: vrijstelling art 19 WRO woonbebouwing Beatrixpark te Emmen

Transcriptie

1 Aan de Raad van gemeente Emmen p/a Burgemeester en Wethouders van Emmen t.a.v. de heer mr M. Groenewegen Postbus RA EMMEN Datum: Uw referentie: adviescommissie: Communicatie: Concept K. Mijnheer RA re Mr. R. Sieben DEFINITIEF ADVIES NUMMER : Opdrachtdatum : 9 april 2010 Betreft : Gemeente Emmen Postbus RA Emmen Verzoeker Betreft : Hotel-, Congres- en Sportcentrum De Giraf B.V. e/o De Zuidoosthal B.V. Van Schaikweg HN Emmen : vrijstelling art 19 WRO woonbebouwing Beatrixpark te Emmen Datum besluit : 20 juli 1994 Schadebedrag : zie rapport SCHADEBEOORDELINGSCOMMISSIE PLANSCHADEVERZOEK DE GIRAF EMMEN p/a Lengkeek, Laarman & De Hosson Postbus AP ZWOLLE

2 Ingevolge uw verzoek hebben wij een onderzoek ingesteld naar de kwestie. Omtrent onze bevindingen kunnen wij u als volgt rapporteren. VERZOEK OM PLANSCHADE Bij brief van 29 juli 1999 heeft mr. C.H. De Haan, namens Hotel-, Congres- en Sportcentrum De Giraf (hierna: De Giraf), van Schaikweg 55 te Emmen bij de Raad van de gemeente Emmen (hierna: de Raad) een verzoek om planschade ingediend. Deze planschade is gebaseerd op de wijziging van het bestemmingsplan c.q. vrijstelling en de realisering van het Beatrixpark. De Giraf stelt, kort samengevat, dat zij schade heeft geleden omdat zij de exploitatie van haar onderneming voor wat betreft te organiseren evenementen en feesten dient te beperken c.q. te staken, zulks ter vermijding van geluidsoverlast. De schade bedraagt volgens De Giraf, op basis van een door technisch advies- en ontwerpbureau Kroon B.V. op 30 november 1998 uitgebracht geluidsrapport, Ų ,-. Het betreft hier isolerende maatregelen. De Giraf acht het niet billijk dat zij de kosten voor deze isolerende maatregelen van de hallen dient te dragen nu deze kosten voortvloeien uit de realisering van de woningen van het Beatrixpark op korte afstand van De Giraf. Bij brief van 10 april 2002 heeft de gemachtigde van De Giraf een aanvullende schadeclaim bij de Dienst Stadsontwikkeling van de gemeente Emmen neergelegd, waarbij de schade in totaal op ,- wordt gesteld, nog te vermeerderen met wettelijke rente. OMSCHRIJVING OPDRACHT Bij brief van 14 april 2010 heeft het College van Burgemeester en Wethouders (hierna: B&W) de heer K. Mijnheer van Lengkeek, Laarman en De Hosson te Zwolle en de heer R. Sieben van Sieben&Lont-Bestuursrechtadviseurs te Groningen verzocht op te treden als schadebeoordelingscommissie en te adviseren inzake het planschadeverzoek van de heer C.H. de Haan, namens De Giraf, d.d. 29 juli Uitgangspunt voor het advies is de uitspraak van de Afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van State (ABRvS) d.d. 18 mei 2005 (LJN:AT5643, nr /1). In afwijking van de in de procedureverordening opgenomen termijnen, heeft de commissie met verzoeker en de gemeente een tijdpad afgestemd, zodat de gemeente voor 1 november 2010 een beslissing kan nemen op het door verzoeker ingediende verzoek om planschade. Een en ander past in de uitspraak van de Rechtbank d.d. 27 mei 2010, waarbij op verzoek van verzoeker een beslissing is genomen ten aanzien van de uiterlijke datum van beslissing op het bezwaarschrift van verzoeker inzake de afwijzing van het verzoek om planschade. BETROKKEN PARTIJEN Verzoeker betreft evenementencentrum De Giraf/De Zuidoosthal, vertegenwoordigd door de heer H.A. Smit. Verzoeker laat zich bijstaan door Lexence N.V. Advocaten en Notarissen te Amsterdam, met name in de persoon van de heer mr. drs. A. Kaspers. Blad 2 behorende bij rapportnummer

3 Gemeente Emmen wordt ambtelijk vertegenwoordigd door de heer mr. M. Groenewegen. De gemeente laat zich bijstaan door Boot Haeser Walraven Advocaten te Rotterdam. Contactpersoon is de heer mr. S. Boot. PROCEDURE Ten tijde van het indienen van het verzoek om planschade was de Procedureverordening planschadevergoeding 1998 van toepassing. Nadien is deze verordening vervangen door de Planschadeverordening 2004, de Procedureregeling planschadevergoeding 2005 en de Procedureverordening voor advisering tegemoetkoming in planschade gemeente Emmen Op grond van artikel 6 lid 1 Procedureverordening voor advisering tegemoetkoming in planschade gemeente Emmen 2009 is deze verordening niet van toepassing ten aanzien van aanvragen om schadevergoeding ingevolge artikel 49 WRO die zijn ingediend voor 1 september Ten aanzien van deze aanvragen blijft de Planschadeverordening 2004, vastgesteld door de Raad bij besluit van 1 juni 2004 van toepassing. Nu voorliggend verzoek is ingediend voor 1 september 2005 is de Planschadeverordening 2004 van toepassing. De adviescommissie is door partijen in het bezit gesteld van de door partijen noodzakelijk geachte documentatie, teneinde een advies uit te kunnen brengen aan de Raad van de Gemeente Emmen. Na bestudering van het ontvangen dossier werd een opname ter plaatse georganiseerd op 19 mei Daarbij waren aanwezig de heer Smit namens de Giraf, en de heer Groenewegen namens Gemeente Emmen. De adviescommissie heeft zich op de hoogte kunnen stellen van de situatie ter plaatse. Conform de van toepassing zijnde verordening heeft de schadebeoordelingscommissie op 2 juli 2010 een hoorzitting belegd waarbij zowel verzoeker en zijn gemachtigde, als vertegenwoordigers van de Raad, zijn gehoord, en in de gelegenheid zijn gesteld hun zienswijzen kenbaar te maken. FEITENCOMPLEX Op 26 januari 1981 heeft de Raad van de gemeente Emmen de Structuurnota Emmencentrum vastgesteld. Nadat in april 1983 een aanvraag voor een bouwvergunning is ingediend en deze vergunning is verleend, is in oktober 1983 begonnen met de bouw van een tennis- en evenementenhal aan de Van Schaikweg te Emmen. In 1984 is hiervoor de eerste milieuvergunning verleend en vanaf 1986 hebben er steeds uitbreidingen of veranderingen plaatsgevonden, waarvoor bouwvergunningen zijn verleend. De milieuvergunning is in 1987 en in 1995 aangepast. Bij besluit van 20 juli 1994 is vrijstelling ex artikel 19 Wet op de Ruimtelijke Ordening (WRO) verleend ten behoeve van de (woon)bebouwing Beatrixpark. Blad 3 behorende bij rapportnummer

4 Bij brief van 29 juli 1999 is door mr C.H. de Haan, namens De Giraf, bij de Raad een verzoek om planschadevergoeding ingediend voor een bedrag van f ,- te vermeerderen met de wettelijke rente in verband met de verleende vrijstelling d.d. 20 juli 1994 ingevolge artikel 19 van de WRO ten behoeve van de (woon)bebouwing 'Beatrixpark'. Naar aanleiding hiervan heeft de Stichting Adviesbureau Onroerende Zaken (SAOZ) te Rotterdam op 16 maart 2000 advies uitgebracht. Op basis van dit advies heeft de Raad - op voorstel van B&W d.d. 12 juni op 22 juni 2000 besloten het verzoek om een planschadevergoeding af te wijzen. Bij brief van 31 juli 2000 is namens De Giraf bij de Raad bezwaar gemaakt tegen voornoemd besluit tot afwijzing van het verzoek om planschadevergoeding. In haar schrijven van 8 januari 2001 heeft de commissie rechtsbescherming, kamer bezwaar en beroep, van de gemeente Emmen de Raad geadviseerd de bezwaren tegen de afwijzing van de planschadevergoeding ongegrond te verklaren. Op 20 maart 2001 heeft er een bespreking plaatsgevonden tussen ambtenaren van de gemeente Emmen en de (toenmalige) gemachtigde van De Giraf inzake de bestemmingsplannen in de omgeving van de Beatrixstraat. Hiervan is een verslag gemaakt. Op 6 september 2001 heeft de SAOZ een aanvullend advies uitgebracht omtrent onderhavig planschadeverzoek. Bij brief van 18 oktober 2001 is dit advies aan de gemachtigde van De Giraf toegestuurd. In dit advies heeft de SAOZ geconcludeerd dat de kortst mogelijke afstand waarop woningen gebouwd mogen worden nabij het complex 'De Giraf' door het vrijstellingsbesluit van 20 juli 1994 is verminderd met circa 80 meter en dat de noodzakelijke geluidisolerende maatregelen aan het complex ten dele zijn toe te schrijven aan de woningen die zijn opgericht aan de Beatrixstraat en ten dele aan de reeds aanwezige woningen aan de Kerkhoflaan en de Emmalaan. Voor een exacte verdeling van de kosten is een aanvullend akoestisch onderzoek noodzakelijk, aldus de SAOZ. De SAOZ heeft geadviseerd tot afwijzing van het verzoek om planschadevergoeding, omdat de woningbouw in het gebied, waarvan het Beatrixpark deel uitmaakt, voorzienbaar is, gelet op de vaststelling door de gemeente van de 'Structuurnota Emmen Centrum' op 26 januari Dit advies heeft de SAOZ gebaseerd op het volgende citaat uit de Structuurnota: 'De strook ten zuiden van de Kerkhoflaan tussen de Wilhelminastraat en de spoorweg is als buurt van een andere kwaliteit. Dit is een van de weinige gebieden in het centrum die zich mogelijk lenen voor een versterking van de woonfunctie in een aangepaste stedelijke vorm, mogelijk zelfs in de goedkope huursector. Een aangepaste stedelijke vorm wijst in dit geval wel op een hoge woningdichtheid, maar niet op hoge flats.' Bij brief van 13 november 2001 is een aanvullend bezwaarschrift bij de Raad ingediend. Na een op 28 november 2001 gehouden hoorzitting heeft de commissie rechtsbescherming de Raad in haar schrijven van 21 januari 2002 geadviseerd de bezwaren tegen de geweigerde planschadevergoeding gegrond te verklaren. Blad 4 behorende bij rapportnummer

5 Bij brief van 26 februari 2002 is namens B&W aan gemachtigde van verzoekers het conceptrapport van Stroop Raadgevend Ingenieurs d.d. 27 november 2001 toegezonden over de voor het complex 'De Giraf' te treffen geluidbeperkende maatregelen, zonder daarbij rekening te houden met de woningen aan de Beatrixstraat, als ook de maatregelen die nodig zijn indien wel rekening wordt gehouden met de woningen aan de Beatrixstraat. In dit rapport wordt geconcludeerd dat - gezien het toetsingskader - ook zonder rekening te houden met de nieuwe woningen aan de Beatrixtstraat geluidbeperkende maatregelen noodzakelijk zijn, waarnaast voor deze woningen aanvullende maatregelen nodig zijn om ook voor deze woningen te kunnen voldoen aan het toetsingskader. Bij brief van 10 april 2002 heeft de gemachtigde van De Giraf een aanvullende schadeclaim bij de Dienst Stadsontwikkeling van de gemeente Emmen neergelegd, waarna de geclaimde schade in totaal ,- bedraagt, nog te vermeerderen met wettelijke rente. Bij brief van 29 mei 2002 is door het bureau Stroop Raadgevend Ingenieurs een reactie gegeven. Bij brief van 22 juli 2002 is namens B&W aan de gemachtigde van De Giraf aangegeven dat aanvullend onderzoek door het bureau Stroop noodzakelijk is. Tevens is verzocht om toestemming te verlenen voor het verrichten van de nodige geluidmetingen in en om het complex 'De Giraf' door dit bureau. Op 14 november 2002 heeft het bureau Stroop een nieuw conceptrapport uitgebracht omtrent het akoestisch onderzoek ter zake van het complex 'De Giraf'. Hierin zijn dezelfde conclusies getrokken ten aanzien van de noodzakelijke geluidbeperkende maatregelen, met dien verstande dat de kosten van de extra te nemen maatregelen in verband met de nieuwbouw aan de Beatrixstraat worden begroot op ,-. Bij brief van 24 januari 2003 aan B&W heeft de gemachtigde van verzoeker gereageerd op het conceptrapport van Stroop Raadgevend Ingenieurs d.d. 14 november Hierbij wordt tevens een voorstel gedaan om te komen tot een minnelijke regeling. Bij brief van 12 februari 2003 heeft het bureau Stroop de gemeente Emmen desgevraagd een nadere reactie gegeven. In deze reactie wordt aangegeven dat er geen aanleiding is om af te wijken van de rapportage van 14 november Op 22 juli 2003 heeft het bureau Stroop een nader akoestisch rapport verstrekt, waarin wordt aangegeven dat de kosten van de aanvullende geluidbeperkende maatregelen die nodig zijn in verband met de nieuwbouw aan de Beatrixstraat ,- bedragen. Op 22 augustus 2003 heeft er een overleg plaatsgevonden tussen een wethouder, ambtenaren van de gemeente Emmen en vertegenwoordigers van De Giraf. Hiervan is een verslag opgesteld. Ter voorbereiding van een overleg op 3 december 2003 is van de zijde van de gemeente Emmen het verslag van het overleg op 22 augustus 2003 aan de gemachtigde van verzoeker toegestuurd. Blad 5 behorende bij rapportnummer

6 Bij brief van 30 oktober 2003 heeft de advocaat mr. T.J. van Drooge aan de Dienst Stadsontwikkeling van de gemeente Emmen advies uitgebracht over de rapporten van de SAOZ en het advies van de commissie rechtsbescherming. Omtrent de voorzienbaarheid heeft Van Drooge het volgende opgemerkt: 'Het is vaste jurisprudentie van de Afdeling rechtspraak van de Raad van State dat uit een structuurplan of uit een structuurnota voorzienbaarheid kan worden afgeleid. Aannemende dat de structuurnota woningbouw aangaf in het betreffende gebied staat daarmee de voorzienbaarheid vast. Op goede gronden heeft SAOZ dus in tweede instantie geadviseerd tot afwijzing van het verzoek wegens voorzienbaarheid. In het bezwaarschrift wordt gesteld dat de structuurnota in ieder geval voor een gedeelte van het gebied geen woningbouw aangaf maar kantoren en bedrijven, maar of dat juist is, kan ik zonder kennisname van het structuurplan niet beoordelen.' Van Drooge heeft geadviseerd het verzoek om een planschadevergoeding af te doen overeenkomstig het tweede rapport van de SAOZ en dit verzoek op grond van voorzienbaarheid af te wijzen. Bij brief van 5 december 2003 heeft de gemachtigde van verzoeker (wederom) aan B&W gevraagd om een beslissing op de bezwaren, waaruit blijkt dat het geplande overleg van 3 december 2003 niet is doorgegaan. Bij brief van 16 december 2003 is door B&W aan de gemachtigde van De Giraf aangegeven dat een vervolggesprek niet meer aan de orde is. In de brief van 9 januari 2004 heeft de SAOZ een nader advies uitgebracht over de noodzakelijke geluidwerende maatregelen om te kunnen voldoen aan de milieuvergunning, de gestelde omzetderving en de geclaimde kosten voor juridische bijstand. Bij besluit van 25 maart 2004 heeft de Raad het bezwaarschrift van 31 juli 2000 ongegrond verklaard. Tegen dit besluit is door De Giraf beroep ingesteld bij de Rechtbank Assen en tevens is een verzoek om voorlopige voorziening ingediend. Naar aanleiding van de uitspraak van de Voorzieningenrechter van de Rechtbank Assen 1 heeft de Raad hoger beroep ingesteld bij de Afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van State (ABRvS) 2. Essentie van de uitspraken is dat de Raad ten onrechte het verzoek om planschade op basis van voorzienbaarheid heeft afgewezen. Op grond van deze uitspraken dient de Raad een nieuwe beslissing op het bezwaarschrift van 31 juli 2000 te nemen. Onder Voorzienbaarheid/uitspraken Voorzieningenrechter en ABRvS zal hier nader op in worden gegaan. Bij brief van B&W d.d. 22 november 2005 aan gemachtigde van De Giraf schrijft B&W ondermeer het volgende: 'U geeft aan dat u het eens bent met het uitgangspunt dat als peildatum voor vaststelling van de planschade de datum inwerkingtreding van het vrijstellingsbesluit (31 augustus 1994) gehanteerd kan worden. Eveneens stemt u in met het uitgangspunt dat de kosten van de vereiste geluidsisolatie bestaan uit de kosten van de extra maatregelen die noodzakelijk werden om, op de gevel van de naastgelegen woningen in het Beatrixpark, aan de normen uit de milieuvergunning van 7 augustus 1987 te kunnen voldoen. 1 Voorzieningenrechter Rechtbank Assen, 29 juni 2004, AWB 04/444 en 04/423 2 ABRvS, 18 mei 2005, LJN:AT5643, nr /1 Blad 6 behorende bij rapportnummer

7 Dit dus boven de geluidsisolatie die op de basis van de milieuvergunning al vereist was in verband met de woningen aan de Emmalaan en/of Kerkhoflaan.; 'Wij stellen voor om op basis van deze uitgangspunten de kosten van de geluidsisolatie te taxeren, dat wil zeggen naar het toenmalige prijsniveau (datum van inwerkingtreding van het vrijstellingsbesluit). Dit zal dan, samen met een waardering voor de overige kostenposten, basis moeten vormen voor een voorstel van ons college aan de gemeenteraad voor het nemen van een nieuw besluit inzake de planschade, noodzakelijk geworden als gevolg van de uitspraken van de Rechtbank Assen (d.d. 2 juli 2004) en de Raad van State (d.d. 18 mei 2005) met betrekking tot het besluit op bezwaar.' 'Op deze overige door u genoemde kostenposten, te weten de kosten van deskundigen (akoestisch en bouwkundig advies), van juridische bijstand en gederfde winst komen wij aan het slot van de brief nog terug.' Aan de hand van het bovenstaande heeft ingenieursbureau DGMR te Drachten bij brief van 13 april 2006 de volgende onderzoeksopzet voorgesteld: fase 1: uitgangspunten vaststellen voor akoestisch model volgens milieuvergunning 1987 en vaststellen van de bouwkundige situatie en de representatieve bedrijfssituatie (RBS) van 31 augustus 1994; fase 2: beoordelen van de vergunde situatie zonder de woningen aan het Beatrixpark; fase 3: beoordelen van de situatie met woningbouw aan het Beatrixpark; fase 4: bepalen van de te treffen voorzieningen om in de vastgestelde situatie met de bijbehorende RBS te kunnen voldoen aan de vigerende voorschriften; fase 5: bepalen van de kosten voor de te treffen voorzieningen. Bij notitie van 19 oktober 2007 heeft DGMR fase 2 afgerond, op 6 februari 2008 is fase 3 afgerond en fase 4 is op 14 april 2009 afgerond. Fase 5, afgerond op 29 mei 2009, is alleen uitgevoerd voor de Hondsrugzaal. Op verzoek van gemachtigde van de Raad heeft Cauberg-Huygen, bij notitie van 23 december 2009, de kosten berekend om te kunnen voldoen aan de milieuvergunning van 1987 ten tijde van het nemen van het planologisch besluit. Op 19 mei 2010 heeft de schadebeoordelingscommissie de situatie ter plaatse opgenomen. De Rechtbank Assen heeft op 27 mei 2010 bij uitspraak bepaald, dat gemeente Emmen uiterlijk 1 november 2010 een beslissing moet nemen op het ingediende bezwaar van verzoeker. Verzoeker heeft op basis van de aanwezige akoestische onderzoeken een second opinion, uitgevoerd door Witteveen+Bos d.d. 3 juni 2010, ingebracht. Op 2 juli 2010 heeft de schadebeoordelingscommissie een hoorzitting belegd waarbij verzoeker en diens gemachtigde en de Raad en diens gemachtigde zijn gehoord. Naar aanleiding van het conceptverslag zijn door beide partijen opmerkingen gemaakt, welke deels zijn verwerkt. Blad 7 behorende bij rapportnummer

8 Op 8 juli 2010 is aanvullende toelichting op de notitie van 3 juni 2010 door Witteveen+Bos verstrekt. Op 21 juli 2010 heeft gemachtigde namens verzoeker een notitie verstrekt met informatie over het aantal gehouden evenementen. De second opinion van Witteveen+Bos d.d. 3 juni 2010 is, namens de Raad door Cauberg- Huygen bij notitie van 21 juli 2010, nr , beoordeeld. De gemachtigde van de Raad heeft op 22 juli 2010 deze notitie, voorzien van toelichting, aan de commissie verstrekt. Bij brief van 4 augustus 2010 heeft gemachtigde van de Raad een brief ingebracht met daarin opgesomd het aantal gehouden evenementen in De Giraf van 1990 tot en met Verzoeker heeft de notitie van Cauberg-Huygen d.d. 21 juni 2010, nr , door Witteveen+Bos laten beoordelen. De notitie d.d. 30 juli 2010, projectcode EMN89-1, van Witteveen+Bos is door verzoeker op 12 augustus 2010 ingebracht. Bij notitie van 13 augustus 2010, nr heeft gemachtigde van de Raad gereageerd op de notitie van Witteveen+Bos van 30 juli De commissie gaat er van uit dat documenten die ten grondslag liggen aan bovengenoemd feitencomplex, beschikbaar zijn bij partijen. HOORZITTING Op vrijdag 2 juli 2010 werd een hoorzitting gehouden in het gemeentehuis van Emmen. Namens verzoeker waren daarbij aanwezig de heren H.A. Smit en A. Kaspers van Lexence Advocaten. Gemeente Emmen werd vertegenwoordigd door de heer M. Groenewegen en de heren W.J. Haeser en A. Lijkwan van Boot Haeser Walraven Advocaten. Van de hoorzitting werd een verslag gemaakt, en dit verslag werd op 15 juli 2010 in concept voorgelegd aan partijen, met het verzoek daarop voor 24 juli 2010 te reageren. De opmerkingen van de zijde van gemachtigde van verzoeker werden ontvangen op 20 juli 2010, en van de zijde van de gemachtigde van de Raad werd gereageerd op 28 juli De opmerkingen zijn door de commissie verwerkt in het conceptverslag, voor zover zij betrekking hadden op hetgeen genotuleerd was met betrekking tot de eigen ingebrachte standpunten. De reacties op hetgeen genotuleerd is op de inbreng van de andere partij zijn niet opgenomen in het definitieve verslag. Hoewel de opmerkingen van de zijde van de gemachtigde van de Raad buiten de gestelde termijn werden geplaatst, heeft de commissie gemeend de geplaatste opmerkingen, met inachtneming van het hiervoor gestelde, te verwerken in het definitieve verslag, aangezien hiermee de kwaliteit van advisering, naar de mening van de commissie, werd gediend. Het definitieve verslag van de hoorzitting is opgenomen in bijlage 1. 1 Blad 8 behorende bij rapportnummer

9 TOEPASSELIJKE REGELGEVING EVING Op 1 juli 2008 is de Wet ruimtelijke ordening (Wro) in werking getreden. Hoofdstuk IX, afdeling 9.1 van de Invoeringswet Wet ruimtelijke ordening 3 (hierna: Invoeringswet) reguleert het overgangsrecht WRO Wro. De artikelen en luiden als volgt: Artikel De Wet op de Ruimtelijke Ordening wordt ingetrokken. Artikel Het recht zoals dat gold vóór het tijdstip van inwerkingtreding van deze wet blijft van toepassing ten aanzien van aanvragen om schadevergoeding ingevolge artikel 49 van de Wet op de Ruimtelijke Ordening die zijn ingediend voor het tijdstip van inwerkingtreding van deze wet of die ingevolge artikel II, tweede en derde lid, van de wet van 8 juni 2005, Stb. 305, tot wijziging van de Wet op de Ruimtelijke Ordening (verjaring van en heffing bij planschade vergoedingsaanspraken, alsmede planschadevergoedingsovereenkomsten), nog tot 1 september 2010 kunnen worden ingediend. 2. Artikel 6.2, tweede lid, van de Wet ruimtelijke ordening geldt tot 1 september 2010 niet voor aanvragen ingevolge artikel 6.1 van die wet om tegemoetkoming in schade die vóór het tijdstip van inwerkingtreding van deze wet is ontstaan. Dit maakt dat nu voorliggend verzoek is ingediend voor 1 september 2005 en het schadeveroorzakend besluit is genomen voor 1 september 2005, de WRO zoals gold voor 1 september 2005 van toepassing is. Artikel Voor zover blijkt dat een belanghebbende ten gevolge van: a. de bepalingen van een bestemmingsplan, b. het besluit omtrent vrijstelling, als bedoeld in de artikelen 17 of 19, (...) schade lijdt of zal lijden, welke redelijkerwijs niet of niet geheel te zijnen laste behoort te blijven en waarvan de vergoeding niet of niet voldoende door aankoop, onteigening of anderszins is verzekerd de gemeenteraad hem op zijn verzoek een naar billijkheid te bepalen schadevergoeding toe. BESTEMMINGSPLAN (PLANOLOGISCHE VERGELIJKING) ING) Bij besluit van 20 juli 1994 is vrijstelling ex artikel 19 Wet op de Ruimtelijke Ordening (WRO) verleend ten behoeve van de (woon)bebouwing Beatrixpark. Ten tijde van het nemen van het vrijstellingsbesluit lag de (woon)bebouwing van het Beatrixpark grotendeels in het bestemmingsplan Emmen, uitbreidingsplan in onderdelen, vastgesteld 10 maart 1942 en goedgekeurd 31 maart Een deel van de bebouwing valt onder de bestemming gemeentelijk opslagterrein, daarnaast valt een gedeelte in de bestemming begraafplaats. 3 Staatsblad 2008, 180 Blad 9 behorende bij rapportnummer

10 Het zuidoostelijk gedeelte van de bebouwing in het gebied Beatrixstraat (oostelijk deel appartementengebouw langs van Schaikweg) ligt in het bestemmingplan Plan in hoofdzaak, dorp Emmen en heeft als vigerende bestemming terreinen welke niet in het plan zijn opgenomen en waarvan de bestemming in onderdelen is of zal worden aangegeven. Dit onderdeel is echter nooit uitgewerkt en derhalve vigeert het bestemmingsplan Gemeente Emmen, plan in hoofdzaak, vastgesteld 10 maart 1942 en goedgekeurd 31 maart 1943 en heeft (deels) als vigerende bestemming spoorwegdoeleinden. Geconstateerd kan worden dat op basis van de vigerende bestemmingsplannen geen woonbebouwing mogelijk was. VOORZIENBAARHEID/UITSPRAKEN VOORZIENINGENRECHTER NRECHTER EN ABRVS Indien er sprake van een planologische nadeligere situatie dient bezien te worden of op basis van andere planologische besluiten woningbouw te voorzien was. In de beslissing op bezwaar door de Raad van 25 maart 2004 is de Raad er vanuit gegaan dat op basis van de op 26 januari 1982 door de Raad vastgestelde Structuurnota Emmen-centrum woningbouw te voorzien was. Zowel de Voorzieningenrechter van de Rechtbank Assen 4 als de Afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van State (ABRvS) 5 hebben zich over deze voorzienbaarheid als volgt uitgelaten: 'De voorzieningenrechter heeft overwogen dat de gemeenteraad zich ten onrechte op dat standpunt heeft gesteld, omdat - samengevat weergegeven - uit de Structuurnota hooguit kan worden afgeleid dat woningbouw in het gebied tussen de Beatrixlaan en de spoorbaan een theoretische mogelijkheid was en verzoekster daarmee bij aankoop van de desbetreffende gronden als onvoldoende concreet geen rekening behoefde te houden. De voorzieningenrechter heeft daartoe mede van belang geacht dat in de jaren 80, gelet op de toen geldende inzichten, geluidsnormen en bestaande isolatiemogelijkheden, woningbouw zo dicht aan het spoor naar alle waarschijnlijkheid niet aan de orde was.' 'De voorzieningenrechter heeft terecht als uitgangspunt genomen dat de vraag of sprake is van voorzienbaarheid van de planologische wijziging, op grond waarvan het daaruit voortvloeiende nadeel redelijkerwijs voor rekening van verzoekster moet blijven, moet worden beantwoord aan de hand van het criterium of ten tijde van de aankoop van de desbetreffende onroerende zaak voor haar als redelijk denkende en handelende koper aanleiding bestond om rekening te houden met de kans dat de planologische situatie in voor haar ongunstige zin zou veranderen.' 'Anders dan de gemeenteraad betoogt, is de voorzieningenrechter terecht tot de conclusie gekomen dat voor een redelijk denkende en handelende koper in de Structuurnota geen aanleiding te vinden was om er rekening mee te houden dat in het gebied dat wordt begrensd door de Kerkhoflaan, de Beatrixlaan en de Van Schaikweg een woonbestemming zou worden gerealiseerd. De voorzieningenrechter heeft terecht overwogen dat de tekst van de Structuurnota en de daarin opgenomen kaarten er op duiden dat de rand van het gebied langs de spoorbaan voor kantoor- en bedrijfsfunctie is bedoeld. 4 Voorzieningenrechter Rechtbank Assen, 29 juni 2004, AWB 04/444 en 04/423 5 ABRvS, 18 mei 2005, LJN:AT5643, nr /1 Blad 10 behorende bij rapportnummer

11 Op kaart nummer 13, die een mogelijk structuurbeeld aangeeft, is voor het gebied dat wordt begrensd door de Kerkhoflaan, de Wilhelminastraat, de Van Schaikweg en de spoorbaan aangegeven dat daarvoor - in mate van belangrijkheid - een woonfunctie, een kantoorfunctie en een bedrijfsfunctie geldt. Dit omschreven gebied omvat echter meer dan het gebied dat thans aan de orde is.' 'Uit de in hoofdstuk III "Uitgangspunten" opgenomen kaart nummer 6 van de Structuurnota, die ziet op "Wonen in en rondom het centrum - ontwikkelingsmogelijkheden" en waarop mogelijke locaties voor realisering van woningbouw, inclusief vervanging en/of renovatie, zijn aangegeven, bezien in samenhang met de tekst van de Structuurnota, waarin met betrekking tot het mogelijke structuurbeeld is vermeld dat de rand van het gebied langs de spoorbaan en de Dordtsestraat bezet is en kan worden door de kantoor- en bedrijfsfunctie, heeft de voorzieningenrechter terecht afgeleid dat voor het gebied tussen de Beatrixlaan en de spoorbaan geen woonbestemming is voorzien. Dat de voorzieningenrechter, naar betoogd, ten onrechte heeft overwogen dat, gelet op de in de jaren 80 geldende inzichten, geluidsnormen en bestaande isolatiemogelijkheden, woningbouw zo dicht aan het spoor ook onwaarschijnlijk was, doet hieraan niet af, nu die overweging niet beslissend is voor deze conclusie.' Zowel de Voorzieningenrechter als ABRvS komen tot de conclusie dat op basis van de Structuurnota woningbouw nabij de evenementenhallen niet voorzienbaar was. De Voorzieningenrechter heeft de beslissing op bezwaar van de Raad van 25 maart 2004 vernietigd. Met de inhoudelijke instandhouding van de uitspraak van de Voorzieningenrechter door de ABRvS dient de Raad, met inachtneming van het gestelde in de uitspraken, een nieuwe beslissing op bezwaar te nemen. De voorzieningenrechter van de Rechtbank Assen heeft daarbij het volgende gesteld: 'Uit het vorenstaande volgt dat het bestreden besluit voor vernietiging in aanmerking komt wegens strijd met artikel 49 van de WRO. Het beroep wordt dan ook gegrond verklaard. Verweerder dient een nieuw besluit te nemen met inachtneming van deze uitspraak, waarbij de hoogte van de aan verzoeksters toe te kennen schadevergoeding dient te worden bepaald.' Daarnaast heeft de Voorzieningenrechter nog het volgende overwogen: 'Nu het besluit waarbij verweerder heeft vastgesteld dat er geen recht bestaat op schadevergoeding op grond van artikel 49 van de WRO blijkens het vorenstaande onrechtmatig is, hebben verzoeksters recht op vergoeding van de door hen geleden schade als gevolg van het in 1994 verleende vrijstellingsbesluit. Uit de namens verweerder verrichte onderzoeken door het bureau Stroop blijkt dat deze schade in ieder geval neerkomt op kosten voor (aanvullende) geluidbeperkende maatregelen ten bedrage van ,-. Derhalve kan - zij het op voorhand - worden vastgesteld dat over de omvang van dit bedrag tussen partijen overeenstemming bestaat. Gezien de vastgestelde onrechtmatigheid van het bestreden besluit, waarmee is gegeven dat verzoeksters recht hebben op schadevergoeding, en de hiervoor vastgestelde overeenstemming, komt het de voorzieningenrechter redelijk voor dat verzoekster in ieder geval alvast, dat wil zeggen vooruitlopend op een definitieve vaststelling van de hoogte van het schadevergoedingsbedrag, aanspraak kunnen maken op het bedrag van ,-. Onder deze omstandigheden wordt een minder zwaar belang toegekend aan de gestelde spoedeisende belangen. Blad 11 behorende bij rapportnummer

12 De voorzieningenrechter ziet dan ook aanleiding het verzoek om een voorlopige voorziening in te willigen en hierbij te bepalen dat verweerder aan verzoeksters bij wijze van voorschot op het definitief vast te stellen schadevergoedingsbedrag aan hen een bedrag van ,- betaalt.' Bovenstaande maakt dat de schadebeoordelingscommissie, mede gelet op de opdrachtverlening door de gemeente Emmen, er vanuit dient te gaan dat er mogelijk sprake is van planschade ex artikel 49 WRO en dat de schadebeoordelingscommissie dient te bepalen wat de omvang van de schade is welke de Giraf heeft geleden. VOORLIGGEND VERZOEK De bij brief van 29 juli 1999 geclaimde planschade bedraagt, op basis van een door technisch advies- en ontwerpbureau Kroon B.V. op 30 november 1998 uitgebracht geluidsrapport, Ų ,-. Het betreft hier isolerende maatregelen. Bij brief van 10 april 2002 heeft de gemachtigde van De Giraf een aanvullende schadeclaim bij de Dienst Stadsontwikkeling van de gemeente Emmen neergelegd, waarbij de geclaimde schade in totaal ,- bedraagt, nog te vermeerderen met wettelijke rente. In dit kader is van belang dat De Giraf in de situatie voor de peildatum van het planologisch besluit al niet aan de geluidseisen van zijn milieuvergunning uit 1987 kon voldoen. Dit blijkt ondermeer uit het geluidsrapport van Kroon B.V. van 30 november Naast de nieuwe woningen van het Beatrixpark, werden de geluidseisen van de milieuvergunning op de woningen aan de Kerkhoflaan en Emmalaan ook overschreden. Bij brief van 22 november 2005 van B&W is als volgt omschreven hoe de kosten van isolerende maatregelen, voor zover toe te rekenen aan de woningbouw van het Beatrixpark, konden worden berekend: Eveneens stemt u in met het uitgangspunt dat de kosten van de vereiste geluidsisolatie bestaan uit de kosten van de extra maatregelen die noodzakelijk werden om, op de gevel van de naastgelegen woningen in het Beatrixpark, aan de normen uit de milieuvergunning van 7 augustus 1987 te kunnen voldoen. Dit bovenop de geluidsisolatie die op basis van de milieuvergunning al vereist was in verband met de woningen aan de Emmalaan, Julianalaan en/of Kerkhoflaan. ISOLATIEKOSTEN Bij brief van 29 juli 1999 heeft mr. C.H. De Haan, namens De Giraf een verzoek om planschade ingediend. De schade bedraagt, op basis van een door technisch advies- en ontwerpbureau Kroon B.V. op 30 november 1998 uitgebracht geluidsrapport Ų ,-. Het betreft hier isolerende maatregelen. Bij brief van 10 april 2002 heeft de gemachtigde van De Giraf een aanvullende schadeclaim bij de Dienst Stadsontwikkeling van de gemeente Emmen neergelegd, waarbij de geclaimde schade in totaal ,- bedraagt, nog te vermeerderen met wettelijke rente. Blad 12 behorende bij rapportnummer

13 Uit de second opinion d.d. 3 juni 2010 van Witteveen+Bos blijkt dat, inclusief de second opinion van Witteveen+Bos zelf, er op dat moment 11 akoestische onderzoeken beschikbaar waren over de akoestische maatregelen welke getroffen zouden moeten worden om De Giraf te kunnen laten voldoen aan eisen vanuit de vigerende Wet milieubeheervergunning. Naar aanleiding van deze second opinion zijn door gemachtigde van de verzoeker en door de gemachtigde van de Raad nog memo's en notities ingebracht op elkaars standpunten. De commissie constateert voor wat betreft de uitgevoerde akoestische onderzoeken het volgende: Op verzoek van gemachtigde van de Raad heeft Cauberg-Huygen, bij notitie van 23 december 2009, op basis van de fases 4 en 5 van de DGMR de kosten berekend voor de tennishallen om te kunnen voldoen aan de milieuvergunning van 1987 ten tijde van de peildatum (31 augustus 1994) van het planologisch besluit. De kosten bedragen volgens dit onderzoek ,- (prijspeil 1994) exclusief BTW. Verzoeker heeft op basis van de aanwezige akoestische onderzoeken een second opinion, uitgevoerd door Witteveen+Bos d.d. 3 juni 2010, ingebracht. Witteveen+Bos komt tot de volgende kosten om de tennishallen (Holland- en Drenthehal) akoestisch te isoleren: 1. situatie zonder woningen in het Beatrixpark: ,- (prijspeil 1994) exclusief BTW; 2. situatie met woningen in het Beatrixpark: ,- (prijspeil 1994) exclusief BTW; 3. totale nieuwbouw: ,- (prijspeil 1994) exclusief BTW. Daarnaast heeft Witteveen+Bos ook de meerkosten (met en zonder woningen in het Beatrixpark) berekend voor het akoestisch isoleren van de Hondsrug- en Vlinderzaal: 1. extra isolatiekosten Hondsrugzaal ,- (prijspeil 1994) exclusief BTW; 2. extra isolatiekosten Vlinderzaal ,- (prijspeil 1994) exclusief BTW. In de berekeningen heeft Witteveen+Bos geen rekening gehouden met zogeheten gevelreflectie. Namens de Raad heeft Cauberg-Huygen betoogd dat gevelreflectie wel meegenomen dient te worden in de berekeningen. Nu Witteveen+Bos hier geen rekening mee heeft gehouden zijn de berekeningen volgens Cauberg-Huygen niet conform de regelgeving uitgevoerd. De milieuvoorschriften van De Giraf geven equivalente geluidsniveaus op de gevel van een niet tot de inrichting behorende woning. De berekeningen dienen plaats te vinden op basis van de Handleiding meten en rekenen industrielawaai, IL-HR van maart Indien gevelreflectie wel mee wordt genomen dienen deze geluidsniveaus te worden gemeten op 1,5 á 2 meter voor de gevel, het terugkaatsende geluid van de gevel wordt dan ook meegenomen. Gemachtigden van verzoeker en de Raad hebben de commissie diverse stukken doen toekomen over het wel of niet mee moeten nemen van de gevelreflectie. Om tot een oordeel te kunnen komen over de ingebrachte onderzoeken dient de commissie, hoewel geen akoestisch deskundigen, hier een standpunt over in te nemen. Blad 13 behorende bij rapportnummer

14 Gelet op de overlegde informatie is de commissie van mening dat de gevelreflectie in de berekeningen wel meegenomen dient te worden. De commissie baseert zich in deze op het volgende. Voorschrift C lid 4 van de van de in 1994 vigerende milieuvergunning geeft aan dat berekening van de geluidsniveaus plaats dienen te vinden aan de hand van de Handleiding meten en rekenen industrielawaai, IL-HR van maart Gemachtigde van verzoeker verwijst voor het standpunt dat geen rekening hoeft te worden gehouden met de gevelreflectie, ondermeer naar de uitspraak van de ABRvS d.d. 24 juli 2002, nr /1. In deze casus was bij vergunningverlening toepassing gegeven aan de Handleiding meten en rekenen industrielawaai, IL-HR van maart 1981 én Handreiking industrielawaai en vergunningverlening. Indien deze handreiking wordt toegepast bij vergunningverlening hoeft gevelreflectie bij vergunningverlening niet toegepast te worden (zie ondermeer rechtsoverweging 2.4.2). Echter, de op dat moment vigerende milieuvergunning is uitsluitend gebaseerd op basis van de Handleiding meten en rekenen industrielawaai, IL-HR van maart In de uitspraak van de ABRvS d.d. 21 augustus 2002 (LJN:AE6727) wordt in rechtsoverweging als volgt de omgang met de Handleiding meten en rekenen industrielawaai, IL-HR van maart 1981 verwoord: De Afdeling stelt vast dat conform de Handreiking grenswaarden zijn gesteld voor invallend geluid, dus exclusief gevelreflectie. In het bestreden besluit is ook bepaald dat het equivalente geluidniveau en het maximale geluidniveau moeten worden gemeten, berekend en beoordeeld overeenkomstig de Handleiding Meten en Rekenen Industrielawaai, IL-HR (1981). Op grond van deze Handleiding moeten in een situatie als de onderhavige, waar het gaat om een inrichting die niet ligt op een gezoneerd industrieterrein, metingen en berekeningen van de geluidbelasting worden verricht voor punten op een afstand van 1,5 à 2 meter voor een gevel van een geluidgevoelig object. Aldus wordt ook de reflectie van het geluid op de achterliggende gevel meegenomen. Dit betekent dat een tot 3 db(a) hogere geluidbelasting wordt vastgesteld dan de geluidbelasting vanwege het invallende geluid. Bovenstaande betekent in de ogen van de commissie dat niet anders kan worden geconcludeerd dan dat het equivalent geluidsniveau en de incidentele verhogingen van geluidsniveaus, zoals genoemd in voorschrift C lid 1 en 2, berekend moeten worden met inachtneming van gevelreflectie. Dit maakt ook dat de uitkomsten van de second opinion van Witteveen+Bos d.d. 3 juni 2010, waarbij geen rekening is gehouden met gevelreflectie, grotendeels geen reëel beeld geven van de kosten voor de te nemen akoestische isolatiemaatregelen. De commissie acht de berekening van de kosten voor totale nieuwbouw wel reëel: ,- (prijspeil 1994) exclusief BTW. Ook acht de commissie de uitkomsten van de berekende kosten voor isolerende akoestische maatregelen van Cauberg- Huygen d.d. 23 december 2009 van ,- (prijspeil 1994) exclusief BTW voor de tennishallen, om op de peildatum zonder woningbouw aan het Beatrixpark te kunnen voldoen aan de eisen van de destijds vigerende milieuvergunning, reëel. Bovenstaande maakt dat de commissie geen concrete uitspraken kan doen over de kosten voor akoestische maatregelen die genomen moeten worden voor de tennishallen met woningbouw aan het Beatrixpark. Blad 14 behorende bij rapportnummer

15 Wel concludeert de commissie dat, gelet op de kosten die door Witteveen+Bos al zijn berekend zonder gevelreflectie en de kosten voor nieuwbouw, het bijna niet reëel te achten is dat het mogelijk is om zonder nieuwbouw te kunnen voldoen aan de eisen uit de destijds vigerende milieuvergunning. Door verzoeker is aangegeven dat de Hondsrugzaal reeds akoestisch is geïsoleerd. Volgens verzoeker hebben de kosten van deze isolatie ,- bedragen. Witteveen+Bos acht dit bedrag, gelet op de omvang van de Hondsrugzaal, te hoog en komt zelf tot een extra bedrag aan extra isolatiekosten van ,- (prijspeil 1994) exclusief BTW. Los van het feit dat de gemaakte kosten voor het isoleren van de Hondsrugzaal door verzoeker niet inzichtelijk zijn gemaakt, zijn ook deze kosten gebaseerd op berekeningen zonder gevelreflectie. Dit geldt ook voor de berekeningen van de extra isolatiekosten van de Vlinderzaal ad ,- (prijspeil 1994) exclusief BTW. INKOMSTENDERVING Door verzoeker werd op 19 september 2005 een bedrag voor inkomstenderving geclaimd van ,-. Vervolgens is in de discussie tussen partijen op enig moment het onderwerp inkomstenderving aan de orde gekomen, als toets op de economische realiteit ten aanzien van de te maken kosten van isolatie ten opzichte van de exploitatie-inkomsten van grootschalige evenementen. De commissie heeft zich de vraag gesteld of er daadwerkelijke inkomstenderving is geleden, en heeft zich de vraag gesteld of er vastgesteld kan worden dat door de vrijstelling art 19 WRO woonbebouwing Beatrixpark te Emmen een zodanige planologische verandering is opgetreden, dat zonder adequate isolatie inkomstenderving op lange termijn is te verwachten. Visie Gemeente Emmen De gemachtigde van de Raad stelt dat aanpassing van de evenementhal aan de gestelde geluidseisen economisch niet haalbaar is, gezien de bevindingen van DGMR in haar rapportage d.d. 29 mei In deze rapportage wordt er van uit gegaan dat nieuwbouw van de tennishallen noodzakelijk is. Voorts stelt de gemachtigde van de Raad dat het aantal activiteiten met een grootschalig karakter ook voor de datum van 1994 ter discussie stond, gezien de geluidsoverlast die daarmee werd veroorzaakt. Deze overlast zou impliceren dat het aantal evenementen reeds om die reden verminderd of gestaakt zou moeten worden. De gemachtigde van de Raad heeft onderzoek gedaan in de archieven van de plaatselijke krant, en constateert aan de hand daarvan dat het aantal evenementen in 1993: 2 bedroeg, in 1993: geen en in 1995: 4. Het door De Giraf beweerde aantal evenementen van 9 per jaar wordt door de Gemeente bestreden. Het aantal evenementen was beperkt, en deze mening wordt gestaafd met het rapport van BMD, de bedrijfsmilieudienst, die in haar conceptrapportage d.d. 18 januari 1999 het aantal popconcerten in 1997 en 1998 vaststelt op resp. 3 en 1. Blad 15 behorende bij rapportnummer

16 De gemachtigde van de Raad concludeert vervolgens dat daarmee is aangetoond dat er geen sprake is van inkomstenderving, en dat er derhalve ook geen aanleiding is een planschadevergoeding te geven. Immers de hoogte van de vergoeding vindt zijn maximum op basis van de kosten van geluidisolatie teneinde de vergunningproblematiek op te heffen, of de omvang van de inkomstenderving die veroorzaakt wordt door het niet kunnen voldoen aan de vergunningsvoorschriften. Visie De Giraf De Giraf claimt in haar aangepaste claim d.d. 19 september 2005 een bedrag voor inkomstenderving van ,-. Dit bedrag is onderbouwd met een opgave van kennelijk gemiste partijen in 2001, voordat de Hondsrugzaal is geïsoleerd. De daaruit voortvloeiende inkomstenderving wordt berekend op ,-. Voorts wordt gesteld dat jaarlijks gemiddeld 9 grootschalige evenementen worden georganiseerd, die gemiddeld na aftrek van variabele kosten een bedrag van ,- opbrengen. Daarmee zou jaarlijks ,- aan inkomstenderving zijn ontstaan. Over een periode van 4 jaar zou derhalve een schadepost vanwege inkomstenderving zijn ontstaan van ,-. Voorts zou dan ,- per jaar aan schade ontstaan, zolang de evenementenhal niet voldoende is geïsoleerd. In analogie aan de praktijk bij onteigening zou een factor 10 dienen te worden toegepast, teneinde de totale component voor inkomstenderving, welke getoetst dient te worden aan de extra kosten van isolatie, te kunnen berekenen. In de visie van De Giraf is hier dus een bedrag van ,- mee gemoeid, te verhogen met een post voor waardedaling onroerend goed, aangezien de gebruiksmogelijkheden van het pand worden beperkt door de nieuwbouw Beatrixpark. De stelling van BMD in haar conceptrapportage d.d. 18 januari 1999 dat De Giraf is gestopt met het organiseren van concerten doordat er niet genoeg publieke belangstelling zou bestaan om de evenementen rendabel te kunnen draaien, ziet De Giraf als bevestiging van haar stelling dat de evenementen zijn gestaakt vanwege de problematiek Beatrixpark van BMD refereert immers aan een periode na Bevindingen van de commissie Voorafgaande aan de hoorzitting op 19 mei 2010, tijdens de hoorzitting d.d. 2 juli 2010 en nadien per bericht van 16 juli 2010 werd aan verzoeker gevraagd onderbouwende (financiële) informatie aan te leveren, op basis waarvan de commissie zich een oordeel zou kunnen vormen aangaande de gederfde exploitatie-inkomsten. Dit verzoek aan informatie behelsde zowel het aantal grootschalige evenementen voorafgaande aan het jaar van besluitvorming 1994, als in de jaren daarna, alsmede de netto-opbrengsten van die evenementen. Ondanks deze herhaalde verzoeken is van de zijde van verzoeker geen inhoudelijke specifieke informatie verstrekt. Verzoeker beroept zich erop dat de inkomstenderving pas veel later een onderwerp van gesprek is geworden (10 jaar na indiening van het verzoek), en dat in eerste instantie met de gemeente werd gesproken over de kosten van isolatie. Verzoeker heeft te kennen gegeven gezien de wettelijke archiveringstermijn slechts 7 jaar van de administratie bewaard te hebben. Blad 16 behorende bij rapportnummer

17 Overigens stelt de commissie vast dat verzoeker zelf in 2002 voor het eerst over gederfde winst heeft gesproken. Wel werd informatie aangeleverd van Smittenberg Beheer BV, en werd jaarrekeningen verstrekt van Smit Noord Nederland Beheer B.V. over de jaren 1994 t/m Uit deze informatie werd een overzicht gedestilleerd van de exploitatie van de jaren 1993 t/m Dit overzicht is toegevoegd als bijlage 2. 2 Uit dit overzicht kan echter geen inkomstenderving worden geconcludeerd in relatie tot de onderhavige problematiek van Door zowel verzoeker als door de Raad zijn naspeuringen gedaan van publicaties van aankondigingen van evenementen in de locale couranten. Beide partijen constateren dat het aantal evenementen voor 1994 op gemiddeld 3 à 4 per jaar ligt. Verzoeker veronderstelt dat er meerdere evenementen zijn die niet zijn aangekondigd, maar levert voor die stelling geen verdere onderbouwing. De Giraf heeft in diverse zittingen met vertegenwoordigers van de gemeente (17 maart 1986 en 12 oktober 1990) laten weten dat het aantal popconcerten beperkt is tot 5 per jaar. De commissie is van oordeel dat het op de weg van De Giraf ligt te onderbouwen dat de kosten van isolatie opwegen tegen de inkomsten die daarmee gerealiseerd kunnen worden. De Giraf heeft echter naar de mening van de commissie niet aangetoond dat er gemiddeld per jaar 9 evenementen werden georganiseerd, en dat die vanwege de geluidsproblematiek na 1994 zijn vervallen. Uit de hiervoor beschreven informatie leidt de commissie af dat: Het aantal grootschalige evenementen t/m 1994 gemiddeld 3 à 4 per jaar heeft bedragen Het aantal grootschalige evenementen na 1994 eveneens gemiddeld 3 à 4 per jaar heeft bedragen. Het aantal grootschalige evenementen na 2000 in zijn geheel is gestaakt. De commissie is van mening dat het staken van de grootschalige evenementen vanaf het jaar 2000 niet is toe te rekenen aan de verleende vrijstelling in Reeds voordien was sprake van overtreding van de geluidsnormen, en reeds voordien kon gebruik worden gemaakt van de mogelijkheid van een 12-dagen regeling, waarbij ontheffing van de normen verkregen zou kunnen worden. De daadwerkelijke aanvraag voor de 12-dagen regeling werd, weliswaar niet in het kader van de planschade procedure, ingediend op 30 mei 2000, en na tussenkomst van de Rechtbank, werd door de Gemeente Emmen op 8 april 2005 bij besluit behorende bij de milieuvergunning afgegeven. Voordien beschikte verzoeker sinds 3 april 2000 over een gedoogbesluit, welke in een 12-dagen regeling voorziet. Het is de commissie derhalve niet gebleken dat er als gevolg van de gewraakte besluitvorming van 1994 inkomstenderving is geleden door verzoeker. Blad 17 behorende bij rapportnummer

18 KOSTEN JURIDISCHE ADVISERING EN ONDERZOEK O Bij brieven van 10 april 2002 en 19 september 2005 is door mr. A. Kaspers, namens De Giraf, naast de planschadevergoeding tevens verzocht om vergoeding van de kosten voor rechtsbijstand en kosten voor deskundigen. Analoog aan de uitspraak van de ABRvS d.d. 1 augustus is de commissie van mening dat voor het inroepen van rechts- of deskundigenbijstand, als de kosten daarvan redelijk zijn te achten, deze kosten deel kunnen uitmaken van de te vergoeden planschade. De commissie is van mening dat de kosten voor rechtsbijstand en de kosten voor deskundigen zoals gemaakt tot de uitspraak van de ABRvS van 18 mei 2005, voor vergoeding in aanmerking komen. De commissie overweegt daarbij het volgende: De Awb kent in de artikelen 7:15 en 8:75 de mogelijkheid tot proceskostenvergoeding in bezwaar en beroep. Uitgangspunt van het in de bijlage bij het Besluit proceskosten bestuursrecht opgenomen forfaitaire vergoedingsstelsel en van de jurisprudentie is dat voor door een derde beroepsmatig verleende rechtsbijstand kosten in rekening worden gebracht. Van dit forfaitaire stelsel kan in uitzonderlijke gevallen worden afgeweken. Uit de uitspraken van de Afdeling van 8 december 1997, no. E (BR 1998, p. 519) en van 18 november 1999, no. H (JB 2000/9) blijkt, gelet op de geschiedenis van de tot stand koming van de Wet van 16 december 1993, Stb. 650., dat de in een bestuurlijke (voor)procedure gemaakte kosten in beginsel voor rekening van belanghebbenden dienen te blijven en dat deze slechts in bijzondere gevallen voor vergoeding in aanmerking kunnen komen. Dit is het geval als geconstateerd moet worden dat de primaire besluitvorming dermate gebrekkig is geweest dat tegen beter weten in een onrechtmatig besluit is genomen. Met betrekking tot de kosten voor het inroepen van deskundigheid op het gebied van akoestiek kan het volgende worden opgemerkt. Ter bepaling of het inroepen van een deskundige redelijk is, kan in het algemeen als maatstaf worden gehanteerd de vraag of degene die deze deskundige heeft ingeroepen, gezien de feiten en omstandigheden zoals die bestonden ten tijde van de inroeping, ervan mocht uitgaan dat de deskundige een bijdrage zou leveren aan een voor hem gunstige beantwoording door de rechter van een voor de uitkomst van het geschil relevante vraag. Daartoe dient in ieder geval een verband te bestaan tussen de ingeroepen deskundigheid en de specifieke vragen die in de procedure aan de orde zijn en die van invloed kunnen zijn op de uitkomst van het geschil 7. De Commissie constateert dat het eerste advies van de SAOZ d.d. 16 maart 2000, opdrachtnummer: e, is gebaseerd op foutief verleende informatie door de gemeente. Na overleg op 20 maart 2001 tussen vertegenwoordigers van de gemeente en de toenmalige raadsman van verzoeker is gebleken dat aan de SAOZ de foutieve informatie was verstrekt. Bij brief van 6 september 2001 heeft de SAOZ, onder opdrachtnummer , opnieuw geadviseerd. 6 ABRvS 1 augustus 1997, nr H , LJN: AN5515, AB ABRvS 7 april 2004, nr /1, LJN: AO7104 Blad 18 behorende bij rapportnummer