Plan van Aanpak Stuurgroep Mobiliteit en Innovatie

Transcriptie

1 1 Plan van Aanpak Stuurgroep Mobiliteit en Innovatie Context Aanleiding De ambitie om de best presterende economie van Nederland te zijn stelt, behalve eisen aan de kwaliteit van de ruimtelijke omgeving, ook eisen aan de bereikbaarheid van Zuidoost-Brabant. Bereikbaarheid van de regio als geheel en van het stedelijk gebied in het bijzonder. De verwevenheid van de Nederlandse economie -en in het bijzonder van de Brainporteconomie- met de internationale economie, neemt alleen maar toe. Het is dus een essentiële randvoorwaarde ( basic ) dat burgers en bedrijven zich kunnen verplaatsen en goederen kunnen vervoeren. Deze bereikbaarheid wordt enerzijds bepaald door de aanwezigheid van de (harde) infrastructuur (wegen, fietspaden, water, spoor, luchthaven) en anderzijds door het (veilig) mobiliteitsgedrag en de mobiliteitsbehoefte van onze samenleving. Mobiliteit brengt ook negatieve effecten met zich mee zoals congestie, ongevallen, geluidsoverlast, verminderde luchtkwaliteit, gezondheid, CO2-uitstoot, energieverbruik, trillingen en ruimtebeslag. Dit vraagt om innovatieve, duurzame oplossingen en om een robuust mobiliteitsnetwerk met een sterke kwaliteit, zowel in het personen- als goederenvervoer. Vraag en aanbod naar vervoer worden op een innovatieve en duurzame manier op elkaar afgestemd. Keuzemogelijkheden voor mensen en bedrijven staan daarbij voorop. Het vervoer over weg, spoor, per fiets, regionaal openbaar vervoer, binnenvaart en luchtvaart wordt op de meest optimale manier met elkaar verknoopt. Daarbij rekening houdend met de specifieke vervoersbehoeften, ruimtelijke kenmerken en ontwikkelingen van onze regio. De kwaliteit van leven is immers een belangrijke factor in de internationale concurrentiestrijd tussen toptechnologische regio s. Een excellente bereikbaarheid moet daarom hand in hand gaan met een excellent leefklimaat. Trends en ontwikkelingen Er zijn diverse ontwikkelingen en trends die van invloed zijn op bereikbaarheid en de manier waarop we werken aan het verbeteren van de bereikbaarheid. De Brabantse bevolking stabiliseert in omvang en vergrijst. Ouderen blijven langer mobiel en blijven deelnemen aan het verkeer. In de regio is een patroon te zien van gebieden met groei en gebieden met krimp. Door de ontwikkelingen op het gebied van technologie en digitalisering zullen wonen, werken, recreëren en reizen ingrijpend veranderen en in elkaar overgaan. Economische concurrentie vindt plaats tussen stedelijke regio s. Het schaalniveau waarop ruimtelijke en economische zaken georganiseerd worden, is steeds meer de stedelijke regio. Macht en middelen van de overheid nemen af. De samenleving neemt het heft meer in eigen hand. De overheid regisseert, reageert op en participeert in en ondersteunt initiatieven van burgers en bedrijven. De mobiliteitsopgaven blijven groot, de investeringsruimte is echter zeer beperkt. Dit vraagt om slimme manieren en nieuwe samenwerkingsallianties om de mobiliteitsopgaven te kunnen aanpakken, gericht op de reiziger en vervoerder/verlader.

2 Doel De gewenste bereikbaarheid van de regio vraagt om een integrale aanpak. Het gaat hierbij om de integrale relatie tussen ruimtelijke ontwikkeling, economie en mobiliteit en dat binnen een context van een verbetering van de leefbaarheid (milieu, gezondheid, geluid) en duurzaamheid. Hiervoor ontwikkelen wij een regionaal gedragen lange termijn visie op mobiliteit en bereikbaarheid. Op basis van die visie wordt een strategische uitvoeringsagenda opgesteld en een Businesscase Slimme en Duurzame Mobiliteit. In de businesscase worden de publieke inspanningen beschreven en uitvoerbaar gemaakt. Deze producten worden ingezet in het gesprek met hogere overheden en bij het maken van investeringsafwegingen. De lange termijn visie en de twee uitvoeringsdocumenten maken we samen met kennisinstellingen, bedrijfsleven en bewoners- en belangenorganisaties. Deze werkwijze sluit aan bij de typische kenmerken van de Brainportregio: samenwerken in de triple helix en initiëren van innovatieve oplossingen en het starten, evalueren en opschalen van pilots. Het betrekken van gebruikers hoort hier nadrukkelijk bij. In de regio en erbuiten worden meer strategische documenten omtrent de bereikbaarheid van onze regio opgesteld. We stemmen goed af met deze initiatieven. 2 Doelstelling en opdracht De ambitie van de Stuurgroep Mobiliteit en Innovatie is: Optimale regionale en (inter)nationale bereikbaarheid van alle toplocaties in Metropoolregio Eindhoven in combinatie met ambities van leefbaarheid, (verkeers)veiligheid en (maatschappelijke) toegankelijkheid en participatie. De Metropoolregio Eindhoven is de Europese regio waar innovatieve mobiliteitsconcepten worden ontwikkeld, getest, geïmplementeerd en geëxporteerd. Daarbij horen de volgende mobiliteitsopgaven: Opgave/uitdaging Algemeen Wat is de mobiliteitsbehoefte per doelgroep/gebruiker/leefstijl? Hoe kan mobiliteitsgedrag beïnvloed worden? Integrale benadering van mobiliteit: doorstroming-veiligheidvoorspelbaarheid-duurzaamheid; Beschouw mobiliteit-economie-ruimte-duurzaamheid in samenhang. Technologie en innovatie De regio is dé Europese regio voor ontwikkeling en testen innovatieve mobiliteit; De regio is dé Europese regio waar innovatieve mobiliteit wordt

3 3 geïmplementeerd en geëxporteerd; Testen zelfrijdende auto in de regio; Intelligente voertuigen vragen om intelligente infrastructuur: heel de regio voorzien van coöperatieve infrastructuur; Behoefte aan Europese standaardisatie, ontwikkel die in deze regio. Afstemmen van het aanbod ITS op de vraag van gebruikers. Schaalniveau (inter)nationaal Versterken en benutten Coöperatieve ITS (intelligent transportsysteem) op corridors van Rotterdam via onze regio naar het oosten ; Versterken en benutten Corridor A2; Bereikbaarheid Brabantse steden; Betere en efficiënter goederenvervoer; Positioneren regio m.b.t. internationaal spoor en Eindhoven Airport; Positioneren regio i.r.t. Haven Rotterdam en Amsterdam. Samenwerking Havenbedrijven, relatie maakindustrie regio. Regionaal Ontwikkel multimodale knooppunten op strategische plekken in de regio; Ondersteun/ versterk de stationsomgeving als vervoersknoop met functionele programma s; Ontbrekende schakels in het regionale wegennet en fietsinfrastructuur realiseren; Fietsinfrastructuur versterken en verbeteren, met aandacht voor het parkeren van fietsen; Lokaal Toegankelijkheid ((vracht)auto-ov-fiets-lopen); Innovatie gebruiken voor verbetering doorstroming, verkeersveiligheid en leefbaarheid (luchtkwaliteit); Innovatief logistiek systeem van goederen; Leefbare en gezonde samenleving Partners (zie ook Bijlage met een groslijst van te betrekken partijen) Gebruiker Deur tot deur vervoer met drempelloos overstappen (fysiek-ruimtelijk, tijd, real time reizigersinformatie, reservering en betaling); Verbetering en toegankelijkheid real time data; Verbetering reizigersinformatie voor alle modaliteiten; Acceptatie incar-technologie; Acceptatie innovatieve mobiliteitsontwikkelingen. Overheid Lange termijn strategie; Consistentie van beleid; Partnerschap in de realisatie; Organiseren en faciliteren triple helix. Bedrijfsleven Ontwikkelen van slimme vervoersconcepten m.b.t. logistiek goederenvervoer, stadsdistributie; Ontwikkelen van innovatieve mobiliteitsconcepten.

4 Onderwijs/kennisinstellingen Ontwikkelen van slimme vervoersconcepten m.b.t. logistiek goederenvervoer, stadsdistributie; Ontwikkelen van innovatieve mobiliteitsconcepten. 4 Activiteiten en producten Om de bereikbaarheid van de regio, zowel in het stedelijk als landelijk gebied, op het gewenste kwaliteitsniveau te houden en te verbeteren is het noodzakelijk om een regionaal gedragen lange termijn visie en een strategie te definiëren. Hierin wordt uitgewerkt welke locaties met welke vervoerwijze bereikbaar moeten zijn. Input zijn de huidige economische toplocaties (voor zowel personen- als goederenvervoer) en de ruimtelijke ontwikkelingen die nog plaatsvinden. Daarnaast speelt het soort verplaatsing (woon-werk, zakelijk, sociaal-recreatief etc.) dan wel de levensstijl van de reiziger een rol in de bepaling van het bereikbaarheidsprofiel. Om de ambitie te behalen, is uit voorgaande mobiliteitsopgaven een aantal opgaven geformuleerd: Ontwikkel Metropoolregio Eindhoven als de ontwikkel-, test- en implementatieomgeving van slimme mobiliteit; Ontwikkel een gezamenlijke visie en strategie op het terrein van bereikbaarheid en vervoersmodaliteiten. Hierin spelen de kwaliteit van de netwerken als de ontwikkeling van strategische plekken een rol. Het gaat zowel om fysieke infrastructuur als om mobiliteitsmanagement; Versterk en benut de internationale corridor op het gebied van nieuwe bedrijvigheid en bereikbaarheid; Ontwikkel knooppunten op strategische plekken in de regio; Ontwikkel slimme mobiliteits- en vervoersconcepten voor personenvervoer en goederenvervoer voor (binnen)stedelijke bereikbaarheid en bereikbaarheid van kleine kernen. De Stuurgroep Mobiliteit en innovatie gaat hiervoor samen met de triple helix partners de volgende drie producten realiseren: Een lange termijn visie Mobiliteit. Deze kent een 4 jaarlijkse cyclus. De lange termijn visie wordt elke periode van 4 jaar vernieuwd (inclusies samenbrengen van (regionale) belanghebbende partijen om te werken aan de uitwerking van de gezamenlijke ambitie en opgaven); Een strategische uitvoeringsagenda. Deze kent een jaarlijkse cyclus. De cyclus eindigt in juli elk jaar met een agenda. Een businesscase slimme en duurzame mobiliteit. Hierin worden de publieke inspanningen beschreven en uitvoerbaar gemaakt.

5 5 Planning Product: Lange termijn visie 2040 Eindproduct: Langetermijnvisie Mobiliteit 2040 gereed in juni Tussenproducten: Discussie notitie Mobiliteit 2040 Workshop in Regionaal Platform Conceptvisie Mobiliteit 2040 Product: Uitvoeringsagenda Eindproduct: Strategische Uitvoeringsagenda passend binnen de lange termijn visie 2040 in concept gereed juli Tussenproducten: Concept uitvoeringsagenda (maart 2015) inclusief een presentatie van lopende acties en projecten (o.a. Beter Benutten 2.0), Product: Businesscase Slimme en duurzame mobiliteit Eindproduct: Businesscase (september 2015) Tussenproducten: Markt consultatie Notitie interventies en aanvullende maatregelen Uitgevoerde projecten / stimuleringstraject Showcase slimme en duurzame mobiliteit Vaststelling Alle drie de producten worden besproken in het Regionaal Platform als opdrachtgever van de Stuurgroep. Daarna worden de producten als majeur project voorgelegd aan de 21 gemeenteraden in de regio. Na goedkeuring door de gemeenteraden stelt het Regionaal Platform de stukken vast. Samenstelling en ondersteuning stuurgroep Mobiliteit en Innovatie Opdrachtgever: Regionaal Platform Metropoolregio Eindhoven Bestuurlijk trekker: Jos van Bree, wethouder van de gemeente Heeze-Leende. Leden: Roel Hoppezak (wethouder gemeente Gemert-Bakel), Peet van de Loo (wethouder gemeente Best), Jannie Visscher (wethouder gemeente Eindhoven) en Eric de Vries (wethouder gemeente Helmond)

6 6 Ambtelijke voorbereiding: Werkgroep met ambtelijke vertegenwoordiging namens de regio. Hans van Doormaal (gemeente Oirschot), Jan Willem Hommes (gemeente Eindhoven), Nelleke Knipscheer (gemeente Gemert-Bakel), Henk van Lieshout (gemeente Helmond), Tineke Posno (gemeente Helmond). Ambtelijke voorbereiders gemeenten: 50 uur per jaar per persoon Secretaris: Joan van Dijk / Bram Hendrix Ondersteuning communicatie: J.L. Withaar Inzet MRE: 1 fte Afstemming met regio: - Colleges: (tussen)producten worden gepresenteerd / besproken in het regionaal platform, - Gemeenteraden: tijdens raadsledenbijeenkomst van Metropoolregio Eindhoven (22 april 2015 en 14 oktober 2015) wordt aandacht besteedt aan de stuurgroep, tussentijds worden raadsleden geïnformeerd via nieuwsbrieven - Ambtelijk : via het TOVER-overleg (of een ander regionaal overleg) en stukken worden direct toegezonden. Werkwijze De stuurgroep Mobiliteit en Innovatie werkt in triple helix verband aan bovengenoemde opdracht, activiteiten en producten. De stuurgroep, of een afvaardiging daarvan, komt hiervoor regelmatig bij elkaar. De stuurgroep Mobiliteit en Innovatie heeft binnen de Metropoolregio Eindhoven duidelijke raakvlakken met de Werkplaats Strategie Ruimte en dit vraagt om goede onderlinge afstemming en samenwerking. Separaat aan de Stuurgroep zijn andere organisaties zoals Brainport Development en BrabantStad ook gestart met strategieën op het gebied van mobiliteit en bereikbaarheid. Het is belangrijk om de diverse activiteiten goed met elkaar te verknopen zodat een sterke regionale strategie ontstaat. De Stuurgroep ziet hierin een belangrijke rol voor zichzelf. Mensen en middelen De stuurgroep Mobiliteit en Innovatie wordt vanuit de Metropoolregio Eindhoven ondersteund. Het benodigd budget volgt uit de meerjarenagenda mobiliteit.