Bestuursprogramma

Transcriptie

1 gc_bestuursprogramma_voor-achter.indd :01:23

2 Inleiding Eind 2008 kwamen wereldwijd banken in de problemen. Banken onderling leenden elkaar geen geld meer. Dit schaadde het vertrouwen in het financiële systeem zodanig ernstig, dat bedrijven en particulieren aanzienlijk minder uitgaven deden. Om er voor te zorgen dat de terugval van de economie beperkt zou blijven, investeerde de overheid extra geld zonder dat daar belastinginkomsten tegenover stonden. Hierdoor is de staatsschuld sterk opgelopen. Door de toename van de staatsschuld en de afname van de belastinginkomsten is er een gat geslagen in de overheidsfinanciën. Om het gat te dichten, heeft het Kabinet aangekondigd een pakket aan bezuinigingsmaatregelen door te voeren tot 18 miljard. Eén van de te verwachten maatregelen, is het toepassen van een korting op het gemeentefonds met een bedrag van 1,8 miljard. Omgerekend betekent dit voor de gemeente Coevorden 3,4 miljoen minder inkomsten vanuit het gemeentefonds. Naast de te verwachten korting op het gemeentefonds zijn er meer ontwikkelingen die invloed hebben op de financiële situatie van de gemeente. Als gevolg van de economische crisis doen meer mensen een beroep op de bijstand en de bijzondere bijstand. Hierdoor neemt het beroep op de schuldhulpverlening toe. De klappen die in de bouwsector vallen als gevolg van de economische crisis, hebben direct effect op andere gemeentelijke inkomsten. De verkoop van bouwkavels is sterk teruggevallen. Daarmee daalt ook het aantal bouwvergunningen, wat fors lagere inkomsten aan bouwleges betekent. Vervolgens heeft Coevorden in toenemende mate te maken met een vergrijzing van het inwonersbestand. De gemeente Coevorden merkt duidelijk de gevolgen daarvan, bijvoorbeeld in een toename van een beroep op de Wmo-voorzieningen, zoals hulp bij het huishouden. De korting op het gemeentefonds, de financiële gevolgen van de economische crisis en de vergrijzing kunnen leiden tot een tekort van 3,7 miljoen in 2011, oplopend tot 6,8 miljoen in het jaar Coevorden bevindt zich daardoor in een financieel precaire en complexe situatie. Verder voortgaan op de huidige voet is onverantwoord en onaanvaardbaar. 1

3 Bezuinigingen Duidelijk is dat de financiële ruimte ons dwingt ambities en het bestaande voorzieningenniveau bij te stellen. In juni 2010 hebben wij daarom het visiedocument Behoedzaam doorwerken opgesteld. In het bestuursprogramma zijn bij de diverse programma s dan ook verschillende bezuinigingsmaatregelen aangegeven. Hieronder de voornaamste maatregelen: - Subsidies o Het totale subsidievolume voor de grote instellingen (Bibliotheek, CQ, AMW en Welzijn 2000) met minimaal 25% afbouwen; o Vanaf 2012 versoberen en heroverwegen van het huidige subsidiebeleid; o Stoppen met ontwikkelingssamenwerking. - Sociale domein o Aanscherpen indicatiestelling hulp bij het huishouden (Wmo); o De inkomensgrens om in aanmerking te komen voor bijzondere bijstand wordt verlaagd van 120% naar 110% van de bijstandsnorm; o Vanaf 2013 versoberen van het cultuurbeleid. - Voorzieningen en accommodaties; o Versoberen en privatiseren voorzieningen en accommodaties; o Structureel verhogen van de huurtarieven. - Tarieven o Vanaf 2011 doorvoeren van extra verhoging van de OZB met 2%; o Kostendekkend maken leges, riool- en afvalstoffenheffing. - Bedrijfsvoering o Het aantal formatieplaatsen terugbrengen; o Invoeren van een flexibel werkconcept; o Aanbesteden groenbeheer en energie; o Realiseren van efficiency door samenwerking. Perspectief Ondanks minder financiële armslag willen wij Coevorden wel perspectief blijven bieden voor de toekomst. Naast dat wij doorwerken aan een aantal bestaande ontwikkelingen (RSP, Centrumplan) vertaalt dit zich in een drietal speerpunten: inzet op werkgelegenheid, de zorg voor de kwetsbare groepen en het vormgeven van een nieuw samenspel tussen burger en overheid. - Werkgelegenheid Investeren in het behoud en het creëren van werkgelegenheid blijft van belang gezien de toenemende werkloosheid en de relatief zwakke sociaaleconomische structuur in Zuidoost-Drenthe. Investeringen in de bereikbaarheid van de stad Coevorden zijn van belang voor de versterking van het vestigingsklimaat voor het bedrijfsleven. De gemeente blijft streven naar verdubbeling van de N34 en de aanleg van een zuidelijke ontsluitingsweg om de bereikbaarheid van de bedrijventerreinen ten zuiden van de stad te waarborgen. De toegankelijkheid van deze bedrijventerreinen via het spoor kan met behulp van de RSP-middelen sterk verbeteren. 2

4 In veel gevallen is werk de sleutel tot een actieve deelname in de samenleving. Betaald werk biedt inkomen, biedt gevoel van eigenwaarde en stimuleert integratie en emancipatie. Inwoners die afhankelijk worden van een uitkering begeleiden wij zo spoedig mogelijk naar een nieuwe baan. Met het oog op de vermindering van de rijksbijdragen voor dit doel willen wij de beschikbare middelen effectiever en efficiënter inzetten. De Bentheimer krijgt in dit verband een herkenbare positie in de gemeente Coevorden. Verdere professionalisering van de Bentheimer in deze bestuursperiode draagt bij aan verbetering van integratie en werkgelegenheid. - Kwetsbare groepen Bepaalde groepen in onze samenleving zijn kwetsbaar en afhankelijk van de overheid. In het bijzonder hechten wij aan goede zorg voor de jeugd. Als belangrijke voorziening voor (kwetsbare) jongeren is in 2010 de voorloper van het Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG) in Coevorden geopend. Deze voorziening is in 2012 volledig operationeel en uitgebouwd tot een sluitend netwerk van informatie, advies, opvang en begeleiding van jongeren en hun ouders. Ook het gemeentelijk onderwijsachterstandenbeleid blijft gericht op ondersteuning van de voor- en vroegschoolse educatie (VVE). Het doel is zoveel mogelijk jongeren een startkwalificatie voor de arbeidsmarkt te laten behalen. Tot slot richt wordt in deze bestuursperiode de organisatie zodanig ingericht dat we adequaat schuldhulp kunnen verlenen. De gemeente gaat nauw samenwerken met de maatschappelijke organisaties in onze gemeente om een sluitend netwerk te realiseren. Burgers met een schuldenproblematiek worden snel en doelgericht geholpen. - Nieuw samenspel burger en overheid De rol en de positie van de burger in het openbaar bestuur verandert. Burgers willen betrokken zijn bij hun woon- en leefomgeving en komen zelf meer in actie. Dit betekent voor de focus van de gemeente dat deze nog sterker van aanbodgericht naar vraaggericht gaat transformeren. Deze bestuursperiode wordt benut voor het vinden van nieuwe wegen om burgers te betrekken bij het maken van gemeentelijke plannen, of hen zelf te laten meebeslissen. In zijn algemeenheid geldt als uitgangspunt: de gemeente doet een groter beroep op de zelfredzaamheid en het zelforganiserend vermogen van de samenleving. Dat geldt zowel voor burgers als voor maatschappelijke organisaties. 3

5 Tot slot Duidelijk is dat de komende periode in het teken staat van een fundamentele herbezinning op taken en ambities. Uiteraard hebben de diverse bezuinigingsmaatregelen grote gevolgen voor inwoners, bedrijven en maatschappelijke organisaties. Dat is pijnlijk, maar gelet op de huidige financiële situatie onvermijdelijk. Wij hebben echter de overtuiging dat de gemaakte keuzes de gemeente Coevorden weerbaar maken voor de toekomst. De gemeentelijke financiën worden duurzaam op orde gebracht en tegelijkertijd blijven wij doorwerken aan een krachtige en moderne gemeente. Een gemeente die de uitdagingen van nu en de toekomst met vertrouwen tegemoet ziet. Een gemeente waar mensen met trots wonen, werken en een bijdrage aan willen leveren. Coevorden, 12 oktober 2010 College van Burgemeester en Wethouders 4

6 Programma 1. Wonen Doelstelling Actief anticiperen op de verwachte effecten van demografische ontwikkelingen. Behouden en ontwikkelen van een hoogwaardig woonmilieu, versterkt door een stevige sociale structuur met ruimte voor alle doelgroepen. Ontwikkelingen Coevorden krijgt in toenemende mate te maken met de effecten van demografische ontwikkelingen. De bevolking van Coevorden krimpt en vergrijst, wat effecten heeft op de woningbouwbehoefte (aantal en soort) en de behoefte aan Wmo-, welzijns-, sport- en onderwijsvoorzieningen. Actualisering van het woningbouwprogramma voor de hele gemeente is dan ook van belang. Uitgangspunt is het afmaken van bestaande projecten. Nieuwe woningbouw is nog slechts zeer incidenteel mogelijk de komende jaren. Maatregelen - Grondbeleid De economische crisis en de demografische ontwikkelingen vertragen de gronduitgifte voor woningbouw en bedrijventerreinen. Hierdoor staat ons grondbedrijf onder financiële druk. De komende jaren is een maximale inspanning nodig om lopende exploitaties af te wikkelen en gemeentelijke bezittingen, die geen strategisch doel meer hebben, af te stoten. De gemeente heeft relatief veel projecten waarbij in het verleden aanzienlijke verplichtingen zijn aangegaan in de vorm van grondaankopen of overeenkomsten met marktpartijen. Daar zitten enkele risicovolle projecten bij. Projecten waarbij de inspanningen vooral gericht zijn op reductie van een verwacht negatief exploitatieresultaat (Holwert-Zuid, Watering), projecten met een tamelijk onzeker ontwikkelingsperspectief (Polakkers en Molenakkers in Dalen, Manege-Sleen) en projecten waarbij het tempo van afwikkeling sterk afhankelijk is van de vraag hoe snel we weer uit de economische crisis en de crisis op de huizenmarkt zijn (Ossehaar, verkoop bedrijventerreinen / Europark). De uitgangspunten van de nota Stevig in de Grond (2009) blijven de komende jaren de basis voor het grondbeleid. De gemeente is zeer terughoudend bij nieuwe verwervingen. Gelet op de relatief beperkte woningbouwopgave voor de komende jaren, zijn omvangrijke grondaankopen ook niet noodzakelijk. Slechts bij hoge uitzondering zal de gemeente nog optreden als ontwikkelende of risicodragende partij in nieuwe ruimtelijke projecten. -Structuur- en bestemmingsplannen De nieuwe Wet Ruimtelijke Ordening (nwro) uit 2009 verplicht de gemeente Coevorden een structuurvisie voor het gehele grondgebied van de gemeente op te stellen. Wij zijn en blijven hierover in gesprek met de inwoners van onze gemeente. De structuurvisie verwachten wij rond , als kader voor de ruimtelijke ontwikkeling in de komende jaren, vast te stellen. De wet verplicht tevens tot actualisatie van bestaande bestemmingsplannen. 5

7 Bestemmingsplannen mogen niet ouder zijn dan 10 jaar. In de periode tot 2013 moeten wij nog circa 35 bestemmingsplannen actualiseren. Doelen zijn: te komen tot een reductie van het aantal bestemmingsplannen (van 180 tot circa 45) en een vereenvoudiging van de plannen te realiseren. De verwachting is dat we met minder regels toekunnen en er meer ruimte voor de burger ontstaat. -Woonplan De veranderende samenstelling van de bevolking (ontgroening en vergrijzing) heeft niet alleen gevolgen voor aantallen te bouwen woningen, maar ook voor de soort woningen. In 2011 vindt een tussentijdse evaluatie en bijstelling van het gemeentelijk woonplan (2005) plaats. Dan volgt vaststelling van de opgave voor met name ouderenhuisvesting (wonen met zorg en welzijn). Dat doet de gemeente in overleg met de woningbouwcorporaties. De bestaande koepelafspraken met woningbouwcorporatie Domesta worden in 2010/2011 herijkt en geactualiseerd. Dit leidt tot een actuele agenda van samenwerkingsprojecten en afspraken tussen gemeente en Domesta voor de komende jaren. - Herstructurering wijken De herstructurering van de wijk Binnenvree zetten we conform plan door. Voor nieuwe herstructureringsopgaven van wijken in Coevorden, waarbij ook de gemeente als actieve- en risicodragende partij optreedt, zijn in deze bestuursperiode geen mogelijkheden. - Plattelandsontwikkeling De afgelopen jaren zijn door het project Buitengewoon platteland en via de wijk- en dorpenronde diverse initiatieven financieel en met personele inzet ondersteund. De leefbaarheid en het voorzieningenniveau in de dorpen en kernen van onze gemeente is over het algemeen van een goede kwaliteit. Het buitengebied ziet er mooi en aantrekkelijk uit. Een heroverweging van de bestaande projectsubsidies en de personele ondersteuning voor plattelandsontwikkeling is daarmee verantwoord. Recapitulatie maatregelen Evaluatie en bijstelling Woonplan 2005 Vaststelling structuurvisie Actualisatie bestemmingsplannen Afwikkelen van lopende exploitaties (grondbeleid) Actualisatie koepelafspraken Domesta 6

8 Programma 2. Centrum Coevorden Doelstelling Het realiseren van een levendig stadscentrum waar alle inwoners van Coevorden trots op zijn. Verbeteren van het ondernemersklimaat voor de middenstanders in het centrum van Coevorden. Ontwikkelingen Het centrum van Coevorden maakt voor iedereen zichtbaar een metamorfose door. De bastions, het gerestaureerde kasteel, de Weeshuisweide, de nieuwe bruggen, de ontwikkelingen rond de Vlijt, het Hof van Coevorden en de activiteiten rond het BOGAS-terrein zijn daarvan zichtbare bewijzen. Het centrum is nog lang niet af; ook in deze bestuursperiode is nog het nodige te doen. Daarbij blijft het wensbeeld voor de ontwikkeling van het centrum uit 2005 en het daarop gebaseerde beeldkwaliteitsplan toetsingskader voor het handelen van het college. De huidige financiële mogelijkheden van de gemeente, de economische crisis en de stagnatie op de woningmarkt hebben gevolgen voor de uitvoering van het centrumplan. Deze ontwikkelingen dwingen ons voor het centrum van Coevorden scherpe keuzes te maken, waarbij het door de raad vastgestelde financiële kader voor het centrumplan leidend is. Nieuwe ontwikkelingen in het centrum volgen na een reële inschatting van de financiële effecten. Vanwege de noodzaak van risico- en kostenbeheersing is de gemeente terughoudend in actieve participatie in risicodragende (ruimtelijke) ontwikkelingen. Maatregelen - Uitvoering Centrumplan In 2011 presenteert het college een plan voor de herinrichting van markt en haven. Nu al is duidelijk dat hierin geen plaats is voor een ondergrondse parkeergarage. Het Bogas-terrein wordt zo snel als mogelijk bebouwd, en ook de voormalige brandweerkazerne krijgt spoedig een woonfunctie. Het winkelgebied en de markt worden opgeknapt en opnieuw aangekleed. De verbouw en herinrichting van het museum vindt in 2012 plaats. - Betaald Parkeren Invoering van een vorm van betaald parkeren in de binnenstad is verantwoord op het moment dat de kwaliteit van de omgeving zichtbaar verbeterd is en geïnvesteerd is in de kwaliteit van parkeervoorzieningen. De herinrichting van de Boompjesmarkt en de Weeshuisweide worden hierin nadrukkelijk betrokken. In 2011 vindt hierover bestuurlijke besluitvorming plaats, waarna in 2013 de invoering van betaald parkeren kan volgen. Wij verwachten dat een kredietaanvraag nodig is ten behoeve van de investering in de parkeervoorzieningen in de stad. 7

9 - Herinrichting Holwert-Zuid Ook buiten het centrum vindt invulling van het wensbeeld voor het centrum plaats. Zo volgt in deze bestuursperiode sanering van het gebied Holwert- Zuid. De verwachting is dat in 2012 de eerste nieuwbouw in dit gebied gestart kan worden; het tempo van de sanering is hiervoor bepalend. Dit betreft een complexe opgave die een fors beroep zal doen op de financiën. Met behulp van provinciale middelen (RSP) voor ontwikkelen van het stationsgebied kan het wensbeeld voor het Noordwestelijk-deel van het centrum van Coevorden versnelde invulling krijgen. Voor dit gebied streeft de gemeente naar verbetering van infrastructuur, revitalisering van verouderende bedrijventerreinen, een gedeeltelijke oplossing voor de parkeerproblematiek in het centrum en het afmaken van het historische centrum van Coevorden. De attractiviteit en bereikbaarheid van de binnenstad verbetert. Een gebiedsvisie en een haalbaarheidsstudie voor ontwikkeling van de stationsomgeving verschijnt in Hierover gaat de gemeente in gesprek met bewoners en andere belanghebbenden. (zie ook: programma 3 mobiliteit en bereikbaarheid). Recapitulatie maatregelen Vaststellen Gebiedsvisie Stationsomgeving Besluitvorming betaald parkeren Investering in parkeervoorzieningen Invoering betaald parkeren Herinrichting Holwert-Zuid 8

10 Programma 3. Mobiliteit en Bereikbaarheid Doelstelling Verbeteren van de trimodale bereikbaarheid. Versterken van de economische ontwikkelingen van de stad en de regio. Ontwikkelingen De gemeente Coevorden is uniek vanwege haar trimodale bereikbaarheid via weg, spoor en water. Investeringen in de bereikbaarheid van de stad Coevorden zijn van belang voor de versterking van het vestigingsklimaat voor het bedrijfsleven. Verdubbeling van de N34 en de aanleg van een zuidelijke rondweg om de bereikbaarheid van de bedrijventerreinen te verbeteren is noodzakelijk. De inzet van RSP-middelen maken verbetering van de bereikbaarheid van deze bedrijventerreinen per spoor mogelijk. Samen met de provincie zet de gemeente in op realisering van een rechtstreekse toenadering en spoorverbinding van het Europark (de Zuidboog ). Daarmee verbetert naast de spoorse toegankelijkheid van het Europark en de haven ook de aansluiting tussen het Nederlandse- en het Duitse railnet. Daarmee komt een einde aan het rangeren van goederentreinen in het centrum van Coevorden. Dit maakt ook de ontwikkeling van het stationsgebied mogelijk. Maatregelen - RSP(Regionaal Specifiek Pakket) De 28,5 miljoen provinciale middelen voor het RSP biedt unieke kansen voor gemeente om de regionale bereikbaarheid en mobiliteit verder te versterken. Deze middelen zijn bedoeld voor verbetering van de stationsomgeving en de spoorse bereikbaarheid van de bedrijventerreinen aan de zuidkant van Coevorden. Met het beschikbaar krijgen van de RSPmiddelen ontstaan kansen de invulling van het wensbeeld voor het centrum van Coevorden versneld in te vullen. Ook ontstaan er mogelijkheden de infrastructuur te verbeteren, verouderende bedrijventerreinen te revitaliseren en een deel van de parkeerproblematiek in het centrum op te lossen. (zie programma 2 Centrum Coevorden) Financieel gezien betekent deelname aan het RSP voor onze gemeente een stevige verplichting ter hoogte van 7,5 miljoen cofinanciering in de periode tot Wij vinden de winst voor de stad en de regio zo groot en belangrijk, dat het dit project gecontinueerd wordt. Het college spant zich in om alternatieve vormen van regionale cofinanciering te vinden. In deze bestuursperiode zijn geen mogelijkheden om naast de inmiddels gereserveerde middelen, extra middelen voor het RSP vrij te maken. Wel beoordelen wij jaarlijks of er financiële ruimte bestaat om alsnog aan deze verplichting te voldoen. Noodgedwongen schuiven wij deze verplichting deels door naar een volgende bestuursperiode. 9

11 -Mobiliteitsplan Ter vervanging van het van het afgelopen gemeentelijke verkeer- en vervoersplan uit 1999 legt wordt in 2011 een nieuw gemeentelijk mobiliteitsplan voorgelegd aan de raad. Dit plan kent een beknopt en realistisch karakter. In dit plan geven wij onder meer aan hoe het de verkeersveiligheid in de kernen, de dorpen en de rest van het buitengebied wil verbeteren. Ook de lange termijn visie op de verbetering van de bereikbaarheid van de stad Coevorden voor burgers, bezoekers en bedrijven is hier onderdeel van. Recapitulatie maatregelen Vaststellen gebiedsvisie stationsomgeving Actualisatie Mobiliteitsplan Voorbereiding uitvoering RSP 10

12 Programma 4. Openbare Ruimte Doelstelling Behouden van de kwaliteit van het fysieke woon- en leefklimaat. Beheren en inrichten van de openbare ruimte gericht op een duurzame leefomgeving. Ontwikkelingen De gemeentelijke infrastructuur (wegen, fietspaden, bruggen, verlichting, riolen en gebouwen) vertegenwoordigen een fors kapitaal. Het onderhouden van deze infrastructuur is van belang om leefbaarheid te waarborgen en kapitaalvernietiging te voorkomen. De laatste jaren is aanzienlijk in de openbare ruimte geïnvesteerd in onder andere recreatieve voorzieningen. In de komende periode volgt herijking van de kaders voor onderhoud van de infrastructuur. Deze kaders zijn deels ingegeven door de te ontwikkelen structuurvisie. De inrichting en het onderhoud van de openbare ruimte is voorwaardelijk voor het bereiken van lange termijn doelen zoals een duurzame leefomgeving. Daar waar mogelijk faciliteert de gemeente milieusparend gebruik van de openbare ruimte. Milieuvriendelijke oplossingen voor de verwerking van huishoudelijk afval, goed werkende riolen en een milieubewuste bedrijfsvoering zijn voorbeelden van duurzame maatregelen. In 2009 heeft de raad een milieubeleidsplan vastgesteld en in 2010 is een milieuconvenant tussen gemeente en de provincie Drenthe afgesloten. De kansen die zich voordoen om met steun van de gemeente duurzaamheid te bevorderen, energie te besparen en innovatieve oplossingen te stimuleren grijpt de gemeente graag aan. Niet alleen op bedrijventerreinen (Europark), maar ook bij woningbouw (Ossehaar) en in het buitengebied. Maatregelen - Waterbeleidsplan Met het Waterschap Velt en Vecht zijn in 2009 afspraken gemaakt over de omgang met de waterbergingsopgave in Coevorden en in een convenant vastgelegd. In deze bestuursperiode geeft de gemeente samen met het waterschap invulling aan deze afspraken. Daaruit volgt in 2011 een actualisering van het huidige waterbeleidsplan. -Onderhoud groen Het maaien van de volle breedte van wegbermen vindt een keer per jaar plaats, waarbij ten behoeve van de verkeersveiligheid nog een tweede maal een smalle strook wordt gemaaid. Het openbaar groen in de bebouwde kommen kent een intensiever onderhoud. Extra aandacht is er voor de begraafplaatsen. Verwacht wordt dat op de totale kosten voor groenonderhoud bezuinigd kan worden door een aanbesteding. 11

13 - Onderhoud infrastructuur Wij houden vast aan het huidige onderhoudsniveau voor infrastructuur. In belang van het aangezicht van de stad Coevorden vindt in deze bestuursperiode verbetering van de rijweg, het fiets- en het voetpad van de Van der Lelysingel plaats. Uit een inspectie is gebleken dat de toestand van de riolering van de Van der Lelysingel zodanig is, dat onderhoud aan de riolering in de nabije toekomst noodzakelijk is. Deze herprioritering betekent een vertraagde uitvoering van ander onderhoud. Recapitulatie maatregelen Infrastructuur Actualisatie waterbeleidsplan Opstellen meerjaren onderhoudsprogramma gebouwen Actualisatie beleidsplan openbare verlichting Er wordt een gladheidsbestrijdingsplan opgesteld Opstellen beleidsplan wegen incl herijking areaal Verbeteren van der Lelysingel Bentheimerbrug ( doorgeschoven perspectief nota 2009) Brugbediening Opstellen beleidsplan vaste oeververbindingen Groen en landschap Opstellen beleidsplan groen incl herijking areaal Onderzoek hergebruik bestaande begraafplaatsen Afvalverwijdering en verwerking Opstellen afvalstoffenplan Onderzoek samenvoeging milieustraten en gemeentewerven Riolering Opstellen rioolbeheerplan Inventarisaties tbv uitvoeringsplan grondwater Plaatsen I B A s 12

14 Programma 5. Voorzieningen en accommodaties Doelstelling Ontwikkelen van een eigentijds en evenwichtig gespreid voorzieningen. In stand houden van de leefbaarheid en de sociale cohesie. Ontwikkelingen Coevorden heeft een groot grondgebied met een fijnmazig netwerk van sport-, welzijns- en culturele voorzieningen: dorpshuizen, sporthallen, zwembaden, voetbalvelden, bibliotheekvestigingen etc. Onder invloed van veranderende vormen van vrijetijdsbesteding, bevolkingskrimp, vergrijzing én de huidige financiële situatie, komt het huidige voorzieningenniveau onder druk. In deze bestuursperiode streven wij naar een eigentijds en evenwichtig gespreid voorzieningenniveau. Pijnlijke keuzes zijn onvermijdelijk. Evenwicht in het voorzieningenaanbod en de bereikbaarheid van voorzieningen zijn een blijvend toetsingskader bij de te maken keuzes. In de lijn van het visiedocument Behoedzaam doorwerken doet de gemeente meer beroep op het zelf organiserend vermogen van de lokale gemeenschap en de verenigingen. Wij vragen de inwoners nadrukkelijk medeverantwoordelijkheid te dragen voor het in stand houden van gemeenschapsvoorzieningen in hun directe leefomgeving. Tonen inwoners en organisaties voldoende gemeenschapszin en draagvlak voor de instandhouding van voorzieningen, dan mag van de gemeente een bijdrage verwacht worden. Waar mogelijk wordt de gemeentelijke bijdrage verbonden aan re-integratietrajecten voor werkzoekenden of de inzet van WSW ers. Maatregelen - Versobering voorzieningen en accommodaties Gegeven de financiële draagkracht en de geschetste demografische ontwikkelingen is het onmogelijk om het huidige niveau van voorzieningen en accommodaties in stand te houden. Rond de jaarwisseling wordt een plan van aanpak gepresenteerd dat moet leiden tot forse bezuinigingen binnen dit programma. Hierbij kan gedacht worden aan: - verhogen van de tarieven en eigen bijdragen van gebruikers van gemeentelijke voorzieningen en accommodaties naar een kostendekkend niveau; - optimaliseren van het gebruik van bestaande voorzieningen (intensiveren van gebruik, verminderen van leegstand); - sluiten en afstoten van niet strikt noodzakelijke voorzieningen, accommodaties en velden; - versoberen van het onderhoud waar mogelijk is; - privatiseren/overdracht van eigendom en/of het beheer van velden en accommodaties aan gebruikers tegen een vergoeding die lager is dan het huidige gemeentelijke kostenniveau. Vanzelfsprekend is, dat wij deze maatregelen alleen na overleg met de gebruikers van voorzieningen en vertegenwoordigers van de deelgebieden realiseren. 13

15 - Cultuur Het jaar 2011 is het laatste jaar van de huidige cultuurnota Alles van waarde. In 2011 bereiden wij een nieuwe cultuurnota voor. Duidelijk is dat instellingen zoals de bibliotheek en CQ de komende jaren met minder gemeentelijke subsidie en met minder vestigingen moeten functioneren. Ook de andere cultuurbudgetten zijn niet op het huidige niveau te handhaven. De verbouwing, verzelfstandiging en herinrichting van het stedelijk museum blijft prioriteit. Dit is immers een belangrijke bouwsteen voor de verlevendiging van de binnenstad van Coevorden en een plek waar de rijke geschiedenis van onze gemeente tastbaar en voelbaar wordt. De gemeente ondersteunt het cultuurpodium in het nieuwe gemeentehuis. Met ingang van het seizoen 2011/2012 start de culturele programmering op deze locatie. - Sport Sport blijft een belangrijke samenbindende- en gezondheid bevorderende activiteit. De nota een nieuwe visie op sport en bewegen in de gemeente Coevorden (2009) blijft in deze bestuursperiode het kader. Op onderdelen moeten ambities worden bijgesteld. Dat zal vooral het geval zijn op het gebied van de breedtesport. Medio 2012 wordt de effectiviteit van de inzet van de combinatiefunctionarissen op de huidige 4 locaties geëvalueerd. Op basis van deze evaluatie volgt een besluit over de toekomstige inzet. De aangekondigde onderzoeken naar de aanleg van kunstgrasvelden en naar de haalbaarheid van een multifunctionele baan in Coevorden neemt de gemeente in uitvoering. - Multifunctionele accommodaties (MFA s) Voor de ontwikkeling van nieuwe multifunctionele accommodaties of brede scholen bestaat in deze bestuursperiode geen ruimte. De geplande MFA s in Schoonoord en Oosterhesselen worden -mede vanwege het ontbreken van voldoende lokaal draagvlak - gerealiseerd middels de verbouw van bestaande locaties. In overleg met de gebruikers streeft de gemeente naar aanpassing van bestaande accommodaties. De brede school in Poppenhare/Lootuinen wordt in deze bestuursperiode gerealiseerd. Ingebruikneming van deze voorziening volgt naar verwachting aan het begin van het schooljaar 2012/2013. Door dalende leerlingenaantallen kan het complex kleiner uitvallen dan aanvankelijk was voorzien. Andere partners van deze voorziening zullen in beginsel een kostendekkende bijdrage moeten leveren. Recapitulatie maatregelen Vaststellen plan van aanpak versobering accommodaties en voorzieningen Actualisatie cultuurnota Start cultuurpodium Hof van Coevorden Evaluatie combinatiefunctionarissen Onderzoeken aanleg kunstgrasvelden en multifunctionele baan Realisatie brede school Poppenhare / Lootuinen 14

16 Programma 6. Kwetsbare groepen Doelstelling Vergroten van de participatie, de zelfredzaamheid en het welbevinden van kwetsbare groepen, in het bijzonder de jeugd. Ontwikkelingen De financieel complexe en precaire situatie dwingt de gemeente het huidige voorzieningenniveau in het sociale domein te versoberen. Daarbij hebben wij oog voor de meest kwetsbare groepen, in het bijzonder de jeugd. Een belangrijke voorziening voor (kwetsbare) jongeren is de in 2010 gestarte voorloper van het Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG) in Coevorden. Deze voorziening is in 2012 volledig operationeel en biedt een sluitend netwerk van informatie, advies, opvang en begeleiding van jongeren en hun ouders. De gemeente Coevorden verstrekt veel subsidies. Subsidies sluiten niet altijd aan bij gemeentelijke doelen en dan is een overheidsbijdrage niet noodzakelijk om voorzieningen in stand te houden. Veel subsidies worden vrijwel automatisch verleend. In deze bestuursperiode volgt een herijking van het subsidiebeleid. De gemeente doet een groter appèl op het zelf organiserend vermogen van de burger. In 2010 is gestart met het project De Kanteling. Bij de uitvoering van de Wmo wordt eerst gekeken naar de zelfredzaamheid van de burger en zijn sociale netwerk. Is er geen oplossing, dan zorgt de gemeente naar behoefte achtereenvolgens voor een collectieve of individuele voorziening. De uitvoering van dit project vindt de komende jaren plaats. Als gevolg van de toenemende vraag (demografische ontwikkeling), het (fors) overschrijden van de Wmo-budgetten, en de afnemende budgetten vanuit het Rijk is de gemeente genoodzaakt het Wmo-voorzieningenniveau in deze bestuursperiode terug te brengen. Maatregelen - Subsidies Wij verminderen de subsidiebudgetten. Dit leidt tot een noodzaak om beleidsdoelstelling te herzien en prioriteiten te stellen in het subsidiebeleid. De subsidiering van de grote culturele- en welzijnsinstellingen wordt beperkt tot de kerntaken van die instellingen. Alle grotere, door de gemeente gesubsidieerde instellingen (Welzijn 2000, AMW, stichting peuterspeelzalen, bibliotheek, CQ, en GGD), merken hiervan de effecten. De gemeente ontziet in deze bezuiniging de subsidies voor activiteiten voor jeugd/jongeren en voor de meest kwetsbare groepen. De afbouw van subsidies gebeurt geleidelijk. Instellingen krijgen op een zorgvuldige wijze gelegenheid werkzaamheden af te bouwen, alternatieve financiering te zoeken en te voorzien in eventuele personele gevolgen. Het overleg hierover met de betrokken instellingen start nog vóór het eind van De subsidieverstrekking wordt vereenvoudigd en de administratieve lasten voor subsidieontvangers worden verminderd. 15

17 - Wmo-voorzieningen De uitvoering van de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) is een wettelijke taak. Burgers die een beroep doen op de Wmo zijn kwetsbaar. Deze groep neemt de komende jaren toe door de vergrijzing. Hierdoor zijn kosten moeilijk te beheersen. De gemeente biedt de kwetsbare groepen in onze samenleving een passende vorm van ondersteuning. De financiële situatie maakt het terugbrengen van het voorzieningenniveau naar een wettelijk minimum noodzakelijk. In 2011 wordt het Wmo-vervoer beperkt. Een inkomensgrens wordt ingevoerd, iedere Wmo-pashouder ontvangt een jaarlijks kilometerbudget en het aantal gesubsidieerde zones gaat van 6 naar 5 zones. Daarnaast betaalt iedere burger naar draagkracht een eigen bijdrage voor de Wmo-voorziening die hij/zij ontvangt. Bij de voorziening hulp bij het huishouden kijkt de gemeente expliciet naar de taken die de burger nog wel kan uitvoeren. Toekenning van hulp bij het huishouden volgt alleen voor de taken die de burger niet meer zelf uit kan voeren. De normtijden die voor de diverse taken zijn vastgesteld worden aangescherpt. In de praktijk krijgen inwoners waarschijnlijk minder hulp bij het huishouden, omdat de sociale component verdwijnt. De invulling van de sociale component is een taak van mantelzorgers en maatschappelijke organisaties. - Schuldhulpverlening Naar verwachting treedt in 2011 de Wet op de gemeentelijke schuldhulpverlening in werking. Daarmee is schuldhulpverlening een gemeentelijke taak met bijbehorende verplichtingen. Dat betekent voor de gemeente een noodzakelijke investering in 2010 en 2011 om aan deze nieuwe wettelijke verplichting te kunnen voldoen. Laagdrempelige dienstverlening die voldoet aan alle minimale eisen, is het uitgangspunt. In 2011 en 2012 richt de gemeente de organisatie in zodat we toegerust zijn om schuldhulp te verlenen. We gaan nauw samenwerken met de diverse maatschappelijke organisaties in de gemeente. Aan het eind van deze bestuursperiode bestaat een sluitend netwerk waardoor burgers met een schuldenproblematiek snel en doelgericht hulp krijgen. In 2011 wordt een beleidsplan Schuldhulpverlening aan de raad voorgelegd. - Leerlingenvervoer Het uitvoeren van het leerlingenvervoer is een verplichte gemeentelijke taak. Het leerlingenvervoer is bedoeld voor leerlingen die niet zelfstandig in staat zijn om hun school te bereiken. Het leerlingenvervoer kent diverse varianten; zo maken leerlingen gebruik van het openbaar vervoer, van openbaar vervoer met begeleiding of taxivervoer. De ontwikkeling van het kind staat voorop. Dit betekent dat ieder kind op een veilige wijze de school kan bereiken en de zelfstandigheid van het kind moet worden bevorderd. Jaarlijks vindt overleg plaats met scholen en ouders over welke vorm van vervoer in het komende jaar voor de leerling geschikt is. De gemeente wil de komende bestuursperiode bewustwording creëren bij ouders en scholen over de diverse vormen van leerlingenvervoer. 16

18 - Armoedebeleid / minimabeleid In het najaar van 2010 is gestart met een heroverweging van de bestaande armoederegelingen. Wij willen dat de burgers in onze samenleving met een inkomen op het sociaal minimum in staat zijn deel te nemen aan sport-, culturele of maatschappelijke activiteiten. - Wet werk en bijstand (WWB) De gemeente heeft op een aantal onderdelen van de WWB beleidsvrijheid bij de uitvoering van de wet. De huidige financiële omstandigheden dwingen tot een heroverweging van het uitvoeringsbeleid. Dit betekent een verlaging van de inkomensnorm voor het toekennen van bijzondere bijstand van 120% naar 110% van de bijstandsnorm. Het toeslagenbeleid en de criteria voor de langdurigheidstoeslag wordt aangepast. Gelet op de uitgebreide collectieve zorgverzekering is vergoeding van medische kosten via de bijzondere bijstand beperkt mogelijk. Recapitulatie maatregelen Operationeel zijn van het CJG Inrichten organisatie schuldhulp Continueren armoedebeleid 17

19 18

20 Programma 7. Economie en Werk Doelstelling Behouden, versterken en verbreden van de economie in de breedst mogelijke zin Ontwikkelingen Economische structuurversterking is in deze bestuursperiode een van de belangrijkste doelstellingen. In regionaal en provinciaal verband werkt de gemeente o.a. aan ontwikkelingen in het kader van de Drentse Zuidas. De trimodale bereikbaarheid van Coevorden met een goede bereikbaarheid over water (kanaal Coevorden/Almelo), weg (N34, Zuidelijke ontsluitingsweg) en spoor (RSP, Bentheimer Eisenbahn) is belangrijk voor een gunstig werk- en ondernemersklimaat in onze gemeente. Dit geldt ook voor de dryport-functie, het recent opgerichte havenbedrijf, een sterke transport- en logistieke functie, een stevig accent op duurzaamheid en de goede faciliteiten die onze bedrijventerreinen bieden. De onderwijssector -en met name het primair onderwijs-, ondervindt de komende jaren sterk de invloed van vergrijzing en bevolkingskrimp. Een aantal basisscholen in de gemeente is bedreigd in het voortbestaan. Tegen deze achtergrond blijft de gemeente zorgdragen voor een evenwichtige spreiding van toegankelijke en bereikbare onderwijsvoorzieningen in de gemeente. In 2009 is de hoofdlijnennotitie integraal sociaal beleid (ISB) door de raad aanvaard. De in deze notitie neergelegde uitgangspunten zijn in deze bestuursperiode leidend. De taken op het gebied van inkomensvoorziening voor bijstandsgerechtigden zijn in 2010 overgedragen aan de gemeente Emmen. De kwaliteit van de uitvoering wordt door het college nauwkeurig bewaakt, overeenkomstig de hierover gemaakte afspraken. Schuldhulpverlening en de uitvoering van het minimabeleid blijven binnen onze gemeente gepositioneerd. Maatregelen - Economisch beleid Eind 2010 worden de beleidsvoornemens voor de verdere ontwikkeling en uitbreiding van de bedrijventerreinen gepresenteerd. De toeristische sector, de agrarische sector, de sector zakelijke dienstverlening en het midden- en kleinbedrijf behoeven vanuit de gemeente bijzondere aandacht. De komende jaren wil de gemeente de dienstverlening voor bedrijven en ondernemers verbeteren. De bedrijvencontactfunctionarissen intensiveren en versterken hun contacten met het lokale bedrijfsleven. In 2011 stellen wij een nieuw economisch beleidsplan op waarin voor de komende jaren concreet vorm en inhoud wordt gegeven aan deze ambities. 19