Opdracht Stuurgroep Bereikbaarheidsprofiel en Innovatie

Transcriptie

1 Opdracht Stuurgroep Bereikbaarheidsprofiel en Innovatie Doel Een optimale internationale, nationale en regionale bereikbaarheid van de regio. Dé kennis- en innovatieregio waar nieuwe mobiliteitsconcepten worden ontwikkeld, getest, geïmplementeerd en geëxporteerd. Opdracht Ontwikkel Metropoolregio Eindhoven als dé ontwikkel-, test- en implementatieomgeving van slimme mobiliteit. Ontwikkel een gezamenlijke visie en strategie op het terrein van bereikbaarheid en vervoersmodaliteiten. Versterk en benut de corridor Rotterdam en Amsterdam Europa op het gebied van nieuwe bedrijvigheid en internationale bereikbaarheid. Ontwikkel multimodale knooppunten op strategische plekken in de regio. Ontwikkel slimme mobiliteits- en vervoersconcepten voor personenvervoer en goederenvervoer voor (binnen)stedelijke bereikbaarheid. Activiteiten Samenbrengen van (regionale) belanghebbende partijen om te werken aan de uitwerking van de gezamenlijke ambitie en opgaven. Tot stand brengen van een gezamenlijke meerjarenagenda (gereed op 1 januari 2015). Tot stand brengen van een gezamenlijk realisatieprogramma en het organiseren van gezamenlijke inzet daarop.

2 Vergrijzing Huishoudensontwikkeling Bevolkingsgroei Krimp Nieuwbouw Senioren geschikte woningen Wonen en zorg Extramuralisering Domotica Woonbegeleiding Woningbouwprogramma Locatiekeuze Afstemming woningbouwprojecten Doorstroming Provinciale prognose Resultaten Onderzoek wonen en zorg

3 Toelichting opdracht Stuurgroep Bereikbaarheidsprofiel en Innovatie 1. Context Aanleiding De ambitie om de best presterende economie van Nederland te zijn stelt, behalve eisen aan de kwaliteit van de ruimtelijke omgeving, ook eisen aan de bereikbaarheid van Zuidoost-Brabant. Bereikbaarheid van de regio als geheel en van het stedelijk gebied en de stad in het bijzonder. De verwevenheid van de Nederlandse economie -en in het bijzonder van de Brainporteconomie- met de internationale economie, neemt alleen maar toe. Het is dus een essentiële randvoorwaarde ( basic ) dat burgers en bedrijven zich kunnen verplaatsen en goederen kunnen vervoeren. Deze bereikbaarheid wordt enerzijds bepaald door de aanwezigheid van de (harde) infrastructuur (wegen, fietspaden, water, spoor, luchthaven) en anderzijds door het (veilig) mobiliteitsgedrag en de mobiliteitsbehoefte van onze samenleving. Mobiliteit brengt ook hinder met zich mee zoals congestie, ongevallen, geluid, luchtkwaliteit, trillingen en ruimtebeslag. Dit vraagt om innovatieve oplossingen en om een robuust mobiliteitsnetwerk met een sterke kwaliteit, zowel in het personen- als goederenvervoer, waarbij weg, spoor, fiets, regionaal openbaar vervoer, binnenvaart en luchtvaart op de meest optimale manier met elkaar worden afgestemd. En waarbij rekening wordt gehouden met de specifieke ruimtelijke kenmerken en ontwikkelingen van onze regio. De gewenste bereikbaarheid van de regio vraagt dus om een integrale aanpak. Het gaat hierbij om de integrale relatie tussen ruimtelijke ontwikkeling, economie en mobiliteit. Hiervoor is het noodzakelijk om een regionaal gedragen visie op bereikbaarheid, een bereikbaarheidsprofiel 2030, te ontwikkelen. Trends en ontwikkelingen Demografie, trek naar de stad Brabantse bevolking stabiliseert en vergrijst; meer ouderen die langer mobiel blijven en deelnemen aan het verkeer; verplaatsingen van woning naar werk vervangen door onregelmatige vrijetijdsverplaatsingen; Groei in de steden, krimp buiten de steden; Individualisering en meer gedifferentieerde samenstelling bevolking; Steden bieden allerlei agglomeratievoordelen, maar zijn ook kwetsbaar; Economische concurrentie vindt plaats tussen stedelijke regio s; Ruimtelijke kwaliteit van steden is bepalende vestigingsfactor. Technologie en digitalisering Wonen, werken, recreëren en reizen zullen ingrijpend veranderen en in elkaar overgaan; Generatie Y (geboren na 1980) is altijd online, communiceert snel en reist flexibel;

4 Van (auto)bezit naar (auto)gebruik; Distributie van goederen verandert a.g.v. internetbestellingen, 3d-printer e.d.; Meer elektrische fietsen (nieuwe type fietsen); Opkomst van slimme transportsystemen en nieuwe voertuigtechnieken; Van gebruik smartphone/apps in auto/fiets naar continu connected zijn; Versmelting van fysieke en virtuele mobiliteit. Zelforganisatie Macht en middelen van de overheid nemen af. De samenleving neemt het heft in eigen hand; Nieuwe technologieën maken het mogelijk voor burgers om zichzelf te organiseren en zelf te produceren; Overheid reageert op en participeert in initiatieven van burgers en bedrijven; Social innovation, sharification, crowd funding & open source. Financiële middelen en kanteling in aanpak De bereikbaarheidsopgaven blijven groot, de investeringsruimte is echter zeer beperkt; Dit vraagt om slimme manieren om de bereikbaarheidsopgaven te kunnen aanpakken, gericht op de reiziger en vervoerder/verlader; Bereikbaarheidsproblemen kunnen op vijf manieren worden opgelost: innoveren, informeren, investeren, in stand houden en inrichten (brief 23 april 2013 I&M). 2. Doelstelling en opdracht Ambitie Optimale regionale en (inter)nationale bereikbaarheid van alle toplocaties in Brainport regio Eindhoven, binnen randvoorwaarden van leefbaarheid, (verkeers)veiligheid en (maatschappelijke) toegankelijkheid. De Metropoolregio Eindhoven is dé Europese regio waar innovatieve mobiliteitsconcepten worden ontwikkeld, getest, geïmplementeerd en geëxporteerd. Mobiliteitsopgaven Metropoolregio Eindhoven Opgave/uitdaging Algemeen Wat is de mobiliteitsbehoefte per doelgroep/gebruiker/leefstijl? Hoe kan mobiliteitsgedrag beïnvloed worden? Integrale benadering van mobiliteit: doorstroming-veiligheidvoorspelbaarheid-duurzaamheid; Beschouw mobiliteit-economie-ruimte in samenhang. Technologie en innovatie De regio is dé Europese regio voor ontwikkeling en testen innovatieve mobiliteit; De regio is dé Europese regio waar innovatieve mobiliteit wordt

5 geïmplementeerd en geëxporteerd; Testen zelfrijdende auto in de regio; Intelligente voertuigen vraagt om intelligente infrastructuur: heel de regio voorzien van coöperatieve infrastructuur; Behoefte aan Europese standaardisatie, ontwikkel die in deze regio. Schaalniveau (inter)nationaal Versterken en benutten Coöperatieve ITS (intelligent transportsysteem) op corridor Rotterdam/ A58-A67/ Duitsland/ Wenen; Versterken en benutten Corridor A2; Clusterontwikkeling/ relatie met maakindustrie in de regio; aansluiting weg, water, spoor en lucht; Betere/efficiënter (organiseren) innovatief logistiek goederenvervoer; Positioneren regio m.b.t. internationaal spoor en Eindhoven Airport; Positioneren regio i.r.t. Haven Rotterdam en Amsterdam. Samenwerking Havenbedrijven, relatie maakindustrie regio. Regionaal Welke verkeersmodaliteiten passen in regio met een stedelijk gebied en welke in een landelijk gebied? Ontwikkel multimodale knooppunten op strategische plekken in de regio; Ondersteun/ versterk de stationsomgeving met functionele programma s; Fietsinfrastructuur versterken en verbeteren, met aandacht voor fietsparkeren; Mobiliteit samenbrengen met wonen-werken-recreëren-natuur (Health city) Lokaal Toegankelijkheid stad (auto-ov-fiets); Innovatief logistiek systeem van goederen in en uit de stad; Health city. Partners Gebruiker Deur tot deur vervoer; Verbetering real time data; Verbetering reizigersinformatie voor alle modaliteiten; Acceptatie incar-technologie; Acceptatie innovatieve mobiliteitsontwikkelingen. Overheid Lange termijn strategie; Consistentie van beleid; Partnerschap in de realisatie; Organiseren en faciliteren quadro helix. Bedrijfsleven Ontwikkelen van slimme vervoersconcepten m.b.t. logistiek goederenvervoer, stadsdistributie; Ontwikkelingen van innovatieve mobiliteitsconcepten. Onderwijs/kennisinstellingen Ontwikkelen van slimme vervoersconcepten m.b.t. logistiek goederenvervoer, stadsdistributie; Ontwikkelingen van innovatieve mobiliteitsconcepten.

6 Kernopgave Om de bereikbaarheid van de regio, zowel in het stedelijk als landelijk gebied, op het gewenste kwaliteitsniveau te houden en te verbeteren is het noodzakelijk om een regionaal gedragen bereikbaarheidsprofiel te definiëren. In het bereikbaarheidsprofiel wordt uitgewerkt welke locaties met welke vervoerwijze bereikbaar moeten zijn. Input voor de strategische bepaling zijn de huidige economische toplocaties (voor zowel personen- als goederenvervoer) en de ruimtelijke ontwikkelingen die nog plaatsvinden. Daarnaast speelt het soort verplaatsing (woon-werk, zakelijk, sociaal-recreatief etc.) dan wel de levensstijl van de reiziger een rol in de bepaling van het bereikbaarheidsprofiel. Om de ambitie te behalen is uit voorgaande mobiliteitsopgaven een vijftal kernopgaven geformuleerd: Ontwikkel Metropoolregio Eindhoven als dé ontwikkel-, test- en implementatieomgeving van slimme mobiliteit; Ontwikkel een gezamenlijke visie en strategie op het terrein van bereikbaarheid en vervoersmodaliteiten. Het gaat hierbij zowel om fysieke infrastructuur als om mobiliteitsmanagement. In deze strategische bepaling gaat speciale aandacht uit naar de huidige economische toplocaties en de strategische gebiedsontwikkelingen; Versterk en benut de corridor Rotterdam en Amsterdam Europa op het gebied van nieuwe bedrijvigheid en internationale bereikbaarheid; Ontwikkel multimodale knooppunten op strategische plekken in de regio; Ontwikkel slimme mobiliteits- en vervoersconcepten voor personenvervoer en goederenvervoer voor (binnen)stedelijke bereikbaarheid. Opgave werkplaats Samenbrengen van (regionale) belanghebbende partijen om te werken aan de uitwerking van de gezamenlijke ambitie en opgaven. Tot stand brengen van een gezamenlijke meerjarenagenda (gereed op 1 januari 2015). Tot stand brengen van een gezamenlijk realisatieprogramma en het organiseren van gezamenlijke inzet daarop. 3. Samenstelling stuurgroep en werkwijze Bestuurlijk trekker van de Werkplaats Bereikbaarheidsprofiel en Innovatie is de heer Jos van Bree, wethouder mobiliteit gemeente Heeze-Leende. Samen met alle triple helix partijen zal worden bepaald welk bereikbaarheidsprofiel de regio voor 2030 ambieert. Hiertoe is een eerste brainstormsessie georganiseerd waarbij de volgende personen op persoonlijke titel waren uitgenodigd: Joost Helms, wethouder mobiliteit gemeente Eindhoven; Frans Stienen, wethouder mobiliteit gemeente Helmond; Nicole Raemakers, wethouder mobiliteit gemeente Veldhoven, kwartiermaker werkplaats ruimte; Erik van Merrienboer, directielid provincie Noord-Brabant; Caspar de Jonge, ministerie van Infrastructuur en Milieu; Frans op de Beek; Rijkswaterstaat

7 Ferry van den Broek; gemeenteraad Eindhoven, VVD; Joep Brouwers, Brainport Development; Jan van Mourik, BZW; Kamil Gorak, EVO; Wil Botman, ANWB; Maurice Gereats, NXP; Willem Hartman, Vialis; Remco Overwater, Dinalog; Wim Vossebelt, V-tron Carlo van de Weijer (Tu/Eindhoven); Hugo Priemus, Tu/Delft; Bastiaan Krosse, TNO; Marie-Pauline van Voorst tot Voorst, Stichting toekomstbeeld der techniek; Gert Blom, innovatiemanager BBZOB. Afhankelijk van de mobiliteitsopgave die ter hand wordt genomen, worden voornoemde personen betrokken bij deze opgaven, mogelijkerwijs aangevuld met andere partners uit de triple helix. In een later stadium zal worden bepaald of en in welke bezetting de Stuurgroep Bereikbaarheidsprofiel en Innovatie gaat functioneren. Separaat is Brainport Development is gestart met een nieuwe Strategie Brainport, met onder andere het thema Smart, green en integrated transport. Er zal in ieder geval op dit thema samenwerking en afstemming worden gezocht. 4. Mensen en middelen De werkplaats Bereikbaarheidsprofielen en innovatie wordt ondersteund door een procesmanager en projectleider uit de Metropoolregio. Voor 2014 is een werkbudget voorzien van ,-. Dit bedrag is opgebouwd uit 7.500,- t.b.v. bijeenkomsten, facilitaire ondersteuning e.d. en ,- t.b.v. het uitwerken van voorstellen voor de op te stellen agenda. Het benodigd budget voor de hierop volgende jaren volgt uit de meerjarenagenda. 5. Planning Op 1 januari 2015 ligt er een gezamenlijk gedragen meerjarenagenda Bereikbaarheidsprofiel en innovatie Daar waar mogelijk is dit programma belegd in allianties.