Intentieverklaring Samenwerking Afvalwaterketen Rijnland en gemeenten cluster Leidse Regio

Transcriptie

1 Gemeente Leiderdorp ËC Leiden ^ Orniftnfe gsmftente VOCEÏSCKOÏEN d.li'h IJ. ^ Rijnland Intentieverklaring Samenwerking Afvalwaterketen Rijnland en gemeenten cluster Leidse Regio Inleiding De gemeenten en het Hoogheemraadschap van Rijnland zorgen gezamenlijk voor de verwerking van het afvalwater. Zij doen dat door het afvalwater in te zamelen, te transporteren en te zuiveren. Dit wordt de afvalwaterketen genoemd. Ook het transport van regenwater is deel van de afvalwaterketen. Beide organisaties hebben daarin hun eigen wettelijke verantwoordelijkheid en zorgplicht, voortkomend uit de Waterwet en de Wet Milieubeheer. De gemeenten zijn verantwoordelijk voor het inzamelen van afvalwater binnen de gemeentegrenzen en het transport daarvan naar het overnamepunt. Het Hoogheemraadschap van Rijnland is verantwoordelijk voor het verdere transport van het afvalwater vanaf het overnamepunt en het zuiveren van het afvalwater alvorens het wordt geloosd op het oppervlaktewater. Er is sprake van één afvalwaterketen met twee actieve beheerders. De processen binnen de afvalwaterketen zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden en beïnvloeden elkaar onderling. Inzameling, transport en zuivering van afvalwater (en regenwater) worden bij voorkeur vanuit duurzaamheid en efficiency niet los van elkaar (sectoraal) bekeken, maar in hun samenhang (integraal). Dit vergroot de doelmatigheid in de afvalwaterketen en vergroot het maatschappelijk rendement. Aanleiding Het Bestuursakkoord Water is 23 mei 2011 ondertekend door bestuurlijke vertegenwoordigers van het rijk, provincies, gemeenten, waterschappen en drinkwaterbedrijven. Een afspraak is om een besparing te realiseren oplopend tot 380 miljoen euro per jaar in 2020 binnen de afvalwaterketen. Het gaat hier om het verminderen van de meerkosten bij autonome ontwikkeling. Binnen het beheergebied van het Hoogheemraadschap van Rijnland nemen het Hoogheemraadschap en de gemeenten een besparingsdoelstelling van een indicatief bedrag van 24 miljoen voor hun rekening. Op basis van inwoneraantallen en de besparingspercentages zoals in het bestuursakkoord gehanteerd betekent dit een besparingpotentieel voor gemeenten van 8 miljoen op het rioolbeheer, voor Rijnland 8 miljoen op de zuivering van het afvalwater, en door onderlinge afstemming en samenwerking wordt nog eens 8 miljoen bespaard. In het Bestuursakkoord Water zijn de volgende landelijke mijlpalen vastgesteld: i

2 31 december 2010: Clusters (of werkeenheden) zijn bepaald: dit is een logische groep van afvalwaterzuiveringsinstallatie(s) met de daarop aangesloten gemeentelijke riolering Bestuurlijke duo's (gemeenten/waterschap) zijn geformeerd om het regionale uitwerkingsproces te starten en te leiden 31 december 2011: Tussen gemeenten en waterschap zijn per cluster bindende afspraken gemaakt over de juridische vormgeving van samenwerking in de afvalwaterketen tussen de gemeenten onderling en met de waterschappen 31 december 2012: In meer dan 75% van de clusters wordt effectief en doelmatig samengewerkt Bovenstaande mijlpalen komen overeen met de afspraken die de VNG en Unie van Waterschappen in 2010 hebben gemaakt. Met de vaststelling van het Bestuursakkoord zijn deze afspraken bekrachtigd en niet langer vrijblijvend. Wetgeving vanuit het rijk komt uiterlijk in 2013 in procedure als blijkt dat de uitvoering onvoldoende voortgang en resultaat heeft. Deze intentieverklaring geeft invulling aan de landelijke mijlpaal van 31 december 2011 en aan het intensiveren van de samenwerking in het cluster Leidse Regio, zoals voorgestaan in de landelijke afspraken. In het cluster Leidse Regio zijn de volgende partijen rechtsgeldig vertegenwoordigd: de gemeenten Leiderdorp, Leiden, Zoeterwoude, Oegstgeest en Voorschoten, en het Hoogheemraadschap van Rijnland. Ondergetekenden 1. De gemeente Leiderdorp, te dezen rechtsgeldig vertegenwoordigd door dhr. L Maat; 2. De gemeente Leiden, te dezen rechtsgeldig vertegenwoordigd door dhr. F.J. de Wit; 3. De gemeente Zoeterwoude, te dezen rechtsgeldig vertegenwoordigd door dhr. C den Ouden; 4. De gemeente Oegstgeest, te dezen rechtsgeldig vertegenwoordigd door dhr. E. Mackay; 5. De gemeente Voorschoten, te dezen rechtsgeldig vertegenwoordigd door Mw. I. Adema-Nieuwenhuizen; 6. Het Hoogheemraadschap van Rijnland, te dezen rechtsgeldig vertegenwoordigd door dhr. J.G.M. Schouffoer; Hierna te noemen partijen. In aanmerking nemende dat: Het Hoogheemraadschap van Rijnland op grond van de Waterwet zorg draagt voor het zuiveren van afvalwater (Wtw art. 3.4); de gemeenten op grond van de waterwet zorg dragen voor de doelmatige inzameling en transport van afvalwater dat vrijkomt van binnen haar grondgebied gelegen percelen (Wm art en Wtw art. 3.5 en art. 3.8); de riolering, het transportsysteem en de afvalwaterzuivering deel uitmaken van één systeem, de afvalwaterketen; partijen op grond van hun publieke taak de verantwoordelijkheid hebben om de afvalwaterketen in te richten en te streven naar een goede dienstverlening tegen de laagst maatschappelijke kosten (Wtw art. 3.8); het Bestuursakkoord Water 2010 samenwerking in de (afval)waterketen vraagt en de landelijke afspraken van de UvW en de VNG uit 2010 partijen uitnodigen om de 2

3 samenwerking vorm te geven teneinde te komen tot het borgen van de kwaliteit, het verminderen van de kwetsbaarheid en het verlagen van de maatschappelijke kosten; de samenwerking tussen de deelnemende partijen in een open en vertrouwelijke sfeer plaatsvindt. Verklaren deelnemende partijen als volgt: Artikel 1, doel De intentieverklaring heeft tot doel om toe te werken naar een optimale gezamenlijke aanpak in de afvalwaterketen tussen gemeenten en het Hoogheemraadschap op het gebied van beheer en onderhoud en investeringen. Hierbij zijn het borgen van de kwaliteit, het verminderen van de kwetsbaarheid en het verlagen van de maatschappelijke kosten de leidende uitgangspunten. Tevens is het doel de samenwerking in de waterketen bestuurlijk te borgen, verder te intensiveren, te verbreden en te structureren. Artikel 2. voornemens van partijen Partijen spreken af zich in te spannen om tot verdere samenwerking te komen in de afvalwaterketen conform de richtlijnen in het landelijke Bestuursakkoord Water. De voortgang van de samenwerking zal minimaal jaarlijks op bestuurlijk niveau worden gemonitord en zo nodig worden bijgestuurd. Op het moment van ondertekening van deze verklaring zijn de partijen reeds in overleg getreden over de samenwerking in de afvalwaterketen. Partijen houden bereikte besparingen en kwalitatieve voordelen gezamenlijk bij. Artikel 3. duur en voortzetting 1. Deze intentieverklaring treedt in werking op de datum dat deze overeenkomst door alle deelnemende partijen is ondertekend. 2. De intentieverklaring wordt aangegaan voor een periode van vijf jaar. Partijen verplichten zich evenwel tenminste 6 maanden voor het verstrijken van deze periode in onderling overleg vast te stellen of voortzetting van de overeenkomst is gewenst en zo ja, voor welke duur en onder welke voorwaarden dit geschiedt. Artikel 4, periodiek overleg De deelnemers zullen (zowel ambtelijk als bestuurlijk) periodiek overleg voeren omtrent de voortgang van de activiteiten die worden verricht in het kader van de verwezenlijking van de in artikel 1 omschreven doelstelling. Hiertoe behoort ook reguliere evaluatie van de voortgang, waarbij voortgangsrapportage wordt opgesteld. in 2014 een Artikel 5. opzet overlegstructuur Het bestuurlijk overleg waar de deelnemende gemeenten en het Hoogheemraadschap bestuurlijk vertegenwoordigd zijn, inclusief ambtelijke ondersteuning; een bestuurlijk duo bestaande uit een wethouder van één der deelnemende gemeenten en een dagelijks bestuurslid van het Hoogheemraadschap; het clusteroverleg op zuiveringskringniveau bestaande uit de ambtelijke vertegenwoordigers van de gemeenten en een procesleider en een rioleringsmedewerker van het Hoogheemraadschap; het coördinatieteam bestaande uit de gemeentelijke clustertrekkers, clustervertegenwoordigers en de programmamanager van het Hoogheemraadschap (voor de clusterindeling zie bijlage 3); 3

4 indien gewenst managementoverleg op clusterniveau bestaande uit managers van de deelnemende gemeenten en een manager van het Hoogheemraadschap, Artikel 6, intenties Er wordt op een pragmatische en constructieve wijze samengewerkt op basis van wederzijds vertrouwen in eikaars expertise en intenties. Bij actualisatie van beleid wordt de samenwerking in de waterketen verankerd en waar mogelijk en gewenst de harmonisatie van beleid nagestreefd. Artikel 7, communicatie Er wordt zorg gedragen voor het informeren van de eigen organisatie ten behoeve van draagvlak. De wenselijkheid en vorm van gezamenlijke communicatie rond de ontwikkeling van de samenwerking wordt onderzocht en uitgewerkt. Artikel 8, evaluatie Tweejaarlijks worden het proces en de resultaten geëvalueerd en vervolgstappen in de ontwikkeling van de structurele samenwerking worden vastgesteld. Artikel 9, inhoudelijk De onderwerpen waarop wordt samengewerkt worden inhoudelijk nader uitgewerkt in modules. De status van een module is afhankelijk van het onderwerp en de fase waarin de uitwerking van het onderwerp zich bevindt. Wanneer nieuwe samenwerkingsonderwerpen worden opgepakt, wordt een nieuwe module aangemaakt. Wanneer over onderwerpen in de modules nieuwe afspraken worden gemaakt, worden de betreffende modules aangepast. Een module kan leiden tot concrete operationele afspraken over beleid en/of uitvoering of kan een intentie weergeven om een bepaald onderwerp nader uit te werken. Afhankelijk van de afspraken kan het resultaat van een module onderdelen bevatten, zoals een overeenkomst met financiële afspraken of een verdere beleidsmatige toelichting. Deelnemende partijen kunnen per module besluiten al dan niet deel te nemen aan de verdere uitwerking daarvan. Ook kunnen zij desgewenst voor de uitwerking van bepaalde onderwerpen aansluiting zoeken bij andere clusters, of kunnen partijen uit andere clusters participeren in de modules van het cluster Leidse Regio. In lijn met het doel van deze intentieverklaring is het uitgangspunt hierbij steeds dat daar waar voordeel kan worden behaald door samenwerking, partijen ook actief participeren om dit te realiseren. In het cluster Leidse Regio hebben de deelnemende gemeenten en het Hoogheemraadschap van Rijnland een aantal modules in kaart gebracht, waarop samenwerking als meest kansrijk wordt geacht. Voor de Leidse Regio gaat dit om de volgende modules, ten tijde van de ondertekening van deze intentieverklaring: A. Meten B. Kennis delen C. Planvorming D. Investeringen (OAS) E. Inkoop en aanbestedingen (Servicepunt 71) Deze onderwerpen zijn nader toegelicht in bijlage 4. 4

5 Aldus overeengekomen en in zesvoud opgemaakt en ondertekend te Alphen aan den Rijn, op 26 juni Ondergetekenden, Gemeente Leiderdorp L. (Leo) Maat Wethouder Gemeente Leiden F. J. (Frank) de Wit Wethouder Gemeente Zoeterwoude C. (Kees) den Ouden Wethouder Gemeente Oegstgeest E. (Eric) Mackay Wethouder Gemeente Voorschoten I. (Inge) Adema-Nieuwenhuizen Wethouder Hoogheemraadschap van Rijnland 3.G.M. (Hans) Sehouffoer Hoogheemraad 5

6 Bijlage 1: Begrippenlijst In deze intentieverklaring wordt onder de volgende begrippen verstaan: Afvalwater, alle water waarvan de houder zich - met het oog op de verwijdering daarvan - ontdoet, voornemens is zich te ontdoen of zich moet ontdoen; Hemelwater: massa waterdeeltjes, zowel vloeibaar als vast, die vanuit de atmosfeer het aardoppervlak bereikt. Afvalwaterketen: van afvalwater. de waterketen ten behoeve van de inzameling, transport en zuivering Kwaliteitsborging het voldoen aan de regelgeving en het beleid voor lozingen in oppervlaktewater vanuit de riolering en de rioolwaterzuiveringinrichting (rwzi), met het oog op de waterkwaliteitsdoelstellingen; scheiden van schoonwater en afvalwater, onder meer door afkoppelen van hemelwater en ander rioolvreemd water; doelmatig en effectief beheer en onderhoud van de gehele afvalwaterketen. Kwetsbaarheid Het voorkomen dat gemeenten of Rijnlandse taken niet conform wetgeving worden uitgevoerd wegens capaciteitsgebrek. Maatschappelijke kosten Het geld dat inwoners en bedrijven via diverse heffingen (rioolheffing, zuiveringsheffing) voor de afvalwaterketen moeten betalen. 6

7 Bijlage 2: Contactpersonenlijst In deze bijlage worden de ambtelijke contactpersonen (en eventueel zijn/haar vervanger) van de gemeenten en het Hoogheemraadschap vastgelegd. Partijen Contactpersonen Telefoon Gemeente Leiderdorp Gerbrand Kuipers Gemeente Leiden Jaap Coorens Marcel Belt rn.beltfijlelden.nl Gemeente Zoeterwoude Paula Pennlnkhoff p.penninkh off filzoeterwoude.nl Gemeente Oepstqeest Cor Brunt brunt0ioeostqeest.nl Gemeente Voorschoten Renè Valentijn Hoogheemraadschap van Rijnland Kris Spierinqs Mlke Dijkstra

8 Bijlage 3: Clusterindeling Voor de ontwikkeling van de samenwerking in de afvalwaterketen in het beheergebied van het Hoogheemraadschap van Rijnland worden 5 clusters gehanteerd. Partners in het cluster Leidse Regio zijn naast het Hoogheemraadschap van Rijnland de gemeenten Leiden, Leiderdorp, Oegstgeest Voorschoten en Zoeterwoude. De gemeenten Leidschendam-Voorburg en Zoetermeer zijn agendalid van het cluster Leidse Regio. nirvsmng derden RAZJ sfregemnaj Derden lïirfluenq irfiuheelderg Ma. *2 W 1 I.' cot- Rijnland Overzicht zuivenngsclusters Ciustórinrjelira fiemansjtte sariieraeriting 8

9 Bijlage 4: Modules Meten Activiteitennaam Specifiek Meetbaar Acceptabel Realistisch Tijdgebonden formulering Meten We willen gezamenlijk een meetplan opstellen voor de riooloverstorten Dit meetplan heeft betrekking op alle riooloverstorten van de gemeenten binnen het gebied van het cluster (binnen de zuiveringskringen Leiden Zuidwest en Leiden Noord) Dit doen we met alle deelnemende gemeenten en het Hoogheemraadschap van Rijnland We hebben hier geld en tijd voor nodig: naar schatting euro voor de inhuur van een adviesbureau en elke deelnemer (gemeenten en Hoogheemraadschap) nog eens 20 uur Dit meetplan stellen we voor december 2012 op We willen voor december 2012 met alle deelnemende partijen in het cluster (gemeenten en Hoogheemraadschap) een meetplan hebben opgesteld voor de riooloverstorten, onder voorbehoud dat de euro voor de inhuur van een adviesbureau en 20 uur per deelnemende partij beschikbaar zijn Verwacht effect Verbetering van kwaliteit Verlaging van kosten Vermindering van kwetsbaarheid Uitleg Door samen te werken kan van eikaars kennis gebruik worden gemaakt om de kwaliteit te vergroten. Doordat gelijke standaarden worden gekozen wordt het inzicht vergroot. De bruikbaarheid van de meetresultaten wordt hierdoor vergroot Er moet worden geïnvesteerd in het meetplan. Doordat dit gezamenlijk gebeurt moet er meer tijd in worden gestoken dan normaal, waardoor de kosten hoger zijn. De kosten van de inhuur van het adviesbureau worden echter gedeeld, waardoor dit tegen elkaar opweegt Door gezamenlijk te werken aan een meetplan wordt het inzicht in eikaars werk vergroot, wat een eerste stap kan zijn naar meer samenwerking

10 Kennis Delen Activiteitennaam Kennis Delen Specifiek Meetbaar Acceptabel We gaan onderzoeken of het gezamenlijk uitvoeren van stelselberekeningen mogelijk is en tot voordelen leidt, eventueel door (gezamenlijke) inbesteding Dit heeft betrekking op alle vragen waarbij stelselberekeningen een bijdrage aan de beantwoording leveren Dit doen we met alle gemeenten en het Hoogheemraadschap van Rijnland Realistisch Dit pakken we op in 2012 Tijdgebonden formulering Midden 2012 hebben we de eerste verkenning hiertoe afgerond In 2012 gaan we met alle gemeenten en het Hoogheemraadschap van Rijnland onderzoeken of het uitvoeren van stelselberekeningen mogelijk is en tot voordelen leidt Verwacht effect Verbetering van kwaliteit + Verlaging van kosten 0 Vermindering van kwetsbaarheid ++ Planvorming Activiteitennaam Planvorming Specifiek Meetbaar Acceptabel Realistisch Tijdgebonden formulering We willen plannen zoals de GRP's op elkaar afstemmen en gezamenlijk plannen zoals een OAS of calamiteitenplan opstellen Het betreft het afstemmen en opstellen van plannen, hiervoor wordt waar mogelijk een gelijke periodiek bij alle gemeenten ingesteld Dit doen we met alle gemeenten en het Hoogheemraadschap Vanaf 2012 zullen we hiervoor een regulier overleg in plannen Vanaf 2012 Vanaf 2012 zal voortaan in structureel overleg worden bekeken hoe plannen zoals GRP op elkaar zijn af te stemmen, hoe we van elkaar kunnen leren in planvorming en kijken of we gezamenlijk plannen zoals een OAS of calamiteitenplan kunnen opstarten Verwacht effect Verbetering van kwaliteit + Verlaging van kosten 0/+ Vermindering van kwetsbaarheid + 10

11 Investeringen (OAS) Activiteitennaam Investeringen Specifiek Meetbaar We willen investeringen op elkaar afstemmen, o.a. door het uitvoeren van een OAS Leiden Zuid-West en structureel overleg De OAS betreft de zuiveringskring van AWZ1 Leiden Zuid-West. Het overleg zal een structureel karakter hebben Acceptabel Realistisch De OAS wordt uitgevoerd door het Hoogheemraadschap van Rijnland en Leiden. Leiderdorp, Oegstgeest, Zoeterwoude en Voorschoten volgen de uitvoering van de OAS De OAS is reeds gestart. In januari moet er een uitgangspuntennotitie liggen, voor juni een variantenstudie zodat in de 2e helft van 2012 een variant kan worden gekozen en worden uitgewerkt Tijdgebonden formulering Vanwege de planning voor de uitbreiding van AWZI Leiden Zuid-West moet de OAS inclusief de keuze voor een variant voor 2013 bekend zijn We willen voor 2013 de OAS afgerond hebben en duidelijk hebben welke maatregelen (een variant), waaronder investeringen, bijdragen aan de optimalisatie van de zuivering, gekoppeld aan de uitbreidingsinvestering Verwacht effect Verbetering van kwaliteit + Verlaging van kosten ++ Vermindering van kwetsbaarheid 0 Uitleg We verwachten meer inzicht in de werking van de zuiveringskring Inkoop en aanbestedingen (Servicepunt 71) Activiteitennaam Gezamenlijk Inkopen Specifiek Meetbaar We gaan Inkoop via een Servicepunt (Servicepunt 071) organiseren Het betreft de verzorging (door het Servicepunt) van alle Inkoop-gerelateerde activiteiten Acceptabel Dit doen we in eerste instantie met de gemeenten in het cluster Leidse Regio, exclusief Voorschoten en het Hoogheemraadschap van Rijnland Realistisch Start van Servicepunt 071 is op 1 januari 2012 Tijdgebonden formulering Start van Servicepunt 071 is op 1 januari 2012 Leiden, Leiderdorp, Zoeterwoude en Oegstgeest gaan per 2012 starten met gezamenlijke Inkoop via het Servicepunt 071 Verwacht effect Verbetering van kwaliteit 0/+ Verlaging van kosten + Vermindering van kwetsbaarheid + Uitleg Eerste jaar is opstart van het Servicepunt, daarna zullen effecten beter zichtbaar worden en zal de kwaliteit naar verwachting omhoog gaan 11

12 12