Verstedelijking & Infrastructuur Ruimteconferentie 2013

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Verstedelijking & Infrastructuur Ruimteconferentie 2013"

Siebe Willemsen
5 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Verstedelijking & Infrastructuur Ruimteconferentie

4 PBL project Verstedelijking & Infrastructuur Analyseren van verwachte knelpunten en kansen bij afstemming verstedelijking en infrastructuur Samenhang tussen nationale belangen en regionale keuzes in kaart brengen Rijk en regio handreikingen doen voor een effectieve afstemming tussen verstedelijking en infrastructuur op verschillende schaalniveaus

5 Eerste stappen analyse van huidige structuur en functioneren van stedelijke regio s in kaart brengen van bestaande oplossingsrichtingen voor afstemming verstedelijking en infrastructuur

6 Hogere dichtheden? Dan meer banen binnen acceptabele reistijd per auto OV en fiets

7 Dichter bij het centrum stadsgewest? Dan minder autogebruik in de spits autokilometers in de spits per persoon per dag afstand tot centrum stadsgewest Randstad Oost en Zuid Nederland Noord- en Zuidwest-Nederland

8 Meer openbaarvervoergebruik naar A-locaties? Vooral in de grote steden A B C A B C A B C 4 grote steden overige stadsgewesten elders autobestuurder autopassagier openbaar vervoer langzaam verkeer rest

9 Locatie aan de stadsrand? Dan toch met de auto in de file ondanks OV-ontsluiting 2,5 2 1,5 1 0,5 0 Randstad Oost en zuid Nederland Noord en zuidwest Nederland A B C

10 Waar groeide de werkgelegenheid het hardst ( )? Op snelweglocaties 40% 30% 20% 10% 0% -10% industrie en logistiek zakelijke diensten consumenten diensten zorg en onderwijs overheid totaal -20% -30% A B C

11 Wat kan ruimtelijke inrichting doen? Minder mobiliteit, minder congestie, meer bereikbaarheid bundelen bundelen bundelen beter ov prijsbeleid Mobiliteit (km) wonen werken wo+we autobestuurder -1,3% +0,1% -1,5% -0,3% -15% autopassagier -0,5% 0% -0,7% -0,5% -12,6% OV -0,4% +1,6% +0,7% +7,0% +6,7% Langzaam verkeer -0,5% +0,9% +0,1% -1,1% +9,9% Totaal -1,0% +0,4% -0,9% +0,7% -9,2% Reissnelheid Doorstromning wegennet spits +1,0% -0,4% +0,8% +0,3% +13,3% OV 0% 0% 0% +3,6% 0% Bereikbaarheid banen Per auto +2,4% -0,2% +2,6% +0,4% +16,1% Per OV +3,4% +2,1% +5,7% +8,1% 0% Per Langzaam verkeer +4,0% +2,2% +6,5% 0% 0%

12 Wat doet ruimte voor bereikbaarheid? Nabijheid verbetert bereikbaarheid compacte verstedelijking verkort de af te leggen afstanden Nabijheid ontlast infrastructuur kortere afstanden: minder kilometers en dus minder drukte op de weg Verdichten rond knooppunten verbetert bereikbaarheid snelle toegang tot snelle verbindingen Verdichten rond knooppunten ontlast infrastructuur meer in OV, minder over de weg, minder over stedelijk wegennet

13 Oplossingsrichtingen knooppuntontwikkeling mobiliteitsketens faciliteren gebieden multimodaal ontsluiten diversiteit aan stedelijke milieus aanbieden reissnelheid vergroten barrierewerking opheffen nabijheid vergroten kleinschaliger ontwikkelen strategisch locatiebeleid voeren decentraliseren ruimtelijk beleid

14 Knooppuntontwikkeling: beschrijving Concentreren van ruimtelijke ontwikkelingen nabij knooppunten van verkeersstromen en andersom Verscheidene schaalniveaus: van internationaal tot lokaal

15 Verwachte effecten Stedelijke functies binnen bereik van meer mensen Meer draagvlak stedelijke voorzieningen Economische concurrentiekracht door agglomeratie-effecten Betere benutting van bestaande infrastructuur Robuustheid infrastructuur: minder afhankelijk van één dominante vervoerwijze

16 Knooppunten in beleid en advies SVIR: vooral verknopen van verschillende vervoerwijzen op knooppunten op internationaal niveau Echter, recente adviezen VROM-raad (2009), Rijksadviseur Infrastructuur (2012): koppel intensief ruimtegebruik aan knooppunten

17 Dilemma s en valkuilen Gebeurt niet vanzelf; vergt beleidsaansturing Recente periode: ontwikkeling vooral door verbetering infrastructuur; ruimtelijke dynamiek eerder belemmering Knooppuntkannibalisme: verschuiving/herverdeling Binnenstedelijke knooppunten: veel OV-gebruik; knooppunten op stadsrandlocaties: veel autogebruik Lokale ruimtelijke kwaliteit mogelijk bepalende factor

18 Vergroten van nabijheid: beschrijving Massa, dichtheid, diversiteit Zoveel mogelijk bouwen in bestaand stedelijk gebied

19 Verwachte effecten Economische agglomeratievoordelen Kortere reisafstanden: betere bereikbaarheid Vermindering uitstoot schadelijke stoffen door verkeer Verbetering draagvlak stedelijke voorzieningen Openhouden natuur- en recreatiegebieden Energie-efficiëntie

20 Nabijheid in rijksbeleid SVIR: beschouwt stedelijke regio s als economische motor Rijk heeft zelf geen verdichtingsambities; ruimtelijk beleid en daarmee zeggenschap over massa, dichtheid en diversiteit is gedecentraliseerd Rijksbelangen zijn dus afhankelijk van beslissingen regio s SVIR: wel ladder duurzame verstedelijking, maar nauwelijks concretisering/waarborg

21 Dilemma s en valkuilen discussie over leefkwaliteit en dichtheid: het ene woonmilieu met relatief hoge dichtheid is het andere niet (geen verband dichtheid oordeel over buurt) verdichting/bundeling kan functies verdringen naar stadsrandzone (autolocaties) en kan afstand tot groen vergroten (daarom ruimtelijk ontwerp van groot belang) congestie kan zich verplaatsen van Rijkswegennet naar lokaal wegennet: afstemming tussen plannen diverse bestuurlijke niveaus noodzakelijk

22 Diversiteit stedelijke milieus Voldoen aan gedifferentieerde vraag van verschillende typen bewoners, bezoekers en bedrijven Naast variatie is afstemming nodig voor complementariteit

23 Verwachte effecten Aantrekkelijke woonmilieus en hoogwaardige voorzieningen dragen bij aan concurrerend vestigingsklimaat Kleurrijk palet houdt ook bereikbaar groen/water in Spreiding milieus kan bijdragen aan spreiding mobiliteit (kriskras) en minder congestie Afstemming milieus op bestaand spoor/wegennet: betere benutting, hoger rendement bestaande capaciteit infrastructuur

24 Diversiteit in Rijksbeleid SVIR/Woonvisie: aantrekkelijk vestigingsklimaat als voorwaarde voor het aantrekken van internationaal opererende bedrijven en internationale kenniswerkers SVIR/Woonvisie: prettige leefomgeving, differentiatie in woonmilieus SVIR: goede verbindingen tussen milieus Echter: decentralisering ruimtelijk beleid, centrale rol Rijk infrastructuurbeleid

25 Dilemma s en valkuilen Visie op het schaalniveau waarop diversiteit geboden wordt kan verschillen Onderschatting padafhankelijkheid: een multimodaal knooppunt aanleggen betekent nog niet dat het ook als zodanig gaat functioneren Risico van overaanbod bedrijventerreinen/winkels/kantoren: snelwegafritten als magneet leegstand elders Vooralsnog vooral een ruimtelijk discours koppeling aan mobiliteit en infrastructuur staat in de kinderschoenen

26 Kleinschaliger ontwikkelen Organische, gefaseerde gebiedsontwikkeling

27 Verwachte resultaten Beter omgaan met onzekerheden (financieel, demografisch) rond gebiedsontwikkeling Geschikte vorm voor steeds groter wordende transformatieopgave Participatie/zeggenschap bewoners, bedrijven Zoveel mogelijk benutten bestaande stad en infrastructuur

28 Kleinschaliger ontwikkeling - beleid Afwachtend (niet zelf initiatief nemen, maar belangstelling voor plannen van andere partijen) Soms stimulerend (faciliterend), soms belemmerend (houding, juridisch) Onwennig (herschikking positie, rol, houding) Groot verschil in ontwikkeling op beleidsterreinen ruimte en infrastructuur

29 Dilemma s en valkuilen Klein geld (voor lokale investeringen) wordt schaarser (door krimp BDU) en is moeilijker te krijgen dan groot geld (bijvoorbeeld van Rijk via MIRT) Meer nadruk op aanleg lokale infrastructuur maar tegelijkertijd kan de ligging van bestaande grootschalige infrastructuur meer structurerend worden (waar deze voorheen onderdeel was van integrale gebiedsontwikkeling)

30 Hoe verder? Nadere uitwerking analyse en oplossingsrichtingen Casestudies Nederland buitenland Tussenrapportage analyse huidig functioneren medio 2013 Eindrapport eind 2013

Vergelijkbare documenten

Verdichting. binnen het bestaand bebouwd gebied. 19 april 2011 Kersten Nabielek

Verdichting. binnen het bestaand bebouwd gebied. 19 april 2011 Kersten Nabielek Verdichting binnen het bestaand bebouwd gebied 1 PBL studie verdichting Planning: afronding zomer 2011 Personen: Kersten Nabielek Maarten Piek Auke Vlonk Arjan Harbers Marnix Breedijk Sanne Boschman Hans