Als horen en zien je vergaan is...

Transcriptie

1 Als horen en zien je vergaan is... inleiding middagsymposium NVA/KNO vereniging Nieuwegein, 7 april 2011

2 Videoloog of Visuoloog?

3 Doorn in oog Definitie van doofblind: een visus hebbende van 0.30 of minder en/of een gezichtsveld van 30º of minder en daarbij een gehoorverlies hebbend van 35 db (!) of meer,

4 en wat zien ik niet... Peter Kraft

5 vooraf: ouderen met oogproblemen dus...

6 dus ook in elke KNO praktijk en elk AC...

7 dus ook in elke KNO praktijk en elk AC misschien zonder dat u het door hebt

8 maar ook in het algemeen nemen visusproblemen toe maculadegeneratie

9 maar ook in het algemeen nemen visusproblemen toe staar

10 maar ook in het algemeen nemen visusproblemen toe glaucoom

11 maar ook in het algemeen nemen visusproblemen toe diabetische retinopathie

12

13 Hans v. B. 51 jaar. ernstig slechtziend en dito horend 100 db (zuiver) perceptief verlies. Wel zeer behoorlijk spraakverstaan. De intaker heeft niet doorgehad dat hij uberhaupt sh was en er is ook niet naar gevraagd. Hoe merkten wij het dan?

14 Bij onderzoek in het lichtlab wordt gemeten hoeveel ijkvoorwerpen er worden waargenomen bij welke verlichtingssterkte. Hoe minder licht er was hoe slechter hij ging verstaan als iemand zegt slechter te verstaan: heeft hij dan nog wel voldoende licht in de ogen?

15 Bij onderzoek in het lichtlab wordt gemeten hoeveel ijkvoorwerpen er worden waargenomen bij welke verlichtingssterkte. Hoe minder licht er was hoe slechter hij ging verstaan als iemand zegt slechter te verstaan: heeft hij dan nog wel voldoende licht in de ogen? dit is een take home message

16 Een 83 jarige krasse dame met Macula Degeneratie en status na CVA rechts blind, Links 0,03. Dus zeer ernstig slechtziend. Mevrouw is sociaal nog zeer actief en gaat er nog graag op uit Dit is hoe zij ongeveer ziet

17 We kennen het toon- en spraakaudiogram: forse presbyacusis met max 70% spraakdiscriminatie. Niet bekend bij een AC. Kreeg van de KNO arts een bindend hoortoestelrecept mee voor de audicien...

18 Volgens de huidige gedragscode dient een audicien hier de hulp in te roepen van een AC...

19 Mevrouw draagt haar toestellen buiten liever niet. Omdat ze zich daarmee niet veilig voelt

20 Mevrouw draagt haar toestellen buiten liever niet. Omdat ze zich daarmee niet veilig voelt Compressie-regeling ruïneert het gevoel voor afstand en ruimte

21 Vraag vanuit Visio : Welke auditieve informatie heeft een slechtziend iemand nu eigenlijk nodig om zich in het verkeer te verplaatsen? En is bij de hoortoestelaanpassing daar aan gedacht?

22 Gerda: (toen) 12 jaar oud met 60 db perceptie verliezen (1983). Gerda nu Haar moeder (toen): Het is een lief, maar wat onhandig meisje dat altijd overal over struikelt en tegenaan loopt.

23 10 jaar later wordt Usher vastgesteld Als ik toen wat meer geweten had van...

24 Thijs: vrijwel blind. Draagt hoortoestelletjes De enige audiologische info waarover Visio beschikt is verpakt in een brief van de kinderarts die onbegrijpelijk is voor de Visio-medewerkers De ambulant begeleidster

25 Na contact met UMCG 80 db zonder hoortoestellen, 40 db met hoortoestellen, De meest prangende vragen van de Visio ambulant begeleidster kan ik nu (onder voorbehoud) redelijk beantwoorden

26 Moeder vindt - met alle respect - dat het aantal hulpverleners wel erg veel wordt...

27 Moeder vindt - met alle respect - dat het aantal hulpverleners wel erg veel wordt... Visio spreekt daarom af dat het er 5 worden. kinder-fysiotherapeut voetzoolreflex-therapeut ergotherapeut logopedist ontwikkelingsbegeleidster

28 Wat het visio-team graag zou willen weten 80 db zonder ht n, 40 db met ht n wat betekent dat? Kunnen wij Thijs gehoor gebruiken bij de revalidatie of niet? Welke vorm van onderwijs zullen wij straks adviseren? sh of sz?

29 De vragen die jullie stellen zijn zeer herkenbaar... Bij de vragen over mobiliteit had ik uberhaupt nog niet stil gestaan. Hierdoor besef ik, dat ik tijdens de huisbezoeken bij Thijs gedurende het pad op onbekend terrein kom. Als ik bij Kentalis vraag hoe ik nu verder moet, loop ik tegen het feit aan dat zij het vooral vanuit de auditieve kant benaderen en vergeten dat het pad bemoeilijkt wordt door het missen van visuele gegevens. En zoals je inderdaad stelt : naar welke vorm van dagopvang/ school kan een kind nu het beste. In de begeleiding naar kinderen met visuele beperkingen moet zoveel mogelijk gesproken worden. Soms vraag ik me bij Thijs af hoe ik dit bij hem moet afstemmen. Leidt hem dit juist teveel af??

30 De vragen die jullie stellen zijn zeer herkenbaar... Bij de vragen over mobiliteit had ik uberhaupt nog niet stil gestaan. Hierdoor besef ik, dat ik tijdens de huisbezoeken bij Thijs gedurende het pad op onbekend terrein kom. Tijdens het vragen naar de juiste route (bij Kentalis) loop ik tegen het feit aan dat zij het enkel vanuit de auditieve kant benaderen en vergeten dat het pad bemoeilijkt wordt door het missen van visuele gegevens. En zoals je inderdaad stelt : naar welke vorm van dagopvang/ school kan een kind nu het beste. In de begeleiding van kinderen met visuele beperkingen moet zoveel mogelijk gesproken worden. Ik vraag me bij Thijs vaak af hoe ik dit bij hem moet afstemmen. Leidt hem dit juist teveel af??

31 Hans D. 50 jaar oud Zeer ernstig slechtziend en zeer ernstig progressief slechthorend. IQ ca 85. vraagt om oplossingen op het gebied van communicatie mobiliteit en het aflezen van een beeldscherm

32 Laatste audiologische gegevens dateren uit juli Het laatste bezoek aan een AC : drempels ca 100 db met spraakverstaan op de LPB 10% Draagt twee Oticon Sumo toestellen CI is afgewezen op grond van cognitieve en talige beperkingen en onduidelijke motivatie : Uit de gegevens waarover wij beschikken wordt niet duidelijk of en welke rol zijn visuele beperking heeft gespeeld bij deze beslissing van het CI team.

33 Oplossingen? Beeldschermgebruik: Ondersteuning van beeldschermgebruik met Synthetische spraak is geen optie Mobiliteit: Verkeersgeluiden zijn betekenisloos. Kan Auditieve informatie voor de mobiliteit gebruikt worden?

34 Wat de ergotherapeut graag zou willen weten 100 db verliezen met 10 % spraakdiscriminatie op de LPB wat betekent dat? Kan ik op de een of andere manier meneers gehoor gebruiken bij de revalidatie of helemaal niet? Als dat niet of nauwelijks zo is: Waarom draagt ie dan hoortoestellen? wat mag ik daarvan verwachten?

35 Nog een paar vragen die bij Visio gesteld worden Kan iemand die twee hoortoestellen draagt zich in een constante verkeersstroom van auto s oriënteren op bv een rateltikker? Richting horen en afstand schatten is hier de vraag

36 Richting horen met één oor is voor een slechtziende een groter probleem dan voor een normaalziende Is dit te trainen of te oefenen? Nog een paar vragen die bij Visio gesteld worden

37 Nog een paar vragen die bij Visio gesteld worden Kan een slechtziend iemand die hoortoestellen draagt op dezelfde manier gebruik maken van echo of demping van geluid als een slechtziende die geen hoortoestellen draagt? Bijvoorbeeld het geluid dat door de eigen taststok gemaakt wordt en op een bepaalde manier terug komt. Bijvoorbeeld langs een muur lopen of onder een overkapping door geeft vaak een ander geluid terug dat door de stokgebruiker goed te gebruiken is t.b.v. de oriëntatie.

38 Nog een paar vragen die bij Visio gesteld worden Wat is de invloed van wind op het horen van een drager van hoortoestellen? Is het dan nog mogelijk om auditieve informatie te gebruiken t.b.v. oriëntatie of beoordelen van bijv. afstand? bijvoorbeeld: hoe ver is de naderende auto bij mij vandaan?

39 Dus...

40 Dus... Hoe kan je zo goed mogelijk rekening houden met iemands slechtziendheid bij de audiologische revalidatie?

41 Dus... Hoe kan je zo goed mogelijk rekening houden met iemands slechtziendheid bij de audiologische revalidatie? Hoe voorkom je dat je met de audiologische revalidatie de visuele revalidatie in de weg staat?

42 Dus... Hoe kan je zo goed mogelijk rekening houden met iemands slechtziendheid bij de audiologische revalidatie? Hoe voorkom je dat je met de audiologische revalidatie de visuele revalidatie in de weg staat? Hoe weet je eigenlijk of iemand slechtziend is?

43 Tot slot: wat zouden wij graag zien? aandacht (en actie) voor de speciale rol die het gehoor en hoorrevaildatie speelt bij ernstig slechtzienden. (daar hebben wij U voor nodig) aandacht (en actie) voor de speciale rol die de visus speelt bij slechthorenden. (daar hebt U ons voor nodig)

44 Bij Visio en Bartimeus vragen wij aandacht voor de bijzondere rol van gehoor en akoestiek, niet alleen bij slechthorende slechtzienden, maar zeker ook bij normaal horende slechtzienden Bij U vragen wij aandacht voor de bijzondere rol van gehoor en akoestiek bij uw slechthorende patienten die misschien ook nog eens slecht zien - of slechter zien dan u dacht Vraag er naar, neem het op in uw anamnese gesprek

45 Verzoek aan de KNO arts ga bij iemand die ernstig slechtziend is (of een kleine koker heeft) niet aan de slag met hoortoesteladviezen, maar verwijs naar een AC En aan dat AC willen we vragen Weet zeker of iemand voldoende ziet (ook koker) voor je een hoortoestel-afregeladvies geeft of goedkeurt. Vraag of je patient bekend is bij Visio/Bartimeus en overleg eventueel met de videoloog!

46 En de boodschap is: Een hoortoestelaanpassing bij iemand die niet goed ziet, vraagt speciale kennis en aandacht dat betekent dat het in het belang van uw patient is, dat U weet hoe het staat met zijn/ haar visus klungel niet om, maar overleg in voorkomende gevallen met visio/ bartimeus mensen

47 Als horen en zien je vergaan is... slot middagsymposium NVA/KNO vereniging Nieuwegein, 7 april 2011

48 Van de doodgewone thuiswonende ouderen heeft ca 20 % zowel een significant hoorprobleen ALS een significant visusprobleem Ca tot ouderen zijn naast hun gehoorverlies significant slechtziend! Dus ca 100 per KNO arts

49 Van de doodgewone thuiswonende ouderen heeft ca 20 % zowel een significant hoorprobleen ALS een significant visusprobleem Ca tot ouderen zijn naast hun gehoorverlies significant slechtziend! Dus ca 100 per KNO arts

50 en daar komen de doodgewone (jonge) slechtziende mensen nog eens bij...

51 Effe overlegge... Noord Nederland Amsterdam - Alkmaar oog en oor voor ouderen

52 richtlijn triageaudicien: toestelaanpassing en/of begeleiding via Audiologisch Centrum

53 richtlijn triageaudicien: toestelaanpassing en/of begeleiding via Audiologisch Centrum kinderen tot 16 jaar, bij wie de medische diagnostiek is afgerond audiometrie bij KNO-arts niet betrouwbaar mogelijk, ter beoordeling van KNOarts ernstige slechthorendheid spraakdiscriminatie opvallend slecht acceptatie- en motivatieproblemen, ter beoordeling van huisarts en/of KNO-arts functionele slechthorendheid, ter beoordeling van huisarts of KNOarts werk of school aan het gehoor gerelateerde problemen op werk of school Lawaai en werk: slechthorendheid met werk in lawaai plotsdoofheid, met afgeronde medische diagnostiek geen succes met Toestelaanpassing via KNO-arts meervoudige handicaps (slechthorend mèt slechtziendheid en of)

54 De gedragscode voor triageaudicien is tot stand gekomen in goed overleg met onder meer - de KNO vereniging, - de NVA en de Fenac dringend verzoek: speel het spel mee! en wijs een triage audicien op eventuele vergissingen

55 1 visusproblemen kunnen het succes van uw hoorrevalidatie maken of breken 2 Uw slechtziende patient zal mogelijk (of waarschijnlijk) een andere hoortoestel-instelling nodig hebben

56 Neem op in uw anamnese Kost het u moeite de krant te lezen - terwijl u wel een goede bril hebt? En hoe zit het met ondertitels op de TV? Struikelt u regelmatig over - of stoot u zich aan - voorwerpen die u niet gezien hebt? bent u bekend bij een oogarts?

57 Heb achteloos een krant in uw spreekkamer en vraag in voorkomend geval uw patient eens daaruit een stukje voor te lezen

58 Dank u