Abderrahman Karbila Islamitisch geestelijk verzorger SFVG en EMC

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Abderrahman Karbila Islamitisch geestelijk verzorger SFVG en EMC"

Hendrik Kok
7 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Abderrahman Karbila Islamitisch geestelijk verzorger SFVG en EMC

2 Het andere perspectief Medisch-ethische vragen rond het levenseinde vanuit Islamitisch perspectief Stellingen, achtergrond, context en praktijk

3 Stelling 1: De beste manier om een Islamitische patient of zijn familie beter te bereiken: A- nooit iets over zijn achtergrond vragen. Het ligt te gevoelig. Het moet zakelijk blijven. B- belangstelling tonen in zijn achtergrond en hoe hij de situatie beleeft en hoe hij over dingen denkt.

4 Stelling 2: A- de problemen die op de IC voorkomen, zijn vooral rond Islamitische patiënten vanwege hun culturele achtergrond B- de problemen die op de IC voorkomen, komen bijna even veel voor bij allochtonen als bij autochtonen, Islamitisch en niet-islamitisch.

5 Stelling 3: A- wanneer een Islamitische patient overlijdt, wil ik liever dat zo min mogelijk van zijn naasten komen, om chaos en stress op de afdeling te voorkomen. B- wanneer een Islamitische patient overlijdt, komen vaak veel familieleden op de afdeling. Dat is op zich niet erg, als ze het goed organiseren en afstemmen met de afdeling.

6 Tekst Het menselijke leven in Islam is heilig. Daarom is het noodzakelijk om te zorgen dat het leven beschermd blijft. Koran: Pleeg geen zelfmoord. Voorzeker, Allah is u genadevol. (hfd.4 ) Koran:.. en voor hem, die iemand het leven redt, alsof hij de gehele mensheid het leven heeft gered. (hfd.5) Profeet Mohamed: Voor elke ziekte is er een medicijn. Zoek daarom naar behandeling

7 De Islamitische leer Stoppen met behandelen blijft een heikel punt bij veel Islamitische patienten en hun familie. Daarover verschillen de Islamitische geleerden ook van mening: 1- De meerderheid: stoppen met behandelen is voorwaardelijk toegestaan 2- Significante stroming: doorbehandelen verplicht, ongeacht de medische toestand 3- Kleine minderheid: verantwoordelijkheid ligt bij de bevoegde artsen Unaniem in de leer: Euthanasie is niet toegestaan

8 Islamitische patient Maar hoe kijkt islamitische patiënt zelf naar euthanasie en stoppen met behandelen?

9 Euthanasie: Islamitische patiënten weten vaak dat euthanasie een verboden terrein is, toch vragen ze hierom soms. Waarom dan? De vraag om euthanasie is vaak een uitdrukking van lichamelijke en geestelijke pijn en niet een vraag om te sterven.

10 Casus Patient 76 jaar, diabeet en dialyseert. De linker been t/m de knie is reeds geamputeerd. Het gaat niet goed met het tweede been. Arts heeft hem al gewaarschuwd voor een mogelijke tweede amputatie. Bij mijn laatse gesprek met hem op de dialyse, geeft hij aan dat hij graag dood wil gaan vanwege de pijn. Als ik niet gelovig zou zijn zou ik euthanasie aangevraagd hebben. Mijn hoop is dat Allah mij snel naar hem terugbrengt. Drie weken later is hij overleden.

11 Stoppen met behandelen: Het komt voor dat islamitische patiënten stoppen met behandelen associëren met euthanasie. Met als gevolg dat ze het stoppen met behandelen niet accepteren, ongeacht de toestand van de patient. Allah is de enige die over het leven beslist. (irritaties, boosheid, wantrouwen, conflicten, soms bedreiging) Meestal weten mensen wel dat stoppen met behandelen geen euthanasie is, maar ze weten niet in hun concrete situatie of de religieuze ethiek het toelaat. (familie is zoekend, verkennend, denkend, aarzelend )

12 Stoppen met behandelen is voorwaardelijk toegestaan: 1- Als de patient hersendood is. 2- Als de patient is uitbehandeld, en de behandeling meer schaadt dan baat. In beide situaties moeten minimaal drie artsen hierover unaniem zijn.

13 Morfine en sedatie: Opiaten worden ook met argusogen bekeken door Islamitische patiënten en met name door hun familie: 1-Vaak denkt men dat de morfine het stervensproces versnelt. 2-Het versuft raken: De patiënt moet helder opstaan na de dood om Allah te ontmoeten.

14 Een ander aandachtspunt rondom het levenseinde Het slecht nieuws-gesprek: Houd er rekening mee dat de familie vaak aarzelt of weigert de patiënt te informeren of te laten informeren. Waarom? - Alleen Allah weet tijd en plaats van sterven - Bescherming van zieke - Er is altijd hoop. Wat is wijsheid?

15 Advies slecht nieuws-gesprek: Maak contact, investeer in vertrouwen en in de relatie! Overleg vooraf met familie over de beste manier om de patiënt te informeren. Wees geïnteresseerd in de achtergrond van de familie. Stel vragen. Vertel wat allemaal al gedaan is. Faseer het gesprek: bouw het slechte nieuws op. Stap voor stap. Neem de tijd. Neem contact met de IGV voor de ondersteuning. Dit werkt vaak goed voor alle partijen. Bouw een stevige brug met en rond de patient: Kennis + reflectie = stevige brug

16 Grote aantal bezoekers op de IC: - Het is voor familie een godsdienstige en culturele plicht om er te zijn. - Wat kan je doen? Maak goede afspraken met de contact persoon Laat hem/ haar weten waarom zijn deze afspraken nodig Zet de afspraken op papier. Leg de verantwoordelijkheid bij de contact persoon Spreek met hem/haar af dat de samenwerking met de verpl.noodzakelijk is. Laat zien dat het ziekenhuis goede plekken heeft waar mensen rustig kunnen zitten en wachten Informeer de familie over de aanwezigheid van de IGV en de gebedsruimte in het ziekenhuis.

Vergelijkbare documenten

Ziekte, leven en dood bij patiënten met een islamitische achtergrond

Allah beslist? Ziekte, leven en dood bij patiënten met een islamitische achtergrond Sulayman Larrassi, islamitisch geestelijk verzorger i.o., imam Dr. Eric van de Laar, ethicus Opzet Doel bijeenkomst: