Voorwoord.. 3. Maatschappelijk effect 1: Het bevorderen van sociale samenhang. 4

Transcriptie

1 Jaarverslag 2013

2 2 Inhoudsopgave Voorwoord.. 3 Maatschappelijk effect 1: Het bevorderen van sociale samenhang. 4 Maatschappelijk effect 2: Het bevorderen van persoonlijke ontwikkeling en maatschappelijke participatie. 7 Maatschappelijk effect 3: Vergroten culturele verrijking. 14 Bijlage 1: Overzicht van activiteiten.. 18 Bijlage 2: Overzicht van de uitleningen per media type. 19 Bijlage 3: Basispakket digitale content Bijlage 4: Kerncijfers 2012/2013 Bibliotheek Hoeksche Waard. 22 Bijlage 5: Opbouw ledenbestand 2012/2013 de Bibliotheek Hoeksche Waard. 23 Bijlage 6: Aansturingsstructuur Budgetgestuurde Contract Financiering Bibliotheek. 24

3 3 Voorwoord Noblesse oblige In het eindrapport van de Certificeringsaudit 2013 wordt de Bibliotheek Hoeksche Waard gewaardeerd met een 9,5. Een goede beoordeling lag in de lijn der verwachtingen, maar met deze verrassende 9,5 legt de Bibliotheek Hoeksche waard de lat voor de toekomst wel erg hoog. Die uitdaging neemt de Bibliotheek echter graag aan! Het maatschappelijke spectrum en de rol die de bibliotheek in dat spectrum speelt zijn vrijwel permanent in beweging. Afwachten en reageren op deze ontwikkelingen lijkt uiterst onverstandig. De Raad van Toezicht is derhalve zeer ingenomen met de proactieve rol die de bibliotheek in deze speelt. Zo komt de nadruk minder te liggen op de traditionele uitleen van boeken, alhoewel dat door leden nog steeds zeer wordt gewaardeerd. De bibliotheek wordt een ontmoetingsplaats waar bezoekers hun weg leren te vinden in de moderne media en handvatten krijgen aangeboden in de strijd tegen laaggeletterdheid. Multitouchtafels bieden jong en oud de gelegenheid om samen kennis en vaardigheden op te doen en dat levert vaak verrassende gesprekken op. Veel aandacht voor de historie van de Hoeksche Waard. Het fundament is gelegd voor strategische allianties met welzijns- en zorginstellingen in de Hoeksche Waard. Waar dat zinvol en opportuun is, is gezocht naar samenwerking met andere bibliotheken in de regio. We kunnen altijd van elkaar leren en elkaar aanvullen. Het dit jaar ingezette reorganisatieplan levert een aanzienlijke bijdrage aan de spankracht van de organisatie in de komende jaren. De herziene inzet van medewerkers, de interne- en externe communicatie en de focus op een aantal hoofdtaken zullen medio 2014 hun beslag moeten krijgen. De Raad van Toezicht heeft grote waardering voor de inzet en de authenticiteit waarmee directie, MT en medewerkers vorm en inhoud geven aan het zich steeds vernieuwende bibliotheekwerk. De lat ligt inderdaad hoog! De Raad van Toezicht zal ook in het komende jaar met grote aandacht, kritisch, maar zeer positief dit proces volgen en waar nodig begeleiden. Adeldom verplicht Koos Verkerk Voorzitter Raad van Toezicht Diverse activiteiten, diensten en producten leveren een bijdrage aan meerdere maatschappelijke effecten en/of beleidsdoelstellingen en kunnen derhalve bij meerdere resultaatindicatoren worden genoemd.

4 4 Maatschappelijk effect 1: Het bevorderen van sociale samenhang Beleidsdoelstelling Het bevorderen van het ontstaan en behoud van informele netwerken in gemeenten en de dorpen Het aanbod van kunst en cultuur richten op het stimuleren van sociale levendigheid en ontmoeting Aantal deelnemers aan activiteiten die (mede) door de bibliotheek zijn georganiseerd De bibliotheek Hoeksche Waard organiseerde in 2013 weer een scala aan activiteiten voor de inwoners van de gemeenten Binnenmaas, Cromstrijen, Oud-Beijerland en Strijen. Het waren activiteiten in de bibliotheek, op locatie, veelal georganiseerd in samenwerking met anderen, maar altijd aansluitend bij de visie van de bibliotheek. In totaal bereikte de bibliotheek met haar activiteiten voor kinderen, volwassen en onderwijs mensen. De reguliere bibliotheekbezoekers en marketingactiviteiten niet meegerekend. De bibliotheek is 139 uur per week geopend. Daarnaast is de digitale bibliotheek 24 uur per dag beschikbaar om te verlengen, materialen te reserveren, kaarten te reserveren en nog veel meer. Niet alleen via de reguliere website maar ook via een app voor smartphones en tablets. De bibliotheek trok in bezoekers. De dalende trend in bibliotheekbezoek zet zich voort. Dit jaar zagen we ook voor het eerst een daling in het totale gebruik van de website. De website is in 2013 vernieuwd en daardoor een stuk overzichtelijker geworden. Het aantal unieke gebruikers van de website is hierdoor gestegen. (totale gebruik van de website is gedaald omdat mensen nu sneller de juiste informatie vinden) Wat we daarnaast zien is dat steeds meer klanten thuis gebruik maken van gemaksdiensten zoals verlengen en reserveren via internet of de app de Bibliotheek (696 gebruikers, ruim 400 gebruikers meer dan in 2012). Hierdoor hoeft men minder vaak naar de bibliotheek. Tenslotte communiceerde de bibliotheek met haar klanten via Twitter, de digitale nieuwsbrief, Facebook, flyers, posters en via de pers. Daarnaast vraagt de bibliotheek de mening van de klant over de georganiseerde activiteiten en over diverse onderwerpen via het digitale Biebpanels. De uitkomsten hiervan worden gebruikt om de bibliotheek beter aan te laten sluiten bij de wensen van de klant Het in stand houden van een lokale bibliotheekvoorziening die bijdraagt aan de mogelijkheden tot ontspanning en ontmoeting van de burgers De bibliotheek vindt het belangrijk haar steentje bij te dragen aan het leefbaar houden van de kernen. Dit is een belangrijke reden voor de bibliotheek om in haar voorzieningen gelegenheid te bieden tot ontmoeting en ontspanning. Niet alleen door het aanbieden van

5 5 faciliteiten maar ook door het organiseren van activiteiten waarbij ontmoeting belangrijk is. We zijn bijzonder trots op het succes van de Tabletcafé s die in navolging van het succes in de Hoeksche Waard inmiddels landelijk worden georganiseerd. Daarnaast is het succes van de activiteiten die we in samenwerking met de lokale historische verenigingen organiseren ook van groot belang voor het behouden van de ontmoetingsfunctie en de leefbaarheid in de kernen. aantal activiteiten gericht op ontspanning en ontmoeting waaraan de bibliotheek heeft bijgedragen en het aantal bezoekers aan die activiteiten De bibliotheek faciliteerde en organiseerde 82 exposities in de acht voorzieningen, waarvan 41 met lokale kunstenaars. De bezoekers worden niet apart geteld maar worden meegeteld met de reguliere bibliotheekbezoekers. Aan de 64 activiteiten met ontmoeting als belangrijke component namen in totaal 939 bezoekers deel. Een overzicht van alle activiteiten is opgenomen in bijlage 1. faciliteiten die worden geboden ten behoeve van ontspanning en ontmoeting Elke voorziening heeft minimaal de volgende faciliteiten om de functie ontmoeting en ontspanning te ondersteunen: leestafel, koffie en thee, zitplaatsen en een tijdschriftencollectie. In 2013 is in alle vestigingen een gratis beschikbaar WiFi-netwerk gerealiseerd en eind 2013 zijn diverse multitouchtafels geplaatst met uiteenlopende programma s. We zien dat deze middelen de communicatie tussen jong en oud bevorderen. De bibliotheek organiseert en faciliteert activiteiten die ontspanning en ontmoeting bevorderen, zoals het Tabletcafé en bijeenkomsten over lokale geschiedenis die uitnodigingen om samen in gesprek te gaan over vroeger. Ook faciliteert de bibliotheek regelmatig activiteiten zoals het kinderpersbureau. De bibliotheek gaat graag naar de mensen toe. In Huys Te Hoecke in Puttershoek is een MUP, dat staat voor een Mobiel Uitleen Punt. Een vrijwilliger van de bibliotheek is wekelijks aanwezig om boeken uit te lenen. Sinds 2011 heeft de bibliotheek een speciale dienst voor mensen die slecht ter been zijn, namelijk de Bibliotheek in Beweging. Dit is een boekendienst aan huis. Deze is aanwezig in alle kernen. In alle bibliotheekvestigingen werken speciale vrijwilligers die mensen thuis bezoeken. Zij bezorgen boeken maar werken ook preventief mee aan een vermindering van het sociale isolement Er is een gericht aanbod ter bevordering van cultuurparticipatie en educatie, bereikbaar voor alle inwoners van de dorpen Aard, omvang en bereikbaarheid van het aanbod in de gemeente, aantal georganiseerde culturele activiteiten en de tevredenheid van inwoners over het aanbod Op het gebied van cultuurparticipatie en educatie werden 73 activiteiten georganiseerd. In totaal trokken deze activiteiten bezoekers. Van een aantal activiteiten, zoals de mediabar, zijn de bezoekers niet apart geteld maar zijn meegeteld in de algemene bezoekcijfers van de bibliotheken. Ook de groepsbezoeken aan het Primair Onderwijs zijn hierbij niet meegerekend.

6 Gemeente Binnenmaas Cromstrijen Oud-Beijerland Strijen Activiteiten Bezoekers Bij de organisatie en uitvoering van deze activiteiten was de bibliotheek trekker en voorzitter van de Commissie Historie In de Bibliotheek (waarin het Streekmuseum Hoeksche Waard, Erfgoedcentrum DiEP, Historische Vereniging s Gravendeel, Historische Vereniging Oud-Beijerland en Historische Vereniging Het Land van Strijen participeerden) en werkte nauw samen met o.a. Restaurant Pinokkio, Senia en het Bram Roza Festival. Een overzicht van alle activiteiten is opgenomen in bijlage 1. Na de lezingen gaat de bibliotheek altijd in gesprek met de bezoekers om te achterhalen wat zij van de avond vonden en om te vragen naar suggesties voor volgende activiteiten. Dit gebeurt zowel persoonlijk als door middel van een enquête. Aan de hand hiervan is in 2013 coryfee Adriaan van Dis uitgenodigd voor een lezing in onze bibliotheek. Zijn optreden was een enorm succes. De lezingen van schrijver Giphart viel iets minder in de smaak dan wij hadden gehoopt en de lezing van Renate Dorrestein die samen met het Bram Roza Festival is georganiseerd, was daarentegen een groot succes. Uiteraard zijn we altijd blij met de feedback in het gastenboek. In het gastenboek van het literair diner in Strijen was de opmerking Volgend jaar weer? de meest genoemde opmerking. De activiteiten van de historische commissie werden wederom goed bezocht en het onverwachte succes van vorig jaar heeft zich doorgezet ondanks dat bezoekers dit jaar entree moesten betalen vanwege het stopzetten van de provinciale subsidie.

7 7 Maatschappelijk effect 2: Het bevorderen van persoonlijke ontwikkeling en maatschappelijke participatie Beleidsdoelstelling 2.1. Het realiseren van een basisvoorziening voor alle burgers met een laagdrempelige toegang tot pluriforme en onafhankelijke informatie Het realiseren van een goed toegankelijke en op de behoefte van burgers toegesneden collectie van oude en nieuwe media Aantal uitleningen per mediatype en leeftijdsopbouw gebruikersgroep per mediatype Een volledig overzicht van de uitleningen per mediatype is opgenomen in bijlage 2. In de onderstaande grafieken ziet u welke gebruikers verantwoordelijk zijn voor welk gedeelte van de uitleningen gesorteerd naar de 4 belangrijkste mediatypes. dvd's instellingen boeken instellingen stripboeken instellingen tijdschriften instellingen

8 8 klanttevredenheid In 2012 is gestart met Biebpanel. Een digitaal platform waarbij de leden 4 keer per jaar wordt gevraagd mee te denken met de bibliotheek en hun mening te geven. Per onderzoek maakt de bibliotheek een verbeterplan wat ook weer wordt teruggekoppeld naar de panelleden. Deze onderzoeken komen in de plaats van het vierjaarlijks Klanttevredenheidsonderzoek. De bibliotheek is oprecht blij met de keuze voor biebpanel omdat we hiermee de bibliotheek daadwerkelijk beter kunnen laten aansluiten op de wensen van onze klant. Tevens kunnen wij onze bibliotheek vergelijken met andere bibliotheken. Alle resultaten zijn na te lezen op de website. Onderwerpen dit jaar waren: Activiteiten, Personeel van de bibliotheek, Imago en De toekomst van de bibliotheek. Naar aanleiding van de onderzoeksresultaten hebben we o.a. de presentaties in de bibliotheek aangepast en organiseren we rondleidingen voor de klant. toegang tot digitale informatiebronnen Alle bezoekers van de bibliotheek hebben gratis toegang tot de digitale bestanden die via bibliotheek.nl worden aangeboden in de bibliotheek, zoals krantenbank, consumentbond en databestanden. Daarnaast is een aantal relevante sites gratis toegankelijk voor bibliotheekbezoekers. Denk hierbij aan gemeentewebsites, OV-informatie en informatie van de Rijksoverheid. Leden van de bibliotheek maken gratis gebruik van internet in de bibliotheek en hebben daarmee gratis toegang tot al de door hen gewenste informatie. Sinds dit jaar is in alle voorzieningen gratis toegang tot het WiFi-netwerk. deelname aan bibliotheek.nl en andere landelijke bibliotheekdiensten: toegang tot minimaal tien data bestanden De bibliotheek stelt de digitale content van bibliotheek.nl gratis beschikbaar aan alle bezoekers van de bibliotheek. Hieronder vallen: de catalogi van alle Nederlandse bibliotheken, recensies en uittreksels van zowel jeugdromans als romans voor volwassenen, diverse encyclopedieën en almanakken, woordenboeken, landelijke en regionale dagbladen, de Consumentenbond, Centrale Discotheek Rotterdam. De volledige lijst van digitale bestanden is opgenomen in bijlage 3.

9 9 openingstijden (totaal aantal openingstijden blijft gehandhaafd) Er zijn geen wijzigingen in de openingstijden van de bibliotheek. De bibliotheek is in totaal 139 uur per week geopend. De verdeling per gemeente is als volgt: Binnenmaas 57 uur, Cromstrijen 30 uur, Oud- Beijerland 29,5 uur en Strijen 22,5 uur. Een overzicht van de verdeling per voorziening en de openingsuren buiten kantoortijden is opgenomen in bijlage 4. gebruik leestafel (gemiddelde bezetting op gemeentelijk niveau) Door de verkleining van bibliotheken is in een aantal vestigingen ook het aantal zitplaatsen aangepast. Hierdoor is in diverse heringerichte vestigingen de bezetting van de leestafel omhoog gegaan. Gemiddeld maken in de gemeente Binnenmaas per openingsuur 2,1 lezers gebruik van de diverse leestafels en andere zitjes. In de gemeente Cromstrijen is dat gemiddeld 1,9 lezers per openingsuur en in Oud-Beijerland ligt het gemiddelde na het aanpassen van het aantal zitplaatsen op 6,3 lezers per openingsuur. Tenslotte is de bezetting in Strijen 2,5 lezers De bibliotheek draagt bij aan cultuurspreiding en participatie door samenwerking met lokale en provinciale culturele organisaties en ondernemers aantal en aard van samenwerkingsactiviteiten (minimaal 3 samenwerkingsverbanden op cultureel gebied) Cultuur met Kwaliteit (CmK) De Bibliotheek Hoeksche Waard zorgt als penvoerder van het project Cultuur met Kwaliteit dat het cultureel onderwijsaanbod met kwaliteit binnen het curriculum van het primair onderwijs verankerd wordt middels onderwijsontwikkeling, nauwe samenwerking met het primair onderwijs en culturele instellingen. Het plan Cultuureducatie met Kwaliteit (CmK) is opgesteld op basis van ideeën en vragen uit de praktijk. Het CmK plan voldoet aan de voorwaarden van het Fonds Cultuurparticipatie en wordt door de vijf gemeenten uit de Hoeksche Waard ondersteund. Het CmK plan draagt bij aan de borging van cultuureducatie met kwaliteit binnen het primair onderwijs middels een doorlopende leerlijn. De hoofdlijnen bestaan uit: 1. Kwaliteit- referentiekader, bestaande uit onderwijsaanbod in de Hoeksche Waard op de doorlopende leerlijn 2. Deskundigheidsbevorderende activiteiten voor docenten van cultuureducatie 3. Regionale cultuureducatie kennisdelingsbijeenkomsten Middels het CmK plan willen de vijf gemeenten uit de Hoeksche Waard het primair onderwijs ondersteuning bieden bij cultuureducatie binnen het primair onderwijs. Het CmK plan is onderdeel van de vijf gemeenten in de Hoeksche Waard en wordt uitgevoerd door de Bibliotheek Hoeksche

10 10 Waard in samenwerking met de cultuurnetwerker Hoeksche Waard, culturele stichtingen/verenigingen en het primair onderwijs. Het plan CmK en de uitvoering ervan wordt mogelijk gemaakt door het Fonds voor Cultuurparticipatie en de vijf gemeenten uit de Hoeksche Waard. CmK is gehuisvest in de Bibliotheek Numansdorp. Literaire diners In restaurant Pinokkio heeft de bibliotheek een betrouwbare partner gevonden voor de organisatie van literaire en culturele activiteiten. Al jaren organiseren wij samen een Literair diner voor volwassen. Dit jaar werd er voor de vierde keer een literair diner voor kinderen georganiseerd. (met dank aan de heer De Jong van AH Strijen). Historie in de Bibliotheek De subsidies van de provincie zijn inmiddels stopgezet maar de samenwerking en het activiteitenprogramma gaan door en zijn opgenomen in de exploitatie van de bibliotheek. Nieuwe ontwikkelingen De bibliotheek is in 2013 een aantal samenwerkingsprojecten gestart die in 2014 worden uitgerold: - Het Leesterras met Stichting Pameijer, - Verhuizing van de Bibliotheek Heinenoord naar het Streekmuseum Hoeksche Waard, - Samenwerkingsovereenkomst BoekStart in de Kinderopvang met 3 organisaties voor kinderopvang, - Samenwerkingsovereenkomst met Careyn Thuiszorg en de Bibliotheek in Beweging - Pilot met de Regionale Sociale Dienst om hun cliënten te helpen hun basisvaardigheden op het gebied van omgaan met geld, rekenen, taal en werk te verbeteren. kwalitatieve rapportage over het resultaat van de samenwerkingsactiviteiten Alle activiteiten worden jaarlijks geëvalueerd en beoordeeld en op basis hiervan wordt besloten of de samenwerking wordt voortgezet. De jarenlange samenwerking met restaurant Pinokkio wordt ook in 2014 voortgezet. In samenwerking met een viertal historische verenigingen (Historische Vereniging Oud-Beijerland, Oudheidkundige Vereniging Het Land van Strijen, Historische Vereniging s-gravendeel, Stichting Archeologie Hoeksche Waard en incidenteel Stichting Oud Puttershoek) en het Streekmuseum Hoeksche Waard stelde de Bibliotheek Hoeksche Waard een lokaal historisch activiteitenprogramma samen. Vier maal per jaar komt een activiteitencommissie samen om lezingen en tentoonstellingen te programmeren in de bibliotheek. De aantallen bezoekers en de reacties van het publiek naderhand (aan de hand van evaluatieformulieren) en ook het enthousiasme vanuit de verenigingen, laten zien dat deze Hoeksche Waard gerichte activiteiten beantwoorden aan een duidelijke behoefte. Voor het tweede achtereenvolgende jaar is in partnerschap met het Bram Roza Festival een landelijk bekende schrijver uitgenodigd. Met ruim 50% meer bezoekers dan het voorgaande jaar, hebben De Bibliotheek Hoeksche Waard en het Bram Roza Festival hiermee succes geoogst. Na evaluatie met het bestuur van het Bram Roza Festival is besloten deze vruchtbare samenwerking ook in 2014 voort te zetten.

11 Het gericht bevorderen van samenwerking van peuterspeelzalen, kinderopvang en onderwijs met culturele organisaties het aantal kinderen betrokken bij de activiteiten De bibliotheek organiseerde in 2013, naast alle activiteiten voor het onderwijs die bij onderstaande resultaatindicator worden genoemd, in totaal 15 activiteiten die door 926 kinderen werden bezocht. Een overzicht van alle activiteiten is opgenomen in bijlage 1. het aantal afgelegde groepsbezoeken : 507 groepsbezoeken In 2013 bezochten 283 groepen (6.720 leerlingen) de bibliotheek om met de klas boeken te ruilen en 224 groepen (5329 leerlingen) kwamen naar de bibliotheek voor een groepsbezoek. Het totaal aan leerlingen dat met de klas boeken kwam ruilen is gestegen terwijl het aantal klassen iets is gedaald. De groepen waren over het algemeen iets groter dan in Gemeente Binnenmaas Cromstrijen Oud-Beijerland Strijen Klassikaal ruilen 110 groepen 2345 leerlingen 56 groepen 1574 leerlingen 56 groepen 1324 leerlingen 61 groepen 1477 leerlingen Groepsbezoeken 82 groepen 1881 leerlingen 48 groepen 1207 leerlingen 80 groepen 1874 leerlingen 14 groepen 367 leerlingen Totaal Klassikaal ruilen 292 groepen 6554 leerlingen 283 groepen 6720 leerlingen Groepsbezoeken 192 groepen 4791 leerlingen 224 groepen 5329 leerlingen indicator: kwalitatieve rapportage over het resultaat van de samenwerkingsactiviteiten De bibliotheek voert jaarlijks gesprekken met leerkrachten en directeuren Primair Onderwijs over het aanbod. De bibliotheek past het aanbod Primair Onderwijs binnen de kaders van haar visie aan de wensen van het onderwijs aan. Er is veel energie gestoken in het opzetten van leesbevorderende activiteiten in de kinderopvang. Dit heeft geresulteerd in het samenwerkingsverband BoekStart in de Kinderopvang waarbij de bibliotheek en 5 organisaties voor kinderopvang samen zorgdragen voor een rijke en stimulerende leesomgeving voor kinderen van 0-4 jaar. Waarbij voorlezen en leesbevordering een vaste plek krijgt in de kinderopvang bijvoorbeeld d.m.v. een voorleesplan. De bibliotheek verzorgt deskundigheidsbevordering interactief voorlezen voor alle pedagogische medewerkers, ondersteunt de voorleescoördinator en zorgt

12 12 voor een aantrekkelijke leesplek in de kinderopvang inclusief een startcollectie met geschikte boekjes. Ouders worden erbij betrokken, zodat er ook thuis meer voorgelezen wordt en zij bekend worden gemaakt met de mogelijkheden van de bibliotheek. Beleidsdoelstelling 2.2. Actieve en passieve deelname aan kunst en cultuur voor iedere burger bereikbaar maken Het stimuleren van cultuureducatie voor alle burgers Het aantal burgers dat deelneemt aan vormen van cultuureducatie waarbij de bibliotheek is betrokken De bibliotheek organiseerde dit jaar in totaal 28 activiteiten (871 deelnemers) voor volwassen en 5 activiteiten (320 deelnemers) voor kinderen met cultuureducatie als belangrijkste component. Projecten voor het Primair Onderwijs en exposities van lokale kunstenaars zijn hierbij niet meegeteld. Een overzicht van alle activiteiten is opgenomen in bijlage 1. Daarnaast zorgt de Bibliotheek Hoeksche Waard als penvoerder van het project Cultuur met Kwaliteit dat het cultureel onderwijs aanbod met kwaliteit binnen het curriculum van het primair onderwijs verankerd wordt middels onderwijsontwikkeling, nauwe samenwerking met het primair onderwijs en culturele instellingen. de aard van de activiteiten De bibliotheek organiseert diverse soorten activiteiten op het gebied van cultuureducatie. Van lesmodules voor het primair onderwijs en lezingen van bekende schrijvers, tot het faciliteren van de opzet van leeskringen. Een volledig overzicht van alle activiteiten vindt u in bijlage 1.

13 13 : Het actief promoten van kunst en cultuur het aantal burgers dat wordt bereikt door promotie-activiteiten vanuit de bibliotheek De bibliotheek trok in bezoekers naar de acht locaties en de website; ruim personen van alle leeftijden bezochten een activiteit. Bijna 20 % van de bevolking is lid van de bibliotheek. De website telde bezoekers, er zijn abonnees op de digitale nieuwsbrief, het aantal volgers via Twitter is weer gestegen naar ruim 800 en de Facebook pagina wordt door ruim 260 personen geliked. De bibliotheek verstuurde 57 verschillende persberichten en mededelingen naar de lokale pers (huis aan huis bladen en dagbladen, digitale kranten en websites van samenwerkingspartners en stakeholders). In de bibliotheken en de dorpen werden posters en flyers verspreid. Meer dan 100 personen maakten gebruik van het aantrekkelijke aanbod om hun abonnement op te waarderen naar het uitgebreide bibliotheekabonnement. Honderden ouders zijn op de bibliotheek geattendeerd via Bureau Jeugd en Gezin, de kinderdagverblijven en peuterspeelzalen. Via de actie BoekStart kregen 943 gezinnen met een pasgeboren baby een brief van de gemeente waarmee hun baby gratis lid kon worden van de bibliotheek. 40% van de aangeschreven gezinnen heeft gebruik gemaakt van dit aanbod. Hoeveel inwoners we precies hebben bereikt in ons werkgebied is moeilijk uit te zoeken. Maar dat het er veel waren moge duidelijk worden uit bovenstaande opsomming. Het aantal en aard van de te organiseren activiteiten De bibliotheek organiseerde in lezingen, workshops en voorstellingen. In de vestigingen zijn in totaal 82 exposities gerealiseerd in de bibliotheek door derden. Daarnaast attendeert en inspireert de bibliotheek haar bezoekers met thematafels waarop een gedeelte van de bibliotheekcollectie is gepresenteerd. Het aantal thematafels hangt samen met de grootte en het serviceniveau van de voorziening.

14 14 Maatschappelijk effect 3: Vergroten culturele verrijking Beleidsdoelstelling 3.1. Bevorderen van de deelname van burgers en jongeren aan activiteiten gericht op culturele en recreatieve ontplooiing Toename van de deelname aan activiteiten en het gebruik van voorzieningen aantal ingeschreven gebruikers Het aantal leden is momenteel Dat is minder dan het jaar daarvoor maar nog steeds is 20% van de bevolking lid van de bibliotheek. Gemiddeld is in Nederland 23,7% van de bevolking lid van de bibliotheek (bron Sectorinstituut Openbare Bibliotheken). Zowel lokaal als landelijk zien we dat het percentage bibliotheekleden daalt. Een volledig overzicht van de opbouw van leden is opgenomen in bijlage 5. minimaal 24 leesbevorderings- activiteiten voor alle leeftijden Naast alle leesbevorderingsactiviteiten voor het onderwijs (zie resultaatindicator 2.1.3) organiseerde de bibliotheek lezingen van bekende schrijvers, faciliteerde en bevorderde het opzetten van leeskringen, deelde duizenden gratis boeken uit tijdens Nederland Leest (niet meegeteld). In totaal 17 activiteiten met 728 deelnemers. Een overzicht van alle activiteiten is opgenomen in bijlage 1. aantal uitleningen op gemeentelijk niveau die in vergelijking tot de landelijke trend van fluctuaties maximaal 5% afwijken Gemiddeld lenen de Nederlandse bibliotheekleden 26 boeken en andere materialen per abonnement. (Bron: Sectorinstituut Openbare Bibliotheken). Dit betekent dat de Bibliotheek Hoeksche Waard met leden minimaal uitleningen moet realiseren. Met uitleningen (ruim 36 uitleningen per abonnee) in 2013 voldoen we hier ruimschoots aan. Een overzicht van statistische gegevens 2012 en 2013 is opgenomen in bijlage 4.

15 Burgers en jeugd maken kennis met en nemen deel aan kunst en cultuur aantal deelnemers per activiteit en aantal activiteiten kunst en cultuur Aan de 32 activiteiten namen 1191 personen deel van alle leeftijden. De activiteiten liepen uiteen van een lezing van Renate Dorrestein op het Bram Roza Festival tot een lezing over het ontstaan van de Hoeksche Waard. En van een poëzieworkshop tot een concert door een jeugdorkest. Beleidsdoelstelling 3.2. Burgers beschikken over een vrije en onbeperkte toegang tot kennis, wetenschap, cultuur en informatie/literatuur De bibliotheek biedt een pakket aan dienstverlening gericht op kennis en informatie, ontwikkeling en educatie en lezen en literatuur aantal bezoekers bibliotheek en website bibliotheek In 2013 brachten personen een bezoek aan de voorzieningen van de bibliotheken. De bibliotheek is vrij toegankelijk voor iedereen. Ook mensen die geen lid zijn van de bibliotheek kunnen tijdens openingstijden terecht in de bibliotheek en gebruik maken van alle faciliteiten en kunnen meedoen aan activiteiten. In alle vestigingen zijn medewerkers aanwezig om de bezoekers te helpen waar nodig. Voor wie niet naar de bibliotheek kan komen is er de Bibliotheek in Beweging: een pakket aan diensten voor mensen die niet in staat zijn naar de bibliotheek te komen zoals een Mobiel UitleenPunt in een zorgcentrum tot vrijwilligers die boeken aan huis bezorgen en een praatje maken. Ook biedt de bibliotheek steeds meer (gemaks)diensten aan die 24 uur per dag beschikbaar zijn. Denk hierbij aan de Vakantiebieb, een app met voor iedereen beschikbare e-books die kunnen worden gelezen in de vakantieperiodes, App de bibliotheek waarmee vanaf elk adres o.a. boeken kunnen worden verlengd en gereserveerd. Het aantal gebruikers van deze diensten wordt momenteel niet meegeteld met het aantal bibliotheekbezoekers. In 2013 is de website vernieuwd en verbeterd. Dit heeft geleid tot een een hoger aantal unieke bezoekers en een lager aantal kliks. Met andere woorden: de bezoekers van onze website vinden hun weg beter en sneller. In 2012 telden we unieke bezoekers en in 2013 veel meer, namelijk

16 Het helpen voorkomen van schooluitval bij jongeren en hierdoor het mede ontwikkelen tot informatievaardige burgers bereik doelgroep 8 12 jaar Skoolzone Vanwege teruglopende bezoekersaantallen in de Hoeksche Waard en een aantal omliggende bibliotheken is de fysieke Skoolzone, in overleg met de gemeentes, in augustus 2012 vervangen door een digitale Skoolzone. De digitale Skoolzone is ontwikkeld samen met Bibliotheek Zuid-Hollandse Delta en Bibliotheek Zuid-Holland Zuid-Oost en bestaat uit een website, gratis kennismakingslessen op school en facultatieve verdiepingslessen. Het doel van digitale Skoolzone is het gericht helpen van kinderen in het primair onderwijs met het zoeken, selecteren en presenteren van informatie. Alle leerlingen van alle groepen 6 krijgen de mogelijkheid deel te nemen aan een introduktieles Skoolzone De bibliotheek biedt sinds dit jaar alle groepen 6 een gratis introduktieles Skoolzone aan. Tijdens deze les maken leerlingen kennis met waar ze met behulp van een 7 stappenplan zelf hun werkstuk of spreekbeurt kunnen maken. Aan het eind van het bezoek geven de kinderen in groepjes een korte presentatie aan hun klasgenoten. Na deze les weten de kinderen hoe ze een werkstuk kunnen maken met behulp van de bijbehorende website. Ze kunnen hier thuis aan verder werken. Tot nu toe namen 45 groepen (1060 leerlingen) deel aan deze introduktieles. Na de Skoolzone introduktieles kunnen de scholen verdiepingslessen afnemen waarin de bibliotheek samen met de school dieper ingaat op de materie. Afgelopen schooljaar heeft één school gebruik gemaakt van dit aanbod Stimuleren van de zelfredzaamheid door vergroten taal- en informatievaardigheid bij achterstandsgroepen Type dienstverlening toegespitst op doelgroepen laaggeletterdheid. Minimaal 1 binnen een gemeente. Elke bibliotheekvoorziening beschikt over een Makkelijk Lezen Plein (MLP) en biedt diverse programma s aan het onderwijs én aan ouders. In elke gemeente is minimaal 1 Makkelijk Lezen Plein (Binnenmaas: 4, Cromstrijen: 2, Oud-Beijerland: 1, Strijen: 1). Uitgangspunt van de MLP s is frontale presentatie. Inmiddels presenteert de bibliotheek bijna de hele collectie op deze wijze. In Oud-Beijerland staat een 4you! collectie voor laaggeletterde scholieren. Vanwege de regionale functie van Oud-Beijerland en de

17 17 aanwezigheid van middelbare scholen is er voor gekozen deze voorziening in de bibliotheek Oud-Beijerland te exploiteren. In overleg met de Regionale Sociale Dienst is besloten dat de collectie Lees&Schrijf voor laaggeletterde volwassenen beter tot zijn recht zou kunnen komen op een andere locatie in de Hoeksche Waard dan de bibliotheek. Naar een goede plek wordt nog gezocht. De bibliotheek heeft een subsidie toegekend gekregen om de toegankelijkheid van de bibliotheek voor laaggeletterden te verbeteren door beter gebruik van visuals en signing. Speciaal voor (ouders van) deze doelgroepen organiseren we activiteiten. Dit jaar was dat een lezing voor ouders van basisschoolleerlingen in samenwerking met Balans. Sinds 2011 is de bibliotheek in het bezit van het Nationaal Keurmerk Mediawijsheid en beschikt over gecertificeerde mediacoaches. Hierbij is ook speciaal aandacht voor laaggeletterden. Samen met de Regionale Sociale Dienst is in Puttershoek een pilot van start gegaan om de basisvaardigheden van klanten voor wat betreft geld, rekenen, taal en werk te verbeteren door middel van het programma oefenen.nl Stimuleren van de zelfredzaamheid door vergroten van taal- en informatievaardigheid en mediawijsheid bij kinderen tot 12 jaar. 90% van het aantal scholen maakt gebruik van het schoolabonnement. Ons werkgebied telt 39 instellingen voor Primair Onderwijs waarvan er 36 (= 92%) diensten van de bibliotheek afnemen. aantal groepsbezoeken scholen (minimaal 180). In 2013 bezochten 283 groepen (6.720 kinderen) de bibliotheek om met de klas boeken te ruilen in de bibliotheek en 224 groepen (5329 kinderen) kwamen naar de bibliotheek voor een groepsbezoek. Tijdens de nationale voorleesdagen zijn voorleesmanden op basisscholen, kinderdagverblijven en peuterspeelzalen uitgedeeld aan peuter-en kleutergroepen. Sinds 2011 is de bibliotheek in het bezit van het Nationaal Keurmerk Mediawijsheid en beschikt over gecertificeerde mediacoaches. Mediawijsheid is verwerkt in alle groepsbezoeken en lesmodules.

18 Bijlage 1: Overzicht van activiteiten Activiteiten GR HN ML PH Oud- Binnenmaas strijen Crom- ND KW Beijerland Strijen Totaal Samenwerkingspartners Exposities (82X) * bezoekers niet apart geteld Tabletcafé (33X) Voorleesmarathon Kunst van Lezen Jongerendebat Gemeenten en Hoeksch Lyceum Leeskring (3X) Senia Literair diner Restaurant Pinokkio Literair diner 4kids Restaurant Pinokkio Cursus 7Dingen (3X) ProBiblio Workshop Facebook Workshop Online Ladies Game Night Voorleeswedstrijd (2X) Literaire Lezing (3X) Bram Roza Festival Leeshulpmiddelen informatiemiddag Visio BoekStart workshops (6x) CJG Kunst van Lezen Film voor BSO kinderen BSO Poëzieworkshop BSO Kinderboekenweekconcerten ToBe Bazuin Makkelijk Lezen activiteiten Balans Lezing erven & schenken Rondleidingen (4X) Historie In de Bibliotheek Historische Verenigingen activiteiten (25X) DIep Klassikaal Ruilen(283X) Groepsbezoeken (224X) Totaal Diverse activiteiten, diensten en producten leveren een bijdrage aan meerdere maatschappelijke effecten en/of beleidsdoelstellingen en kunnen derhalve bij meerdere resultaatindicatoren worden genoemd.

19 19 Bijlage 2: Overzicht van de uitleningen per media type Bibliotheek CD / AVM Diversen DVD / video Gesproken boek Groot-letter boek Jeugd fictie Jeugd non fictie Prentenboek Tijdschrift Volwassen fictie Volwassen non fictie Totaal s-gravendeel Heinenoord Mijnsheerenland Puttershoek Gemeente Binnenmaas Numansdorp Klaaswaal Gemeente Cromstrijen Gemeente Oud Beijerland Gemeente Strijen Totaal

20 20 Bijlage 3: Basispakket digitale content 2013 Via gezamenlijke overeenkomsten met verschillende leveranciers biedt de Bibliotheek Hoeksche Waard een basispakket digitale content aan dat op de PC s in de bibliotheek kan worden geraadpleegd. Daarnaast is een aantal websites, zoals de websites van de gemeenten in de Hoeksche Waard, gratis beschikbaar voor alle bezoekers van de bibliotheek. Catalogi OCLC PICA Publiekwijzer (met o.a. PiCarta, WSF 13 onder 1 knop, Nederlandse Centrale Catalogus, Online Contents en Online Contents NL) Extra documentatie over boeken NBD/Biblion Meer over Media Recensies NBD/Biblion LiteRom, LiteRom Wereldliteratuur, JeugdLiteRom Onderwijs en sociaal juridische encyclopedie NBD/Biblion UittrekselBank UittrekselBank Jeugd Actuele Documentatiebank Digitale Grote Almanak E-books Public Library Online Naast de rechtenvrije e-books, zie hierboven, worden in 2013 ook e-books van uitgevers beschikbaar gesteld. Deze 300 boeken (waarvan 50 Engelstalig) voor volwassenen en kinderen kunnen via streaming worden geraadpleegd op smartphone, tablet en PC.

21 21 Taalbevordering Edia - Slimme Nieuwslezer NT Bibliotheekleden kunnen vanaf medio februari 2012 een activeringscode (token) verkrijgen waarmee een persoonlijk account geactiveerd kan worden. Deze account kan ook thuis geraadpleegd worden. Laaggeletterdheid ETV Oefenen.nl Bibliotheekleden en bezoekers krijgen van de bibliotheek onbeperkt toegang tot oefenen.nl. Woordenboeken Van Dale Woordenboeken (Nederlands, Engels, Duits, Frans en Spaans) Consumenteninformatie Consumentenbond Toegang tot besloten informatie op de site van de Consumentenbond (dagelijkse updates). Krantenbank LexisNexis de Volkskrant (archief vanaf ) NRC Handelsblad (archief vanaf ) Trouw (archief vanaf ) Het Parool (archief vanaf ) Algemeen Dagblad (archief vanaf ) Het Financieel Dagblad (archief vanaf ) ANP De Telegraaf (archief vanaf ) Muziek CDR in samenwerking met Bibliotheek.nl Muziekwebluister : CD s via streaming te beluisteren in de bibliotheek. Pilot Streaming muziek thuis te beluisteren door leden van bibliotheken Muziekweb Encyclopedie WinklerPrins Online Jeugd WinklerPrins Online Studie WinklerPrins Online

22 22 Bijlage 4: Kerncijfers 2012/2013 de Bibliotheek Hoeksche Waard s-gravendeel Heinenoord Mijnsheerenl Puttershoek Binnenmaas Klaaswaal Numansdor Cromstrijen Oud-Beijerland Strijen Depot Totaal Inwoners Leden % lid 19% 18% 17% 17% 17% 16% 19% 19% 18% 18% 16% 15% 23% 22% 21% 20% 22% 22% 22% 21% 0% 0% 20% 20% Uitleningen Collectie personeel fte 0,98 0,98 0,69 0,69 0,91 0,91 1,4 1,4 3,98 3,98 1,37 1,37 2,62 2,62 3,99 3,99 5,44 5,44 1,95 1,95 v erdeeld 15,36 15,36 Personeel aantal ov er Vrijwilligers fte 1 1 0,6 0, ,6 1,6 4,2 4,2 1,37 1,37 2,62 2,62 3,99 3,99 5,44 5,44 1,95 1,95 v oorzieningen 15,58 15,58 Vrijwilligers s-gravendeel Heinenoord Mijnsheerenl Puttershoek Binnenmaas Klaaswaal Numansdor Cromstrijen Oud-Beijerland Strijen Website Totaal Openingstijden ,5 29,5 22,5 22,5 24 uur per dag waarvan op zaterdag ,5 2,5 4,5 4, ,5 12,5 waarvan na uur Bezoekers Verklaring daling gebruik internet: in 2013 is de website vernieuwd en daarmee veel overzichtelijker geworden. Dit heeft geresulteerd in minder kliks. Kijken we echter naar het aantal unieke bezoekers, dan zien we dat dit is gestegen van in 2012 naar in Verder zien we dat steeds meer leden gebruik maken van de gemaksdienst App de Bibliotheek via de tablet en smartphone en dat men gebruik maakt van landelijke content. Het gebruik van de website wordt niet meegerekend bij de lokale website.

23 23 Bijlage 5: Opbouw ledenbestand 2012/2013 de Bibliotheek Hoeksche Waard Ledenbestand Bibliotheek 's-gravendeel Heinenoord Klaaswaal Mijnsheerenland Numansdorp Oud Beijerland Puttershoek Strijen Totaal e.o. - Totaal Ledenbestand Bibliotheek 's-gravendeel Heinenoord Klaaswaal Mijnsheerenland Numansdorp Oud Beijerland Puttershoek Strijen Totaal e.o. - Totaal

24 24 Bijlage 6: Aansturingsstructuur Budgetgestuurde Contract Financiering Bibliotheek Beleidsdoelstelling 1.1. Het bevorderen van het ontstaan en behoud van informele netwerken in gemeenten en de dorpen Maatschappelijk effect 1: het bevorderen van sociale samenhang Het aanbod van kunst en cultuur richten op het stimuleren van sociale levendigheid en ontmoeting * aantal deelnemers aan activiteiten die (mede) door de bibliotheek zijn georganiseerd Het in stand houden van een lokale bibliotheekvoorziening die bijdraagt aan de mogelijkheden tot ontspanning en ontmoeting van de burgers *aantal activiteiten gericht op ontspanning en ontmoeting waaraan de bibliotheek heeft bijgedragen *aantal bezoekers aan die activiteiten *faciliteiten die worden geboden ten behoeve van ontspanning en ontmoeting Er is een gericht aanbod ter bevordering van cultuurparticipatie en educatie, bereikbaar voor alle inwoners van de dorpen * aard, omvang en bereikbaarheid van het aanbod in de gemeente * aantal georganiseerde culturele activiteiten * de mate waarin inwoners gebruik maken van het aanbod * tevredenheid van inwoners over het aanbod

25 Maatschappelijk effect 2: het bevorderen van persoonlijke ontwikkeling en maatschappelijke participatie Beleidsdoelstelling Het realiseren van een Het realiseren van een goed De bibliotheek draagt bij aan Het gericht bevorderen van samenwerking van basisvoorziening voor alle burgers met een laagdrempelige toegang tot toegankelijke en op de behoefte van burgers toegesneden collecties cultuurspreiding en participatie door samenwerking met lokale en provinciale peuterspeelzalen, kinderopvang en onderwijs met culturele organisaties pluriforme en onafhankelijke informatie van oude en nieuwe media culturele organisaties en ondernemers * aantal uitleningen per Mediatype * leeftijdsopbouw gebruikersgroep per mediatype * klanttevredenheid * toegang tot digitale Informatiebronnen * deelname aan bibliotheek.nl en andere landelijke bibliotheekdiensten: toegang tot minimaal 10 databestanden * openingstijden (totaal aantal openingstijden blijft gehandhaafd * gebruik leestafel (gemiddelde bezetting op gemeentelijk niveau) * aantal en aard van samenwerkingsactiviteiten (minimaal 3 samenwerkingsverbanden op cultureel gebied) * kwalitatieve rapportage over het resultaat van de samenwerkingsactiviteiten * het aantal kinderen betrokken bij de activiteiten * het aantal afgelegde groepsbezoeken * kwalitatieve rapportage over het resultaat van de samenwerkingsactiviteiten 2.2. Actieve en passieve deelname aan kunst en cultuur voor iedere burger bereikbaar maken Het stimuleren van cultuureducatie voor alle burgers * het aantal burgers dat deelneemt aan vormen van cultuureducatie waarbij de bibliotheek is betrokken * de aard van de activiteiten Het actief promoten van kunst en cultuur * het aantal burgers dat wordt bereikt door promotieactiviteiten vanuit de bibliotheek * het aantal en aard van de te organiseren activiteiten

26 Beleidsdoelstelling 3.1. Bevorderen van de deelname van burgers en jongeren aan activiteiten gericht op culturele en recreatieve ontplooiing 3.2. Burgers in Binnenmaas beschikken over een vrije en onbeperkte toegang tot kennis, wetenschap, cultuur en informatie/literatuur Maatschappelijk effect 3: vergroten culturele verrijking Toename van de deelname aan Burgers en jeugd maken kennis met en activiteiten en het gebruik van nemen deel aan kunst en cultuur voorzieningen * aantal ingeschreven gebruikers * aantal leesbevorderingsactiviteiten voor alle leeftijden (minimaal 24) * aantal uitleningen op gemeentelijk niveau die in vergelijking tot de landelijke trend van fluctuaties maximaal 5 % afwijken De bibliotheek biedt een pakket aan dienstverlening gericht op kennis en informatie, ontwikkeling en educatie en lezen en literatuur * aantal deelnemers per activiteit * aantal activiteiten kunst en cultuur Het helpen voorkomen van schooluitval bij jongeren en hierdoor het mede ontwikkelen tot informatievaardige burgers Stimuleren van de zelfredzaamheid door vergroten taal- en informatievaardigheid bij achterstandsgroepen * aantal bezoekers bibliotheek en website bibliotheek Stimuleren van de zelfredzaamheid door vergroten van taal- en informatievaardigheid en mediawijsheid bij kinderen tot 12 jaar * 90 % van het aantal scholen maakt gebruik van het schoolabonnement * aantal groepsbezoeken scholen (minimaal 180) * alle leerlingen van alle groepen 6 krijgen de mogelijkheid deel te nemen aan een introduktieles * type dienstverlening toegespitst op doelgroepen laaggeletterdheid. Minimaal 1 binnen een gemeente