Het belang van goede teams

Transcriptie

1 Het belang van goede teams Binnen organisaties wint teamontwikkeling sterk aan belang. Ieder individu beschikt over zijn of haar eigen competenties die, als het goed is, elkaar onderling versterken en zo bepalend zijn voor de kracht van de organisatie. Waar het op aankomt, is de juiste mix van basiscompetenties. Bij het uitvoeren van een project is er bijvoorbeeld iemand nodig met goede ideeën, maar ook iemand die structuur aanbrengt. Weer een ander zal moeten controleren of de afgesproken acties daadwerkelijk worden uitgevoerd. Talenten gebruiken en valkuilen herkennen Samenwerken gaat niet vanzelf. Dat moet je willen, dat moet je kunnen, dat moet je leren. Het houdt in dat je op zoek gaat naar gezamenlijke doelen en belangen. Dat je inzicht hebt in waar iedereen goed in is en weet hoe je al die verschillende talenten op het goede moment en op de goede plek productief kunt maken. Kortom, dat je weet hoe je moet omgaan met al de verschillende karakters die samen het team vormen. Om dat te bereiken is een goed, constructief en beproefd model beschikbaar: het teamrolmodel van Belbin. Deze methode is gebaseerd op jarenlange empirische studies en observaties van succesvolle en niet-succesvolle teams. Het model benadrukt het belang van diversiteit aan karakters in het team, van het goed verdelen van de rollen en het afstemmen van de persoonlijkheden op de groepstaken. Het maakt duidelijk wat ieders beste rol en bijdrage aan een team kan zijn en laat zien hoe je met al deze verschillen het beste kunt omgaan. Het perfecte team samenstellen Hoe komt het toch dat veel teams zich wel een team noemen, maar nauwelijks echt samenwerken? Dat managers geen vat krijgen op al die verschillende stijlen en persoonlijkheden in het team? Dat de teamleden zich alleen maar ergeren aan het anders-zijn van anderen en zich wanhopig afvragen waarom niemand begrijpt wat zij begrijpen. 3

2 Teamrollen Mijn naam is Meredith Belbin en ik heb jarenlang de effectiviteit van teams onderzocht. Binnen een team heeft iedereen een bepaalde rol die ik omschrijf als de kenmerkende manier waarop iemand zich gedraagt, zijn bijdrage levert en met anderen omgaat. Ik onderscheid 9 teamrollen die worden opgebouwd uit persoonlijkheidskenmerken, mentale vaardigheden en persoonlijke overtuigingen. Een succesvol team combineert deze negen rollen. De teamrollen van Belbin zijn een begrip in de wereld. De Britse wetenschapper Meredith Belbin (1926) introduceerde zijn teamrollenmodel in De rollen vullen elkaar in principe aan en versterken elkaar. Natuurlijk heeft niet ieder teamlid alleen maar sterke punten. De zwakke punten van een teamlid, omschrijft Belbin als toelaatbare zwakheden. Deze worden gecompenseerd door andere teamleden. Ieder mens heeft twee of drie teamrollen die hem of haar van nature goed liggen en enkele rollen die met de nodige inspanning goed te doen zijn. Sommige rollen staan zover van het individu af dat deze in de praktijk niet of nauwelijks op te brengen zijn. Voor individuele professionals is het goed om te weten welke rol zij in een team vervullen. Al was het maar om tevens inzicht te krijgen in de belangrijkste valkuilen die bij een bepaalde rol horen. Waarom als HRM het perfecte team samenstellen met Belbin? Optimaal samenwerken in teamverband is natuurlijk hartstikke mooi, maar er zijn ook andere redenen waarom het belangrijk is om meer inzicht te krijgen in de samenstelling van teams en afdelingen. Nieuw personeel kost geld. De gemiddelde kosten die een bedrijf maakt om een nieuwe medewerker te werven, bedragen euro (Recruitment Kengetallen 2013). Dan kun je er dus maar beter voor zorgen dat de mensen die je aanneemt niet alleen de capaciteiten hebben om een bepaalde functie in te vullen, maar ook iets toevoegen aan het reeds bestaande team. Met alleen maar verdedigers win je nooit een wedstrijd. Commitment en loyaliteit van medewerkers zijn niet meer vanzelfsprekend. Medewerkers die nog geen twee jaar bij een bedrijf werken, zeggen bijna twee keer zo vaak hun baan uit eigen beweging op, vergeleken met hun collega s die er al langer dan twee jaar werken. Bijna zes van de tien medewerkers die zelf ontslag nemen, blijken minder dan twee jaar in het betreffende bedrijf te hebben gewerkt. 15% vertrekt zelfs binnen het eerste jaar. 4

3 De 9 teamrollen van Belbin Bedrijfsman Nuchter, ordelijk en taakgericht. De harde werker, met een groot praktisch inzicht en organisatietalent. Betrouwbaar, consciëntieus en plichtsgetrouw, gaat op zeker. Toelaatbare zwakheden: soms weinig flexibel, voorspelbaar en behoudend. Staat niet open voor ideeën die hun praktische waarde nog niet hebben bewezen. Brononderzoeker Extravert, enthousiast en avontuurlijk. De netwerker, die makkelijk contacten legt en onderhoudt en altijd op zoek is naar nieuwe kansen en mogelijkheden. Toelaatbare zwakheden: snel verveeld, verliest belangstelling als het eerste enthousiasme is weggeëbd, nonchalant met betrekking tot details. 5

4 Plant Solistisch, rijk aan verbeelding en fantasie. Een creatieve denker en vrije geest, die met originele invallen en oplossingen komt en buiten de gebaande paden treedt. Toelaatbare zwakheden: is sterk op innerlijke denkwereld gericht en kan daardoor verstrooid en afwezig lijken en het contact met de wereld verliezen. Trekt zich weinig aan van protocol en conventies. Monitor Verstandig, bedachtzaam en kritisch. De analyticus, koel en objectief, die over veel kennis beschikt, alle voors en tegens in kaart wil brengen en beslissingen zorgvuldig wil afwegen. Toelaatbare zwakheden: soms te voorzichtig en afwachtend. Door zijn kritische zin en relativerend vermogen weinig inspirerend en weinig in staat anderen te motiveren. Vormer Extravert en dynamisch, gepassioneerd en wilskrachtig. Sterke drang om te presteren, zoekt de uitdaging, gaat tot het uiterste en weet mensen in beweging te krijgen. Toelaatbare zwakheden: is ongeduldig en kan driftig reageren als hij wordt tegengewerkt. Heeft de neiging anderen te provoceren en gevoelens te kwetsen. Voorzitter De natuurlijke coördinator, die de procedures aangeeft, bedoelingen verheldert en samenvat wat iedereen wil. Heeft een goede antenne voor de talenten van anderen. Toelaatbare zwakheden: zet graag anderen aan het werk en kan goed werk delegeren, ook het eigen werk. Kan een beetje manipulatief zijn in de poging alle neuzen één kant op te krijgen. 6

5 Zorgdrager Nauwgezet, zorgzaam en zorgvuldig. Voelt aan wat er mis kan gaan, bewaakt de kwaliteit en de veiligheid en kan goed dingen afmaken. De perfectionist en pietje-precies. Toelaatbare zwakheden: kan overbezorgd zijn en zich druk maken over de kleinste dingen, kan moeilijk iets uit handen geven. Groepswerker Behulpzaam en attent, gericht op het scheppen van sfeer en het zoeken van de onderlinge verbinding. Bezit tact en diplomatie en kan met iedereen overweg. Toelaatbare zwakheden: kan te meegaand zijn, kan moeilijk overweg met conflicten en kan daardoor op kritieke momenten moeilijk een beslissing nemen. Specialist De toegewijde vakman. Een stille eenling, die zich in een team niet zo thuis voelt, en zijn bijdrage levert door veel te weten van een doorgaans beperkt vakgebied. Toelaatbare zwakheden: waagt zich niet gauw buiten het eigen vakgebied en is weinig geïnteresseerd in de complementaire bijdragen van anderen. Belbin uitgelegd in 150 seconden Hoe stel jij je optimale team samen? Weet jij wat jouw rol in een team is? Hoe kom je van samen werken naar samenwerken? Meredith Belbin onderscheidde 9 teamrollen die in een succesvol team vertegenwoordigd zijn. In deze video leer je meer over deze rollen en hoe jij ze kan gebruiken om teamleden beter te begrijpen en effectiever in te u zetten! 7

6 Stof tot denken: Een divers samengesteld team levert betere prestaties. Misschien vind je dat je team behoorlijk divers is, maar vinden anderen dat ook? Het lijkt aantrekkelijk om een managementteam te vormen van doeners die willen scoren, maar in de praktijk werkt dat niet. Zorg voor een MT-lid dat af en toe op de rem gaat staan en lastige vragen stelt. Werk alleen in teams als dat zinvol is. Als met de coördinatie van werkzaamheden meer tijd kost dan de samenwerking aan tijdwinst oplevert, overweeg er dan van af te zien. Wie bedenkt het idee waar je zelf nooit aan zou hebben gedacht? Inderdaad, het tegenovergestelde type van jezelf. Denk niet dat je een winnend team hebt als alle rollen vertegenwoordigd zijn. Als het hoofd van de postkamer de boekhouding gaat doen en de accountant het personeelsrestaurant runt is de kans groot dat de boel in de soep loopt. Het is vaak moeilijk om kwaliteiten te herkennen en te waarderen die je zelf niet hebt. Betrek daarom meerdere collega s in het werven van nieuwe medewerkers. 8