Wat zijn biosimilars?

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Wat zijn biosimilars?"

Hidde Coppens
6 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Wat zijn biosimilars? Leon van Aerts Workshop biosimilars Collegedag 2015

2 Onderscheid chemische en biologische geneesmiddelen Aspirin MW: 0.2 kda IgG ~1300AA, MW: ~150 kda IFN alfa 165AA, MW: 19 kda Leon van Aerts 2

3 Biologisch geneesmiddel Een biologisch geneesmiddel is een geneesmiddel waarvan de werkzame stof een biologische substantie is. Een biologische substantie is een substantie die geproduceerd wordt door of geëxtraheerd wordt uit een biologische bron en waarvan de typering en de bepaling van de kwaliteit alleen kan plaatsvinden aan de hand van een combinatie van fysisch-chemisch-biologische proeven, gecombineerd met het productieprocédé en de beheersing ervan. Leon van Aerts 3

4 Biologische productiewijze recombinant eiwitten pexpression From P. Kurki, FIMEA Leon van Aerts 4

5 Consequenties biologische productiewijze Eindresultaat afhankelijk van productieproces Drug substance is een mengsel van actieve en inactieve moleculen waarvan de samenstelling afhankelijk is van het productieproces Leon van Aerts 5

6 Wat is een biosimilar? Guideline on Similar Biological Medicinal Products a biological medicinal product that contains a version of the active substance of an already authorised original biological medicinal product (reference medicinal product). A biosimilar demonstrates similarity to the reference medicinal product in terms of quality characteristics, biological activity, safety and efficacy based on a comprehensive comparability exercise Leon van Aerts 6

7 Ontwikkeling van een biosimilar: proces McCamish. MAbs. 2011;3(2): Leon van Aerts 7

8 Ontwikkeling van een biosimilar: doel Niet het vaststellen van werkzaamheid en veiligheid persé Maar het vaststellen van de gelijkwaardigheid met het referentieproduct Wanneer er geen significante verschillen gevonden worden is de veiligheid en werkzaamheid zoals vastgesteld voor het referentieproduct van toepassing op de biosimilar Leon van Aerts 8

9 Totality of evidence Op basis van Identieke primaire, secundaire en tertiaire structuur Vergelijkbaar post-translationeel profiel Vergelijkbare in vitro biologische activiteit Vergelijkbare farmacokinetiek en farmacodynamie Equivalente werkzaamheid en vergelijkbare veiligheid Geen relevante verschillen in immunogeniteit wordt conclusie gelijkwaardig oftewel biosimilar getrokken Leon van Aerts 9

10 Extrapolatie van indicaties Wanneer biosimilarity is vastgesteld en de klinische data verkregen zijn in een bepaalde indicatie, kan de werkzaamheid en veiligheid die zo bevestigd is in principe geëxtrapoleerd worden naar andere indicaties. Wanneer er twijfel is, dient de extrapolatie nader gerechtvaardigd te worden en zijn wellicht aanvullende data nodig. Leon van Aerts 10

11 Uitwisselbaarheid biosimilars Ervaring met gebruik van erythropoetines, groeihormoon en filgrastims Literatuurgegevens over switching studies Ervaring met beoordeling van biologicals en biosimilars toegenomen Theoretische argumenten dat switching extra risico s met zich meebrengt niet of slecht onderbouwd Meest kritische punt blijft immunogeniteit. Deze dient vergelijkbaar te zijn tussen biosimilar en referentiegeneesmiddel Leon van Aerts 11

12 Conclusies Door biologische productiewijze is een verschil in eindproduct te verwachten Analytische en biotechnologische methoden maken het mogelijk een versie te maken die zeer dicht tegen het origineel aan zit Biosimilarity zoals vastgesteld met analytische en functionele testen wordt vaak nog bevestigd met klinisch onderzoek Op basis van het geheel van data kan een beslissing omtrent biosimilarity genomen worden Biosimilar houdt in dat het product gelijkwaardig is aan het referentieproduct qua kwaliteit, werkzaamheid en veiligheid In Europa goedgekeurde biosimilars zijn onder voorwaarden uitwisselbaar met het referentiegeneesmiddel Leon van Aerts 12

13 Uitwisselbaarheid van biosimilars CBG standpunt (website) Nieuwe patiënten kunnen zonder meer met een biosimilar behandeld worden. Ongecontroleerde uitwisseling tussen biologische geneesmiddelen (onafhankelijk of het hier innovator producten of biosimilar geneesmiddelen betreft) moet worden vermeden. Dit wil zeggen dat een patiënt adequaat klinisch gemonitord wordt en duidelijke instructies moet krijgen. Wanneer een patiënt met een biologisch geneesmiddel wordt behandeld, moet in het patiëntendossier op detailniveau (product en batch) informatie worden vastgelegd, zodat bij mogelijke problemen traceerbaarheid van het product geborgd is. Leon van Aerts 13

14 Casus Fabrikant X heeft een biosimilar van een TNF-alfaremmer Y ontwikkeld welke recent is geregistreerd door de EMA en waarbij het CBG een handelsvergunning heeft afgegeven. De fabrikant benadert de inkoopafdeling farmacie van uw ziekenhuis met een financieel aantrekkelijk aanbod (=korting) indien nieuwe en/of bestaande patiënten die met een TNFalfaremmer Y worden behandeld door reumatoloog of MDLarts worden overgezet op de biosimilar. De aandachtsapotheker gaat dit voorstel met betreffende vakgroepen reumatologie en MDL-ziekten bespreken en tevens wordt het voorstel binnen de ziekenhuisbrede farmacotherapiecommissie besproken. Leon van Aerts 14

15 Betrokken partijen (apotheker, behandelaar en patiënt) gaan met elkaar in discussie over de volgende stellingen: Stelling 1. Bij een nieuw te starten behandeling met een TNFalfaremmer, kan gestart worden met de biosimilar in plaats van het originele referentie product Y. eens/oneens Stelling 2. Patienten die al behandeld worden met de TNF-alfaremmer Y kunnen- onder gecontroleerde omstandigheden- omgezet worden naar therapie met de biosimilar van Y. eens/oneens Leon van Aerts 15

Vergelijkbare documenten

Biosimilars in de kliniek. Claartje Jonker-Exler c.jonker-exler@erasmusmc.nl NVFG RegNed, Haarlem, 16 april 2015

Biosimilars in de kliniek. Claartje Jonker-Exler c.jonker-exler@erasmusmc.nl NVFG RegNed, Haarlem, 16 april 2015 Biosimilars in de kliniek Claartje Jonker-Exler c.jonker-exler@erasmusmc.nl NVFG RegNed, Haarlem, 16 april 2015 Financieel dagblad 22 augustus 2014 Inhoud Wat is een biosimilar Waarom biosimilars Ontwikkeling