Medicatie HOOFDSTUK. Insuline toedienen

Transcriptie

1 UNIT 4 Meditie HOOFDSTUK 1 Insuline toedienen Dit projet werd gefinnierd met de steun vn de Europese Commissie. De verntwoordelijkheid voor deze pulitie ligt uitsluitend ij de uteur; de Commissie kn niet nsprkelijk worden gesteld voor het geruik vn de informtie die erin is vervt. Projetnummer: LLP DE-KA2-KA2MP Agreement: /

2 HOOFDSTUK 1: INSULINE TOEDIENEN 1 Diloog Meneer Vnnieuwenhuyse heeft dietes. Hij moet meerdere keren per dg een spuitje krijgen. Klik hier om de video te ekijken. Verpleegster: Meneer Vnnieuwenhuyse: Verpleegster: Meneer Vnnieuwenhuyse: Verpleegster: Dg meneer Vnnieuwenhuyse. Ik kom u uw spuitje geven, zodt u kunt gn ontijten. Ik ws l een tijdje n het whten. Wr is Julie? J, sorry, Julie is ziek, vndg zl ik u uw spuitje geven. Geeft niet hoor. Goed, kunt u even uw mouw oprollen, zodt ik gemkkelijker ij uw ovenrm kn? Ik g de zone wr ik het spuitje zl zetten ontsmetten met een wtje en lohol. Niet vershieten hoor, het kn koud nvoelen. Meneer Vnnieuwenhuyse: Verpleegster: Meneer Vnnieuwenhuyse: Verpleegster: Meneer Vnnieuwenhuyse: Verpleegster: Ik kn dr wel tegen Zo, de huid is proper, de spuit is klr, nu kn ik de insuline toedienen. Doe nu mr. Ik knijp uw huid zhtjes smen, zeg mr ls het pijn doet, hé! Dt en ik gewoon. Zo, ik druk lngzm de spuitknop in Ziezo. Ik wht nog heel even om de spuit terug te trekken om te voorkomen dt de insuline terug lekt. Zo, en klr! Meneer Vnnieuwenhuyse: Dt ging vlot. Je het dt zeker vker gedn! erin is vervt. 2

3 Verpleegster: Inderdd. Blijf mr nog even rustig zitten terwijl ik de spuit terug veilig operg en lles opruim. erin is vervt. 3

4 2 Oefeningen Oefening 1 Luister nr de diloog en omirkel het juiste ntwoord. 1 Hoe komt het dt meneer Vnnieuwenhuyse lnger dn norml moet whten op zijn spuitje? omdt hij eerst wou ontijten omdt de verzorgster die hem norml s ohtends zijn spuitje geeft ziek is omdt de insuline op is 2 Wrmee ontsmet verzorgster An de huid vn meneer Vnnieuwenhuyse? met een wtje en lohol met een wtje en ontsmettingsmiddel met een gsje en lohol 3 Wt doet verzorgster An juist voor ze de spuitknop indrukt? Ze knijpt de huid vn meneer Vnnieuwenhuyse smen. Ze stelt hem gerust. Ze mkt zijn huid proper. 4 Wrom trekt verzorgster An de spuit niet meteen terug? omdt de spuit vstzit in de huid omdt de spuit diep in de huid moet prikken om te voorkomen dt de insuline teruglekt 5 Wt doet An ndt ze de insuline heeft geïnjeteerd? Ze ergt de spuit veilig op. Ze rengt meneer Vnnieuwenhuyse nr de refter om te ontijten. Ze gooit de spuit in de vuilk. Oefening 2 Lees het rtikel over dietes ndhtig. België: Kom op tegen dietes Op vrijdg 14 novemer ws het Wereld Dietes Dg. Het them vn dit jr ws het gezonde ontijt. Dt is hrd nodig. Steeds meer mensen in ons lnd zullen lijden n dietes. Dietes ontstt ls er te veel suiker in het loed is. Bij dietes-type 1 mkt het lihm geen of te weinig insuline n. Dietes-Type 2 komt vk voor ij oudere mensen. Zij krijgen dietes omdt ze ongezond eten of te weinig ewegen. Mr ook ij het type 1 is een gezonde voeding erg elngrijk. Cijfers In 2030 zl 1 op de 10 Belgen lijden n dietes. Toh kunnen veel mensen de ziekte voorkomen. Wie ongezond ontijt of heleml niet ontijt, heeft meer kns om zwrder te worden. En dt is een oorzk vn dietes. erin is vervt. 4

5 Vers fruit Hoe ziet een gezond ontijt eruit? Eet ruin rood of kies ontijtgrnen zonder suiker. Drink koffie, wter of thee. Beperk vet en volle melk. En een stuk vers fruit is eter dn fruitsp. Blijf je prolemen heen met je gewiht? Zoek dn zeker een diëtist op. Te weinig mensen doen dt. Het mg geen toe meer zijn, vinden rtsen. (Uit: Wlieft uitgve n 1025) Juist of fout? Zet een kruisje in de juiste kolom. Juist Fout 1 Dietes ontstt ls er te weinig suiker in het loed is. 2 Dietes Type 2 komt vk voor ij oudere mensen. 3 Niet of ongezond ontijten is de elngrijkste oorzk vn dietes. 4 In dit rtikel wordt ngerden om elke dg vers fruitsp te drinken. 5 Als je prolemen lijft heen met je gewiht, moet je een diëtist opzoeken. Oefening 3.1 Dietes. Vul de gten in met de woorden uit de volgende kder. gluose lvleesklier suikerziekte insuline verrnding Wt is dietes? Dietes heet ook wel (1).... Als je dietes het, he je te veel suiker (ook wel (2)... genoemd) in je loed. Die gluose komt in je loed vi eten. Koolhydrten die je eet worden omgezet in gluose en het loed vervoert de gluose nr lle ellen in je lihm. Dt is elngrijk om te kunnen ewegen en groeien. De gluose he je nodig voor (3)... en energie. Net ls een uto die enzine (energie) nodig heeft om te kunnen rijden. Mr ls je dietes het, zitten de ellen wr de gluose in moet komen op slot. Er is een sleutel nodig om de gluose innen te lten. Die sleutel heet (4)..... Dt is een stof die je lihm nmkt om er voor te zorgen dt de gluose in de ellen komt. Als je dietes het mkt je (5)... geen insuline. De eldeurtjes gn dus niet open en de gluose kn niet nr innen. (Uit: yerpoli.nl) erin is vervt. 5

6 Oefening 3.2 Insuline toedienen. Plts de woorden uit de volgende kder ij het juiste nummer. de insuline de huidplooi de spuit het wtje de nld Oefening 3.3 Symptomen dietes. Bekijk het prentje ndhtig. erin is vervt. 6

7 1 Is de loedsuiker te hoog of te lg ij een hypo volgens jou? 2 Is de loedsuiker te hoog of te lg ij een hyper volgens jou? Vul de zinnen n met woorden vn ovenstnde prenten. Let op: je moet de woorden soms npssen! 1 Meneer Jos gt voortdurend nr het toilet. Hij moet vk Meneer Aniux ziet heleml wit. Hij is erg De hnden vn mevrouw De Whter trillen. Zij Mevrouw De Bleekere heeft het plots heel wrm. Ze egint ervn te Meneer Jnssens wil drinken. Hij heeft grote.... Oefening 4 Het geruik vn de woordvolgorde in de enkelvoudige zin. WOORDVOLGORDE IN DE ENKELVOUDIGE ZIN HOOFDZIN MET 1 VERBUM HOOFDZIN MET 2 VERBA WOORDVOLGORDE 1 sujet 2 verum 3 tijd (wnneer?) 4 rest (wie? / wt?) 5 plts (wr) 1 sujet 2 verum 1 3 tijd (wnneer?) 4 rest (wie? / wt?) 5 plts (wr?) 6 verum 2 VOORBEELD Jos (1) eet (2) elke zondg (3) een stuk trt (4) in de fetri (5). De verpleegster (1) gf (2) gisteren (3) een spuitje (4) in de il vn mevrouw Jos (5). Ik (1) he (2) vndg (3) smen met mijn olleg s (4) in het zorgentrum (5) gewerkt (6). Kelly (1) zl (2) volgend jr (3) met hr zus (4) nr Mrokko (5) gn (6). erin is vervt. 7

8 Benoem het vetgedrukte zinsdeel. Omirkel het juiste ntwoord. 1 Ik kom u uw spuitje geven. sujet rest tijd 2 Ik zl u nr de eetruimte rengen. plts verum rest 3 Dietes ontstt ls er te veel suiker in het loed is. tijd plts verum 4 De verpleegster heeft dit op shool geleerd. sujet rest verum 5 Ik he gisteren ij mevrouw Jos insuline ingespoten. rest sujet tijd Vorm zinnen. Let op de woordvolgorde! 1 geven / in uw uik / g / een spuitje / ik 2 u / omhoog / uw T-shirt / doen / moet 3 uit uw huid / trek / ik / de nld erin is vervt. 8

9 4 het / nvoelen / koud / zl 5 een prikje / nu / u / voelen / gt 6 ik / g / uw huid / ontsmetten 7 gisteren / ingespoten / insuline / he / ik 8 pijn / dt / doet 9 gedn / is / het 10 verpleegster Nour / injeteren / volgende week / komt / insuline erin is vervt. 9

10 Oefening 5 Vul de gten in met woorden uit de volgende kder. pen inspuiten huid (2x) nld insuline Hoe geruikt u de insulinepen? Bsisprinipe vn de pen: met de doseerknop stelt u de hoeveelheid insuline in en door de knop in te drukken injeteert u de insuline. 1 Meng de insuline zo nodig door de... lihtjes te kntelen. 2 Controleer of er insuline uit de pen komt: stel 2 eenheden in en spuit deze weg oven uw hnd. Herhl dit tot er druppeltjes insuline vershijnen. 3 Stel de dosis (hoeveelheid) insuline in die u moet Mk een...plooi in uw uik of oveneen. 5 Prik de... in de... plooi. 6 Spuit de... in. 7 Wht 10 seonden. 8 Los lngzm de huidplooi en trek de nld eruit. (Uit: uzleuven.e) Oefening 6 Insuline toedienen: stp voor stp. Situtie: Je ent verpleger in een woonzorgentrum en je gt insuline inspuiten ij mevrouw Jos. Vertel hr stp voor stp wt je doet. Vertel lles in het presens en let op de juiste woordvolgorde. Geruik de steekwoorden uit de volgende kder. spuitje geven in uw uik prikken T-shirt omhoog doen een prikje voelen een eetje pijn doen de nld uit de huid trekken gedn zijn erin is vervt. 10

11 3 Eindtest Vul de gten in. Geruik woorden uit de woordenlijst of reltieve pronomin. 1 Ik g u een... geven. De nld kn even prikken. 2 Als je dietes het, moet je insuline Dietes wordt ook wel eens... genoemd, omdt je dn te veel suiker of... in je loed het. 4 Voor je insuline toedient, moet je de huid... mken met een... en lohol. 5 Als je dietes het, moet je vk... of urineren. Je moet dn vk nr het toilet. erin is vervt. 11

12 4 Woordensht 4.1 Sustntieven rtikel woord etekenis/synoniem vertling de lvleesklier een klier die hter de mg ligt en de hormonen insuline en glugon nmkt / de pnres meervoudsvorm vn het S de lvleesklieren extr informtie Als je dietes het, mkt je lvleesklier geen insuline n. de dosis de hoeveelheid de dosissen, doses Je moet steeds de juiste dosis insuline inspuiten. de gluose een rndstof voor het menselijk lihm die ontstt wnneer - Als je dietes het, he je te veel gluose in je loed. koolhydrten worden verteerd de huid de uitenste lg vn het lihm de huiden Voor je een spuitje geeft, moet je de huid ontsmetten. de hyper moment wrop je loedsuiker te hoog is (hyperglykemie) de hypers Als je een hyper het, moet je vk plssen. de hypo moment wrop je loedsuiker te lg is (hypoglykemie) - Als je een hypo het, en je moe. de insuline een stof die je lihm nmkt om ervoor te zorgen dt de gluose in je lihmsellen komt de insulinepen een injetienld gevuld met insuline de nld het uiteinde vn een spuit; dunne stift met sherpe punt (en een oog om mee te nien) de pennld een injetienld die evestigd wordt op een insulinepen - Als je lihm geen insuline nmkt, moet je zelf insuline inspuiten. de insulinepennen de nlden de pennlden Ik en op zoek nr een insulinepen omdt ik mijn ptiënt nu insuline moet toedienen. Je hoeft niet ng te zijn vn een nld! Een pennld mg nooit hergeruikt worden. ligt uitsluitend ij de uteur; de Commissie kn niet nsprkelijk worden gesteld voor het geruik vn de informtie die erin is vervt. 12

13 de pijn het zeer; onngenm gevoel in (een deel vn) het lihm; verdriet de pijnen Als je ergens pijn het, voel je je niet goed. de spuit een voorwerp om vloeistof in je lihm te injeteren de spuiten Ik he dietes en drom krijg ik elke dg een spuitje. de spuitknop penknop / doseerknop de spuitknoppen Om insuline toe te dienen, duw je op de spuitknop vn de insulinepen. de dietes / suikerziekte een stofwisselingsziekte wrij er een te hoge nwezigheid vn suiker in het loed is door een tekort n insuline - Zwrlijvigheid is een elngrijke oorzk vn suikerziekte. de ovenrm het ovenste gedeelte vn de rm tussen de shouder en de elleoog het wtje een propje zhte en veerkrhtige ktoenen mss de ovenrmen Er werd meditie toegediend door middel vn een spuit in de ovenrm vn de ptiënt. de wtjes Ro heeft een wtje in het neusgt vn zijn ptiënt gepltst om de loeding te stoppen. - De wonde werd gedesinfeteerd door middel vn lohol. de lohol ethnol / orgnishe stof die ontstt ij loholishe gisting de zone een geied tussen eplde grenzen de zones Er is een llergishe retie opgetreden op de nekzone. 4.2 Adjetieven woord etekenis/synoniem vertling verogen vorm vn het A extr informtie koud niet wrm koude In de winter he ik vk koude hnden. proper niet vuil / shoon propere Ik he de huid proper gemkt. lngzm trg / sloom lngzme Dementie gt geprd met een lngzme ftkeling vn de hersenen. ligt uitsluitend ij de uteur; de Commissie kn niet nsprkelijk worden gesteld voor het geruik vn de informtie die erin is vervt. 13

14 vlot iets dt snel of gemkkelijk verloopt vlotte Het resturnt is ekend voor de vlotte ediening. rustig met weinig of zonder tiviteit en rustige Mri leidt een rustig leven n zee. eweging veilig eshermd / zonder gevr veilige De ptiënt werd veilig overgerht nr een ndere ziekenhuis. 4.3 Ver woord etekenis/synoniem vertling stm imperfetum perfetum extr informtie nvoelen een epld gevoel geven ij fysiek ontt (of emotioneel: meevoelen, intuïtief egrijpen) voel n voelde n heeft ngevoeld Ze heeft koorts: hr voorhoofd voelt wrm n. indrukken iets induwen druk in drukte in heeft ingedrukt Als je ergens nelt, druk je de el in. injeteren inspuiten injeteer injeteerde heeft geïnjeteerd De verpleegster injeteerde de insuline in de uik vn de ptiënt. lekken druppelen; voht of gs doorlten lek lekte is gelekt De krn lekt: er loopt wter uit, terwijl ze niet opengedrid is. opergen wegstoppen erg op org op heeft opgeorgen Je moet je kleren opergen in de kleerkst. opruimen dingen neerleggen op een plek wr ze horen; weer ruim op ruimde op heeft opgeruimd Alles ziet er zo netjes en ordelijk uit, je het zeker opgeruimd! op orde rengen prikken steken; een prik geven met prik prikte heeft geprikt Ik moet even in je uik prikken. een nld terugtrekken eruit trekken trek terug trok terug heeft teruggetrokken Als ik de insuline he ingespoten, trek ik de nld terug. toedienen geven / inspuiten dien toe diende toe heeft toegediend De verpleger dient insuline toe ij dietii. ligt uitsluitend ij de uteur; de Commissie kn niet nsprkelijk worden gesteld voor het geruik vn de informtie die erin is vervt. 14

15 knijpen klemmen / smendrukken / tussen twee punten druk uitoefenen knijp kneep heeft geknepen Knijp mr in mijn hnd ls het pijn doet. ligt uitsluitend ij de uteur; de Commissie kn niet nsprkelijk worden gesteld voor het geruik vn de informtie die erin is vervt. 15