STARS Europe Accreditation Scheme

Transcriptie

1 STARS Europe Accreditation Scheme Handleiding voor STARS-scholen in het basisonderwijs Mobiel 21 Provincie Noord-Brabant Januari 2016

2 Inhoud 1 INLEIDING 3 2 STARS EUROPE - ALGEMENE INFORMATIE DE OORSPRONG VAN STARS WAT IS STARS EUROPE? WAAROM RICHT STARS ZICH OP SCHOLEN EN SCHOOLROUTES? WAT WIL STARS BEREIKEN? 5 3 STARS-ACCREDITATIEPROGRAMMA WAT IS HET DOEL VAN HET STARS-ACCREDITATIEPROGRAMMA? WAAROM MEEDOEN? HOE WERKT HET? 7 4. ACCREDITATIECHECKLIST 9 5. HET ACCREDITATIEPROCES WORKSHOP BIJ DE GEMEENTE DEELNAME VERKLARING BGELEIDING DOOR STARS ADVISEUR STARS WERKGROEP STARS ACTIVITEITENPLAN BEOORDELING STARS ACCREDITATIE RAPPORTAGE EN BEOORDELING EXTRA STEUN 15 ANNEXES 6. ANNEX 1: DEELNAMEVERKLARING ANNEX 2: ENQUÊTE VOOR LEERLINGEN ANNEX 3: ENQUÊTE VOOR TEAMLEDEN 20 2

3 1 Inleiding Beste STARS-school, Welkom bij het STARS-project. Deze leidraad bundelt alle informatie die u nodig hebt voor het deelnemen aan het project STARS Europe. Met richtlijnen, sjablonen en veel tips. Daarnaast kunt u voor verdere ondersteuning een beroep doen op uw STARS-adviseur. Neem daarmee contact op als u vragen en opmerkingen hebt of resultaten wilt doorgeven. Namens de provincie Noord-Brabant, Naam en contactgegevens invullen Veel succes met STARS! 3

4 2 STARS Europe - algemene informatie Sustainable Travel Accreditation and Recognition for Schools 2.1 De oorsprong van STARS De start van STARS Europe was een resultaat van de uitwerking van een eerste concept idee tussen LEPT (London European Partnership for Transport) en TfL (Transport for London), de regionale transport autoriteit voor Londen, UK. Bij het uitvoeren van het PIMMS TRANSFER project, dat eindigde in 2011, was Londen met een aantal andere steden bezig om ervaringen uit te wisselen op het gebied van fietsen en mobiliteit naar scholen. Londen zag in dat op dit gebied nog een wereld te winnen was: er was genoeg potentieel om samen op te trekken bij een accreditatieaanpak in het primair onderwijs en een peer-topeer aanpak in het voortgezet onderwijs. Het idee werd geboren om een reeks van Europese steden samen te brengen, elk met soortgelijke doelstellingen en problemen, en op basis van bewezen kennis en methodes STARS Europe te implementeren. De STARS-UK aanpak (Sustainable Travel Accredition and Recognition for Schools) kwam voort uit het delen van kennis en goede voorbeelden tussen de lokale overheden in Engeland tussen 2006 en 2009, gefaciliteerd door Transport for London en ModeShift. De beste praktijkvoorbeelden werden in 2007 opgenomen in de accreditatieaanpak van Transport for London en in 2008 voor gebruik op nationaal niveau aangepast door ModeShift ( In 2014 werd de ModeShift STARS-aanpak dé nationale aanpak om scholen te accrediteren via de School STARS Travel Awards. STARS wordt ondersteund door het ministerie van Verkeer en wordt nu ondersteund door 52 organisaties in Engeland (buiten Londen). De accreditatie aanpak kent in Engeland vier niveaus (betrokken en opstartend, brons, zilver, goud). Geaccrediteerde scholen in Londen laten sinds 2004 een gemiddelde verschuiving zien van 8,08% als het gaat om de verschuiving van vervoer naar school per auto naar andere manieren van reizen. Vergelijkbaar met TfL en ModeShift STARS kent Noord-Brabant in Nederland sinds 1997 het project Brabant Verkeersveiligheid Label (BVL). BVL richt zich op het bevorderen van de verkeersveiligheid bij kinderen in het primair onderwijs door op de deelnemende scholen structureel aandacht te besteden aan verkeersveiligheid. Het BVL is een verkeersveiligheidkeurmerk die scholen kunnen halen als ze voldoen aan een aantal criteria op het gebied van educatie, communicatie en de verkeersveiligheid van de directe schoolomgeving. BVL streeft ernaar dat kinderen veilig en zelfstandig kunnen deelnemen aan het verkeer. Veel activiteiten in het BVL-proces zijn gericht op veilig fietsen en zichtbaarheid in het verkeer. Op dit moment nemen 800 scholen in Noord-Brabant deel aan het BVL en meer dan 700 scholen zijn al in het bezit van het Label. Op basis van de STARS- UK aanpak en de BVL aanpak heeft de provincie Noord-Brabant de STARS Europe aanpak ontwikkeld. In 4

5 de periode 2013 t/m 2016 is deze aanpak in de acht deelnemende Europese steden- en regio s door meer dan 200 scholen voor primair onderwijs toegepast en verder doorontwikkeld. Voor het voortgezet onderwijs is een aanpak ontwikkeld onder de naam 'Youth Travel Ambassadors. De aanpak is gebaseerd op het principe van peer-to-peer educatie waarbij leerlingen zelf de zeggenschap en verantwoordelijkheid krijgen om projecten op het gebied van duurzame mobiliteit te ontwikkelen en uit te voeren voor hun medeleerlingen. De aanpak is eerst getest op vijf scholen in Londen en sindsdien na de succesvolle pilotfase uitgebreid naar heel Londen. In de gemeente Rotterdam in Nederland is het project Ride2school, gericht op het verhogen van het aantal leerlingen dat fietsend naar school gaat. Het project richtte zich vooral op VMBO-leerlingen waarbij ook de peer-to-peer aanpak werd toegepast. Beide aanpakken uit Londen en Rotterdam zijn binnen STARS Europe verder doorontwikkeld tot een aanpak voor het voortgezet onderwijs (Youth Travel Ambassador Scheme YTAS en de Cycle Challenge CC). 2.2 Wat is STARS Europe? Het project STARS Europe is bedoeld om meer leerlingen op hun weg naar en van school uit de auto en op de fiets te krijgen. Hiervoor gebruikt STARS twee programma's die hun waarde hebben bewezen en die voortborduren op diverse lopende projecten, waarvan sommige door STARS-partners zijn gestart. Accreditatieprogramma: richt zich op het stimuleren van fietsgebruik bij basisscholen (bij leerlingen, leerkrachten en ouders). Het programma onderscheidt zich doordat het gebruik maakt van een waarderingssysteem (accreditatie): scholen kunnen steeds hoger op een ranglijst klimmen doordat ze punten verdienen voor de activiteiten die ze ontplooien om het fietsen (en andere duurzame reiswijzen) te stimuleren en voor de omslag die ze bewerkstelligen. Peer-to-peer-model: richt zich op leerlingen van het voortgezet onderwijs en jongvolwassenen (11 tot 19 jaar). Het programma stimuleert ze om zélf campagnes ter promotie van fietsgebruik te ontwikkelen en zelf manieren te bedenken om hun leeftijdgenoten zover te krijgen dat ze gaan gebruikmaken van duurzame reiswijzen. 2.3 Waarom richt STARS zich op de scholen en schoolroutes? Het vervoer naar en van school is in elk gezin een belangrijk onderdeel van de totale verkeersdeelname. Daardoor levert dit vervoer een grote bijdrage aan verkeersopstoppingen en CO 2 -uitstoot, vooral tijdens de drukke breng- en haalmomenten. Schoolritten hebben dagelijks dezelfde bestemming, waardoor ze gemakkelijk te identificeren zijn. De afstand tot school is doorgaans kort, dat wil zeggen minder dan vijf kilometer, en dus gemakkelijk te fietsen. Voor een duurzame verandering in reisgedrag moeten we kinderen en jongvolwassenen zo vroeg mogelijk bij het proces betrekken. 2.4 Wat wil STARS bereiken? Dat vijf procent meer leerlingen in plaats van met de auto met de fiets naar school gaat. Dat kinderen zelfstandiger worden en steden leefbaarder. 5

6 Dat er een pan-eu-accreditatieprogramma wordt ontwikkeld waarmee basisscholen ook na het STARS Europe project zelfstandig kunnen werken om het fietsgebruik verder te stimuleren, te monitoren en te evalueren. Dat er een netwerk van STARS-jongerenambassadeurs (voortgezet onderwijs) wordt opgezet dat instrumenten aanreikt waarmee leerlingen aan de slag kunnen om het fietsen onder leeftijdgenoten te promoten. Dat er kennisuitwisseling plaatsvindt tussen steden, regio s en scholen, en dat duurzaam reizen naar en van school op de pan-eu-agenda komt te staan, dus ook na afloop van het STARS Europe project. En op de lange termijn: Steeds meer scholen met de STARS- werkwijze werken en steeds hoger scoren waardoor er een permanente verschuiving plaatsvindt van autogebruik naar fietsgebruik (en andere duurzame manieren van reizen) met als doel dat tien procent meer leerlingen in plaats van met de auto met de fiets naar school gaat. Dat door het delen van het gebruikte model en de resultaten ervan steeds meer steden en landen van de EU aan het STARS-project gaan deelnemen. 6

7 3 STARS-accreditatieprogramma 3.1 Wat is het doel van het STARS-accreditatieprogramma? Het accreditatieprogramma beoordeelt scholen op de activiteiten die ze ontplooien om kinderen en hun ouders te motiveren zo veel mogelijk op de fiets of te voet naar school te komen. Uiteindelijk is het de bedoeling dat binnen de projectperiode (tot en met 2015) vijf procent meer leerlingen in plaats van met de auto met de fiets of te voet naar school gaat. STARS Europe beoogt: het aantal leerlingen dat met de auto naar school komt, te verlagen; het aantal leerlingen dat met de fiets of te voet naar school komt, te verhogen; informatie aan leerlingen en ouders te verstrekken over andere manieren om naar school heen en weer te reizen; de veiligheid van schoolroutes te vergroten; door lichaamsbeweging de gezondheid en het welbevinden van kinderen te verbeteren; de toegankelijkheid van scholen te verbeteren; de zelfstandigheid van kinderen in relatie tot mobiliteit te vergroten. 3.2 Waarom meedoen? Er zijn veel verschillende redenen om de bevordering van duurzaam reizen op uw school te stimuleren: het is gezonder; het is leuk; kinderen worden zelfstandiger; het is goed voor het milieu, bijvoorbeeld minder CO 2 -uitstoot; de verkeerssituatie wordt veiliger; het is kostenbesparend; het is goed voor het image van de school, bijvoorbeeld doordat de school zich van andere scholen onderscheidt; het gebied rondom de school wordt verkeersluwer; de schoolomgeving wordt schoner met minder auto s rondom de school; en nog veel meer. Elke school zal zijn eigen redenen hebben om met STARS mee te doen en eigen doelen stellen. 3.3 Hoe werkt het? STARS-scholen worden aangemoedigd om lessen en activiteiten te organiseren waarmee ze duurzame manieren van reizen naar en van school kunnen stimuleren. De STARS-adviseur geeft adviezen en tips en helpt scholen met het invullen van de STARS-activiteitenplannen. Deze activiteitenplannen worden via de STARS accreditatie website online ingevuld en bewaard zodat de scholen en de STARS-adviseur deze op elk moment beschikbaar hebben (zie Voor het Europese STARS-project is een gestandaardiseerde checklist ontworpen. Daarin zijn de criteria opgenomen op basis waarvan de scholen het accreditatieniveau brons, zilver of goud kunnen behalen. De 7

8 STARS-adviseur vult aan het einde van het schooljaar, op basis van de ingevulde activiteitenplannen, per school een checklist in om te bepalen welke accreditatieniveau de school heeft gehaald. The activity plans are available online via 8

9 4 Accreditatiechecklist Op de accreditatiechecklist staan zes thema s aangegeven (eerste tabel, A tot en met F). Elk thema bestaat uit een aantal criteria (volgende tabellen). Scholen krijgen op grond van de mate waarin ze aan de criteria hebben voldaan een score toegekend. Op basis daarvan bereiken ze één van de drie niveaus. Scholen moeten aan sommige criteria in elk geval voldoen; andere criteria gelden alleen voor het niveau zilver of goud. De mate waarin aan de criteria is voldaan, bepaalt in de meeste gevallen het verschil tussen zilver en goud. OVERZICHT THEMA S AANTAL CRITERIA Brons Zilver Goud A. Invoering in schoolbeleid/organisatie B. Enquêtes, modal shift en doelen C. Reis- en vervoerszaken D. Initiatieven ter bevordering van de verkeersveiligheid van leerlingen en hun gezinsleden. E. Initiatieven op het gebied van communicatie en promotie. F. Fondsenwerving (indien van (1) (2) (3) toepassing). Totaal 13 ( +1) 19 (+2) 19 (+3) A. Invoering in schoolbeleid/organisatie 1. Door het tekenen van een deelnameverklaring neemt de school officieel deel aan STARS Europe. 2. De deelname aan STARS Europe staat vermeld in de schoolgids, op de website van de school en in andere informatiebronnen voor ouders. 3. De school neemt STARS Europe op in het schoolplan en/of de school heeft (in)formeel beleid met betrekking tot lopen, fietsen, zelfstandigheid van kinderen en verkeersveiligheid. 4. De groepen worden betrokken bij de activiteiten van de school met betrekking tot verkeersveiligheid. 5. De school stelt elk schooljaar een STARS- Europeactiviteitenplan op. x x x Minimaal 1 groep x Informeel Alle groepen x x x x Formeel De hele schoolgemeenschap 9

10 6. De school heeft een STARSwerkgroep die bewustwordingsactiviteiten op de school organiseert en regelmatig contact heeft met de STARSadviseur. Minimaal 2 leden Leden die de scholengemee n-schap vertegenwoordigen Leden buiten de school (politie, gemeente, etc.) Subtotaal 4 criteria 6 criteria criteria B. Enquêtes, modal shift* en doelen 7. De school registreert twee keer per jaar m.b.v. de leerlingenenquête de manieren van reizen van de leerlingen (aan het begin van het schooljaar en voor eind mei); zie bijlage 3 voor hulp bij het verzamelen van gegevens. 8. De school heeft modal shift-doelen voor de leerlingen gesteld. 9. Er is een modal shift van de auto of OV naar duurzamere en actievere manieren van reizen van de leerlingen gerealiseerd (vergeleken bij de beginsituatie of een eerder ijkpunt). 10. De school registreert twee keer per jaar de manier van reizen van de teamleden (aan het begin van het schooljaar en voor eind mei). Zie bijlage 4 voor de teamledenenquête. 11. De school heeft modal shift-doelen voor de teamleden gesteld. 12. Er is een modal shift van de auto of OV naar duurzamere en actievere manieren van reizen van de teamleden gerealiseerd (vergeleken bij de beginsituatie of een eerder ijkpunt). 13. De school heeft twee keer per jaar de gegevens over de modal shift van leerlingen en - indien van toepassing - teamleden ingevuld op de STARSwebsite (aan het begin van het schooljaar en voor eind mei). x x x x x x x Minimaal 5% ver-schuiving of 90% duurzame manie-ren van reizen x x x x Minimaal 5% ver-schuiving of 90% duurzame manie-ren van reizen x x x Subtotaal * Modal shift = vervangen van een deel van het vervoer over de weg door andere vormen van vervoer. x 10

11 C. Reis- en vervoerszaken 14. Geconstateerde problemen zijn x x x gedetailleerd weergegeven en er zijn mogelijke oplossingen aangedragen. De school geeft aan: welke ondersteuning de school(gemeenschap) biedt bij het naar school lopen of fietsen; welke problemen leerlingen hierbij ondervinden. Subtotaal D. Initiatieven ter bevordering van de verkeersveiligheid van leerlingen en hun gezinsleden 15. Initiatieven om lopen, fietsen, slimmer rijden en/of de verkeersveiligheid bij de leerlingen te bevorderen in de theorie- en praktijklessen en schoolprojecten. Minimaal 10 initiatieven Minimaal 20 initiatieven Minimaal 25 initiatieven 16. Initiatieven om lopen, fietsen, slimmer rijden en/of de verkeersveiligheid bij de leerlingen te bevorderen in het schoolplan of officiële lesprogramma. 17. Initiatieven om ouders bij alles wat met lopen, fietsen, slimmer rijden, de zelfstandigheid van de leerlingen en/of de verkeersveiligheid te maken heeft, te betrekken. Minimaal 1 initiatief in het schoolplan Minimaal 1 initiatief Minimaal 2 initiatieven in het schoolplan Minimaal 2 initiatieven Subtotaal E. Initiatieven op het gebied van communicatie en promotie 18. Initiatieven om veilig lopen, fietsen, of het creëren van veilige in- en uitstapplaatsen te bevorderen gericht op de ouders. Minimaal 1 initiatief Minimaal 3 initiatieven 19. Initiatieven om partnerschappen buiten de school te creëren. Minimaal 1 initiatief Minimaal 3 initiatieven Subtotaal F. Fondsenwerving (indien van toepassing)* 20. Details over hoe de oorspronkelijke x x x subsidie is besteed. 21. Indien van toepassing, details over hoe eventuele andere gelden zijn besteed. x x Minimaal 5 initiatieven in het schoolplan Minimaal 5 initiatieven Minimaal 5 initiatieven Minimaal 5 initiatieven 11

12 22. De school heeft andere geldbronnen x aangeboord (naast of in plaats van de gemeentelijke overheid). Subtotaal

13 5 Het accreditatieproces 5.1 Workshop bij de gemeente Al eerste krijgen geïnteresseerde scholen een workshop aangeboden bij de gemeente. Deze bijeenkomst is primair bedoeld om vertegenwoordigers van de deelnemende scholen (directeuren/leerkrachten en andere belanghebbenden (politie, gemeentelijke autoriteiten, etc.) te informeren. Tijdens deze workshop krijgen de scholen een uitgebreide presentatie op basis waarvan zij zich voor het project kunnen opgeven. Scholen die niet bij de workshop aanwezig kunnen zijn of die zich in een later stadium bij het project willen aansluiten, kunnen zich individueel (eventueel telefonisch) door de STARS-adviseur laten informeren. Bij de startbijeenkomst neemt de STARS-adviseur één en ander nogmaals met de scholen door. 5.2 Deelnameverklaring De school maakt zijn deelname in het STARS-project formeel kenbaar door het ondertekenen van de deelnameklaring (annex 1). Zodra deze verklaring is ondertekend, krijgt de school officieel de STARS-adviseur toegewezen en krijgt de school alle benodigde documenten. Gratis! 5.3 Begeleiding door de STARS-adviseur De STARS-adviseur heeft tijdens de looptijd van het project minstens één keer per maand, persoonlijk of telefonisch, contact met de school. De STARS-adviseur stemt zijn begeleiding af op de behoeften en verwachtingen van de school. De adviseur heeft de beschikking over een accreditatie-toolkit. Daarin zitten zowel voorbeelden van geslaagde activiteiten als nuttige tips. De STARS-adviseur helpt de school bij het opzetten en invoeren van bewustwordingsactiviteiten ten behoeve van het verkrijgen van de accreditatie en beoordeelt ook de resultaten. De adviseur adviseert over procedures en voorziet de school van de nodige instrumenten om hun succes te kunnen meten (enquêteformulieren, checklists, rapportageschema, etc.). De STARS-adviseur: helpt de school bij het opstellen van een activiteitenplan; helpt de school bij / geeft advies over het oppakken van belangrijke acties zoals het geven van fietstrainingen, het opzetten en uitvoeren van campagnes, het analyseren van enquêtes voor leerlingen en docenten etc; werkt nauw samen met de contactpersonen van de school; geeft het hele schooljaar advies waar nodig; neemt deel aan workshops op schoolniveau waar nodig; beoordeelt de activiteiten van de school om te bepalen welk accreditatieniveau de school heeft bereikt (brons, zilver of goud). 5.4 STARS-werkgroep De STARS-werkgroep is de motor van het STARS-project op school. In de werkgroep kunnen leerkrachten, vertegenwoordigers van het schoolbestuur, leerlingen en/of andere belanghebbenden zitten. De samenstelling moet evenwichtig zijn. De leden van de 13

14 werkgroep bepalen samen met de STARS-adviseur de beginsituatie (zie bijlagen 3 en 4), stellen de doelen op, en plannen en implementeren activiteiten die ten doel hebben duurzamer reisgedrag te bereiken. De werkgroep is verantwoordelijk voor het doorgeven van alle benodigde documenten aan de STARS-adviseur. 5.5 STARS-activiteitenplan Om één van de accreditatieniveaus te kunnen bereiken, stelt de school een activiteitenplan op. Beginsituatie Nadat een school heeft besloten aan STARS Europe mee toe doen, komt de STARSadviseur op bezoek. Samen met de school bepaalt die de beginsituatie en noteert dat in een startrapport waarin de status van de school wordt vastgelegd. Met behulp van de enquête voor leerlingen (Annex 2) en de enquête voor teamleden (Annex 3) wordt een beginpunt gemarkeerd van waaruit de doelen worden gesteld. De resultaten van deze enquêtes worden verwerkt ion het online activiteitenplan. Het activiteitenplan is een online tool die op elk gewenst moment gedurende het schooljaar via de accreditatiewebsite kan worden geraadpleegd en aangevuld. Met het activiteitenplan kan de school op elk gewenst moment zien welke activiteiten wanneer zijn gepland., of over de resultaten al gerapporteerd kan worden (door het uploaden van bewijzen en of daardoor al is voldaan aan bepaalde STARS-criteria. Na elke accreditatieronde (beoordelingsmoment medio mei) stelt de school zijn activiteitenplan bij, brengt waar nodig wijzigingen aan en zorgt dat het up-to-date is voor het volgende schooljaar. De activiteitenplannen van het vorige schooljaar blijven beschikbaar maar kunnen niet meer worden ingevuld. De belangrijkste informatie uit het vorig schooljaar wordt automatisch verwerkt in het nieuwe activiteitenplan. Online rapportage Alle scholen krijgen een eigen account op de accreditatiewebsite van STARS Europe. Daar kunnen ze alle informatie over hun activiteiten direct online invoeren zodat hieruit een activiteitenplan kan worden gegenereerd. Zo hebben de scholen een overzicht van hun huidige status. En ze kunnen zien waar ze nog extra inspanningen moeten verrichten en op welke criteria ze zich moeten richten om het gewenste accreditatieniveau te bereiken. Met dit account hebben de scholen een eigen directory. Daar kunnen ze de digitale versies van alle documenten en gegevens over hun STARS-activiteiten opslaan. Alle documentatie die niet naar de website kan worden geüpload moet de school in hard copy in een STARS-map bewaren. Wanneer de STARS-adviseur de prestaties van de school aan het eind van het schooljaar moet beoordelen, verstrekt de school de adviseur alle hiervoor benodigde documentatie als bewijs van de e initiatieven. Zonder deze documentatie kan de STARS-adviseur geen punten toekennen en kan het gewenste accreditatieniveau misschien niet worden bereikt. Tips en ideeën In de accreditatietoolkit op de STARS-accreditatiewebsite zijn tips en ideeën voor het opzetten van leuke activiteiten te vinden. 14

15 5.6 Beoordeling STARS-accreditatie De STARS-adviseur beoordeelt in mei welk niveau de school heeft bereikt. De adviseur brengt de school tijdens een bezoek, schriftelijk of via de telefoon op de hoogte van de bevindingen en het gehaalde accreditatieniveau. Om in aanmerking te komen voor een bronzen, zilveren of gouden accreditatie, moet de school kunnen aantonen: - actief te hebben deelgenomen aan het STARS-project; - voortdurend aandacht te besteden aan verkeerslessen en een veilige schoolomgeving; - voortdurend activiteiten te ontplooien om autogebruik terug te dringen. De vooruitgang wordt jaarlijks in het activiteitenplan geüpdatet. De criteria zijn in zes categorieën onderverdeeld: 1. invoering in schoolbeleid/organisatie; 2. enquêtes, modal shift en doelen; 3. reis- en vervoerszaken; 4. initiatieven ter bevordering van de verkeersveiligheid van leerlingen en hun gezinsleden; 5. initiatieven op het gebied van communicatie en promotie; 6. fondsenwerving (indien van toepassing). 5.7 Rapportage en beoordeling STARS-scholen zijn verantwoordelijk voor het aanleveren van de volgende documenten aan de STARS-adviseur: 1. Deelnameverklaring (Annex 1); 2. enquête voor leerlingen, resultaten ingevuld online (Annex 2); 3. enquête voor teamleden, resultaten ingevuld online (Annex 3); 4. activiteitenplan, jaarlijks online. Alle benodigde formats zijn beschikbaar via de accreditatiewebsite. 5.8 Extra steun: accreditatieworkshops en begeleiding De provincie houdt aan het einde van elk schooljaar een accreditatieworkshop. De drie belangrijkste doelstellingen van deze workshop zijn: - het uitreiken van prijzen aan de deelnemende scholen; - het uitwisselen van informatie over geslaagde activiteiten tussen scholen; - het begeleiden van scholen op hun weg naar accreditatie. Voor geaccrediteerde scholen is het bijwonen van de workshop verplicht. De workshops is ook toegankelijk voor andere scholen en belanghebbenden uit de provincie (politie, jongerenorganisaties, VVN, etc.). Daarnaast kunnen leerkrachten en een beperkt aantal leerlingen eraan deelnemen. In de workshop komen de volgende zaken aan de orde: er worden prijzen uitgereikt aan geaccrediteerde scholen: scholen die aan de criteria voldoen voor het bereiken van een van de accreditatieniveaus ontvangen een plaquette en een certificaat; hun activiteiten zullen in heel Europa onder de aandacht worden gebracht; 15

16 16 er worden gestructureerde workshops aangeboden voor leerkrachten en leerlingen waarin actuele verkeersproblemen kunnen worden besproken, oplossingen kunnen worden aangedragen, initiatieven om fietsen en lopen te stimuleren en de verkeersveiligheid te vergroten kunnen worden bedacht; er worden mogelijkheden voor scholen besproken om elkaar te begeleiden na het eerste jaar van het project, bijvoorbeeld door scholen met een hoger accreditatieniveau als mentor aan te wijzen voor scholen met een lager niveau.

17 6 Annex 1: Deelnameverklaring Naam van de school Adres Postcode Gemeente Telefoon adres school Website school STARS-contactpersoon Telefoon STARScontactpersoon adres STARScontactpersoon Door het ondertekenen van deze verklaring, bevestig ik namens de school dat we gedurende minstens één schooljaar deelnemen aan het STARS-project. Tijdens die periode spannen we ons in om activiteiten te organiseren en in te voeren die tot doel hebben leerlingen minder gebruik te laten maken van de auto en meer van duurzame manieren van reizen, zoals lopen, fietsen en openbaar vervoer. Om de STARS-doelen te bereiken, krijgen we, indien gewenst, begeleiding van de STARS-adviseur. Naam directeur Datum Handtekening directeur Stuur of deze deelnameverklaring naar uw STARS-adviseur: 17

18 7 Annex 2: Enquête voor leerlingen Hulpmiddel voor het verzamelen van gegevens De school vult jaarlijks een reiswijze-enquête in voor al haar leerlingen. De STARScontactpersoon verzamelt de gegevens voor deze enquête en rapporteert als volgt: 1. de STARS-contactpersoon print voor elke groep een enquêteformulier en een handleiding voor de leerkracht; 2. de STARS-contactpersoon verstrekt de documenten aan de leerkracht, die de klassikale enquête vervolgens uitvoert. Bij de beantwoording van de vragen mag per leerling maar één antwoord worden gegeven. Na invulling van het formulier levert de leerkracht het enquêteformulier weer bij de STARS-contactpersoon in; 3. de STARS-contactpersoon houdt bij of alle enquêteformulieren van de klassen zijn ingeleverd, gaat na of ze juist en volledig zijn ingevuld, en voert daarna de resultaten in op het online activiteitenplan op de STARS-website. Het online activiteitenplan genereert dan een 'Reiswijze-totaalscore'. Instructies voor de leerkracht voor het uitvoeren van een klassikale enquête Schoolnaam Leraar Klas Aantal leerlingen Voer de enquête uit op een normale schooldag, als de meeste leerlingen aanwezig zijn. Het is belangrijk dat alle leerlingen aan de enquête deelnemen. Van eventueel afwezige leerlingen kunnen de gegevens worden ingevuld zodra ze weer aanwezig zijn. Als leerlingen te jong zijn om betrouwbare antwoorden te kunnen geven, vraag dan de ouders om informatie. Of maak het gemakkelijker door aan het begin van de dag de vraag te stellen: Hoe ben je vandaag naar school gekomen? in plaats van de meer algemene vraag: Hoe komt je meestal naar school? Aanbevolen manier van werken 1. Vraag alle leerlingen in de klas om te blijven zitten. Leg ze uit dat u een enquête gaat uitvoeren, omdat u wilt weten op welke manier ze meestal naar school komen. 2. Vertel ze dat u verschillende manieren van reizen opnoemt en dat het de bedoeling is dat ze aangeven op welke manier ze meestal naar school komen. 3. Geef aan dat je de manier wilt weten waarop ze het grootste deel van de afstand afleggen. Als een leerling bijvoorbeeld de bus en de trein neemt, is de treinreis waarschijnlijk het langst. Dan is 'trein' dus het juiste antwoord. 4. Noem de verschillende mogelijkheden op (zie onderstaande tabel). 5. Noteer op het enquêteformulier welke manier van reizen voor hoeveel leerlingen van toepassing is door middel van hand opsteken. 6. Herhaal de stappen 2 tot 5 met de vraag op welke manier ze het liefst naar school zouden willen komen. Per leerling maar één optie kiezen. 7. Verwijder vraag 7A/B. 18

19 8. Lever het ingevulde enquêteformulier in bij de STARS-contactpersoon, die de resultaten verzamelt. Tabel voor het onderzoek naar het reisgedrag Hoe kom je meestal naar school? Score Hoe zou je het liefst naar school komen? Score Lopend of met de step/space scooter alleen Lopend of met de step/space scooter alleen Op de fiets Op de fiets Op de fiets, alleen of met andere kinderen Op de fiets, alleen of met andere kinderen Met de bus Met de bus Met de auto, carpoolen* Met de auto, carpoolen* Met de auto Met de auto Anders Anders *Carpoolen: kinderen uit meerdere gezinnen reizen gezamenlijk in één auto. Tabel om de mate van zelfstandig reizen te meten Zelfstandig naar school Aantal leerlingen Hoeveel kinderen gaan zelfstandig naar school of met vriendjes/vriendinnetjes? Hoeveel kinderen worden naar school begeleid door volwassenen? Tabel om de afstand naar school te bepalen Afstand Score* Minder dan 1 kilometer Tussen 1 en 2 kilometer Tussen 2 en 5 kilometer Meer dan 5 kilometer *Vul hier het aantal kinderen in dat op de betreffende afstand woont Methode om de afstanden te meten: - Methode 1: Google Maps. De leerkracht vraagt aan de leerlingen om op Google Maps te checken hoe ver ze van school wonen. Dit kan een activiteit voor in de klas zijn of huiswerk. - Methode 2: maak een kaart met in het centrum de school met ringen eromheen met de afstanden uit de tabel hierboven en leerlingen geven aan in welke cirkel hun woning ligt. - Methode 3: de school zet de adresbestanden van de leerlingen om naar de afstanden naar school. 19

20 8 Annex 3: Enquête voor teamleden* 1. Hoe ver reist u naar school (enkele reis)? Minder dan 1 kilometer Tussen 1 en 2 kilometer 2. Hoe reist u naar school (manier van reizen)? Lopend Met de fiets Met de auto (zelf rijden) Met de auto (meerijden) 3. Hoe zou u het liefst naar school reizen? Lopend Met de fiets Met de auto (zelf rijden) Met de auto (meerijden) Tussen 2 en 5 kilometer Meer dan 5 kilometer Carpoolend Met openbaar vervoer Anders: Carpoolend Met openbaar vervoer Anders: 4. Als u nu niet met de fiets gaat, wat zou u stimuleren om dat wel te doen? Beveiligde fietsenstalling Een fiets hebben/kunnen gebruiken (delen, huren, etc.) Me veiliger voelen op de fiets Een beloningssysteem Anders: Douchegelegenheid 5. Als u nu niet met het openbaar vervoer naar school gaat, zou u dat dan toch overwegen? Ja Misschien Nee 6. Als u met de auto gaat, zou u dan carpoolen overwegen? Ja Misschien Nee 7. Hebt u ideeën om de duurzaamheid van uw reisgedrag te verbeteren?.. 8. Uw school wil de manier van reizen naar en van school veiliger en duurzamer maken. Zou u overwegen zitting te nemen in de STARS-werkgroep? Ja Misschien Nee 20

21 Bedankt voor het invullen van deze enquête! *Noteer de resultaten van de enquête voor leerkrachten in het online activiteitenplan