Ruimtelijke kenmerken, geografische bereikbaarheid en reisgedrag

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Ruimtelijke kenmerken, geografische bereikbaarheid en reisgedrag"

Maurits van de Berg
4 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Ruimtelijke kenmerken, geografische bereikbaarheid en reisgedrag Antwoord op 7 vragen Peter Jorritsma 21 September 2017

Doel Op een beknopte wijze meer inzicht bieden in de invloed van ruimtelijke kenmerken, ofwel van de bebouwde omgeving, op reisgedrag en op bereikbaarheid.

2 Doel Op een beknopte wijze meer inzicht bieden in de invloed van ruimtelijke kenmerken, ofwel van de bebouwde omgeving, op reisgedrag en op bereikbaarheid. Reisgedrag : het aantal verplaatsingen, de (totale) verplaatsingsafstand en/of de keuze voor de vervoerwijze. Geografische bereikbaarheid : bereikbaarheid in de zin van nabijheid Aanpak Quickscan literatuur: vooral uit VS en NL Focusgroepsessie met beleidsmakers en experts uit wetenschap 2

3 Vraag 1: Dichtheid Beïnvloedt bebouwingsdichtheid de bereikbaarheid en het reisgedrag? 3

4 Antwoord 1: Dichtheid Hogere bebouwingsdichtheden zorgen in de regel voor: Toename van geografische bereikbaarheid Lager autokilometrage en lager autobezit 4

5 Vraag 2: Functiemenging Heeft het ruimtelijk mengen van functies effect op autogebruik? 5

Antwoord 2: Functiemenging Ruimtelijk mixen van functies heeft beperkt effect op autogebruik: Menging wonen en werken in een woonwijk heeft weinig effect op

6 Antwoord 2: Functiemenging Ruimtelijk mixen van functies heeft beperkt effect op autogebruik: Menging wonen en werken in een woonwijk heeft weinig effect op afgelegde autokilometers. Kans op lopen neemt wel toe. Menging van voorzieningen (wonen met winkelen en/of werk met winkelen) heeft wel effect op afgelegde autokilometers. 6

7 Vraag 3: Woon- vs. bestemmingskant Wordt reisgedrag sterker beïnvloed door ruimtelijke ingrepen aan de woon- of aan werkzijde? 7

Antwoord 3: Woon- versus bestemmingskant Verdichten aan de bestemmingskant (werkzijde) heeft een groter effect op afgelegde afstanden en vervoerwijzekeuze dan verdichten aan woonzijde.

8 Antwoord 3: Woon- versus bestemmingskant Verdichten aan de bestemmingskant (werkzijde) heeft een groter effect op afgelegde afstanden en vervoerwijzekeuze dan verdichten aan woonzijde. Plannen van (kantoorgerichte) werkgelegenheid dichtbij knooppunten van ov kan het ov-gebruik vergroten. Minder parkeerplekken bij ov-knooppunten kan positief effect hebben op het gebruik van ov en fiets. 8

9 Vraag 4: Timing van ov-ontsluiting Is de volgorde/timing van woningbouw en ovontsluiting belangrijk voor ov-gebruik?? 9

ovlijn aanleggen voordat woningen worden gebouwd positief uitwerkt voor

10 Antwoord 4: Timing van ov-ontsluiting Kwaliteit belangrijker dan timing ov: Er is geen duidelijk bewijs voor de vaak gehoorde opvatting dat een ovlijn aanleggen voordat woningen worden gebouwd positief uitwerkt voor ov-gebruik. Kwaliteit van de verbinding lijkt een doorslaggevender argument 10

11 Vraag 5: Ligging van woning Heeft de ruimtelijke ligging van een woning invloed op autogebruik? 11

Antwoord 5: Ligging van woning Hoe groter de afstand van de woning tot het centrum van het dichtstbijzijnde stadsgewest is, des te groter is het autogebruik, ook op zwaar belaste

12 Antwoord 5: Ligging van woning Hoe groter de afstand van de woning tot het centrum van het dichtstbijzijnde stadsgewest is, des te groter is het autogebruik, ook op zwaar belaste wegen. Drukte op zwaarbelaste wegen is minder als woning binnen 8 km van het stadsgewest ligt. Spreiden van nieuwbouw leidt tot een groter gebruik van reeds zwaarbelaste wegen. 12

13 Vraag 6: Mono- vs. polycentrisme Heeft de ruimtelijke structuur (mono- versus polycentrisme) invloed op reistijden en afstanden? 13

14 Antwoord 6: Mono- vs. polycentrisme Er zijn enige aanwijzingen dat de meest polycentrische regio s in Nederland woon-werkreistijden en afstanden hebben die hoger liggen dan in monocentrische gebieden. 14

15 Vraag 7: Ontwikkelingen in de tijd Is de relatie tussen ruimte en reisgedrag een vaststaand gegeven of verandert het in de tijd? 15

Antwoord 7: Ontwikkelingen in de tijd De relatie tussen ruimte en reisgedrag is dynamisch door ruimtelijke, socioeconomische en demografische transformaties: Van nieuwe ( green fields ) naar

16 Antwoord 7: Ontwikkelingen in de tijd De relatie tussen ruimte en reisgedrag is dynamisch door ruimtelijke, socioeconomische en demografische transformaties: Van nieuwe ( green fields ) naar herontwikkeling ( brown fields ) Ruimte: groei versus krimp Demografie: toenemende vergrijzing Toenemend belang leefbaarheid en duurzaamheid Veranderende werkpatronen Veranderende winkelbehoeften 16

17 Conclusies Ruimtelijke kenmerken blijken invloed te hebben op het reisgedrag Geobserveerde effecten in Nederland wat kleiner dan in de VS Via ruimtelijke planning kunnen overheden reisgedrag tot op zekere hoogte beïnvloeden. Dit is verre van eenvoudig vanwege: Complexe relatie tussen ruimte en reisgedrag Traagheid verandering landgebruik Institutionele setting met verschillende verantwoordelijkheden Dynamische relatie door ruimtelijke en socio-economische transformaties Adaptief beleid kan beleidsplannen/-ideeën meer toekomstvast maken 17

18 Dank voor uw aandacht! Publicatie is te vinden op: 18

Vergelijkbare documenten

Verstedelijking & Infrastructuur Ruimteconferentie 2013

Verstedelijking & Infrastructuur Ruimteconferentie 2013 1 PBL project Verstedelijking & Infrastructuur Analyseren van verwachte knelpunten en kansen bij afstemming verstedelijking en infrastructuur Samenhang