A WORLD OF SERVICE. Beleidsverklaring ISS Alcohol- en drugsbeleid (AD)
|
|
- Anna Wauters
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 A WORLD OF SERVICE Beleidsverklaring ISS Alcohol- en drugsbeleid (AD)
2 I. BELEIDSVERKLARING ISS ALCOHOL- EN DRUGSBELEID (AD) Basisbeginselen Regelgeving Het voeren van een beleid, ter bevordering van het welzijn van de werknemers bij de uitvoering van hun werk, is een geïntegreerd onderdeel van het globaal beleid van ISS. Een preventief alcohol- en drugsbeleid maakt hier deel van uit. Op basis van artikel 99 van het algemeen reglement voor de arbeidsbescherming (ARAB) is het verboden alcoholische dranken binnen te brengen op de werkvloer. In het kader van CAO 100 van de Nationale Arbeidsraad heeft ISS een preventief alcohol- en drugsbeleid uitgewerkt. Alcohol, drugs en werk gaan niet samen Alcohol en drugs hebben een sterke invloed op het centrale zenuwstelsel. Werkgerelateerd gebruik van alcohol of drugs is één van de factoren die de veiligheid, de gezondheid en het welzijn van werknemers en hun omgeving negatief kunnen beïnvloeden. Zo zijn AD gebruikers veel vaker en ook langduriger afwezig van het werk. Zelfs indien het AD-gebruik buiten de werktijden plaatsvindt, zijn de gevolgen ervan zichtbaar tijdens de werktijden. De veiligheid en gezondheid van henzelf maar ook de veiligheid van collega s en derden kan hierdoor in gevaar komen. Probleemgebruik kan een negatieve impact hebben op de productiviteit en de kwaliteit van het werk en kan het imago van ISS schaden. De tolerantie van de collega s verdwijnt wanneer zij herhaaldelijk hiermee geconfronteerd worden. Dit komt op langere termijn de sfeer binnen de organisatie niet ten goede. Doelstellingen van het AD-beleid Door de invoering van dit AD-beleid streeft ISS uiteindelijk naar het collectief voorkomen van het disfunctioneren op het werk ten gevolge van alcohol- of drugsgebruik en naar een verbetering van de arbeidsveiligheid, de gezondheid van de personeelsleden, de productiviteit, het absenteïsme, de kwaliteit van de dienstverlening en de werksfeer. Doelstellingen en acties: Bewustmaking via de geëigende kanalen en het bespreekbaar maken van de problematiek binnen ISS. Het voorkomen dat sociaal gebruik overgaat in probleemgebruik. Het voorkomen van gebruik voorafgaand aan of tijdens het werk dat tot disfunctioneren zou kunnen leiden. Zorg dragen voor een zo vroeg mogelijke herkenning van probleemsituaties, met bijzondere aandacht voor de bepalende rol van de hiërarchische lijn hierin. Zo nodig het motiveren tot en het bewerkstelligen van gedragsverandering ten aanzien van het gebruik van alcohol en drugs. Adequate opvang en begeleiding van probleemgebruikers, in overleg met de preventiedienst(en) en de curatieve sector. Toepassingsgebied Deze beleidsverklaring geldt voor alle medewerkers van de groep ISS, ongeacht hun functie of niveau, evenals voor de bezoekers, klanten en werknemers van aannemers die ons bedrijf betreden. Uitwerking en realisatie van de uitgangspunten ISS is van mening dat de uitvoering een gedeelde verantwoordelijkheid is van de directie en de werknemers. De directie van ISS zal de nodige stappen ondernemen om deze beleidsnota samen met de werknemersafvaardiging verder uit te werken in fase 2 zoals voorzien door de CAO100. Indien er een akkoord bereikt wordt over fase 2 zal de directie om deze doelstellingen en acties te realiseren de no- 2
3 dige informatie verstrekken en de leidinggevenden degelijke vorming en middelen aanbieden om deze taken en verantwoordelijkheden op te nemen. II. BELEIDSTEKST 1. Pijlers van het AD-beleid 1.1. Preventie Alle maatregelen en handelingen binnen het vooropgestelde AD-beleid hebben tot doel de nadelige gevolgen van AD-gebruik, op het werk uit te sluiten. ISS stelt dan ook strikte regels op omtrent het gebruik van alcohol. De werkgever zal een beperkt gebruik van alcoholische dranken toestaan, onder bepaalde voorwaarden en bij speciale gelegenheden. Onder werkgerelateerd AD gebruik wordt elk gebruik verstaan dat gevolgen heeft op de werksituatie alsook elk gebruik dat zich voordoet tijdens werkgerelateerde uren; dit zijn deze (onmiddellijk) voorafgaand aan het werk, tijdens de werktijd, incl. lunchpauzes, specifieke aangelegenheden op het werk en de weg van en naar het werk. Concreet betekent dit: Het binnenbrengen, stockeren en gebruiken van alcohol of drugs in de vestigingen, werven, units, is principieel verboden. Ook in de burelen mogen geen alcoholische dranken worden geschonken of gedronken. Tevens is het ten strengste verboden om zich onder invloed van alcohol of drugs op het werk aan te bieden. Bij het besturen van een voertuig en bedienen van een machine is het gebruik van alcohol en drugs verboden. Uitzonderingen Een beperkt gebruik van alcoholische dranken is toegestaan bij speciale gelegenheden onder bepaalde voorwaarden. Als speciale gelegenheden kunnen worden beschouwd: Vieringen georganiseerd door de werkgever of een werknemer met goedkeuring van de hierarchische lijn (vanaf OM-niveau of hoger) (zoals: afscheid van medewerkers, pensionering, eindejaarsviering, personeelsfeesten enz.); Commerciële doeleinden (gaan eten met klanten, leveranciers, evenementen) Voorwaarden: Naleven van de verkeerswetgeving Beperkt gebruik Iedereen dient hierin zijn eigen verantwoordelijkheid te nemen. De N+1 (rechtstreeks verantwoordelijke) zal de betrokken medewerker aanspreken als hij meent dat er probleemgebruik is. Als de betrokken medewerker een directielid is zal de Country Manager deze taak op zich nemen. Betreft het de Country Manager zal de HR Director dit met hem opnemen Begeleiding De bedoeling is ondermeer het functioneren van de medewerker te verbeteren door een gedragsverandering in positieve zin te stimuleren. Ook van de medewerker wordt op dit vlak een engagement verwacht. Het problematisch gedrag op het werk als gevolg van vermoedelijk AD-misbruik dient door de betrokken rechtstreeks leidinggevende gemeld te worden aan de vertrouwenspersoon. 3
4 2. Hulpverlening Hulpverlening wordt aangeboden maar is niet verplicht. Rol van de vertrouwenspersoon: Motiveren Meehelpen oriënteren Overleg met arbeidsgeneesheer of andere instanties De privacy van de betrokkene dient vanzelfsprekend gegarandeerd te worden. Ook de hulpverlener dient zijn beroepsgeheim te respecteren. Werknemers met chronisch misbruik wordt aangeboden om de oorzaak van hun functioneringsproblemen aan te pakken. De vertrouwenspersoon/arbeidsgeneesheer beschikt over folders, zelfhulpboekjes en een uitgebreide doorverwijsgids. De verdere doorverwijzing of opvolging gebeurt door de arbeidsgeneesheer in samenspraak met de huisarts. Dit kan alleen maar als de werknemer hiermee akkoord is. De arbeidsgeneesheer zal helpen bij de reïntegratie in de onderneming en contact onderhouden met collega s en leidinggevenden mits samenspraak met de werkgever. Bij dit alles blijft hij natuurlijk strikt gebonden aan het beroepsgeheim en de vereiste van onafhankelijkheid ten opzichte van werkgever en werknemer. Ook andere werknemers met vragen kunnen terecht bij de vertrouwenspersoon/arbeidsgeneesheer. Procedure: In geval van een acuut probleem dient de volgende procedure gevolgd te worden. Een acuut probleem doet zich voor wanneer een personeelslid zo veel gedronken heeft, zo veel drugs genomen heeft of nog onder invloed is van alcohol en/of drugs dat hij op een bepaald ogenblik niet meer normaal kan functioneren. Wanneer dit zich voordoet, moet de werkgever altijd optreden. Indien de leidinggevende duidelijke acute werkonbekwaamheid kan vaststellen wordt volgende actie genomen: Snel optreden (omwille van veiligheidsredenen) Leidinggevende heeft gesprek met werknemer Verwijdering van de werkvloer Leidinggevende adviseert de werknemer geen voertuig te besturen of zich op de openbare weg te begeven zolang hij niet aan de vereisten daartoe voldoet De leidinggevende zorgt voor veilig vervoer naar huis door: Contact op te nemen met iemand van de familie of vriendenkring van de betrokkene Of een taxi te bellen die dient betaald te worden door de betrokken werknemer Of bij twijfel over de gezondheidstoestand van de betrokkene een ambulance te bellen. De factuur van dit vervoer per ambulance is ten laste van de betrokken werknemer. Bij blijvende weerbarstigheid van de werknemer zal de werkgever de politionele instanties op de hoogte brengen. Het is ten zeerste afgeraden om betrokkene door werknemers van ISS (Directie, OM/BM/werfleiding/ naaste collega s) naar huis te brengen omwille van mogelijke risico s dat dit met zich mee kan brengen (mogelijk agressief en onveilig gedrag van de betrokkene, e.d.) Een werknemer die zich onder invloed op de werkplaats aanbiedt moet door de hiërachisch overste van de werkplaats verwijderd worden indien het goed functioneren of de veiligheid in het gedrang komt. De werknemer zal geen recht hebben op enige verloning tenzij mits certificaat van de huisarts. Deze verwijdering kan ook gebeuren op vraag van de klant die hier ook een verantwoordelijkheid in neemt in het kader van de vigerende wetgeving inzake werken bij derden. Indien de klant van mening is dat een werknemer niet in staat is goed te functioneren of de veiligheid in het gedrang komt zal de 4
5 klant de leidinggevende van de werknemer contacteren. Het is aan de leidinggevende om te beslissen wat er moet gebeuren behoudens andere werfgerelateerde afspraken die de werknemer schriftelijk ontvangt en dus eveneens moet naleven of indien de leidinggevende niet gecontacteerd kan worden. De werknemer heeft steeds het recht een bloedtest te laten afnemen zoals hieronder beschreven indien hij niet akkoord is met de genomen beslissing. Stelt de werkgever tijdens de loop van de werkdag vast dat de werknemer niet goed functioneert of de veiligheid in het gedrang brengt onder invloed van alcohol of drugs zal de werkgever de begonnen arbeidsdag dienen te betalen. Ook deze werknemer dient onmiddellijk van de werkplaats verwijderd te worden. Bij twijfel zal de N+1 zich laten bijstaan door een getuige. De werknemer heeft het recht om zich onmiddellijk naar zijn huisarts of het ziekenhuis te begeven en een bloedtest af te laten nemen om zijn onschuld te bewijzen. Indien uit deze test blijkt dat de werknemer niet onder invloed was zullen de kosten (van deze bloedtest, zijn werkuren, zijn consultatie e.d.) integraal door de werkgever betaald worden. Let wel, de bloedname dient onmiddellijk te gebeuren, dwz binnen een tijdspanne van maximum 2 uur. Dit kan bewezen worden door de labeling van de bloeduitslag. Indien de werknemers vaststellen dat hun hiërachisch overste onder invloed is van drugs of alcohol tijdens de werkuren zullen zij eerst de verdere hiërarchische oversten van hem proberen te bereiken. Lukt dit niet, kunnen zij ook steeds terecht bij de vertrouwenspersoon (telnr / ) of bij de HR director ( / ). De betrokken werknemer dient zijn verdere afwezigheid te wettigen (toegestane afwezigheid of ziekte). In geval er verdere maatregelen nodig zijn verwijzen we naar de toepassing van het van toepassing zijnde arbeidsreglement. In geval van een chronisch disfunctioneren, dient de volgende procedure gevolgd te worden: We spreken van een chronisch probleem wanneer een personeelslid herhaaldelijk minder goed tot slecht functioneert als gevolg van een (vermoed) alcohol- of drugprobleem. Bij een chronisch probleem is niet altijd sprake van dronkenschap of roes. Ook in dergelijke situaties moet de werkgever het disfunctioneren aanpakken. Indien de leidinggevende chronisch disfunctioneren van de werknemer over langere periode kan vaststellen en aantonen a.d.h.v. concreet en objectief feitenmateriaal zal volgende actie worden ondernomen: De leidinggevende heeft hierover gesprek met werknemer met functioneringsprobleem De leidinggevende brengt HR en vertrouwenspersoon op de hoogte, in samenspraak met de arbeidsgeneesheer en de operationeel verantwoordelijke wordt een afgesproken termijn vastgelegd, waarin een analyse van het probleem gemaakt wordt en mogelijke oplossingen aangeboden worden. De leidinggevende zal begrip tonen voor mogelijke oorzaken van het minder goed functioneren (al dan niet kenbaar gemaakt door de werknemer). In dit geval is het aangewezen de werknemer te adviseren (niet te dwingen) de arbeidsgeneesheer te raadplegen. Alle afspraken worden door HR op papier gezet. Op het einde van de afgesproken termijn volgt er een evaluatie door de operationeel verantwoordelijke, eventueel bijgestaan door HR. 5
6 3. Voorlichting en vorming Leidinggevenden en directie Alle leidinggevenden dienen op de hoogte te worden gebracht van het nieuwe beleid inzake alcohol en drugs. Alle leidinggevenden worden gesensibiliseerd en opgeleid om functioneringsproblemen als gevolg van problematisch gebruik van alcohol en andere drugs snel te detecteren en adequaat te reageren. Werknemers Alle werknemers dienen op de hoogte te worden gebracht en gesensibiliseerd omtrent het nieuwe beleid inzake alcohol en drugs en herinnerd te worden aan de hierover geldende afspraken in het arbeidsreglement. Syndicale afgevaardigden Er zullen per vakbond en per regio 2 syndicale afgevaardigden aangeduid en opgeleid worden om met kennis van zaken de arbeiders waarbij mogelijk alcoholgebruik werd geconstateerd, bij te staan als de werknemer hiernaar vraagt. 6
Departement Psychosociale Aspecten
Departement Psychosociale Aspecten (bron FOD) Model 1 : beleidsverklaring waarbij de onderneming ervoor kiest om het alcohol- en drugsbeleid niet verder uit te werken (zie Art. 3, 3 en 4 van het KB van
Nadere informatieAlcohol en drugsbeleid van de VGC
Alcohol en drugsbeleid van de VGC p. 45 Een beleid? Het alcohol en drugsbeleid van de VGC geldt voor iedereen en past in het globaal personeels, gezondheids en veiligheidsbeleid. Opzet ervan is preventief
Nadere informatieBelang van het implementeren van een alcohol- en drugsbeleid. Sabine Stevens Preventieadviseur psychosociale aspecten
Belang van het implementeren van een alcohol- en drugsbeleid Sabine Stevens Preventieadviseur psychosociale aspecten Wist u dat? Het aantal probleemdrinkers bij de beroepsbevolking wordt geschat op 5 tot
Nadere informatiePREVENTIEF ALCOHOL- EN DRUGSBELEID
Alcohol en drugsbeleid in de ondernemingen PRINCIPE Werknemers of uitzendkrachten die op het werk alcohol en drugs gebruiken of onder invloed ervan zijn kunnen de veiligheid, de gezondheid en het welzijn
Nadere informatieAlcohol en drugbeleid
Alcohol en drugbeleid Probleemstelling Er waren in de organisatie verschillende meldingen van problemen rond drankmisbruik. Het arbeidsreglement was niet voldoende uitgewerkt om tot een duidelijke aanpak
Nadere informatiereventief alcohol- en drugsbeleid binnen de onderneming
Instituut voor de autocar ar en de autobus v.z.w. 1 Institut pour l autocar ar et l autobus a.s.b.l. reventief alcohol- en drugsbeleid binnen de onderneming CAO n 100 P R E V E N T I E F A L C O H O L
Nadere informatieProcedure bij alcohol- en druggebruik in de instelling.
ALCOHOL - en DRUGBELEID Procedure bij alcohol- en druggebruik in de instelling. De Raad van Bestuur van is zich ten volle bewust van zijn verantwoordelijkheid als werkgever. Vandaar dat hij richtlijnen
Nadere informatiePrijs Gezondheid en Onderneming 2010 Resultaten vragenlijst Q-ADO 1.0 na 1 jaar online
Prijs Gezondheid en Onderneming 2010 Resultaten vragenlijst Q-ADO 1.0 na 1 jaar online (18-12-2009 18-12-2010) Om organisaties te ondersteunen bij de uitwerking van een preventief alcohol- en drugbeleid
Nadere informatieDE WEG NAAR EEN FORMEEL ALCOHOL- EN DRUGSBELEID BIJ BARCO
CAO 100 DE WEG NAAR EEN FORMEEL ALCOHOL- EN DRUGSBELEID BIJ BARCO Ronny Smismans Director Facilities & EHS 20 December 2010 Pagina 1 Barco International company, headquartered in Kortrijk, Belgium Active
Nadere informatieBELEIDSNOTA DRUGBELEID VAGGA
BELEIDSNOTA DRUGBELEID VAGGA INHOUD Inleiding 1. Waarom een drugbeleid? 2. Uitgangspunten 3. Regelgeving 4. Procedures 5. Hulpverlening 6. Vorming & Voorlichting 7. Evaluatie Inleiding In onze samenleving
Nadere informatieGEMEENSCHAPPELIJK COMITÉ VOOR PREVENTIE EN BESCHERMING AAN DE HAVEN VAN ANTWERPEN ALCOHOL- EN DRUGSBELEID
GEMEENSCHAPPELIJK COMITÉ VOOR PREVENTIE EN BESCHERMING AAN DE HAVEN VAN ANTWERPEN Brouwersvliet 33 Bus 7 2000 ANTWERPEN 1 VEILIGHEIDSBERICHTEN 5 SEPTEMBER 2007 ALCOHOL- EN DRUGSBELEID Binnen het Gemeenschappelijk
Nadere informatieAlcohol- en drugsbeleid in jouw onderneming?
Alcohol- en drugsbeleid in jouw onderneming? // Een handboek voor de toepassing van CAO nummer 100 betreffende een preventief alcohol- en drugsbeleid Algemene Centrale ABVV Hoogstraat 26-28 1000 Brussel
Nadere informatieHoe zet ik een alcohol- en drugpreventiebeleid op in mijn onderneming? Informatiebrochure voor werkgevers
WG Hoe zet ik een alcohol- en drugpreventiebeleid op in mijn onderneming? Informatiebrochure voor werkgevers Wist u dat...? Het aantal probleemdrinkers bij de beroepsbevolking wordt geschat op 5 tot 10%.
Nadere informatieAlcohol- en drugsbeleid Inleiding:
Alcohol- en drugsbeleid Inleiding: Het drinken van alcohol is als het ware verankerd in onze cultuur en overstijgt de verschillende klassen van de bevolking. Iedereen drinkt alcohol of excuseert zich omdat
Nadere informatieMiddelenbeleid in een onderneming
Team psychosociaal welzijn Middelenbeleid in een onderneming Deel 1: Motieven (Waarom?) Inhoud Deel 2: Wat kun je er aan doen? (Wat?) Deel 3: Ontwikkeling beleid (Hoe?) 1 Deel 1: Waarom moet uw organisatie
Nadere informatieWaar staan we na drie jaar Cao 100?
Waar staan we na drie jaar Cao 100? Update resultaten vragenlijst Q-ADO 1.0 (18-12-2009 tot 01-04-2013) Om organisaties te ondersteunen bij de uitwerking van een preventief alcohol- en drugbeleid ontwikkelde
Nadere informatieVoor leidinggevenden ALCOHOL EN DRUGS OP HET WERK
Voor leidinggevenden ALCOHOL EN DRUGS OP HET WERK Alcohol en drugs op de werkplek: cijfers en gevolgen 4 Preventie: een wettelijke vereiste 8 Een preventief alcohol- en drugsbeleid opstellen 10 Tips voor
Nadere informatieEen preventief A&D-beleid in maatwerkbedrijven
Een preventief A&D-beleid in maatwerkbedrijven Marie-Claire Lambrechts Vlaams expertisecentrum Alcohol en andere Drugs KU Leuven, Omgeving en Gezondheid Seminarie Gezondheid op de werkvloer, 22/2/18 Brussel
Nadere informatieAnti-alcoholbeleid op het werk. ACV-Openbare Diensten juli 2013
Anti-alcoholbeleid op het werk ACV-Openbare Diensten mei juli 2013 2014 Krachtlijnen voor een alcoholbeleid op het werk Zowel werknemers als werkgevers winnen bij een duidelijk alcoholbeleid. De uitwerking
Nadere informatieEen preventief alcohol- en drugsbeleid 1. in het GO! onderwijs van de Vlaamse Gemeenschap
Een preventief alcohol- en drugsbeleid 1 in het GO! onderwijs van de Vlaamse Gemeenschap 1 Het beleid heeft betrekking op alle middelen ( o.a. (il)legale drugs en medicatie) die een gedragsverandering
Nadere informatieProvincieraadsbesluit
departement Interne Organisatie Interne dienst voor Preventie en Bescherming op het Werk dossiernummer: 1102073 Provincieraadsbesluit betreft verslaggever Middelenbeleid goedkeuring het beleid en het reglement
Nadere informatiePreventie als basis voor een alcohol- en drugbeleid in het bedrijf. Pleidooi voor een actief fase 2 -beleid op de werkvloer
Preventie als basis voor een alcohol- en drugbeleid in het bedrijf Pleidooi voor een actief fase 2 -beleid op de werkvloer Marc TACK teamleider preventie CGG Eclips Gent ssies 2012-2013 Van waaruit? CGG
Nadere informatieGEDRAGSCODE COOP HOLDING BV
GEDRAGSCODE COOP HOLDING BV Deze Gedragscode is vastgesteld door de Directie van Coop Holding B.V. en goedgekeurd door de Raad van Commissarissen van Coop Holding B.V. op 19 april 2006. De bepalingen van
Nadere informatieEen preventief alcohol- en drugsbeleid 1. in het GO! onderwijs van de Vlaamse Gemeenschap
Een preventief alcohol- en drugsbeleid 1 in het GO! onderwijs van de Vlaamse Gemeenschap 1 Het beleid heeft betrekking op alle middelen ( o.a. (il)legale drugs en medicatie) die een gedragsverandering
Nadere informatieAlcohol- & Drugsbeleid Yara Sluiskil B.V.
01-09-2015 Alcohol- & Drugsbeleid Yara Sluiskil B.V. Inhoudsopgave 1. Inleiding 1.1 Achtergrond en Herkenning 3 1.2 Doelstellingen 3 2. Alcohol en drugsbeleid 2.1. Algemeen geldende bepalingen voor Yara
Nadere informatieAlcohol- en drugpreventie op de werkvloer
Alcohol- en drugpreventie op de werkvloer M A A I K E D E C O N I N C K C G G VA G G A B O O M G A A R D S T R A A T 7 2018 A N T W E R P E N 0 3. 2 5 6. 9 1. 4 1 W W W. V A G G A. B E Eigen normen en
Nadere informatieA D V I E S Nr Zitting van vrijdag 10 oktober
A D V I E S Nr. 1.655 ------------------------------ Zitting van vrijdag 10 oktober 2008 ----------------------------------------------- Een alcohol- en drugbeleid in de onderneming x x x 2.213-1 Blijde
Nadere informatieDe praktijk vandaag: Alcohol- en drugsbeleid KBC
De praktijk vandaag: Alcohol- en drugsbeleid KBC Luc Bracke Preventieadviseur Psychosociaal Welzijn Uitgangspunten Beleid KBC werken en alcohol/drugs gaan absoluut niet samen; regelmatig alcoholgebruik
Nadere informatieAlcohol Preventiebeleid. Maandthema november
Alcohol Preventiebeleid Maandthema november Alcohol in het privéleven en op het werk Het gebruik van alcohol is sterk ingeburgerd en sociaal aanvaard in onze samenleving Voor een aantal personen leidt
Nadere informatieInleiding. Onze visie
INFO In deze bundel kun je de visietekst van KSA Sint-Lenaert terug vinden. Ook onze regels in verband met alcohol, tabak en drugs komen ruim aanbod. Tot slot leggen we ook uit hoe we werken aan preventie
Nadere informatieFocus op het preventief alcohol- en drugbeleid
Preventie en wetgeving Focus op het preventief alcohol- en drugbeleid 2009/4 actualisatie januari 2013 Inhoud 1 Wettelijk kader...4 1.1 Referentie...4 1.2 Historiek...4 1.3 Een kader...6 1.4 Twee invalshoeken...6
Nadere informatiePSYCHOSOCIAAL WELZIJN MODULE 2
PSYCHOSOCIAAL WELZIJN MODULE 2 HOE EFFICIËNT OMGAAN ALS WERKGEVER/LEIDINGGEVENDE MET EEN ALCOHOL EN/OF DRUGPROBLEEM OP DE WERKVLOER Sabine Stevens Preventieadviseur psychosociale aspecten, Idewe Prenne
Nadere informatieBIJLAGE. - PROCEDURE VOOR PSYCHOSOCIALE RISICO S
BIJLAGE. - PROCEDURE VOOR PSYCHOSOCIALE RISICO S 1. DOEL, DEFINITIES EN TOEPASSINGSGEBIED 1.1. Doel Deze procedures dragen bij tot het welzijn van werknemers en vullen de algemene wijze om psychosociale
Nadere informatieBijlage arbeidsreglement
Bijlage arbeidsreglement (voorbeeld) Procedure voor psychosociale risico s 1. Doel, definities en toepassingsgebied 1.1. Doel Deze procedures dragen bij tot het welzijn van werknemers en vullen de algemene
Nadere informatieCOLLECTIEVE ARBEIDSOVEREENKOMST NR. 100 VAN 1 APRIL 2009 BETREFFENDE HET VOEREN VAN EEN PREVENTIEF ALCOHOL- EN DRUGSBELEID IN DE ONDERNEMING
COLLECTIEVE ARBEIDSOVEREENKOMST NR. 100 VAN 1 APRIL 2009 BETREFFENDE HET VOEREN VAN EEN PREVENTIEF ALCOHOL- EN DRUGSBELEID IN DE ONDERNEMING ------------------------ VERSLAG -------------- In het interprofessioneel
Nadere informatieBeleidsplan Alcohol en drugs CEWEZ Haven van Zeebrugge / Brugge Havenarbeiders van het algemeen en het aanvullend contingent
Beleidsplan Alcohol en drugs CEWEZ Haven van Zeebrugge / Brugge Havenarbeiders van het algemeen en het aanvullend contingent 1. Inleiding a) startfase Binnen de centrale der werkgevers haven van Zeebrugge/Brugge
Nadere informatieEr-wel-zijn - beleid. Bijlage 3 bij het arbeidsreglement. Goedgekeurd op de OCMW-raad van xxxx/2015
Er-wel-zijn - beleid Bijlage 3 bij het arbeidsreglement Goedgekeurd op de OCMW-raad van xxxx/2015 versie 1: xxxx 2015 Inhoudstafel A. Visie 2 B. Doelstellingen 2 C. Gemeenschappelijke verantwoordelijkheid
Nadere informatieChecklist Inventarisatie risico s psychosociale belasting Tool voor kleine ondernemingen
Psychosociale risico s regelmatig in kaart brengen is belangrijk voor het mentale welzijn van een onderneming. U kan uw eigen psychosociale risico s in kaart brengen door onderstaande checklist in te vullen.
Nadere informatieHoe ver reikt het controlerecht?
Sterke drank, zwak werk 25-6-2015 2015 Hildegard Schmidt Association de la Ville et des Communes de la Région de Bruxelles-Capitale asbl Vereniging van de Stad en de Gemeenten van het Brussels Hoofdstedelijk
Nadere informatieCOLLECTIEVE ARBEIDSOVEREENKOMST NR. 72 VAN 30 MAART 1999 BETREFFENDE HET BELEID TER VOORKOMING VAN STRESS DOOR HET WERK -------------------
COLLECTIEVE ARBEIDSOVEREENKOMST NR. 72 VAN 30 MAART 1999 BETREFFENDE HET BELEID TER VOORKOMING VAN STRESS DOOR HET WERK ------------------- Gelet op de wet van 5 december 1968 betreffende de collectieve
Nadere informatieAlpro s Alcohol & drugbeleid
Alpro s Alcohol & drugbeleid Kris Lambrecht HR Manager België 20-12-2010-1- -1- Alpro Alpro is de Europese pionier en marktleider in de ontwikkeling van voedingsproducten en drinks op basis van soja. Ontstaan
Nadere informatieCOLLECTIEVE ARBEIDSOVEREENKOMST NR. 100 -------------------------------------------------------------------------
COLLECTIEVE ARBEIDSOVEREENKOMST NR. 100 ------------------------------------------------------------------------- Zitting van woensdag 1 april 2009 ---------------------------------------------- COLLECTIEVE
Nadere informatieKnipperlichten Psychosociale Risico s : Module 2
Federale Overheidsdienst Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg Europees Sociaal Fonds Datum:...................... Knipperlichten Psychosociale Risico s : Module 2 Parameter Cijfermatige gegevens
Nadere informatiePROCEDURE P036: Uitvoering van het beleid ten aanzien van alcoholgebruik en drugsbezit/gebruik
2007-0008691 r PROCEDURE P036: Uitvoering van het beleid ten aanzien van alcoholgebruik en drugsbezit/gebruik Opmerkingen: 26 mei 2008: T.o.v. de versie van 1 juli 2007 zijn de volgende punten gewijzigd:
Nadere informatieIntern alcohol- en drugbeleid CGG Ahasverus Eerste versie (najaar 2011)
Intern alcohol- en drugbeleid CGG Ahasverus Eerste versie (najaar 2011) 1 Visietekst April 2010 Beleidsverklaring preventief alcohol- en drugbeleid CGG Ahasverus vindt het welzijn en de gezondheid van
Nadere informatieWELKOM Ten Huize van UZ Gent
Absenteïsme WELKOM Ten Huize van UZ Gent 15 DECEMBER 2015 HEALTH & SAFETY Proces van uitval en werkhervatting Asbenteïsme HEALTH & SAFETY 3 Onze visie missie Duurzame Inzetbaarheid Asbenteïsme HEALTH &
Nadere informatieOnderwerp. CAO nr. 100 betreffende een preventief alcohol- en drugsbeleid in de onderneming. Datum. 1 april 2009. Copyright and disclaimer
Onderwerp CAO nr. 100 betreffende een preventief alcohol- en drugsbeleid in de onderneming Datum 1 april 2009 Copyright and disclaimer Gelieve er nota van te nemen dat de inhoud van dit document onderworpen
Nadere informatieDOS-BELEIDSPLAN
DOS-BELEIDSPLAN 2017-2018 DRUGS OP SCHOOL Inhoud 1 Visie DOS... 2 2 Vier pijlers... 3 2.1 Regelgeving met duidelijke grenzen en consequenties... 3 2.2 Begeleiding... 6 2.2.1 Wie doet wat bij VERMOEDEN
Nadere informatieBehandeld door Commissie Medisch Toezicht Commissie Risicobeheer - werkgroep ad hoc (2007-2009)
I. Wettelijke basis CAO nr. 100 alcohol- en drugbeleid op het werk. In het Staatsblad van 13 juli 2009 verscheen het KB dat de collectieve arbeidsovereenkomst (CAO) nr. 100 van 1 april 2009 over een preventief
Nadere informatiePreventief alcoholen drugsbeleid in de onderneming
Preventief alcoholen drugsbeleid in de onderneming mei - juni 2009 Juridisch luik CAO n 100 & Praktische topics Sabien Lemaire senior juridisch adviseur ADMB Studiedienst 1 3 Inhoud CAO n 100 Praktische
Nadere informatie3.4.1.2 Ziekteverzuim en re-integratieprotocol: Wie doet wat, wanneer en hoe?
3.4.1.2 Ziekteverzuim en re-integratieprotocol: Wie doet wat, wanneer en hoe? Een ziekteverzuim- en een re-integratieprotocol geeft vanuit een visie vorm aan de weg van arbeidsongeschiktheid naar -geschiktheid.
Nadere informatieProtocol Ongewenste Omgangsvormen. Van. De Banketgroep. en haar dochtervennootschappen
Protocol Ongewenste Omgangsvormen Van De Banketgroep en haar dochtervennootschappen van toepassing vanaf 1 december 2013 Inleiding De Banketgroep wil ongewenste omgangsvormen zoals seksuele intimidatie,
Nadere informatieKleurlegende checklist psychosociale risico's OK Aandacht nodig Wettelijke verplichting
Risicoanalyse psychosociale aspecten Kleurlegende checklist psychosociale risico's OK Aandacht nodig Wettelijke verplichting Checklist: 'Respectvol gedrag op het werk' Zijn er al signalen geweest van conflicten
Nadere informatieDit voorbeeld alcoholbeleid is gebaseerd op het beleid van de Hamelandgroep Hacron en dient ter inspiratie voor andere SW bedrijven.
Voorbeeld alcoholbeleid Sociale Werk voorziening 1. Inleiding Dit voorbeeld alcoholbeleid is gebaseerd op het beleid van de Hamelandgroep Hacron en dient ter inspiratie voor andere SW bedrijven. Binnen
Nadere informatieBasisvorming veiligheid niveau 3 Onthaalbeleid
Basisvorming veiligheid niveau 3 Onthaalbeleid Ann Goeman Coördinator psychosociale aspecten Gemeenschappelijke preventiedienst GO! - Wettelijke bepalingen - Betrokken actoren - de werkgever - hiërarchische
Nadere informatieOpzet alcoholbeleid voor werknemers binnen een instelling of bedrijf in de gemeente Raalte Alcoholpreventie volwassenen
Opzet alcoholbeleid voor werknemers binnen een instelling of bedrijf in de gemeente Raalte Alcoholpreventie volwassenen Tactus Verslavingszorg Preventie & Consultancy Brink 40 7411 BT Deventer 088 3822
Nadere informatieDe preventie van psychosociale risico s op het werk Wet van 28 april 2014
De preventie van psychosociale risico s op het werk Wet van 28 april 2014 Maddy Van Temsche Sociaal inspecteur TWW-OVL Kennisdirectie Psychosociologie maddy.vantemsche@werk.belgie.be Inhoud Wetgeving Psychosociale
Nadere informatieVoorbeeld voor opbouw en inhoud van bedrijfsplan voor besloten clubs (minimale eisen), versie 8 juli 2013
Voorbeeld voor opbouw en inhoud van bedrijfsplan voor besloten clubs (minimale eisen), versie 8 juli 2013 1 van 6 Voorbeeld voor opbouw en inhoud van bedrijfsplan voor besloten clubs (minimale eisen),
Nadere informatieGedragscode Talis. Talis thuis in Nijmegen en Wijchen.
Gedragscode Talis De gedragscode Talis bevat informatie over de algemene werkafspraken die gelden in het kader van integriteit. Algemeen: - Het beleid van Talis dragen wij eenduidig uit. - Wij erkennen
Nadere informatieProtocol Psychosociale ondersteuning
Protocol Psychosociale ondersteuning Zandvoortse Reddingsbrigade Datum: 1 juni 2015 Versie: 1.0 Versiehouder: Lars Carree Toepassing Het protocol psychosociale ondersteuning is van toepassing op de psychosociale
Nadere informatieKlokkenluiderregeling
Klokkenluiderregeling Inleiding In de Governancecode Woningcorporaties van Aedes is in artikel II.1.6 gesteld dat het bestuur ervoor zorgt dat medewerkers zonder gevaar voor hun rechtspositie de mogelijkheid
Nadere informatieB R O C H U R E V O O R D E P R O F E S S I O N A L BURN-OUT BEGELEIDING INZAKE
B R O C H U R E V O O R D E P R O F E S S I O N A L BURN-OUT PILOOTPROJECT IN SAMENWERKING MET DE BANK -& ZIEKENHUISSECTOR BEGELEIDING INZAKE BURN-OUT BURN-OUT INHOUD 4 Burn-out: een hedendaags fenomeen
Nadere informatie4. Toestemming in iedere tussenkomst van de beroepsbeoefenaar
Welke zijn de rechten van de patiënt? De wet betreffende de rechten van de patiënt voorziet in: 1. Kwaliteitsvolle dienstverstrekking 2. De vrije keuze van een beroepsbeoefenaar 3. Informatie over de persoonlijke
Nadere informatieProtocol Sociale Veiligheid. Onderwerp: agressie & geweld
Versie 2010-11-29 Protocol Sociale Veiligheid Onderwerp: agressie & geweld Aanvullend op het handboek van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. Op 2 maart 2010 is het Handboek agressie en
Nadere informatieMeldingsplichtige arbeidsongevallen. Meld ze direct bij de Inspectie SZW
Meldingsplichtige arbeidsongevallen Meld ze direct bij de Inspectie SZW De Inspectie SZW werkt samen aan eerlijk, gezond en veilig werk en bestaanszekerheid voor iedereen 2 Meldingsplichtige arbeidsongevallen
Nadere informatieRegeling Alcohol - en drugsbel eid
Regeling Alcohol - en drugsbel eid to M e n s e n w e r k, v a k w e r k. Versie : 110221 definitief Datum : 21 februari 2011 Regeling alcohol en drugsbeleid Hierbij verklaart de directie van Top-Craft
Nadere informatieEen nuchtere kijk op je gezondheid
Alcohol- en drugsbeleid op het werk Een nuchtere kijk op je gezondheid Infobrochure voor de personeelsleden van de gemeente Knokke-Heist Versie 27-04-2010 Woord vooraf van de schepen Beste medewerker,
Nadere informatieDEONTOLOGISCHE CODE. Wij zijn het gezicht van de Stad
DEONTOLOGISCHE CODE Wij zijn het gezicht van de Stad Index Voorwoord 01p.06 02p.07 03p.07 04p.08 05p.09 06p.10-11 KWALITEIT EN KLANTGERICHTHEID TRANSPARANTIE DISCRETIEPLICHT EN BEROEPSGEHEIM LOYAUTEIT
Nadere informatieEen probleemgebruiker is meester
Moeten werknemers op het werk getest worden op alcoholgebruik? In Nederland zijn bedrijven, vakbonden, artsen, juristen en politici nog steeds over dit vraagstuk in gesprek. Er zijn goede argumenten voor
Nadere informatieRook-, Alcohol- en Drugsbeleid het Bouwens
Rook-, Alcohol- en Drugsbeleid het Bouwens Vastgesteld in de MR-vergadering van 8 juni 2015. 1 Inleiding Per 1 januari 2014 is wettelijk vastgelegd dat geen alcohol verkocht mag worden aan jongeren jonger
Nadere informatieFUNCTIEBESCHRIJVING. deskundige juridische aangelegenheden. De deskundige juridische aangelegenheden rapporteert aan het diensthoofd stafdienst..
FUNCTIEBESCHRIJVING FUNCTIE: NIVEAU: RANG: WEDDENSCHAAL: deskundige juridische aangelegenheden B Bv B1-B3 Plaats in het organogram De deskundige juridische aangelegenheden rapporteert aan het diensthoofd
Nadere informatieDrugsactieplan. Visietekst drugbeleid Jeugddorp
Drugsactieplan Visietekst drugbeleid Jeugddorp Binnen onze begeleiding willen we iedereen een kans geven te groeien als persoon. We gaan op weg in een wederzijdse dialoog waarin we het ook het thema drugs
Nadere informatieRe-integratie na langdurige afwezigheid : rol van de Arbeidsgeneesheer. Code 32 25-10-2012 Dr. H. DUPREZ
Re-integratie na langdurige afwezigheid : rol van de Arbeidsgeneesheer 1 Inhoud 1. Het wettelijke kader van de arbeidsgeneesheer 2. Huidige gang van zaken 3. Knelpunten en moeilijkheden 4. Besluit 2 1.
Nadere informatieKHB Kwaliteitsbeleid: Visietekst Drugsbeleid
KHB Kwaliteitsbeleid: Visietekst Drugsbeleid De hulpverlening in KIDS is gericht op de maximale ontplooiing van de totale persoon. Communicatie neemt daarin een belangrijke plaats, en is zowel middel als
Nadere informatieIntegraal alcohol- en drugbeleid
Integraal alcohol- en drugbeleid Beleidsnota federale politie Directiecomité 29-10-2012 HOC 21-11-2012 Integraal alcohol- en drugbeleid 1 Inhoud Leeswijzer 3 1. Context 4 2. Beleidsverklaring 4 3. Meersporenaanpak
Nadere informatieOPVANG LEERLINGEN BIJ INCIDENTEN M.B.T. AGRESSIE, GEWELD OF (SEKSUELE) INTIMIDATIE
OPVANG LEERLINGEN BIJ INCIDENTEN M.B.T. AGRESSIE, GEWELD OF (SEKSUELE) INTIMIDATIE Apeldoorn, 1 december 2006 Auteur M.H. Luikinga Afdeling Personeel & Organisatie December 2006 INHOUD blz. 1 Inleiding...
Nadere informatieINFANO VZW : SOCIALE MEDIA POLICY
INFANO VZW : SOCIALE MEDIA POLICY 1. Doelstelling sociale media policy Werknemers hebben een rol als ambassadeur voor Infano vzw. Deze rol als ambassadeur geldt ook online en in het bijzonder voor sociale
Nadere informatieKLOKKENLUIDERSREGLEMENT STICHTING TRIFOLIUM WOONDIENSTEN BOSKOOP
KLOKKENLUIDERSREGLEMENT STICHTING TRIFOLIUM WOONDIENSTEN BOSKOOP Inleiding/beleidslijn Trifolium verwacht dat haar medewerkers zich te allen tijde aan in- en externe regelgeving en afspraken zullen houden.
Nadere informatieOmzendbrief BZ 2011/3
Omzendbrief BZ 2011/3 Aan de lijnmanagers en personeelsleden van de diensten van de Vlaamse overheid Kabinet van de viceminister-president, Vlaams minister van Bestuurszaken, Binnenlands Bestuur, Inburgering,
Nadere informatieReglement Alcohol, Drugs, Medicijnen en werk. Augustus 2008. Opgesteld door Roder Consult bv in samenwerking met de VIA
Reglement Alcohol, Drugs, Medicijnen en werk Augustus 2008 Opgesteld door Roder Consult bv in samenwerking met de VIA Reglement Alcohol, Drugs en Medicijnen Een preventief beleid voor leden van de VIA-EU
Nadere informatieVoor medewerkers ALCOHOL EN DRUGS OP HET WERK
Voor medewerkers ALCOHOL EN DRUGS OP HET WERK Alcohol en drugs op de werkplek 4 Alcohol en drugs: middelen tegen stress? 8 Nood aan een babbel? 10 1 Alcohol en drugs op de werkplek Hoewel alcohol en sommige
Nadere informatieCare for You. Viviane De Boey 25/2/2013
Care for You Viviane De Boey 25/2/2013 2008 gestart met brainstormen over aanwezigheidsbeleid/ absenteïsme: Belangrijke items na het brainstormen : Ondersteuning van de werknemer / zorg dragen voor/ geen
Nadere informatie4.2. Overzicht en werking van de interne overlegorganen
Versie 15 1 / 9 Laatste beoordeling en goedkeuring door: Op datum van: Stuurgroep 12/03/02-14/01/03-21/03/06-04/09/07 Directie 12/11/10 Overleg Dienstverantwoordelijken 26/11/04-04/13 Stuurgroep Evaluatie
Nadere informatieJe bent ziek en je kan niet gaan werken. Wat nu?
Alles over ziekte Je bent ziek en je kan niet gaan werken. Wat nu? Breng je werkgever op de hoogte Eerst en vooral: verwittig je werkgever. Hoe dat precies moet staat niet in de wet: het kan via telefoon,
Nadere informatieRol TWW Wet psychosociale risico s 2014
Rol TWW Wet psychosociale risico s 2014 Sandrine Schatteman Sociaal inspecteur TWW Antwerpen Kennisdirectie psychosociologie Sandrine.schatteman@werk.belgie.be Inhoud Toepassingsgebied Opdracht TWW Algemeen
Nadere informatieKLOKKENLUIDERREGELING WONINGSTICHTING VOLKSBELANG
KLOKKENLUIDERREGELING WONINGSTICHTING VOLKSBELANG 1. Algemeen In de Governancecode Woningcorporaties d.d. november 2006 wordt gesteld dat de directeurbestuurder ervoor zorgt dat werknemers zonder gevaar
Nadere informatieMeldingsplichtige arbeidsongevallen. Meld ze direct bij de Inspectie SZW
Meldingsplichtige arbeidsongevallen Meld ze direct bij de Inspectie SZW De Inspectie SZW werkt aan eerlijk, gezond en veilig werk en bestaanszekerheid voor iedereen 2 Meldingsplichtige arbeidsongevallen
Nadere informatieInfosessie EHBO Brugge 22 maart 2011 Gent 28 maart 2011 Antwerpen 30 maart 2011 Brussel 7 april 2011 Leuven 26 april 2011
Infosessie EHBO Brugge 22 maart 2011 Gent 28 maart 2011 Antwerpen 30 maart 2011 Brussel 7 april 2011 Leuven 26 april 2011 Programma Verwelkoming en introductie Toelichting EHBO, de omzendbrief en het KB
Nadere informatiegerekend en op een bord in het clubhuis worden kenbaar gemaakt.
Bestuursreglement Drank- en horeca wetgeving. Dit bestuursreglement is opgesteld om onder andere te voldoen aan de nationale wetgeving en de gemeentelijke verordening voor het verkrijgen van de vergunning
Nadere informatieKlokkenluiderregeling
Klokkenluiderregeling Inleiding In de Governancecode voor Woningcorporaties is gesteld dat de directeur-bestuurder ervoor zorgt dat werknemers zonder gevaar voor hun rechtspositie de mogelijkheid hebben
Nadere informatie! De gastouder mag het kind niet alleen laten. Ook mag het kind niet zonder toestemming van de ouder worden toevertrouwd aan iemand anders.
Reglement Algemeen! De opvang vindt plaats bij de gastouder thuis in een veilige, hygiënische en kindvriendelijke omgeving. Een kind wordt door de ouder gebracht en gehaald.! Een gastouder mag maximaal
Nadere informatieKlokkenluidersregeling. Regeling inzake het omgaan met een vermoeden van een misstand
Klokkenluidersregeling Regeling inzake het omgaan met een vermoeden van een misstand Inhoudsopgave Inleiding... 3 Doelstelling... 3 Hoofdstuk 1. Definities... 4 Hoofdstuk 2. Intern melden... 5 Hoofdstuk
Nadere informatieBESTUURSBESLUIT: VERTROUWENSPERSOON
BESTUURSBESLUIT: VERTROUWENSPERSOON Domburg, 22 februari 2017 Aanleiding: Soms gebeuren er op of rond de voetbalvelden helaas dingen waarmee je als lid niet graag te koop loopt of die voor de betrokkene(n)
Nadere informatieSTAD BRUSSEL DEONTOLOGISCHE CODE
Wij zijn het gezicht van de Stad STAD BRUSSEL DEONTOLOGISCHE CODE INDEX Verantwoordelijke Uitgever: Luc Symoens, Stadssecretaris, Stadhuis, Grote Markt, 1000 Brussel VOORWOORD 3 A KWALITEIT EN KLANTGERICHTHEID
Nadere informatieOmgaan met het gebruik van alcohol en andere drugs op en rond het werk: de juridische regels
Omgaan met het gebruik van alcohol en andere drugs op en rond het werk: de juridische regels Isabel PLETS Assistente Arbeidsrecht, Vakgroep sociaal recht, UGent Advocaat, Lydian, Brussel Willy VAN EECKHOUTTE
Nadere informatieDEONTOLOGISCHE CODE MANAGEMENT TEAM
VILLE DE BRUXELLES MANAGEMENT TEAM MANAGEMENT TEAM Hôtel de Ville, Grand-Place +32 (0)2 279 49 51 Stadhuis, Grote Markt 1000 Bruxelles - BE +32 (0)2 279 23 91 1000 Brussel - BE INDEX VOORWOORD... 3 A KWALITEIT
Nadere informatieWELZIJN OP HET WERK BEZOEK VOORAFGAAND AAN DE WERKHERVATTING - VERDUIDELIJKTE EN VEREENVOUDIGDE PROCEDURE. In de praktijk...
WELZIJN OP HET WERK BEZOEK VOORAFGAAND AAN DE WERKHERVATTING - VERDUIDELIJKTE EN VEREENVOUDIGDE PROCEDURE 25/06/2014 In de praktijk... Op 23 mei is een reeds lang aangekondigd KB verschenen. Het gaat over
Nadere informatieMINISTERIE VAN TEWERKSTELLING EN ARBEID Hoge Raad voor Preventie en Bescherming op het werk
MINISTERIE VAN TEWERKSTELLING EN ARBEID ------ Hoge Raad voor Preventie en Bescherming op het werk. ------ Advies nr. 37 van 12 oktober 2001 met betrekking tot de modellen van jaarverslag van de externe
Nadere informatieIntegriteitcode. De norm is Tien met een griffel
Integriteitcode De norm is Tien met een griffel April 2015 1 Onomstreden integer Als maatschappelijk ondernemer met een publieke taak is het van groot belang dat De Woonschakel integer verdrag vertoont.
Nadere informatieActieplan integratie van personen met een handicap
VILLE DE BRUXELLES DEPARTEMENT EMENT DU PERSONNEL STAD BRUSSEL DEPARTEMENT PERSONEEL Actieplan integratie van personen met een handicap 2013-2018 Inleiding In België behoort het werkgelegenheidscijfer
Nadere informatie