Stadsregio Arnhem Nijmegen Gemeente Montferland. Didam. Didam. knooppuntnotitie

Transcriptie

1 Stadsregio Arnhem Nijmegen Gemeente Montferland Didam Didam knooppuntnotitie

2 800m Voor u ligt de knooppuntnotitie Didam. Deze discussienotitie is het resultaat van een verkenning naar de ruimtelijke ontwikkelingsmogelijkheden van het nieuwe knooppunt Didam, zowel vanuit regionaal als lokaal schaalniveau. Centraal staat het streven naar integrale knooppuntontwikkeling, waarin maatregelen voor openbaar vervoer en ruimtelijke ontwikkeling worden gecombineerd. Hierbij wordt gekeken naar maatregelen op zowel lange als korte termijn. Deze verkenning staat niet op zichzelf. Naast dit knooppunt is voor 12 andere knooppunten eenzelfde ruimtelijke verkenning uitgevoerd. De Stadsregio Arnhem Nijmegen wil beter zicht krijgen op de kansen voor knooppuntontwikkeling. In het licht van nieuw regionaal beleid weegt de Stadsregio de strategische betekenis van de knooppunten onderling tegen elkaar af en brengt hierin prioriteiten aan. Het doel is het optimaliseren van investeringen in het openbaar vervoer en ruimtelijke ontwikkelingen in de Stadsregio Arnhem Nijmegen. Bestuurlijke afspraken over knooppuntontwikkeling zullen worden vastgelegd in een Bestuursovereenkomst (BOV) tussen de Stadsregio en de gemeente Montferland.

3 KNOOPPUNT didam Aanbevelingen Doel en ambitie Regionale positionering Programma Ruimtelijke visie Ontwikkelingsstrategie

4 Korte termijn Lange termijn Visievorming en besluitvorming stationsomgeving Didam Visievorming transformatie Fluun zuid Vergroten capaciteit P+R en fiets Overzichtelijk en veilig stationsplein ontwikkelen Ontwikkeling wonen op een eerste deel van de Fluun Noord Besluitvorming over ontwikkelingen van de Fluun zuid Fietstunnel onder het spoor, tweezijdige stationentree (noord en zuid) P+R aan zuidzijde station De Fluun 1 herstructureren; het nieuwe programma bevat kantoren en woningen, met een nieuwe toegangsas naar het station. Dialoog met Agruniek over herlocatie HOV lijn doortrekken tot s-heerenberg via station Didam 2

5 Knooppunt Didam Aanbevelingen Knooppunt Didam is een belangrijk opstappunt voor het openbaar vervoer voor bewoners van de hele gemeente Montferland ( inwoners). Om Didam als knooppunt beter te ontwikkelen zijn een aantal verbeteringen noodzakelijk. Met name de kwaliteit van de openbare ruimte bij het stationsgebied kan veel beter. Ook een uitbreiding van de P+R en fietsenstallingen is noodzakelijk. Verlengen van de HOV-lijn Ede-Zevenaar tot 's Heerenberg is ook een belangrijk verbeterpunt voor knooppuntontwikkeling. Spoorverdubbeling tussen Zevenaar en Doetinchem ten slotte is noodzakelijk voor het mogelijk maken van een intensivering van de dienstregeling. De in aanleg zijnde zuidelijke rondweg van Didam biedt de mogelijkheid om tot een dorpsafronding te komen aan de zuidzijde. Dit kan door de bestaande bedrijventerreinen Fluun Noord en Fluun Zuid te herstructureren tot woon- en kantorengebieden en een nieuwe ontsluitingsweg aan te leggen naar het station. Tegelijkertijd kunnen een aantal verkeersknelpunten, zoals de onveilige spoorovergang en de smalle entreeweg (Dijksestraat) vanaf de rondweg naar Didam meteen worden opgelost. Het Liemers College en het Symbion bij de uitbreidingswijk Kerkwijk genereren veel pendelverkeer van scholieren. Daarnaast komt er ook nog een nieuwe school bij, de Brede school. Hiertoe zal de veiligheid van de bestaande spooroversteek vergroot moeten worden. Een fietstunnel is hiervoor de beste oplossing. Agruniek vormt, vanwege de hindercirkel, momenteel voor een deel een belemmerende factor in de ontwikkelingen van woningbouw in de Fluun Noord. Budget voor uitkoop van de fabrikant van dierenvoerders is momenteel niet beschikbaar. In de fasering van de gebiedsontwikkeling zal daar rekening mee gehouden moeten worden. De voorliggende knooppuntnotitie schetst twee ontwikkelmodellen, gebaseerd op twee type faseringen. Het eerste ontwikkelmodel gaat uit van ontsluiting en verdere gebiedsontwikkeling aan de noordkant van het station. Het tweede ontwikkelmodel schetst een herstructurering van zowel de noordzijde van het station als het bedrijventerrein aan de zuidkant. Opknappen en optimaliseren van de stationsomgeving is in beide gevallen een vertrekpunt. Station Didam Huidige P+R voorzieningen 3

6 Kwestiekaart Het OV is niet optimaal, vooral de busverbindingen en frequentie van/ naar s-heerenberg Een geluids-hindercirkel van 60m betekent dat fase 2 nog niet ontwikkelt kan worden. Agruniek belemmert stedelijke herstructurering, uitkoop (20 miljoen) is nog niet mogelijk. 2. Toekomstig stopfrequentie trein: vier maal per uur. (verdubbeling) Geen goede oost-west ontsluiting voor fietsers langs beide kanten Te weinig parkeergelegenheid voor auto s en fietsen rond het station Rommelige stationsomgeving. 6. De bedrijven op de Fluun1 passen niet bij een locatie vlak naast een station Verouderde bedrijvigheid en een afname van vitaliteit. 8. Onveilig kruispunt. 9. Een spoorverdubbeling is aan beide kanten van het station gewenst, maar wegens ruimtegebrek moeilijk haalbaar. 10. Onveilige route voor scholieren tussen deze scholen en het station De Dijksestraat heeft onvoldoende capaciteit voor een hoofdasontsluiting naar het station en het centrum.

7 Knooppunt Didam Doel en ambitie 1 Veiligere spoorovergang De structuurvisie van Didam beschrijft dat het bedrijventerrein ten noorden van het station wordt getransformeerd naar een woon-werkgebied met circa woningen. In de nieuwe wijk Kerkwijk zullen 400 woningen ontwikkeld worden alsmede 1 nieuwe school, de Brede School Zuid. Rond het station staat al een dependance van het Liemers College en de onderwijsinstelling Simbion, beide met een streekfunctie. Het aantal fietsers en voetgangers dat gebruik maakt van de huidige spoorovergang gaat flink toenemen. De eerste ambitie van de gemeente Montferland is om de veiligheid van de overgang te vergroten. Dit kan door een fietstunnel te plaatsen. Verbeteren bereikbaarheid OV Een ander aandachtspunt is de bereikbaarheid van dorpen in de gemeente Montferland. Dorpen zoals 's-heerenberg zijn slecht aangetakt op het OV-netwerk van de Stadsregio. Knooppunt Didam kan hier een verbindende rol in spelen, wanneer het als feederstation wordt ontwikkeld, met een HOV-aansluiting naar 's-heerenberg. Stationsomgeving Daarnaast zal de stationsomgeving op korte termijn moeten worden heringericht. Enerzijds door het aanvullen van P+R-plaatsen en fietsenstallingen. Anderzijds door het opknappen van de openbare ruimte van de stationsomgeving. Dagelijks zijn er 1778 in- en uitstappers (gemeten in 2006). Dit aantal zal groeien door de bouw van ongeveer 700 nieuwe woningen in het gebied. Een gebiedsontwikkeling in de Fluun Noord én Zuid en verbeterde aansluitingen vanuit de omringende dorpen zal dit aantal nog doen stijgen. Herstructurering bedrijventerrein Met de nieuwe afslag aan de A12 wordt de bereikbaarheid van Didam aanzienlijk vergroot. Het nabij de afslag gelegen bedrijventerrein Kollenburg wordt uitgebreid. Dit biedt mogelijkheden voor uitplaatsing van bedrijven in de stationsomgeving van Didam. Het gebied ten zuiden van het station kan hiermee ontwikkeld worden als dorpsafronding met wonen, kantoren en maatschappelijke voorzieningen. Het Knooppunt Didam heeft een centrale ligging in deze ontwikkeling. Onvoldoende fietsenstallingen Oversteek richting scholen 5

8 HOV Arnhem Nijmegen HOV 3: Westervoort- Arnhem-Wageningen-Ede HOV 3: Verlenging tot 's-heerenberg HOV 1: Apeldoorn-Arnhem- Huissen-Nijmegen-Malden HOV 2: Velp-Arnhem-Elst- Nijmegen HOV 4: Zevenaar-Elst Didam HOV 5: Nijmegen-Kleve HOV 6: Nijmegen Beuningen spoor treinstation station Didam P+R locatie 6 Gebaseerd op:koersnota Verstedelijking , Stadsregio 2010

9 Knooppunt Didam Regionale positionering 2 Didam als verbindende schakel Het Knooppunt Didam vormt een verbindende schakel tussen de gemeente Montferland en het OV-netwerk van de Stadsregio. Station Didam valt in de consessie C2013 binnen de dienstregeling Arnhem-Doetinchem. Er wordt gestreefd naar een intensivering van de dienstregeling, waarbij 4 keer per uur gestopt gaat worden. Hiervoor is een spoorverdubbeling noodzakelijk. De Stadsregio Arnhem Nijmegen heeft zes HOV-lijnen in ontwikkeling genomen. De lijn Arnhem-Westervoort- Zevenaar is interessant voor Didam. Een verlenging van de HOV-lijn tot 's-heerenberg zorgt voor een verbinding met dorpen als Zeddam, Beek en 's-heerenberg met het railsysteem van de Stadsregio. De Gemeente Montferland wordt zowel met HOV als per trein uitstekend verbonden met Arnhem en de Rijnsprinter met Ede-Wageningen. Twee opties doortrekken HOV De verlengde HOV-lijn heeft twee mogelijke routes: via Zevenaar-Oost of via station Didam naar 's-heerenberg. De route via Didam heeft als voordeel dat er een echt OV-knooppunt ontstaat, met opstapfunctie voor de hele gemeente Montferland. Een nadeel hierbij is de veronderstelde concurrentie met het nieuw te ontwikkelen station Zevenaar-Oost, dat een gelijksoortig OV-programma aanbiedt in de directe nabijheid van station Didam. De route langs Zevenaar-Oost is vooral gunstig voor inwoners van de nieuwbouwwijk Groot-Holthuizen en heeft minder betekenis voor de dorpen in Montferland. Fietsenstalling Deel van het stationsplein 7

10 bron: lijnnetkaart Syntusgebied, Syntus Sron: spoorkaart 2009, NS reizigers; Cor Hartog 8 Busnetwerk Er mist een goede oost-west verbinding tussen s-heerenberg en Didam. Een 8-persoons buurtbus tussen s-heerenberg en Didam rijdt twee keer per uur en is de enige oost-west vebinding in het gebied. Verder is s-heerenberg afhankelijk van een busverbinding naar het station van Doetinchem, om verder de regio in te reizen. Spoornetwerk De lijn Arnhem-Doetinchem valt binnen de concessie C2013 van de Stadsregio. De lijn Arnhem-Winterswijk is voor de concessiehouder Achterhoek Rivierenland (Provincie Gelderland). Hoe vaak gestopt gaat worden in Didam is nog onduidelijk. Binnen de C2013 wordt in eerste instantie uitgegaan van 2 ritten per uur tussen Arnhem en Doetinchem plus optioneel twee additionele ritten tussen Zevenaar (Oost) en Arnhem. Onderzocht moet worden of deze additionele ritten kunnen worden verlengd tot Didam.

11 Knooppunt Didam 2 structuurvisie Zevenaar bedrijventerrein wonen sport herstructurering structuurvisie Montferland recreatie nieuw bedrijven rondweg Didam Bron: structuurvisie Montferland en Structuurvisie Zevenaar Bron: gebiedsvisie A15-A12 gemeente Montferland, Zevenaar et al Montage Structuurvisies Montferland en Zevenaar Voor regionale bedrijvigheid wordt regionaal bedrijventerrein 7Poort ontwikkeld van 80 ha binnen de gebiedsontwikkeling Zevenaar-Oost. In Montferland ligt lokale bedrijvigheid geconcentreerd in Kollenburg en De Fluun. De uitbreiding van Kollenburg kan als uitplaatsinglocatie fungeren voor bedrijvigheid in de Fluun. Afslag A12 In de gebiedsvisie A15-A12 wordt voorgesteld om een nieuwe afrit van de A12 te realiseren. Dit maakt 7 Poort en Kollenburg aantrekkelijk voor nieuwe bedrijvigheid. De afslag heeft tevens grote betekenis voor de HOV door Zevenaar en Montferland en toevoer van reizigers via P+R. 9

12 Nieuwe kaart Didam e.o. S station bedrijventerrein toekomstig bedrijventerrein bestaand ringweg Zuid (structuurvisie Didam) nieuwe afslag A12 scholen Kerkwijk Zevenpoort De Fluun 2 structuurvisie Didam Kollenburg De Fluun 1 herstructurering / inbreiding woon- en werklocatie ontwikkeling stationslocatie versterken langzaam verkeerstructuur langs het spoor verbetering orientatie randweg Hengelder I en II kwaliteitsimpuls groenstructuur kwaliteitsimpuls toegankelijkheid park kwaliteitsimpuls (winkelgebied) centrum kwaliteitsimpuls aanloopgebied herstructurering met behoud van karakter Julianawijk 10 Bron: Structuurvisie Montferland, Structuurvisie en Beeldkwaliteitplan Didam, Uitwerkingsplan 7Poort

13 Knooppunt Didam Programma 3 v Herstructurering bedrijventerrein De toekomstige doortrekking van de A15, de verbreding van de A12 en de nieuwe afslag A12 hebben een stimulerende werking op de groei van bedrijvigheid tussen Zevenaar en Didam. De regionale bedrijventerreinen 7Poort (Hengelder II) en Hengelder vervullen reeds een regionale functie. Kollenburg en de uitbreiding daarvan is met name een terrein voor lokale bedrijvigheid. Gezien de lokale binding van Didamse bedrijven met Didam wordt verwacht dat bedrijven uit de Fluun 1, eerder naar Kollenburg verhuizen dan naar 7Poort. Woningen en scholen In de nieuwbouwwijk Kerkwijk worden nieuwe huur- en koopwoningen gebouwd, bedoeld voor starters en jonge gezinnen. De bouw van Kerkwijk zal in klaar zijn. In de wijk komen 3 scholen: een dependance van het Liemers College en de onderwijsinstelling Simbion, beide instellingen met een streekfunctie. Verder staat gepland een Brede School zuid. Op de locatie de Fluun-Noord kunnen ook woningen worden gebouwd, aansluitend op de wijk Kerkwijk. De wijk ligt direct ten noorden van het station. Ten zuiden van het station kan in een later stadium (2020) een dorpsafronding plaatsvinden met gemengd wonen en werken. Het station krijgt hiertoe een alzijdige oriëntatie, gericht op de aansluitende wijken. Kopje Aanlooproute afbeelding winkelstraat foto's Parkeren fiets en auto 11

14 Ruimtelijke visie In model A wordt alleen het noordelijk deel van het station ontwikkeld. Dit betekent dat alle stationsvoorzieningen, zoals P+R, HOV-halte, fietsenstallingen en de stationsentree aan de noordzijde liggen. De P+R is gepositioneerd binnen de hinderzone van het spoor. De HOV halte wordt gecombineerd met een plantsoen, tegen de spoorstraat aan. De stedenbouwkundige setting is dorps en kleinschalig, passend bij de bestaande bebouwing van Didam.

15 Knooppunt Didam Ruimtelijke visie model A 4 wonen centrum / winkels winkels secundair groen stedelijk groen laantje groen sportvelden water scholen S P P P P P P S stations gebied P parkeren fietsenstalling HOV lijn routing hoofdontsluiting ontsluiting spoor S station Ontsluiting model A Structurerende elementen model A Ontsluiting In model A blijft het station op het noorden gericht. Verkeer en de HOV lijn wordt in dit model via de Dijksestraat en de Bievankweg ontsloten. De interne ontsluiting van de wijk is gericht op de bestaande wegenstructuur. Knelpunt in dit model vormt de Dijksestraat. Het is een karakteristiek lintbebouwingstraatje waarbij verbreding eigenlijk niet wenselijk/mogelijk is. Structurerende elementen De Spoorstraat vormt in dit model, samen met het Startionplein, een openbaar gebied dat het station met het winkelgebied van Didam verbindt. Het stationsgebied wordt hiertoe heringericht. Binnen in de wijk is een hoogwaardige groengebied ingericht dat de wijk verbindt met het station voor fiesters en voetgangers. 13

16 Ruimtelijke visie In model B wordt eerst het noordelijk deel van het station, en daarna het zuidelijk deel ontwikkeld. In het noordelijk deel wordt een groene dorpse wijk voorgesteld met een groen singelprofiel, dat alle woningen in de wijk ontsluit. Het stationsplein komt centraal in de wijk te liggen, in het verlengde van de Kruisstraat, die een looproute gaat vormen met het centrum. Het station zelf ligt aan de zuidkant van het spoor en sluit aan op fietsenstallingen (scholieren), P+R en de HOV-halte. De nieuwe ontsluitingweg sluit aan op het station.

17 Knooppunt Didam Ruimtelijke visie model B 4 wonen centrum / winkels winkels secundair groen stedelijk groen laantje groen sportvelden water scholen S S P P P P stations gebied P parkeren fietsenstalling HOV lijn routing hoofdontsluiting ontsluiting spoor S station Ontsluiting model B Structurerende elementen model B Ontsluiting In model B krijgt het station een tweezijdige oriëntatie. Een nieuwe ontsluitingsas ten zuiden van het station zal met name de Dijksestraat ontzien van extra verkeerslast. De HOV-lijn krijgt meer ruimte en halteert ten zuiden van het station. P+R wordt met name aan de zuidkant van het station gerealiseerd. Een nieuwe verbindingsweg, vormgegeven als brede singel, met een centrale ligging in de wijk verzorgt de interne ontsluiting. Structurerende elementen De interne ontsluitingstypologie geeft aanleiding tot een unieke waterpartij in de Fluun-Noord. Dit is uniek voor Didam, maar past wel bij het stedelijke karakter van dit model. De nieuwe ontsluitingsas zal met een bomenrij benadrukt worden als belangrijke toegangsas voor het station. Door de nieuwe as richt de oriëntatie van het station zich op het zuiden. Dit betekent ook dat het parkeren voor fietsen en auto's voornamelijk aan de zuidzijde plaatsvindt. 15

18 16 Station Didam

19 Knooppunt Didam Ontwikkelingsstrategie 5 Partijen Om de gemeente Montferland goed aan te sluiten op het OV-netwerk van de Stadsregio zal samengewerkt moeten worden aan knooppunt Didam als hoogwaardig OV-knooppunt. De gemeente heeft hierin het initiatief en werkt samen met de Stadsregio. Ook de provincie Gelderland heeft, als consessieverlener van de dienstregeling Achterhoek-Rivierenland een rol. Verder kunnen zij een regierol vervullen in het herstructureren van de bedrijventerreinen met 'de Gelderse Aanpak'. Ook lokale partijen hebben een rol in deze gebiedsontwikkeling; Agruniek is een grootschalig bedrijf dat ontwikkeling van de wijk Fluun Noord belemmert. Verder is woningbouwcorporatie Laris een partij in het gebied. Zij hebben verschillende grondposities ingenomen binnen Fluun Noord. Voor het ontwikkelen van een spooronderdoorgang zijn Prorail en de NS partij. Samenwerkingsvorm De wijk Fluun Noord kan als publiek private samenwerking worden ontwikkeld. Hierbij is een samenwerking tussen de gemeente, de corporatie en een te benaderen gebiedsontwikkelaar noodzakelijk. Aan Agruniek zal een nieuwe locatie moeten worden aangeboden. Samen met de Stadsregio kunnen de maatregelen voor het verbeteren van het openbaar vervoer worden uitgevoerd met een bestuurlijke overeenkomst (BOV). Debby s dierenvoeders Agruniek 17

20 Dijksestraat 18 Instrumentarium Voor de Fluun Noord zijn de ambities al vastgesteld in de structuurvisie van de gemeente Montferland. Een nieuw bestemmingsplan voor de Fluun Noord op korte termijn is noodzakelijk om de gebiedsontwikkeling in gang te zetten. Voor het tweede model zijn een aantal inventariserende studies noodzakelijk, m.b.t. de verkeerscirculatie, milieu, bodem en markt. Een nieuwe structuurvisie voor de hele zuidrand van Didam is hierbij wenselijk. Financiering Woningbouw en de kantorenstrook vormen de financiële motor in deze gebiedsontwikkeling. Een groot financieel gat wordt echter nog gevormd door Agruniek, die wil verhuizen voor 20 miljoen. Een bestaande locatie is reeds gevonden in Doetinchem aan de Oude IJssel. Aanvullende financiering is noodzakelijk voor OVmaatregelen. Hierbij kan de Stadsregio uitkomst bieden door een aantal maatregelen te financieren uit reguliere middelen en aanvullende middelen bij het het Rijk te vragen in het kader van SRR II.

21 Knooppunt Didam 5 gemengd wonen, werken wonen HOV lijn herlocatie spoor S station S 6 S Fasering model A Fasering model B Fasering In fase 1 wordt eerst de wijk Kerkwijk afgerond. Vervolgens kan de Fluun Noord buiten de hindercirkel van Agruniek worden ontwikkeld (2). Fase 3 kan starten wanneer Agruniek is uitgeplaatst. Fase 4 betreft herstructurering tot woningbouw ten westen van de Bergredestraat. Afhankelijk van vrijkomen van percelen kunnen fase 5, 6 en 7 worden ontwikkeld. Hiertoe moet eerst een aansluiting op de Randweg Zuid worden gemaakt. Bij model B is eventueel een tijdelijke ontsluiting voor HOV en P+R noodzakelijk. Fase 8 tenslotte betreft wonigbouw tussen de Randweg Zuid en de Dijksestraat. 19

22 Colofon Gemeente Montferland Gerrit Lebbink Hans Derksen Stadsregio Arnhem Nijmegen Martijn Mentink Reindert Augustijn Het Noordzuiden Edwin van Uum Roel van Gerwen Winonah Rijs maart 2011