Eindrapportage. Smaaklessen & SchoolGruiten. Schooljaar

Transcriptie

1 Eindrapportage Smaaklessen & SchoolGruiten Schooljaar Naam project: Smaaklessen & SchoolGruiten Verplichtingnummer: Aanvrager: Ir. Marlies Regelink Auteurs: Ir. Myrthe Tienstra en Drs. Rinelle van den Top Coördinatie uitvoering: Wageningen University, Levensmiddelenchemie Looptijd: 1 september november 2013 Datum rapportage: december

2 Voorwoord In het offerteverzoek voor schooljaar staat geschreven Het schooljaar is voor het Steunpunt Smaaklessen en SchoolGruiten een bijzonder jaar. Het is namelijk het laatste jaar waarin de Rijksoverheid het programma financiert en waarin de oorspronkelijk gestelde doelstellingen gerealiseerd moeten zijn. Schooljaar was inderdaad een bijzonder jaar. Het vormt de afsluiting van zeven jaren waarin Smaaklessen gegroeid is van een droom van Pierre Wind naar een landelijk erkend lesprogramma. En de afsluiting van negen jaren waarin groente en fruit op school op de kaart gezet werd met behulp van het programma SchoolGruiten. Schooljaar is ook het jaar waarin ambitieuze doelstellingen werkelijkheid zijn geworden. De doelstelling van 3000 Smaaklesscholen en 850 SchoolGruitscholen is behaald. Ook het lesmateriaal van Smaaklessen is volledig herzien waardoor het voldoet aan de huidige behoeften van de leerkrachten in het basisonderwijs. Gedurende schooljaar werd niet alleen teruggeblikt maar ook vooruit gekeken. In 2013 is het Voedseleducatie Platform van start gegaan. Een initiatief waarbij lesmaterialen over voeding en voedsel gezamenlijk worden aangeboden aan de doelgroep onderwijs. Smaaklessen vormt de basis van dit initiatief. Al met al kan worden teruggekeken op een innoverend schooljaar. In deze eindrapportage worden de behaalde resultaten nader toegelicht. Ir. Marlies Willemsen-Regelink Steunpunt Smaaklessen & SchoolGruiten, Wageningen University 2

3 LEESWIJZER Voor u ligt de eindrapportage van het Steunpunt Smaaklessen & SchoolGruiten voor de periode september 2012 tot en met augustus De rapportage bestaat uit de volgende onderdelen: - Beschrijving activiteiten Smaaklessen - Beschrijving activiteiten SchoolGruiten - Beschrijving gezamenlijke activiteiten voor Smaaklessen en SchoolGruiten - Beschrijving samenwerking met andere partijen - Overzicht financiën De rapportage bouwt voort op de tussenrapportages september-december 2012 en januari-juni De belangrijkste resultaten van elk onderdeel worden kort weergegeven aan het eind van elk onderdeel. 3

4 INHOUDSOPGAVE VOORWOORD... 2 LEESWIJZER SMAAKLESSEN NIEUWE EN VERBORGEN SCHOLEN LESMATERIAAL... 8 Uitleenleskist NME/GGD... 9 Verkoop in webshop Voedingscentrum... 9 Smaakplezier op de Buitenschoolse Opvang (BSO) ACTIVITEITEN VOOR NIEUWE EN AL DEELNEMENDE SCHOLEN Introductie Smaaklessen Aanvullende activiteiten voor deelnemende scholen OVERZICHT ACTIVITEIT DEELNEMENDE SCHOLEN DIGITALISERING AANVULLENDE ACTIVITEITEN SMAAKLESSEN VANAF ZOMER Materialen aanvullende activiteiten Netwerk aanvullende activiteiten MONITORING EN EVALUATIE Evaluatie in andere kaders Effectstudie REGIONALE STEUNPUNTEN SMAAKLESSEN BELANGRIJKSTE RESULTATEN SMAAKLESSEN SCHOOLGRUITEN NIEUWE SCHOLEN MATERIAAL MONITORING EN EVALUATIE REGIONALE STEUNPUNTEN SCHOOLGRUITEN I-DATABASE CENTRUM GEZOND LEVEN BELANGRIJKSTE RESULTATEN SCHOOLGRUITEN COMMUNICATIE & PR HARD-COPY COMMUNICATIEMIDDELEN DIGITALE COMMUNICATIEMIDDELEN Websites Nieuwsbrieven PROMOTIE SMAAKPLEZIER OP DE BSO EVENEMENTEN Floriade Nationale Onderwijs Tentoonstelling (NOT) Wedstrijd Koningsdrank OVERIGE COMMUNICATIE-ACTIVITEITEN BELANGRIJKSTE RESULTATEN COMMUNICATIE EN PR

5 4. SAMENWERKING MET ANDERE ORGANISATIES FINANCIEN BIJLAGE 1: SMAAKLESSEN BIJLAGE 2: UITLEENLESKIST SMAAKLESSEN BIJLAGE 3: ZOEKSYSTEEM SMAAKLESSEN/VOEDSELEDUCATIE PLATFORM BIJLAGE 4: VOORBEELDPROEFJE SMAAKPLEZIER OP DE BSO IN KINDEROPVANG BIJLAGE 5: SAMENWERKING MET NME CENTRA BIJLAGE 6: SAMENWERKING MET GGD EN BIJLAGE 7: SAMENWERKING MET PABO S

6 1. SMAAKLESSEN Nieuwe en verborgen scholen De doelstelling voor schooljaar was dat aan het einde van het schooljaar tenminste 3000 scholen gestart zijn met Smaaklessen. Van deze scholen zijn ten minste 2750 scholen zelf in het bezit van een leskist, de zogenaamde geregistreerde Smaaklesscholen. Scholen die niet in het bezit zijn van een leskist maar deze lenen via NME of GGD óf het lesmateriaal downloaden via de website worden verborgen scholen genoemd. De doelstelling voor deze verborgen scholen was dat er aan het einde van schooljaar scholen de leskist geleend hebben via NME of GGD en 500 scholen het lesmateriaal gedownload hebben via de website. Tabel 1 toont het aantal Smaaklesscholen op 1 september In de tabel is te zien dat per 1 september scholen geregistreerd staan voor Smaaklessen en de leskist in hun bezit hebben. 677 scholen hebben de leskist geleend via GGD of NME of hebben het lesmateriaal gedownload. Met deze aantallen zijn de gestelde doelen ruimschoots behaald. Tabel 1. Totaal aantal Smaaklesscholen per 1 september 2013 Schooljaar Oorspronkelijke Aantal Aantal Totaal doelstelling per schooljaar geregistreerde Smaaklesscholen verborgen scholen * * Onder het aantal geregistreerde Smaaklesscholen vallen 55 BSO s (Buitenschoolse Opvang). Deze BSO s zijn geregistreerd in de periode september 2006 tot augustus In het schooljaar nam het aantal inschrijvingen van BSO s zo sterk toe dat besloten is de inschrijving voor BSO s stop te zetten en te starten met de ontwikkeling van specifiek materiaal voor de BSO. Tabel 2 toont hoeveel scholen een Smaakleskist hebben geleend en hoeveel scholen het lesmateriaal hebben gedownload. In de tabel wordt onderscheid gemaakt tussen scholen die ook geregistreerd zijn als Smaaklesschool en scholen die nog niet geregistreerd zijn als Smaaklesschool. 6

7 Tabel 2. Aantal scholen die de leskist hebben geleend of gedownload op 1 september 2013 Doelstelling Aantal niet- Smaaklesscholen* * Basisscholen en speciaal onderwijsscholen. Aantal Smaaklesscholen* Totaal Lenen leskist (sept sept 2013) Downloaden lesmateriaal (nov sept 2013) Totaal De Smaakleskist werd in het schooljaar uitgeleend door 22 NME-centra en vier GGD en. 179 scholen, die nog niet geregistreerd stonden als Smaaklesschool, hebben gebruik gemaakt van de uitleenleskisten. 498 scholen, die nog niet geregistreerd stonden als Smaaklesschool, hebben het lesmateriaal gedownload. De doelstelling van 750 verborgen scholen, beschreven in het plan van aanpak, is (te) ambitieus. Een groot deel van het totaal aantal geregistreerde verborgen scholen (n=498) is namelijk ook geregistreerd als Smaaklesschool, waardoor deze scholen al meegeteld zijn voor het behalen van de doelstelling. Desondanks is de doelstelling dat aan het einde van het schooljaar scholen in het bezit zijn van de Smaakleskist of de leskist hebben geleend bij een NME of GGD ruim bereikt. De reden hiervoor is dat het aantal scholen dat de leskist in eigen bezit heeft hoger is. Uit tabel 3 blijkt dat het lesmateriaal voornamelijk gedownload wordt door leerkrachten uit het basisonderwijs en studenten uit het middelbaar (ROC en AOC) en hoger beroepsonderwijs (vooral pabo). Leerkrachten gebruiken het lesmateriaal vooral voor hun lessen wereldoriëntatie en voor projecten over smaak en gezond eten. Deze projecten zijn vaak onderdeel van een groter project over gezondheid. Ook geven leerkrachten aan dat zij Smaaklessen downloaden als aanvulling op het EU- Schoolfruitprogramma. Opvallend is dat het lesmateriaal ook gedownload wordt door mensen uit de zorg, bijvoorbeeld voor de begeleiding van kinderen met autisme, sociale problemen of een verstandelijke beperking. Ook mensen buiten Nederland, vooral België, weten het lesmateriaal goed te vinden. Tot nu toe werd het lesmateriaal ruim 200 keer vanuit het buitenland gedownload. Deze downloads zijn niet opgenomen in tabel 3. 7

8 Tabel 3. Downloads lesmateriaal per organisatie Organisatie Aantal downloads Schooljaar Basisschool Middelbare school Speciaal onderwijs Beroepsonderwijs Kinderopvang/BSO Diëtist/ gewichtsconsulent Anders Onbekend Totaal Aantal downloads totaal Nov 2011-sept Lesmateriaal Gedurende schooljaar is de vernieuwde versie van Smaaklessen ontwikkeld. Tot eind januari bevatte de Smaakleskist lang houdbare levensmiddelen, materialen voor proefjes en vier lerarenhandleidingen, de smaakpaspoortjes en de smaakdossiers (Smaaklessen 1.0). In januari is het lesmateriaal vervangen door het vernieuwde lesmateriaal (Smaaklessen 2.0). Smaaklessen 1.0 Scholen die nog werken met het lesmateriaal Smaaklessen 1.0 konden dit schooljaar materialen bijbestellen via Schoolsupport. Tabel 4 toont welke materialen dit schooljaar zijn besteld bij SchoolSupport. Tabel 4. Bijbestellingen Smaaklessen 1.0 Artikel Verkopen schooljaar Docentenhandleidingen 4 Smaakpaspoorten 40 Smaakdossiers 10 Setjes kleur-/smaakstof 3 Smaakleskist compleet 5 Smaaklessen 2.0 Het vernieuwde lesmateriaal van Smaaklessen bestaat uit: - Een verzamelmap met daarin een inleidend katern en een lerarenhandleiding per groep. Voor groep 1 en 2 is er een gecombineerde handleiding. Zie - Opdrachten voor het digitale schoolbord. Zie - Het online Inspiratieboek. Zie: Afbeeldingen van het vernieuwde lesmateriaal zijn weergegeven in bijlage 1. In de begroting was een post opgenomen voor de ontwikkeling van het online Inspiratieboek. Deze post is niet uitgeput omdat er geen kosten waren voor materiaal. 8

9 Borging Smaaklessen 2.0 Om te zorgen dat Smaaklessen 2.0 in de komende jaren beschikbaar blijft voor basisscholen, zonder ondersteuning vanuit het Steunpunt, zijn diverse activiteiten ondernomen: - Alle docentenhandleidingen en het digibordmateriaal zijn vrij toegankelijk via - Het vernieuwde lesmateriaal en alle aanvullende lesideeën zijn in het online Inspiratieboek (Wikiwijs) geplaatst dat vrij toegankelijk is voor elke individuele leerkracht. - Het onderbrengen van een uitleenleskist Smaaklessen bij een groot aantal GGD en en NME s. - Tot slot is het vernieuwde lesmateriaal ondergebracht in de webshop van het Voedingscentrum. Op deze manier is het lesmateriaal blijvend beschikbaar voor leerkrachten maar ook voor andere geïnteresseerden. Voorafgaand aan de stuurgroep van 2 april 2013 is een voorstel ingediend om deze inkomsten te besteden aan het voortzetten van Smaaklessen binnen het Voedseleducatie Platform. Dit verzoek is gehonoreerd. Uitleenleskist NME/GGD In het schooljaar heeft het Steunpunt Smaaklessen een onderzoek gedaan naar de mogelijkheden voor het aanbieden van een uitleenleskist Smaaklessen in samenwerking met NME en GGD organisaties. Hieruit bleek dat NME s en diverse GGD en het uitlenen van leskisten tot hun basistaak rekenen. Zij zagen veel mogelijkheden voor het opnemen van een Smaakleskist in hun uitleenaanbod. Op basis van het onderzoek is een leskist ontwikkeld die voldoet aan de voorwaarden van deze organisaties (zie bijlage 2). De leskist bevat alleen gebruiksmaterialen en geen verbruiksmaterialen. Hierdoor is de leskist minder onderhoudsgevoelig. Van januari tot en met april 2013 konden NME-centra en GGD en één gratis uitleenleskist Smaaklessen aanvragen. Wanneer een NME-centrum of GGD meerdere leskisten wil bestellen dan kan dat tegen een vergoeding van 300 euro per leskist. In totaal zijn er door NME-centra 79 gratis leskisten besteld en zijn er 21 betaalde leskisten aangevraagd. In totaal zijn er door GGD locaties 21 leskisten aangevraagd. In de begroting is een post opgenomen voor het onderzoek naar samenwerking met NME centra. Dit onderzoek is uitgevoerd door het Steunpunt zelf in plaats van door een extern bureau. Om deze reden zijn uren van het Steunpunt ondergebracht onder de post Onderzoek NME. Verkoop in webshop Voedingscentrum Het vernieuwde lesmateriaal is, voor de verkoop, ondergebracht in de webshop van het Voedingscentrum. De kosten voor deze map zijn 75 euro. Op deze manier is het lesmateriaal blijvend beschikbaar voor leerkrachten en voor andere geïnteresseerden. In het plan van aanpak is beschreven dat dit schooljaar wordt gebruikt als pilot om te testen of leerkrachten willen betalen voor het lesmateriaal van Smaaklessen. De map is tussen januari en september keer verkocht. De voornaamste reden dat dit aantal niet zo hoog is, is dat gedurende dit schooljaar is besloten het hele schooljaar de Smaakleskist, inclusief lesmateriaal, gratis te verspreiden. 9

10 Smaakplezier op de Buitenschoolse Opvang (BSO) Ook de map Smaakplezier op de BSO wordt verkocht via de webshop van het Voedingscentrum voor een prijs vaan 115 euro. De inschatting was dat in het schooljaar ongeveer 100 mappen van Smaakplezier op de BSO verkocht zouden worden. In totaal zijn er 62 mappen verkocht. Kosten lesmateriaal. De vraag naar leskisten was afgelopen schooljaar groter dan verwacht. Hierdoor zijn er aanzienlijk meer kosten gemaakt voor materialen dan begroot. In de stuurgroepvergadering van 2 april 2013 is besloten dat 10k van de post Diverse activiteiten t.b.v. de uitrol van Smaaklessen & SchoolGruiten ingezet mag worden voor het produceren van 50 extra Smaakleskisten. De extra Smaakleskisten bestonden uit de bestaande leskist 1.0 waarvan het lesmateriaal (lerarenhandleiding en leerlingenboekjes) werd vervangen door het vernieuwde lesmateriaal 2.0. (verzamelmap met acht lerarenhandleidingen). 10

11 1.3 Activiteiten voor nieuwe en al deelnemende scholen Introductie Smaaklessen Tabel 5 toont welk type introductie nieuwe Smaaklesscholen ontvingen in het schooljaar Tabel 5. Type en aantal introductiebijeenkomsten (schooljaar ) Soort introductie Doel Aantal Aantal deelnemende scholen Introductieworkshop Ong. 380 (Meerdere scholen samen) Instructie op school (Eén of meerdere leerkrachten van één school) Andere vorm van introductie 57 Totaal Een deel van leerkrachten die afgelopen schooljaar deelnam aan een introductiebijeenkomst had hun school al in een ander schooljaar aangemeld. Om deze reden is het aantal scholen waarvan leerkrachten afgelopen schooljaar deelnamen aan een introductiebijeenkomst hoger dan het aantal nieuw geregistreerde scholen in schooljaar Tot en met december 2012 is de inhoud van introductieworkshop hetzelfde gebleven vergeleken met schooljaar Na de lancering van het vernieuwde lesmateriaal is de introductieworkshop herzien. De lay-out van de presentatie is aangepast aan de nieuwe vormgeving. Tijdens de introductieworkshop wordt de inhoud van het nieuwe lesmateriaal besproken. Hierbij wordt ook ingegaan op het gebruik van het digibordmateriaal en het Inspiratieboek. Aanvullende activiteiten voor deelnemende scholen Tabel 6 geeft weer hoeveel scholen in het schooljaar een aanvullende activiteit hebben aangevraagd en ontvangen. Tabel 6. Aanvraag aanvullende activiteiten (schooljaar ) Activiteit Doelstelling schooljaar Plaatsgevonden Kok in de Klas Student in de Klas Bedrijf in de Klas 12 6 Smaakfeest Diëtist in de klas Niet genoemd 6 Boerderijles Niet genoemd 7 Smaak van de Niet genoemd 10 Toekomst Scoren voor Niet genoemd 17 gezondheid Totaal

12 Kok in de Klas In het schooljaar hebben tenminste 63 Kok in de Klas lessen plaatsgevonden. 19 van deze lessen zijn gefinancierd vanuit Kaashuis Tromp. Kaashuis Tromp biedt scholen in de omgeving van hun vestigingen gratis twee kokslessen aan. Student in de Klas De activiteit Student in de Klas wordt aangeboden vanuit de onderwijsinstellingen Helicon (vmbo/mbo), Van Hall Larenstein (hbo), CAH Vilentum (hbo) en WUR (wo). Het merendeel van de Student in de Klas lessen wordt verzorgd vanuit Helicon. Leerlingen van o.a. de opleiding Wellness en Lifestyle verzorgen een Smaakles op hun eigen basisschool. De lessen verschillen van onderwerp. Zo zijn er lessen Fit in de klas over beweging, Groen in de klas over de herkomst van voedsel, en Gezond in de klas over voeding en gezondheid. Bedrijf in de Klas De activiteit Bedrijf in de Klas wordt voornamelijk aangeboden door het regionale Steunpunt bij Van Hall Larenstein. Het bedrijf Koopmans verzorgt de les Van tarwe tot Brood. Het bedrijf CSK verzorgt de les Kaas maken. Het aantal Bedrijf in de klas lessen is lager dan beschreven in het plan van aanpak. De reden hiervoor is dat scholen niet altijd ruimte hadden voor deze activiteit wanneer deze beschikbaar was. Vraag en aanbod dienen beter op elkaar afgestemd te worden. Smaakfeest In schooljaar hebben 41 Smaakfeesten plaatsgevonden. Vier van deze smaakfeesten zijn georganiseerd door gebruik te maken van de doe-het-zelf-handleiding. Deze Smaakfeesten werden uitgevoerd zonder dat medewerkers van een Steunpunt aanwezig waren op de school. Niet alle Smaakfeesten zijn in rekening gebracht door de regionale Steunpunten. De Smaakfeesten van het Steunpunt WUR zijn ondergebracht onder de post Steunpunt WUR en ondersteuning door middel van studenten. Diëtist in de klas Het Steunpunt CAH Vilentum werkt samen met het project Ik lekker fit Flevoland. Binnen dit project kunnen scholen kiezen uit een divers aanbod van activiteiten op het gebied van voeding en voedsel. Diverse scholen doen binnen dit project mee aan Smaaklessen en hebben daarbij aanvullend een gastles van een diëtist ontvangen. Boerderijeducatie Het Steunpunt CAH Vilentum biedt op eigen locatie boerderijlessen aan voor basisscholen in de regio. De boerderijlessen worden verzorgd door studenten van CAH Vilentum. Scoren voor gezondheid In diverse regio s is een samenwerking opgezet met het project Scoren voor gezondheid. Scoren voor Gezondheid is een project waarbij voetballers uit de Eredivisie kinderen van de basisschool aanzetten tot een gezonde leefstijl. In de regio Noord-Brabant heeft Smaaklessen een vaste plek gekregen binnen dit project. Dit zal in de komende jaren worden voortgezet, en mogelijk worden uitgebreid naar andere regio s. 12

13 1.4 Overzicht activiteit deelnemende scholen De regionale Steunpunten nemen telefonisch contact op met scholen die in schooljaar gestart zijn met Smaaklessen. Doel van dit telefoongesprek is 1) informeren naar de ervaringen met Smaaklessen, 2) informeren naar wensen en behoeften, en 3) aanbieden aanvullende activiteiten. Het uiteindelijke doel van het telefoongesprek is om de leerkracht te stimuleren Smaaklessen jaarlijks in te zetten. Gegevens verkregen uit het telefoongesprek worden vermeld in de database. Aan elke school wordt na afloop van het telefoongesprek één van de volgende categorieën toegekend: 1. School zet Smaaklessen structureel in. 2. School heeft intentie (met concrete plannen) Smaaklessen voort te zetten. 3. School heeft intentie (zonder concrete plannen) Smaaklessen voort te zetten. 4. School heeft geen intentie Smaaklessen voort te zetten. Tabel 7. Mate van activiteit van Smaaklesscholen gestart in sept t/m sept Categorie* Aantal scholen Percentage Totaal *zie tekst voor toelichting categorieën. Per 1 september 2013 zijn 2212 scholen ingedeeld in genoemde categorieën. Dit is hoger dan het streven van 2100 scholen beschreven in de tussenrapportage van juni. Scholen worden pas ingedeeld in een categorie nadat zij tenminste een half jaar met Smaaklessen werken. Dit betekent dat scholen die in het schooljaar de leskist ontvingen niet zijn na gebeld. Uit tabel 7 blijkt dat 78% de intentie heeft Smaaklessen herhaaldelijk in te zetten (categorie 1, 2 en 3). 48% van de scholen heeft de intentie én tevens concrete plannen om Smaaklessen herhaaldelijk in te zetten (categorie 1 en 2). Ongeveer 10% van het totaal aantal scholen gaat niet door met Smaaklessen vanwege praktische redenen zoals personeelswisselingen, sluiting van de school of fusie. Dit betekent dat zij niet stoppen met Smaaklessen om inhoudelijke redenen. De overige 12% gaat niet door omdat zij het materiaal eenmalig wilden gebruiken. 13

14 1.5 Digitalisering aanvullende activiteiten Smaaklessen vanaf zomer 2013 Materialen aanvullende activiteiten In de afgelopen schooljaren zijn veel materialen voor aanvullende activiteiten ontwikkeld. Voorbeelden zijn de materialen voor het Smaakfeest (handleiding, uitlegkaarten voor de leerlingen, boodschappenlijsten en evaluatievellen) en de materialen van Student in de Klas en Bedrijf in de Klas. In de periode tot de zomer zijn deze materialen verzameld vanuit alle steunpunten. De belangrijkste informatie over betreffende activiteit zijn in een standaard format geplaatst. Alle formats zijn digitaal beschikbaar gemaakt voor alle steunpunten die na betrokken blijven bij Smaaklessen. In de toekomst worden de formats mogelijk ook gebruikt binnen het Voedseleducatie Platform. Het materiaal voor Kok in de Klas is professioneel vormgegeven. Dit materiaal is daarom niet in een apart format geplaatst. Het materiaal voor Kok in de Klas is beschikbaar via Netwerk aanvullende activiteiten De afgelopen jaren is een nauwe samenwerking ontstaan met verschillende professionals die aanvullende activiteiten (kunnen) verzorgen. Het netwerk bestaat uit 140 koks, 40 diëtisten, diverse bedrijven en studenten. In het plan van aanpak voor het schooljaar is beschreven dat er dit schooljaar wordt gewerkt aan een systeem waarin deze professionals hun aanbod van hun activiteiten voor scholen kunnen blijven tonen. Door het netwerk van deze gastdocenten intact te houden en aan te blijven bieden worden scholen blijvend gestimuleerd aandacht te besteden aan het thema voeding. In de tussenrapportage van mei 2013 is beschreven dat er samen met het Voedseleducatie Platform gewerkt zou worden aan een systeem om alle activiteiten op het gebied van voeding en voedsel gecoördineerd aan te bieden aan het basisonderwijs. Hierbij wordt gebruik gemaakt van het systeem Groen Gelinkt. In juni 2013 is besloten dat het geoormerkte bedrag van 12k in de begroting voor de ontwikkeling van (een deel van) dit systeem gebruikt kon worden. In bijlage 3 is een aantal schermen van dit zoeksysteem weergegeven. De komende periode wordt vanuit het Voedseleducatie Platform gewerkt aan het vullen van het zoeksysteem. Dit betekent dat gegevens van aanvullende activiteiten, zoals lessen van koks en diëtisten worden ingevoerd in het systeem. 1.6 Monitoring en evaluatie In de eerste helft van schooljaar heeft een aantal activiteiten plaatsgevonden in het kader van monitoring en evaluatie. Evaluatie in andere kaders Het RIVM Centrum Gezond Leven (CGL) bevordert het gebruik van leefstijlinterventies door beschikbare interventies inzichtelijk te presenteren en te beoordelen op kwaliteit, effectiviteit en samenhang. Het erkenningstraject van het Centrum Gezond Leven bestaat uit de volgende onderdelen: Goed beschreven Theoretisch goed onderbouwd (Waarschijnlijk) effectief 14

15 Smaaklessen ontving afgelopen in het najaar van 2012 de status Theoretisch goed onderbouwd. Naar aanleiding van de resultaten van de effectstudie is Smaaklessen ingediend voor het niveau Effectief. Dit niveau is door de erkenningscommissie in november 2013 afgekeurd. De reden hiervoor is dat de gevonden effecten relatief klein zijn. Ook geeft het CGL aan dat niet het daadwerkelijke gedrag is gemeten, maar alleen de gedragsdeterminanten. Om de erkenning te krijgen zou er een onderzoek moeten plaatsvinden waarin gedrag wordt gemeten, waar kinderen van groep 1-8 worden gemeten en waarbij een groter deel van de interventie is geïmplementeerd. Alle interventies die aangemeld zijn bij het CGL worden weergegeven in de I-base. Zie ook: De I-base wordt vooral bezocht door gezondheidsprofessionals en nauwelijks door leerkrachten. Effectstudie De uitvoer van de effectstudie voor Smaaklessen ligt in handen van de Leerstoelgroep Humane Voeding van Wageningen University. Financiering voor en verantwoording van de effectstudie is via een gescheiden traject beschikbaar gekomen. In maart 2013 is het eindrapport opgeleverd. Uit het onderzoek blijkt dat Smaaklessen kinderen helpt bij de ontwikkeling van een verantwoord voedingspatroon. De onderzoekers concludeerden dat kinderen tijdens Smaaklessen relatief veel kennis opdoen over smaak en gezond eten en dat die kennis in ieder geval tot het volgende schooljaar behouden blijft. Dit in tegenstelling tot kinderen die de Smaaklessen niet volgden. Daarnaast prikkelen Smaaklessen kinderen met voeding bezig te zijn en creëren de lessen een sociale norm die hen stimuleert onbekende producten te proeven en gezonder te gaan eten. Kinderen gaan er dankzij Smaaklessen meer op letten of ze gezond en gevarieerd eten, zelfs al volgden ze tijdens de effectmeting slechts een derde van het lespakket. Het bewustzijnseffect neemt toe naarmate ze meer lessen volgen. Volgens de onderzoekers suggereert dit een nog grotere impact bij een volledige inzet van het programma. Een samenvatting van het onderzoek is te vinden op De uitkomsten van de effectstudie zijn gecommuniceerd naar de Tweede Kamer, in de media en naar betrokken professionals. 1.7 Regionale Steunpunten Smaaklessen In december 2012 zijn de uitkomsten van het project Smaaklessen in Bedrijf beschikbaar gekomen. Er is besloten geen vervolg te geven aan deze pilot. Wel is er vanuit de regionale Steunpunten van de CAH Dronten, NME Schouwen Duivenland, Citaverde College, Hogeschool Inholland en Van Hall toegezegd het Voedseleducatie Platform te ondersteunen en met onderdelen van Smaaklessen door te gaan. In de begroting zijn budgetten gereserveerd voor acht regionale Steunpunten. De regionale Steunpunten AOC Oost en Inholland hebben aangegeven onvoldoende capaciteit te hebben om de volledige doelstelling te behalen. Om deze reden heeft het Steunpunt Van Hall extra uren ingezet ter waarde van 2k,- en het Steunpunt WUR extra uren ter waarde van 9880,- euro. Hierdoor is het werven van nieuwe scholen en het contact leggen met geregistreerd scholen in de genoemde regio s gewoon voortgezet. Op 18 september 2012, 27 november 2012, 19 maart 2013 en 28 mei 2013 kwamen de regionale Steunpunten van Smaaklessen bijeen. Bij het overleg op 18 september en 19 15

16 maart waren ook de regionale partners voor SchoolGruiten (GGD en) aanwezig. De regionale Steunpunten van Smaaklessen ontvingen dit schooljaar vier digitale nieuwsbrieven. Via de overleggen en de nieuwsbrieven worden de regionale Steunpunten op de hoogte gebracht van landelijke ontwikkelingen van zowel Smaaklessen, SchoolGruiten als EU-Schoolfruit. 1.8 Belangrijkste resultaten Smaaklessen - Nieuw lesmateriaal, digibordmateriaal, inspiratieboek scholen zijn geregistreerd voor Smaaklessen scholen hebben de leskist geleend via een NME-centrum of GGD. Hiervan zijn 179 scholen nog geen Smaaklesschool scholen hebben het lesmateriaal gedownload. Hiervan zijn 498 scholen nog geen Smaaklesschool. - De uitleenleskist is 100 keer aangevraagd door NME- centra en 21 keer door GGD en scholen hebben een aanvullende activiteit ontvangen. - De erkenningscommissie van het Centrum Gezond Leven heeft Smaaklessen positief beoordeeld voor het niveau Theoretisch goed onderbouwd. - Effectiviteit van Smaaklessen is d.m.v. een studie vanuit Wageningen University aangetoond. 16

17 2. SCHOOLGRUITEN Nieuwe scholen Doelstelling voor SchoolGruiten is een groei naar 850 scholen in schooljaar Op 1 september 2013 staan 893 scholen aangemeld voor SchoolGruiten. Dit is een toename van 200 scholen t.o.v. de stand van vorig jaar. Daarnaast is van 113 scholen bekend dat zij wel een schoolfruitbeleid volgens de principes van SchoolGruiten hebben, maar niet geregistreerd staan in de database van SchoolGruiten. GGD en hebben deze groep scholen in kaart gebracht voor het Steunpunt. Daarmee komt het aantal scholen met schoolfruitbeleid op ruim uit. Het werven van nieuwe scholen is moeizaam gegaan. In het verleden werden scholen die zich aanmeldden voor SchoolGruiten beloond met Gruitboxen voor alle leerlingen. Deze Gruitboxen ontvingen zij alleen met een officiële aanmelding via de website, zodat het Steunpunt inzicht kreeg in hoeveel scholen een schoolfruitbeleid hadden. Doordat de Gruitboxen niet meer beschikbaar waren en andere materialen van SchoolGruiten ook zonder aanmelding aangevraagd konden worden, vond een aantal scholen het niet meer nodig om zich aan te melden. Voor het Steunpunt en het ministerie is deze aanmelding van scholen belangrijk om te kunnen zien wat de investering in SchoolGruiten oplevert aan aantallen scholen met een schoolfruitbeleid. Uit bovenstaande kan worden geconcludeerd dat het aanbieden van een gadget een belangrijke stimulans is voor scholen om zich in te schrijven waardoor de subsidieverstrekker een goed inzicht kan krijgen in het effect van de investering. De ondersteuning van het landelijk Steunpunt en GGD en in de regio is van belang bij het stimuleren en begeleiden van scholen bij het opzetten van schoolfruitbeleid. Zes GGD en hebben afspraken met het Steunpunt om jaarlijks een aantal scholen te ondersteunen naar schoolfruitbeleid. Hierbij geldt de afspraak dat deze scholen SchoolGruitschool worden. Ook dit schooljaar hielpen deze zes GGD en scholen bij het opzetten van dit beleid. Zij gaven aan dat ze niet alle scholen die ze dit jaar ondersteunden, gemotiveerd kregen om zich aan te melden in de database. Deze scholen hebben wel een schoolfruitbeleid volgens de principes van SchoolGruiten, maar staan niet geregistreerd bij SchoolGruiten. Om deze reden is in de stuurgroep van 2 april 2013 afgesproken dat ook scholen zonder registratie bij SchoolGruiten, maar met een structureel groente- en fruitbeleid volgens de principes van SchoolGruiten, meetellen met het totale aantal SchoolGruitscholen. Helaas zal dit slechts in een aantal regio s in Nederland duidelijk worden, omdat niet alle GGD en actief zijn met SchoolGruiten of zich alleen richten op lage SES-scholen. Daarnaast heeft het Steunpunt GGD en benaderd om scholen te motiveren zich toch aan te melden in de database van SchoolGruiten. De motivatie hiervoor was dat scholen gratis materialen ontvangen en kosteloze ondersteuning vanuit de GGD om tot een breed gedragen schoolfruitbeleid te komen. In de toename van het aantal inschrijvingen aan het einde van het schooljaar is gebleken dat deze motivatie heeft gewerkt. Om meer scholen met schoolfruitbeleid in kaart te brengen heeft het Steunpunt de huidige EU-Schoolfruitscholen (die een schoolfruitbeleid hebben), gestimuleerd om zich aan te melden bij SchoolGruiten. Ook via de nieuwsbrieven van EU-Schoolfruit en Smaaklessen & SchoolGruiten heeft het Steunpunt scholen gestimuleerd. Als beloning 17

18 voor aanmelding is standaard een pakket gratis materialen, die nog voorradig waren, aan de scholen verstrekt. Normaal gesproken kunnen scholen de voorlichtingsmaterialen zelf aanvragen, maar dit zijn extra handelingen voor de school. Om scholen tijd te besparen is het standaard pakket toegestuurd. 2.2 Materiaal Binnen SchoolGruiten zijn de volgende materialen beschikbaar: - Handboek SchoolGruiten (sinds februari 2013 niet meer beschikbaar) - Educatieve lessen voor groep 7-8 en lessuggesties voor groepen 1-6, vrij te downloaden van de website - Verschillende posters - Dvd met een SchoolGruiten promotiefilm - Ouderbrochure - Keurmerk voor officiële SchoolGruitscholen Aanvullend zijn er folders voor Smaaklessen, SchoolGruiten en EU-Schoolfruit samen. Deze zijn weergegeven in het hoofdstuk communicatie en PR. Tabel 8. Hoeveelheid verzonden materialen voor SchoolGruiten Type materiaal Verzonden in Verzonden in (sept t/m aug. 2013) Ouderbrochure Dvd s Verschillende posters Keurmerk Handboek Gruitboxen* *De Gruitboxen zijn nog beperkt op voorraad in Hard copy materialen worden kosteloos verzonden naar de scholen. Opslag en verzending worden verzorgd door Perfect Groep. De verzending van de materialen komt redelijk overeen met de verzending van vorig jaar (tabel 8). De Gruitboxen waren zeer beperkt op voorraad en zijn nu op. Alleen scholen die al jaren een actief schoolfruitbeleid voerden, ontvingen een kleine aanvulling Gruitboxen voor de nieuwe instroom van leerlingen. Het hard copy Handboek is gedurende het schooljaar vervangen door een online tool en hierdoor niet meer verstrekt. Vanaf september is bijgehouden hoeveel scholen het lesmateriaal van SchoolGruiten downloaden. Het lesmateriaal van SchoolGruiten is door 84 scholen gedownload. Ondanks dat er geen vergelijkingsfrequentie is, vind het Steunpunt dit een laag aantal. Mogelijk kan dit verklaard worden door de geringe aanwas van nieuwe SchoolGruitscholen. Doordat de website is verplaatst van Kennisnet naar Antenna is het niet meer mogelijk om uit te lezen hoeveel scholen het materiaal gedurende de rest van het schooljaar hebben gedownload. In februari 2013 is het nieuwe digibordmateriaal van EU-Schoolfruit gelanceerd. De lessen en lessuggesties van SchoolGruiten zijn binnen het digibordmateriaal van het EU-Schoolfruitprogramma in PDF-vorm opgenomen. Dit kan ook een reden zijn waarom weinig scholen het materiaal van de site van SchoolGruiten downloaden. 18

19 In februari 2013 is het Handboek SchoolGruiten vervangen door een digitaal stappenplan. Deze vereenvoudigde en herziene versie van het Handboek sluit aan bij de eet- en beweegtool van het Voedingscentrum en het Vignet Gezonde School. Het stappenplan ondersteunt scholen om structureel door te gaan met het eten van groenten en fruit op school. Met het stappenplan kunnen scholen in vijf stappen tot een goed schoolfruitbeleid komen. Binnen iedere stap kunnen scholen documenten downloaden, zoals een enquête over schoolfruit, een voorbeeldtekst voor in de schoolgids, ouderbrieven, leverovereenkomsten, lesmateriaal en tips voor een feestelijke start. In de tweede helft van het schooljaar zou, in het kader van Jeugdimpuls, op basis van het stappenplan voor scholen een digitaal stappenplan voor GGD en worden ontwikkeld. In overleg met Jeugdimpuls blijkt dit bij nader inzien niet nodig. GGD en hebben voldoende ondersteuning aan de informatie op de website en overige informatie die het Steunpunt heeft aangereikt. Om scholen te stimuleren zich aan te melden voor SchoolGruiten is in het plan van aanpak budget begroot voor een kleine gadget. Het plan was om dit samen met EU- Schoolfruit op te pakken, zodat scholen aan het einde van het schooljaar gestimuleerd worden zich aan te melden voor SchoolGruiten. Binnen het EU-Schoolfruitprogramma is besloten hiervan af te zien. Het budget voor een gadget voor scholen was hierdoor gering. Daarnaast lijkt het tegenstrijdig om aan het einde van het schooljaar scholen te belonen voor het aanmelden voor SchoolGruiten, terwijl dan ook wordt gecommuniceerd dat het programma afloopt. Voor scholen is er dan geen meerwaarde meer om zich aan te melden voor SchoolGruiten. Ze kunnen dan ook zelfstandig schoolfruitbeleid opzetten. Daarnaast heeft het standaard verstrekken van een pakket voorlichtingsmaterialen de aanmeldingen ook gestimuleerd. Het Steunpunt heeft hierdoor afgezien van een gadget voor scholen. De website van SchoolGruiten is per 1 oktober 2013 uit de lucht gehaald. Per 1 september 2013 kunnen scholen niet meer mailen naar schoolgruiten@wur.nl. Tot het einde van het kalenderjaar 2013 wordt naar scholen die mailen naar dit adres een automatisch antwoord gestuurd dat de financiering van SchoolGruiten is gestopt, maar dat de school wel zelfstandig verder kan met schoolfruitbeleid. 2.3 Monitoring en evaluatie In de stuurgroep van 2 april 2013 is het wijzigingsverzoek besproken om de begrote budgetten voor de gadget SchoolGruiten (10k ), evaluatie voor de overgang van EU- Schoolfruit naar SchoolGruiten (5 k ), landelijke evaluatie voor SchoolGruiten (20k ) en het resterende budget van de website (8k ) samen te voegen om één groot landelijk onderzoek naar schoolfruitbeleid uit te voeren. Hieruit zou naar voren moeten komen óf scholen een schoolfruitbeleid hebben en zo ja of zij dit zelfstandig uitvoeren of via SchoolGruiten en op welke manier. Zo zou het effect van 13 jaar SchoolGruiten gemeten kunnen worden. De stuurgroep heeft besloten niet op dit voorstel in te gaan. Op 6 mei 2013 is het ministerie van VWS akkoord gegaan met een onderzoek onder basisschooldirecteuren met een netto respons van 400 ingevulde enquêtes. De kosten voor dit onderzoek ( 3000,- excl. BTW) zijn gefinancierd binnen het budget van het wijzigingsverzoek van 2 april Vanuit het Steunpunt zijn tien vragen meegegaan met een online enquête verzorgd door DUO Onderwijsonderzoek. De vragen van het Steunpunt zijn meegegaan met vragen van andere organisaties. Het voordeel hiervan is dat het Steunpunt ook een respons heeft ontvangen van scholen die geen 19

20 schoolfruitbeleid hebben of in het verleden zijn gestopt. De vragen betroffen niet alleen fruitbeleid, maar gingen over voedingsbeleid in brede zin. De vragen zijn samengesteld in overleg met het ministerie van VWS. De resultaten uit het onderzoek zijn te lezen in de rapportage Omnibusonderzoek directeuren Basisonderwijs. Dit rapport is per mail meegezonden met de eindrapportage Smaaklessen & SchoolGruiten. De belangrijkste conclusies uit dit onderzoek zijn: - Op 268 van de 400 scholen (67%) zijn afspraken gemaakt over wat leerlingen in de ochtendpauze mogen eten. - Op de meeste van deze scholen mogen de leerlingen groente/fruit, een (volkoren) boterham en gezonde koeken (Sultana, rijstwafels) eten. - 82% van de scholen die afspraken maken (n=216), legt de afspraken rondom groente/fruit eten vast in de schoolgids en 73% communiceert de afspraken via de nieuwsbrief aan ouders. Bij ongeveer de helft van de scholen staan de afspraken op de website en/of worden afspraken besproken op een ouderavond (46%). - Op 53% van de scholen wordt op minimaal twee dagen in de week door de leerlingen groente/fruit gegeten. Op bijna een kwart van de scholen wordt elke schooldag door de leerlingen groente/fruit op school gegeten (23%). - Bij ongeveer de helft van de scholen met schoolfruitbeleid is het beleid meestal tot stand gekomen in overleg met het team, deelname aan het programma SchoolGruiten of na deelname aan EU-Schoolfruit. - Tweederde van de scholen geeft aan behoefte te hebben aan ondersteuning als zij met gezonde voeding aan de slag willen. - Hiervan wil 39% kant-en-klare informatie die naar de ouders kan worden doorgestuurd, 30% wil educatief materiaal en nog eens 30% wil een website met praktische informatie. - De directeuren hebben aangegeven dat als zij informatie over voeding zoeken, zij met name gebruik maken van de website van de GGD (65%) en het Voedingscentrum (53%). Door het niet uitvoeren van een grote landelijke evaluatie, was het niet nodig om het ICT-systeem aan te passen. Dit geld is daarom niet uitgegeven. 2.4 Regionale Steunpunten SchoolGruiten SchoolGruiten wordt vooral door GGD en onder de aandacht gebracht bij basisscholen. Hiervoor is gekozen, omdat structurele inbedding van SchoolGruiten binnen het schoolbeleid veel tijd en energie kost. GGD en kunnen hier, door hun lokale rol als gezondheidsbevorderaar, en door hun ervaringen en contacten met basisscholen, ondersteunend en doorslaggevend zijn. Vanuit het Steunpunt is budget beschikbaar om GGD en te ondersteunen. Hierbij geldt dat deze GGD en tevens eigen middelen inzetten of financiering van derden bewerkstelligen en dat zij ervoor zorgen dat SchoolGruiten wordt opgenomen binnen hun beleid. GGD en die in het begin van het schooljaar aanspraak hebben gemaakt op financiële ondersteuning vanuit het Steunpunt zijn: GGD Amsterdam, GGD Groningen, GGD Zuid-Limburg, GGD Hollands Midden, GGD regio Nijmegen en GGD Drenthe. Aanvullend is het bedrijf Nutri-Use actief in de regio Noordoost-Brabant. 20

21 Het budget voor regionale ondersteuning is niet volledig uitgeput, omdat niet alle GGD en hun doelstellingen hebben bereikt. Hierdoor heeft het Steunpunt extra inzet get om de doelstelling van het aantal scholen te halen. Het Steunpunt heeft hiervoor het budget van ,- teruggetrokken bij GGD en en vervolgens zelf ingezet. Op 18 september 2012 en 19 maart 2013 werd een bijeenkomst georganiseerd voor GGD en en de regionale Steunpunten van Smaaklessen. De GGD en ontvingen dit schooljaar vijf digitale nieuwsbrieven. Via de overleggen en de nieuwsbrieven worden ook zij op de hoogte gebracht van landelijke ontwikkelingen van zowel Smaaklessen, SchoolGruiten als EU-Schoolfruit. 2.5 I-database Centrum Gezond Leven In december 2012 en januari 2013 is gewerkt aan het indienen van SchoolGruiten/EU- Schoolfruit voor de I-database bij het Centrum Gezond Leven voor het niveau van Waarschijnlijk Effectief. Dit niveau is door de Erkenningscommissie in februari 2013 afgekeurd. De reden hiervoor is dat er geen effect gevonden is op groenteconsumptie en het effect op fruitconsumptie klein is. Ondanks dat het effectonderzoek niet overtuigend was, ziet de commissie de interventie als zinvol en heeft de interventie daarom erkend als Theoretisch Goed Onderbouwd. Dit heeft de commissie besloten, omdat zij denkt dat de interventie wel effect kan laten zien als de implementatie beter zou worden uitgevoerd. Zo kunnen de doelen beter uitgesplitst worden naar aparte doelen voor groente en aparte doelen voor fruit. Dit maakt het mogelijk om met effectonderzoek de verschillende resultaten voor groente- en fruitconsumptie te onderzoeken. Daarnaast zou het interessant zijn om ook met effectonderzoek te onderzoeken of er daadwerkelijk meer variatie is in het eten van fruit en groente na het volgen van deze interventie en wat het effect hiervan is op het lange termijn doel, het structureel meer eten van fruit en groente. De commissie vraagt zich af of de interventie nog net zo goed werkt als na drie maanden het fruit en de groente niet meer worden aangeleverd, maar door de ouders zelf moet worden meegegeven. In het bijzonder geldt deze laatste vraag voor de risicogroepen (kinderen met lage SES ouders), krijgen die dan ook nog groente en fruit mee? 2.6 Belangrijkste resultaten SchoolGruiten - Meer dan SchoolGruitscholen. - De Erkenningscommissie van het Centrum Gezond Leven heeft SchoolGruiten/EU- Schoolfruit positief beoordeeld voor het niveau Theoretisch Goed Onderbouwd. - Het hardcopy Handboek is vervangen door een digitaal stappenplan. - Na akkoord op het wijzigingsverzoek is er geen grote landelijke evaluatie uitgevoerd. In plaats daarvan zijn 10 vragen meegenomen in een omnibusonderzoek van DUO. Dit rapport is meegestuurd in de bijlage. 21

22 3. COMMUNICATIE & PR In communicatie-uitingen worden de programma s Smaaklessen en SchoolGruiten zoveel mogelijk geïntegreerd. 3.1 Hard-copy communicatiemiddelen Onderstaande tabel geeft weer welke middelen (hard-copy) ingezet worden om scholen en ouders te informeren over Smaaklessen en SchoolGruiten. Tabel 9. Communicatiemiddelen Smaaklessen, SchoolGruiten, EU-Schoolfruit Communicatiemiddelen (hard-copy) Brochure Smaaklessen, SchoolGruiten, EU-Schoolfruit Flyer Smaaklessen en SchoolGruiten Gadget: Gistproef Posters 22 Doelgroep Leerkracht, directeur, professional Leerkracht, ouder Leerkracht Leerkracht De brochure van Smaaklessen, SchoolGruiten en EU-Schoolfruit is herzien in het schooljaar Hierdoor is alle informatie over de programma s actueel. Ook de poster van Smaaklessen is vernieuwd en sluit qua vormgeving aan bij het vernieuwde lesmateriaal. 3.2 Digitale communicatiemiddelen Het Steunpunt beheert drie websites: en Gegevens met betrekking tot worden in de rapportage over EU-Schoolfruit weergegeven. Websites In het schooljaar heeft de website ongeveer bezoekers getrokken. Dit aantal is deels gebaseerd op een schatting, omdat door de verhuizing van de website het niet meer mogelijk was vanaf maart 2013 de exacte bezoekersaantallen te monitoren. Het bezoekersaantal op de website is licht gedaald ten opzichte van het schooljaar De oorzaak hiervan is dat er in de periode januari-februari 2012 via de website gestemd kon worden voor de publieksprijs van de wedstrijd De beste schoollunch van Nederland. Hierdoor werd de website in deze maanden veel bezocht. Worden deze bezoekers niet meegerekend, dan is het aantal bezoekers ongeveer vergelijkbaar met het afgelopen schooljaar. De website heeft in het schooljaar ongeveer bezoekers getrokken. Dit aantal is deels gebaseerd op een schatting, omdat door de verhuizing van de website het niet meer mogelijk was vanaf maart 2013 de exacte bezoekersaantallen te monitoren. Het aantal bezoekers op de website is ongeveer gelijk gebleven in vergelijking tot het schooljaar Hosting websites Gedurende de afgelopen schooljaren waren de websites gevestigd bij stichting Kennisnet. Sinds april 2013 zijn de websites en gehost bij Wageningen University. Deze websites zijn geheel vernieuwd, in structuur en lay-out. De

23 website is in het geheel verplaatst naar Stichting Antenna in Nijmegen. De reden hiervoor is dat het programma SchoolGruiten per 1 september 2013 werd opgeheven. Hierdoor zou het te veel geld kosten om slechts voor een aantal maanden een volledig nieuwe website te ontwikkelen. Filmpje Diverse filmpjes werden ontwikkeld of zijn nog in ontwikkeling. Promotiefilm Om de nieuwe versie van Smaaklessen online te promoten, is een kort promotiefilmpje gemaakt. Instructiefilm Veel leerkrachten maken gebruik van Smaaklessen door het lesmateriaal te downloaden. Zij volgen dan geen introductieworkshop. Speciaal voor deze scholen is een instructiefilmpje gemaakt. Met dit filmpje leren zij in ongeveer 10 minuten hoe ze gebruik kunnen maken van het nieuwe lesmateriaal van Smaaklessen. Overzicht 7 jaar Smaaklessen en SchoolGruiten Ten behoeve van de afsluitende bijeenkomst van Smaaklessen en SchoolGruiten op 5 september 2013, is een filmpje ontwikkeld met hierin een overzicht van alle ontwikkelingen van Smaaklessen en SchoolGruiten in de afgelopen zeven jaren. Dit filmpje wordt tevens als promotiefilmpje voor eventuele toekomstige partners gebruikt. Alle filmpjes zijn binnenkort te zien via het Youtube kanaal van Smaaklessen. Het filmpje over 7 jaar Smaaklessen en SchoolGruiten is al zichtbaar. Het promotiefilmpje en de introductiefilm hebben vertraging opgelopen en zijn daardoor nog in ontwikkeling. Zodra deze filmopnamen gereed zijn worden ook deze op You-Tube geplaatst. Twitter Tabel 10 toont het aantal volgers van Smaaklessen en SchoolGruiten op Twitter. Volgers worden gemiddeld één keer per week geïnformeerd over actuele onderwerpen. Tabel 10. Aantal volgers via Twitter Aantal volgers Smaaklessen 1396 SchoolGruiten 614 Het aantal volgers voor het Twitter account van Smaaklessen is in het schooljaar meer dan verdubbeld. Het aantal volgers voor het Twitter account van SchoolGruiten is in dit schooljaar toegenomen met ruim 30%. Mensen die Smaaklessen en SchoolGruiten volgen zijn vooral professionals zoals diëtisten, koks en gezondheidsbevorderaars. 23

24 Nieuwsbrieven In het plan van aanpak voor het schooljaar stond beschreven dat er vijf nieuwsbrieven Smaaklessen en SchoolGruiten worden verstuurd. De frequentie is tijdens het schooljaar opgehoogd naar zeven keer per jaar. Dit in verband met het vernieuwde lesmateriaal en een wedstrijd in het kader van Koninginnedag. Het aantal mensen dat de nieuwsbrief ontvangt is afgelopen schooljaar toegenomen met 1166 ontvangers tot een totaal aantal ontvangers van Promotie Smaakplezier op de BSO Het persmoment in september, beschreven in het plan van aanpak , heeft niet plaatsgevonden. In plaats daarvan is gekozen voor het plaatsen van een advertentie in het vakblad Management Kinderopvang in juni Tegelijkertijd werd er een voorbeeldproefje verstuurd bij het vakblad Kinderopvang (zie bijlage 4). Daarnaast is Smaakplezier op de BSO gepromoot in diverse nieuwsbrieven, zoals de nieuwsbrief Smaaklessen/ SchoolGruiten, de nieuwsbrief EU-Schoolfruit en de nieuwsbrief Gezonde School. 3.4 Evenementen Het landelijk Steunpunt en regionale Steunpunten van Smaaklessen waren aanwezig bij diverse evenementen om Smaaklessen & SchoolGruiten onder de aandacht te brengen. In tabel 11 wordt weergegeven bij welke evenementen het landelijk Steunpunt aanwezig was. In tabel 12 wordt weergegeven bij welke evenementen de regionale Steunpunten aanwezig waren. Tabel 11. Landelijke PR-activiteiten Datum Activiteit 3 april t/m 7 oktober 2012 Floriade 6 oktober 2012 Week van de Smaak 31 oktober 2012 Nationaal Schoolontbijt op Binnenhof 23 november 2012 Congres Nibi 22 t/m 26 januari 2013 Nationale Onderwijs Tentoonstelling 17 april t/m 1 mei 2013 Wedstrijd Koningsdrank 5 september 2013 Afsluitende bijeenkomst Smaaklessen en SchoolGruiten In onderstaande paragrafen worden de belangrijkste evenementen beschreven. Floriade Tijdens de Floriade werden workshops aangeboden voor bovenbouwleerlingen van basisscholen. Bij de workshop Kraak de Smaak maakten de leerlingen hun eigen Floriademoes die getest werd op smaak, geur, kleur en structuur. Bij de workshop De Voedselsmaakfabriek maakten de leerlingen hun eigen paprikasap die vervolgens getest werd in het lab op ph, suikergehalte en kleur. Leerkrachten van de deelnemende groepen ontvingen informatie over Smaaklessen, SchoolGruiten en EU-Schoolfruit. In totaal bezochten 90 klassen van 42 verschillende scholen de workshop. Tien scholen hebben zich na afloop ingeschreven voor Smaaklessen. 24