Najaarsnota RDWI. Najaarsnota 2015 def versie 1.0. Regionale Dienst Werk en Inkomen Kromme Rijn Heuvelrug (RDWI)

Transcriptie

1 Najaarsnota RDWI 2015 Najaarsnota 2015 def versie 1.0 Regionale Dienst Werk en Inkomen Kromme Rijn Heuvelrug (RDWI)

2 Inhoudsopgave 1 INLEIDING Implementatie Participatiewet technisch voltooid Groei klantenbestand afgevlakt Van Bolwerk naar netwerk Financiële ontwikkelingen 5 2 PROGRAMMA INKOMEN Groei klantenbestand terugbrengen naar 6,5% 6 Indammen doorstroom WW naar bijstand Bijzondere bijstand en minimabeleid 7 Digitalisering aanvraag bijzondere bijstand 7 CAZ/Wtcg 7 Doorlooptijden Terugvordering en verhaal Schuldhulpverlening Andere aan het onderdeel Inkomen gerelateerde ontwikkelingen 8 Implementatie kostendelersnorm 8 Ondersteuning bij aanvraag MAU/IAU 8 Screenen op voorliggende voorzieningen 8 Veilig gebruik Suwinet 9 3 PROGRAMMA PARTICIPATIE Werk 10 Groepsgewijze en doelgroepsgerichte aanpak Prioritaire doelgroepen 11 Jongeren 11 Klanten met taalachterstand Ontwikkelingen op de Participatieladder 12 Najaarsnota RDWI, 2015 def versie 1.0 pag. 2

3 3.4 Samenwerking binnen KRH regio 12 Lokale initiatieven en Schakelpunten Samenwerking in de arbeidsmarktregio Utrecht- Midden 13 Pilot Werk maken van banenafspraken 13 Campagne Alleen talent telt 13 Aanbesteding methodiek loonwaardemeting Kinderopvang Inburgering Handhaving Werkgeverservicepunt (WGSP) Biga Groep 15 Het aantal werksoorten in de gemeenten 15 Spreiding van het aantal SW-medewerkers over de 5 gemeenten. 15 Het aantal strategische allianties in de 5 gemeenten 16 Samenwerking met de GR RDWI en arbeidsmarktregio 16 Preferred suppliership Financiën & control 16 Inkomen: Vangnetregeling BUIG 16 Bijzondere bijstand en minimabeleid 17 Schuldhulpverlening 17 Re-integratie 17 Kinderopvang 17 Apparaatskosten 17 WSW 17 4 Bijlagen: Bijlage 1: Afspraken, resultaten en kengetallen Bijlage 2: Begrotingswijziging Bijlage 3: Prestatieindicatoren en kengetallen Biga Groep Najaarsnota RDWI, 2015 def versie 1.0 pag. 3

4 1 Inleiding Voor u ligt de najaarsnota 2015 die qua inhoud, vorm en prestatieafspraken aansluit bij het inmiddels vastgestelde Tweejarenplan ( ) van de RDWI. In deze nieuwe versie van onze Najaarsnota zijn de participatie- en re-integratie effecten, trends en de duiding van de cijfers leidend. Ter verduidelijking worden de cijfers en aantallen in de bijlage weergegeven, zodat de effectiviteit en het resultaat van onze inzet en dienstverlening volledig wordt gepresenteerd. Hiermee geven we gehoor aan de oproep in de zienswijze van de raden van de deelnemende gemeenten. Bovendien kunnen we hiermee de effectiviteit van onze dienstverlening optimaliseren. Wegens de financiële tekorten zijn we genoodzaakt nog kritischer te kijken naar de verhouding tussen de kosten van onze producten en dienstverlening ten opzichte van de rendementen die ze opleveren. Om die reden zijn we bezig onze dienstverlening, werkprocessen en bedrijfsvoering voor de toekomst efficiënter in te richten. Daarbij maken wij gebruik van gewaardeerde adviezen van de Regionale Cliëntenraad die ons in staat stellen om ons beleid en de dienstverlening beter af te stemmen op de wensen en behoeften van onze klanten. Daarnaast nemen wij onze in- en uitstroomanalyse 1 in ogenschouw om middels geschikte instrumenten de instroom te beperken en de uitstroom te bevorderen. Nu de arbeidsmarkt zich voorzichtig begint te herstellen willen we tijdig op de arbeidsmarktontwikkelingen anticiperen en ervan profiteren. Met de samenwerking binnen de arbeidsmarktregio Utrecht-Midden lukt het ons steeds beter om door integrale ondersteuning en geharmoniseerde instrumenten werkgevers van dienst te zijn. Het ontzorgen van werkgevers moet ervoor zorgen dat de werkhervatting en/of de toetreding van onze klanten op/tot de arbeidsmarkt vooruit wordt geholpen. 1.1 Implementatie Participatiewet technisch voltooid De invoering van een scala aan wetswijzigingen betreffende de Participatiewet is inmiddels technisch voltooid. De kostendelersnorm voor zowel nieuwe als bestaande klanten is geïmplementeerd. Daarnaast hebben we een paar stappen gezet om de nieuwe doelgroepen die wegens beperkingen verminderde loonwaarde hebben de ondersteuning te bieden die ze verdienen. Samen met 15 gemeenten binnen de arbeidsmarktregio Utrecht- Midden hebben we ons ingezet om van garantiebanen werk te maken. Voor andere arbeidsgehandicapten die intensieve begeleiding en werkplekaanpassing behoeven, ontwikkelen we momenteel een uitvoeringsbeleid omtrent het nieuwe beschut werk. 1.2 Groei klantenbestand afgevlakt Sinds 2011 heeft de RSD wegens de economische recessie te maken gehad met een ongekend forse groei (35%) van het klantenbestand. Hierdoor zijn de tekorten op de BUIG budgetten zorgwekkend toegenomen. De RSD is vastberaden om een halt toe te roepen aan deze groei. Om die reden hebben we in het Tweejarenplan ( ) opgenomen dat we in 2015 de groei van het bestand tot slechts 6,5% zullen beperken. Om deze ambitieuze doelstelling waar te maken hebben we, zoals vermeld in de genoemde analyse een pakket van instroom-beperkende en uitstroom-bevorderende maatregelen genomen. Het goede nieuws is dat de standcijfers van 2015 de positieve werking van onze inzet bevestigen. De groei van het bestand is afgevlakt (6,4%). Dit is een trendbreuk. De 1 Analyse in- en uitstroom klantenbestand RSD & arbeidsmarktregio Kromme Rijn Heuvelrug, sept Najaarsnota RDWI, 2015 def versie 1.0 pag. 4

5 instroom in 2015 is 7,2% lager dan de eerste 8 maanden van De totale uitstroom loopt iets (2%) achter, maar we verwachten een herstel in de resterende maanden. De verwachting is dat de groei in de laatste maanden van 2015 de prognose (6,5%) niet overstijgt. Als we deze trend weten vast te houden, kunnen we de groei in 2016 conform het Tweejarenplan terugbrengen naar 4%. We zijn tevreden met de afvlakking van de groei omdat volgens het CBS (CBS persbericht van augustus 2015) het aantal bijstandsgerechtigden ondanks dat de arbeidsmarkt zich herstelt, landelijk blijft toenemen. 1.3 Van Bolwerk naar netwerk De RSD is volop in de transformatie naar een moderne sociale dienst met betere digitale ondersteuning. Momenteel werken we aan de inrichting van multidisciplinaire gebiedsteams om meer verbindingen te leggen tussen de RSD en lokale professionals rondom werk, participatie, inkomen en zorg. Onze klantregisseurs zetten zich met meer contacturen niet alleen voor de kansrijke groep maar voor brede groep inwoners. 1.4 Financiële ontwikkelingen Ten opzichte van de Voorjaarsnota is het netto tekort op het BUIG budget gedaald van 2.3 tot 1.9 miljoen. Dit tekort is gedeeltelijk veroorzaakt door negatieve financiële effecten van het verdeelmodel dat door het ministerie van SZW is ontwikkeld. Daarnaast zijn de lasten van de bijzondere bijstand ten opzichte van de Voorjaarsnota met ruim een half miljoen toegenomen. De stijging wordt vooral veroorzaakt doordat steeds meer mensen onder bewind worden gesteld wanneer zij niet in staat zijn hun financiële huishouding te doen. Een tweede oorzaak is dat het aantal statushouders groeit met als gevolg meer aanvragen voor inrichtingskosten. Ten slotte zijn de bijdragen van gemeenten in de kosten van de Collectieve Ziektekostenverzekering (CAZ) en de Wet Tegemoetkoming Chronische zieken en Gehandicapten (WTCG) met hoger dan de raming bij de Voorjaarsnota. Die extra bijdragen worden gecompenseerd door een hogere bijdrage in het Sociaal Domein van het Gemeentefonds. Najaarsnota RDWI, 2015 def versie 1.0 pag. 5

6 2 Programma Inkomen 2.1 Groei klantenbestand terugbrengen naar 6,5% In het Tweejarenplan legden we onszelf de ambitie op om de groei van het klantenbestand in 2015 te beperken tot 6,5%. Uit de standcijfers van eind augustus blijkt dat het ons, mede dankzij de controle en directe bemiddeling aan de poort en onze reintegratie prestatie, gelukt is om de groei in de eerste 8 maanden conform de prognose met 6,4% te beperken. We verwachten dat de groei in de komende maanden de grens van 6,5% niet overschrijdt. Wat de instroom betreft, valt het op dat we te maken hebben met een groeiend aantal statushouders. Ten opzichte van de eerste 8 maanden van 2014 zien we een stijging van 8,6%. Verder zien we een lichte daling van het aantal klanten met max. WW, instroomverlaging van klanten die als gevolg van het verbreken van hun relatie in de bijstand komen en klanten die vanwege verhuizing naar onze regio komen en bijstand aanvragen. Grafiek 1: Afvlakking groei klantenbestand in Bunnik de Bilt 1500 UH 1000 WBD 500 Zeist 0 Totaal -500 Log. (Totaal) De zwarte trendlijn is gebaseerd op een bepaalde berekeningsmethode (logaritmisch) die een prognose kan maken voor de resterende maanden van Deze trendlijn laat zien dat de verwachte groei precies overeenkomt met onze prognose (6,5%). Indammen doorstroom WW naar bijstand Een groot deel van de instroom (16,8%) is nog steeds het gevolg van het behalen van de maximale duur van de WW. Zonder een effectieve interventie stroomt een groot deel van deze WW-ers automatisch door in de bijstand. Om die reden zijn we in samenwerking met het UWV gestart met groepsgerichte voorlichting aan deze doelgroep voordat ze bij ons aankloppen. De vacatures van het UWV worden explicieter onder de aandacht gebracht. Verder moet de voorlichting ervoor zorgen dat potentiele instromers in de bijstand geïnformeerd worden over hun rechten en plichten met de nadruk op een snelle werkhervatting. Bovendien gaat de Participatiewet uit van algemeen geaccepteerde arbeid in plaats van passende arbeid zoals bij de WW. Najaarsnota RDWI, 2015 def versie 1.0 pag. 6

7 2.2 Bijzondere bijstand en minimabeleid Het aantal afgehandelde aanvragen Bijzondere Bijstand in 2015 is, wegens door ons niet beïnvloedbare factoren, met 19% meer gestegen dan over dezelfde periode in De oorzaak is met name gelegen in de stijging van aanvragen voor bewindvoeringskosten. De recente wetswijziging voorziet in een verruiming van de mogelijkheden om onder bewind te worden gesteld. Daarnaast hebben we te maken met een verdubbeling van het aantal statushouders (vluchtelingen). Naar verwachting zal de taakstelling huisvesting statushouders blijven stijgen. Digitalisering aanvraag bijzondere bijstand Sinds augustus bieden wij de mogelijkheid om bijzondere bijstand digitaal aan te vragen via Bereken Uw Recht (Bur+), een applicatie van Stimulansz. De klant kan op eenvoudige wijze middels beantwoording van een aantal vragen antwoord krijgen op de vraag waar hij/zij eventueel recht op heeft. Deze werkwijze is voor onze klanten eenvoudig, gebruiksvriendelijk en voor de uitvoering kostenbesparend, een win-win-situatie. CAZ/Wtcg 2 Alle klanten, die tot en met 2014 de Wtcg van het Rijk ontvingen, zijn aangeschreven om voor 2015 deel te nemen aan de Caz/Wtcg met ruime vergoedingen en hogere gemeentelijke bijdragen. Echter, het bereik van de doelgroep blijft ver achter bij de oorspronkelijke verwachting. Om die reden gaan we in het najaar een communicatietraject starten om het bereik van de doelgroep voor 2016 te vergroten. Doorlooptijden De prestatieafspraken betreffende de doorlooptijden, voor zowel de Individuele inkomenstoeslag als de minima, lopen enigszins achter op de prestatieafspraak. Hiervoor zijn de volgende oorzaken te noemen: De implementatie van BUR+ (Bereken uw recht) heeft enige vertraging opgelopen en is pas in juli jl. geëffectueerd. De wijzigingen rondom de CAZ/Wtcg en de implementatie daarvan in de eerste helft van Groei van het klantenbestand. Nu de groei van het bestand afgevlakt is en de implementatie van BUR+ voltooid is, verwachten we de achterstand in te halen. 2.3 Terugvordering en verhaal De prestatieafspraken zijn ruimschoots gehaald voor wat betreft terugvordering/invordering van ten onrechte verstrekte bijstand. Ten aanzien van verhaal lopen wij enigszins achter op de afspraak (zie bijlage 1). Dat is te wijten aan de gewijzigde wetgeving ten aanzien van kinderalimentatie. Onderhoudsplichtigen kunnen sinds januari 2015 een beroep doen op vermindering van bij rechterlijke uitspraak vastgestelde alimentatie. Desondanks is de verwachting dat we onze prestatieafspraak voor 2015 halen. 2 Collectieve aanvullende ziektekostenverzekering en Wettelijke tegemoetkoming chronisch zieken en gehandicapten Najaarsnota RDWI, 2015 def versie 1.0 pag. 7

8 2.4 Schuldhulpverlening De in het voorjaar opgelopen wachttijd van 7 weken hebben we teruggebracht naar minder dan 3 weken. Hiermee zitten we weer onder de wettelijke termijn van 4 weken. De stijging van het aantal reguliere aanvragen begin dit jaar is ondertussen gestabiliseerd. De tweede helft 2015 staat deels in het teken van de pilot Utrechtse Heuvelrug. De intakeprocedure voor aanvragen uit Utrechtse Heuvelrug wordt gezamenlijk met consulenten van het Dorpsteam doorlopen. Grafiek 2: Schuldhulp (Regulier en Energie) Grafiek 2 laat zien dat het aantal reguliere aanvragen in 2015 op koers ligt. Eind dit jaar zal het aantal rond de 900 uitkomen. Het aantal energiemeldingen blijft tot nu toe achter in vergelijking met vorig jaar. Deels komt dit omdat de regeling alleen geldt tussen 1 oktober en 1 april. Energiemeldingen zullen lokaal opgepakt gaan worden vanuit preventie-oogpunt. Duidelijk is dat deze doelgroep grotendeels geen gebruik wil maken van de aangeboden schuldhulpverlening via de RSD. Het is mogelijk dat lokale benadering wel resulteert in bereidheid tot aanvaarden van hulp. Bij al deze huishoudens is er namelijk wel sprake van een budgettair probleem, hoe klein ook. 2.5 Andere aan het onderdeel Inkomen gerelateerde ontwikkelingen Implementatie kostendelersnorm De eerste helft van 2015 heeft in het teken gestaan van de omzettingen in het kader van de invoering van kostendelersnorm. In totaal zijn ca. 800 klanten van zittend bestand opnieuw beoordeeld. Om na te gaan of deze omzettingen gunstige effecten hebben gehad op de BUIG budgetten evalueren we momenteel deze omzettingen. Ondersteuning bij aanvraag MAU/IAU Zoals bekend hebben de gemeenten De Bilt en Utrechtse Heuvelrug in het kader van de tekorten op het BUIG budget een MAU uitkering (Meerjarig Aanvullende Uitkering) voor de duur van drie jaar aangevraagd en toegekend gekregen. Samen met De Bilt hebben we de voortgangsrapportage voor 2014 opgesteld die ter goedkeuring bij het Ministerie ligt. Utrechtse Heuvelrug was niet verplicht een plan op te stellen, omdat de tekorten rechtstreeks het gevolg waren van de verdeelsystematiek. Daarnaast zijn voor de gemeenten Bunnik en Wijk bij Duurstede een IAU (Incidentele Aanvullende Uitkering) voor 2014 aangevraagd. Screenen op voorliggende voorzieningen De RSD is een samenwerking aangegaan met SOZA XPERT die van oktober tot en met december 2015 klanten gaat uitnodigen om te onderzoeken of zij mogelijk recht hebben op een voorliggende voorziening bijvoorbeeld vanuit het UWV, SVB of de Belastingdienst. De screening levert naar verwachting een besparing op het BUIG budget. Als de baten Najaarsnota RDWI, 2015 def versie 1.0 pag. 8

9 hoger uitkomen dan de kosten van de screening, worden die extra middelen toegevoegd aan het Revolving Fund dat ingezet kan worden voor nieuwe initiatieven. Veilig gebruik Suwinet Het ministerie van SZW kondigde in juni 2015 een aantal maatregelen aan die de gemeenten moeten dwingen hun beveiligingssysteem goed op orde te krijgen. Wegens de hoge urgentie van de bescherming van persoonsgegevens in Suwinet zal de Inspectie ook een bezoek brengen aan de RSD. De RSD heeft inmiddels een aantal verbeteracties uitgevoerd. De verwachting is dat uit de toetsing van de inspectie zal blijken dat we aan alle criteria voldoen. Najaarsnota RDWI, 2015 def versie 1.0 pag. 9

10 3 Programma Participatie 3.1 Werk Onze ambitie is om de uitstroom naar betaald werk voor wie dat meteen kan te bevorderen en via toeleiding naar maatschappelijke activiteiten de doorstroom te realiseren voor wie dat op langere termijn kan. Degenen die regulier betaald werk ook op langere termijn niet aankunnen leiden we toe naar participatie of (arbeidsmatige) dagbesteding. Deze kerntaken moeten naast instroom beperkende maatregelen de groei van het klantenbestand indammen. In de In- en uitstroomanalyse hebben we aangegeven hoe we de uitstroom bevorderen. Deze maatregelen en onze groepsgewijze aanpak die meer dan voorheen gefocust is op specifieke doelgroepen, hebben voorzichtig hun vruchten afgeworpen. De uitstroom laat in de afgelopen maanden een stijgende lijn zien, met een significante stijging in augustus. Zoals uit tabel 8 (bijlage 1) blijkt, zijn er tot eind augustus 2015 in totaal 136 klanten fulltime en 56 klanten in deeltijd naar werk uitgestroomd. Opvallend is dat het aantal klanten met een traject (603) op 31 augustus twee keer meer is dan de gehele prestatieafspraak van 2015 (300). Daarnaast hebben 20 klanten een werkervaringsplaats gekregen. Groepsgewijze en doelgroepsgerichte aanpak Uit de praktijk blijkt dat de effectiviteit van onze re-integratie toeneemt naarmate we onze instrumenten collectief voor bepaalde doelgroepen met gedeelde kenmerken, mogelijkheden en kansen inzetten. Daarom kiezen we steeds meer voor de groepsgewijze aanpak, die meer rendement oplevert. De groepsdynamiek werkt motiverend en corrigerend. Uit een aantal wetenschappelijke evaluaties blijkt dat groepstrainingen gericht op het versterken van zelfvertrouwen gunstig werken op het vergroten van de baankansen. Om die reden hebben we naast het bestaande aanbod een aantal nieuwe workshops en trainingen als weerbaarheid, digivaardigheid, sollicitatievaardigheid en sportgerichte activiteiten ontwikkeld die een impuls geven aan het re-integratieproces. Bovendien kunnen we middels deze groepsaanpak onze ambitie, alle klanten in beeld houden en laten participeren, waarmaken. Dit neemt niet weg dat we de eigen verantwoordelijkheid, zelfsturing en gebruik van het eigen netwerk bij onze klanten benadrukken. Verder experimenteren we met het first place, then train principe. Dit betekent dat we de klant eerst aan een baan helpen om vervolgens on the job training te geven. Het voordeel van deze aanpak is dat de deelnemer geen omschakeling hoeft te maken van de geleerde vaardigheden naar de praktijk. Tevens geeft het zicht op belemmeringen op de werkplek, waar de jobcoach direct op in kan spelen. Daarnaast zijn de trainingen op de werkplek veel effectiever. Najaarsnota RDWI, 2015 def versie 1.0 pag. 10

11 Als je niet gemotiveerd bent, niet gelooft in jezelf, dan straal je dat uit. Je zal dan minder snel een baan vinden Dit is wat wij als trajectbegeleiders bespreken en aanpakken. Het uiteindelijke doel van ons werk is dat mensen weer aan het werk gaan, maar als er een positieve stap in die richting wordt gemaakt, kan dat al net zoveel voldoening geven. Misschien nog wel meer, omdat mensen dan veelal duurzamer uitstromen. Sinds drie weken is een nieuwe sollicitatiegroep gestart. In 8 tot 10 bijeenkomsten werken we met elkaar aan de meest voorkomende sollicitatie onderwerpen zoals CV, sollicitatiebrief, -gesprek etc. Als rode draad door deze bijeenkomsten loopt het presenteren van jezelf en netwerken. Ook wordt veel aandacht besteed aan een goede motivatie en instelling ten aanzien van werk. Een van de deelnemende cliënten is een 55 jarige man. Hij heeft lange tijd in dezelfde branche gewerkt, terwijl hij de laatste jaren afwisselende banen heeft gehad. Zijn laatste baan stopte drie jaar geleden omdat het bedrijf moest inkrimpen en er geen werk meer voor hem was. In gesprekken vertelt hij dat hij zijn situatie in de bijstand wel prima vindt. Daarnaast is hij van mening dat de werkgever hem vanwege zijn leeftijd toch niet wil. Hij solliciteert nog steeds zoals hij deed vanuit de verplichting in de WW: wekelijks vier sollicitaties via internet, niet meer dan dat. Omdat hij niet voldoende gemotiveerd is, hebben andere deelnemers hem hierop aangesproken. Sommigen vinden dat zijn instelling negatief bijdraagt aan het groepsproces. Deelnemers vroegen hem of hij eigenlijk wel wil werken. Door het traject, de individuele gesprekken maar vooral door wat er in de groep gebeurt, is hij gaan nadenken. In een voortgangsgesprek liet hij weten dat het traject tot nu toe veel bij hem teweeg heeft gebracht. Hij is wakker geschud. Door de groepsdynamiek is hij gaan inzien dat hij met deze instelling geen baan krijgt. En hij is erachter gekomen dat hij het eigenlijk helemaal geen fijn vooruitzicht vindt om thuis te blijven zitten. Hierover heeft hij de laatste week ook uitgebreid met zijn vrouw gesproken. Wat aan gaf dat hij actief wil gaan zoeken en pro-actief solliciteren. 3.2 Prioritaire doelgroepen Jongeren Jongeren behoren naast de klanten met een taalachterstand tot onze prioritaire doelgroep. In 2015 hebben we een laagdrempelige dienstverlening neergezet voor jongeren. Ook niet-uitkeringsgerechtigde jongeren (nuggers) nemen we in onze dienstverlening mee en voor jongeren met beperkingen werken we samen met VSO en PrO-scholen 3 en de pilot Banenafspraken. Zoals in bijlage 1, tabel 10 is weergegeven, was de afspraak dat het aantal jongeren met een lopende uitkering van 259 teruggebracht wordt naar 150. Na een opstartfase, waarbij we een integraal werkend team hebben ingezet, zijn we in juni van start gegaan. Op 31 augustus is het bestand teruggebracht naar 238 personen in plaats van 150. De verwachting is dat aan het eind van het jaar 50 jongeren minder (dus 188 jongeren) afhankelijk zullen zijn van een uitkering. Activiteiten die we in 2015 hebben verricht om zoveel mogelijk jongeren perspectief te bieden en uit te laten stromen zijn: het bestand gescreend op klanten die terug kunnen naar school; afspraken gemaakt met ROC Amersfoort over MBO-trajecten met extra taalcomponent; inzet op urenuitbreiding voor parttime werkende jongeren. Inmiddels hebben we alle nieuwe klanten, ongeacht hun trede, in beeld gebracht. Klanten met taalachterstand De tweede prioritaire doelgroep die in de strategische kaders wordt genoemd is de groep klanten met een taalachterstand. Naast de reguliere inburgeringstrajecten die middels een lening van de Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO) bekostigd worden, bieden we deze doelgroep in samenwerking met lokale initiatieven, het ROC en taalhuizen extra taaltrajecten om hen bemiddelingsrijp te maken. Deze groep is overigens groeiend wegens de toename van statushouders. In de eerste 8 maanden van 2015 hebben 72 klanten deelgenomen aan diverse soorten taaltrajecten. Eind dit jaar zullen we de 3 Voortgezet Speciaal Onderwijs en Praktijkonderwijs Najaarsnota RDWI, 2015 def versie 1.0 pag. 11

12 prestatieafspraak taaltrajecten (100) halen. In januari 2016 zal de Wet Taaleis in werking treden. Deze wet is een bijkomende aanleiding om samen met onze lokale Taalhuizen en schakelpunten meer taalvoorzieningen te creëren. 3.3 Ontwikkelingen op de Participatieladder De Participatieladder geeft een indicatie van de positie en uitstroompotentie van onze klanten. Uit de gegevens van de Participatieladder blijkt dat momenteel 627 klanten de potentie hebben om binnen een jaar uit te stromen naar werk. Daarnaast kunnen 377 klanten naar verwachting binnen een jaar uitstromen naar betaald werk met ondersteuning (dat kan zijn naar deeltijdarbeid of bijvoorbeeld werk met loonkostensubsidie). Grafiek 3: Positie en groeipotentie van klanten op de Participatieladder klanten op de Participatieladder Trede 1 Groei potentie trede 1 Trede 2 Groeipotentie trede 2 Trede 3 Groeipotentie trede 3 Trede 4 Groeipotentie trede 4 Trede 5 Groeipotentie trede 5 Grafiek 3 geeft de indeling van ons klantenbestand op de Participatieladder weer. De gegevens bieden inzicht in de positie (trede) van de klanten. Daarnaast is te zien of ze voldoende groeipotentie hebben om binnen een jaar een of meerdere treden omhoog te gaan. De positie op de ladder geeft namelijk aan in welke mate men deelneemt aan de maatschappij, niet de kansen die men heeft op werk. De meeste klanten (1273) bevinden zich op de trede 2 en 739 op trede 3. Meer dan de helft van hen heeft een groeipotentie naar een hogere trede. Onze ambitie is om middels een inhaalactie ook de participatie van deze minder kansrijke doelgroep (trede 1 t/m 3) te bevorderen zodat ze stappen maken op de Participatieladder. Voor een deel van hen is de uitstroom naar werk een brug te ver. Vóór de koerswijziging van de RSD werd deze doelgroep niet opgepakt omdat we onze focus gericht was op de meer kansrijke klanten. 3.4 Samenwerking binnen KRH regio Lokale initiatieven en Schakelpunten In 2015 hebben we meer geïnvesteerd in de projectmatige werkwijze van de lokale initiatieven die we tot reguliere werkwijze van de RSD willen omvormen. Deze projecten laten in termen van rendement een heel positief beeld zien. Om ervoor te zorgen dat de doelgroep op lagere treden stappen kan maken op de P-ladder werken we nauw samen met lokale ketenpartners en in het kader van tegenprestatie. 4 Stand augustus 2015 Najaarsnota RDWI, 2015 def versie 1.0 pag. 12

13 Grafiek 4: Resultaten lokale initiatieven resultaten lokale initiatieven activering Pilot tegenprestatie vrijwilligerswerk Hiermee konden in 2015 ruim 100 klanten actief worden in vrijwilligerswerk of andere maatschappelijk nuttige activiteiten (zie grafiek 4). Het ultieme doel is en blijft dat ze naar betaald werk uitstromen. Om het makelen en schakelen tussen lokale participatievraag en aanbod te intensiveren hebben we in 2015 een begin gemaakt met de inrichting van Lokale Schakelpunten in Utrechtse Heuvelrug en Wijk bij Duurstede. Hiermee willen we de vraagherkenning en doorverwijzing naar netwerkpartners binnen het sociaal domein beter organiseren. Met deze dwarsverbindingen kunnen we ook klanten die niet direct bemiddelbaar zijn naar de arbeidsmarkt ondersteunen zodat ze stappen maken op de Participatieladder. De kracht van lokaal maatwerk Diana is een vrouw van 25 jaar, inwonend bij haar ouders. Zij ontvangt sinds 2011 een bijstandsuitkering. Er is sprake van Fibromyalgie (reuma in de weke delen). Diana heeft de opleiding MBO Pedagogisch Werk niveau 3 met diploma afgerond. Zij heeft hierin echter niet betaald gewerkt. Dit omdat tijdens de stage bleek dat zij de werkzaamheden in de kinderopvang fysiek niet aankan. Denk aan kinderen tillen, etc. Daarbij komt dat de start van de dag de ene dag beter gaat, dan de andere. Zij heeft dan langer de tijd nodig om op te starten. Door de inzet van vrijwilligerswerk en de begeleiding van de trajectbegeleider groeit het zelfvertrouwen, maar ook haar belastbaarheid en inzetbaarheid neemt gelukkig toe. Zelfstandig vrijwilligerswerk heeft zij in de loop der jaren gedaan bij Dit is t Zorg met Arbeid, het Maatjesproject van de Stichting Binding en bij Quarijn E&E Gasthuis te Wijk bij Duurstede. In een gesprek met haar trajectbegeleider bij het ParticipatiePunt blijkt dat zij nog steeds erg graag binnen de kinderopvang zou willen werken. Naschoolse opvang blijkt in haar situatie het meest passend te zijn. Trajectbegeleider neemt contact op met de eigenaar van Spelerijmaatjes (naschoolse opvang) met de vraag of Diana een dagdeel mee mag lopen. Dit was geen probleem en afspraak werd gemaakt voor de volgende dag. Diana heeft met veel succes een dagdeel meegedraaid bij De Spelerijmaatjes. Een schot in de roos blijkt! De werkgever heeft haar een contract aangeboden met inkomsten boven de norm van de uitkering. In augustus 2015 is haar uitkering beëindigd. Zij is financieel niet meer afhankelijk van de uitkering en kan haar toekomst op eigen kracht verder vorm geven. Ps. Diana is niet haar echte naam 3.5 Samenwerking in de arbeidsmarktregio Utrecht- Midden Pilot Werk maken van banenafspraken Samen zorgen we in de arbeidsmarktregio ervoor dat eind 2016 gezamenlijk extra banen (waarvan 200 voor de KRH regio) worden gecreëerd voor mensen met een beperking. Voor deze doelgroep is gezamenlijk in de arbeidsmarktregio de pilot Werk maken van banenafspraken bij de Biga Groep opgezet. Het gaat om mensen die wegens beperkingen minder dan het wettelijk minimumloon kunnen verdienen. De resultaten zijn momenteel bescheiden, maar de werkwijze van de groepsgerichte aanpak blijkt volgens de Stuurgroep kansrijk. Eind augustus waren 4 garantiebanen, waarvan 1 klant van de RSD, gerealiseerd en 9 proefplaatsingen, waarvan 2 klanten van de RSD. Campagne Alleen talent telt Door de campagne Alleen talent telt die in mei is gestart, zetten we breed in om werkgevers te motiveren, stimuleren en activeren. Begin oktober gaan we samen met onze ketenpartners dit project extra zichtbaar en kenbaar te maken. Daarnaast hebben we een gezamenlijke site als een platform ontwikkeld waar werkgevers en werkzoekenden met arbeidsbeperking elkaar kunnen vinden. Najaarsnota RDWI, 2015 def versie 1.0 pag. 13

14 Aanbesteding methodiek loonwaardemeting In juli heeft Competensys via Europese aanbesteding de levering van de module loonwaardemeting voor twee jaar voor de hele arbeidsmarktregio gegund gekregen. Voor de RSD betekent dit een uitbereiding van de samenwerking met Competensys. Dit omdat we al sinds een aantal jaren het diagnose- en machtingsysteem van Competensys gebruiken. 3.6 Kinderopvang Ook in 2015 hebben we ervoor gezorgd dat kinderopvang geen belemmering vormt voor reintegratie en inburgering. De bijdragen van gemeenten in de lasten van Kinderopvangkosten zijn lager (zie bijlage 2) dan bij de raming van de Voorjaarsnota. Het gemiddelde aantal opvanguren per maand per kind (77 uren) komt overeen met het aantal uren (76 uren) in de eerste helft van Inburgering Het afbouwproces van Bureau Inburgering gaat volgens de afspraken door. Sinds de Voorjaarsnota is het bestand van inburgeraars met een traject gehalveerd (van 60 naar 33). Naar verwachting zijn de meeste inburgeringstrajecten eind dit jaar afgerond. Het valt wel op dat het slagingspercentage (70%) ten opzichte van de prestatieafspraak (80%) afneemt. Dit heeft twee redenen: De meest leerbare inburgeraars hebben hun inburgeringsexamen in de afgelopen jaren al gehaald. De laatste inburgeraars (33) met een traject horen grotendeels tot minder leerbare klanten die niet in staat blijken om het examen te behalen. Conform de wetgeving verlenen we ze een ontheffing van de inburgeringsplicht. Sinds de wetswijziging in 2013 heeft de DUO de bevoegdheid gekregen om de IND te adviseren om inburgeraars die zich voldoende hebben ingespannen zonder het examen behaald te hebben te ontheffen. In 2015 hebben ongeveer 7 mensen een positief advies van DUO ontvangen. Verder is Bureau Inburgering bezig met de handhavingstaken. Dit bestand is in 2015 van 240 gedaald is naar Handhaving Zoals in het tweejarenplan is aangegeven verwachten we geen toename van het rendement. In 2015 zullen we de ingezette koers continueren. Door een effectieve handhaving kunnen we onze klanten beter in beeld houden en zo nodig gepaste maatregelen nemen om de sociale zekerheid ook voor de toekomst houdbaar te houden. 3.9 Werkgeverservicepunt (WGSP) Het WGSP is een belangrijk instrument in de re-integratieaanpak en speelt een actieve rol in de transformatie van Bolwerk naar Netwerk. Mede dankzij het WGSP zijn we verbonden met lokale en regionale werkgevers, uitzendbureau s, UWV en de Arbeidsmarktregio Utrecht- Midden en de Utrechtse Werktafel. Hiermee kunnen we onze diensten, projecten en dienstverlening richting werkgevers op regionaal niveau, waar mogelijk/wenselijk, harmoniseren. Recentelijk is een basispakket van werkgeversinstrumenten (zoals jobcoaching, noriskpolis, leerwerkervaringsplekken, loonkostensubsidie) ontwikkeld. De bedoeling is werkgevers een gemakkelijk leesbaar overzicht te geven van allerlei instrumenten/voorzieningen die zij kunnen inzetten om werkzoekenden met of zonder beperkingen in dienst te nemen. Najaarsnota RDWI, 2015 def versie 1.0 pag. 14

15 De uitbreiding van onze doelgroep ihkv de Participatiewet is een uitdaging voor het WGSP. Vanaf 2015 richt het WGSP zich eveneens op werkzoekenden die wegens beperkingen aangewezen zijn op beschutte werkplekken of garantiebanen. Van belang is te melden dat het uitwisselen van vacatures binnen de arbeidsmarktregio inmiddels goed op gang is gekomen. Dit moet ervoor zorgen dat de mismatch tussen arbeidsaanbod en de vraag afneemt. Zo hebben andere gemeenten dankzij ons WGSP ongeveer 10 werkzoekenden kunnen plaatsen. Omdat het onderling uitwisselen van vacatures de basis is van een goede samenwerking hebben we het vertrouwen dat we binnenkort van deze afspraken mee kunnen profiteren. Via het WGSP kan ik kansen bieden aan werkzoekenden en wordt een hoop werk verzet. Het lukt het WGSP steeds beter om middels verschillende maatwerkafspraken zoals De Wijkse Werkplaats, het Verbond van Bunnik en Verbond Werk voor Zeist maatschappelijk verantwoorde werkgevers te bereiken. In het afgelopen kwartaal is aan een soortgelijk commitment in De Bilt en Utrechtse Heuvelrug met succes gewerkt. Deze verbonden hebben tot concrete resultaten geleid. Dankzij het Verbond van Bunnik zijn 9 klanten aan het werk- of stageplaats gekomen. Het Zeister Werkconvenant zorgde in een korte tijd voor 3 plaatsingen. Daarnaast heeft de Wijkse Werkplaats in 2,5 jaar geresulteerd tot 85 plaatsingen. Voor de actuele resultaten van deze samenwerking zie bijlage 1. Interessante ontwikkeling is dat het WGSP een aantal maatschappelijk verantwoorde bedrijven als Cofely en BAM bereid heeft gevonden om sollicitatietraining aan onze klanten te geven en hen wegwijs te maken in arbeidsmogelijkheden. Een groep van 25 klanten heeft inmiddels deze training op de werkvloer van Cofely afgerond. Gezien het feit dat de noodzaak van een zichtbaar en herkenbaar WGSP steeds toeneemt, heeft het WGSP in juli 2015 een nieuwe website gelanceerd. Om groepen klanten te kunnen plaatsen, zet het WGSP een aantal branchegerichte projecten (aspergeteelt, Duurzaam doen, Schoonmaak, Fruitteelt en Groencaroussel op). Wat deze projecten betreft heeft het WGSP de gehele prestatieafspraak al eind augustus gerealiseerd Biga Groep Jan van Wolfswinkel - Eigenaar de Weistaar Het aantal werksoorten in de gemeenten Bij de aan de GR RDWI deelnemende gemeenten bestaat nadrukkelijker de wens om onder meer door realisatie van kleinschaligheid de sw-medewerker in de toekomst meer keuzemogelijkheden te bieden. Om dit te bereiken diende het aantal aanwezige werksoorten in alle gemeenten behalve bij de centrumgemeente Zeist) gedurende de contractperiode met Biga Groep toe te nemen. Ten opzichte van de jaarafspraken van 2014 is de realisatie van het aantal werksoorten in 2015 in de genoemde gemeenten op of boven de norm. Spreiding van het aantal SW-medewerkers over de 5 gemeenten. De andere nadrukkelijke wens is om meer werkgelegenheid te realiseren op door de sw-er gewenste locaties (waaronder werken in de eigen woonplaats). Daarvoor is het van belang dat er gedurende de contractperiode een beweging plaatsvindt waarbij de swmedewerkers meer gespreid werkzaam zijn over de 5 deelnemende gemeenten. Najaarsnota RDWI, 2015 def versie 1.0 pag. 15

16 Doelstelling hierbij is dat de spreiding van de sw-populatie toe beweegt naar de verdeling van de door het Rijk opgelegde WSw taakstelling per gemeente. Het aantal strategische allianties in de 5 gemeenten De RDWI is met Biga Groep overeengekomen dat het aantal strategische allianties met derden zich gedurende de contractperiode positief dient te ontwikkelen. Onder strategische alliantie wordt door partijen verstaan: een meerjarige samenwerking waarbij sprake is van creatie van werkgelegenheid voor meer dan één persoon. In 2015 is het Biga Groep gelukt om met alle deelnemende gemeenten meerjarige samenwerkingsverbanden (vooral Groen en Schoonmaak) aan te gaan. Daarnaast zijn er elf samenwerkingsverbanden met het bedrijfsleven als Vrumona en Agterberg en met (semi)overheidsorganen als Defensie, RIVM en de RSD gerealiseerd. Deze in totaal 16 allianties zijn in totaal boven de afgesproken norm (12). Alleen voor Wijk bij Duurstede wordt de norm vooralsnog niet gehaald. Het is Biga Groep vooralsnog niet gelukt om, naast de gemeente, een andere langdurige strategische samenwerking aan te gaan met een organisatie uit Wijk Bij Duurstede. De norm was namelijk 2. De reden hiervoor is moeilijk aan te geven. Samenwerking met de GR RDWI en arbeidsmarktregio De samenwerking met de GR RDWI wordt verder voortgezet met trajecten waarbij het verkrijgen van werknemersvaardigheden, opleiding en mogelijke uitstroom voor bepaalde bijstandsgerechtigde doelgroepen centraal staat. Aansluitend hierop worden groepsgewijs klanten van de RSD op aanvraag getraind en opgeleid, onder andere op het gebied van VCA, de groenvoorziening, schoonmaak en logistiek. De samenwerking binnen de arbeidsmarktregio Utrecht-Midden heeft in 2015 vorm gekregen middels de pilot Werk maken van de baanafspraken. De pilot-training wordt door Biga Groep in samenwerking met andere SW-organisaties gegeven. Ook de ontwikkeling van de training, trajectbegeleiding en vinden van en begeleiden op leerwerkplekken, ook buiten Biga Groep, worden grotendeels door Biga Groep geregeld. Preferred suppliership Biga Groep is preferred supplier van de 5 GR gemeenten. De door Biga Groep gerealiseerde omzet bij deze gemeenten geeft een indicatie van de mate waarin hieraan gevolg is gegeven. In het jaar 2015 is tot en met augustus voor aan omzet gerealiseerd bij deze gemeenten. Dit is ongeveer minder dan in dezelfde periode van Met name de omzet voor groenonderhoud in Zeist en Wijk Bij Duurstede blijft vooralsnog achter bij vorig jaar. Dit is een constatering op basis van gerealiseerde omzetcijfers. Wijk Bij Duurstede heeft gemiddeld minder werk aan Biga Groep uitbesteed dan de overige gemeenten Financiën & control Hieronder treft u een beknopt overzicht van de financiële ontwikkelingen. De gedetailleerde financiële informatie (baten, lasten en/of de bijdragen van gemeenten per programma-onderdeel) zijn opgenomen in bijlage 2. De voorschotbijdragen van gemeenten worden n.a.v. de begrotingswijziging bij de Najaarsnota niet aangepast en blijven dezelfde zoals vastgesteld bij de Voorjaarsnota. Inkomen: Vangnetregeling BUIG Het verwachte negatieve resultaat op het gebundelde budget bedraagt -na toepassing van Najaarsnota RDWI, 2015 def versie 1.0 pag. 16

17 de ontschottingsafspraken tussen gemeenten- 1.9 miljoen. Bij dit netto-tekort is rekening gehouden met het feit dat gemeenten diverse aanvullende uitkeringen (IAU en MAU) ontvangen tot een bedrag van ruim 5 miljoen. Daarnaast is het afwachten wat de effecten zijn van het nieuwe verdeelmodel op de voorlopige budgetten voor Toelichting vangnetregeling BUIG (IAU/MAU): Het is niet zeker dat een beroep op de vangnetregeling ook wordt gehonoreerd door het Rijk. Aan een beroep op de vangnetregeling is een aantal voorwaarden verbonden. Als het tekort op het BUIG budget in 2015 hoger is dan 5% kan een verzoek worden ingediend om in aanmerking te komen voor een vangnetuitkering. De procedure van de vangnetregeling is in het kort als volgt: Als een gemeente voorziet dat zij mogelijk niet uitkomt met het budget verwacht het ministerie van SZW dat de gemeente maatregelen neemt om het voorziene tekort te beperken of te voorkomen. Daarnaast wordt er van uitgegaan dat het college de raad goed informeert. Voor het in behandeling nemen van een verzoek met betrekking tot 2015 is het voldoende dat de gemeente aantoont dat in 2015 een proces gericht op tekortreductie is ingezet. De behaalde resultaten worden inhoudelijk niet beoordeeld door het ministerie van SZW maar dit wordt overgelaten aan de gemeenteraad en zal voor de toekenning van de vangnetuitkering geen rol spelen. Het ministerie van SZW toetst slechts procedureel. Toelichting voorlopige Buig budgetten 2016 en het verdeelmodel: Het huidige model voor de verdeling van het macro budget aan gemeenten bevat een aantal stoornissen dat (onrechtvaardige) negatieve financiële effecten voor een groot aantal gemeenten heeft. Momenteel wordt het verdeelmodel door het ministerie van SZW geëvalueerd. De doelstelling is een verbetering van het verdeelmodel vanaf De voorlopige budgetten voor 2016 zijn inmiddels bekend gemaakt. Dit zijn met 3.0 miljoen gestegen. Bijzondere bijstand en minimabeleid De bijdragen van gemeenten in de lasten van bijzondere bijstand en minimabeleid zijn bijna 1 miljoen hoger dan bij de raming van de Voorjaarsnota. Het gaat om een stijging in de kosten van: van de Bijzondere Bijstand, van de Collectieve ziektekostenverzekering, van de Langdurigheidstoeslag en van het Gemeentelijk minimabeleid. Niet aangenomen mag worden dat de lasten op de korte termijn zullen dalen. Voor meer informatie zie de financiële ontwikkeling in de inleiding. Schuldhulpverlening De uitvoeringskosten voor schuldhulpverlening zijn eenmalig met gestegen. Dat was nodig om de wachttijd van 7 naar 4 weken terug te brengen. Re-integratie De subsidies van het Rijk onderdeel re-integratie zijn ongeveer lager (3.5%) vastgesteld dan de voorlopige budgetten ten behoeve van re-integratie. Inburgering De uitvoeringskosten Inburgering zijn ten opzichte van de Voorjaarsnota ongewijzigd gebleven. Kinderopvang De bijdragen van gemeenten in de lasten van Kinderopvangkosten zijn ongeveer lager dan bij de raming van de Voorjaarsnota. Apparaatskosten In vergelijking met de Voorjaarsnota is het resultaat bij de Najaarsnota ongewijzigd gebleven. Dit betekent dat het tekort op de apparaatskosten niet verder zijn gestegen dan , die in de Voorjaarsnota vermeld stond. In de (reguliere) exploitatie apparaatskosten zijn de kosten van de reorganisatie van de afdeling dienstverlening niet meegenomen/opgenomen. WSW De bijdragen WSW onderdeel participatiebudget zijn ten opzichte van de Voorjaarsnota ongeveer hoger dan de voorlopige budgetten WSW. Het programma WSW is budgettair neutraal. Najaarsnota RDWI, 2015 def versie 1.0 pag. 17