paaf >s^ (pave) knal. Los d'r sjtóp ins sjpringe mit inne feste - (uit een carnavalslied). paaps st (pèpste) paus. Deë is i Roeëm jeweë en hat

Transcriptie

1 198 p paaf >s^ (pave) knal. Los d'r sjtóp ins sjpringe mit inne feste - (uit een carnavalslied). paaps st (pèpste) paus. Deë is i Roeëm jeweë en hat d'r-nit jezieë. paar o verkl peersje paar. E - sjong, hoaze, hdosje. Jef hem e -, geef hem een paar klappen. Heë hat e - tse winnieg, hij heeft ze niet allemaal op een xi].die - jöarsjere die me nog óp de welt is! 't Peersje hat ziech aajejoave. paar even. - of onpaar paar'wies paarsgewijze. paas pas. Dat kunt miech tse - paat m peter. Paat en joan, peter en meter. paat o part. Vuur mie -. pach m/v pacht. Óp Tsint Martiensdaag (11 november) moeët de - betsaald weëde. pach'te pachten. Dat is nit zienne ejedom, deë zitst jepachd. paf paf, sprakeloos, pain'lieg pijnlijk. pak m houvast. Doa han iech jinne - aa. pak o (pakker) verkl peks-je 1 pak, pakket. E peks-je tsiejarette, e peks-je toeëbak. Ze zint mit zak en - vertrókke. 2 schorriemorrie. In die sjtroas woeënt jet - bijee. pak-aa' m 1 houvast, greep. Die kis is nit sjwoar, evvel iech han jinne richtieje - draa. 2 pannelap. pak'eëzel m pakezel. Iech bin dienne - nit. pak'ke, pók/pakket, jepakd pakken. Went me dem d'r klinge vinger jieëft, da pikt heë ziech de janse hank. Dat bejrebnis hat miech jepakd, aangegrepen. Heë hat ziech werm jepakd, hij is aan de beterhand. Pak doe diech ins mit dem, probeer jij eens of je hem aankunt, pak'loag V paklaag. pala'ver m kletspraat. Maach nit zoenne -. palies' o, pal'las m paleis. pal'letong m paletot, korte overjas. palm m, palm'boom (palmboom/palmbeum) verkl pelmsje, palmbeumsje palm, buksboom. palm'tak m (palmtek) verkl palmteks-je palmtak. D'rjezeënde - woeët an 't wiewasserpötsje ofan 't krüts jesjtaoche.

2 199 Palmzón'dieg-pas Palmzón'dieg m Palmzondag. Óp - bejint de kaarwèch. pamp pal; onmiddellijk. Iech bleef va sjrek - sjtoa. - drop zaat heë: pam'pes m dikke vent. pam'pieg, pam'petieg opgeblazen, dik. pan V verkl pensje 1 braadpan. Vuur inne bukkem zets iech de - nit óp, over zo'n kleinigheid kan ik me niet druk maken. 2 dakpan. Heë hat ing - oesligke, hij begint kaal te worden. 3 't Kink trok e pensje, het kind vertrok zijn mondje (om te gaan huilen). pan'doer m pandoer. Iech han -. pan'doere pandoeren. pank o 1 pand 2 ^ strook steenkool die in een etmaal wordt ontgonnen. pan'nas m balkenbrij. pan'nedaach o (pannedaacher) pannendak. pan'nekóch m (pannekuch) verkl pannekuchs-je pannekoek. pan'nesjup v grote schop met opstaande rand, bats. Heë hat heng wie pannesjuppe. panne sjup pansj m (pensj) verkl pensj-je pens, buik, lijf. Deë keel hat inne - wie ing büd. Deë kriet d'rnit vol, die krijgt nooit genoeg. Went deë zienne eje - mar vol hat. Demjoenket d'r- noa e sjtuk vlaam, hij had vreselijk veel zin in een stuk vla. pan'sje een pak rammel geven. Deë hauw zejepansjd krèje. pansjieg, pan'sjetieg inhalig. Zich nit zoeë - en jef die breursje óch jet. pansj 'jilles m, pansj 'kouw v inhalig persoon. pansj'piefje o neuswarmertje. pan'toeffel m verkl pantüffelsje pantoffel. Mots doe d'r - ins koare? Moet je voor je broek hebben? paos'eëpel mv pootaardappelen. paos'hoots o pootstok. paoshoots paos'jód o pootgoed. paos'pin m pootijzer. paoze si poten. Eëpel en breedloof weëde jepaosd. pao'zeisf zuipen. papier' o papier. Deë hat doa sjleëte papiere, hij maakt daar weinig kans. Heë hat de papiere krèje. Hij is ontslagen. Iech hod nit óp -, ik sta nooit goed op een foto. Dat sjleet in de papiere, dat loopt in de papieren. pap'kwaas m stijf selkwast. pap'pe 1 behang insmeren met plaksel, 2 pappen, Inne sjweer -. pap'pedekkel m karton, pappejai' v papegaai, pap'piegpapperig, paraaf st klaar, gereed. Iech sjton al lang -. Dat likt al lang -. 't Èse sjteet -. para'de-appel m (parade-eppel) sierpompoen. paradies'-appel m paradijsappel, 't Meëdsje hat beks-jere wie paradieseppel. parai' In de uitdrukking: Dat meëdsje is - zie modder, dat meisje lijkt sprekend op haar moeder, pa're paren. pare're 1 pareren. 2 gehoorzamen. parlai'e st parlaiet, parlaid; papperlaie kletsen. partij' V partij. Deë hauw ing jouw Inne de - sjtoa, voor iemand partij kiezen. partoe' beslist. Ze wilt - e nui kleed han. pas m (pes) paspoort. -jemaad.

3 pas 'se - peëds kuttel 200 pas'se passen. D'r antsóg past wie aajejaose. Dat past wie ing voes óp e ouw. Óp jiddes pötsje past e dekkelsje. Iech mós - (bij het kaartspel). passé, ziech passen. Zoeë jet past ziech nit. passé're, passeret, passeerd gebeuren. Dat kan d'r betste-. passiejoeën' v passie. Vruier woeët in de vaaste de -jepreëdiegd. pasteef v pastei. pastoer' m (pastüesj) verkl pastuursje pastoor. - zeënt ziech zelver 't ieësjte. -preëdiegt óch jing tswai moal vuur 't zelfde jeld, ik zing geen twee liedjes voor één cent. Inne - sjturft nog nit jeer 't Is nit sjlim, - is zelver mit verbrankd. Went 't óp d'r- rent, da drupt 't óp d'r kuster pastorij' v pastorie. pa'tekink o petekind. pa'tenónk m peetoom. patent' m patent. Doa han iech - óp. patent' m patent. Dat is inne patente jong. pa'ter st verkl peëtersje pater. patil'lieë v platte fles. patries'^r patrijs. patroeën' st m beschermheilige. Doe bis inne lestieje - je bent een lastig heerschap. patroeën' st v patroon voor een vuurwapen. patroeën' st o patroon, model. E - vuur e röks-je. patroeën'tèsj v patroontas. patronaat' o patronaat. patrones' v patrones. patsj V penarie. In de - zitse. patsj, patsjdiech pats. - doa loog heë. paus st V verkl paus-je pauze. Ing - maache, pauzeren. In de - sjpilt d'r ventielator! pauw st m pauw. pauw'sjtats m (pauwsjtets) pauwenstaart. pavai, plavai st v plaveisel. pavaie, pavaiet, pavaid bestraten. pavai'sjtee m, plavaisjtee m straatkei. pa've st slaan (met een knal). Doe zouts nit zoeë mit de duur -. Trek kries doe ingjepaafd! 2 paffen. Deë paaft de ing tsiejaret noa de anger 3 stevig drinken. An tieëk woeët jepaafd. pech m pech. pech m pek. pech'droad m pekdraad. pech'fakkel v pektoorts. pech'nold v naald voor pekdraad. pech'ploaster v pikpleister. pèchsjwats pikzwart. pèchnold pech'ter m pachter; huurder. Iech woeën óngeneer en mienne - oavenóp. pech'voeëjel m (pechvüejel) pechvogel. peëd si o (peëd) verkl peëdsje st paard. Went de krib 't - noaleuft, da weed de haver billieg, als het meisje de jongen naloopt, dan is er iets mis. Wirke wie e -. Ing krankheet kunt tse - en jeet tse vós. Dem hole ze mit ziwe - nit vas. E - dat de haver verdeent, kriet ze nit. Heë hat e jesjeid -jereie, dat heeft hij verstandig gedaan. Die pieng kan jee - oeshauwe. Dat is jet vuur e -, dat is een paardemiddel. Dem hauwe ze óp 't - krèje, die hadden ze op stang gejaagd. Iech han honger wie e -. Iech sjwees wie e -. 't - rücht d'r sjtal. Dat is e - van e vrommesj. E vrauwlüdshoar trukt mieë wie tsing -, een vrouwenhaar trekt meer dan een kabeltouw. Me kan e - an 't wasser tswinge, evvel nit dat 't züft, met dwang kun je toch niets bereiken. peëds'blom v paardebloem. peëdsboeën v tuinboon. peëds'hoar o paardehaar. peëds'honger m geeuwhonger. peëdshorees' v paardehorzel. peëds'-jedóld o buitengewoon veel geduld. peëds-jeluk o buitengewoon veel geluk. peëds-jesjier o paardetuig, peëds'kaar v paardekar peëds'karesel v paardecarrousel, peëds'kasjtai v paardekastanje. peëds'koer v paardekuur, peëdskop m (peëdsköp) paardekop, peëds'kuttel m paardevijg, Peëdskuttele rafe mit 't kuttelekeersje.

4 201 peëds 'maat - piekkelreët peëds'maat m paardenmarkt. Vruier jong me noa d'r-i Valkeberg. peëds'poeët m paardepoot. Pas óp vuur d'r keel mit de peëdspoeëte (voor de duivel). peëds'sjlechter m (peëdssjlechter) paardenslager. peëds'sjtal m (peëdssjtel) paardestal. peëds'sjtats m (peëdsjtets) paardestaart. peëds'tsank m (peëdstseng) paardetand. Ing vrauwehank en inne - darve nit sjtilsjtoa. peësj V pers. peësje persen, duwen. De miemmele -. Ziech durch de lü -. peësjerij' v gedrang. Dat woar ing - um erin tse kómme! peësj 'iezer o persijzer. peësj 'lap m (peësjlep) vochtige doek bij het strijken. pef'fer m peper. pef'fere peperen; slaan. Dat is ing jepefferde rechnoeng. Trek kries doe ing jepefferd! peffermunts' m pepermunt. peffermunts'sjlaag m (peffermuntssjleëg) appelflauwte. peffermunts'tieë m pepermuntthee. pel st V vlies, huid. Ze hauwe hem óp de pelle jezèse, ze hadden hem achter de vodden gezeten. Dem ruk iech ins óp de pelle, die zal ik eens op z'n huid zitten. pel'eëpel mv kleine aardappels die in de schil gekookt worden. pel'ie pellen. Jepelde jeësj. Jepelde eëpel zunt sjwelmensjere. Heë zoog oes wie oes e aisje jepeld, hij zag er piekfijn uit. pelt o In de uitdrukking. Óp - sjtoa, bij het toepen aan het laatste streepje toe zijn. pels m pels. pen st V pen. Dat is mit jing - tse besjrieve. penan'tie m strafschop. pen'nek m (pennegke) penning, medaille. pensiejoeën' v pensioen. pèps'lieg pauselijk. D'rpèpslieje zeëje. per bij (in verbindingen als:) - tsouwval - eksempel perfek(t)'perfect, precies. Inne perfekte sjnieder Heë is perf ek d'r auwe, hij is precies zijn vader. De zaach is perf ek, de zaak is afgehandeld. perk o verkl perks-je perk. perl st V parel. per'la v (perlaats) glazen kraal. perlemoef o paarlemoer. permetiek'kel m slinger van een uurwerk. Dem jeet de moei wie inne -, hij ratelt maar door. per'replü m (perrepluuts) verkl perrepluutsje paraplu. Bludieje -! (krachtterm). per'replütskrieëmer m rondtrekkend handelaar en hersteller van paraplu's. perzeun'lieg persoonlijk. perzoeën' m en v persoon. perzoeë'netsóg m (perzoeënetsug) verkl perzoeënetsugs-je boemeltrein. pes V pest. Jet sjuie wie de -. Doa han iech de - aajezieë. Dat sjtónk wie de -. pet In de uitdrukking: Dat meëdsje woar zoeë jeks, zoeë dui wie ing -, het meisje was door het dolle heen. petief lieg klein sierlijk. Wat e - kinke. petrol', petro'liejoem m petroleum. petrol'lamp, petro'liejoemlamp v petroleumlamp. peu a peu beetje bij beetje. Zoeë kriet me - 't doeffes vol. peu'me gedroogd kweekgras. Dat is -, dat is knudde. peume'kroam m rommel. peu'mezeker m bangerik. pieëdsj V st perzik. pieë'dzjeboom m (pieëdzjebeum/pieëdzjeboom) perzikboom. pieë'dsjekeer v perzikpit, pieëk st V kweekgras. pief si V pijp. Heë pieft nog ummer oes ing eëde -. De - van d'r oavent is durchjeraosd. E piefje sjtikzie. E piefje sjalot. Heë is nog jing - toeëbak weed. Ze hauwe de pieffe) oes, zij waren buiten adem. Trek draa, angesj jeet diech de - oes, schiet eens een beetje op. Dat is ing - van inne keel, dat is een grapjas. pie'fe, peef/piefet, jepèfe roken. Deë pieft ziech 't hats aaf. Dat is nit sjlim; datjeet mit - droes, dat gaat zo over. pie'fekop m (piefeköp) verkl piefeköpje pijpekop. pie'fesjpits o (piefesjpitser) verkl piefesjpits-je mondstuk van de pijp; sigarepijpje. pie'fesjwaam m tabaksrook. In de wieëtsjaf lofete diech de oge van d'r -. pie'fezever m speeksel in de pijp. piejau'we schreeuwen van pijn. piek m slechte jenever, foezel. piek'fain piekfijn. piekkel m pikkel, pukkel. piek'kelreët recht overeind. De hoare sjtónge hem-óp d'r kop.

5 piekkepakkevol - pis 202 piekkepakkevol propvol. piek'naas v drankneus. piel V pil. D 'r dokter houw miech pielle versjrève. piel si m (piel st) pijl. Zoeëftot wie inne - oes d'r boag. De piel óppase, opletten. pielaar'hillieje m In de uitdrukking: Heë sjteet doa wie inne -, hij staat bewegingloos. pie'leboag m (pieleböag) boog. piel'ledrieëner m pillendraaier. piel'le-wiel'le tweeëntwintig (in het kienspel). pielreët loodrecht. piem'mauw m schorem. piemel si m piemel. pieng V pijn. De welt is vol va - en jidderinne veult de zieng. Hoeëvaat lied -, ijdelheid moet pijn lijden. Heë hat pieng in 't potmanee. Dat is de - nit weed, dat is de moeite niet waard. Die - jun iech jinne honk. - an d'r hemel han, kleinzerig zijn. pieng'lieg pijnlijk. Jeld oes-jeëve en tseng trekke is pienglieg. pien'kele plassen, pie'nöakele si pijn doen; pesten. pien'sjer m pincher; schriel mannetje. pien'zel m kwast, penseel. pien'zele verven. pienzelkweëler m spotnaam voor een huisschilder. pie'pe st piepen. - wie ing moes. E -jongt, 't Keëlsje zaat 't sjpruchs-je óp mit e - sjtimsje. Heë koeët jee - wöadsje mieë zage, hij kon niets meer tot zijn verontschuldiging zeggen. piep'pie In de uitdrukking: - maache, plassen. Dat is -, dat is knudde. pief sekling, pietsieg, pietsetieg petieterig, heel klein. pietsj si V zweep. pief sje slaan met de zweep pief tebeer m ongelikte beer. piefteman m verkl piettemensje pieterman. pie'zakke pesten. De kinger- Heë kriet ze jepiezakd, hij krijgt een pak slaag. piez'zel m bullepees. Inne bange -, een lafaard. piez'zele slaan. Doe kries ze jepiezzeld. piez'zelieg, piez'zeletieg Um zoeë e - dink maat uur sjtriet? Sjtel diech nit zoeë - aa! piez'zelsdink o (piezzelsdinger) verkl piezzelsdings-je prul. pik m 1 ijzeren punt. 2 hanetree. 't Ai hat inne -. pik'ke pikken. De roziene oes d'r kóch -. De honder ziech. pik'kei m pekel. E verke in d'r- legke. pik'kele in de pekel zetten, 't Vleesj -. pik'kelhammer m pikhouweel. pim'peljich v In de uitdrukking: Doa zouw me de - va krieje, daar zou je de kriebels van krijgen. pin si m (pin st) pin. Inne knool mit inne - is inne dop. Roeë karoeët I iech sjis diech doeëd I mit inne pin i noa 'n eëd erin (spotvers op iemand met rood haar). Heë woar jans van de pin aaf, hij was helemaal de kluts kwijt. D'r- drop zetse, er een punt achter zetten. pink m pink. pink V pint. Ing - brandewien. pinks'blom v pinksterbloem. pinks'daag mv Pinksterdagen. pinks'roeës v pioen. Pink'ste v Pinksteren. Iech kom went Poasje en - óp inne daag valle. 't Meëdsje vool en loos poasje en pinkste kiekke. pin'leffel m rasp om de uitstekende pinnen in een schoen te verwijderen. pinleffel pin'ne vast slapen. Jewietter of jee jewietter, heë pint jeweun durch. pinne pinnen. De sjong zuntjepind. pin'zül V schoenmakers-els. pipsj m pip. De honder hant d'r -. Doa zouw me d'r-va krieje, daar zou je de kriebels van krijgen. pir'rek m (pirregke) verkl pirreks-je pier, regenworm. Zoeë majer wie inne -. Deë is vuur de pirregke. Bludieje -! (krachtterm). pis m pis. Inne d'r - loa maache, iemand het vuur na aan de schenen leggen. Iech han - wie e Belsj kingermeëdsje, ik moet zo nodig.

6 203 pis l)ak-plak ke pis'bak m, pishüs-je o (pisbek) pisbak. pisloa' zo warm als urine. Went 't klingt jebaad woeët, da zaat de mam: "Maach 't wasser -". 'Ze volt da mit d'r elleböag of 't jód woar pis'pot m (pispot) pispot. Pispötsjere, haagwinde. pis'se pissen. Die hant nog in 't nemlieje külsje jepisd, ze zijn van jongsaf vrienden. Deë hauw neëver de baar jepisd, die had zich lelijk misrekend. Heë hat in 't karesjpoor jepisd, hij heeft een strontje op zijn oog. D'r Niekkela moeët ins - I an ing döarehek I Doe koame tswai poliesse I die nome d'r Niekkela mit I Niekkela hei, Niekkela doa I Niekkela in d'r bókseboam. pitsj V figuurnaad. In dat kleed mós nog ing -. pit'sje 1 knellen, knijpen 2 drinken. Kóm, vier junt ós jauw ee -. pitsj 'eugs-je o knipoogje. pitsj 'lamp V zaklantaarn. pitsj 'sjier v vliegend hert. pitsj 'tsang v nijptang. pittertsil'lieë v peterselie. plaan st m plan, bedoeling. plaan'mieësieg volgens plan. plaat V verkl pleëtsje plaat; kaalkop. D'r nuie sjutsekönnek kroog de plate umjehange. Besser ing - wie jaar jee hoar pitsjsjier plaatsj st V (plaatsje ^f/plaadzje si) pleëtsj-je plaats. Heë kunt nit va -, hij komt niet vooruit. Zets de prulle a -, zet de spullen op hun plaats, Ópjesjtange - verjange. 2 betrekking, 't Is allewiels nitjemeklieg um ing jouw - tse vinge. plai si m plein, plaats, plai'te bankroet. plak m (plek) verkl pleks-je hoofddoek, omslagdoek, 't Aod möddersje hauw d'r wölle - um. plak m (plagke) uitslag aan de mond. 't Kink hauwplagke an d'r mónk. plak m pof. Jet óp d'r -jelde. plak'ke op de pof kopen. Poeffe en - bringt in mennieje hoeshalk leed en sjtriet. pisbak of pishüs-je

7 plakkop-pluus 204 plak'kop m (plakköp) iemand die vaak op de pof koopt. plak'sjood V schuld. pla'ne plannen maken, ontwerpen. Jód jeplaand is haof jebouwd. plants V verkl plents-je plant. Plantse mv ook: savooiekool. Inne jouwe jademan mós mit Wiesse Zóndieg sjun - han. plan'tse planten. Sjlaat-. plat plat, vlak, ordinair. Ing platte sjup. Heë mós tswai wèche - ligke. Ziech de poeëte - lofe, de benen uit zijn lijf lopen. Zoeë - wie ing loes, wie inne tsents. Doe woar iech -, wie iech dat hoeët, ik was stomverbaasd, toen ik dat hoorde. Inne jet - vuur d'r kop zage, iemand recht in zijn gezicht de waarheid zeggen. - in de moei. plat o dialect, 't - verhoenze. plat'dütsj o Platduits. Paas óp, angesj kal iech ins - mit diech, pas op, anders zal ik een hartig woordje met je spreken. pla'tekop m (plateköp) kaalkop. plat-eweg' vlakweg, ronduit. Inne - de woarheet zage. pla'tewiekser m lijntrekker. platieël' v platte schotel. plat'kop m (platköp) schoenspijker met platte kop. plats m (plets) platrond gebak, met suiker bestrooid. plafse barsten, springen. De lófballong is jeplatsd. platsende're op zijn plaats zetten. plat'sje in modder of water plassen. platsj 'reen m plensbui. plat'sjtuk o schouderstuk van een kledingstuk. plat'vós m (platvus) platvoet; lekke band. plavong' m (plavongs) plafond. Heë woeët zoeë wies wie d'r -. And'r- hong inne widman (spinnedraad), plek'joemmie m pleister om een band te plakken. plek'ke plakken, kleven. Ing vrijmark óp d'r brif plek'meel o plakstijfsel. plek'ploaster v kleefpleister, plakpleister. plek'tsüg o reparatiemateriaal voor een fietsband. plem'plem' niet goed wijs. plen'ke joa de hort op zijn. plets-je o koekje. plet'sje smakken, plefte pletten. plezeer' st o plezier. Vöal - en komt jauw weer Inne e - doeë. plezerieg plezierig. plieës'ter st m pleisterkalk. plieës'tere pleisteren. An tieëk-, blijven plakken. plieës'terlats v verkl plieësterlets-je pleisterlat. plieës'terman m (plieësterlü) stukadoor. plieës'ternaal m (plieësterneël) spijker met grote kop. plieës'terwerk o pleisterwerk. plimp V wimper. plint V plint. ploag st V plaag. ploa'ge plagen. De kui weëde durch de vleie jeploagd. ploage, ziech zich afbeulen, zich inspannen. Me sjint enploagt ziech daag in daag oes en me kunt jinne vós vuuroes. Ploag diech jet. ploag'jees m plaaggeest. ploas'ter st v pleister. ploensj m plons pioen'sje plonzen; zakken voor een examen. D 'r sjtee ploensjet in 't wasser ploes st V verkl pluus-je pluis. Ploeze van de peëdsblom bloaze. ploe'te si mv plunje. Verzouw diech de - nit. ploe'ze pluizen. De honder - ziech. plóg st m (plug) ploeg. Heë zoog oes alsof heë hinger d'r -jejange hai, hij zat dik onder de modder. Deë jeet alsof heë hinger d'r - lofet, hij hompelt, plóg'ge ploegen. plóg'iezer o ploegijzer. plóg'sjtats m ploegstaart. plomp plomp. Deë hat waal plompe sjong aa. Ing plompe kouw. plomp'eweg' botweg. plomp'heet v plompheid. plots'lieg plotseling. plouw st V verkl pluisje plooi, plou'we plooien. pluk m pluk. D 'r ieësjte -. pluk'ke, ploat/plukket, jepload plukken. De sjtere losse ziech nit van himmel -. Die hant hem orrentlieg jepload. plüm st V veer, pluim. D'r jroeësvadder hauw ing - a zienne hód. plümmo', plüm'mo o veren dekbed. pluus st V verkl pluus-je pluis. Óp inne sjwatse rok ziet me jiddes pluus-je.

8 205 pluusj-poep'pe pluusj si m pluche. Iech volt miech wie inne kuttel óp inne pluusje sjtool, ik was niet op mijn gemak in dat deftig gezelschap. pluusj 'proem v perzik. plu'ze pluizen. Deë sjtaof pluust erg. poal st m (pöal) verkl pöalsje paal. - hauwe, het tot het einde toe uithouden. Heë is uwer de pöal jejange, hij is clandestien de grens overgegaan. Mit dem zienne kop kan me pöal ijen eëd houwe, hij is zo koppig als een ezel. pöa'le met een paal stutten; aan een paaltje vastleggen. E beumsje -. De jeet -. poasj-ai o paasei. Ee ai is jee ai I tswai aier is ee ai I drei aier is e - (paasrijmpje). poasjbef ste o paasbest. In zie -jong heë noa 't bejrebnis. Poa'sje st V Pasen. Jreun Krismes, wiesse -; wiesse Krismes, jreun -, Zieng - hauwe. De - mit de möllepeëd hauwe, zijn Pasen pas op Beloken Pasen houden. Dat jesjücht went - en Pinkste óp inne daag valle. 't Meëdsje vool en loos - en pinkste kiekke. poasj'wek m (poasjwegke) paasbrood. poats V verkl pöats-je poort. Heë kiekt hem aa wie de kouw de nui -, hij staat hem totaal verbouwereerd aan te kijken. Inne de-aaf jage, iemand wegjagen, iemand ontslaan. Dieng - sjteet óp, je gulp staat open. poafse de hele tijd in- en uitlopen. De kinger haode ziech an 't -. poafsekop m (poatseköp) iemand die de hele tijd in- en uitloopt. poed'del m verkl püddelsje poedel. Heë zoog oes wie inne nase -. Heë razelt wie inne jesjoare -, hij bibbert van de kou. Inne - werpe (bij het kegelen). poed'dele, ziech zich poedelen. poeddelnaks', poeddelrüe' poedelnaakt. - mit de heng in tèsj. poe'der st m poeder. poe'dere poederen. De mam poedert de nonnevótse mit tsoekker poe'dertsoekker m poedersuiker. poeës st V verkl pües-je poos. Losse vier e püesje rèste. poeët st m (poeëte/püet) verkl püetsje/püetje poot, Heë vilt uwer zieng eje püet. D'r- van d'r sjtool. Inne e püetsje verzetse, iemand pootje lappen. Ziech de poeëte platlofe. Inne 't püetsje krauwe, iemand de hielen likken. poeë'ze een poosje rusten. poef m 1 plof. Óp eemoal joof 't inne -. 2 fijn kolengruis. Van d'r - maachete ze vruier mit leem jedeks. 3 poef, zitkussen. Zets diech mar óp d'r- 4 pof, krediet. Óp d'r-jelde. 5 bordeel. poeffer m buffer. poef'buchs-je o kredietboekje. Sjrief 't mar in 't -, schrijf het maar op. poeffe ploffen; poffen, 't Vuur poeft. Heë poeft en plakt bij Jod en alle welt. poef'fel V verkl püffelsje oliebol. Mit vasteloavend bikt de mam poeffele. poef felbekker m spottend voor de bakker. poef'felebrui v de olie waarin de oliebollen gebakken worden, 't Eelt nog draa, dat ze ziech de lieëne kómme. poef'kink o 1 buitenechtelijk kind. 2 stiefkind (fig.) Bin iech da hei ummer 't-? poef'modder v bordeelhoudster, poef'mouw m verkl poefmuisje pofmouw, poefpaaf plotseling, Heë bloof- sjtoa. poek'kel m verkl pükkelsje bochel, Doe kans miech d'r - erop, je kunt me de pot op, Inne breie - han, een brede rug hebben. Heë hat d'r -vol sjood, hij zit tot over zijn oren in de schuld. Kóm mensje, da kans doe óp d'r- zitse, kom maar op mijn rug, jongetje. poek'kele 1 op de rug dragen. Zek meel -. De modder poekkelt d'r janse daag mit 't kink. 2 ^ iemands rug wassen. Kóm, poekkel miech jevelles ins. poek'kelieg bultig. poel st V verkl pülsje 1 zuigfles, ook poella. Iech mós 't kinke de - nog jeëve. Deë hat tse lang de -jehad, hij is kinderachtig. 2 plat drankflesje. Deë hat ummer e pülsje in tèsj. poel V poule, inzet bij duivenwedvluchten. De - jeet bis tswai jaole. poel'le poolen (bij duivenwedvluchten). poelt o lessenaar. poem si In de uitdrukking: Iech bin -jèse, ik ben vol. poem m nachtjapon. poem'el(a) v verkl pümelsje stevig, mollig meisje. poem'elieg klein en mollig. Dat is e - diets-je. poep m verkl püpje wind, scheet. En 't Jüpje van d'rheie (Ter Heyden) hauw e püpje losse vleie. poep'pa V poppetje. poep'pe 1 een wind laten. 2 poepen. Mós 't kinke ins -?

9 poep 'zak - pos 'te 206 poep'zak m dikkertje. Kóm ins óp 't sjües-je, klinge -. poer st puur. Deë rink is va -jood. Dat dunt die oes poere naid. poes st V verkl puus-je dot. Ing - watte. poesj V vrouwelijk geslachtsdeel. poet si m verkl puutsje blaag, rakker. Die poete maache inne jet tse sjaffe. poets m 1 schoonmaak. De mam is veëdieg mit d'r- 2 pleisterwerk, D'r bouw sjteet in d'r-, poef se poetsen, schoonmaken, poets'fiemmel m schoonmaakwoede, poef tes m verkl püttes-je 1 bloedworst, Noa 't sj lachte óp d'r -joa. 't Is miech -, het laat mij koud. 2 dikzak. Inne - van inne jong. poef tiek m rommelwinkeltje. poef zak m lastig kind. pok V verkl pöks-je pok. De pokke zetse, inenten tegen pokken. pok'kebrifje o pokkenbriefje. pok'kieg, pok'ketieg pokdalig. pöl stvl jonge kip, 2 jong meisje. Dat is evvel ing nette -. poletsei'v politie, poliep'pe mv poliepen, 't Kink kroog de - oesjenoame. polies'm agent, polief ter m geniepig persoon, Doe bis inne vale -, pol'kakop m polkahaar, Pol'lakmPool, pörie'ai(9(pölle-aier) verkl pölle-aisje ei van een jonge hen. pols V verkl puls-je pols. Inne de - veule. pól'ster o opgevulde zitting. pól'stere stofferen. póls'wermer m polsmofje. pol'ver m verkl pölversje poeder; buskruit. D'r dokter hauw miech e pölversje versjrève. Deë hat d'r- nit oesvónge. Deë isjinne sjaos - weed. polverdrüeg' kurkdroog. pol'vere In de uitdrukking. Inne ing -, iemand een oplawaai geven. pol'vermensje o ^ begeleider van de buskruitwagen. pomel' V pin van een scharnier. pomp v verkl pumps je pomp. pomp'boks V pofbroek. póm'pe 1 pompen. Deë pompt óch wasser in ing mangel, hij brengt uilen naar Athene. 2 poffen, voorschieten. Pomp miech jet bis jelddaag. póm'pekammer V ^ pompenkamer. póm'pele schommelen op een stoel. póm'pemasjienis m (pómpemasjieniste) ^ pompmachinist. póm 'pemecher m (pómpemecher) pompmaker. póm'perniekkel m pompernikkel. póm'pesjtee m (pómpesjting) gootsteen. póm'petsang v waterpomptang. ponk m (pónkte) verkl punks-je punt. 't Istswelf het is klokslag twaalf uur. ponk o (pónger) verkl punke pond. Mit 't - is 't billiejer pónkwies' pondsgewijze. pon'nie m (ponniets) pony. pon'nieköpje o pony haar. pool st m (peul) verkl peulsje poel. D'r Ronge Pool óp d'r maat va Kirchroa. Deë kan inne janse - verdrage, die kan heel wat aan. 't Is jee peulsje zoeë kling of 't muurt ziech al ins, er is overal wel eens iets mis. Heë is uwer d'r jroeëse -, overzee. póp v verkl pupsje 1 pop. 't Kinke sjpieëlt mit de-. póp 'pe 1 van stropoppen voorzien, 't Daach - 2 neuken. póp'pekop m poppegezicht. póp'pekroam m waardeloos spul. póp'pesjpel o, póp'pekas v poppenkast. póp'pesjtrónks m In de uitdrukking: Ze woare zoeë fien wie -, zij waren poeslief. póp'pewaan m (póppewaans) verkl póppeweënsje poppewagen. por'reemprei. portret'o (portretter) portret, portsiejoeën' v verkl portsiejüensje portie. pos m (poste) verkl pös-je post, betrekking. D'r Sjeng hat e sjunpös-je bij de jemeende. Zint alle poste in d'r sjtreeb bezatsd? pos 'huier m pos 'auwe, pos 'audste ^ voorman in de mijn. posjelai' m porselein. Doch jet hausj mit d'r -. Inne d'r - kroame, alles kort en klein slaan. posjelai'e porseleinen, Vingere van d'r kroam, miech zint al tswai - Herjödsjere tsem dauvel jejange! Inne - naatswechter,iem2ind die niet voor zijn taak berekend is. pos'kaat v briefkaart. pos 'kantoer o postkantoor. pos 'peëd o postpaard. Heë leuft wie e -. pos'te posten. Inne brif-

10 207 postiel'-pries postiel' V stichtelijk boek. postoer'v postuur. Heë sjtalt ziech i -. pot m (pöt) verkl pötsje/pötje pot. Die tswai zint inne Jod en inne -, dat zijn twee handen op één buik. Dat is - wie dekkel, dat is een pot nat. Óp jidder pötsje past e dekkelsje. Jebasjte pöt haode 't langste, krakende wagens lopen het langst. Zouwe vier e potje kate? Heë hat d'r -, hij heeft de pot gewonnen. Pötsje sjarre (een kaartspel). pof doch m (potduch(er) vaatdoek. pof leffel m pollepel. pof loeëd m potlood. pof loeëde potloden. D 'r oavent -. potmanee' o (potmaneets) portemonnaie. pofte potten. pofte veel drinken. pof tebank v (pottebenk) stellage voor potten en pannen. pof tebekker m pottenbakker. pof tekiekker m pottekijker. pof ül domoor, lomperd. Dat is inne - van inne keel. praam 5fv daas. praam ^r v 1 praam (knijper voor de bovenlip van een paard). 2 ^ hout om te remmen. praatsj v grote vlek. prach V pracht. prakkeze're prakkezeren, piekeren, overdenken. Prakkezeer nit zoeë lang! - is 't haof werk. prak'tiesj praktisch. Heë is - veranlaagd. pra'me st een slag toebrengen. Heë pramet hem ing en die woar nit va sjleëte eldere. pratsj m modder. Loof nit durch d'r-de sjtroas woar inne -. Dat is jet oes 't joar -, dat is iets van het jaar nul. Inne jouwe tsoldaat jeet óch durch d'r- (gezegd van een man die een slonzige vrouw trouwt). pratsj In de uitdmkking: - in 't jezich, recht voor zijn raap. prat'sje 1 door de modder lopen. Bis doe durch d'r sjloever jepratsjd? 2 smijten. Iech pratsjet hem de kloemele vuur de vus. pratsj 'moei v iemand met brede mond en dikke lippen. pratsjmur'rieg overrijp. De biere zint-. pratsjnaas kletsnat. pratsj 'poeëte mv vuile poten. Loof nit mit dieng - durch d'r jesjroebde jank! pratsjvoel door en door rot. Depieëdzje woare -. prat'tele pruttelen, 't Vleesjprattelt in de pan. prech'tieg prachtig. preë'diegv preek, pree'diegsj tooi m preekstoel. preë'dieje preken. DV pastoer preëdiegt óch jing tswaimoal vuur 't zelfde jeld, ik zing geen twee liedjes voor één cent. Dem kan me - zoeëvöal me wilt. prel'blok m, prel'bók m stootblok aan het einde van een spoor. Deë keel is inne richtieje prelbók (bokkige vent). premv ^ remhelling, preme're, premeret, premeerd een prijs toekennen. prems v rem. prem'ze remmen. pren'gel m 1 dikke stok. De neus mit d'r - aafhouwe. 2 lomperd. pren'gele met een stok slaan. pres tegen elkaar aan. De bieljardbel ligke - pres klaar. Die zaach is -. pres'kop m preskop. pres'lap m (presiep) vochtige doek bij het strijken. pres'se persen. presse're, presseret, presseerd haasten. Iech han jing tsiet; iech bin presseerd. 't Presseert nit, er is geen haast bij. pretsies' st precies. Dat meëdsje is - zieng mam. D 'r Nöl is inne pretsieze. preutsj V 1 plens. Iech kroog ing - wasser uwer miech. 2 gieter. Jef miech ins de -. preu've 5? proeven; beproeven, onderzoeken. prezenf present. prezenf o cadeau. prezente're, prezenteret, prezenteerd presenteren. preziedent' m president. D'r - van d'r Vasteloavendsverain. prie st V (prieë) prij, kreng. Dat is ing oes-jefoeksde, asserante, klafe, voel, hoeëveëdieje -. prieëm st v priem. prie'ma prima. priemiets' V eerste plechtige H. Mis van een neomist. priem'mei m melkstoeltje met één poot. pries st v snufje, snuifje. Ing - peffer Ing - sjnoeftoeëbak. pries si m verkl pries-je prijs. Dat kans doe vuur e billieg pries-je han. Hei zint prieze wie in

11 prietsj -pro'sje 208 ing appetieëk. Heë hingt in de prieze. Samenstellingen zijn: priessjisse, prieslofe, prieskejele enz. prietsj m diarree. Heë is an d'r -. prietsj V 1 kleine hoeveelheid vloeistof. Jef de blomme ing - wasser 2 proppeschieter gemaakt van een vliertak. prietsj ertussenuit. Kóm hauwe vier d'r ruk jedrieënd, of 't Frens-je woar -. priefsje spuiten. Went me de miemmele peësjt, dan prietsjt d'r zaf. priemmel prief tel m 1 diarree. 2 smurrie. Iech troan ing sjwoab kapot dat d'r- eroes koam. prie vaat' privé. prieze st, prees/priezet, jeprèze prijzen. prie'ze st prijzen. De waar in de sjauwkas -. prie'zieg prijzig duur. prik'ke 1 opvangen. Iech koeët miech nog jraad proetsj V scheut. Ier iech 't wós, kroog iech ing an inne tak - (vastgrijpen). Mit d'r bal -, een bal -wasser in 't jezich. tegen een muur gooien en weer opvangen. 2 bikkelen. proetsjet ós oes de sjong. De kinger proetsjete proef sje spuiten, spatten; pruttelen, 't Wasser prik'kele tintelen. De vingere - van de kauw. ziech 't wasser in 't jezich. De broadwoeësj prik'knoak bikkel. De sjmaal zieë van d'r - proetsjt in de pan. hoosje wap en trier, de brei zieë hoosje ruk en laoch. proetsj 'moei v zuurpruim. prins m prins. Deë hat e leëve wie inne -. professiejoeën' v beroep. Heë woar sjnieder va -. prin'se een pak slaag geven. Doe kries ze jeprinsd, wenste heem kuns! voorspellen. Dat die zaach sjeef zouw joa, dat profetseie', profetseiet, profetseid profeteren, prinses' v verkl prinses'-je prinses. Ze loos ziech hauw iech hem profetseid. ópwade wie ing -. profieët m profeet. Dat is inne - deë broeëd eest. prinses'boeëne mv prinsessebonen. 't Jeet ziech alling um Mozes en de profieëte (om print V print (peperkoekfiguur). Öcherprinte. Al het geld). naargelang de vorm heeft men: printehats, printesjteer, printeman. D'r Sjeng is inne richtieje - va jehad. Ieëtsj kómme de koste en dan d'r -. profief m profijt, voordeel. Doa has doe nit vöal printeman. Jan is een onhandig persoon. profief lieg voordelig. Doa bin iech - aa kómme. printsiep' o principe. probe're proberen, -jeet uwer sjtoedere. Va - profiets'krieëmer m koopjesjager. weëde dejómfere raar profietere, profieteret, profieteerd profiteren. proem v (proemme, proeme si) verkl prümsje projram' m programma. pruim. Proemme wie de doemme, inne jrosje 't prol V 1 stuit, zitvlak. Ze rutsjet oes en vool óp ponk! Haste ing proem sjiek vuur miech? Heë de -. lechjef diech ing óp de -2 dikke vrouw. woar ing - ópjevalle! Hij had zich belachelijk proof st V proef, repetitie. De harmonie hat mör gemaakt! je-- proem'me 1 pruimen. Dem kan iech nit -. 2 prop m (prop) verkl pröpje/pröpsje prop. slaan. Trek kries doe ing jeproemd! prop'per proper, zindelijk. Is 't kinke al -? Die proe(m) 'meboom m (proem(m)eboom/proem- hat nuus propperes ajen lief, zij heeft nooit (m)ebeum verkl proe(m)mebeum-sje pruimenboom. pröpsj nors, bars. Heë kunt miech jet - vuur schone kleren aan. proe(m)'mekeer vpruimepit. prós proost. Prós Nui-joar proe(m) 'mevlaam m (proe(m)mevleëm) verkl pro'sje klungelen. Wat bis doe diech bijee an 't proemmevleëmsje pmimenvla. Sjwatse -, ook: -? Dat is "Marie Prosj": hü jenieënd en mörje kinksdoofvlaam, troervlaam. los (slecht naaiwerk).

12 209 protsent' - pütsj 'muisje protsenf o procent. protses' m proces. Mit dem maache ze kótte -, met hem maken ze korte metten. Besser e majer verjeliech wie inne dure -. protsessiejoeën' v piocgssïq. De Marcus - (25 april). prottekol' o procesverbaal. Alwerm e prottekölsje an d'r boam! pro've st repeteren. proviejang' m proviand. prük V pruik. Los diech de - ins sjnieë! prul si m prul, rommel. Pak dienne - bijee. pruttel m ouderwetse leunstoel. D'r jroeësvadder zoos in d'r-. prut'tele mopperen, pruttelen. Wat aod is, pruttelt jeer 't Kaffewasser is al an 't-. prut'telieg knorrig. Pruus m Pruis, Duitser. D'r - hat nuus I hat alles verklopd I de bedsjtat en d'r kammerpot (spotrijm). D'r betste - hatepeëdjesjtoale. pü'eke 5? judassen. Mam, d'r Tüen is de kats an 't-. puffe puffen. püf-fetieg broeierig warm. 't Is hü - weer pun'gel stml bundel mijnkleding. 2 lastig kind. Uur pungele, maacht dat uur voet komt! pun'gele pungelen, dragen. Iech kan diech doch nit d'r janse wèg-. pun'ger o unster. punklieg op tijd. Doe mots zörje datste ummerbis. püs m 1 beddezak, nest. 't Is al nüng oer en doe liks nog ummer in d'r-.2 zak (ontslag). Heë hat d'r-krèje. puts m verkl puts-je 1 put, bron. Dat is wasser in inne -jesjód, dat is vergeefse moeite. Óch inne - is leeg tse krieje, aan alles komt een eind. 2 water (van de put). Krieg miech inne loeëp - oes de baar Hoal miech inne jank -, ing vaat -, haal twee emmers water. puts'baar v grote stenen waterpot. puts'dun' zeer dun. Die tsoep is evvel -. puts'emmer m putemmer. puts'haam m juk. puts'hoak m (putshöak) puthaak puts'kette v putketting. puts'wing V windas bij de put. puts'zeel o (putszeler) puttouw. pütsj V mond (pejoratief); Hod dieng -! Trek kries doe ing óp de -. Ze lieët de - hange, ze trekt een lipje. Die - van dem is tsolvrij, hij flapt er alles uit. püt'sje kussen. Jidderinne pütsjt zieng vrauw óp zieng maneer Deë kan ing jeet tusje de heure -, hij heeft een smal gezicht. De rillekwieë -. pütsj 'henke o kushandje. Dat weed iech mit e - kwiet, dat word ik gemakkelijk kwijt. pütsj 'muisje o kusmondje. punger