Datum raadsvergadering donderdag 19 juni 2014

Transcriptie

1 Raadsvoorstel Datum vaststelling voorstel door het college 22 april 2014 Datum raadsvergadering donderdag 19 juni 2014 Nummer raadsvoorstel Bijbehorend veld van de programmabegroting WMO, Sociale Zaken en minimabeleid Naam portefeuillehouder college / Initiatiefnemer raad E.J. van Oostrum Wettelijke basis De WWB, WSW, de Gemeenschappelijke Regeling Regionale Dienst Werk en Inkomen en de Gemeenschappelijke Regeling Sociale Werkvoorziening Zeist en Omstreken. Onderwerp Jaarstukken en jaarverslag 2013 RDWI en ontwerpbegroting 2015 RDWI Samenvatting Elk jaar legt de Gemeenschappelijke Regeling Regionale Dienst Werk en Inkomen (GR RDWI) verantwoording af over de resultaten van afgelopen jaar en presenteert de GR de beleidsvoornemens voor het komende jaar. De gemeenteraden van de vijf gemeenten beslissen uiteindelijk over deze voorstellen. De economische crisis en de oplopende werkloosheid zijn duidelijk voelbaar voor veel inwoners in onze gemeente. Dat heeft gevolgen voor de GR RDWI. Voor 2015 staan we voor de uitdaging om een groeiende groep werkzoekenden te helpen. Steeds meer inwoners hebben daarnaast schulden en/of doen een beroep op een minima regeling. Voorgesteld besluit 1. Kennis te nemen van het jaarverslag en de jaarrekening van de RDWI over 2013; 2. in te stemmen met de programmabegroting RDWI 2015; 3. de zienswijze van onze gemeente bij het Algemeen Bestuur van de RDWI kenbaar te maken middels bijgevoegde brief. Financiële consequenties / wijze van dekking Jaarrekening 2013 De financiële gevolgen van de jaarrekening 2013 van de RDWI zijn verwerkt in onze jaarrekening Per saldo is er voor onze gemeente een voordeel ontstaan van ,--. Dit voordeel is in belangrijke mate veroorzaakt door het ontvangen van de Meerjarige Aanvullende Uitkering (MAU) voor de jaren voor onze gemeente. Doordat de GR ontschot werkt, komt het voordeel via het verdeelmodel van de GR deels ten goede aan onze gemeente. Gemeenten kunnen een MAU aanvragen bij de Toetsingscommissie Wet Werk en Bijstand als ze kunnen motiveren dat er sprake is van bijzondere omstandigheden. Onze gemeente diende in verband met voorspelde tekorten op het gebundeld I- deel WWB voor de jaren 2013, 2014 en 2015, in 2013 een verzoek in voor de MAU. Dit verzoek is eind vorig jaar gehonoreerd.

2 2 Begroting 2015 Ten opzichte van onze meerjarenbegroting 2015 zijn de uitgaven voor de RDWI ,-- hoger. Van dit bedrag wordt ,-- veroorzaakt door de voorgestelde indexering van de apparaatskosten. Daarnaast is er een stijging van ,-- die veroorzaakt wordt door een toename van de uitgaven voor het Inkomensdeel, een toename van de uitgaven voor kinderopvang en de afbouw van de uitvoeringskosten inburgering. De voorgestelde percentages voor indexering van de loonkosten en voor de overige exploitatiekosten wijken af van onze uitgangspunten. De RDWI hanteert voor de indexering van de loonkosten 1% en voor de overige exploitatielasten een indexering van 2%. De percentages die door ons worden gehanteerd voor gemeenschappelijke regelingen zijn 0,5% voor indexering van de loonkosten en 0% voor de overige kosten. In de zienswijze richting RDWI zullen wij een reactie geven op de voorgestelde indexering. De financiële gevolgen van de begroting 2015 van de RDWI zullen verwerkt worden in de concept-begroting Extra uitgaven apparaatskosten In de begroting 2015 is nog geen rekening gehouden met de extra bijdragen voor de gemeenten in verband met oplopende klantenaantallen. De extra kosten worden geraamd op ,- voor de deelnemende gemeenten. Per saldo krijgen wij van dit bedrag ongeveer ,-- voor onze rekening. Dit wordt meegenomen in de Voorjaarsnota. De extra uitgaven van de begroting RDWI 2015 en de kosten van de uitbreiding van de apparaatskosten zijn gemeld in de coalitieonderhandelingen. Eerdere raadsbesluiten - De raad heeft op 28 april 2011 ingestemd met het Meerjarenbeleidskader "Sociale en economische participatie Regio Kromme Rijn en Heuvelrug"; - Op 26 april 2012 heeft de raad ingestemd met de Gemeenschappelijke Regeling RDWI; - Sindsdien heeft de raad tweemaal ingestemd met de begroting van de RDWI: - 2 juli 2012 met de begroting RDWI voor 2013; - 13 juni 2013 met de begroting RDWI voor Op 13 juni 2013 heeft de raad ingestemd met een extra bijdrage van ,-- voor schuldhulpverlening; - De raad heeft op 26 maart 2013 kennis genomen van de aanvraag voor de MAU; - De raad heeft op 4 juli 2013 ingestemd met het actieplan arbeidsmarktbeleid. Reacties van derden / communicatie - Ambtelijk overleg op 13 maart Participatie Niet van toepassing. Vervolgtraject Het Algemeen Bestuur van de RDWI wordt op de hoogte gesteld van uw besluit middels bijgevoegde brief. Bijlage(n): 1. Jaarverslag RDWI 2013; 2. Jaarrekening RDWI 2013; 3. Programmabegroting RDWI 2015; 4. Bijlage bij programmabegroting 2015 (Financieel overzicht per gemeente). 5. Brief tav het Algemeen Bestuur van de RDWI met de zienswijze op de begroting 2015.

3 3 Nadere informatie te verkrijgen bij - Dick van Rijn, beleidsadviseur Werk & Inkomen, afdeling Maatschappelijk Ontwikkeling; - Beja Burema, afdelingshoofd afdeling Maatschappelijke Ontwikkeling. Toelichting op gevraagde beslissing De RDWI voert voor ons taken uit op het gebied van re-integratie op de arbeidsmarkt, inkomensondersteuning, schuldhulpverlening en minimaondersteuning. Deze vier taken zijn opgenomen in de programmabegroting onder programma 5. Tussen haakjes zijn de doelen uit de doelenboom van de programmabegroting opgenomen ( wat willen we bereiken ). In de toelichting beschrijven we de belangrijkste ontwikkelingen van 2013, de beleidsvoornemens voor 2015 en benoemen we hoe deze programma s bijdragen aan het realiseren van de doelen in de doelenboom. Re-integratie: ( inwoners werken of participeren naar vermogen en zijn zelfredzaam ) Eind september 2013 waren er in de arbeidsmarktregio Midden-Utrecht 1 op de totale vacaturemarkt bijna in te vullen vacatures. Dat zijn er 680 minder dan in Door de samenwerking tussen individuele trajectbegeleiders/jobcoaches en het Werkgeversservicepunt (WGSP) zijn er regionaal 164 cliënten bemiddeld bij 62 bedrijven. De RDWI heeft nog 80 inwoners weten te bemiddelen. Het totaal aantal bemiddelde inwoners is ongeveer gelijk aan vorig jaar. Doelgroep Het re-integratiebudget (W-deel) is teruggebracht van ,-- in 2012 naar ,-- in Vooruitlopend op die bezuiniging is in het meerjarenbeleidskader afgesproken om alleen inwoners met perspectief op de arbeidsmarkt te ondersteunen (participatielader trede 5 en 6). Voor onze gemeente bestond deze groep in 2013 uit 83 inwoners (regionaal 314). We zien dat er door de crisis sprake is van verdringing: inwoners met een betere opleiding accepteren werk onder hun niveau. Er is daarom minder werk voor inwoners met weinig perspectief op de arbeidsmarkt. Het aantal inwoners met weinig of geen perspectief op de arbeidsmarkt steeg in 2013 met 153 naar (lokaal van 444 naar 497). In het meerjarenbeleidskader is afgesproken dat deze groep lokaal wordt ondersteund. Daarvoor is tien procent van het W-deel gereserveerd. Dat besteden we lokaal. In onze gemeente wordt daarmee project De Verleiding georganiseerd gericht op het opdoen van werkritme en ervaring via vrijwilligerswerk. Inwoners met een taalachterstand Inwoners die de taal niet machtig zijn hebben weinig perspectief op de arbeidsmarkt. Het gaat vooral om inwoners die voorheen aanspraak maakten op de Wet Inburgering. De Wet Inburgering is in 2013 gewijzigd. De gemeentelijke verantwoordelijkheid voor inwoners met inburgeringsplicht is uit de wet gehaald. Het inburgeringsbudget wordt volledig afgebouwd in De prestatieafspraken qua aantallen gestarte trajecten inburgering is overschreden. Deze overschrijding vindt binnen de beschikbare middelen plaats. Ondanks de krappe arbeidsmarkt is 45% van deze groep toch uitgestroomd naar werk. Landelijk kunnen één op de negen inwoners op onvoldoende niveau lezen en schrijven. Regionaal werken we voor deze groep sinds kort samen met de organisatie Taal voor het Leven. Deze bundelt bestaande initiatieven, leidt vrijwilligers op om inwoners met taalproblemen op een laagdrempelige manier te 1 De arbeidsmarktregio bestaat uit 15 gemeenten, te weten Bunnik, De Bilt, Houten, IJsselstein, Lopik, Montfoort, Nieuwegein, Oudewater, Stichtse Vecht, Utrecht, Utrechtse Heuvelrug, Vianen, Wijk bij Duurstede, Woerden en Zeist

4 4 Inwoners met een beperking Tot 2008 werd de Wet Sociale Werkvoorziening (WSW) uitgevoerd door de Gemeenschappelijke Regeling Sociale Werkvoorziening Zeist en Omstreken (GR SWZ). In 2009 is de GR SWZ overgenomen door BIGA BV, een samenwerking tussen Abrona, Bartiméus en de Inclusief Groep. Enerzijds was het doel daarvan om integratie via arbeid te realiseren buiten de beschutte omgeving van dagverblijven of de sociale werkvoorzieningenbedrijf. Daarnaast speelde de verwachting mee dat een contract met een externe, particuliere partner zou leiden tot een lagere gemeentelijke bijdrage. Voor 2013 zijn de prestatieafspraken gehaald. Er zijn 33 nieuwe plaatsingen geweest via begeleid werken of een detacheringsplaats. BIGA heeft echter ook last van de crisis. Er zijn regionaal 15 werkplekken voor inwoners met een beperking om bedrijfseconomische redenen verloren gegaan en de wachtlijst is gegroeid. In 2013 zijn besprekingen gestart over de toekomst van de relatie tussen de GR RDWI en de BIGA groep. Inwoners met kleine kinderen Voor inwoners met kleine kinderen (vaak éénoudergezinnen) zijn de kosten van kinderopvang een belemmering om te gaan werken. De RDWI biedt voor die groep kinderopvang aan. Een medische beperking kan ook reden zijn om een beroep te doen op deze voorziening. In 2013 hebben 36 inwoners een aanvraag ingediend tegen 30 het jaar er voor. Steeds meer inwoners doen dit om medische redenen. De uurprijs van de opvang is dit jaar gestegen. Hierdoor is dit een relatief dure voorziening geworden. Komend jaar wordt onderzocht of met een kinderopvang in eigen beheer kan worden gestart. Bovendien wordt aansluiting gezocht met de Wmo. Inkomensondersteuning ( inwoners worden financieel niet belemmerd om deel te nemen aan de samenleving ). Het aantal uitkeringen is in de regio met 314 opgelopen naar uitkeringen. In onze gemeente werden 65 uitkeringen extra toegekend waardoor het totaal aantal aanvragen is gestegen naar 505. Handhaving In onze programmabegroting is prioriteit gegeven aan het voorkomen en bestrijden van fraude. Er lag in 2013 veel nadruk op handhaving. Landelijk is daar ook nadruk op gelegd. Het Dagelijks Bestuur van de RDWI heeft op 13 november 2013 ingestemd met de beleidsnotitie handhaving. Met dezelfde middelen maar met de inzet van nieuwe technieken wordt op een effectievere wijze gehandhaafd. Desalniettemin blijft uitstroom door handhaving achter. In de meerjarenbeleidskader is afgesproken dat bij te maken keuzes vanwege ontoereikende financiële middelen acties die voor bijstand instroombeperkend en uitstroomversnellend werken voorrang krijgen. Omdat er meer inwoners een beroep doen op re-integratie zijn er minder middelen beschikbaar voor handhaving. Dienstverlening Een andere prioriteit opgenomen in onze programmabegroting betreft de dienstverlening aan onze inwoners. Er wordt gestuurd op het aantal aanvragen dat binnen de wettelijke termijn wordt afgehandeld. Gemiddeld worden negen op de tien aanvragen binnen de wettelijke termijn in behandeling afgehandeld. Regionaal zijn er in 2013 meer klachten ingediend dan in Dat wordt met name veroorzaakt door een groei van het aantal aanvragen. Ongeveer een kwart van de bezwaren wordt uiteindelijk gegrond verklaard. Dat wijkt niet af van voorgaande jaren. Bijzondere Bijstand en Minimabeleid ( inwoners worden niet door financiële belemmeringen geremd in hun participatie ). Er wordt in 2015 een sterke groei van het aantal cliënten verwacht dat een beroep doet op bijstandsondersteuning en overige minimaregelingen. Bijzondere Bijstand Het aantal aanvragen voor ondersteuning via de Bijzondere Bijstand is regionaal in 2013 gedaald van 1.528

5 5 maar Dat komt omdat de meeste medische kosten sinds 1 januari niet meer vergoed worden via de Bijzondere Bijstand, maar via een collectieve verzekering van Achmea of Agiz. Het aantal inwoners dat een collectieve verzekering heeft afgesloten valt, ondanks de gerichte publiciteit die er aan gegeven is, tegen. Het risico is dat inwoners een beroep blijven doen op de Bijzondere Bijstand, ook in gevallen dat dit niet meer mogelijk is. Om schrijnende situaties te voorkomen is meer aandacht voor de collectieve verzekering nodig. De verwachting is dat de uitgaven voor de Bijzondere Bijstand door de crisis in 2015 gelijk blijven. Minimaloket In onze gemeente fungeert het Minimaloket als vraagbaak voor inwoners met financiële problemen. De consulenten zijn elke maandagochtend beschikbaar. In 2013 hebben 317 inwoners een verzoek gedaan bij het Minimaloket. Dit zijn er 90 meer dan het jaar ervoor. Schuldhulpverlening ( inwoners worden niet door schulden geremd in hun participatie ) Het aantal inwoners met problematische schulden is afgelopen jaar aanzienlijk toegenomen, in onze gemeente de laatste drie maanden van 2013 met maar liefst tien procent tot 265. In juni 2013 heeft de raad ingestemd met een extra, structurele bijdrage van ,-- voor het in behandeling nemen van, regionaal, aanvragen (was 900). De gemiddelde wachttijd is ondanks de extra bijdrage met tien dagen gestegen. Dat wordt veroorzaakt door fors meer aanvragen, een stijging van 17% naar in december Op basis van een ministeriële regeling zijn gemeenten vanaf 2013 verplicht om inwoners die vanwege schulden hun energierekening niet meer kunnen betalen een schuldhulptraject aan te bieden. Afhandeling van een dergelijke aanvraag is relatief eenvoudig. De wachttijd is weliswaar gedaald naar 43 dagen maar dat is passend voor de tijd van het jaar. Na de zomervakantie volgt doorgaans een stijging. Het aantal aanvragen voor 2015 wordt, op basis van de huidige gegevens (maart 2014) wederom geschat op aanvragen. Dit is geen realistische inschatting. In de zienswijze richting RDWI is gevraagd om een realistische inschatting inclusief een beeld van de gevolgen van de waarschijnlijke stijging voor de begroting Nieuwe werkwijze Bureau Schuldhulpregeling, de uitvoeringsorganisatie voor werk en inkomen van de RDWI, is momenteel bezig met een geheel nieuwe werkwijze, bestaande uit een nieuwe integrale intake en samenwerking met lokale partners. Bij ons zijn dat Humanitas, Schuldhulpmaatje, Minimaloket, AMW, Formulierenbrigade, de Servicepunten (Wmo/Welnuh) en Bureau Sociaal Raadsliedenwerk.