De toekomst van de geneesmiddelenbewaking vanuit een wetenschappelijk perspectief. Bert Leufkens, voorzitter CBG. Gefeliciteerd!!!

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "De toekomst van de geneesmiddelenbewaking vanuit een wetenschappelijk perspectief. Bert Leufkens, voorzitter CBG. Gefeliciteerd!!!"

Transcriptie

1 De toekomst van de geneesmiddelenbewaking vanuit een wetenschappelijk perspectief Bert Leufkens, voorzitter CBG Gefeliciteerd!!!

2 Wetenschappelijke fundering farmacovigilantie Klinische farmacologie Farmacovigilantie Farmacoepidemiologie Lareb 25 years

3 Weber JCP. Epidemiology of adverse reactions to nonsteroidal antiinflammatory drugs. Adv Inflamm Res 1984; 6: Lareb 25 years

4 Meest geciteerde papers (>200) pharmacovigilance Evans, SJW; Waller, PC; Davis, S. Use of proportional reporting ratios (PRRs) for signal generation from spontaneous adverse drug reaction reports. PHARMACOEPIDEMIOLOGY AND DRUG SAFETY 2001; 10: Rodriguez, LAG; Gutthann, SP. Use of the UK General Practice Research Database for pharmacoepidemiology. BRITISH JOURNAL OF CLINICAL PHARMACOLOGY 1998;45: DuMouchel, W. Bayesian data mining in large frequency tables, with an application to the FDA spontaneous reporting system. AMERICAN STATISTICIAN 1999; 53: Brown, EG; Wood, L; Wood, S. The Medical Dictionary for Regulatory Activities (MedDRA). DRUG SAFETY 1999; 20: van Puijenbroek, EP; Bate, A; Leufkens, HGM; et al. A comparison of measures of disproportionality for signal detection in spontaneous reporting systems for adverse drug reactions. PHARMACOEPIDEMIOLOGY AND DRUG SAFETY 2002; 11: Lareb 25 years

5 Lareb Kwartaalbericht (2001, 2) Lareb 25 years

6 Lareb Kwartaalbericht (2011, 2) Lareb 25 years

7 Lareb Kwartaalbericht (2015, 2) Lareb 25 years

8 EU PV wetgeving: de kerngebieden Collection of key information on medicines Risk management plans Periodic safety update reports (PSURs) Post-authorisation safety and efficacy studies (PASS/PAES) Electronic submission of core medicine information by pharmaceutical industry Reporting by patients Regulatory action to safeguard public health Scientific committees and decisionmaking Strengthening referral procedures Better analysis and understanding of data and information EudraVigilance and signal detection Additional monitoring IT systems to support processing and analysis of data Communication with stakeholders Online publishing of information Coordination of safety messages Public hearings Lareb 25 years

9 Belangrijke functies geneesmiddelenbewaking Learning over hoe een geneesmiddel zich in de praktijk gedraagt. Fine-tuning van productkenmerken/informatie (PSURs, PASS, etc.). Signaleren van issues naar aanleiding interventies (biosimilars, generieke substitutie, andere verpakkingen, etc.). Lareb 25 years

10 Het aangeharkte NL landschap Lareb 25 years

11 BMJ 1994; 309: Crommelin D, Stolk P, Besancon L, Shah V, Midha K, Leufkens H. Pharmaceutical sciences in Nat Drug Discov 2010; 9: Lareb 25 years

12 Structuur-effect relaties levertoxiciteit NSAIDs Jesserun et al. Drug Saf 2015 DOI /s z. Lareb 25 years

13 EU Risk Management Plans (RMP) after 5 years Lareb 25 years Total of 48 products; 17 biologicals and 31 small molecule drugs. 20.7% of the uncertain-ties existing at approval had been resolved 5 years after approval However, new uncertainties were included in the RMP at a similar rate. Vermeer NS et al. Clin Pharmacol Ther 2014; 96:

14 CV ziekte van invloed op CV risico sibutramine Hayes JF et al. Int J Obes 2015 May 14. doi: /ijo Lareb 25 years

15 Adaptive licensing : verschuiving van preapproval naar post-approval Eichler HG et al. Clin Pharmacol Ther 2012; 91: ISPE Lareb EHR 25 years pragmatic 2016trial

16 Toekomst geneesmiddelenbewaking Farmacovigilantie mainstream wetenschap, methodologische verdieping, voorbij de ROR. Bijwerkingen steeds meer farmacologisch/biologisch te duiden, begrijpen, etc. Meer onderzoek effectmodificatie biomarkers/genetica. Exposure landschap zal veranderen (meer ziekenhuis, specialistische settings, interventies betalers). Big data voor verborgen associaties en testen a prior hypotheses. Relevantie van en voor klinische praktijk blijft belangrijk, dichtbij de patient (voorbij Weber). >>>>> Bright Future Lareb Lareb 25 years

Klinische en lange termijn effecten

Klinische en lange termijn effecten Klinische en lange termijn effecten Van een onderwijsinterventie in farmacovigilantie voor specialistische oncologie verpleegkundigen Drs. Michael Reumerman Promovendus en klinisch farmacoloog i.o. Achtergrond

Nadere informatie

Farmacovigilantie. een voorbeeld voor arbovigilantie? Prof. dr. A.C. van Grootheest. Rijksuniversiteit Groningen.

Farmacovigilantie. een voorbeeld voor arbovigilantie? Prof. dr. A.C. van Grootheest. Rijksuniversiteit Groningen. Farmacovigilantie een voorbeeld voor arbovigilantie? Prof. dr. A.C. van Grootheest Rijksuniversiteit Groningen www.lareb.nl Casus Vrouw, 52 jaar Voorgeschiedenis: Carcinoïd van de long Hypothyreoidie Symptomen

Nadere informatie

Bouwen aan vertrouwen: perspectief van de industrie

Bouwen aan vertrouwen: perspectief van de industrie Symposium ter gelegenheid afscheid Ad van Dooren Zelfredzaamheid van patiënten bij gebruik van veilige medicatie. Bouwen aan vertrouwen: perspectief van de industrie Rudolf van Olden, arts Medisch Directeur

Nadere informatie

Digitale uitdagingen in de toekomst Pharmacovigilantie/Geneesmiddelenbewaking wat is er (humaan) en wat zou kunnen

Digitale uitdagingen in de toekomst Pharmacovigilantie/Geneesmiddelenbewaking wat is er (humaan) en wat zou kunnen Digitale uitdagingen in de toekomst Pharmacovigilantie/Geneesmiddelenbewaking wat is er (humaan) en wat zou kunnen CBG Collegedag 3 juni 2015 / WorkshopVET2 Baukje Schat / Anja van Haren (CBG) Disclaimer

Nadere informatie

Electronic supplementary material 1: Online questionnaire -!Netherlands Association of Hospital Pharmacies

Electronic supplementary material 1: Online questionnaire -!Netherlands Association of Hospital Pharmacies Electronic supplementary material 1: Online questionnaire -!Netherlands Association of Hospital Pharmacies Supplement to: Klein K, Scholl JHG, Vermeer NS, Broekmans AW, Van Puijenbroek EP, De Bruin ML,

Nadere informatie

PPN - Pharmacovigilantie Platform Nederland Een werkgroep van de NVFG - Nederlandse Vereniging voor Farmaceutische Geneeskunde.

PPN - Pharmacovigilantie Platform Nederland Een werkgroep van de NVFG - Nederlandse Vereniging voor Farmaceutische Geneeskunde. Een werkgroep van de NVFG - Nederlandse Vereniging voor Farmaceutische Geneeskunde Welkom 1 PPN - bijeenkomst 14 Mei 2019 2 Literatuur werkgroep Hildia Schreuder Linda Verhagen-Brouwers Martijn Dahlhaus

Nadere informatie

Coderingsystemen in de farmacie

Coderingsystemen in de farmacie C B G M E B Coderingsystemen in de farmacie Anja van Haren College ter Beoordeling van Geneesmiddelen HL7 Themamiddag coderingen, 22 mei 2008 Inhoud 1.Use case: Registratie en Farmacovigilantie 2. Samenwerking

Nadere informatie

Our Mission is to Provide Support to the European Primary Sclerosing Cholangitis Community. Marleen M. Kaatee Founder & President

Our Mission is to Provide Support to the European Primary Sclerosing Cholangitis Community. Marleen M. Kaatee Founder & President Our Mission is to Provide Support to the European Primary Sclerosing Cholangitis Community Marleen M. Kaatee Founder & President Onderwerpen PSC Patients Europe organisatie Eupati Patient Expert training

Nadere informatie

Patiëntenparticipatie in

Patiëntenparticipatie in Patiëntenparticipatie in Europees perspectief Marleen Kaatee Oprichter & voorzitter Patiëntenparticipatie in Europa: 1. PSC Patients Europe 2. EMA 3. ERNs, European Reference Networks Noodzaak: internationaal

Nadere informatie

Safety First: Vangnet of Maatwerk?

Safety First: Vangnet of Maatwerk? Gedreven Meesterschap Safety First: Vangnet of Maatwerk? Het belang van Farmacovigilantie in Clinical Research 21 April 2016 Marielle Keulen Sandra van der Poel Tel: 071 524 4000 www.xendo.com Safety First:

Nadere informatie

Handleiding. Investigational Medicinal Product Dossier (IMPD)

Handleiding. Investigational Medicinal Product Dossier (IMPD) Handleiding Investigational Medicinal Product Dossier (IMPD) Inhoudsopgave Afkortingen... - 3 - Wat is het IMPD?... - 4 - Beslisschema inhoud IMPD... - 5 - Beschrijving inhoud IMPD... - 6 - Overzicht hoofdstukken

Nadere informatie

Additionele risicominimalisatie-maatregelen

Additionele risicominimalisatie-maatregelen RegNed Meeting 23 mei 2019 Additionele risicominimalisatie-maatregelen Nationaal beleid Marianne Klanker College ter Beoordeling van Geneesmiddelen Afdeling Geneesmiddelenbewaking The information on these

Nadere informatie

Bijwerkingen. Dr. Jorie Versmissen Internist-klinisch farmacoloog/-vasculair geneeskundige COIG 18 juni 2019

Bijwerkingen. Dr. Jorie Versmissen Internist-klinisch farmacoloog/-vasculair geneeskundige COIG 18 juni 2019 Bijwerkingen Dr. Jorie Versmissen Internist-klinisch farmacoloog/-vasculair geneeskundige COIG 18 juni 2019 Leerdoelen Hoe vaak komen bijwerkingen voor? Hoe weet ik of ik te maken heb met een bijwerking?

Nadere informatie

MeTA Ghana Overview. MeTA Global Meeting 1-4 December, 2014 Chavannes de Bogis, Switzerland

MeTA Ghana Overview. MeTA Global Meeting 1-4 December, 2014 Chavannes de Bogis, Switzerland Ghana Overview Global Meeting 1-4 December, 2014 Chavannes de Bogis, Switzerland in Ghana Context Registered as a public not for profit organisation, and chaired by public and private sectors Multistakeholders

Nadere informatie

Valproate referral Nationale implementatie. KenBis 21 september 2018

Valproate referral Nationale implementatie. KenBis 21 september 2018 Valproate referral Nationale implementatie KenBis 21 september 2018 Disclaimer I am employed by a regulatory agency, and have nothing to disclose. The information on these slides is for general information

Nadere informatie

State of the art in veiligheidsinformatie en geneesmiddelenbewaking -door het oog van het CBG/MEB

State of the art in veiligheidsinformatie en geneesmiddelenbewaking -door het oog van het CBG/MEB 24 november 2015 Bijeenkomst PPN State of the art in veiligheidsinformatie en geneesmiddelenbewaking -door het oog van het CBG/MEB GVRweg, Utrecht Van wieg tot graf Anita Volkers Pharmacovigilance assessor

Nadere informatie

Pharmacotherapie. Introductie- COIG-cursus. Prof. Dr. T. van Gelder (Teun) Internist klinisch farmacoloog Erasmus MC Rotterdam

Pharmacotherapie. Introductie- COIG-cursus. Prof. Dr. T. van Gelder (Teun) Internist klinisch farmacoloog Erasmus MC Rotterdam Pharmacotherapie Introductie- COIG-cursus Prof. Dr. T. van Gelder (Teun) Internist klinisch farmacoloog Erasmus MC Rotterdam vanaf 9.15 uur registratie en koffie/thee 10.00 10.15 uur opening en inleiding

Nadere informatie

Wat verwacht de Inspectie van Klinisch onderzoek?

Wat verwacht de Inspectie van Klinisch onderzoek? Wat verwacht de Inspectie van Klinisch onderzoek? Jos Kraus, senior inspecteur Inspectie voor de gezondheidszorg Baarn, 7 oktober 009. Wat is klinisch onderzoek Introductie Definities De weg door de wet

Nadere informatie

Clinical Trials in Nederland 25 april 2013

Clinical Trials in Nederland 25 april 2013 Clinical Trials in Nederland 25 april 2013 Leonie Middelink * Bestuurslid NVFG Head Clinical Operations - Roche * Spreekt op persoonlijke titel Imago versus facts and figures Is de ietwat negatieve perceptie

Nadere informatie

CRO s kwaliteit en toegevoegde waarde

CRO s kwaliteit en toegevoegde waarde CRO s kwaliteit en toegevoegde waarde dr. Annejet P. Meijler Programmadirecteur Geneesmiddelen IGZ 1 Medisch-wetenschappelijk onderzoek 4 april 2011 Deze workshop Inleiding I prof. Herman Pieterse Inleiding

Nadere informatie

RegNed SBP 17-12-2013

RegNed SBP 17-12-2013 17-12-2013 Het strategisch business plan 2014-2018 van het CBG: patiëntgerichte beoordeling, bevordering van goed gebruik en innovatie Bert Hiemstra, 3 december 2013 De wereld verandert snel, ook de wereld

Nadere informatie

Safe production of Marine plants and use of Ocean Space. 2de Nederlands-Belgische Zeewierconferentie: DE MULTIFUNCTIONELE NOORDZEE

Safe production of Marine plants and use of Ocean Space. 2de Nederlands-Belgische Zeewierconferentie: DE MULTIFUNCTIONELE NOORDZEE Safe production of Marine plants and use of Ocean Space 2de Nederlands-Belgische Zeewierconferentie: DE MULTIFUNCTIONELE NOORDZEE Waarom dit project? De 2050 Challenge 2050: 10 billion people Voedsel Water

Nadere informatie

Kosten en baten van lokale gezondheidspromotie

Kosten en baten van lokale gezondheidspromotie Kosten en baten van lokale gezondheidspromotie Prof. Dr. Lieven Annemans Ghent University, Brussels University Lieven.annemans@ugent.be Lieven.annemans@vub.ac.be VIGeZ April 2013 1 Growth 7% Eén van de

Nadere informatie

Recente ontwikkelingen in de ethische normen voor medisch-wetenschappelijk onderzoek

Recente ontwikkelingen in de ethische normen voor medisch-wetenschappelijk onderzoek Recente ontwikkelingen in de ethische normen voor medisch-wetenschappelijk onderzoek Prof dr JJM van Delden Julius Centrum, UMC Utrecht j.j.m.vandelden@umcutrecht.nl Inleiding Medisch-wetenschappelijk

Nadere informatie

Risk Management Plan. Implementeren: wie, wanneer, hoe? Suzanne Frankfort namens de RMP werkgroep PPN meeting, 21 juni 2011

Risk Management Plan. Implementeren: wie, wanneer, hoe? Suzanne Frankfort namens de RMP werkgroep PPN meeting, 21 juni 2011 Risk Management Plan Implementeren: wie, wanneer, hoe? Suzanne Frankfort namens de RMP werkgroep PPN meeting, 21 juni 2011 Agenda Risk Management Systeem/Plan (RMS/RMP) Wat is dat? RMP Werkgroep Doel van

Nadere informatie

Gezondheidszorg en Clinical Trials: Samen Sterk!

Gezondheidszorg en Clinical Trials: Samen Sterk! Gezondheidszorg en Clinical Trials: Samen Sterk! De basis voor succes Bert Hartog, PhD Director Clinical R&D, Benelux and Nordic countries 15 mei 2012 De basis voor succes Agenda 1. Registratieonderzoek

Nadere informatie

Rob Heerdink Universitair Hoofddocent Klinische Farmacoepidemiologie Universiteit Utrecht

Rob Heerdink Universitair Hoofddocent Klinische Farmacoepidemiologie Universiteit Utrecht Hoe vertaal ik resultaten uit de medische literatuur en richtlijnen naar de dagelijkse praktijk? Interpretatie van resultaten van geneesmiddelenonderzoek Rob Heerdink Universitair Hoofddocent Klinische

Nadere informatie

Een business case voor de implementatie van SNOMED CT. Dr. Ir. Ronald Cornet Dr. Nicolette de Keizer Klinische Informatiekunde AMC

Een business case voor de implementatie van SNOMED CT. Dr. Ir. Ronald Cornet Dr. Nicolette de Keizer Klinische Informatiekunde AMC Een business case voor de implementatie van SNOMED CT Dr. Ir. Ronald Cornet Dr. Nicolette de Keizer Klinische Informatiekunde AMC Stelling 1 Ik vind dat zorgverleners te veel tijd kwijt zijn aan administratie

Nadere informatie

Better protecting the patients. Be aware of the system and your role

Better protecting the patients. Be aware of the system and your role 1 Better protecting the patients Be aware of the system and your role Inhoud presentatie Introductie Wetgeving Verordening Richtlijn Implementatie maatregelen Belangrijke veranderingen 3 Regulering geneesmiddelen

Nadere informatie

UITKOMSTEN WAT IS EEN UITKOMST? 30/04/2013. A is beter dan B? C is goedkoper dan D? Uitkomst = Het effect van een bepaalde interventie op

UITKOMSTEN WAT IS EEN UITKOMST? 30/04/2013. A is beter dan B? C is goedkoper dan D? Uitkomst = Het effect van een bepaalde interventie op UITKOMSTEN WAT IS EEN UITKOMST? A is beter dan B? C is goedkoper dan D? Mijn innovatie is beter dan de concurrentie Uitkomst = Het effect van een bepaalde interventie op Bijvoorbeeld: Mortaliteit Kwaliteit

Nadere informatie

Biologicals door de bril van de ziekenhuisapotheker een contributie van BVZA - ABPH. FAGG symposium 8/2/18 Brussel, België Prof. dr. apr. B.

Biologicals door de bril van de ziekenhuisapotheker een contributie van BVZA - ABPH. FAGG symposium 8/2/18 Brussel, België Prof. dr. apr. B. Biologicals door de bril van de ziekenhuisapotheker een contributie van BVZA - ABPH FAGG symposium 8/2/18 Brussel, België Prof. dr. apr. B. Claus Inhoud van deze presentatie focus op de ziekenhuisomgeving:

Nadere informatie

Reguleren blijft tapdansen

Reguleren blijft tapdansen Reguleren blijft tapdansen Bert Leufkens, voorzitter 1966 Met dank aan: M. Covtun, L. Rook, L. van Aerts en C. Gispen-de Wied Never a dull moment.. Salbutamol-inhalator mag op de markt blijven, September

Nadere informatie

Alcohol policy in Belgium: recent developments

Alcohol policy in Belgium: recent developments 1 Alcohol policy in Belgium: recent developments Kurt Doms, Head Drug Unit DG Health Care FPS Health, Food Chain Safety and Environment www.health.belgium.be/drugs Meeting Alcohol Policy Network 26th November

Nadere informatie

WERKNEMER. Verklaring van belangen. Algemeen. Melding van belangen op farmaceutisch gebied. Tussenvoegsels

WERKNEMER. Verklaring van belangen. Algemeen. Melding van belangen op farmaceutisch gebied. Tussenvoegsels Verklaring van belangen Algemeen Titel(s) Voornaam Prof. dr. Bert Tussenvoegsels Achternaam Afdeling (Voor externe experts, wilt u aangeven voor welke afdeling van het CBG u werkt) Functienaam Omschrijving

Nadere informatie

WOUTER GERRITSMA, UB-VU

WOUTER GERRITSMA, UB-VU SLIM PUBLICEREN WOUTER GERRITSMA, UB-VU VOORAF Deze presentatie geef ik als hoofd Digital Services & Innovation van de Universiteitsbibliotheek VU, een aantal voorbeelden komen uit mijn vorige werk als

Nadere informatie

Hoe garanderen België en Europa veilige vaccins? Pieter Neels, FAGG

Hoe garanderen België en Europa veilige vaccins? Pieter Neels, FAGG Hoe garanderen België en Europa veilige vaccins? Pieter Neels, FAGG Disclaimer Niettegenstaande mijn betrokkenheid bij het Comité voor geneesmiddelen voor menselijk gebruik (CHMP), kan deze presentatie

Nadere informatie

UNECE/UNESCAP Workshop on. Electronic Trade Documents. Ulaanbaatar, Mongolia, October 2009

UNECE/UNESCAP Workshop on. Electronic Trade Documents. Ulaanbaatar, Mongolia, October 2009 /UNESCAP Workshop on Electronic Trade Documents Ulaanbaatar, Mongolia, October 2009 Presentation Need for digital paper documents Developing Electronic documents for SW Using Digital Paper in Supply Chains

Nadere informatie

Laboratoriumdiagnostiek en risicomanagement

Laboratoriumdiagnostiek en risicomanagement Laboratoriumdiagnostiek en risicomanagement Dr N. de Jonge Klinisch chemicus 1 2 3 Medische fout Onbedoelde schade Tijdelijke of permanente beperking voor patiënt Overlijden Vermijdbaar Patient safety

Nadere informatie

Geneesmiddelenbewaking in Nederland

Geneesmiddelenbewaking in Nederland Geneesmiddelenbewaking in Nederland Prof. dr. A.C. van Grootheest 1 en dr. E.P. van Puijenbroek 2 1 algemeen directeur, Nederlands Bijwerkingencentrum Lareb, s-hertogenbosch; basiseenheid Farmacotherapie

Nadere informatie

Biosimilars in de kliniek. Claartje Jonker-Exler c.jonker-exler@erasmusmc.nl NVFG RegNed, Haarlem, 16 april 2015

Biosimilars in de kliniek. Claartje Jonker-Exler c.jonker-exler@erasmusmc.nl NVFG RegNed, Haarlem, 16 april 2015 Biosimilars in de kliniek Claartje Jonker-Exler c.jonker-exler@erasmusmc.nl NVFG RegNed, Haarlem, 16 april 2015 Financieel dagblad 22 augustus 2014 Inhoud Wat is een biosimilar Waarom biosimilars Ontwikkeling

Nadere informatie

Hierbij zend ik u de antwoorden op de vragen van het Kamerlid Kuzu (PvdA) over de bijwerkingen van antidepressiva (SSRI s) (2014Z07811).

Hierbij zend ik u de antwoorden op de vragen van het Kamerlid Kuzu (PvdA) over de bijwerkingen van antidepressiva (SSRI s) (2014Z07811). > Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 2008 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Rijnstraat 50 255 XP DEN HAAG T 070 340 79 F 070 340 78 34

Nadere informatie

Inhoud. predictie predictie afasie predictiemodel ontwikkeling predictiemodel afasie predictiemodel afasie conclusies aanbeveling

Inhoud. predictie predictie afasie predictiemodel ontwikkeling predictiemodel afasie predictiemodel afasie conclusies aanbeveling VOORSPELLEN VAN VERBAAL COMMUNICATIEVE VAARDIGHEID VAN AFASIEPATIËNTEN NA KLINISCHE REVALIDATIE AfasieNet Netwerkdag 31.10.2014 Marieke Blom-Smink Inhoud predictie predictie afasie predictiemodel ontwikkeling

Nadere informatie

INFORMATIEBIJEENKOMST ESFRI ROADMAP 2016 HANS CHANG (KNAW) EN LEO LE DUC (OCW)

INFORMATIEBIJEENKOMST ESFRI ROADMAP 2016 HANS CHANG (KNAW) EN LEO LE DUC (OCW) INFORMATIEBIJEENKOMST ESFRI ROADMAP 2016 HANS CHANG (KNAW) EN LEO LE DUC (OCW) 14 november 2014 2 PROGRAMMA ESFRI Roadmap, wat is het en waar doen we het voor? Roadmap 2016 Verschillen met vorige Schets

Nadere informatie

De invloed van de financieringsbron op de kwaliteit van klinisch geneesmiddelenonderzoek

De invloed van de financieringsbron op de kwaliteit van klinisch geneesmiddelenonderzoek De invloed van de financieringsbron op de kwaliteit van klinisch geneesmiddelenonderzoek Henk Jan Out Clinical Research Centre Nijmegen, UMC St Radboud Disclaimer Gepromoveerd arts Van 1992 tot september

Nadere informatie

University of Groningen. Stormy clouds in seventh heaven Meijer, Judith Linda

University of Groningen. Stormy clouds in seventh heaven Meijer, Judith Linda University of Groningen Stormy clouds in seventh heaven Meijer, Judith Linda IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite from it. Please check

Nadere informatie

Process Mining and audit support within financial services. KPMG IT Advisory 18 June 2014

Process Mining and audit support within financial services. KPMG IT Advisory 18 June 2014 Process Mining and audit support within financial services KPMG IT Advisory 18 June 2014 Agenda INTRODUCTION APPROACH 3 CASE STUDIES LEASONS LEARNED 1 APPROACH Process Mining Approach Five step program

Nadere informatie

Issues in PET Drug Manufacturing Steve Zigler PETNET Solutions April 14, 2010

Issues in PET Drug Manufacturing Steve Zigler PETNET Solutions April 14, 2010 Issues in PET Drug Manufacturing Steve Zigler PETNET Solutions April 14, 2010 Topics ANDA process for FDG User fees Contract manufacturing PETNET's perspective Colleagues Michael Nazerias Ken Breslow Ed

Nadere informatie

Geen innovator product, wie is de eigenaar van de productinformatie?

Geen innovator product, wie is de eigenaar van de productinformatie? Geen innovator product, wie is de eigenaar van de productinformatie? 8 juni 2016 Suzanne Veldhuis Head of Regulatory Affairs Mylan B.V. Generieke geneesmiddelenindustrie Introductie probleemstelling Generieke

Nadere informatie

Psychiatrische bijwerkingen van somatische medicatie. Rob Heerdink

Psychiatrische bijwerkingen van somatische medicatie. Rob Heerdink Psychiatrische bijwerkingen van somatische medicatie Rob Heerdink Dr Rob Heerdink Pharmacoepidemiology & Clinical Pharmacology Utrecht Institute for Pharmaceutical Sciences Universiteit Utrecht The Netherlands

Nadere informatie

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU 25/2/2016. Biocide CLOSED CIRCUIT

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU 25/2/2016. Biocide CLOSED CIRCUIT 1 25/2/2016 Biocide CLOSED CIRCUIT 2 Regulatory background and scope Biocidal products regulation (EU) nr. 528/2012 (BPR), art. 19 (4): A biocidal product shall not be authorised for making available on

Nadere informatie

Geneesmiddelenbewaking door Lareb

Geneesmiddelenbewaking door Lareb Geneesmiddelenbewaking door Lareb Verleden, heden en toekomst Drs. Joep Scholl Wetenschappelijk beoordelaar Lareb Wat is er veranderd? Geneesmiddelenbewaking anno 2015 Geneesmiddelen en zwangerschap Ontwikkelingen

Nadere informatie

Fidelity of a Strengths-based method for Homeless Youth

Fidelity of a Strengths-based method for Homeless Youth Fidelity of a Strengths-based method for Homeless Youth Manon krabbenborg, Sandra Boersma, Marielle Beijersbergen & Judith Wolf s.boersma@elg.umcn.nl Homeless youth in the Netherlands Latest estimate:

Nadere informatie

De Nederlandse Vereniging voor Farmaceutische Geneeskunde (NVFG) is een wetenschappelijke beroepsvereniging die professionals werkzaam op het gebied

De Nederlandse Vereniging voor Farmaceutische Geneeskunde (NVFG) is een wetenschappelijke beroepsvereniging die professionals werkzaam op het gebied De Nederlandse Vereniging voor Farmaceutische Geneeskunde (NVFG) is een wetenschappelijke beroepsvereniging die professionals werkzaam op het gebied van klinisch onderzoek, registratie, bijwerkingenrapportage

Nadere informatie

De Bouw van een Zorgcircuit: Hoe gaan we te werk?

De Bouw van een Zorgcircuit: Hoe gaan we te werk? De Bouw van een Zorgcircuit: Hoe gaan we te werk? Dr. Jef Willems UZ Gent 12 Mei 2015 De bouw van een zorgcircuit Situering Zorgprogramma pediatrie Over netwerken en zorgcircuits Definities relaties Stap

Nadere informatie

Advanced Practice Nursing

Advanced Practice Nursing Workshop Advanced Practice Nursing Prof. dr. Ann Van Hecke, UGent, Universitair Centrum voor Verpleegkunde en Vroedkunde Miguel Lardennois, FOD DG Gezondheidszorg Waar hebben we het over? Waar hebben we

Nadere informatie

ESOP. European Society of Oncology Pharmacy

ESOP. European Society of Oncology Pharmacy ESOP European Society of Oncology Pharmacy 2019 www.esop.eu LIDMAATSCHAP: 59 leden (EU en non-eu) Organisatie voor alle oncologie apothekers die lid zijn van hun nationale onco-apothekers vereniging BOPP

Nadere informatie

Telecardiologie: Toekomst of heden?

Telecardiologie: Toekomst of heden? Telecardiologie: Toekomst of heden? Cardio 2010 Johan Vijgen Electrofysioloog Virga Jesse Ziekenhuis Hasselt Telegeneeskunde: definitie Voorwaarden om te slagen Toepassingen cardiologie Rol van de huisarts

Nadere informatie

Openbaar verslag van de 679 e vergadering van het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen, donderdag 15 januari 2009 te Den Haag

Openbaar verslag van de 679 e vergadering van het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen, donderdag 15 januari 2009 te Den Haag Openbaar verslag van de 679 e vergadering van het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen, donderdag 15 januari 2009 te Den Haag 1.1 Opening 1.1.a Conflicts of interest 1.2 Vaststellen agenda 1.3 Collegeverslagen

Nadere informatie

Welke behandeling voor obese type 2 patiënten? Gewoon insuline?

Welke behandeling voor obese type 2 patiënten? Gewoon insuline? Welke behandeling voor obese type 2 patiënten? Gewoon insuline? Joost Hoekstra, internist, AMC Potentiële belangenverstrengeling Klinische Diabetologie AMC ontvangt sponsoring van cq doet projecten met

Nadere informatie

PMS en IVDR. Wat moet er nog geregeld? Arjan W. van Drongelen

PMS en IVDR. Wat moet er nog geregeld? Arjan W. van Drongelen PMS en IVDR Wat moet er nog geregeld? Arjan W. van Drongelen Inhoud 1. Inleiding 2. PMS en IVDR 3. ISO TR 20416 4. Nederlandse toelichting 5. Conclusie Introductie Centrum Gezondheidsbescherming, aandachtsgebied

Nadere informatie

Europese en landelijke ontwikkelingen ter verbetering van medicijnonderzoek bij kinderen. Jos Gilissen. DCRF Jaarcongres-26Sep2018

Europese en landelijke ontwikkelingen ter verbetering van medicijnonderzoek bij kinderen. Jos Gilissen. DCRF Jaarcongres-26Sep2018 Europese en landelijke ontwikkelingen ter verbetering van medicijnonderzoek bij kinderen. Jos Gilissen DCRF Jaarcongres-26Sep2018 This project has received funding from the Innovative Medicines Initiative

Nadere informatie

Informatie Researchcursus

Informatie Researchcursus Informatie Researchcursus Cursus research professional Data Management De Data Management training is opgebouwd uit twee delen (gecombineerd in één trainingssessie). In deel 1 wordt een algemene inleiding

Nadere informatie

Lieke van der Scheer, Department of Philosophy Lieke van der Scheer ISOQOL

Lieke van der Scheer, Department of Philosophy Lieke van der Scheer ISOQOL Lieke van der Scheer, Department of Philosophy Lieke.vanderScheer@utwente.nl Lieke van der Scheer ISOQOL 14-11-2014 1 De stem van patiënten Elisa Garcia Simone van der Burg (Nijmegen) Lieke van der Scheer

Nadere informatie

Uitbesteding van processen

Uitbesteding van processen Certification Providers Uitbesteding van processen College van Belanghebbenden TTP.NL Over deze presentatie s Signalen van marktpartijen - twijfel of alle s op de juiste wijze omgaan met (buitenlandse)

Nadere informatie

Wat zijn biosimilars?

Wat zijn biosimilars? Wat zijn biosimilars? Leon van Aerts Workshop biosimilars Collegedag 2015 Onderscheid chemische en biologische geneesmiddelen Aspirin MW: 0.2 kda IgG ~1300AA, MW: ~150 kda IFN alfa 165AA, MW: 19 kda Leon

Nadere informatie

Naar een Nationaal actieprogramma Nieuwe kansen voor topsector Life Sciences & Health

Naar een Nationaal actieprogramma Nieuwe kansen voor topsector Life Sciences & Health Naar een Nationaal actieprogramma Nieuwe kansen voor topsector Life Sciences & Health Janneke Timmerman Ministerie EZK Programmamanager - Actieprogramma kansen EMA Komst EMA: verschillende effecten 1.

Nadere informatie

Polyfarmacie bij ouderen

Polyfarmacie bij ouderen Polyfarmacie bij ouderen J O R I S S C H A K E L I N T E R N I S T- K L I N I S C H G E R I AT E R S T. E L I S A B E T H H O S P I TA A L 2 6 F E B R U A R I 2 0 1 2 Inhoud presentatie Deel 1: Achtergrondinformatie

Nadere informatie

Cover Page. Author: Aa, Marloes van der Title: Diagnosis and treatment of obese children with insulin resistance Issue Date:

Cover Page. Author: Aa, Marloes van der Title: Diagnosis and treatment of obese children with insulin resistance Issue Date: Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/44921 holds various files of this Leiden University dissertation Author: Aa, Marloes van der Title: Diagnosis and treatment of obese children with insulin

Nadere informatie

De impact van fintech en regtech op het integriteitstoezicht. Willemieke van Gorkum Risk & Compliance Congres, 20 juni 2017

De impact van fintech en regtech op het integriteitstoezicht. Willemieke van Gorkum Risk & Compliance Congres, 20 juni 2017 De impact van fintech en regtech op het integriteitstoezicht Willemieke van Gorkum Risk & Compliance Congres, 20 juni 2017 0 1 Outline A. Nieuwe ontwikkelingen; wat is het speelveld? B. Hoe ziet de toekomst

Nadere informatie

JPI Oceans Gezonde en productieve zeeën en oceanen

JPI Oceans Gezonde en productieve zeeën en oceanen JPI Oceans Gezonde en productieve zeeën en oceanen www.jpi oceans.eu OVERZICHT Terrein Governance Operationeel maken Strategic Research and Innovation Agenda Belgische deelname en interesse Outlook SRIA

Nadere informatie

Opioiden en medicinale cannabis voor chronische pijn: alle problemen opgelost?? Jan Van Zundert / Anesthesiologie-MPC ZOL

Opioiden en medicinale cannabis voor chronische pijn: alle problemen opgelost?? Jan Van Zundert / Anesthesiologie-MPC ZOL Opioiden en medicinale cannabis voor chronische pijn: alle problemen opgelost?? Jan Van Zundert / Anesthesiologie-MPC ZOL HET MULTIDISCIPLINAIR PIJNCENTRUM HET MULTIDISCIPLINAIR PIJNCENTRUM GLOBAL BURDEN

Nadere informatie

VLIZ Jaarverslag Jan Mees algemeen directeur

VLIZ Jaarverslag Jan Mees algemeen directeur VLIZ Jaarverslag 2012 Jan Mees algemeen directeur VLIZ Jan Mees algemeen directeur Navigating the Future IV 1. NAVIGATING THE FUTURE A

Nadere informatie

Opleiding PECB IT Governance.

Opleiding PECB IT Governance. Opleiding PECB IT Governance www.bpmo-academy.nl Wat is IT Governance? Information Technology (IT) governance, ook wel ICT-besturing genoemd, is een onderdeel van het integrale Corporate governance (ondernemingsbestuur)

Nadere informatie

University of Groningen. Improving pharmacovigilance and the role of the pharmacist Grootheest, Adrianus Cornelis van

University of Groningen. Improving pharmacovigilance and the role of the pharmacist Grootheest, Adrianus Cornelis van University of Groningen Improving pharmacovigilance and the role of the pharmacist Grootheest, Adrianus Cornelis van IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF)

Nadere informatie

Innovaties in de chronische ziekenzorg 3e voorbeeld van zorginnovatie. Dr. J.J.W. (Hanneke) Molema, Prof. Dr. H.J.M.

Innovaties in de chronische ziekenzorg 3e voorbeeld van zorginnovatie. Dr. J.J.W. (Hanneke) Molema, Prof. Dr. H.J.M. Innovaties in de chronische ziekenzorg 3e voorbeeld van zorginnovatie Dr. J.J.W. (Hanneke) Molema, Prof. Dr. H.J.M. (Bert) Vrijhoef Take home messages: Voor toekomstbestendige chronische zorg zijn innovaties

Nadere informatie

Hoe brengen we nieuwe middelen snel naar de patiënt? Dr. Peter Bertens Nederlandse Pathologiedagen, 19 november 2015

Hoe brengen we nieuwe middelen snel naar de patiënt? Dr. Peter Bertens Nederlandse Pathologiedagen, 19 november 2015 Hoe brengen we nieuwe middelen snel naar de patiënt? Dr. Peter Bertens Nederlandse Pathologiedagen, 19 november 2015 Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Volledig in loondienst

Nadere informatie

COST: European cooperation in science and technology. NETLAKE COST Action ES1201

COST: European cooperation in science and technology. NETLAKE COST Action ES1201 Name NETLAKE COST Action ES1201 COST: European cooperation in science and technology DOEL: Onderzoeken en oplossen van internationale vraagstukken MIDDEL: Coördineren en afstemmen van onderzoek middels

Nadere informatie

Productschap Margarine, Vetten en Oliën

Productschap Margarine, Vetten en Oliën Introductie Toepassingen biotech in food en feed Mondiale ontwikkeling ggo-gewassen Posities key stakeholders EU (overheid, retail, industrie, ngo s) Ggo en relatie met 1e generatie biobrandstoffen Toekomstige

Nadere informatie

KANKERONDERZOEK : DE ROL VAN DE COMMISSIES VOOR ETHIEK

KANKERONDERZOEK : DE ROL VAN DE COMMISSIES VOOR ETHIEK KANKERONDERZOEK : DE ROL VAN DE COMMISSIES VOOR ETHIEK Marc Bogaert (marc.bogaert@ugent.be) Brasschaat, 29 september 2005 Experimenten bij de mens : de situatie vanaf 1 mei 2004 De richtlijn (Directive)

Nadere informatie

Wakker liggen van windmolens

Wakker liggen van windmolens Wakker liggen van windmolens Dr André N.H. Weel, bedrijfsarts Amersfoort, NSG, 4 oktober 2018 Inhoud van mijn presentatie Mijn ervaringen met geluid en gezondheid De casus Urk De Windmolenziekte Wat zegt

Nadere informatie

Sildenafil mag niet gebruikt worden voor de behandeling van intrauteriene

Sildenafil mag niet gebruikt worden voor de behandeling van intrauteriene Een Direct Healthcare Professional Communication (DHPC) is een schrijven dat naar de gezondheidszorgbeoefenaars wordt gezonden door de farmaceutische firma s, om hen te informeren over mogelijke risico

Nadere informatie

Meer geneesmiddelen! Meer melden! Meer bijwerkingen? Corrie Hermann prijs Utrecht, 30 maart 2019 Agnes Kant

Meer geneesmiddelen! Meer melden! Meer bijwerkingen? Corrie Hermann prijs Utrecht, 30 maart 2019 Agnes Kant Meer geneesmiddelen! Meer melden! Meer bijwerkingen? Corrie Hermann prijs Utrecht, 30 maart 2019 Agnes Kant Meldpunt bijwerkingen Kenniscentrum Onafhankelijke stichting Subsidie VWS CBG CBGoverheid Kerntaak

Nadere informatie

BiZZdesign. Bouwen van sterke en wendbare organisaties met behulp van standaarden, methode, technieken en tools. Research & Development

BiZZdesign. Bouwen van sterke en wendbare organisaties met behulp van standaarden, methode, technieken en tools. Research & Development BiZZdesign Bouwen van sterke en wendbare organisaties met behulp van standaarden, methode, technieken en tools Research & Development 1 Profile CV Joost Niehof Name Grade Nationality Residence Role Joost

Nadere informatie

Beleidsdocument MEB 47. Toetsingscriteria voor combinatieverpakkingen

Beleidsdocument MEB 47. Toetsingscriteria voor combinatieverpakkingen Beleidsdocument EB 47 Toetsingscriteria voor EB 47 Toetsingscriteria voor 1 van 5 pagina('s) 1 Inhoudsopgave 1 Inhoudsopgave... 2 2 Afkortingen... 3 3 Inleiding... 3 3.1 Definitie combinatieverpakking...

Nadere informatie

Werkomgevingen voor de Onderzoekers

Werkomgevingen voor de Onderzoekers Werkomgevingen voor de Onderzoekers Visie AmsterdamUMC Hans van den Berg AmsterdamUMC VRE dag 3-6-2019 Agenda Onderzoeksgroepen bij AmsterdamUMC Referentie architectuur onderzoek Werkomgeving van onderzoeker:

Nadere informatie

University of Groningen Educational value of digital examination

University of Groningen Educational value of digital examination University of Groningen Educational value of digital examination Benefits Digital Examination HANDWRITING CORRECTING 1 2 3 Do you remember the Correcting the essay exams in handwriting from your students

Nadere informatie

HET WERKEN met GEZONDHEIDSPROFIELEN in de MANUELE THERAPIE

HET WERKEN met GEZONDHEIDSPROFIELEN in de MANUELE THERAPIE HET WERKEN met GEZONDHEIDSPROFIELEN in de MANUELE THERAPIE Prof.dr. Rob A.B. Oostendorp Vrije Universiteit Brussel UMC St Radboud, Nijmegen NPi, Amersfoort 1 NVMT 4e LUSTRUM VAN HARTE PROFICIAT 2 WAAROM

Nadere informatie

Meta-analyses, top van de piramide? Iwan C. C. van der Horst

Meta-analyses, top van de piramide? Iwan C. C. van der Horst Meta-analyses, top van de piramide? Iwan C. C. van der Horst Intensivist/cardioloog @iccvanderhorst Conflict of interest Perner A, Laake J, van der Horst ICC. Innovation and safety in critical care: should

Nadere informatie

(Big) Data in het sociaal domein

(Big) Data in het sociaal domein (Big) Data in het sociaal domein Congres Sociaal: sturen op gemeentelijke ambities 03-11-2016 Even voorstellen Laudy Konings Lkonings@deloitte.nl 06 1100 3917 Romain Dohmen rdohmen@deloitte.nl 06 2078

Nadere informatie

Nurse versus physician-led care for the management of asthma

Nurse versus physician-led care for the management of asthma TRAM onderzoek Nurse versus physician-led care for the management of asthma Maarten C Kuethe1, Anja A P H Vaessen-Verberne1, Roy G Elbers2, Wim MC Van Aalderen3 1. Paediatrics, AMPHIA Hospital, Breda,

Nadere informatie

GEDRAGSVERANDERING. Wilma Otten, Hilde van Keulen, Pepijn van Empelen TNO. SHINE North Sea Region Program

GEDRAGSVERANDERING. Wilma Otten, Hilde van Keulen, Pepijn van Empelen TNO. SHINE North Sea Region Program GEDRAGSVERANDERING Wilma Otten, Hilde van Keulen, Pepijn van Empelen TNO SHINE North Sea Region Program 2014 2020 OM MEE TE NEMEN Systematische analyse: gedrag probleem Verandering gedrag: oud nieuw Blijvende

Nadere informatie

Impact open overheid. Guido Brummelkamp (Panteia)

Impact open overheid. Guido Brummelkamp (Panteia) Impact open overheid Guido Brummelkamp (Panteia) Ontvankelijkheid (OECD, 2009) Acces to decision making (Meijer, 2012) Een overheid is open wanneer deze zich naar de samenleving transparant opstelt, participatie

Nadere informatie

De PatiëntCoach als hulpmiddel bij zelfmanagementondersteuning, een praktische toepassing

De PatiëntCoach als hulpmiddel bij zelfmanagementondersteuning, een praktische toepassing De PatiëntCoach als hulpmiddel bij zelfmanagementondersteuning, een praktische toepassing Jaap K. Sont, associate professor Afdeling Medische Besliskunde Leids Universitair Medisch Centrum j.k.sont@lumc.nl

Nadere informatie

Usability evaluation of a guideline implementation systym for cardiac rehabilitation: Think aloud study

Usability evaluation of a guideline implementation systym for cardiac rehabilitation: Think aloud study Usability evaluation of a guideline implementation systym for cardiac rehabilitation: Think aloud study Mariëtte VAN ENGEN-VERHEUL, Linda PEUTE, Ellen KILSDONK, Niels PEEK, Monique JASPERS Mariëtte van

Nadere informatie

Dutch. English to Dutch sample translation. Adverse Effects of Non-steroidal Anti-inflammatory Drugs in the Dog and Cat. Original English article

Dutch. English to Dutch sample translation. Adverse Effects of Non-steroidal Anti-inflammatory Drugs in the Dog and Cat. Original English article Original English article CLINICAL REVIEW Adverse Effects of Non-steroidal Anti-inflammatory Drugs in the Dog and Cat Josephine P. Isaacs School of Veterinary Science The University of Queensland 4072 ABSTRACT

Nadere informatie

De nieuwe artsopleiding aan de Universiteit Gent

De nieuwe artsopleiding aan de Universiteit Gent De nieuwe artsopleiding aan de Universiteit Gent Prof. Jan De Maeseneer Voorzitter Opleidingscommissie Geneeskunde Prof. Alain Verstraete P-lijn 3 bachelor Lynn Ryssaert Blok Gezondheid en Maatschappij

Nadere informatie

Geautomatiseerde medicatiereviews bij polyfarmacie patiënten in de eerstelijn: een retrospectieve studie Eerstelijnsgeneeskunde (ELG) Radboudumc

Geautomatiseerde medicatiereviews bij polyfarmacie patiënten in de eerstelijn: een retrospectieve studie Eerstelijnsgeneeskunde (ELG) Radboudumc Geautomatiseerde medicatiereviews bij polyfarmacie patiënten in de eerstelijn: een retrospectieve studie Eerstelijnsgeneeskunde (ELG) Radboudumc Jorrit Harms OSV: Dr. Kees van Boven Inhoud Achtergrond

Nadere informatie

Hoe kan wetenschappelijk onderzoek versneld worden met de diagnosethesaurus? Jan Verschuuren. Symposium DHD 24 september 2015

Hoe kan wetenschappelijk onderzoek versneld worden met de diagnosethesaurus? Jan Verschuuren. Symposium DHD 24 september 2015 Hoe kan wetenschappelijk onderzoek versneld worden met de diagnosethesaurus? Jan Verschuuren Symposium DHD 24 september 2015 Spierziekten ALS Polyneuropathie Myasthenia Myopathie Spierziekten ALS Polyneuropathie

Nadere informatie

Raad van de Europese Unie Brussel, 24 juli 2017 (OR. en)

Raad van de Europese Unie Brussel, 24 juli 2017 (OR. en) Raad van de Europese Unie Brussel, 24 juli 2017 (OR. en) 11470/17 AGRILEG 145 BEGELEIDENDE NOTA van: ingekomen: 20 juli 2017 aan: Nr. Comdoc.: D048947/06 Betreft: de Europese Commissie het secretariaat-generaal

Nadere informatie

impact from intervention strategies A case example from the baking industry

impact from intervention strategies A case example from the baking industry Prospective evaluation of the health impact from intervention strategies A case example from the baking industry Samenwerking Nick Warren, Health and Safety Laboratory Dick Heederik, IRAS, Utrecht University

Nadere informatie