Regio Rijk van Nijmegen. Platformfunctie voor samenwerking en afstemming

Transcriptie

1 Regio Rijk van Nijmegen Platformfunctie voor samenwerking en afstemming 30 oktober

2 Inhoud Inleiding... 3 De tweede helft van a. Uitgangspunten... 3 b. Uitwerking uitgangspunten... 3 De eerste helft van De platformfunctie Nieuwe ambities of niet?... 5 Scenario s... 5 Inhoudelijke verbreding... 5 Sociaal domein Lobby en fondsenwerving... 6 Samen inkopen... 6 Werkende weg leren Positionering MGR in bestaande ambities... 7 Concreet voorstel De rol van het AB... 8 Deel 1: Formele agenda... 8 Deel 2: Strategische agenda: platformfunctie AB... 8 Regionale agenda... 8 Thematisch (optie#1)... 8 Netwerkkarakter (optie#2)... 8 Verbreding betrokkenheid... 8 Proces

3 Inleiding De tweede helft van 2013 a. Uitgangspunten In november 2013 hebben alle colleges in de regio Rijk van Nijmegen een viertal uitgangspunten vastgesteld voor regionale samenwerking. Twee van deze uitgangspunten zijn in het kader van deze notitie relevant. Uitgangspunt 1. De regio wil geen lappendeken van gemeenschappelijke regelingen. Daarom wordt één MGR ingericht, waaronder in de toekomst ook andere modules (nieuw toe te voegen functies) kunnen komen te hangen. Over het toevoegen van concrete andere modules wordt separaat en in later stadium gesproken. Benadrukt wordt dat deelname per module een lokale afweging is. Uitgangspunt 3. De MGR is een uitvoeringsorganisatie en een platform voor regionaal overleg. De MGR is vooralsnog een lege rechtsvorm die alleen gevuld wordt met een AB, een DB (beide conform de Wgr) en een secretariaat. b. Uitwerking uitgangspunten In het koersdocument In een goede relatie geef je elkaar de ruimte werd een nadere concretisering van de MGR gegeven, het document diende ter onderbouwing van de uitgangspunten. Daarnaast zijn deze uitgangspunten in de relevante raadsvoorstellen in de regio nader beschreven. Een tweetal belangrijke aspecten daarvan zijn: 1. Dat afstemming en overleg een regionale keuze is, maar niet geheel vrijblijvend. De rijksoverheid heeft aangegeven regionale afstemming te willen bij de implementatie van de decentralisaties en schrijft in een aantal gevallen samenwerking voor. De minister van Binnenlandse Zaken heeft in 2013 aangegeven dat hierbij voorkeur bestaat voor een publiekrechtelijke variant. 2. Dat de regio géén fragmentatie wil en daarom één MGR opricht waaronder meer modules kunnen komen te hangen. Het AB krijgt de nadrukkelijke taak te zorgen voor samenwerking en afstemming. Anders dan bij reguliere gemeenschappelijke regelingen is deze taak verankerd in artikel 7 lid 1 van de regeling: Het algemeen bestuur is een regionaal platform voor samenwerking en afstemming. Naar aanleiding hiervan staat ook in het koersdocument dat de regio Rijk van Nijmegen geen nieuwe gemeenschappelijke regelingen opricht. De eerste helft van 2014 Tussen november 2013 en mei 2014 hebben alle gemeenteraden in de regio Rijk van Nijmegen de plannen voor de modulaire gemeenschappelijke regeling vastgesteld, vanaf 1 juli 2014 bestaat de regeling formeel. In de eerste helft van 2014 heeft de focus sterk gelegen op de politieke besluitvorming en op het verder uitwerken van de ambities die de regio heeft met het nieuwe regionale Werkbedrijf. 3

4 De raadsbehandeling van de MGR leverde groot draagvlak op voor deze MGR. In de meeste gemeenten is deze unaniem of met grote meerderheid vastgesteld, in alle gemeenten is een regionaal afgestemde motie unaniem aangenomen. Deze motie ging niet over de platformfunctie van de MGR, maar over een aantal andere onderwerpen (agendacommissie, dvo s, rekenkameronderzoek en strategische kaderstelling). In de eerste dagelijks bestuursvergadering is gevraagd om een korte notitie over de platformfunctie van de MGR. De platformfunctie Deze notitie bestaat uit drie hoofdstukken. Hoofdstuk 1 gaat over de ambitie die we hebben met de platformfunctie. Hebben we het hier sec over de noodzakelijke afstemming op het sociaal domein, of gaan we verder dan dat. Dit hoofdstuk is vooral gericht op het mogelijk maken van de discussie over de regionale platformfunctie. Hoofdstuk 2 gaat over een aantal meer praktische zaken. Welke implicaties heeft het gegeven dat de MGR een platformfunctie heeft voor gesprekken in de regio. Hoofdstuk 3 gaat over de rol van de officiële MGR-organen. Door de aanwezigheid van bestuurscommissies, ligt de focus van het AB op formaliteiten én de platformfunctie. Vinden we dit gewenst en zo ja, wat betekent dit voor hoe we AB s organiseren. De platformfunctie van de MGR is, in tegenstelling tot de functie Werkbedrijf, nog niet formeel ingevuld en is qua aard minder formeel en meer strategisch dan een concrete module. 4

5 1. Nieuwe ambities of niet? Scenario s Over de formeel vastgelegde regionale platformfunctie voor samenwerking en overleg is nog niet veel gesproken. In het overleg dat voorafging aan het vaststellen van de uitgangspunten voor regionale samenwerking, werd breed gesteld dat de MGR meer is dan alleen een Werkbedrijf. De suggestie om de MGR te positioneren als regionaal platform, werd breed omarmd. In het koersdocument wordt een tweetal potentiële modules benoemd: de inkoop- en contracteringseenheid en het ICT-bedrijf. Daarnaast gaat het koersdocument over de hulpstructuur (ondersteunende functies). Dit hoofdstuk gaat niet in op deze formele onderwerpen, maar gaat in op de ambitie van de MGR. Wat is de platformfunctie van de MGR en wat wil de regio er precies mee? Er worden drie richtingen geschetst, die dienen om het gesprek los te maken over wat de ambitie is van de regio.. Inhoudelijke verbreding De gemeenten in de regio Rijk van Nijmegen participeren in verschillende samenwerkingsverbanden die allemaal een eigen doel hebben. Binnen het Rijk van Nijmegen wordt momenteel gefocust op het sociaal domein, maar de gemeenten zitten (meestal) ook in de ODRN, de stadsregio Arnhem- Nijmegen, de GGD en de Euregio. Daarnaast participeert Nijmegen in stedelijke netwerken en zal een aantal regiogemeenten ongetwijfeld zelf ook vormen van samenwerking hebben. In al deze verbanden komen verschillende thema s aan de orde. Zoals gezegd: in de regio Rijk van Nijmegen heeft de afgelopen periode vooral het sociaal domein op de agenda gestaan. Het is echter de vraag of het interessant is de thematiek te verbreden. Is het zinvol om bijvoorbeeld met de regio gezamenlijk op te trekken in andere samenwerkingsverbanden of een aantal specifieke thema s te agenderen voor het Rijk van Nijmegen? En zo ja, welke thema s lenen zich hiervoor. Bijvoorbeeld: - Economische acquisitie of regiobranding; - Duurzaamheid- en of energiebeleid; - Innovatiebeleid; - Bestuurskracht; Daarbij kunnen ook nieuwe thema s aangesneden worden, of thema s die inspelen op maatschappelijke ontwikkelingen (deeleconomie, robotisering, etc.). Een agenda die we zelf bepalen en op de kaart zetten, waarin we als één regio optreden en waarmee we ontwikkelingen aanjagen. Sociaal domein + De regio Rijk van Nijmegen is op het sociaal domein een prominente speler. Partijen zijn geïnteresseerd in onze aanpak, die door de VNG als best practice wordt gepresenteerd. We durven keuzes te maken en daarvoor te staan. Veel van die keuzes maken we als regio. De uitvoering van een groot aantal taken ligt nog op lokaal niveau, veel keuzes worden nog op lokaal niveau gemaakt (zoals bijvoorbeeld een groot deel van de contractering onder de nieuwe Wmo). Dat is een bewuste keuze, regionale afstemming versterkt de lokale keuzes. Hoewel deze lijn uitstekend 5

6 past bij het principe dat beleid een lokale aangelegenheid is, valt er ook iets te zeggen voor meer regionale afstemming. Een aantal voorbeelden: Lobby en fondsenwerving In 2013 kwam in het kader van het Sociaal Akkoord budget vrij voor sectorplannen en voor de periode 2013 tot en met 2015 ontvangt de regio middelen uit de regionale sociale agenda. Soms spelen we adequaat in op de vrijval van deze middelen, soms niet. Vaak voert de gemeente Nijmegen als centrumgemeente regie. De projectgelden die vrijkomen, zijn vaak voor concrete uitvoeringsprojecten. Hiervoor zouden we kunnen inventariseren of de regie regionaal belegd kan worden. Samen inkopen 1 Voor de contractering van producten (Jeugdwet, Wmo) wordt voor een groot aantal producten per gemeente (perceel) een aanbesteding gedaan. Dat garandeert een sterke lokale betrokkenheid. Het college stelt de lokale offerteaanvraag vast. Op termijn kan dit vraagstukken opleveren: de samenhang tussen voorzieningen binnen het sociaal domein is groot en het effect van een specifieke lokale keuze kan ongewenste neveneffecten hebben op de dienstverlening elders. Nu hebben we weinig last van deze neveneffecten, omdat regiogemeenten er voor kiezen zorgcontinuïteit en samenwerking centraal te stellen. Indien we in de toekomst meer uit de markt willen halen, worden aanbestedingen risicovoller en afstemming belangrijker. Ter nuance: regionaal aanbesteden betekent niet dat lokaal maatwerk niet meer mogelijk is, maar levert uiteraard wel andere fundamentele discussies op over sturing. Deze voorbeelden zijn alle twee voorbeelden van zaken die we op dit moment niet of deels regionaal doen. Werkende weg leren Bovenstaande twee opties gaan beide uit van het stellen van een ambitie. Tegelijkertijd vraagt de implementatie van de huidige ontwikkeling veel van de gemeentelijke organisaties. Op 1 januari 2015 bestaat de MGR uit een regionaal Werkbedrijf, op 1 januari 2016 wordt Breed hier aan toegevoegd. Daarnaast is het streven om op 1 januari 2016 ook de regionale ICT-samenwerking onderdeel te laten zijn van de MGR. Concreet betekent dit dat de MGR in 2015 nog twee keer aangepast moet worden (kan in één besluit), toegezegd is dat op dat moment ook opnieuw stilgestaan wordt bij artikel 9 (aantal AB-leden en zittingsduur). Ook staat in 2015 het Regionaal Ondersteuningsbureau op de agenda en kan een start gemaakt worden met de inventarisatie om te komen tot een regionaal Shared Service Centrum. Al met al een goede redenen om werkende weg te leren en nieuwe discussies op een moment te voeren wanneer de huidige ambities zijn gerealiseerd. 1 Gezamenlijk inkopen is iets anders dan contractering en monitoring gezamenlijk vormgeven. Over dat laatste wordt op dit moment in de regio nagedacht. 6

7 2. Positionering MGR in bestaande ambities Het AB is formeel het regionale platform voor samenwerking en overleg, het DB is belast met het voorbereiden van de beraadslaging in het AB en het uitvoeren van de besluiten van het AB. Afgezien van de ambitie om deze functie in te vullen, betekent deze functie ook al iets in de huidige praktijk. Er zijn diverse voorbeelden van bestaande trajecten waarin we met de regio samenwerken of kunnen gaan samenwerken: - Contractering en monitoring voor de nieuwe Wmo/Jeugdwettaken; - Een regionaal Shared Service Centrum zoals benoemd in regionaal koersdocument In een goede relatie geef je elkaar de ruimte ; - Volwasseneneducatie; - Passend onderwijs. Concreet voorstel Vanuit de platformfunctie beredeneerd, is het logisch dat de MGR aangehaakt wordt bij discussies over samenwerking. Voorgesteld wordt dat: - Het bestuur van de MGR door de coördinerend secretaris op de hoogte wordt gehouden van lopende ontwikkelingen met betrekking tot regionalisering; - Indien de gemeenten in de regio Rijk van Nijmegen iets willen regionaliseren op schaalniveau Rijk van Nijmegen, het bestuur van de MGR hier uiteindelijk de koers voor bepaalt. Ook als dat de keuze is voor een andere rechtsvorm of gastheerconstructie. Het is niet zo dat binnen de MGR het primaat ligt op samenwerkingsinitiatieven. Gesprekken over samenwerking kunnen overal ontstaan. In het AB van de MGR of in andere gremia. De formele besluitvorming over óf iets regionaal georganiseerd wordt of niet, ligt altijd bij de gemeenteraden in de regio. Een ander uitgangspunt dat regionaal is vastgesteld, is dat de MGR een uitvoeringsorganisatie is. Samen organiseren vraagt ook een (deels) gezamenlijke visie op een bepaald onderwerp (zoals de bedrijfsdienstverlening is voor het Werkbedrijf). Binnen de MGR moet het altijd mogelijk zijn om in beginsel ook vrijblijvend strategische gesprekken over samenwerking aan te gaan. Maar wel in de wetenschap dat de regio op dit moment kaders heeft vastgesteld. 7

8 3. De rol van het AB Het DB is verantwoordelijk voor de dagelijkse gang van zaken. Ze bereiden de beraadslaging van het AB voor. Bestuurscommissies kunnen indien gewenst ingesteld worden. Er is een bestuurscommissie Werk (BCW) die praktisch gezien alles behandeld met betrekking tot het Werkbedrijf. Dit betekent dat het risico bestaat dat het AB het karakter krijgt van een formaliteit. Begrotingen en verordeningen zijn in BC s en DB s voorbereid en worden als hamerstuk in het AB gebracht, een logische consequentie van de positionering van bijvoorbeeld de BCW. In dit licht kan de formele platformfunctie die het AB heeft een oplossing bieden. Het voorstel is dan ook het AB als volgt te organiseren: Deel 1: Formele agenda Op basis van de AB-vergadering van november 2014 wordt een vergaderfrequentie bepaald voor Deze vergaderingen beginnen met een formele agenda, die indien het systeem van de MGR goed functioneert bestaat uit hamerstukken of besprekingen over zaken waar geen bestuurscommissie voor is (bijv. de begroting van het ICT-bedrijf). Deel 2: Strategische agenda: platformfunctie AB De overige agenda bestaat uit onderwerpen die in het kader van de platformfunctie ter sprake komen. Regionale agenda Afhankelijk van de keuzes die op basis van hoofdstuk 1 worden gemaakt, kan er een meer of minder uitgebreide regionale agenda ontstaan die uitgewerkt moet worden. Deze wordt vastgesteld door het AB en het AB ziet toe op de wijze waarop het DB deze agenda uitvoert. Thematisch (optie #1) Er kan naast de formele onderwerpen ruimte gemaakt worden voor themabesprekingen die regionalisering raken. Zoals landelijke ontwikkelingen (Wgr, decentralisaties, andere ontwikkelingen) of regionale thema s die spelen. Netwerkkarakter (optie #2) De AB-vergaderingen kunnen meer het karakter krijgen van netwerkbijeenkomsten dan van formele bijeenkomsten. Dat er naast een formele agenda voldoende ruimte is om buiten de vergadering om afspraken te maken of onderwerpen meer informeel te bespreken. Verbreding betrokkenheid De MGR is van de regio. Naast de leden van het AB, zijn ook gemeenteraadsleden en overige collegeleden bestuurlijk en politiek betrokken bij regionale samenwerking. In het kader van de platformfunctie vindt het DB het belangrijk om hen ook te betrekken bij strategische vraagstukken over regionalisering. 8

9 Proces Deze notitie wordt besproken in het AB van 24 november Het AB bepaalt aan de hand hiervan de invulling van de platformfunctie of geeft opdracht een alternatief te onderzoek. Op basis van de keuze die het AB maakt, vindt verdere concretisering plaats (begroting, werkwijze, etc.). 9