AGENDA VAN DE ZUIDVLEUGEL. Zuidvleugel van de Randstad. Bestuurlijke partners in de Zuidvleugel. Programma s en projecten

Transcriptie

1 agenda van de zuidvleugel a schone econom n BereiKBare z stedenbaanp stad comfort is landschap

2 AGENDA VAN DE ZUIDVLEUGEL P3 Zuidvleugel van de Randstad P5 Bestuurlijke partners in de Zuidvleugel P7 Programma s en projecten P9 Economische agenda naar een schone economie P15 Bereikbaarheidspakket een bereikbare Zuidvleugel P21 StedenbaanPlus P27 Verstedelijkingsprogramma comfortabel wonen in de stad P33 Metropolitaan landschap landschap dichter bij huis P38 Zuidvleugel in het kort

3 agenda van de zuidvleugel P2 P3 zuidvleugel van de randstad Zuidvleugel van de randstad De zuidvleugel van de Randstad is een sterke op de wereld georiënteerde regio, die een forse bijdrage levert aan de economie van Nederland en het internationale vestigingsklimaat van de Randstad. De Zuidvleugel is met 3,2 miljoen inwoners één van de dichtstbevolkte regio s van Europa. De relatie met de rivieren en de zee en de oriëntatie op de wereld vormen het fundament van de Zuid-Hollandse steden, zowel geografisch, economisch als cultureel. In de afgelopen honderd jaar is een zeer kennisintensieve economie ontstaan met mondiaal unieke specialisaties, die bijdragen aan het exploreren en ontsluiten van de wereld, aan de wereldhandel en het wereldbestuur. De Zuidvleugel is dan ook een sterk internationaal georiënteerde regio. De oriëntatie op de wereld wordt als belangrijk ervaren door de voortschrijdende globalisering. De regio onderscheidt zich in het globale krachtenveld dankzij haar sterke steden en daarmee samenhangende economische clusters in een gevarieerd en dynamisch landschap van delta, kust, rivieren en veenweiden. De economische identiteit van de Zuidvleugel ligt in de internationale handel, logistiek en waterbouw en de bestuurlijke en juridische organisatie daarvan. Daarnaast is mede door de geografische ligging een sterke havengebonden procesindustrie en tuinbouwsector tot ontwikkeling gekomen. De laatste decennia is een meer diverse economische structuur ontstaan, gekoppeld aan de drie universiteiten en de vele kenniscentra in de regio.

4 agenda van de zuidvleugel Om de economische positie van deze wereldregio verder te ontwikkelen en te versterken, de leefbaarheid te vergroten en de bereikbaarheid te verbeteren, werken de bestuurlijke partners in de Zuidvleugel samen aan de realisering van vijf hoofdopgaven: Naar een schone economie Een bereikbare Zuidvleugel StedenbaanPlus Comfortabel wonen in de stad Landschap dichterbij huis De opgaven vormen samen de agenda van de Zuidvleugel, concreet uitgewerkt in de programma s: Economische agenda, Bereikbaarheidspakket, StedenbaanPlus, Verstedelijkingsprogramma en Metropolitaan landschap. P4 LEIDEN P5 LEIDERDORP wassenaar holland rijnland voorschoten ALPHEN AAN DE RIJN DORDRECHT zuidvleugelagenda DEN HAAG leidschendamvoorburg zoetermeer STADSgewest haaglanden provincie zuid-holland pijnacker-nootdorp GOUDA DELFT midden-holland STADSregio LANSINGERLAND rotterdam CAPELLE A/D IJSSEL Rotterdam SCHIEDAM WESTLAND De Zuidvleugelpartners en de gemeentes met meer dan inwoners binnen de Zuidvleugel RIJSWIJK VLAARDINGEN spijkenisse BARENdrecht 3,2 miljoen inwoners ZUIDPLAS bruto regionaal product 128 miljard euro drechtsteden zwijndrecht

5 Agenda van de Zuidvleugel P6 P7 Gebiedsagenda Programma s en projecten Economie bevorderen Herstructurering bedrijventerreinen Innovatie en structuurversterking greenports Haven Industrieel Complex Kennis en innovatie Recht, Vrede en Veiligheid Scheveningen Kantoorontwikkeling Luchthavenontwikkeling Kennis-as Bereikbaarheid verbeteren Doorstroming OWN Doorstroming HWN Doorbouwen aan A4-corridor Aanpak aansluitingen Personenvervoer spoor Versterking Zuidvleugelnet (zie ook inzetkaart) Verbeteren externe veiligheid spoor Hoofdstructuur wegen Hoofdstructuur spoorwegen Stedelijk intensiveren Verdichting Icoonproject Uitleg (icoonproject) Stedelijke vernieuwing Strategie wonen Landschap dichter bij huis brengen Kwaliteitsimpuls Zuidvleugelgroenstructuur Zoeklocaties Stad-landverbindingen en poorten Kwaliteitsimpuls stedelijk groen Grootschalige nieuwe natuur Verbreding landbouw dicht bij de stad Landbouw met natuurlijke handicaps Water- en energieopgaven aanpakken (Zoet)watertekort Tegengaan wateroverlast Integrale wateropgave Zuidwestelijke Delta Waterveiligheid Bijgaand kaartje geeft het overzicht van de programma s en projecten die bijdragen aan de vijf ambities uit de Gebiedsagenda Zuidvleugel/Zuid-Holland. Deze gebiedsagenda is in het najaar van 2010 vastgesteld door Rijk en regio als kader voor afspraken over ruimtelijke investeringen.

6 agenda van de zuidvleugel P8 P9 zuidvleugelagenda Naar een schone economie

7 economische agenda P10 P11 Naar een schone economie De Zuidvleugel is met 3,2 miljoen inwoners, een bruto regionaal product van 128 miljard euro en een groot potentieel aan kennis, innovatiemogelijkheden en ondernemende kracht een belangrijke peiler van de Nederlandse economie. Dat de Zuidvleugel de potentie heeft om uit te groeien tot één van de economische topregio s van Europa, blijkt uit het adviesrapport Zuidvleugel, de topregio van Nederland (Roland Berger Strategy Consultants, 2011). Negen topsectoren In de Zuidvleugel bevindt zich een diversiteit aan internationale topsectoren: Transport & Logistiek, Chemie & Energie, Greenports, Vrede, Recht & Veiligheid, Cleantech, Life Sciences & Health, Pensioenen & Verzekeringen, Maritiem en ICT & Telecom. Deze diversiteit vormt een kracht voor de regio. De internationale concurrentie dwingt het bedrijfsleven in alle sectoren tot ongekende inspanningen om te innoveren en te verduurzamen. De Zuidvleugel faciliteert deze opgave met het Actieprogramma Kiezen voor Diversiteit. Vrede, recht en veiligheid Imago ICT en telecom Maritiem Pensioenen & Verzekeringen Automatisering Juridische kennis Havendiensten Transport en Logistiek Voordelen van de krachtenbundeling van sectoren Transport Transport Verduurzaming Chemie & Energie Verduurzaming Productinnovatie Greenports Cleantech Life and Health Sciences

8 economische agenda P12 P13 Naar een schone economie Actieprogramma Kiezen voor Diversiteit De zuidvleugelpartners hebben afgesproken gezamenlijk zes acties te ondernemen met het doel de economische potentie van de regio optimaal te benutten. De acties hebben betrekking op verbeteren aansluiting arbeidsmarkt&onderwijs, bevorderen samenwerking m.b.t. internationale acquisitie, ontwikkelen van een valorisatieagenda i.s.m. universiteiten, campusontwikkeling, onderzoek naar een Regionale Ontwikkelingsmaatschappij en het ontwikkelen van schaalsprongprogramma s. Schaalsprongprogramma s Centraal in het actieprogramma Kiezen voor Diversiteit staat het aanjagen van innovatie en groei door het verbinden en verknopen van de hierboven genoemde negen topsectoren en het wegnemen van belemmeringen. Per sector wordt in samenwerking met bedrijfsleven, kennisinstellingen en overheid een agenda opgesteld met concrete prioritaire opgaven (schaalsprongprogramma s), die tot zichtbaar resultaat leiden in de komende jaren. De aanpak sluit aan op het rijksbeleid dat gericht is op het stimuleren van innovatie in de topsectoren in Nederland. Zuid-Holland heeft een enorme potentie, maar benut dit nog onvoldoende. Nu moeten we van de wil tot samenwerking gebruik maken om tot een grote sprong voorwaarts te komen. Henri Lenferink, burgemeester van Leiden

9 agenda van de zuidvleugel P14 P15 zuidvleugelagenda Een Bereikbare Zuidvleugel

10 bereikbaarheidspakket P16 P17 een bereikbare zuidvleugel De Zuidvleugel is één van de dichtstbevolkte regio s in Europa. In dit gebied willen we wonen, werken, vernieuwingen aanbrengen, opleidingen aanbieden en economisch groeien. De Zuidvleugel gaat daarbij steeds meer als één samenhangende regio functioneren. Voor deze ontwikkeling is een goede bereikbaarheid cruciaal. Nu al zijn de bereikbaarheidsproblemen in dit gebied groot. En als we niets doen raken belangrijke weg- en spoorverbindingen overbelast. Daarom hebben de Zuidvleugelpartners en het Rijk afspraken gemaakt om de komende periode zwaar te investeren in de bereikbaarheid van de Zuidvleugel. De MIRT-verkenningen van Haaglanden en Rotterdam Vooruit hebben veel kennis opgeleverd over de bereikbaarheidsproblematiek en kansrijke oplossingsrichtingen. Maar er is te weinig geld om alle gewenste investeringen tegelijkertijd op te pakken. In het kader van het bereikbaarheidspakket Zuidvleugel worden afspraken gemaakt tussen rijk en regio welke bereikbaarheidsinvesteringen de komende jaren prioriteit krijgen. stuwende economische sectoren en de verstedelijkingsopgaven. De komende periode wordt prioriteit gegeven aan een aantal projecten die samenhangen met de A4 corridor: de dominante noordzuidverbinding door de Zuidvleugel. Versterking van deze corridor (inclusief parallelle routes) is essentieel voor de bereikbaarheid van de Mainport Rotterdam, Den Haag internationale stad, de Greenports in het westen van het land en voor de bereikbaarheid van de kenniscentra in de Zuidvleugel. In aanvulling daarop worden ook investeringen gedaan in de ontwikkeling van een herkenbaar, samenhangend en hoogwaardig regionaal openbaar vervoernetwerk, zie ook bij StedenbaanPlus. Uitgelicht Prioritaire projecten uit het Bereikbaarheidspakket Zuidvleugel: rijnlandroute a13/a16 nieuwe Westelijke Oeververbinding a4 passage Den Haag + poorten en inprikkers a20 Nieuwerkerk - Gouda Prioriteiten De keuze welke projecten prioriteit krijgen wordt niet alleen bepaald door de urgentie van het knelpunt. Er wordt ook gekeken naar de bijdrage aan het functioneren van de eerder genoemde

11 een bereikbare zuidvleugel P18 P19 een bereikbare zuidvleugel Ambities bereikbaarheid Gebiedsagenda ZUIDVLEUGEL/ZUID-HOLLAND Doorstroming OWN Doorstroming HWN Doorbouwen aan A4-corridor Aanpak aansluitingen Versterking StedenbaanPlus Personenvervoer spoor Verbeteren externe veiligheid spoor Hoofdstructuur wegen Hoofdstructuur spoorwegen Leiden Als we stilstaan in de file, staat de economie ook stil. Jeannette Baljeu, wethouder Rotterdam Den Haag Rotterdam Gouda Dordrecht Nationaal gezien zijn de bereikbaarheidsknelpunten hier het grootst. Peter Smit, wethouder Den Haag

12 agenda van de zuidvleugel P20 P21 zuidvleugelagenda stedenbaan plus

13 stedenbaanplus P22 P23 bouwen aan een bereikbaar zuid-holland Waar veel mensen wonen, werken en recreëren kiezen steeds meer mensen voor het openbaar vervoer. Om deze stroom van mensen ook in de toekomst aan te kunnen is verbetering van het OV-netwerk noodzakelijk. Het programma van StedenbaanPlus verbindt wonen, werken en recreëren: fysiek en hoogwaardig. Het bouwt zo aan een economisch sterk en bereikbaar Zuid-Holland. Hoogwaardig netwerk Voor openbaar vervoer ontwikkelt en stimuleert StedenbaanPlus een samenhangend en herkenbaar hoogwaardig netwerk van NS- Sprinters, bussen, trams, lightrail en metro s. Via StedenbaanPlusstations, bus- en tramhaltes en metro- en lightrailstations reizen mensen in Zuid-Holland snel, gemakkelijk en comfortabel van deur tot deur. De NS-Sprinters die in de toekomst 6x per uur gaan rijden dienen als ruggengraat voor het totale OV-net in de Zuidvleugel. Afspraken voor stations en knopen Voor ruimtelijke ontwikkeling heeft StedenbaanPlus met de tien partners afspraken gemaakt over de programmering van binnenstedelijk bouwen rondom de bestaande en potentieel nieuw de StedenbaanPlus-stations Belangrijk onderdeel voor het programma StedenbaanPlus zijn de bestaande en potentieel nieuwe NS-stations in de Zuidvleugel. Alle partners geven in hun RO-programma prioriteit aan de NS-stations van StedenbaanPlus.

14 stedenbaanplus P24 P25 bouwen aan een bereikbaar zuid-holland te openen treinstations. Binnen het verstedelijkingsbeleid van de Zuidvleugel wordt gestreefd naar 80% binnenstedelijk bouwen, waarvan een deel rondom de StedenbaanPlus-stations. Deze aanpak zorgt voor een positieve ontwikkeling van de stationsgebieden en de HOV(Hoogwaardig Openbaar Vervoer)-knooppunten. Tegelijkertijd worden rond de stations en knopen afspraken gemaakt over fietsvoorzieningen en P+R. Samenhangend OV-netwerk Bundeling van krachten, daar draait het om bij StedenbaanPlus. Stedenbaan-stations zorgen al voor een goede regionale koppeling tussen het spoorvervoer en ruimtelijke ontwikkelingen. Aansluiting op hoogwaardige metro-, trem- en busverbindingen maakt dat de Zuidvleugel écht een samenhangend OV-netwerk krijgt. Daarmee wordt het een prettige regio om in te wonen, werken en recreëren. Het is mijn ambitie om de mobiliteit van de 3,4 miljoen inwoners van Zuid-Holland te bevorderen. Hun vervoer beperkt zich vaak niet tot de eigen gemeente of regio en daarbij maken zij gebruik van meerdere vervoerders. In de keten moet voor de reiziger alles kloppen. Ik wil mij inzetten om de samenwerking in deze keten nog beter op elkaar af te stemmen. Arno Brok, voorzitter Bestuurlijke Commissie StedenbaanPlus.

15 agenda van de zuidvleugel P26 P27 zuidvleugelagenda Comfortabel wonen in de stad

16 verstedelijkingsprogramma P28 P29 comfortabel wonen in de stad Hoe kunnen we de aantrekkelijkheid voor wonen, werken en recreëren verbeteren in de Zuidvleugel? Het gaat om het versterken van bestaand stedelijk gebied. Aantrekkelijke woon- en werkmilieus, stedelijke voorzieningen, een toegankelijk landschap en goede bereikbaarheid moeten zorgen dat mensen en bedrijven zich hier thuis voelen en zich blijvend willen vestigen in de Zuidvleugel. Voorlopige herziene woonmilieubalans in Zuidvleugel per woonmilieu Centrumstedelijk aanbod tekort vraag Buiten centrum Groenstedelijk aanbod overschot vraag aanbod overschot vraag Zo versterken we het woon- en vestigingsklimaat van de Zuidvleugel en dit draagt bij aan een aantrekkelijk en concurrerend internationaal vestigingsklimaat. Daarop zet de Zuidvleugel in met de Verstedelijkingsstrategie Dorps Landelijk aanbod overschot vraag Balans Aantrekkelijke woon- en werkmilieus, stedelijke voorzieningen, een toegankelijk landschap en goede bereikbaarheid moeten zorgen dat mensen en bedrijven zich hier thuis voelen en zich blijvend willen vestigen in de Zuidvleugel. aanbod tekort vraag Gehele Zuidvleugel aanbod overschot vraag Bron vraag: Socrates 2010 Bron aanbod: provincie Zuid-Holland, monitorsysteem woningbouwplannen-2010

17 verstedelijkingsprogramma P30 P31 comfortabel wonen in de stad Hoofdpunten van de strategie zijn: Vraag en aanbod aan woonmilieus in balans brengen; dus zorgen voor meer ècht centrumstedelijke en ècht landelijke woonmilieus, het tekort aan groenstedelijke milieus wegwerken en zeven locaties als iconen van bijzondere woonmilieus in de Zuidvleugel te ontwikkelen; Vooral binnenstedelijk bouwen: tot 80% van de opgave realiseren binnen het bestaand stedelijk en dorpsgebied; daarmee wordt de schaarse open ruimte in de Zuidvleugel gespaard en het draagvlak voor stedelijke voorzieningen versterkt; De verstedelijkingsstrategie kan alleen slagen indien: - de bereikbaarheid van de binnenstedelijke locaties verbetert, vooral door realisatie van StedenbaanPlus; - er voldoende goede bereikbare en recreatief bruikbare buitenruimte is: het Metropolitaan Landschap Zuidvleugel; - de milieubelemmeringen afdoende worden weggenomen (externe veiligheid, luchtkwaliteit en verkeers- en industrielawaai). Uitwerking De verstedelijkingsstrategie is uitgewerkt in de verstedelijkingsopgave: een woningbouwprogramma voor de Zuidvleugel, dat is gerelateerd aan mobiliteit en groen, uitgewerkt per regio. De opgave per regio is de basis voor regionale verstedelijkingsafspraken. De verschillende partners werken aan de realisering van de verstedelijkingsstrategie en de regionale uitwerkingen. In de Zuidvleugel wonen een paar miljoen mensen op een kleine postzegel. Vandaar het belang om samen na te denken over de toekomst en ervoor te zorgen dat iedereen in dit dichtbevolkte gebied goed kan wonen. Steeds meer mensen willen in de stad wonen. Met de Verstedelijkingsstrategie spelen we daarop in. We maken plannen die het slim bouwen en verdichten in steden mogelijk maken, zodat we open ruimte en groen sparen. We zorgen voor een betere bereikbaarheid zodat de reistijden behapbaar blijven. We houden rekening met uiteenlopende wensen door verschillende typen woningen aan te bieden. Op die manier houden we de Zuidvleugel aantrekkelijk om er te wonen en te werken. Liesbeth Spies, gedeputeerde provincie Zuid-Holland

18 agenda van de zuidvleugel P32 P33 zuidvleugelagenda Landschap dichter bij huis

19 metropolitaan landschap P34 P35 landschap dichter bij huis Er zijn veel mooie landschappen aanwezig in de Zuidvleugel. De combinatie van sterke steden in een aantrekkelijk landschap van delta, kust, rivieren en veenweiden is de kracht van de Zuidvleugel. 6 gebieden 6 identiteiten Bij (hoog)stedelijk wonen en werken hoort de mogelijkheid om in de directe omgeving te kunnen recreëren in aantrekkelijke groene landschappen. In de Zuidvleugel zijn drie provinciale landschappen aangewezen, die ontwikkeld worden tot afwisselende recreatielandschappen: Duin Horst Weide, Hof van Delfland en Deltapoort. Door hun ligging nabij de steden hebben deze landschappen (in potentie) grote waarde voor de stedelingen, maar ze zijn versnipperd en voor inwoners van de steden vaak moeilijk te bereiken. Ook zijn er nog onvoldoende recreatieve voorzieningen dichtbij de stad. Investeringen Er zijn investeringen nodig om ze een hogere kwaliteit te geven door bereikbaarheid, toegankelijkheid en bruikbaarheid te vergroten. Hierdoor krijgen ze het karakter van metropolitane landschappen en dragen ze bij aan de internationale aantrekkingskracht van de Zuidvleugel. DUIN, HORST (EN WEIDE) barcode van natuur en cultuur DELTAPOORT archipel LAND VAN WIJK EN WOUDEN Koe in de wei HOF VAN DELFLAND Weidevogels in gevarieerd stedelijke omgeving HOLLANDS PLASSENGEBIED Weids water ROTTEWIG - BENTWOUD Rotte bindt

20 metropolitaan landschap P36 P37 landschap dichter bij huis Landbouw In grote delen van de metropolitane landschappen blijft overigens de grondgebonden landbouw aanwezig. Deze krijgt de ruimte voor verdere ontwikkeling. Waar ernstige bodemdaling of vernatting optreedt, kan sprake zijn van omvorming naar natuur. Voor de agrarische bedrijven die dicht bij de steden zitten, zijn er kansen voor diverse nevenactiviteiten zoals recreatie bij de boer en het aanbieden van zorg. Die nieuwe activiteiten zorgen voor meer contacten tussen stedelingen en het landelijke gebied. Een andere relevante ontwikkeling is de groeiende aandacht voor de regionale agrarische productie: rechtstreekse levering van levensmiddelen aan stedelijke afnemers. Hiervoor worden vaak de termen stadslandbouw of metropolitane landbouw gebruikt. Bereikbaarheid De komende jaren ligt het accent op het verbeteren van de bereikbaarheid, onder andere door het realiseren van poorten op knooppunten van recreatieve routes in de stadsranden. Daarnaast wordt prioriteit gegeven aan het verbeteren van het recreatieve programma, met name bij de stadsranden, en het aanleggen van ontbrekende schakels in de recreatieve verbindingen. Een kennisnetwerk van samenwerkende partijen in de Zuidvleugel zorgt voor verdieping en kennisdelen. Om prettig in de Zuidvleugel te kunnen wonen is groen van vitaal belang. Het verbinden van groengebieden is daarbij noodzakelijk, en daar zet ik me van harte voor in. Jan van Belzen, namens Stadsregio Rotterdam lid Raad Hof van Delfland

21 agenda van de zuidvleugel P38 P39 zuidvleugel in het kort Zuidvleugel in het kort zuidvleugelbureau Wat is de Zuidvleugel? De Zuidvleugel is het gebied in het zuidwesten van de Randstad, binnen de provinciale grenzen van Zuid-Holland. Het gebied is met 3,2 miljoen inwoners één van de dichtstbevolkte regio s van Europa. Bestuurlijk Platform Zuidvleugel Bestuurlijk Platform Zuidvleugel houdt zich bezig met de ontwikkeling van economische vitaliteit, natuur en water, bereikbaarheid en woningaanbod van de deelnemende partners en met de bestuurlijke coördinatie van de programma s en projecten waaraan in Zuidvleugelverband wordt gewerkt. Wie zijn de partners in de Zuidvleugelsamenwerking? Provincie Zuid-Holland, Gemeente Rotterdam, Gemeente Den Haag, Stadsregio Rotterdam, Stadsgewest Haaglanden, Holland Rijnland, Drechtsteden en Intergemeentelijk Samenwerkingsorgaan Midden-Holland (ISMH). Het Zuidvleugelbureau is het uitvoerend bureau van de samenwerkende Zuidvleugelpartners en het secretariaat van het Bestuurlijk Platform Zuidvleugel. Bezoekadres: Zuid-Hollandplein 1 Postbus LP Den Haag TElefoon (070) zvleugel@zuidvleugel.nl WEBSITE

22 agenda van de zuidvleugel P40 colofon Dit is een uitgave van het Bestuurlijk Platform Zuidvleugel Ontwerp Zinnebeeld Fotografie Gemeente Rotterdam, Hollandse Hoogte e.a. Productie Zuidvleugelbureau Juni 2011

23 tedenbaanplus Bel wonen in d dichter Bij hu agenda van de omie naar een zuidvleugel ee