie Stand per 31 december De voorziening is overwegend langlopend van aard. 9. Langlopende schulden Aflossings- Resterende Resterende verplichting 2016 looptijd > 1 jaar looptijd > 5 jaar Leningen BNG Schulden aan kredietinstellingen Leningen BNG Schulden aan leveranciers Crediteuren Belastingen en premies sociale verzekeringen Omzetbelasting Loonheffing Schulden terzake van pensioenen Pensioenen Overlopende passiva Niet vervallen rente leningen Vakantiedagen Accountantskosten Advieskosten Rente- en bankkosten Nettoloon Vooruitontvangen huur Reparatie- en onderhoudskosten Afrekening servicekosten met huurders Vooruitontvangen huurtoeslag Nog te ontvangen facturen Waarborgsommen Nog te betalen kosten complex 41,42 en Waarborgsommen vertrokken huurders Afrekening energiekosten Nog te betalen planmatig onderhoud Leningen BNG Stand per 1 januari Aflossing Stand per 31 december Aflossingsverplichting komend boekjaar Langlopend deel per 31 december In 2015 is de waarborgregeling afgeschaft en is de totale waarborgsom uitgekeerd. Het saldo per 31 december 2015 betreft de waarborgsom inzake de verhuur van de werkplaats. De gemiddelde rentevoet van de langer dan één jaar uitstaande leningen overheid en kredietinstellingen bedraagt circa 4,47% (2014: circa 4,47%). 84 Woningvereniging Nederweert JAARREKENING

44 TOELICHTING OP DE geconsolideerde balans NIET IN DE BALANS OPGENOMEN VERPLICHTINGEN Voorwaardelijke verplichtingen Fiscale eenheid De vennootschap maakt deel uit van de fiscale eenheid voor de vennootschapsbelasting en omzetbelasting van Woningvereniging Nederweert; op grond daarvan is de vennootschap hoofdelijk aansprakelijk voor de belastingschuld van de fiscale eenheid als geheel. Hypotheekrecht WSW Als onderpand voor de WSW-geborgde leningen is in de dvi miljoen aan WOZ-waarde als onderpand ingezet (peildatum WOZ waarde ). 3 miljoen aan WOZ-waarde is daarbij niet als onderpand ingezet. In 2013 is op verzoek van het WSW een volmacht afgegeven aan het WSW om hypotheekrecht te vestigen op het onderpand, in lijn met artikel 30 van het WSW reglement. Hierdoor kan het WSW bij eventuele nietnakoming van betalingsverplichtingen door de corporatie direct hypotheekrecht vestigen zonder dat hiertoe vooraf de formele bevestiging benodigd is van bestuur en commissarissen. 6 TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE WINST-EN-VERLIESREKENING OVER Huuropbrengsten Woningen en woongebouwen sociaal vastgoed in exploitatie Onroerende zaken niet zijnde woningen sociaal vastgoed in exploitatie Woningen en woongebouwen commercieel vastgoed in exploitatie Onroerende zaken niet zijnde woningen commercieel vastgoed in exploitatie Huurderving wegens leegstand sociaal vastgoed in exploitatie Huurderving wegens oninbaarheid sociaal vastgoed in exploitatie Huurderving wegens leegstand commercieel vastgoed in exploitatie Huurderving wegens oninbaarheid commercieel vastgoed in exploitatie Obligo Obligo aan het Waarborgfonds Sociale Woningbouw uit hoofde van een door het Fonds geborgde lening, welke opeisbaar wordt indien blijkt dat het aan het Fonds betaalde disagio en de achtergestelde lening bij elkaar niet voldoende zijn om de aanspraken op het Fonds te dekken. Ultimo boekjaar bedraagt het obligo Aanspraken tekorten pensioenvoorzieningen De pensioenen zijn verzekerd bij pensioenuitvoerder SPW (het bedrijfstakpensioenfonds). Woningvereniging Nederweert verwerkt de aan de pensioenuitvoerder te betalen premie als last in de winst- en verliesrekening. Voor zover de aan de pensioenuitvoerder te betalen premie niet is voldaan, wordt deze als verplichting op de balans opgenomen. Indien de reeds betaalde premiebedragen de aan de pensioenuitvoerder te betalen premie overtreffen, wordt het meerdere opgenomen als een overlopend actief voor zover sprake zal zijn van terugbetaling door de pensioenuitvoerder of van verrekening met in de toekomst verschuldigde premies. Woningvereniging Nederweert heeft in geval van een tekort bij het SPW geen verplichting tot het voldoen van aanvullende bijdragen anders dan hogere toekomstige premies. Ultimo 2015 bedraagt de dekkingsgraad van het SPW 109% (ultimo 2014: 114%). Per 31 december 2014 had het SPW niet de beschikking over het wettelijk vereiste eigen vermogen van 25,7%. Derhalve is op 23 juni 2015 volgens de voorschriften van DNB een herstelplan vastgesteld, waardoor het SPW binnen een hersteltermijn van twaalf jaar weer zal beschikken over het wettelijk vereist eigen vermogen. Herstel van de dekkingsgraad zal vooral komen uit het beleggingsrendement, maar het SPW sluit aanvullende maatregelen zoals premieverhoging of het versoberen van de pensioenregeling niet uit. 12. Opbrengsten servicecontracten Overige goederen, leveringen en diensten Vergoedingsderving wegens leegstand Netto verkoopresultaat vastgoedportefeuille Verkoopwaarde bestaand bezit Af: Boekwaarde Af: Verkoopkosten Overige bedrijfsopbrengsten Inschrijfgelden Verkoop machines Pro-rata BTW Detachering Vergoedingen Geleverde energie Afschrijvingen materiële vaste activa Sociaal vastgoed in exploitatie Onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploitatie De afschrijvingen sociaal vastgoed in exploitatie betreffen de afschrijvingslasten over 2015 van en de prospectieve verwerking van de correctie op de afschrijvingslasten over 2014 van Woningvereniging Nederweert JAARREKENING

45 TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE WINST-EN-VERLIESREKENING OVER 2015 TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE WINST-EN-VERLIESREKENING OVER Overige bedrijfskosten Afschrijvingen op basis van bedrijfswaarde Correctie afschrijvingen Vrijval herwaarderingsreserve Correctie vrijval herwaarderingsreserve Afschrijvingen op basis van historische kostprijs Overige waardeveranderingen van vaste activa Terugname afwaardering lagere bedrijfswaarde verkrijgingsprijs sociaal vastgoed Afwaardering lagere bedrijfswaarde verkrijgingsprijs sociaal vastgoed Eind 2015 is besloten om de vordering van Woningvereniging Nederweert aan Energiebedrijf Nederweert B.V. kwijt te schelden.de voorziening op de vordering die Woningvereniging Nederweert had gevormd is vrijgevallen. Personeelskosten 17. Lonen en salarissen Bruto lonen Ontvangen ziekengelduitkeringen Sociale lasten Premies sociale verzekeringswetten Pensioenlasten Pensioenlasten Onderhoudslasten Planmatig onderhoud Mutatie-onderhoud Reparatieverzoeken Directe exploitatielasten Belastingen Verzekeringen Contributie landelijke federatie Dotatie voorziening dubieuze debiteuren Rioolfonds Glasherstel VVE-beheer Stroomverbruik Overige directe exploitatielasten Bestuurs- en toezichtskosten Presentie- en vacatiegelden Raad van Commissarissen Presentie- en vacatiegelden Klachtenadvies commissie Opleidingskosten Overige bestuurskosten Huisvestingskosten Gas water licht Onderhoud onroerende zaak Belastingen/Verzekeringen Schoonmaakkosten Overige huisvestingskosten Overige personeelskosten Uitzendkrachten Reis- en verblijfkosten Reiskostenvergoedingen Kantinekosten Opleidingskosten Verplichting vakantiedagen Overige personeelskosten Leefbaarheid Vastgoed gerelateerde leefbaarheid Lasten servicecontracten Servicekosten Overige heffingen Verhuurderheffing Heffing saneringssteun Heffing Autoriteit Woningcorporaties Lasten warmtevoorziening Onderhoud WKO-installatie Ingekochte energie incl. energieverbruik WKO-installatie Woningvereniging Nederweert JAARREKENING

46 TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE WINST-EN-VERLIESREKENING OVER 2015 TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE WINST-EN-VERLIESREKENING OVER Bijzondere waardeverminderingen van vlottende activa Bijzondere waardeverminderingen voorraden Diverse bedrijfslasten Accountantskosten Fiscale kosten Advieskosten inzake verkoop energiebedrijf Verzekeringen Automatiseringskosten Contributies en abonnementen Onderhoud inventarissen Onderhoud, belastingen, verzekeringen en brandstof bestelbussen Jubileumkosten 45 jarig bestaan Bankkosten Porti en telefoonkosten Drukwerk en kantoorbenodigdheden Advertentiekosten Administratiekosten Oninbare vorderingen op vertrokken huurders Financieringskosten WSW Kosten EPA, strategisch voorraadbeheer en woningkarthotheek Vergoeding kosten huurdersvereniging Kosten meten klanttevredenheid Kosten visitatie Overige algemene kosten Accountantshonoraria BDO Onderzoek van de jaarrekening Andere controleopdrachten - - Adviesdiensten op fiscaal terrein - - Andere niet-controlediensten Deloitte Onderzoek van de jaarrekening Andere controleopdrachten - - Adviesdiensten op fiscaal terrein - - Andere niet-controlediensten Financiële baten en lasten 25. Waardeveranderingen van financiële vaste activa en van effecten Vrijval voorziening Energiebedrijf Nederweert Afwaardering certificaten Wooninvesteringsfonds Opbrengst van vorderingen die tot de vaste activa behoren en van effecten Rente Wooninvesteringsfonds Andere rentebaten en soortgelijke opbrengsten Rente liquide middelen Rente deurwaarder Ontvangen heffingsrente Belastingdienst Rentelasten en soortgelijke kosten Rente leningen kredietinstellingen Rente waarborgsommen Belastingen resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening Mutatie passieve belastinglatentie voorziening groot onderhoud Mutatie actieve belastinglatentie voor verkoop bestemd onroerend goed Mutatie actieve belastinglatentie leningenportefeuille Aansluiting commercieel en fiscaal resultaat: Commercieel resultaat voor vennootschapsbelasting Af: Fiscaal lagere verkoopwinst huurwoningen Correctie afschrijvingen (geen fiscale kosten) Mutatie onderhoudsvoorziening Correctie waardeveranderingen Afwaardering vordering Energiebedrijf Nederweert B.V Vrijval voorziening vordering Energiebedrijf Nederweert B.V Fiscale vrijval disagio leningen o/g Herinvesteringsreserve (HIR) Investeringsaftrek De vermelde honoraria zijn exclusief BTW. Dit betreft de aan het boekjaar toegerekende honoraria. 24. Niet-gerealiseerde waardeveranderingen vastgoedportefeuille Waardeveranderingen Commercieel vastgoed in exploitatie Bij: Correctie afschrijvingen (geen fiscale kosten) Correctie onderhoud Gemengde kostenaftrek Correctie projectsteun Correctie waardeveranderingen Mutatie compensabel verlies Belastbaar bedrag Woningvereniging Nederweert JAARREKENING

47 TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE WINST-EN-VERLIESREKENING OVER 2015 TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE WINST-EN-VERLIESREKENING OVER 2015 De fiscale positie is bepaald op basis van de geldende wet- en regelgeving, alsmede de Vaststellingsovereenkomst (2) voor woningcorporaties. De belastbare bedragen van 2014 en 2015 zijn voorzichtigheidshalve positief ingeschat. Woningvereniging Nederweert beschikt over fiscale faciliteiten die in 2014 nog kunnen worden ingezet. Hierover dient nog besluitvorming plaats te vinden. Als gevolg van de mogelijke inzet van deze fiscale faciliteiten kunnen de belastbare bedragen over 2014 en 2015 tot nihil worden teruggebracht. De acute vpb-positie voor de jaren 2014 en 2015 zijn (in afwachting van nadere besluitvorming) dan ook bepaald op nihil. ENKELVOUDIGE JAARREKENING 2015 Enkelvoudige balans per 31 december 2015 Enkelvoudige winst-en-verliesrekening over 2015 Algemene grondslagen voor de opstelling van de enkelvoudige jaarrekening Toelichting op de enkelvoudige balans per 31 december 2015 Toelichting op de enkelvoudige winst-en-verliesrekening over Woningvereniging Nederweert JAARREKENING

48 7 ENKELVOUDIGE BALANS PER 31 DECEMBER 2015 (na resultaatbestemming) ENKELVOUDIGE BALANS PER 31 DECEMBER 2015 (na resultaatbestemming) in euro s in euro s ACTIVA in euro s in euro s PASSIVa VASTE ACTIVA Materiële vaste activa Vastgoedbeleggingen Commercieel vastgoed in exploitatie Financiële vaste activa (30) Vlottende activa Overige voorraden Vorderingen Liquide middelen Eigen vermogen (31) Overige reserves Voorzieningen Latente belastingverplichtingen Voorziening deelnemingen Langlopende schulden Schulden aan kredietinstellingen Kortlopende schulden Schulden aan kredietinstellingen Schulden aan leveranciers Belastingen en premies sociale verzekeringen Schulden terzake van pensioenen Overlopende passiva Totaal activa Totaal passiva Woningvereniging Nederweert JAARREKENING

49 8 ENKELVOUDIGE WINST- EN VERLIESREKENING OVER HET BOEKJAAR ALGEMENE GRONDSLAGEN VOOR DE OPSTELLING VAN DE ENKELVOUDIGE jaarrekening in euro s in euro s BEDRIJFSOPBRENGSTEN Huuropbrengsten Opbrengsten servicecontracten Netto verkoopresultaat vastgoedportefeuille Overige bedrijfsopbrengsten Totaal bedrijfsopbrengsten Bedrijfslasten Afschrijvingen Overige waardeveranderingen van vaste activa Personeelskosten Onderhoudslasten Leefbaarheid Lasten servicecontracten Overige bedrijfskosten Totaal bedrijfslasten De enkelvoudige jaarrekening is opgesteld volgens de bepalingen van Titel 9 Boek 2 BW. Voor de algemene grondslagen voor de opstelling van de jaarrekening, de grondslagen voor de waardering van activa en passiva en de bepaling van het resultaat, alsmede de toelichting op de onderscheidende activa en passiva en de resultaten wordt verwezen naar de toelichting op de geconsolideerde jaarrekening, voor zover hierna niets anders wordt vermeld. Financiële vaste activa Deelnemingen in groepsmaatschappijen waarin invloed van betekenis op het zakelijke en financiële beleid wordt uitgeoefend, worden gewaardeerd op de nettovermogenswaarde, doch niet lager dan nihil. Deze nettovermogens - waarde wordt berekend op basis van de grondslagen van Woningvereniging Nederweert. Deelnemingen met een negatieve nettovermogenswaarde worden op nihil gewaardeerd. Wanneer de vennootschap geheel of ten dele instaat voor schulden van de desbetreffende deelneming, wordt een voorziening gevormd, primair ten laste van de vorderingen op deze deelneming en voor het overige onder de voorzieningen ter grootte van het resterende aandeel in de door de deelneming geleden verliezen, dan wel voor de verwachte betalingen door de vennootschap ten behoeve van deze deelnemingen. Bedrijfsresultaat Niet-gerealiseerde waardeveranderingen vastgoedportefeuille Financiële baten en lasten Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening voor belastingen Belastingen resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening Resultaat deelnemingen (32) Resultaat Woningvereniging Nederweert JAARREKENING

50 10 TOELICHTING OP DE ENKELVOUDIGE BALANS in euro s in euro s ACTIVA passiva Financiële vaste activa Deelnemingen in groepsmaatschappijen Energiebedrijf Nederweert B.V Vorderingen op groepsmaatschappijen Stand per 1 januari Verstrekte gelden/aflossingen gedurende het boekjaar Kwijtschelding Voorziening Stand per 31 december Eigen vermogen Overige reserves Stand per 1 januari Resultaatbestemming boekjaar Mutatie herwaarwaardering commercieel vastgoed Mutatie herwaardering sociaal vastgoed in exploitatie Stand per 31 december De totale herwaardering van het sociaal vastgoed bedraagt 55,4 miljoen positief. De werkplaats is geherclassificeerd van materiële activa ten dienste van naar commercieel vastgoed in exploitatie. Een cijfermatige toelichting van het verloop van de ongerealiseerde waardestijging van de overige reserves ziet er als volgt uit: Over de vordering wordt 0,00% rente berekend. Omdat de verwachting is dat de verstrekte gelden aan Energiebedrijf Nederweert B.V. niet meer terugbetaald zullen worden, is per 31 december 2015 de vordering kwijtgescholden. Herwaarderings reserve Herwaarderings reserve Totaal sociaal vastgoed commercieel vastgoed Waarde per 1 januari Realisatie door afschrijving Realisatie uit hoofde van verkoop Herclassificatie Overige mutaties Waarde per 31 december Het eigen vermogen wijkt in 2014 af van het geconsolideerd vermogen. Dit verschil wordt veroorzaakt doordat bij Woningvereniging Nederweert de lening, die verstrekt is aan het Energiebedrijf Nederweert B.V., is afgeboekt. Dit was niet het geval bij het Energie bedrijf. In 2015 is de lening kwijtgescholden. Aansluiting op het vennootschappelijk vermogen Geconsolideerd eigen vermogen Groepsmaatschappijen met negatief eigen vermogen Enkelvoudig eigen vermogen Voorziening deelnemingen Energiebedrijf Nederweert B.V Woningvereniging Nederweert JAARREKENING

51 11 TOELICHTING OP DE ENKELVOUDIGE WINST-EN-VERLIESREKENING OVER 2015 NIET IN DE BALANS OPGENOMEN VERPLICHTINGEN Bezoldiging van bestuurders en commissarissen Voorwaardelijke verplichtingen Fiscale eenheid De vennootschap maakt deel uit van de fiscale eenheid voor de vennootschapsbelasting en omzetbelasting van Woningvereniging Nederweert; op grond daarvan is de vennootschap hoofdelijk aansprakelijk voor de belastingschuld van de fiscale eenheid als geheel. Hypotheekrecht WSW Als onderpand voor de WSW-geborgde leningen is in de dvi miljoen aan WOZ-waarde als onderpand ingezet (peildatum WOZ waarde ). 3 miljoen aan WOZ-waarde is daarbij niet als onderpand ingezet. In 2013 is op verzoek van het WSW een volmacht afgegeven aan het WSW om hypotheekrecht te vestigen op het onderpand, in lijn met artikel 30 van het WSW reglement. Hierdoor kan het WSW bij eventuele nietnakoming van betalingsverplichtingen door de corporatie direct hypotheekrecht vestigen zonder dat hiertoe vooraf de formele bevestiging benodigd is van bestuur en commissarissen. Per 1 januari 2013 is de Wet normering bezoldiging topfunctionarissen publieke en semipublieke sector (verder: WNT) in werking getreden. De directeur-bestuurder alsmede de leden van het toezichthoudend orgaan (Raad van Commissarissen) worden op grond van deze wet gezien als topfunctionaris. In het kader van de WNT worden de volgende gegevens gemeld. De directeur-bestuurder, mevrouw C.P.A.M. Keulen, heeft de volgende beloningen ontvangen: Bruto-salaris Voorzieningen ten behoeve van beloningen betaalbaar op termijn (pensioenpremies)* Belaste vaste en variabele onkostenvergoedingen Totaal conform WNT Sociale lasten Totaal conform RJ Obligo Obligo aan het Waarborgfonds Sociale Woningbouw uit hoofde van een door het Fonds geborgde lening, welke opeisbaar wordt indien blijkt dat het aan het Fonds betaalde disagio en de achtergestelde lening bij elkaar niet voldoende zijn om de aanspraken op het Fonds te dekken. Ultimo boekjaar bedraagt het obligo Aanspraken tekorten pensioenvoorzieningen De pensioenen zijn verzekerd bij pensioenuitvoerder SPW (het bedrijfstakpensioenfonds). Woningvereniging Nederweert verwerkt de aan de pensioenuitvoerder te betalen premie als last in de winst- en verliesrekening. Voor zover de aan de pensioenuitvoerder te betalen premie niet is voldaan, wordt deze als verplichting op de balans opgenomen. Indien de reeds betaalde premiebedragen de aan de pensioenuitvoerder te betalen premie overtreffen, wordt het meerdere opgenomen als een overlopend actief voor zover sprake zal zijn van terugbetaling door de pensioenuitvoerder of van verrekening met in de toekomst verschuldigde premies. Woningvereniging Nederweert heeft in geval van een tekort bij het SPW geen verplichting tot het voldoen van aanvullende bijdragen anders dan hogere toekomstige premies. Ultimo 2015 bedraagt de dekkingsgraad van het SPW 109% (ultimo 2014: 114%). Per 31 december 2014 had het SPW niet de beschikking over het wettelijk vereiste eigen vermogen van 25,7%. Derhalve is op 23 juni 2015 volgens de voorschriften van DNB een herstelplan vastgesteld, waardoor het SPW binnen een hersteltermijn van twaalf jaar weer zal beschikken over het wettelijk vereist eigen vermogen. Herstel van de dekkingsgraad zal vooral komen uit het beleggingsrendement, maar het SPW sluit aanvullende maatregelen zoals premieverhoging of het versoberen van de pensioenregeling niet uit. * De OVP/VPL-aanspraak is niet meegenomen in de berekening omdat de directeur/bestuurder geen aanspraak kan maken op deze pensioenregelingen. De duur van het dienstverband in het boekjaar bedraagt 365 dagen en betreft een arbeidsduur van 36 uur per week. De directeur/bestuurder valt in de overgangsregeling van de WNT, nu de met haar gemaakte bezoldigingsafspraak voor 1 januari 2013 is overeengekomen. Dat betekent dat de bezoldiging overeenkomstig de wettelijke regeling in zeven jaar zal worden aangepast. Haar beloning valt in bezoldigingsklasse C ( ). In de jaarrekening 2014 is de beloning van mevrouw C.P.A.M. Keulen als volgt gepresenteerd: Bruto-salaris Voorzieningen ten behoeve van beloningen betaalbaar op termijn (pensioenpremies)* Belaste vaste en variabele onkostenvergoedingen Totaal conform WNT Het verschil betreft de WIA plus en WIA excedent verzekeringen. Door de hertoetsing van de gecorrigeerde cijfers aan de destijds toepasselijke normen, zijn geen wijzigingen ontstaan in de onverschuldigde betalingen doordat mevrouw C.P.A.M. Keulen in het overgangsrecht blijft vallen. 100 Woningvereniging Nederweert JAARREKENING

52 De WNT geeft ten aanzien van de bezoldiging van commissarissen aan dat deze per 1 januari 2015 maximaal 10% (lid) of 15% (voorzitter) mag bedragen van de voor de organisatie geldende maximale bezoldiging van de bestuurder. De bezoldiging van de commissarissen conform de WNT is als volgt: P.M. Geerts R.L.A.T. Zincken M.H. de Corti J.A. van Nierop H.W.M. Sentjens G.J.I. van Hulzen (vanaf 1 juli 2015) Totaal Personeelsleden Bij Woningvereniging Nederweert waren in 2015 gemiddeld 11,09 personeelsleden werkzaam, berekend op fulltimebasis (2014: 10,39). Financiële baten en lasten 32. Resultaat deelnemingen Resultaat Energiebedrijf Nederweert B.V De bezoldiging van de commissarissen conform RJ 271 (incl. sociale lasten) is als volgt: P.M. Geerts R.L.A.T. Zincken M.H. de Corti J.A. van Nierop H.W.M. Sentjens G.J.I. van Hulzen (vanaf 1 juli 2015) Totaal Naam periode actief Functie P.M. Geerts t/m voorzitter raad van commissarissen t/m lid huurderscommissie t/m lid remuneratiecommissie t/m lid auditcommissie R.L.A.T. Zincken t/m voorzitter raad van commissarissen t/m lid raad van commissarissen t/m lid huurderscommissie t/m lid auditcommissie M.H. de Corti t/m lid raad van commissarissen t/m lid remuneratiecommissie J.A. van Nierop t/m lid raad van commissarissen t/m voorzitter remuneratiecommissie H.W.M. Sentjens t/m lid raad van commissarissen t/m voorzitter auditcommissie G.J.I. van Hulzen t/m lid raad van commissarissen t/m lid huurderscommissie De bezoldiging van de raad van commissarissen bedroeg in 2015 in totaal exclusief omzetbelasting (in ). De heer P.M. Geerts had in 2014 een dienstverband van 365 dagen en in dagen. De heer G.J.I. van Hulzen had in 2015 een dienstverband van 184 dagen. Alle andere commissarissen hadden in 2015 en 2014 een dienstverband van 365 dagen. 102 Woningvereniging Nederweert JAARREKENING

53 ondertekening Van de jaarrekening xiv overige gegevens Nederweert, 17 juni 2016 C.P.A.M. Keulen Directeur - Bestuurder M.H. de Corti Lid Raad van Commissarissen 1. statutaire regeling betreffende bestemming Van het resultaat In de statuten van Woningvereniging Nederweert is geen statutaire regeling aangaande de resultaatbestemming vastgelegd. 2. bestemming Van het resultaat over het boekjaar 2014 De jaarrekening 2014 is vastgesteld in de algemene vergadering gehouden op 8 juni De algemene vergadering heeft de bestemming van het resultaat vastgesteld conform het daartoe gedane voorstel. 3. bestemming Van het resultaat over het boekjaar 2015 De directie stelt voor om de winst over 2015 als volgt te bestemmen: Resultaat Toevoeging overige reserves E. Sentjens Lid Raad van Commissarissen G.J.I. van Hulzen, Lid Raad van Commissarissen Vooruitlopend op de vaststelling door de algemene vergadering is dit voorstel reeds in de jaarrekening verwerkt. 4. belangrijke gebeurtenissen na balansdatum Woningvereniging Nederweert heeft op 31 maart 2016 een koopovereenkomst gesloten met een derde partij voor de overdracht van de aandelen van haar deelneming Energiebedrijf Nederweert B.V. Momenteel ligt de transactie ter goedkeuring voor aan de Minister. 104 WONINGVERENIGING NEDERWEERT JAARREKENING

54 106 Woningvereniging Neder weert JAARREKENING

55 N E D E R W E E R T WONINGVERENIGING WoningvErEniging nederweert Gutjesweg ET NEDERWEERT Postbus AB NEDERWEERT t f I