gemeente Eindhoven Raadsvoorstel Horecabeleidsplan Gemeente Eindhoven - Kennis maken met een gastvrije stad

Transcriptie

1 gemeente Eindhoven Inboeknummer 14bst00258 Beslisdatum B&W 25 februari 2014 Dossiernummer - Raadsvoorstel Horecabeleidsplan Gemeente Eindhoven - Kennis maken met een gastvrije stad Inleiding De gemeente Eindhoven wil dat de stad zich ontwikkelt tot een passend centrum voor de Brainport Eindhoven. Met een leef- en werkomgeving die faciliteert en stimuleert (wonen, cultuur, bereikbaarheid, etc.) en (jonge) mensen uit binnen- en buitenland aan de regio bindt. Quality of life is een belangrijke concurrentiefactor in een kenniseconomie. Horeca speelt hierin een belangrijke rol en is zelfs deels beeldbepalend. Als de horeca de afspiegeling van de maatschappij is, heeft Eindhoven duidelijk een probleem volgens city marketeers. Creativiteit, innovatie, design, techniek en licht zijn niet de kernwaarden die men als etiket op de horeca van Eindhoven zou plakken. Deels verklaarbaar door de dominantie van het Stratumseind (absoluut en in de beeldvorming) en deels door de relatief snelle veranderingen die Eindhoven doormaakt. De consumenten(voorkeuren) in Eindhoven veranderen mee. De horeca moet zich hier op aan (kunnen) passen De door de gemeenteraad geïnitieerde hoorzitting over de openingstijden van de horeca in de stad (23 januari 2014) bevestigde de noodzaak van cocreatie bij de ontwikkeling van nieuw horecabeleid. De stad is immers van en voor iedereen. Bij een tussenevaluatie van het in 2004 vastgestelde horecabeleidsplan Kwaliteit door differentiatie is door de gemeenteraad een raadswerkgroep ingesteld. Deze concludeerde dat het horecabeleid door het ontbreken van duidelijke doelstellingen niet goed evalueerbaar was. Zowel beleid als evaluatie richtten zich op het toepassen van instrumenten, zonder dat helder was waar de instrumenten aan moesten bijdragen. Welke thema s moeten in het horecabeleid aan de orde komen, wat zijn de hete hangijzers en hoe kunnen we het beleid meten? Naar aanleiding hiervan is voor de thema s veiligheid, leefbaarheid, gezondheid, levendigheid en ondernemersklimaat gekozen. Deze spelen een belangrijke rol in de voor te stellen pilots en de evaluatie hiervan. a Wettelijke taak

2 a Kerntaak gekoppeld aan het werkprogramma van het college b Onvermijdelijk Doelstelling De doelstelling van het nieuwe horecabeleidsplan is het bieden van kaders voor de ontwikkeling van de horeca in de stad passend bij de ontwikkeling tot het centrum voor Brainport Eindhoven. Hierbij gelden de volgende uitgangspunten: b Gebiedsgericht maatwerk qua beleid en uitvoering; b Verantwoord en gecontroleerd loslaten; b Ruimte bieden voor experimenten en flexibiliteit. Dit doen we onder andere door het uitvoeren van pilots die zicht geven in de effecten van die ontwikkeling. Voorstel Gezien het feit dat de omgeving en de rol van de overheid veranderen, en om toe te werken naar een situatie waarin de horeca een grotere bijdrage levert aan de ambities van de stad, stellen wij u voor: 1 - De geschetste uitgangspunten en ambities te onderschrijven (bevestiging raadsbesluit 21 juli 2009, Visie op Hoofdlijnen voor een nieuw horecabeleid in Eindhoven); - Conform de uitgangspunten voor lokaal ruimtelijk beleid het verantwoord loslaten als uitgangspunt te hanteren; - Ruimte te laten voor experiment en flexibiliteit; - Het Eindhoven Model als richtinggevend te beschouwen voor de gebiedsgerichte aanpak en de verrijking van het horeca-aanbod. Dit model biedt handvatten voor de profilering van horecagebieden in de stad op basis van het thema van gebieden, de vormen die dit thema ondersteunen en de belangrijkste mentaliteit in zo n gebied. 2 Het college op te dragen - binnen de in beslispunt 1 vermelde kaders - de hieronder a. tot en met d. opgenomen 4 pilots nader uit te werken en op te starten (met een ruime looptijd). a. Verruiming openingstijden van de studentenavond (donderdag op vrijdag) van uur naar uur voor de gebieden die nu ook op vrijdag en zaterdag tot uur geopend mogen zijn; b. In cocreatie met partners (ondernemers, bewoners, politie etc.) een algemene verruiming van de openingstijden onderzoeken voor de gebieden die nu ook op vrijdag en zaterdag tot uur geopend mogen zijn, waarbij (een combinatie van) de volgende elementen betrokken worden: - aanwijzing van deelgebieden als evenemententerrein (inclusief het vinden van een passende beheerstructuur, waarbij de gezamenlijke verantwoordelijkheid van de partners het uitgangspunt is); - venstertijden; - onderscheid natte horeca (schenken alcohol) en droge horeca (niet 2

3 schenken alcohol); c. Verkenning ruimere mogelijkheden incidentele ontheffingen (strippenkaart, verlaatje); d. Verkenning ruimere mogelijkheden voor tijdelijke horeca. 3 Borging van de evaluatie aan de hand van de eerder door de (toenmalige) raadswerkgroep benoemde thema s veiligheid, leefbaarheid, gezondheid, levendigheid en ondernemersklimaat, waarbij in de uitwerking van de pilots een inventarisatie van de huidige situatie (nulmeting) plaats vindt en waarbij streefwaarden worden benoemd voor de 4 pilots. Argumenten 1.1 Horeca is van belang voor de ambities van Brainport Eindhoven De ontwikkeling van horeca is afhankelijk van particulier initiatief. Het horecaaanbod wordt dan ook mede bepaald door de vraag van de consument in Brainport Eindhoven. De (internationale) bewoners, gebruikers, bezoekers en gasten van de stad veranderen. Daarmee dus de behoeftes, interesses, het koop- en vrijetijdsgedrag. Steeds meer mensen met een ander referentiekader bezoeken Eindhoven voor langere of kortere tijd. Dit heeft uiteraard gevolgen voor het aanbod. Dit betekent dat de horeca in Eindhoven aantrekkelijk moet blijven voor de veranderende én nieuwe gebruikers. De horeca heeft een belangrijke ondersteunende rol voor voorzieningen als theaters, musea, winkels, evenementen en kantoren. Culturele instellingen of activiteiten trekken publiek naar de stad, dat een combinatie moeten kunnen maken met de horeca. De horeca kan hierin meer dan ondersteunend zijn, zeker waar het financieel rendement en exploitatie betreft. Nu al vraagt een aantal culturele instellingen een verruiming van de tijden om de aantrekkelijkheid en de financiële draagkracht te vergroten. De Effenaar wil bijvoorbeeld een grotere rol spelen voor studenten en vraagt dus ook ruimte op de studentenstapavond (zie ook hierna en 2.1). Eindhoven wil zich op eigen wijze profileren als studentenstad. Dit profiel moet Eindhoven afhelpen van het relatief zwakke imago als studentenstad. Drie dingen zijn hierbij belangrijk: 1. er moeten zich meer studenten in Eindhoven vestigen, 2. er moeten meer studenten actief zijn binnen de stad en 3. Eindhoven moet zich krachtiger als studentenstad profileren. Het aantrekken van talent is ook een belangrijk onderdeel van de Brainport strategie. Dat de horeca een belangrijk rol speelt bij de profilering als studentenstad, staat buiten kijf. De vestiging van de studentensociëteiten in de binnenstad dragen zeker bij aan dit doel. 3

4 1.2 Het Eindhoven Model als basis voor gebiedgericht horecabeleid / maatwerk Wij hebben in de gemeente Eindhoven een model/methode ontwikkeld omdat elk gebied om maatwerk vraagt. Dit model hanteren we om gericht in gebieden de aanpak te kiezen die bij het profiel van dat gebied hoort. De niches worden daarmee opgevuld en ontwikkelingen versterkt. Schematisch wordt Het Eindhoven Model als volgt gevisualiseerd. Het Eindhoven Model biedt handvatten voor de profilering van horecagebieden in de stad op basis van het thema van gebieden, de vormen die dit thema ondersteunen en de belangrijkste mentaliteit in zo n gebied. Bij de 4 kwadranten van het model zijn die mentaliteiten te gebruiken bij de positionering van horecabedrijf en -gebieden. Door uitstraling, inrichting, prijsstelling, personeelsbeleid en muziekkeuze richten horecabedrijven of -gebieden zich op een kwadrant. 4

5 Het Eindhoven Model kan breder worden ingezet bij bijvoorbeeld retail en evenementen. Deze sectoren kunnen elkaar dan versterken. 2.1 We willen meer ruimte bieden aan diverse partijen in de stad (horeca, cultuur, evenementenorganisatoren) maar ook daarbuiten. Eindhoven is als centrumgemeente verzorgend voor een grote regio en daarmee verantwoordelijk om een hierop toegesneden beheersbaar uitgaansklimaat te bieden. Daarom zoeken wij naar mogelijkheden om de markt ruimte te bieden. Bijvoorbeeld op een bepaalde dag, voor bepaalde gebieden (zoals ook nu al het geval is) en uiteraard onder voorwaarden. Denk aan venstertijden waarbij publiek alleen naar buiten en niet meer naar binnen mag. Omdat er geen gouden formule is om dit te regelen, leveren we aan de hand van de Eindhovense ambities en omstandigheden toegesneden maatwerk. Dat geldt voor de binnenstad en Strijp S en gaat in ieder geval uit van geleidelijk, gecontroleerd en verantwoord loslaten. Dit maatwerk betekent ook dat bepaalde deelgebieden een andere status krijgen. In het kader van Stratumseind 2.0 is al eens de optie van een evenemententerrein besproken. Dit vanuit de optiek van gastvrijheid om Stratumseind te benaderen als een attractiepark. Attractieparken slagen er immers bij uitstek in om gastvrijheid en een diversiteit aan vermaak op hoog niveau aan te bieden. Maar op een evenemententerrein kunnen wellicht ook algemenere regels van toepassing zijn zodat binnen dat gebied zonder of met minder afzonderlijke vergunningen kan worden gewerkt. Ook vanuit de optiek van de politie biedt een evenemententerrein kansen. Hierbij dient dan een passende beheerstructuur te worden ontwikkeld, waarbij de gezamenlijke verantwoordelijkheid van de partners het uitgangspunt is. Bij de eerder genoemde hoorzitting is door de politie gewezen op het bijzondere karakter van het horeca aanbod in Eindhoven, zoals de omvang en eenzijdigheid van het aanbod van Stratumseind. Oplossingen en maatregelen die in andere steden werken, zijn daarom niet één op één te kopiëren naar de Eindhovense situatie. De politie pleit dan ook voor een pilot om in co-creatie te onderzoeken wat op dit moment in onze stad past. De politie merkt op dat het piekmoment van sluiting overlast veroorzaakt en verwacht dat een gefaseerde uitstroom van het publiek de overlast zal verminderen. Een pilot moet daarbij de tijd te krijgen om zich te bewijzen. 2.2 Het onderscheid tussen droge en natte horeca moet weer belangrijker worden De zgn. droge horeca (dus zonder alcohol) bestaat in de uitgaansgebieden niet meer. Een eerder besluit dat de droge horeca een uur eerder dicht moest dan de natte horeca, dwong de ondernemers een drank- en horecavergunning aan te vragen. Gevolg was nog meer verkooppunten voor alcohol. Wat we nu willen, is dat zij hun drank- en horecavergunning weer omwisselen voor een exploitatievergunning. Dus dat ze stoppen met het schenken van alcohol. Dit kan 5

6 door hen (m.n. de cafetaria s) ruimte te bieden in de openingstijden/venstertijden. Een andere overweging is om, in het kader van deregulering, droge horeca die alleen tijdens winkelopeningstijden geopend is, vergunningsvrij te maken. 2.3 Een ontheffingensysteem geeft inzicht in de behoefte naar ruimere openingstijden In andere steden wordt gewerkt met een flexibel systeem van ontheffingen van openingstijden (zgn. verlaatjes ). Hiermee kan een horeca-inrichting langer open blijven en daarmee bijvoorbeeld inspelen op een evenement of festiviteit in de stad. Dit is een vorm van geleidelijk en gecontroleerd verantwoord loslaten. Of een dergelijk verlaatje individueel en / of gebiedsgericht kan worden aangevraagd en met welke termijnen rekening moet worden gehouden, is onderdeel van de pilot. Op dit moment hanteren wij het stelsel van nachtvergunningen. Met een systeem van verlaatjes kunnen we ook peilen in hoeverre de vraag van de markt om meer ruimte manifest is. 2.4 Tijdelijke horeca kan bijdragen aan de aantrekkelijkheid van een stad Zoals in alle steden in Nederland heeft Eindhoven veel leegstaande panden. Deze panden kunnen een rol hebben in publieksgerichte evenementen. Het gaat hier om tijdelijke invulling. De locatie dient tijdelijk te zijn omdat de markt hier om vraagt (spannende plekken) en omdat er anders (grote) horecalocaties aan het toch al ruime aanbod in Eindhoven worden toegevoegd. Structurele toevoegingen zijn op deze wijze niet gewenst. In een ideale situatie zijn per jaar wisselende locaties waar publieksgerichte evenementen gehouden kunnen worden. Horecalocaties zijn van belang als ontmoetingsplek en broedplaats voor sectoren waarin uitwisseling van ideeën, discussies, meningsverschillen etc. tussen collega s, éénpitters en klanten essentieel is. Dit geldt zeker voor de creatieve industrie. Diverse studies (o.a. Creative Cities: The Warhol Economy, Elizabeth Currid) tonen dit duidelijk aan. Een van de basisvoorwaarden waar een stad over dient te beschikken, bleek uit haar onderzoek, is een bruisend nachtleven. Dit wordt ondersteund door de vragen die wij uit de markt krijgen. Om hieraan tegemoet te komen, onderzoeken we de mogelijkheden voor tijdelijke horeca (locatie of periode), verruiming van de openingstijden in het algemeen en ontwikkelingskansen voor horeca in en bij zgn. broedplaatsen. Dit door samen met partijen die leegstaand vastgoed beheren/exploiteren en partijen die succesvol tijdelijke horeca organiseren een soort parapluvergunning te ontwikkelen voor (spannende) tijdelijke locaties. Dit uiteraard binnen de kaders van de Drank- en Horecawet en de Wet milieubeheer (m.n. geluid). Dit laat geen ruimte voor interpretatie of lokaal maatwerk. Voor evenementen in leegstaande bedrijfspanden moet vaak een evenementenvergunning worden aangevraagd. Hiervoor gelden dezelfde regels en voorschriften als voor een evenement op een buitenlocatie, niet zijnde een inrichting in de zin van de Wet milieubeheer. Dit betekent dat evenementen in leegstaande 6

7 panden dezelfde eindtijden krijgen als gesteld in het evenementenbeleid en zich ook moeten houden aan de geluidsnormen van het evenementenbeleid. Kanttekeningen 2.1. Is er wel voldoende markt /publiek in Eindhoven voor meer ruimte in de horeca. Als er bij de consument geen of te weinig behoefte is aan ruimere openstelling van horecabedrijven, gaan of blijven de zaken vroeger dicht Door langer open te blijven, ontstaat meer tijd voor de jeugd om alcohol te nuttigen met gevolgen voor de gezondheid en de veiligheid. Het Centrum Veilig en Gezond Uitgaan (CVGU: dit is een samenwerking tussen Centrum Criminaliteitspreventie Veiligheid en Trimbos Instituut) heeft nationale en internationale onderzoeken naar sluitingstijden geanalyseerd. Het CVGU kan op basis van deze onderzoeken niet concluderen welk sluitingstijdenregime in Nederland het meest gunstige effect heeft op alcoholgebruik, overlast en agressie in het uitgaansleven. Door de effecten van de pilot met een verruiming van de openingstijden te monitoren en deze te vergelijken met andere steden, krijgen we meer zicht op de sociaal maatschappelijke effecten. Kosten De kosten voor het uitvoeren van de pilots zitten in eerste instantie in inzet van ambtelijke capaciteit. We sluiten echter aan bij het bestaande georganiseerde vermogen en overlegstructuur. Communicatie De pilots worden uitgevoerd voor de gebieden die nu ook op vrijdag en zaterdag tot uur geopend mogen zijn. Dit is Strijp S en in het centrum het gebied binnen de binnenring inclusief Stationsplein/Dommelstraat. In cocreatie met de partners (ondernemers, bewoners, politie, hulpverlener, OVbedrijven, taxibedrijven, etc.) wordt in eerste instantie over de volle breedte ingestoken en later in het traject ook voor deelgebieden afzonderlijk. Planning en uitvoering De uitwerking van de pilots start na vaststelling van het raadsvoorstel. De pilot voor verruiming van de openingstijd op donderdagavond vraagt dan een aanpassing van de apv. De overige pilots kennen verschillende looptijden maar worden in de loop van 2014 geëffectueerd zodat wijzigingen in de loop van 2015 geëvalueerd kunnen worden. Evaluatie Naar aanleiding van de tussenevaluatie van het in 2004 vastgestelde horecabeleidsplan heeft een raadswerkgroep de thema s: veiligheid, leefbaarheid, gezondheid, levendigheid en ondernemersklimaat aangewezen als thema s die bij de 7

8 evaluatie van horecabeleid van belang zijn. Hierbij is toen ook hanteerbaarheid en beschikbaarheid van indicatoren nader bekeken. Zo zijn bijvoorbeeld bij het thema veiligheid indicatoren genoemd als aantal geweldsdelicten met/zonder letsel, aantal alcohol gerelateerde verkeersincidenten, overtredingen brandveiligheidsregels en meldingen van discriminatie. De borging van de evaluatie is onderdeel van het uitwerken en uitvoeren van de pilots. Bijlage(n) Als bijlage(n) bij dit voorstel behoren: b Horecabeleidsplan Gemeente Eindhoven, Kennismaken met een gastvrije stad b b De bijlagen worden meegestuurd De bijlagen liggen ter inzage in de leeskamer Een ontwerpraadsbesluit bieden wij u hierbij ter vaststelling aan. Burgemeester en wethouders van Eindhoven,, secretaris. 8

9 Ontwerp Raadsbesluit De raad van de gemeente Eindhoven; gezien het voorstel van burgemeester en wethouders van 25 februari 2014; <Klik hier voor tekst vóór besluit> besluit: Gezien het feit dat de omgeving en de rol van de overheid veranderen, en om toe te werken naar een situatie waarin de horeca een grotere bijdrage levert aan de ambities van de stad, stellen wij u voor: 1 - De geschetste uitgangspunten en ambities te onderschrijven (bevestiging raadsbesluit 21 juli 2009, Visie op Hoofdlijnen voor een nieuw horecabeleid in Eindhoven); - Conform de uitgangspunten voor lokaal ruimtelijk beleid het verantwoord loslaten als uitgangspunt te hanteren; - Ruimte te laten voor experiment en flexibiliteit; - Het Eindhoven Model als richtinggevend te beschouwen voor de gebiedsgerichte aanpak en de verrijking van het horeca-aanbod. Dit model biedt handvatten voor de profilering van horecagebieden in de stad op basis van het thema van gebieden, de vormen die dit thema ondersteunen en de belangrijkste mentaliteit in zo n gebied. 2 Het college op te dragen - binnen de in beslispunt 1 vermelde kaders - de hieronder a. tot en met d. opgenomen 4 pilots nader uit te werken en op te starten (met een ruime looptijd). a. Verruiming openingstijden van de studentenavond (donderdag op vrijdag) van uur naar uur voor de gebieden die nu ook op vrijdag en zaterdag tot uur geopend mogen zijn; b. In cocreatie met partners (ondernemers, bewoners, politie etc.) een algemene verruiming van de openingstijden onderzoeken voor de gebieden die nu ook op vrijdag en zaterdag tot uur geopend mogen zijn, waarbij (een combinatie van) de volgende elementen betrokken worden: - aanwijzing van deelgebieden als evenemententerrein (inclusief het vinden van een passende beheerstructuur, waarbij de gezamenlijke verantwoordelijkheid van de partners het uitgangspunt is); - venstertijden; - onderscheid natte horeca (schenken alcohol) en droge horeca (niet schenken alcohol); c. Verkenning ruimere mogelijkheden incidentele ontheffingen (strippenkaart, verlaatje); d. Verkenning ruimere mogelijkheden voor tijdelijke horeca. 9

10 3 Borging van de evaluatie aan de hand van de eerder door de (toenmalige) raadswerkgroep benoemde thema s veiligheid, leefbaarheid, gezondheid, levendigheid en ondernemersklimaat, waarbij in de uitwerking van de pilots een inventarisatie van de huidige situatie (nulmeting) plaats vindt en waarbij streefwaarden worden benoemd voor de 4 pilots. Aldus vastgesteld in de openbare vergadering van, voorzitter., griffier. 1