Bijlage agendapunt 2: Regionale Samenwerking -Notitie Cassee

Transcriptie

1 opgesteld door : Dhr. Cassee, op verzoek van de BKG datum opgesteld : 6 juni 2012 Ambtelijke ondersteuning: Camiel van Drimmelen (secretaris BKG), Steef de Looze (Secretaris PRES) iom Germa Bakker (secretaris PBM) en René Meijer (ambt. Voorzitter DOMA), aan : MRA 3 31 augustus 2012 onderwerp : Notitie MRA Organisatie Aanleiding Op verzoek van de BKG heeft dhr Cassee in 2011 een notitie opgesteld over de bestuurlijke samenwerking binnen de MRA en betrokkenheid van de kleinere gemeenten. Deze notitie is ter besluitvorming aan de BKG PRES en PBM voorgelegd. Vanuit BKG en PBM werden kanttekeningen geplaatst bij het stuk. Belangrijkste punt van commentaar was dat er zoveel rondom de organisatie van de MRA, de SRA en de vervoerregio in beweging is dat het nu niet veel zin heeft om de gehele MRA organisatie te veranderen. Besluitvorming over dit onderwerp heeft dan ook niet plaatsgevonden. In de BKG van december 2011 is gevraagd aan Cassee met een nieuw voorstel te komen en deze aan de drie voorzitters van PBM. PRES en BKG voor te leggen. Dhr Cassee heeft de bestuurders die voor dit onderwerp belangstelling hebben getoond, gesproken en met deze bevindingen een nieuwe notitie opgesteld. Huidige situatie In de brochure Zo werkt de MRA is in een schema de structuur weergegeven van de drie platforms BKG, PBM en PRES en wordt kort ingegaan op de taken, doelen en diverse (integrale) projecten. De drie platforms hebben de afgelopen jaren steeds meer vorm gekregen. Het bestuur en secretariaat, maar ook de betrokkenheid van (kleinere) gemeenten, is per platform anders georganiseerd. Het is echter geen apart instituut met eigen organisatie maar een informeel overleg; het bestaat naast andere formele overleggen zoals de provinciale verkeers- en vervoerberaden of de regioraad van de Stadsregio. Naar aanleiding van de eerste Metropoolregio conferentie, maar ook in een gezamenlijk document zoals de Gebiedsagenda Noordwest Nederland, ligt de focus in de MRA op 5 impulsen. Het trekkerschap van deze impulsen is verdeeld over de drie platforms. Een groot aantal projecten en opgaven worden op sectoraal niveau besproken en geregeld binnen de platforms. Er zijn echter ook thema s die in meerdere platforms terug komen en/of integraal van karakter zijn. Hiervoor is afstemming nodig. De MRA 8 en MRA 30 bijeenkomsten zijn de afgelopen tijd gebruikt om tot integrale afstemming te komen over documenten als het ontwikkelingsbeeld, de gebiedsagenda, het position paper, de voorbereiding van de MRA conferentie, maar ook de MIRT voorbereiding. Deze integrale afstemming is nodig, vanwege de sterke samenhang tussen de dossiers en ook gezien de integratie bij het rijk. Deze afstemming verloopt over het algemeen inhoudelijk goed, maar is vooralsnog ad hoc georganiseerd en soms met bestuurders die niet alle subregio s kunnen vertegenwoordigen, waardoor soms

2 verwarring ontstaat wie waarvoor aan de lat staat. Discussies vinden om deze reden dan ook wel eens 3x plaats in 3 platforms met soms wijkende meningen als uitkomst. De huidige BKG is tot op heden verantwoordelijk voor een aantal algemene MRA taken, zoals de organisatie van de MRA conferentie en bijvoorbeeld de algemene communicatie. Daarom hebben ook de voorzitters van de PBM en PRES zitting in de BKG. Verbeterpunten? De samenwerking en afstemming binnen de MRA heeft de afgelopen jaren steeds meer vorm gekregen en is door andere partijen ook gebruikt als voorbeeld hoe tot samenwerking te komen. Maar er zijn altijd zaken die niet helemaal goed gaan of waar sprake is van een verbeterpunt. Het gaat bijvoorbeeld om: De vertegenwoordiging vanuit de kleinere gemeenten: o Vertegenwoordiging is onduidelijk geregeld o Voelen vertegenwoordigers zich wel voldoende gelegitimeerd? o Is de betrokkenheid bij de MRA breed genoeg? Bestuurlijke drukte en dubbelingen: o Er zijn veel bestuurlijke overleggen, vaak met grotendeels de zelfde deelnemers en min of meer dezelfde onderwerpen. o Governance - government: De diverse bestuurlijke overleggen hebben een verschillende werkwijze: sommige zijn besluitvormend via democratische legitimatie en bij andere worden afspraken gemaakt (zonder juridische status) o Er is voor een deel geen heldere indeling wat op welke tafel thuis hoort. De afstemming tussen de platforms is vaak ad hoc. Incidenteel vindt dit plaats in de BKG of op initiatief van de BKG vindt er een MRA8 of MRA30 plaats. De vergaderschema s lopen niet gelijk op, agendering is soms lastig als het onderwerpen betreft die in meerdere platforms terug moeten komen. Bovenstaande vraagstukken zijn urgent: 1. Vanuit de kleinere gemeenten komen signalen dat ze onvoldoende betrokken zijn. De eerdere ideeën zijn nog onvoldoende geëffectueerd. Dit geldt met name vanuit het BKG/RO domein. 2. Daarnaast liggen er dit jaar een aantal belangrijke samenhangende/integrale vraagstukken op tafel en is er een urgentie om deze in gemeenschappelijkheid aan te pakken: - Projecten en programma s: rijksstructuurvisies en gebiedsagenda, economische actie-agenda Noordvleugel, MIRT (mogelijk verdeling resterende 5/8 budget periode ) - Veld in beweging: Vervoerregio, toekomst WGR+ SRA, opschaling provincies, samenwerking met Utrecht (door demissionair kabinet staat het bestuurlijk dossier, hoewel niet-controversieel, momenteel niet op de agenda van de Tweede Kamer) - Veranderende tijd en omgeving: rolverandering overheid, decentralisatie binnen overheid, minder geld

3 Deze notitie verschijnt, terwijl het bestuurlijk dossier in Den Haag voorlopig niet op de agenda van de Tweede Kamer staat. Ontwikkelingen met betrekking tot vervoerregio, afschaffing WGR+ en opschaling provincies zijn momenteel niet aan de orde en zeker niet meer haalbaar op Ondertussen wordt er wel bestuurlijk samengewerkt met Utrecht op dossier niveau (bestuurlijk ambitiedocument, economische actie-agenda en gebiedsagenda). Structuurveranderingen zijn in de Noordvleugel niet aan de orde. De Stadsregio Amsterdam heeft onlangs besloten de regionale agenda tot te voltooien en zich met partners in de omgeving zoals Haarlem, Almere, Velsen, Gooi- en Vechtstreek, de provincies Noord-Holland en Flevoland te beraden op de bestuurlijke toekomst van de SRA. Het DB SRA heeft aangegeven dit traject gezamenlijk met de MRA op te pakken. Het intermezzo in Den Haag biedt immers de metropoolregio Amsterdam momenteel ruimte en tijd voor deze discussie over bestuurlijke samenwerking en positionering van de metropool. Afspraken MRA 30 Deze notitie zal niet vooruitlopen op de discussie tussen SRA en MRA over toekomstige structuurwijzigingen, maar richt zich op de eigen MRA organisatie. Uitgangspunt is dat de afzonderlijke platforms de eigen verantwoordelijkheden behouden. Vanwege de urgentie van verbeterpunten die nu binnen de MRA spelen en de oorzaak zijn van onrust over geringe betrokkenheid, vergaderdrukte en disbalans, is het toch van belang met relatief kleine aanpassingen een aantal dingen nu goed te regelen of in gang te zetten en hierover afspraken te maken. De huidige MRA 30 is een breed overleg en bestaat uit de leden van de BKG, PRES en PBM en de stuurgroepen Landschap, Verstedelijking en Duurzaamheid. Bij elkaar opgeteld zijn dit ca. 30 leden. 1. Betrokkenheid kleine gemeenten/legitimatie Ieder platform (bereikbaarheid, economie en RO) regelt de betrokkenheid van subregio s en kleinere gemeenten in eigen gelederen. In algemene zin zijn er ook verbeteringen mogelijk: - Zoveel mogelijk gelijkschakelen van vergaderdata van BKG, PBM en PRES zodat stukken van gezamenlijk belang in dezelfde periode besproken kunnen worden, deze actie is al uitgevoerd - Agenda s van BKG, PBM en PRES publiceren op de MRA website, - Twee keer per jaar een MRA-Update, een schriftelijke update, voor alle bestuurlijke partners van de MRA. Afspraak 1: Na de MRA 30 op 4 oktober zullen bovenstaande verbeteringen worden ingevoerd. Wat betreft de BKG/PRO (PRO = Platform Ruimtelijke Ordening) is afgesproken dat de vertegenwoordiging van kleinere gemeenten verbeterd zal worden: - Een aantal leden van de BKG zal een expliciete vertegenwoordigende functie hebben. In de regionale portefeuillehouderoverleggen die aansluiten op de vergaderdata van de BKG zullen de relevante punten worden besproken. (NB PBM en PRES hebben hun eigen regionale afstemming al georganiseerd)

4 - De (kleine) gemeentes zullen gevraagd worden een wethouder als MRAportefeuillehouder in elk college aan te wijzen. - De subregio s zullen zichzelf moeten organiseren: Informatievoorziening, het winnen van vertrouwen en het regelen van mandaat vanuit de kleinere gemeenten naar de vertegenwoordigende stad moet georganiseerd worden binnen de subregio zelf, bijvoorbeeld Haarlem namens Zuid-Kennemerland. - In de BKG/PRO zal het gesprek moeten plaatsvinden over welke regio s we onderscheiden en wie er daarmee plaats moeten hebben in de BKG/PRO. Dit gesprek zal in een later stadium plaats moeten vinden, nadat er meer duidelijkheid is over bijvoorbeeld de toekomst en de omvang van de stadsregio (die nu ook een aantal kleine gemeenten vertegenwoordigt). NB Dit mag de BKG leden er natuurlijk niet van weerhouden nu al te werken aan het versterken van de banden binnen de subregio s. Afspraak 2 - Na de MRA 30 op 4 oktober zullen de BKG leden bovenstaande punten in hun portefeuillehouderoverleggen bespreken. Afspraak 3 - In een later stadium wordt de specifieke vertegenwoordiging van kleinere in de BKG/platform ruimtelijke ordening besproken. 2. Bestuurlijke agendacommissie MRA 4 - De agendering van integrale, platform overstijgende stukken werd tot op heden ad hoc geregeld in de verschillende platforms of in afzonderlijke bestuurlijke groepen die vaak wat chaotisch en ondoorzichtig tot stand kwamen. Om deze reden wordt er een agendacommissie in het leven geroepen die zowel integraliteit, proces als draagvlak in de MRA organisatie bewaakt. Deze agendacommissie dient als gezelschap zowel de regionale spreiding als de inhoudelijke thema s te kunnen vertegenwoordigen. Om deze reden is er gekozen om de 3 voorzitters van de platforms (dhr Van Poelgeest, mw Post en mw Gehrels) uit te breiden met mw Bliek, die Flevoland vertegenwoordigt en deelneemt aan 3 impuls stuurgroepen. - Domein MRA 4: o Integrale vraagstukken, gebiedsprogramma s en evenementen o MRA brede strategie en communicatie o Ontwikkelingsbeeld, gebiedsagenda en integrale afweging MIRT - Taken MRA 4: o Signalering en afbakening van pijler overstijgende zaken en adressering van discussies in de juiste gremia o Zorgdragen voor balans en betrokkenheid in integrale koersbepaling en afspraken door evenwichtige samenstelling van bredere MRA bijeenkomsten (zoals MIRT voorbereiding, conferentie/congresvoorbereiding, debatten, gebiedsagenda, etc.). Deze bestuurlijke bredere MRA bijeenkomsten verschillen qua omvang en samenstelling, afhankelijk van het onderwerp. Evenwichtig betekent

5 hierbij: aansluiten bij belangen, de juiste regionale dekking en een juiste balans tussen domeinen. o Ambassadeurschap naar buiten De secretarissen PBM, PRES en BKG/PRO zullen de MRA 4 hierin ondersteunen. De MRA 4 is een tijdelijke constructie die integraliteit bewaakt en borgt en ervoor zorgt dat er integrale gedragen adviezen voor de MRA worden geïnitieerd en voorbereid en de samenhang tussen de werkvelden van de MRA is geborgd. Afspraak 4: Na de MRA 30 op 4 oktober wordt de bestuurlijke agendacommissie MRA 4 ingericht en bovenstaande domeinen en taken op zich nemen. De afzonderlijke platforms behouden op dit moment de bestaande verantwoordelijkheden (m.u.v. algemene taken BKG, zoals conferentie en communicatie). Afspraak 5: De MRA 8 en MRA 30 zullen als instituut worden opgeheven. De bestuurlijke agendacommissie MRA 4 zal daar waar nodig brede bestuurlijke MRA bijeenkomsten organiseren. Deze bijeenkomsten zullen verschillen qua omvang en samenstelling, afhankelijk van het onderwerp. Afspraak 6: De ambtelijk secretarissen zullen de bestuurlijke agendacommissie MRA 4 ondersteunen en zullen ambtelijk de integraliteit tussen de pijlers borgen 3. Opheffing BKG, oprichting PRO Met de oprichting van de bestuurlijke agendacommissie MRA 4 vervallen een aantal taken van de BKG. Het ligt dan ook voor de hand de Bestuurlijke Kerngroep MRA op te heffen. De taken op het vlak van ruimtelijke ordening, verstedelijking, landschap en duurzaamheid worden ondergebracht in een nieuw platform, het Platform Ruimtelijke Ordening. Hierin zal per partner (gemeenten, provincies en SRA) uit de huidige BKG één vertegenwoordiger zitting hebben. Vertegenwoordigers uit het PRES en PBM hebben geen zitting in het PRO. Afspraak 7: Op MRA 30 op 4 oktober wordt de BKG opgeheven en het PRO opgericht. Hierin zal per partner (gemeenten, provincies en SRA) uit de huidige BKG één vertegenwoordiger zitting hebben. NB Deze afspraak heeft geen gevolgen voor de begroting BKG-MRA voor 2012 en de toegezegde bijdrage aan de MRA van de leden van de BKG. Begrotingsposten aangaande gemeenschappelijke MRA taken zoals congres en communicatie zullen bestuurlijk onder de verantwoordelijkheid van de MRA 4 vallen.

6 Vervolgafspraken De toekomst van de regionale samenwerking is op dit moment onduidelijk. Bovenstaande afspraken hebben een tijdelijk karakter. Mogelijk wordt gaat het overleg tussen SRA en MRA nieuwe inzichten bieden of komt het nieuwe kabinet met nieuwe voorstellen. Dan zal nog eens kritisch moeten worden gekeken hoe de werkwijze van de MRA op dat moment nog beter ingericht kan worden. Pas dan is te bepalen welk onderwerp op welk schaalniveau met wie op welke wijze zal moeten worden besproken. Op dit moment wordt vanuit verschillende bestuurlijke gremia modellen ontwikkeld voor toekomstige samenwerking. Van belang is dit in gezamenlijkheid met MRA en SRA te doen. Afspraak 8: Vormgeving van de toekomstige MRA/SRA doen we samen en niet in losse sporen (bv SRA, MRA, Noordvleugel overleg)