Safety First: Vangnet of Maatwerk?

Transcriptie

1

2 Gedreven Meesterschap Safety First: Vangnet of Maatwerk? Het belang van Farmacovigilantie in Clinical Research 21 April 2016 Marielle Keulen Sandra van der Poel Tel:

3 Safety First: Vangnet of Maatwerk? Onderwerpen: Historie van farmacovigilantie Farmacovigilantie - waarom? Definities PV binnen de organisatie Belang van goede rapportage 3

4 Safety First: Vangnet of Maatwerk? 4

5 Voorbeelden farmacovigilantie

6 Farmacovigilantie waarom? Onvoldoende kennis over medicijn bij aanvang van klinische studies Gecontroleerde omgeving middels strenge inclusie/exclusie criteria voor patiënten in klinische studies inclusief monitoring Selectie bias (patient, HCP) Relatief korte blootstelling aan medicijn, beperkte langetermijn ervaring met betrekking tot bijwerkingen 6

7 Historie van Farmacovigilantie Igho J Onakpoya, et all. Post-marketing withdrawal of 462 medicinal products because of adverse drug reactions: a systematic review of the world literature. BMC Medicine :10. published 4FEB #Fig4 Conclusions The interval between launch date and reports of ADRs has shortened over the past few decades, perhaps because of better reporting. However, withdrawal of products following reports of suspected ADRs, sufficiently serious to warrant withdrawal, has not improved consistently over the last 60 years. In addition, harmful drugs are less likely to be withdrawn in African countries. Greater co-ordination among drug regulatory authorities and increased transparency in the reporting of suspected adverse drug reactions would help improve decision-making processes. 7

8 Farmacovigilantie waarom? 8

9 Farmacovigilantie waarom? Klinisch studie programma geeft geen/onvoldoende informatie over: Zeldzame bijwerkingen Lange termijn effecten Langdurig en/of herhaalde dosering Specifieke patiëntenpopulaties Interacties met andere geneesmiddelen Effect van andere/gelijktijdige ziektebeelden 9

10 Definities Farmacovigilantie (PV): De wetenschap en activiteiten die horen bij het opsporen, beoordelen, begrijpen en voorkomen van bijwerkingen van geneesmiddelen en problemen gerelateerd aan geneesmiddelen. Het gaat om aandacht voor de balans tussen de positieve effecten van geneesmiddelen en de nadelige neveneffecten (bijwerkingen). 10

11 What is safety data? Safety Information Adverse Events Adverse Drug Reactions Serious Adverse Reactions SUSARs* Source: MHRA purple guide

12 Wat is een adverse event? 'Een bijwerking is elk schadelijk en/ of onbedoeld effect dat optreedt bij toediening van een geneesmiddel bij een patiënt of een deelnemer in een klinische studie, waarbij het effect niet noodzakelijkerwijs een causaal verband heeft met de toediening. Een bijwerking kan daarom bestaan uit iedere ongunstige en onbedoelde bevinding (b.v. abnormale lab waarden), ieder symptoom of ziektebeeld dat in tijd geassocieerd is met de toediening van het medicijn, ongeacht het feit of er een oorzakelijk verband bestaat met de toediening

13 Een Adverse Event is een gift en kan de MAH ondersteunen zijn product life cylce effectief en veilig te managen

14 Frequentie van bijwerkingen 14

15 Frequentie van bijwerkingen 15

16 Definities 16

17 Definities: Special situations Naast bijwerkingen is er ook een wettelijke verplichting om informatie over specifieke omstandigheden ( special situations ) te verzamelen, al dan niet in combinatie met een bijwerking: Gebruik tijdens zwangeschap of borstvoeding Verkeerd gebruik, misbruik, overdosering Gebrek aan effectiviteit Fouten in voorschrijven of gebruik van medicijnen Gebruik door kinderen en ouderen Gebruik buiten de goedgekeurde indicatie Productklachten Blootstelling tijdens het werk Verdenking op het overbrengen van infecties (virussen, bacteriën, prionen) 17

18 Definities: rapportage Om een melding van een bijwerking te kunnen rapporteren aan de overheid, moet de case minimaal de volgende elementen bevatten: Identificeerbare melder (b.v. onderzoeker, arts, patiënt) Identificeerbare patiënt Verdacht medicijn Schadelijk en/ of onbedoeld effect (bijwerking) In het geval van klinische studies is daarbij ook het oordeel van de onderzoeker (investigator) over het causaal verband (causality assessment) expliciet nodig 18

19 PV binnen de organisatie 19

20 PV binnen de organisatie 20

21 PV binnen de organisatie Goede farmacovigilantie vergt: Alertheid op mogelijke signalen Goede rapportage, i.e. goede kwaliteit data Goede communicatie en documentatie Inspanning en betrokkenheid van iedereen! 21

22 PV informatie en proces Product ontwikkeling Create and submit your period reports PBRER/RMP/DSUR Verzamel safety Informatie ICSR/PC Update SmPC/IB Risk/Signal Management safety variation indienen Communiceer safety signalen met PRAC XENDO B.V

23 Belang van goede rapportage (1) Een voorbeeld uit de praktijk: Melding van symptomatische hypoglycaemia in een kind tijdens een oncology studie Symptomatische hypoglycaemia staat niet in de IB of bijsluiter, dus volgt rapportage binnen 15 dagen als SUSAR naar de relevante instanties Gezien de ongebruikelijke melding en het feit dat de onderzoeker constateert dat deze bijwerking wel in de productinformatie van een vergelijkbaar medicijn staat, wordt deze melding als een mogelijk signaal aangemerkt en wordt een verder onderzoek opgestart 23

24 Belang van goede rapportage (2) Binnen een paar dagen na de reguliere melding krijgt het bedrijf al het verzoek van de autoriteiten om verdere informatie en een oordeel van het bedrijf over de noodzaak om de product informatie aan te passen In dit geval blijkt dat het patiëntje als begeleidende medicatie een product toegediend heeft gekregen dat symptomatische hypoglycaemie als geregistreerde bijwerking kent De goede documentatie van de bijwerking (tijdsverloop en ontstaan van de hypo t.o.v. medicatie toediening) zorgt ervoor dat het causaal verband met het ander product gelegd kan worden Aanvullend onderzoek van het bedrijf toont aan dat er geen andere, vergelijkbare, meldingen zijn gedaan en dat er op dit moment geen aanleiding is voor verdere actie 24

25 Belang van goede rapportage (3) Signal detection lijkt soms zoeken naar de speld in de hooiberg 25

26 Belang van goede rapportage (4) Signal detection Informatie over mogelijke signals komt van diverse bronnen en er zijn heel veel verschillende functies en afdelingen bij betrokken 26

27 Reactief-> proactief PV De blaadjes schuiver. Ontvangt meldingen, beoordeeld en stuurt door naar overheid. PV anno 2012 Proactive data verzamelen middels, studies, registries, patient support programma s Regelmatig analyseren (signal management) en tijdige actie ondernemen om het belang van de patiënt te waarborgen. Actie = risk minimisation measures 27

28 Safety First: Nog vragen? 28

29 Wie zijn vak beheerst, beheerst het allemaal. Joost van den Vondel Joost Vondel, Nederlands dichter

30 Bronnen MHRA purple guide GVP Modules published by EMA: lation/document_listing/document_listing_ jsp 30