Palliatieve sedatie bij islamitische oncologie patiënten

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Palliatieve sedatie bij islamitische oncologie patiënten"

Nathan Segers
7 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Palliatieve sedatie bij islamitische oncologie patiënten Drs. Ali Lahdidioui Internist in opleiding Bestuurslid AMAN Mw. Farida Ilahi Medisch maatschappelijk werker

2 Programma Welkom Voorstellen en agenda Casus en vragen Religieuze aspecten bij ziekte en dood Medische aspecten van pall.sedatie bij een moslimpatiënt Thema s en vragen nav casus Tips, good practice Wat neem je mee naar je eigen praktijk Afsluiting

3 Casus Een 45 jarig Marokkaanse man; gehuwd, 2 kinderen van 8 en 10 jaar Gemet. oesophagusca.; in vergevorderd stadium; hij heeft een traheacanule Opname i.v.m. toenemende dyspnoe, pijn en uitputting Dhr. is in de terminale fase; hij wil thuis overlijden; hij heeft een betrokken huisarts Dhr gaat hard achteruit; toenemende benauwdheid en hoestprikkels tgv slijmophoping. Hij is angstig, heeft het gevoel te stikken, slapen lukt niet Een zeer betrokken echtgenote, neemt een groot deel v/d zorg op zich; ook andere steunende fam.; kinderen weten dat vader komt te overlijden Pat. gezin/fam. heeft veel steun aan hun Islam geloof

4 Vervolg Casus Dhr. gaat hard achteruit; er ontstaat een acute situatie nl dreigende verstikking dan wel bloeding Het afsluiten van zijn leven zoals hr. en zijn fam. volgens de islam wilden, komt in gedrang Pat. en echtgenote ervaren veel stress en een extreme druk Vragen: Welke thema s zou jij uithalen en bespreken Wat zou jij doen bij deze dreigende situatie c.q. bloeding

5 Wie is de moslimpatiënt De moslimpatiënt bestaat niet net zoals b.v.de katholieke patiënt niet bestaat Elk individu blijft uniek (dus maatwerk) We hebben kennis nodig om de ander te begrijpen

6 Religieuze beleving Een moslim is iemand die zich overgeeft, zich onderwerpt aan Allah Moslims gehoorzamen Allah door te leven volgens zijn aanbevolen levenswijze (5 zuilen) en daartegenover vragen zij om barmhartigheid Islam is een grote krachtbron voor de moslims, zeker bij ziekte en de naderende dood Gezondheid is een gunst van Allah en ons lichaam gezond houden is een verantwoordelijkheid (lichaamshygiëne, reinheid van voedsel en drinken) Islam: betekent Vrede, het geloof in Allah en in de laatste dag

7 Visie van de moslim op ziekte Ziekte komt van Allah maar kennis en medicatie ook Ziekte heeft een bedoeling (beproeving/straf) Door de ziekte en het lijden zoeken zij meer nabijheid van Allah voor kracht en vergiffenis (gaan riliegeuzer leven) Bezoeken van een zieke is een religieuze plicht; dit wordt vaak als prettig ervaren (hoop en kracht) soms ook belastend

8 Visie van de moslim op de dood Het uur van de dood staat vast en wordt door Allah vastgesteld De dood is enkel een reis van een tijdelijk naar een blijvend huis. Moslims bereiden zich voor op het eeuwige leven Willen liefst in heldere toestand overlijden Een stervende krijgt steun van familie, vrienden, gebeden en het is belangrijk om geloofsbelijdenis uit te spreken

9 Palliatieve zorg Ned. patiënt: een goede dood Sterven bespreken Geen zinloze behandeling/kwaliteit van leven Maximale pijnmedicatie Sedatie en euthanasie bespreekbaar Moslimpatiënt: een goed leven Maximaal behandelen/voeding niet staken Willen tot het eind behandeld worden Alternatieve behandeling Geen euthanasie Weerstand tegen morfine, willen helder overlijden Dit is een discussiepunt binnen de islam. wereld

10 Communicatie en besluitvorming WGBO en individualisme Primair gesprek en besluitvorming met patiënt (autonomie) Niet over patiënt spreken zonder toestemming Duidelijk en eerlijk over prognose (sterven bespreken) Arts & verpleegkundige: gericht op besluitvorming en proces Moslimpatiënt: collectieve besluitvorming Vaak is fam. de gesprekspartner (contact persoon afspreken en zijn/haar rol bespreken) Vertrouwensrelatie en indirecte taalgebruik is belangrijk Neem hoop als uitgangspunt in een gesprek (Insha-Allah) Niet iedereen kan de waarheid in 1 keer verdragen, in stapjes vertellen (patiënt wordt door de fam. beschermd) Communicatie vaak via tolk: professioneel vs informeel

11 Casus Een 45 jarig Marokkaanse man; gehuwd, 2 kinderen van 8 en 10 jaar Gemet. oesophagusca.; in vergevorderd stadium; hij heeft een traheacanule Opname i.v.m. toenemende dyspnoe, pijn en uitputting Dhr. is in de terminale fase; hij wilt thuis overlijden; hij heeft een betrokken huisarts Dhr gaat hard achteruit; toenemende benauwdheid en hoestprikkels tgv slijmophoping. Hij is angstig, heeft het gevoel te stikken, slapen lukt niet Een zeer betrokken echtgenote, neemt een groot deel v/d zorg op zich; ook andere steunende fam.; kinderen weten dat vader komt te overlijden Pat. gezin/fam. heeft veel steun aan hun Islam geloof

12 Vervolg Casus Dhr. gaat hard achteruit; er ontstaat een acute situatie nl dreigende verstikking dan wel bloeding Het afsluiten van zijn leven zoals hr. en zijn fam. volgens de islam wilden, komt in gedrang Pat. en echtgenote ervaren veel stress en een extreme druk Vragen: Welke thema s zou jij uithalen en bespreken Wat zou jij doen bij deze dreigende situatie c.q. bloeding

13 Vragen/thema s n.a.v casus

14 Tips Neem meer tijd en ruimte; geef begrijpelijk voorlichting Attitude en vertrouwen is belangrijk Vertel verloop van ziekte/symptomen naderende dood Vraag naar (culturele/religieuze) gewoonten en behandelingen in thuisland Wees oprecht nieuwsgierig Contactpersoon afspreken Bespreek wensen communicatie/besluitvorming Bespreek in eerdere fase in stapjes de pijnbestrijding Sluit aan bij de wensen binnen eigen grenzen Allah bepaalt uw levensloop, waarmee kan ik u helpen

15 Good practice Handreiking palliatieve zorg Palliatieve-Zorg-Allochtonen Checklist kleur bekennen Medisch ethische dilemma's rond de terminale fase

16 Afsluiting Wat neem je mee naar je eigen praktijk?

17 Vragen Drs. Ali Lahdidioui Associatie Marokkaanse Artsen Nederland (AMAN) W: amanonline.nl, E: Mw. Farida Ilahi Medisch maatschappelijk werker E:

Vergelijkbare documenten

Islam, cultuur en kanker; Zorg aan een moslim patiënt. Fatma Katirci Moslim geestelijk verzorger Farida Ilahi Medisch maatschappelijk werker

Islam, cultuur en kanker; Zorg aan een moslim patiënt Fatma Katirci Moslim geestelijk verzorger Farida Ilahi Medisch maatschappelijk werker Programma Welkom Voorstellen Fatma: religieuze aspecten v/e moslim