(Nieuwe) landgoederen in Nederland WINVORM lezing

Transcriptie

1 (Nieuwe) landgoederen in Nederland WINVORM lezing Marcel Strijland & Floris Bouwman

2 Inleidend Wie zijn wij? Marcel Strijland Waelenburgh bv Floris Bouwman B4o Landschapsarchitectuur + Stedenbouw + Recreatieontwikkeling

3 Inleidend Nieuwe Landgoederen Informatie Startpunt Zie op internet:

4 Problemen: Toename verstedelijking Behoud natuurkwaliteit Landbouw problematiek Maatregelen: Herschikking van beschikbare ruimte Versterken natuurkwaliteit dmv EHS Sanering / schaalvergroting landbouw

5 Ontstaan beleid Versterken natuurkwaliteit door middel van EHS Beleidvorming: Overheidstaak Uitvoering beleid: Kost overheid veel geld. Deel oplossing uitvoering: Uitvoering realisering nieuwe natuur EHS: Overlaten aan de private sector

6 Ontstaan beleid Overheid stelt kaders Agrarische bedrijfsverplaatsing/ beëindiging Omvorming landbouwgrond naar nieuwe natuur (o.a. Ontwikkeling nieuwe landgoederen)

7 Ontstaan beleid Beleidsontwikkeling in Nederland 1995 Landgoederen Inleidend Ontstaan Net beleid - Toekomstvisie Nieuwe Landgoederen Ruimtelijke onderbouwing Feiten Tot slot

8 Ontstaan beleid Beleidsontwikkeling in Nederland ste doelstelling In 1995 discussienota Visie Stadslandschappen Deze visie is destijds uitgebracht met de gedachte: Betere afstemming tussen verstedelijking en groen die bijdraagt aan een hoogwaardig woon-, werk- en leefklimaat. Landgoederen Inleidend Ontstaan Net beleid - Toekomstvisie Nieuwe Landgoederen Ruimtelijke onderbouwing Feiten Tot slot

9 Ontstaan beleid Nieuwe beleidsinzichten Nota Ruimte, Gestreefd wordt: Naar vitaal platteland. Doel: Het creëren van vernieuwd economisch draagvlak met behoud van de sociaal-culturele identiteit en om kwaliteitsborging en verbetering van de groene ruimte. Middel: O.a. nieuwe landgoederen zijn middel om het platteland vitaal te houden. Uitwerking: Nieuwbouw in het buitengebied als economische drager in combinatie met verbetering van de landschappelijke kwaliteit.

10 Ontstaan beleid Agenda voor een Vitaal Platteland Ontwikkelen met kwaliteit

11 Toekomstvisie Toekomstvisie Het realiseren van de Ecologische Hoofdstructuur in 2018 Laat particulieren mede investeren in deze doelstelling Landgoederen Inleidend Ontstaan Net beleid - Toekomstvisie Nieuwe Landgoederen Ruimtelijke onderbouwing Feiten Tot slot

12 Toekomstvisie Het realiseren van de Ecologische Hoofdstructuur (EHS) in 2018 Doel: Verbinden van de bestaande groene gebieden in Nederland bijvoorbeeld Utrechtse Heuvelrug met het Veluwe massief: Door middel van stapstenen nieuwe natuur Ecologische verbindingszones Landgoederen Inleidend Ontstaan Net beleid - Toekomstvisie Nieuwe Landgoederen Ruimtelijke onderbouwing Feiten Tot slot

13 Toekomstvisie Het realiseren van de Ecologische Hoofdstructuur

14 Toekomstvisie Nieuwe landgoederen als stapstenen binnen de EHS Ontwikkeling van nieuwe landgoederen als strategisch instrument, het nieuwe landgoed zorgt voor extra kwaliteit in het landelijk gebied. De realisatie van een nieuw landgoed is daarmee maatwerk, waarbij het rode aspect (bebouwing) dient om het groene doel te bereiken.

15 Nieuwe landgoederen Definitie nieuw landgoed Hoe ziet een nieuw landgoed eruit? Hoeveel landgoederen al gerealiseerd Hoeveel tijd neemt het proces in beslag?

16 Definitie nieuw landgoed Het nieuwe landgoed is een landschappelijke eenheid Van minimaal 5-10 hectare groot Bouwblok met tuin, natuur- en/of weidegrond, bos en houtopstanden, poelen en vijvers Bestaat uit bij het gebied passende natuurdoeltypen, bos en/of overige agrarische gronden Is voor 90% publiek toegankelijk Bevat een of meerdere (met onderlinge samenhang) landhuizen van allure Het nieuwe landgoed en landhuis zijn ontworpen als een architectonische eenheid

17 Nieuwe landgoederen Hoe ziet een nieuw landgoed eruit?

18 Nieuwe landgoederen

19 Nieuwe landgoederen

20 Nieuwe landgoederen

21 Nieuwe landgoederen A. Landgoederen (Rood voor Groen) B. Ruimte voor ruimte A. Landgoederen Landgoederen dragen bij aan de landschappelijke, ecologische en cultuurhistorische kwaliteit van Nederland. Groeiende belangstelling voor het wonen in het groen is dan ook een positieve ontwikkeling. Omdat het Rijk, de Provincie en Gemeenten nieuw bos, nieuwe natuurwaarden en meer landschappelijke kwaliteit willen realiseren, krijgen initiatieven voor de aanleg van nieuwe landgoederen volop steun. Particulieren kunnen nieuwe natuur ontwikkelen en duurzaam beheren en de landschappelijke kwaliteit krijgt een impuls.

22 Nieuwe landgoederen Hoe kijk de overheid naar nieuwe landgoederen? Het initiatief dient daadwerkelijk te leiden tot: Een verhoging van de ruimtelijke kwaliteit De hoeveelheid toe te voegen bebouwing in verhoudingstaat tot de hoeveelheid extra groen En omliggende (agrarische) bedrijven niet in hun bedrijfsvoering worden belemmerd Nieuwe landgoederen leveren een bijdrage aan: De (recreatieve) landschappelijk belevingswaarde Versterken de natuurlijke kwaliteiten En dragen bij aan het creëren van hoogwaardige woon- en werkmilieus

23 Nieuwe landgoederen Per Provincie afzonderlijk geregeld. 10 hectare. 5 hectare. 25 hectare. 5 hectare. 5 hectare. 10 hectare. 10 hectare. 5 hectare. 5 hectare. 5 hectare. 10 hectare. 10 hectare.

24 Nieuwe landgoederen Uitwerking / voorwaarden Privaatrechtelijke overeenkomst Deze wordt (met ketting- en boetebeding) afgesloten tussen de initiatiefnemer en de gemeente om de voorgestane kwaliteitsaspecten van het nieuwe landgoed zeker te stellen. In de overeenkomst dient te worden geregeld: Aanleg nieuw bos; Openstelling van het nieuwe landgoed (90% publiektoegankelijk); Duurzame instandhouding van het nieuwe landgoed. Natuurschoonwet

25 B. Ruimte voor Ruimte Regeling gericht op sloop van agrarische schuren in ruil voor vervangende woningbouw m2 slopen 1 woning van 600 m3 terugbouwen m2 slopen een tweede kleinere vervangende woning toegestaan m2 of meer wordt maatwerk De verdere uitwerking is per Provincie geregeld. De combinatie van Ruimte voor Ruimte en nieuw landgoed is mogelijk. Meer informatie op

26 Ruimtelijke onderbouwing Landschappelijke inpassing van nieuwe landgoederen Voorbeeldproject uitgevoerd door: Introductie ruimtelijke onderbouwing Locatie studie Omgevingsanalyse Cultuurhistorie Uitgangspunten Masterplan Beeld / kwaliteitsplan

27 Streekplan voorbeeld provincie Overijssel

28 Ruimtelijke onderbouwing Locatie studie & Omgevingsanalyse Cultuurhistorie

29 Ruimtelijke onderbouwing Uitgangspunten Verkavelingsstructuur Bomenstructuur nieuwe bosaanplant Behoud van open karakter landschap Inpassing nieuwe landhuizen Natuurontwikkeling Recreatieve routes Zichtlijnen

30 Ruimtelijke onderbouwing Masterplan B4o nieuw landgoed Gelderland

31 Ruimtelijke onderbouwing Beeld / kwaliteitsplan

32 Ruimtelijke onderbouwing Beeld / kwaliteitsplan

33 Hoeveel nieuwe landgoederen al gerealiseerd? Ca. 30 nieuwe landgoederen in 7 jaar zijn reeds ontwikkeld. Tientallen nieuwe initiatieven in onderzoek... Enkele reeds ontwikkelde nieuwe landgoederen Landgoed Hoenderdaell, Anna Pauwlona Landgoed Vredenrijk, Loenen a/d Vecht Landgoed Vechtwijde, Breukelen Landgoed De Ackskeen, Cromstrijen Landgoed Otelaar, Barneveld Landgoed Roodselaar, Lunteren Landgoed Kastanjehof, Lunteren Landgoed Het Eng, Beusichem Landgoed Het Elzend, Bergharen Landgoed Anckerwaerdt, Culemborg Landgoed Plantage Witharen, Witharen Landgoed Linde, Linde Landgoed Sol, Wapserveen Landgoed De Dotshoorn, Schoonloo Landgoed Jahomi, Gasselte Landgoed Pastoor, Norgervaart Landgoed Rossingh, Ter Apel Landgoed Schandelose Heide, Arcen en Velden Landgoed De Roode Vennen, Broekhuizen Landgoed IJzeren Kuilen, Meerssen Landgoed De Pluimpot, Sint Maartensdijk Landgoed Dorpszicht, Koudekerke

34 Hoeveel tijd neemt het proces in beslag? Voorbereiding - Ideevorming en/of, aankoop ca. 3 maanden - Overleg overheid ambtelijk en bestuurlijk 3 maanden - Planvorming ca. 3 maanden - Start art. 19 Procedure (beoordeling door Gemeente en Provincie) Verklaring van geen bezwaar na ca. 9 maanden ½ jaar Start uitvoering Slopen Bouwproces Aanleg natuur en landschap 3 maanden 12 maanden 6 maanden ¾ jaar Totale doorlooptijd ca. 2 ¾ jaar Procesbegeleiding door een adviseur van bovengenoemde trajecten neemt ca 300 a 400 uur in beslag.

35 Feiten Kosten Bestaand landgoed Fiscale stimulering particulier bezit - Natuurschoonwet 1928 (fiscale voordelen landgoedeigenaren) Ondersteunende subsidies SAN en SN

36 Feiten Wat kost een nieuw landgoed? Waarde agrarisch object (met ca 10 ha grond en m2 opstallen) Kosten planvorming, groeninrichting terrein en rente (twee jaar) Opbrengst 2 bouwkavels

37 Feiten Definitie bestaand landgoed Een bestaand landgoed wordt vaak als volgt gedefinieerd: Een functionele eenheid, bestaande uit bos of natuur al dan niet met agrarische gronden met een productiedoelstelling. Bos- en landbouw kunnen onderdeel uitmaken van de bedrijfsvoering. Het geheel omvat minimaal vijf hectaren grond en is overwegend openbaar toegankelijk. Op het landgoed staan één of meer wooncomplexen met tuin van allure en uitstraling. Als ruimtelijk kenmerk geldt dat er een raamwerk van wegen, waterlopen, lanen en singels is, waarbinnen de verschillende ruimtegebruikvormen zijn gerangschikt. Het geheel is een ecologische, economische en esthetische eenheid waarvan de invulling is geïnspireerd door het omringende landschap, de cultuurhistorie en de bodemgesteldheid.

38 Feiten Hoe ziet een bestaand landgoed eruit?

39 Feiten

40 Feiten Nieuwe economisch dragers op bestaande landgoederen: Op bestaande landgoederen is uit exploitatieoverwegingen soms behoefte aan nieuwe economische functies. Te denken valt aan: Kleinschalige logies Landgoedgolfbaan Horeca Landgoedwinkel Recreatiebestemming Conferentieoord Woonzorg Representatieve kantoorfuncties Koppeling groeiende markt paardensport of zelf een nieuw landgoed op bestaand landgoed als economisch drager Daarnaast is aandacht nodig vanuit de overheid voor de bestaande landgoederen een belangrijke bijdrage leveren aan de groene ruimte. Stimuleren door fiscale voordelen

41 Feiten Fiscale stimulering particulier bezit Natuurschoonwet 1928 (fiscale voordelen landgoedeigenaren) De definitie van een landgoed die hierbij in de wet gehanteerd wordt is: Een in Nederland gelegen, geheel of gedeeltelijk met bossen of andere houtopstanden bezette onroerende zaak - daaronder begrepen die waarop een buitenplaats of andere, bij het karakter van het landgoed passende, opstallen voorkomen - voor zover het blijven voortbestaan van die onroerende zaak in zijn karakteristieke verschijningsvorm voor het behoud van het natuurschoon wenselijk is'. De voordelen die een eigenaar kan genieten, hebben betrekking op onderdelen als: Vrijstelling 6 % Overdrachtsbelasting Vrijstelling successierechten / schenking Vermogensbelasting Onroerendzaakbelasting

42 Tegenprestatie NSW landgoed: Minimaal 25 jaar in stand houden Openstelling

43 Ondersteunende subsidies SAN en SN Programma Beheer Beheersubsidie Functieverandering CO2 certificaat

44 Tot slot Voorstel Pilotproject in België Vragen en opmerkingen

45 Voorstel Pilotproject in België Brugge

46 Voorstel Pilotproject in België Ecologische zone tot de kust Stedelijke uitloop met recreatieve functie Brugge

47 Tot slot Vragen en opmerkingen Marcel Strijland Waelenburgh bv Floris Bouwman B4o Langbroekerdijk A BJ Langbroek Nederland Tel: Zie op internet: Iepstraat LL Utrecht Nederland Tel: