Betekenis van anamnese en lichamelijk onderzoek voor het vaststellen van mediaal collateralebandletsel van de knie in de huisartsenpraktijk*
|
|
- Filip de Ruiter
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Betekenis van anamnese en lichamelijk onderzoek voor het vaststellen van mediaal collateralebandletsel van de knie in de huisartsenpraktijk* Marlous Kastelein, Pim A.J. Luijsterburg, Harry P.A. Wagemakers, Jan A.N. Verhaar, Bart W. Koes en Sita M.A. Bierma-Zeinstra DOEL OPZET METHODEN RESULTATEN CONCLUSIE Vaststellen van de diagnostische waarde van anamnese en lichamelijk onderzoek voor mediaal collateralebandletsel na een knietrauma in de huisartsenpraktijk. Prospectief, observationeel cohortonderzoek. Patiënten van jaar met traumatische knieklachten die hun huisarts binnen 5 weken na het trauma bezochten, vulden een vragenlijst in en ondergingen een lichamelijk onderzoek en MRI. We gebruikten logistische-regressieanalyse om mogelijke verbanden tussen bevindingen van anamnese, lichamelijk onderzoek en mediaal collateralebandletsel vast te stellen. Vervolgens berekenden we voorspellende waarden en likelihoodratio s voor die bevindingen die in de multivariate analyse een verband met p < 0,15 toonden. Van de 134 geïncludeerde patiënten hadden er 35 mediaal collateralebandletsel op de MRI-scan (26%). Na multivariate analyse toonden trauma door een externe kracht op het been en rotatietrauma uit de anamnese een onafhankelijke samenhang (p < 0,15) met mediaal collateralebandletsel. Uit het lichamelijk onderzoek hadden pijn bij de valgus-stresstest op 30 graden en laxiteit bij de valgus-stresstest op 30 graden een samenhang (p < 0,15). Geïsoleerde bevindingen uit anamnese en lichamelijk onderzoek toonden enige diagnostische waarde; de positieve likeli hoodratio was 2,0 voor trauma door een externe kracht op het been en 2,3 voor pijn bij de valgus-stresstest op 30 graden. Toevoeging van pijn bij de valgus-stresstest op 30 graden en laxiteit bij de valgus-stresstest op 30 graden van lichamelijk onderzoek aan de anamnese verhoogde de diagnostische waarde naar een positieve likelihoodratio van 6,4. De huisarts kan met anamnese en lichamelijk onderzoek mediaal collateralebandletsel zo goed als uitsluiten. De aanwezigheid van dit letsel kan de huisarts echter maar met maximaal 63% zekerheid vaststellen. *Dit onderzoek werd eerder gepubliceerd in The American Journal of Medicine (2008;121:982-8) met als titel Assessing medial collateral ligament knee lesions in general practice. Afgedrukt met toestemming. Erasmus MC-Centrum, Rotterdam. Afd. Huisartsgeneeskunde: drs. M. Kastelein, arts in opleiding tot huisarts en onderzoeker; dr. P.A.J. Luijsterburg, projectleider; drs. H.P.A. Wagemakers, wetenschappelijk onderzoeker; prof.dr. B.W. Koes, epidemioloog; dr. S.M.A. Bierma-Zeinstra, projectleider. Afd. Orthopedie: prof. dr. J.A.N. Verhaar, orthopedisch chirurg. Contactpersoon: drs. M. Kastelein (m.kastelein@erasmusmc.nl). Huisartsen zien regelmatig patiënten met een traumatisch letsel van de knie. De incidentie van deze letsels, exclusief fracturen, ligt in de Nederlandse huisartsenpraktijk rond de 5,3 per 1000 patiënten per jaar. 1 Een zorgvuldige anamnese en lichamelijk onderzoek zouden de huisarts kunnen helpen om bij knieletsel de klinische diagnose te stellen. 2 Clinici vragen zich echter vaak af wat de diagnostische waarde van anamnese en lichamelijk onderzoek is. 3,4 Van de 4 systematische reviews over dit onderwerp behandelt er slechts één de diagnostiek bij mediaal collateralebandletsel. 5-8 Bij de andere 3 includeerde men alleen onderzoek over kruisband- en meniscusletsel. In die ene systematische review was de methodologische kwaliteit van de geïncludeerde studies matig en concludeerde de auteur dat er niet genoeg data beschikbaar waren over mediaal collateralebandletsel. Wij onderzochten de diagnostische waarde van anamnese en lichamelijk onderzoek voor het detecteren van mediaal collateralebandletsel bij patiënten met traumatische knieklachten, in de huisartsenpraktijk. NED TIJDSCHR GENEESKD. 2009;153:A137 1
2 PATIËNTEN EN METHODEN OPZET Wij voerden een prospectief, observationeel cohortonderzoek uit in het zogenaamde HONEUR-onderzoeksnetwerk van 40 huisartsen van de afdeling Huisartsgeneeskunde van het Erasmus MC Rotterdam. 9 Patiënten konden aan dit onderzoek deelnemen als ze jaar waren en hun huisarts bezochten met een traumatische knieklacht binnen 5 weken na een initieel trauma. We excludeerden patiënten met een contra-indicatie voor MRI. De medisch-ethische commissies van het Erasmus MC Rotterdam en van het Maasstad Ziekenhuis Rotterdam keurden het onderzoeksprotocol goed. DATAVERZAMELING Patiënten vulden een vragenlijst in en kregen een afspraak voor het maken van een MRI-scan van de knie. 9 Direct na de MRI voerde een getrainde onderzoeker een gestandaardiseerd lichamelijk onderzoek uit. 9 Daarbij werd de valgusstresstest uitgevoerd, die staat geïllustreerd in de figuur. We blindeerden de onderzoeker voor de MRI-resultaten en, omgekeerd, de radioloog voor de resultaten van het lichamelijk onderzoek en de vragenlijst. We informeerden noch de patiënt, noch de huisarts over de uitkomst van de MRI-scan en het lichamelijk onderzoek om overdracht van informatie of beïnvloeding van het gedrag van beiden te voorkomen. Voor uitgebreide informatie over de gebruikte vragenlijst, het uitgevoerde lichamelijk onderzoek en de MRI verwijzen we naar de publicatie over de onderzoeksopzet en naar de eerste publicatie. 9,10 STATISTISCHE ANALYSE Voor het weergeven van de resultaten van de MRI-scan maakten we gebruik van beschrijvende statistiek. Met univariate en multivariate logistische-regressieanalyse (SPSS versie 11.0) bepaalden we de samenhang tussen de bevindingen van anamnese en lichamelijk onderzoek en de aanwezigheid van mediaal collateralebandletsel op de MRI-scan, uitgedrukt in oddsratio (OR) en 95%-betrouwbaarheidsinterval. In het model werden de variabelen opgenomen waarvoor in het univariate model gold p < 0,15. Voor de bevindingen uit anamnese en lichamelijk onderzoek die multivariaat een samenhang met bandletsel vertoonden en voor combinaties daarvan schatten we de diagnostische waarde door de volgende parameters te berekenen: positief en negatief voorspellende waarde en positieve en negatieve likelihoodratio. RESULTATEN SPOPULATIE Er waren voor dit onderzoek in totaal 184 patiënten beschikbaar; van dezen includeerden wij er 134 (73%). We vonden geen significante verschillen tussen de kenmerken van de 134 participanten en de 50 niet-participanten (tabel 1). De gemiddelde leeftijd van de 134 deelnemers was 40,2 jaar (SD: 12,2) en een kleine meerderheid was man (55,2%). Van de patiënten gaven 61 (45,5%) aan dat sportactiviteit FIGUUR Uitvoering van de valgus-stresstest: men legt één hand lateraal tegen de knie en de andere mediaal tegen het distale deel van de tibia. Op deze wijze brengt men de mediale band onder enige spanning. De test heeft een positieve uitslag als de patiënt pijn aangeeft ter hoogte van de mediale collaterale band of als er laxiteit van die band voelbaar is. 2 De test kan worden uitgevoerd bij 0 graden en 30 graden flexie. 2 NED TIJDSCHR GENEESKD. 2009;153:A137
3 TABEL 1 Vergelijking van de uitgangskenmerken van deelnemers en niet-deelnemers in een onderzoek naar de waarde van MRI, anamnese en lichamelijk onderzoek bij patiënten met traumatische knieklachten kenmerk geïncludeerd (n = 134) geëxcludeerd (n = 50) gemiddelde leeftijd in jaren (SD) 40,2 (12,2) 40,4 (11,3) mannelijk geslacht; n (%) 74 (55,2) 32 (66,7) letsel ontstaan tijdens sportactiviteit; n (%) 61 (45,5) 16 (33,5) symptomen aan de rechter zijde; n (%) 70 (52,2) 19 (39,6) gemiddelde ernst-score van de pijn op een 4,7 (2,4) 4,2 (2,5) schaal van 0-10 (SD) lysholm-functiescore van de knie op een schaal van (SD)* 63,7 (18,9) 66,5 (23,3) *De lysholm-score bestaat uit 8 vragen over mank lopen, gebruik van hulpmiddelen, slotklachten, instabiliteit, pijn, zwelling, traplopen en hurken. de oorzaak was van het knieletsel. De gemiddelde score van de pijn na het trauma, gemeten met een 11-puntsschaal, was 4,7 (score-uitersten: 0 = geen pijn tot 10 = ondraaglijke pijn), en de gemiddelde lysholm-kniescore, die bestaat uit 8 vragen over mank lopen, gebruik van hulpmiddelen, slotklachten, instabiliteit, pijn, zwelling, traplopen en hurken was 63,7 (scorespreiding: 0 = slechtste functie tot 100 = beste functie). MRI-RESULTATEN De uitkomsten van de MRI-scan staan in tabel 2. Van de 134 patiënten vertoonden 35 (26,1%) een letsel van de mediale collaterale band: 16 patiënten (11,9% van de 134) hadden een geïsoleerd mediaal bandletsel en 12 (9,0%) hadden bij dit bandletsel tevens een meniscusscheur. ANAMNESE EN LICHAMELIJK Na multivariate analyse toonden uit de anamnese de determinanten trauma door een externe kracht op het TABEL 2 MRI-bevindingen bij 134 patiënten met knietrauma in de huisartsenpraktijk n (%) geen letsel of hydrops 14 (10,4) contusie (hydrops, geen ligament- of meniscusletsel) 38 (28,4) mediaal collateralebandletsel 35 (26,1) lateraal collateralebandletsel 8 (6,0) voorstekruisbandletsel 28 (20,9) achterstekruisbandletsel 6 (4,4) meniscusscheur 47 (35,1) geïsoleerd mediaal collateralebandletsel 16 (11,9) geïsoleerd lateraal collateralebandletsel 2 (1,5) mediaal collateralebandletsel en meniscusscheur 12 (9,0) been (OR: 4,1; 95%-BI: 0,8-20,9) en rotatietrauma (OR: 5,7; 95%-BI: 1,5-21,8) een onafhankelijke en significante (p < 0,15) samenhang met mediaal collateralebandletsel van de knie. Uit het lichamelijk onderzoek gold dat voor de determinanten pijn bij de valgus-stresstest op 30 graden (OR: 3,1; 95%-BI: 0,8-12,3) en laxiteit bij de valgusstresstest op 30 graden (OR 4,2; 95%-BI: 0,8-20,8). DIAGNOSTISCHE WAARDE VAN ANAMNESE EN LICHAMELIJK De prevalentie van mediaal collateralebandletsel was in deze onderzoekspopulatie 26%, afgemeten aan de MRIbevindingen. Tabel 3 laat zien hoe de positief en negatief voorspellende waarde en de positieve en negatieve likelihoodratio voor de kansen dat er mediaal collateralebandletsel aanwezig is, veranderen, als de bevindingen van anamnese of lichamelijk onderzoek positief of negatief zijn. Voorspellende waarde. De positief voorspellende waarde voor mediaal collateralebandletsel steeg van 0,26 naar 0,41 (95%-BI: 0,18-0,65) voor trauma door een externe kracht op het been, naar 0,33 (95%-BI: 0,18-0,47) voor rotatietrauma, naar 0,44 (95%-BI: 0,31-0,57) voor pijn bij de valgus-stresstest op 30 graden en naar 0,37 (95%-BI: 0,26-0,48) voor laxiteit bij de valgus-stresstest op 30 graden. Het combineren van de bevindingen uit anamnese verhoogde de positief voorspellende waarde niet verder. Het toevoegen van pijn bij de valgus-stresstest op 30 graden of laxiteit bij de valgus-stresstest op 30 graden aan de combinatie van bevindingen uit de anamnese wanneer minstens 1 van de 2 bevindingen uit de anamnese positief was, verhoogde de positief voorspellende waarde respectievelijk naar 0,56 (95%-BI: 0,33-0,79) en naar 0,43 (95%-BI: 0,26-0,61). De positief voorspellende waarde steeg naar 0,63 (95%-BI: 0,39-0,86) wanneer minstens 1 van de 2 bevindingen uit de anamnese positief was, gecombineerd met de aanwezigheid van pijn bij de valgus-stresstest op 30 graden en laxiteit bij de valgusstresstest op 30 graden. De kans op de afwezigheid van een mediaal collateralebandletsel letsel steeg van de voorafkans van 0,74 naar 0,85 (95%-BI: 0,75-0,95) bij afwezigheid van de bevinding rotatietrauma, naar 0,90 (95%-BI: 0,83-0,97) bij de afwezigheid van pijn bij de valgus-stresstest op 30 graden en naar 0,94 (95%-BI: 0,87-1,00) bij de afwezigheid van laxiteit bij de valgus-stresstest op 30 graden. Het combineren van de bevindingen uit de anamnese verhoogde de negatief voorspellende waarde nauwelijks. Ook het toevoegen van de bevindingen uit het lichamelijk onderzoek verhoogde de negatief voorspellende waarde niet. Likelihoodratio. De geïsoleerde bevindingen trauma door een externe kracht op het been en pijn bij de valgusstresstest op 30 graden hadden een klinisch belangrijke NED TIJDSCHR GENEESKD. 2009;153:A137 3
4 TABEL 3 Diagnostische waarde van geïsoleerde bevindingen en combinaties van bevindingen bij patiënten met knieletsel door een trauma, voor het vaststellen van een mediale collateralebandletsel. De prevalentie van mediale collateralebandletsel was 0,26 (n = 35) in de totale onderzochte populatie van 134. Blauw gedrukte waarden zijn klinisch relevant variabele n voorspellende waarde (95%-BI) likelihoodratio (95%-BI) positief negatief positief negatief bij geïsoleerde bevinding anamnese trauma door een externe kracht op het been 17 0,41 (0,18-0,65) 0,76 (0,68-0,84) 2,0 (0,8-4,8) 0,9 (0,7-1,1) rotatietrauma 40 0,33 (0,18-0,47) 0,85 (0,75-0,95) 1,7 (1,1-2,6) 0,6 (0,3-1,1) lichamelijk onderzoek pijn bij de valgus-stresstest op 30 graden 57 0,44 (0,31-0,57) 0,90 (0,83-0,97) 2,3 (1,7-3,3) 0,3 (0,2-0,6) laxiteit bij de valgus-stresstest op 30 graden 78 0,37 (0,26-0,48) 0,94 (0,87-1,00) 1,8 (1,4-2,2) 0,2 (0,1-0,6) bij combinatie van bevindingen* anamnese 1 uit ,37 (0,23-0,50) 0,93 (0,86-1,00) 2,0 (1,4-2,7) 0,3 (0,1-0,7) anamnese 2 uit 2 6 0,17 (0,00-0,46) 0,77 (0,68-0,86) 0,7 (0,1-5,6) 1,0 (0,9-1,0) anamnese 1 uit 2 + pijn bij de valgus-stresstest op 30 graden 18 0,56 (0,33-0,79) 0,88 (0,81-0,96) 4,8 (2,2-10,4) 0,5 (0,3-0,8) anamnese 1 uit 2 + laxiteit bij de valgus-stresstest op 30 graden 30 0,43 (0,26-0,61) 0,91 (0,84-0,99) 2,9 (1,8-4,8) 0,4 (0,2-0,8) anamnese 2 uit 2 + laxiteit bij de valgus-stresstest op 30 graden 3 0,33 (0,00-0,87) 0,80 (0,71-0,80) 1,9 (0,2-20,0) 1,0 (0,9-1,1) anamnese 1 uit 2 + pijn en laxiteit bij de valgus-stresstest op 30 graden 16 0,63 (0,39-0,86) 0,89 (0,81-0,96) 6,4 (2,7-15,2) 0,5 (0,3-0,8) * Anamnese 2 uit 2 + pijn bij de valgus-stresstest op 30 graden en anamnese 2 uit 2 + pijn en laxiteit bij de valgus-stresstest op 30 graden niet uitgevoerd omdat n = 1. positieve likelihoodratio, van respectievelijk 2,0 (95%-BI: 0,8-4,8) en 2,3 (95%-BI: 1,7-3,3). Het combineren van de bevindingen uit de anamnese verhoogde de positieve likelihoodratio niet. De positieve likelihoodratio steeg naar 4,8 (95%-BI: 2,2-10,4) wanneer tenminste 1 van de bevindingen uit anamnese positief was, gecombineerd met pijn bij de valgus-stresstest op 30 graden, naar 2,9 (95%-BI: 1,8-4,8) bij combinatie met laxiteit bij de valgusstresstest op 30 graden en naar 6,4 (95%-BI: 2,7-15,2) gecombineerd met pijn bij de valgus-stresstest op 30 graden én laxiteit bij de valgus-stresstest op 30 graden. De determinanten pijn bij de valgus-stresstest op 30 graden en laxiteit bij de valgus-stresstest op 30 graden hadden een lage negatieve likelihoodratio van respectievelijk 0,3 (95%-BI: 0,2-0,6) en 0,2 (95%-BI: 0,1-0,6). De combinaties verbeterden de negatieve likelihoodratio niet. BESCHOUWING Er is weinig literatuur beschikbaar over de diagnostische waarde van anamnese en lichamelijk onderzoek bij me diaal collateralebandletsel. 8 Met dit onderzoek zijn wij de eersten die hebben gekeken naar de diagnostische waarde van anamnese en lichamelijk onderzoek bij patiënten met een letsel van de mediale collaterale band in de eerstelijnsgezondheidszorg. Daarbij vonden we een bandletsel bij 26% van de 134 geïncludeerde patiënten. Dit onderzoek laat zien dat we de geïsoleerde bevindingen trauma door een externe kracht op het been van de anamnese en pijn bij de valgus-stresstest op 30 graden van het lichamelijk onderzoek kunnen beschouwen als mogelijke diagnostische hulpmiddelen voor de huisarts in het voorspellen van mediaal collateralebandletsel. Tevens kunnen we pijn bij de valgus-stresstest op 30 graden en laxiteit bij de valgus-stresstest op 30 graden van het lichamelijk onderzoek zien als potentieel relevante diagnostische hulpmiddelen voor het uitsluiten ervan. Deze studie laat ook zien dat anamnese gecombineerd met lichamelijk onderzoek een verhoging geeft van de diagnostische waarde. De huisarts kan mediaal collateralebandletsel zo goed als uitsluiten (94%) wanneer laxiteit bij de valgus-stresstest op 30 graden negatief is. Daarnaast kan de huisarts met maximaal 63% zekerheid voorspellen of dit letsel aanwezig is, wanneer minstens 1 van de 2 bevindingen van anamnese positief is gecombineerd met het aanwezig zijn van pijn bij de valgusstresstest op 30 graden en laxiteit bij de valgus-stresstest op 30 graden. De kans op het correct voorspellen van de aanwezigheid van mediaal collateralebandletsel kan dus met anamnese én lichamelijk onderzoek meer dan verdubbelen, maar er blijft een hoge mate van onzekerheid bestaan. Een MRI-scan kan de diagnose bevestigen, maar is alleen noodzakelijk wanneer men een chirurgische behandeling overweegt, in het geval van grote mate van knie-instabi- 4 NED TIJDSCHR GENEESKD. 2009;153:A137
5 liteit door het mediaal collateralebandletsel of bij vermoeden dat er daarnaast ook intra-articulair letsel is. 11 BEPERKINGEN Ons onderzoek heeft een aantal beperkingen. De onderzoekspopulatie was relatief klein (n = 134) en we gebruikten een afkappunt van 0,15 in de univariate analyse voor inclusie in het multivariate model. Sommige bevindingen haalden net niet het afkappunt en zouden wellicht in een grotere onderzoekspopulatie wel geïncludeerd zijn. De resultaten moet men dus bij voorkeur valideren in een grotere onderzoekspopulatie binnen de huisartsgeneeskunde. In de NHG-standaard Traumatische knieproblemen stelt men bij een knietrauma een afwachtend beleid voor wanneer er geen slotklachten van de knie zijn en er geen vermoeden van een fractuur is. 12 Voor de behandeling van mediaal collateralebandletsel zijn alleen niet-randomiseerde klinische trials beschikbaar. Alle rapporteren dat operatieve behandeling geen betere therapie is dan een conservatieve behandeling die bestaat uit relatieve rust, koudeapplicatie, compressie en hoog houden van het been. 11,13-16 Omdat er weinig goede informatie beschikbaar is over de behandeling en de prognose, bepleiten wij gerandomiseerde gecontroleerde onderzoeken naar de optimale behandeling, met een langdurige follow-up. Hoewel de behandeling tot dusver conservatief is, lijkt het ons wel van belang voor de huisarts om de diagnose mediaal collateralebandletsel te kunnen vermoeden of uit te sluiten. De huisarts kan houvast hebben aan een werkdiagnose, zeker wanneer de klachten na enkele weken niet verdwijnen. Tevens wil de patiënt vaak graag weten wat er aan de hand is: is er vermoedelijk een letsel van de mediale collaterale band of is dat niet waarschijnlijk? Wij stellen voor dat als de huisarts op basis van anamnese en lichamelijk onderzoek een hoge kans op een mediaal collateralebandletsel voorspelt, er in eerste instantie een conservatieve behandeling plaatsvindt. Als de knieklachten na enkele weken conservatieve behandeling niet afgenomen zijn, kan men een MRI of een verwijzing naar de tweede lijn overwegen. LEERPUNTEN Huisartsen zien geregeld patiënten met een trauma van de knie. Dit is het eerste onderzoek naar de diagnostische waarde van anamnese en lichamelijk onderzoek bij mediaal collateralebandletsel van de knie in de eerstelijnsgezondheidszorg. Het blijkt dat de huisarts op basis van anamnese en lichamelijk onderzoek, mediaal collateralebandletsel van de knie zo goed als zeker kan uitsluiten, en met met maximaal 63% zekerheid kan voorspellen. Hij of zij kan dus niet volledig zeker zijn of er een mediaal collateralebandletsel is. CONCLUSIE Uit dit onderzoek kunnen we concluderen dat de huisarts met anamnese en lichamelijk onderzoek mediaal collateralebandletsel zo goed als zeker kan uitsluiten. De aanwezigheid van een mediaal collateralebandletsel kan de huisarts echter maar met maximaal 63% zekerheid vaststellen. We denken dat dit klinisch gezien geen groot probleem zal zijn omdat de behandeling van dit letsel initieel conservatief is. Wanneer de knieklachten langer aanhouden, kan aanvullende diagnostiek zoals MRI geïndiceerd zijn. Belangenconflict: geen gemeld. Financiële ondersteuning: geen gemeld. Aanvaard op 15 februari 2009 Citeer als: Ned Tijdschr Geneeskd. 2009;153:A137 > Meer op UITLEG Lysholm-kniescore: score die bestaat uit 8 vragen over mank lopen, gebruik van hulpmiddelen, slotklachten, instabiliteit, pijn, zwelling, traplopen en hurken. De voorspellende waarde geeft antwoord op de vraag: hoeveel patiënten met een positieve testuitslag in de onderzoekspopulatie hebben ook werkelijk een mediaal collateralebandletsel? Anders gezegd: de voorspellende waarde van een positieve testuitslag is de verhouding tussen het aantal patiënten met dit letsel en tevens die testuitslag en het totaal aantal patiënten, ongeacht het letsel, met die uitslag. Bij de negatief voorspellende waarde geldt hetzelfde, alleen dan voor een negatieve testuitslag en patiënten zonder het letsel. De voorspellende waarde wordt mede bepaald door de prevalentie van mediaal collateralebandletsel in de onderzoekspopulatie. De likelihoodratio geeft antwoord op de vraag: met welke factor neemt de kans dat er een mediaal collateralebandletsel is, toe door een bepaalde testuitslag? Dat staat los van de prevalentie in de onderzoekspopulatie. De likelihoodratio is de verhouding tussen de proportie patiënten met letsel en tevens een bepaalde testuitslag en de proportie patiënten die het letsel niet hebben, maar wel dezelfde testuitslag. De kans op de aanwezigheid (positieve likelihoodratio) of afwezigheid (negatieve likelihoodratio) van mediaal collateralebandletsel verandert weinig bij een likelihoodratio van respectievelijk 1-2 of van 0,5-1. Maar een likelihoodratio van 2-10 of van 0,1-0,5 kan klinisch belangrijk zijn. Likelihoodratio s > 10 of < 0,1 hebben een grote klinische betekenis. 17 NED TIJDSCHR GENEESKD. 2009;153:A137 5
6 LITERATUUR 1 Van der Linden M, Westert G, de Bakker D, Schellevis F. Tweede Nationale Studie naar ziekten en verrichtingen in de huisartspraktijk. Klachten en aandoeningen in de bevolking en in de huisartspraktijk. Utrecht: NIVEL; Calmbach WL, Hutchens M. Evaluation of patients presenting with knee pain: Part I. History, physical examination, radiographs, and laboratory tests. Am Fam Physician. 2003;68: Noyes FR, Cummings JF, Grood ES, Walz-Hasselfeld KA, Wroble RR. The diagnosis of knee motion limits, subluxations, and ligament injury. Am J Sports Med. 1991;19: Oberlander MA, Shalvoy RM, Hughston JC. The accuracy of the clinical knee examination documented by arthroscopy. A prospective study. Am J Sports Med. 1993;21: Jackson JL, O Malley PG, Kroenke K. Evaluation of acute knee pain in primary care. Ann Intern Med. 2003;139: Scholten RJ, Deville WL, Opstelten W, Bijl D, van der Plas CG, Bouter LM. The accuracy of physical diagnostic tests for assessing meniscal lesions of the knee: a meta-analysis. J Fam Pract. 2001;50: Scholten RJ, Opstelten W, van der Plas CG, Bijl D, Deville WL, Bouter LM. Accuracy of physical diagnostic tests for assessing ruptures of the anterior cruciate ligament: a meta-analysis. J Fam Pract. 2003;52: Solomon DH, Simel DL, Bates DW, Katz JN, Schaffer JL. The rational clinical examination. Does this patient have a torn meniscus or ligament of the knee? Value of the physical examination. JAMA. 2001;286: Heintjes EM, Berger MY, Koes BW, Bierma-Zeinstra SM. Knee disorders in primary care: design and patient selection of the HONEUR knee cohort. BMC Musculoskelet Disord. 2005;6: Kastelein M, Wagemakers HP, Luijsterburg PA, Verhaar JA, Koes BW, Bierma-Zeinstra SM. Assessing medial collateral ligament knee lesions in general practice. Am J Med. 2008;121: Indelicato PA, Hermansdorfer J, Huegel M. Nonoperative management of complete tears of the medial collateral ligament of the knee in intercollegiate football players. Clin Orthop Relat Res. 1990;(256): Van der Plas C, Dingjan R, Hamel A, Jonker J, Postema P, Smorenburg H, et al. Traumatische knieproblemen. NHG-standaard. Huisarts Wet. 1998;41: Derscheid GL, Garrick JG. Medial collateral ligament injuries in football. Nonoperative management of grade I and grade II sprains. Am J Sports Med. 1981;9: Ellsasser JC, Reynolds FC, Omohundro JR. The non-operative treatment of collateral ligament injuries of the knee in professional football players. An analysis of seventy-four injuries treated non-operatively and twentyfour injuries treated surgically. J Bone Joint Surg Am. 1974;56: Indelicato PA. Non-operative treatment of complete tears of the medial collateral ligament of the knee. J Bone Joint Surg Am. 1983;65: Reider B, Sathy MR, Talkington J, Blyznak N, Kollias S. Treatment of isolated medial collateral ligament injuries in athletes with early functional rehabilitation. A five-year follow-up study. Am J Sports Med. 1994;22: Gallagher EJ. Clinical utility of likelihood ratios. Ann Emerg Med. 1998;31: NED TIJDSCHR GENEESKD. 2009;153:A137
De knie van diagnostiek naar behandeling
De knie van diagnostiek naar behandeling Marienke van Middelkoop Afdeling Huisartsgeneeskunde, Erasmus MC Rotterdam Knieklachten In 2012: 6.4% in fysiotherapie praktijk 13.7 per 1000 patiënten per jaar
Nadere informatieCHAPTER 8. Samenvatting
CHAPTER 8 Samenvatting Samenvatting 8. Samenvatting Hoofdstuk 1 is een algemene introductie. Doel van dit proefschrift is om de kosten en effectiviteit van magnetische resonantie (MR) te evalueren indien
Nadere informatieDe NHG-Standaard Traumatische knieproblemen (eerste herziening): samenvatting
Richtlijnen De NHG-Standaard Traumatische knieproblemen (eerste herziening): samenvatting L. Willem Draijer, Janneke N. Belo, Hans F. Berg, Roeland M.M. Geijer en A.N. Lex Goudswaard Gerelateerd artikel:
Nadere informatieDe waarde van anamnese en lichamelijk onderzoek bij het diagnosticeren van traumatisch knieletsel
Onderzoek De waarde van anamnese en lichamelijk onderzoek bij het diagnosticeren van traumatisch knieletsel Marlous Kastelein, Harry Wagemakers,Pim Luijsterburg, Marjolein Berger, Bart Koes, Sita Bierma-Zeinstra
Nadere informatieMagnetic resonance imaging for traumatic knee injury
HONEUR MRI RCT Huisartsen Onderzoek Netwerk Erasmus Universiteit Rotterdam magnetic resonance imaging randomized clinical trial Magnetic resonance imaging for traumatic knee injury Traumatisch knieletsel
Nadere informatieKlinisch uur orthopedie: de knie
Klinisch uur orthopedie: de knie (zinvol onderzoek door de huisarts ) Rob Ariës, orthopeed, Peter van der Lugt, Mariët Bosselaar, huisartsen Leerdoel Beter inzicht in differentiaal diagnostiek Beter inzicht
Nadere informatieKnieklachten een jaar lang gevolgd
Onderzoek Knieklachten een jaar lang gevolgd Harry Wagemakers, Pim Luijsterburg, Jan Verhaar, Bart Koes, Sita Bierma-Zeinstra Achtergrond De huisarts ziet regelmatig patiënten met knieklachten veroorzaakt
Nadere informatieAanpak van acute knieletsels in de eerste lijn. Dr. Bex Steven Huisarts/sportarts KSTVV Lotto-Belisol
Aanpak van acute knieletsels in de eerste lijn Dr. Bex Steven Huisarts/sportarts KSTVV Lotto-Belisol Anatomie Anatomie Anatomie Anatomie Algemeen Goede anamnese! ontstaansmechanisme van het letsel begrijpen
Nadere informatieCover Page. The handle http://hdl.handle.net/1887/35462 holds various files of this Leiden University dissertation.
Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/35462 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Huétink, Kasper Title: Knee complaints and prognosis of osteoarthritis at 10 years
Nadere informatieSport Specifieke Blessure Begeleiding
Sport Specifieke Blessure Begeleiding Week 8. Knierevalidatie Acute knie 300.000 knie letsels per jaar Aandoeningen contusie / distorsie hydrops heamartros meniscus kruisbanden / collaterale banden Acute
Nadere informatieOnderwijsmateriaal voor toetsgroepen
Traumatische knieproblemen: 1. Toelichting op de module 1 Deze module is gebaseerd op de NHG-Standaard van maart 2010. In de NHG-Standaard Traumatische knieproblemen worden aanbevelingen gedaan over het
Nadere informatieResultaten van de KNALL (KNee osteoarthritis anterior cruciate Ligament Lesion) studie
KNALL studie Inleidin KNALL studie Inleidin Resultaten van de KNALL (KNee osteoarthritis anterior cruciate Liament Lesion) studie Belle van Meer Erasmus MC, Universitair Medisch Centrum Rotterdam, Afdelin
Nadere informatieCHAPTER. Samenvatting
CHAPTER 9 Samenvatting CHAPTER 9 Klachten aan pols en hand komen veel voor; bij 9 tot 12.5% van de Nederlandse volwassenen. Niet alle mensen bezoeken de huisarts voor pols- of handklachten. De huisarts
Nadere informatieDe NHG-Standaard Traumatische knieproblemen
NHG-Standaard Traumatische knieproblemen Eerste herziening Belo JN, Berg HF, Klein Ikkink AJ, Wildervanck- Dekker CMJ, Smorenburg HAAJ, Draijer LW. Huisarts Wet 2010:54 (3):147-58. De standaard en de noten
Nadere informatieHeup- en kniepathologie: 1ste lijnsaanpak. Dr Mike Tengrootenhuysen
Heup- en kniepathologie: 1ste lijnsaanpak Dr Mike Tengrootenhuysen Inleiding Heup Knie FAI Coxartrose Meniscusscheur Voorste kruisband Bursitis ruptuur Patellofemorale klachten Gonartose trochanterica
Nadere informatieSamenvatting*en*conclusies* *
Samenvatting*en*conclusies* * Kwaliteitscontrole-in-vaatchirurgie.-Samenvattinginhetnederlands. Inditproefschriftstaankwaliteitvanzorgenkwaliteitscontrolebinnende vaatchirurgie zowel vanuit het perspectief
Nadere informatieCascais 2015 Overeindse dagen
Cascais 2015 Overeindse dagen Robin van Kempen, orthopedisch chirurg Marijn van den Besselaar, orthopedisch chirurg Ralf Bollen, huisarts Son en Breugel Richtlijnen NHG en NOV Indicaties, diagnostiek,
Nadere informatiePosterolaterale hoek letsels
Posterolaterale hoek letsels Dr. Peter Van Eygen 04-11-2014 CAMPUS HENRI SERRUYS Inleiding Vaak niet herkend J. Hughston: You may not have seen posterolateral corner injuries, I can assure you that they
Nadere informatieINTERLINE Orthopedie 2014 oktober 2014 ACHTERGRONDEN BIJ DE CASUSSCHETSEN INCLUSIEF LEERDOELEN EN STELLINGEN
INTERLINE Orthopedie 2014 oktober 2014 ACHTERGRONDEN BIJ DE CASUSSCHETSEN INCLUSIEF LEERDOELEN EN STELLINGEN Inleiding Dit is het tweede Interlineprogramma Orthopedie, het eerste dateert uit 2002. Het
Nadere informatieSamenvatting Beloop van beperkingen in activiteiten bij oudere patiënten met artrose van heup of knie
Beloop van beperkingen in activiteiten bij oudere patiënten met artrose van heup of knie Zoals beschreven in hoofdstuk 1, is artrose een chronische ziekte die vaak voorkomt bij ouderen en in het bijzonder
Nadere informatieToetsstation. Knieklachten
Toetsstation Knieklachten Alg lgeme mene gegevens Classificatiecode(s) L96, L31, L45 Doelstelling Toetsen of de kandidaat in staat is - de gegevens te verzamelen die nodig zijn voor de diagnostiek bij
Nadere informatieBeeldvorming bij acute knieletsels
Beeldvorming bij acute knieletsels Dr. Mattias Spaepen Dr S Verhamme, Dr R Visser, Dr G Vandenbosch, Dr M Palmers, Dr P Grouwels, Dr A Rappaport Radiologie, St-Trudo Ziekenhuis Beeldvorming bij acute knieletsels
Nadere informatieFYSIOTHERAPIE en het behandelen van patiënten met SCHOUDERKLACHTEN. Januari 2015, blok 3, Gerard Koel.
FYSIOTHERAPIE en het behandelen van patiënten met SCHOUDERKLACHTEN. Januari 2015, blok 3, Gerard Koel. INHOUD : 1. Enige statistische begrippen omtrent studies naar diagnostische middelen. 2. Diagnostische
Nadere informatieDe Knie. diagnostische testen. Mark Vongehr Fysiotherapeut/manueeltherapeut. presentatie knie 20-09-07 medisch centrum aarveld
De Knie diagnostische testen Mark Vongehr Fysiotherapeut/manueeltherapeut Het blijkt, dat met de anamnese, lichamelijk onderzoek en röntgenfoto de diagnose van knieklachten in 83% van de gevallen correct
Nadere informatieHoofdstuk 1: introductie van het proefschrift
Samenvatting 114 Samenvatting Samenvatting 115 Hoofdstuk 1: introductie van het proefschrift Dit proefschrift beschrijft een aantal studies over patiënten die met maagklachten de huisarts bezoeken. Van
Nadere informatieCourse of limitations in activities in elderly patients with osteoarthritis of the hip or knee. CARPA onderzoek. Artrose.
Course of limitations in activities in elderly patients with osteoarthritis of the hip or knee Gabriella M. van Dijk Achtergrond Onderzoeksvragen Literatuuronderzoek Longitudinaal cohort onderzoek Methode
Nadere informatieFormulier voor het beoordelen van de kwaliteit van een artikel over een diagnostische test of screeningsinstrument.
Formulier voor het beoordelen van de kwaliteit van een artikel over een diagnostische test of screeningsinstrument. Behorend bij: Evidence-based logopedie, hoofdstuk 3. Toelichting bij de criteria voor
Nadere informatiehoofdstuk 1 doelstellingen hoofdstuk 2 diagnosen
Dit proefschrift gaat over moeheid bij mensen die dit als belangrijkste klacht presenteren tijdens een bezoek aan de huisarts. In hoofdstuk 1 wordt het onderwerp moeheid in de huisartspraktijk kort geïntroduceerd,
Nadere informatieHoe vaak ziet de huisarts een zondagmiddagarmpje?
Postprint Version 1.0 Journal website Pubmed link DOI Hoe vaak ziet de huisarts een zondagmiddagarmpje? M. KRUL 1, J.C. VAN DER WOUDEN 1, F.G. SCHELLEVIS 2, L.W.A. VAN SUIJLEKOM-SMIT 3, B.W. KOES 1 1 Afdeling
Nadere informatieFYSIOTHERAPIE en het behandelen van patiënten met SCHOUDERKLACHTEN. Januari 2014, blok 3, Gerard Koel.
FYSIOTHERAPIE en het behandelen van patiënten met SCHOUDERKLACHTEN. Januari 2014, blok 3, Gerard Koel. INHOUD : 1. Enige statistische begrippen omtrent studies naar diagnostische middelen. 2. Diagnostische
Nadere informatieOnderwijsmateriaal voor toetsgroepen
1. Toelichting Dit programma is gebaseerd op de bijlage prostaatcarcinoom van de NHG- Standaard Mictieklachten bij mannen van oktober 2014. De huisarts krijgt met enige regelmaat een verzoek van gezonde
Nadere informatieKomt stress van de patiënt aan bod bij de huisarts? Factsheet Databank Communicatie, oktober 2007.
Deze factsheet is een uitgave van het NIVEL De gegevens mogen met bronvermelding (Komt stress van de patiënt aan bod bij de huisarts? J Noordman, J van Weert, A van den Brink-Muinen, S van Dulmen, J Bensing
Nadere informatieDIAGNOSTIEK. Shandra Bipat, klinisch epidemioloog Afd. Radiologie Academisch Medisch Centrum
DIAGNOSTIEK Shandra Bipat, klinisch epidemioloog Afd. Radiologie Academisch Medisch Centrum Test Evaluatie Meer aandacht voor de evaluatie van testen Snelle groei in aantal (kostbare) testen EBM: aantonen
Nadere informatieDIAGNOSTIEK. Hans Reitsma, arts-epidemioloog Afd. Klinische Epidemiologie, Biostatistiek & Bioinformatica Academisch Medisch Centrum
DIAGNOSTIEK Hans Reitsma, arts-epidemioloog Afd. Klinische Epidemiologie, Biostatistiek & Bioinformatica Academisch Medisch Centrum Test Evaluatie Meer aandacht voor de evaluatie van testen Snelle groei
Nadere informatieCover Page. The handle http://hdl.handle.net/1887/22739 holds various files of this Leiden University dissertation.
Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/22739 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Barzouhi, Abdelilah el Title: Paradigm shift in MRI for sciatica Issue Date: 2013-12-03
Nadere informatieAcute Knie en Enkel in de huisartsenprak3jk. Huisartsendag LangeLand ziekenhuis 19 april 2011
Acute Knie en Enkel in de huisartsenprak3jk Huisartsendag LangeLand ziekenhuis 19 april 2011 De acute knie Knie: anatomie Knie: anamnese Tijds3p en aard trauma (mate inwerkend geweld, rota3e vs hyperextensie
Nadere informatieNEDERLANDSE SAMENVATTING
NEDERLANDSE SAMENVATTING 154 NEDERLANDSE SAMENVATTING NEDERLANDSE SAMENVATTING 155 SAMENVATTING Achtergrond Hoewel het lumbosacraal radiculair syndroom (LSRS) zo lang bestaat als de geschiedenis van onze
Nadere informatieCRITICAL APPRAISED TOPIC Schouderluxatie. Merel Trijzelaar Onderwijsdag 6 mei 2014
CRITICAL APPRAISED TOPIC Schouderluxatie Merel Trijzelaar Onderwijsdag 6 mei 2014 INLEIDING 50% van alle gewrichtsluxaties op de SEH 95-97% anterieure luxatie 65% van de ziekenhuizen hebben een protocol
Nadere informatieBehandeling. Haemarthros Behandeling
10-Chirurgie 4.5 01-06-2005 09:45 Pagina 69 69 4.5 Knieletsel P.A.M. Vierhout Het is zondagmiddag, het voetbalseizoen is begonnen. Een 22-jarige jongeman komt met een van pijn vertrokken gezicht bij de
Nadere informatieNascholing 9 november 2015
Nascholing 9 november 2015 Patellofemorale pijn en instabiliteit Chirurgische opties Tony van Tienen Instabiliteit PF klachten: 1 entiteit? Patella instabiliteit Patello-femorale pijnklachten Patellofemorale
Nadere informatieWAARDE VAN DE PSA-BEPALING EN HET RECTAAL TOUCHER
1. Toelichting Deze module is gebaseerd op de NHG-Standaard van november 2004. De huisarts krijgt het verzoek om een test op prostaatkanker of wil zelf, bij een vermoeden van prostaatkanker of bij twijfel
Nadere informatieMonitoren van de effecten van de publiekscampagne depressie op de instroom van patiënten met psychische problemen in de huisartspraktijk
Monitoren van de effecten van de publiekscampagne depressie op de instroom van patiënten met psychische problemen in de huisartspraktijk Derek de Beurs Mariëtte Hooiveld Het NIVEL onderzoekt de gezondheidszorg.
Nadere informatieSummary Samenvatting Dankwoord Curriculum Vitae
Summary Samenvatting Dankwoord Curriculum Vitae 9 SAMENVATTING Hoofdstuk 1 bevat een korte inleiding over het diagnostische proces en er worden twee van de meest gebruikte diagnostische beeldvormende
Nadere informatieDissectie van de A. carotis door een stomp trauma. Fanny Vuik Keuze Coassistent IC
Dissectie van de A. carotis door een stomp trauma Fanny Vuik Keuze Coassistent IC 17-09-2014 Inhoud. Casus Epidemiologie Indeling Pathofysiologie Kliniek Diagnostiek Therapie Conclusie Casus Man, 32 jaar.
Nadere informatieHeupklachten. Prof. Sita Bierma-Zeinstra Hoogleraar Artrose en gerelateerde aandoeningen
Heupklachten Prof. Sita Bierma-Zeinstra Hoogleraar Artrose en gerelateerde aandoeningen Dept of General Practice / Dept of Orthopedics Erasmus MC University Medical Center Rotterdam Heupklachten Prevalentie
Nadere informatieEvidence based richtlijnontwikkeling (EBRO) training voor patiënten. Ton Kuijpers, Epidemioloog
Evidence based richtlijnontwikkeling (EBRO) training voor patiënten Ton Kuijpers, Epidemioloog Guru based medicine Inhoud Voorbeeld van een wetenschappelijk onderzoeksdesign (RCT) Mate van bewijs Conclusies
Nadere informatieVerdiepingsmodule. Medische besliskunde 1: De patiënt met een dikke enkel. Medische besliskunde 1: De patiënt met een dikke enkel. 1.
Medische besliskunde 1: De patiënt met een dikke enkel 1. Toelichting Hoe groot is de kans dat een patiënt met enkelletsel een fractuur heeft? In deze module maken de deelnemers rekensommen met fictieve
Nadere informatieSport Medisch Netwerk Zoetermeer Informatie bijeenkomst. Voorste kruisband ruptuur
Sport Medisch Netwerk Zoetermeer Informatie bijeenkomst 9 december 2015 Voorste kruisband ruptuur Belle van Meer AIOS Sportgeneeskunde Sportarts = specialist Per 1 januari 2016 wordt sportgeneeskundige
Nadere informatieDe Knie Sport- en peesletsels Aad Dhollander
De Knie Sport- en peesletsels 02.06.2018 Aad Dhollander Inhoud presentatie Wat is er nieuw? - Kraakbeen - Meniscus - Voorste kruisband Conclusie 2 Kraakbeen 3 De plaats van kraakbeenchirurgie Current treatments
Nadere informatieDiagnostiek Kliniek: anamnese: aard letsel (hoogenergetisch?), pre-existente afwijkingen, aard en tijdsduur zwelling, belastbaarheid
T-III Acuut enkelletsel Inleiding Het inversietrauma van de enkel is met een geschatte incidentie van 425.000 gevallen per jaar in Nederland waarschijnlijk het meest voorkomende letsel van het bewegingsapparaat.
Nadere informatieScoringslijst voor de praktijk
Stichting Verenigde Universitaire Huisartsopleidingen Domus Medica, Postbus 20072, 3502 LB UTRECHT tel. (030) 280 60 90; fax (030) 280 60 99 internet: www.svuh.nl Scoringslijst voor de praktijk 5. KNIEKLACHTEN
Nadere informatieAndere kijk op validiteit
Andere kijk op validiteit Waarde van klinische testen Mark Vongehr Fysio-/manueeltherapeut klinimetrie Het objectiveren van klinische symptomen en tekenen met behulp van valide meetinstrumenten meetinstrumenten
Nadere informatie(studie/patiënten) Referentietest Uitkomst maten. Index test. Kenmerken. Artroscopi e MRI
Index test Referentietest ijlage 6 Evidencetabellen Onderwerp: Wat is de plaats van I in het diagnostische proces? Crawfor d 2007 Ryzewic z 2007 A2/ Meta-analyse van studies (accuracy en andere aspecten
Nadere informatieLiteratuuronderzoek. Systematische Review Meta-Analyse. KEMTA Andrea Peeters
Literatuuronderzoek Systematische Review Meta-Analyse KEMTA Andrea Peeters Waarom doen? Presentatie 1. Begrippen systematische review en meta-analyse 2. Hoe te werk gaan bij het opzetten van een review
Nadere informatieHoogeveen, april
Hoogeveen, april 2013 1 Achtergronden bij casusschets Casusschets 1 Antwoord 2: Neen. Zie WA pg 1, Bandletsel, onder verwijzen. NB: lees ipv Derhalve verwijzen... : Dan eventueel verwijzen... Ook geen
Nadere informatieNEDERLANDSE SAMENVATTING
NEDERLANDSE SAMENVATTING Nederlandse Samenvatting 195 NEDERLANDSE SAMENVATTING DEEL I Evaluatie van de huidige literatuur De stijgende incidentie van slokdarmkanker zal naar verwachting continueren in
Nadere informatieZijn distress en ziektestatus gerelateerd aan lichamelijke en emotionele problemen bij vrouwen met ovariumkanker?*
Zijn distress en ziektestatus gerelateerd aan lichamelijke en emotionele problemen bij vrouwen met ovariumkanker?* Floor Ploos van Amstel, RN, MSc, verpleegkundig expert, afd. Medische Oncologie Maaike
Nadere informatiehoofdstuk 2 hoofdstuk 3
Om de herkenning van patiënten met depressieve stoornis in de eerste lijn te verbeteren wordt wel screening aanbevolen. Voorts worden pakketinterventies aanbevolen om de kwaliteit van zorg en de resultaten
Nadere informatieArtroscopie van de knie: indicatie en behandeling
Artroscopie van de knie: indicatie en behandeling INITIATIEF Nederlandse Orthopaedische Vereniging IN SAMENWERKING MET Koninklijk Nederlands Genootschap voor Fysiotherapie Nederlandse Vereniging voor Heelkunde
Nadere informatieArtroscopie van de knie: indicatie en behandeling
Artroscopie van de knie: indicatie en behandeling INITIATIEF Nederlandse Orthopaedische Vereniging IN SAMENWERKING MET Koninklijk Nederlands Genootschap voor Fysiotherapie Nederlandse Vereniging voor Heelkunde
Nadere informatieSummary & Samenvatting. Samenvatting
Samenvatting De meeste studies na rampen richten zich op de psychische problemen van getroffenen zoals post-traumatische stress stoornis (PTSS), depressie en angst. Naast deze gezondheidsgevolgen van psychische
Nadere informatieAchterste Kruisband Revalidatie Protocol (conservatief) FASE 1 (0-6 weken na het letsel)
Achterste Kruisband Revalidatie Protocol (conservatief) RPA Janssen, orthopedisch chirurg-traumatoloog (www.rpajanssen.nl) FAM Brooymans, PT, MSc, fysio-manueeltherapeut Inleiding Geïsoleerde achterste
Nadere informatieSamenvatting. Samenvatting
amenvatting Het aantal mensen met dementie neemt toe. De huisarts speelt een sleutelrol in het (h)erkennen van signalen die op dementie kunnen wijzen en hiermee in het stellen van de diagnose dementie,
Nadere informatieFactsheet Manuele therapie en therapeutische mogelijkheden bij zuigelingen (0-1 jaar)
1/4 Manuele therapie en therapeutische mogelijkheden bij zuigelingen (0-1 jaar) Auteurs F. Driehuis, MSc, FT Prof. dr. M.W.G. Nijhuis - van der Sanden, KFT E. R. I. C. Saedt, MT B. H. van der Woude, MT
Nadere informatie1 Suïcide(poging) Rubriekhouder: Mw. dr. G.A. Donker, (NIVEL) ( )
1 Suïcide(poging) Rubriekhouder: Mw. dr. G.A. Donker, (NIVEL) (1978-2016) Inleiding In overleg met de Inspectie voor de Gezondheidszorg wordt dit onderwerp sinds 1978 in de peilstations onderzocht. Ook
Nadere informatieVAN KLINISCHE ONZEKERHEID NAAR EEN ZOEKSTRATEGIE
VAN KLINISCHE ONZEKERHEID NAAR EEN ZOEKSTRATEGIE Drs. Willemke Stilma Docent verpleegkunde HvA Mede met dank aan dr. Anne Eskes 1 INHOUD 5 stappen EBP Formuleren van een klinische vraagstelling PICO Zoekstrategie
Nadere informatieSamenvatting, conclusies en toekomstvisie
Samenvatting, conclusies en toekomstvisie Overbelasting van Spoedeisende Hulpafdelingen wordt een steeds groter probleem in Nederland. Lange wachttijden zijn het gevolg, met een toegenomen werkdruk voor
Nadere informatieNederlandse samenvatting
Addendum A 173 Nederlandse samenvatting Het doel van het onderzoek beschreven in dit proefschrift was om de rol van twee belangrijke risicofactoren voor psychotische stoornissen te onderzoeken in de Ultra
Nadere informatiehttp://www.psychfysio.nl/nieuws/6_04_1.html Jelle Heisen Anamnese
http://www.psychfysio.nl/nieuws/6_04_1.html Jelle Heisen Anamnese Wat is de hulpvraag in termen van ICF en gerelateerd aan het functioneren van de patiënt in zijn / haar context? 1 inventarisatie concrete
Nadere informatieCover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation
Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/33311 holds various files of this Leiden University dissertation Author: Stegeman, Sylvia Alexandra Title: Unsolved issues in diagnostics and treatment
Nadere informatieChapter 11. Nederlandse samenvatting
Chapter 11 Nederlandse samenvatting Chapter 11 Reumatoïde artritis (RA) is een chronische aandoening die wordt gekenmerkt door ontstekingen van de gewrichten. Symptomen die optreden zijn onder andere pijn,
Nadere informatieRevalidatieschema na een collagene meniscus implantatie (CMI)
1 Revalidatieschema na een collagene meniscus implantatie (CMI) Locatie: Nevenletsel: Let op: dit schema is een richtlijn die hulp kan bieden bij het revalideren na een meniscushechting. Let te allen tijde
Nadere informatieKan de fysiotherapeut acute knieletsels adequaat diagnosticeren?
WWW.PHYSIOS.NL 4 PUNTEN KENNISTOETS Kan de fysiotherapeut acute knieletsels adequaat diagnosticeren? Frans Brooijmans, Leon Huiberts, Johan Hekking, Arno Lataster F.A.M. Brooijmans MSc, fysiotherapeut,
Nadere informatiePijn bij patiënten met een dwarslaesie
Pijn bij patiënten met een dwarslaesie Incidentie op IC en mechanisme 26 januari 2018 Quirine Habes Casus Patient, 30 Traumatische dwarslaesie C5-C6 met central cord lesion na trauma Spondylodese en miami
Nadere informatieHoofdstuk 1 Hoofdstuk 2-5 Hoofd- stuk 2 en 3 Hoofdstuk 2 Hoofdstuk 3 Hoofdstuk 4 en 5
Patella tendinopathie (ook wel jumper s knee of springersknie genoemd) is een veel voorkomende blessure in sporten waarin veel wordt gesprongen, zoals basketbal en volleybal. In top- en recreatieve basketballers
Nadere informatie25 jaar whiplash in Nederland
25 jaar whiplash in Nederland Vanuit een fysiotherapeutisch perspectief Maarten Schmitt M.Sc 1 2 Fysiotherapeut & manueeltherapeut Hoofd van de Divisie Onderwijs Stichting Opleidingen Musculoskeletale
Nadere informatieProf. dr. M.W. van Tulder Prof. dr. B.W. Koes. Evidence-based handelen bij lage rugpijn
Prof. dr. M.W. van Tulder Prof. dr. B.W. Koes Evidence-based handelen bij lage rugpijn Prof. dr. M.W. van Tulder Prof. dr. B.W. Koes Evidence-based handelen bij lage rugpijn Epidemiologie, preventie, diagnostiek,
Nadere informatieINTERLINE Orthopedie 2014 oktober 2014
INTERLINE Orthopedie 2014 oktober 2014 Inleiding Dit is het tweede Interlineprogramma Orthopedie, het eerste dateert uit 2002. Het is een actualisering van gedeeltelijk dezelfde onderwerpen, waarbij de
Nadere informatieGewrichtsprothese en Antibioticaprofylaxe
Gewrichtsprothese en Antibioticaprofylaxe Uitgangspunt Algemeen CBO Richtlijn Diagnostiek en Behandeling van heup- en knieartrose Hematogene infecties van prothesen komen waarschijnlijk voor met een incidentie
Nadere informatieNiet-traumatische knieklachten bij volwassenen: prognose en beleid
Beschouwing Niet-traumatische knieklachten bij volwassenen: prognose en beleid Janneke Belo Inleiding Wereldwijd hebben aandoeningen van het bewegingsapparaat een enorme sociale en indirecte financiële
Nadere informatieVoorspellende factoren voor terugkeer naar werk en arbeidsongeschiktheid na behandeling voor colorectaal carcinoom
Voorspellende factoren voor terugkeer naar werk en arbeidsongeschiktheid na behandeling voor colorectaal carcinoom KRING BIJEENKOMST 2 OKTOBER 2017 Chantal den Bakker Onderzoeksvraag Welke factoren zijn
Nadere informatieHartfalen bij verpleeghuisbewoners; waar liggen de uitdagingen?
Hartfalen bij verpleeghuisbewoners; waar liggen de uitdagingen? Drs. Mariëlle AMJ van der Velden-Daamen Prof. Dr. Jan PH Hamers Prof. Dr. Hans Peter Brunner la Rocca Dr. Frans ES Tan Prof. Dr. Jos MGA
Nadere informatieCover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.
Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/43013 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Hofstede, S.N. Title: Optimization of care in orthopaedics and neurosurgery Issue
Nadere informatieWerking van doorlopende wigzolen bij opspringen en landen
Werking van doorlopende wigzolen bij opspringen en landen Uit: Knee Valgus During Drop Jumps in National Collegiate Athletic Association Division I Female Athletes The Effect of a Medial Post Michael Joseph
Nadere informatieCover Page. Author: Smelt, Antonette Title: Treatment of migraine : from clinical trial to general practice Issue Date: 2014-05-14
Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/25761 holds various files of this Leiden University dissertation Author: Smelt, Antonette Title: Treatment of migraine : from clinical trial to general
Nadere informatieCONSENSUS INDICATIE VOOR ARTROSCOPIE BIJ ACUTE KNIEKLACHTEN
CONSENSUS INDICATIE VOOR ARTROSCOPIE BIJ ACUTE KNIEKLACHTEN ORGANISATIE: - Centraal Begeleidingsorgaan voor de Intercollegiale Toetsing - Nederlandse Vereniging voor Arthroscopie - Nederlandse Orthopaedische
Nadere informatiehoofdstuk 3 Hoofdstuk 4 Hoofdstuk 5
SAMENVATTING 117 Pas kortgeleden is aangetoond dat ADHD niet uitdooft, maar ook bij ouderen voorkomt en nadelige gevolgen kan hebben voor de patiënt en zijn omgeving. Er is echter weinig bekend over de
Nadere informatieDe waarde van echografisch diagnostisch onderzoek. Marc Weyts, huisarts-echografist April 2018
De waarde van echografisch diagnostisch onderzoek Marc Weyts, huisarts-echografist April 2018 Geen Geen Geen Geen NHG standaard schouderklachten (2 e heriene versie 2008) Eenvoudig, pragmatisch en stapsgewijs
Nadere informatieDe 7 stappen van een CAT
De 7 stappen van een CAT Patiënt (praktijk) Vertaalslag (expert) Wetenschap (literatuur) 1 klinisch scenario trefwoorden 2 klinische vraag 3 literatuur search 4 kritisch beoordelen artikel 7 bottom line
Nadere informatieEen literatuuroverzicht. Behandeling van MTSS bij atleten; een gerandomiseerde studie. Maarten Moen Sportarts
Een literatuuroverzicht Behandeling van MTSS bij atleten; een gerandomiseerde studie Maarten Moen Sportarts MTSS komt door tractie van de tibialis posterior aan het periost waardoor periostitis ontstaat.
Nadere informatieSuïcide(poging) Inleiding. Methode. Resultaten. Rubriekhouder: Mevrouw dr. G.A. Donker, (NIVEL)( )
Suïcide(poging) Rubriekhouder: Mevrouw dr. G.A. Donker, (NIVEL)(1978-2017) Inleiding In overleg met de Inspectie voor de Gezondheidszorg wordt dit onderwerp sinds 1978 in de peilstations onderzocht. Ook
Nadere informatieBeeldvorming bij sportletsels van de knie
Beeldvorming bij sportletsels van de knie indicatiestelling 02.06.2018 Peter Bracke Welke beeldvormende techniek? Keuze kan afwijken ifv de vraag: - uitsluiten bepaalde pathologie - integriteit bepaalde
Nadere informatieCasus 2. Vrouw van 22 jaar Zij is net afgestudeerd als kapster, sinds een half jaar werkzaam bij groot kappersbedrijf.
Vrouw van 22 jaar Zij is net afgestudeerd als kapster, sinds een half jaar werkzaam bij groot kappersbedrijf. Klachten: Heeft knieklachten m.n. links al langere tijd, die nu zij aan het werk is zijn toegenomen.
Nadere informatiebehandeling volgens de KNGF-richtlijn bij mensen met artrose aan de heup en/of knie.
Samenvatting De primaire doelstelling van het onderzoek was het onderzoeken van de lange termijn effectiviteit van oefentherapie en de rol die therapietrouw hierbij speelt bij patiënten met artrose aan
Nadere informatieHoofdstuk 2 Hoofdstuk 3
Samenvatting 11 Samenvatting Bloedarmoede, vaak aangeduid als anemie, is een veelbesproken onderwerp in de medische literatuur. Clinici en onderzoekers buigen zich al vele jaren over de oorzaken en gevolgen
Nadere informatieBijlage 2 Meetinstrumenten
Bijlage 2 Meetinstrumenten Bijlage 2.1 Functiescore De Bie et al. De Bie et al. (1997) gebruikten de functiescore als prognostisch instrument om lichte van ernstige letsels te onderscheiden. De functiescore
Nadere informatieDe oudere patiënt met comorbiditeit
De oudere patiënt met comorbiditeit Dr. Arend Mosterd cardioloog Meander Medisch Centrum, Amersfoort Dr. Irène Oudejans klinisch geriater Elkerliek ziekenhuis, Helmond Hartfalen Prevalentie 85 plussers
Nadere informatieNederlanse Samenvatting. Nederlandse Samenvatting
Nederlandse Samenvatting 197 198 Samenvatting In het proefschrift worden diverse klinische aspecten van primaire PCI (Primaire Coronaire Interventie) voor de behandeling van een hartinfarct onderzocht.
Nadere informatieHardlooponderzoek in Nederland nu en in de toekomst. Marienke van Middelkoop, Erasmus MC Sjouke Zijlstra, UMC Groningen
Hardlooponderzoek in Nederland nu en in de toekomst Marienke van Middelkoop, Erasmus MC Sjouke Zijlstra, UMC Groningen Hardloopblessures - Lange afstand lopen worden steeds populairder - Ook steeds meer
Nadere informatieRibfixatie bij fladderthorax Vaker doen? Vera Linssen, AIOS anesthesiologie 5 november 2015
Ribfixatie bij fladderthorax Vaker doen? Vera Linssen, AIOS anesthesiologie 5 november 2015 Casus M: motorrijder versus ander voertuig, van motor gevlogen, helm losgeraakt I: verdenking hematothorax, hoofdwond
Nadere informatie