Kunstje of kracht? Situationeel Adviseren. Situationeel Adviseren Kunstje of kracht?

Transcriptie

1 Situationeel Adviseren Kunstje of kracht? Paul Kloosterboer Discovering Patterns & Possibilities (strategie, organisatie, leiderschap & intern advies) Adviseur & coach - Zorginstellingen - Overheden - Financials - Universiteiten - Onderzoeksinstellingen - Ziekenhuizen - KvK - Adviesbureaus - Bouwbedrijven - Ingenieursbureaus Onderzoeker & publicist - Vijf boeken - ruim dertig artikelen - PPP Recent: Dissertatie + publieksversie Programmaleider & docent AOG SoM VU PDO HCM SIOO Nyenrode BU In company SIOO/NAAW (intern advies) dr Paul Kloosterboer (1959) Wegen naar Waarde ( Situationeel Adviseren Kunstje of kracht? Situationeel Adviseren revisited Ervaringen Samenvatting Stijldominanties: kracht en kunstjes Mini expeditie naar verborgen kracht Ontwikkel ambitie Oude patronen Emotie als beslissende factor In je kracht stappen 1

2 Situationeel Adviseren Klanten verschillen naar leeftijd omvang branche maar ook naar vermogen en ambitie om de eigen problemen zelf op te lossen, ofwel Ontwikkelingsniveau op het adviesgebied in kwestie Situationeel Adviseren Vermogen (kunnen) vaardigheden kennis organisatorische condities - structuur - besturing - beleid/visie Ambitie (willen/durven) ambitie/interne motivatie probleembesef/ 'sense of urgency besluitkracht willen leren Typering van Klanten Improviserend (laag vermogen, geringe ambitie) 'groentje, 'oldtimer, kan/wil er zelf niet veel energie in stoppen Aanlerend (laag vermogen, hoge ambitie) 'angry young (wo)man Geroutineerd (hoog vermogen, lage ambitie) ervaren, geroutineerd, vastzittende gewoonten Zelflerend (hoog vermogen, hoge ambitie) 'topsporter' 2

3 Stijlen van advisering (1) Expert onderzoek ---> adviseur definieert probleem rapport ---> aanbevelingen van adviseur inbreng cliënt gering adviseur stuurt en bepaalt uitkomsten Regisseur adviseur als 'loods' c.q. 'regisseur' veranderingstraject hanteerbaar maken via fasen, stappen en aanpakvormen in overleg met cliënt invullen gelijkwaardige inbreng cliënt en adviseur (procedureel) sturende en ondersteunende rol adviseur Stijlen van advisering (2) Procesbegeleider cliënt lost eigen problemen op adviseur begeleidt via drempelverlaging en reflectie 'probleem-oplossend vermogen' cliënt vergroten cliënt bepaalt resultaat, adviseur ondersteunt Transferreur adviseur legt organisatiekundige en veranderkundige inzichten, technieken en vaardigheden vast cliënt verdiept zich in adviseur op grotere afstand en met lagere intensiteit adviseren adviseur bouwt sturing en ondersteuning af Ontwikkelingsniveau & adviesstijl Ontwikkelingsniveau klant Sturing! Improviserend Aanlerend Expert Regisseur Procesbegeleider! Transferreur! Geroutineerd Zelflerend Ondersteuning 3

4 Expert Materiedeskundig Brengt project op gang met inhoudelijke no(ti)ties Gaat voor de beste oplossing Vertrouwt op rationaliteit van belanghebbenden Bij overmaat: Belerend/schoolmeester Roepende in de woestijn Teleurstelling dat men het maar niet wil begrijpen Terugvallen op machtsdwang strategie? Begeleider Sociaal laagdrempelig en sensitief Brengt project op gang door belanghebbenden te betrekken en verantwoordelijk te maken Gaat voor draagvlak en consensus Vertrouwt op expertise en verantwoordelijkheidsbesef belanghebbenden Bij overmaat: Soft : durft onvoldoende stelling te nemen Proceschaos Raakt verstrikt in belangentegenstellingen 4

5 Regisseur Procesarchitect en behendig bemiddelaar Brengt project op gang via consultatie belanghebbenden Gaat voor oplossing die het beste werkt Vertrouwt op stuurbaarheid politieke mechanismen Probeert compromis te smeden Bij overmaat: Betuttelend Medium wordt messenger Stroman en vazal Transferreur Uitdager Brengt proces op gang via kaders en condities scheppen Gaat voor mobiliseren en realiseren (latent) potentieel Vertrouwt op zelfontwikkelend, zelfsturend en zelforganiserend vermogen Geeft vertrouwen en verantwoordelijkheid Bij overmaat: over de schutting c.q. in het diepe gooien men voelt zich in de steek gelaten Ja zeggen ja doen teleurstelling Waarnemen Zonzijdes adviesstijlen 1. Verdeel 100% over de zonzijdes van vier stijlen om aan te geven wat in de praktijk het meeste voor jou opgaat Schaduwzijdes adviesstijlen 1. Idem 2. Wissel kort uit aan tafel 1 e indruk: welke stijl dicht je de ander toe? Uitkomsten zelfanalyse 5

6 Waarnemen 4. Wat is je ontwikkelambitie als MD-adviseur voor 2013? Wat doe je eind 2013 dan meer dan nu? In welke behoefte van wie voorziet dit? Welke gevolgen (+/-) heeft dit voor hen en jou? 5. Teken een beeld/symbool/metafoor: Hoe sta je tijdens dit nieuwe gedrag in relatie tot de ander(en) 4. Wissel kort uit Emotioneel systeem = Beslissingssysteem 6

7 Emotie = Beslissingssysteem Psychologisch Emotie Subjectieve beoordeling situatie actiebereidheid op basis van: verwachte gevolgen vergelijking met frame - Chronologie: verleden/heden/toekomst - Context: verwante personen/situaties werkt mbv beelden en symbolen Korte en lange route Neocortex (analyse, relatie met context vaststellen, doel stellen, actie kiezen) Reflectie Prikkel Hersenstam Thalamus (distributiecentrum) Korte route Limbisch systeem Reactie Amygdala (basisemoties) + Hippocampus (geheugenpoort) Reflexen Reflectie Triggerpoint? Intense projectie toekomstige gevolgen van niet veranderen in het nu Existentiële impact (persoonlijke overleving, eigenwaarde, (on)geluk) Verbonden met belangrijke ander(en) No Change Veto Echt engagement aan nieuw patroon pas na groeiende ervaring 7

8 Waarnemen (vervolg) 7. Wat doe je waardoor je je ontwikkelingsambitie onbewust/onbedoeld soms nog belemmert en welke zorg(en) neemt dit dan voor je weg? 8. Teken een beeld/symbool/metafoor: Hoe sta je tijdens dit oude gedrag in relatie tot de ander(en)? 9. Wat zijn de gevolgen (+/-) als dit eind 2013 (nog steeds) je gedrag bepaalt (werk, loopbaan, thuis, jezelf)? (NIET OPLOSSEN!) (her)waarderen Kies nu nieuwe gesprekspartner 10. Vergelijk 2 tekeningen + gevolgen: WAT STAAT OP HET SPEL? 8