BOAS-overeenkomst Glanerbrug. Definitief

Transcriptie

1 BOAS-overeenkomst Glanerbrug Definitief 30 september 2015

2 Inhoudsopgave 1 Inleiding Situatiebeschrijving Werkwijze en aanbevelingen Afspraken Financiën Besparingen BOAS-overeenkomst Glanerbrug

3 1 Inleiding De RWZI in Glanerbrug blijkt al enige jaren niet optimaal te presteren. Hierdoor is er een verhoogde kans op slibuitspoelingen vanuit de RWZI in de Glanerbeek. Diezelfde Glanerbeek heeft een hoog ambitieniveau voor de KRW-doelstellingen en voldoet daar nog niet aan. Daarom is in 2012 een quickscan optimalisatiestudie afvalwatersysteem (OAS) Glanerbrug uitgevoerd, om meer inzicht te krijgen in deze problematiek. De resultaten van deze OAS wezen in de richting van een noodzakelijke aanpassing aan de afvalwaterketen Glanerbrug. Om deze reden is in het waterakkoord Enschede, dat op 4 maart 2013 is afgesloten tussen de gemeente Enschede en waterschap Regge en Dinkel, besloten om een verkorte Brede Optimalisatiestudie AfvalwaterSysteem (BOAS) uit te voeren, om via een waterkwaliteitsspoor-benadering de juiste maatregelen te kunnen bepalen. In de BOAS is verkend hoe het functioneren van de (afval)waterketen in Glanerbrug kan worden verbeterd en tegelijkertijd kosten kunnen worden bespaard. We hebben gekeken naar een verbetering van de hoeveelheid en samenstelling van het ingezamelde rioolwater en de voornaamste risicofactoren in de bedrijfszekerheid van de RWZI. Bovendien hebben we gekeken naar extra innamecapaciteit van de rioolwaterzuivering, naar een verbetering van het functioneren van de rioolwaterzuivering en een verbeterde inrichting van het watersysteem. Al deze onderzoeken hadden tot doel de functionaliteit van het systeem te verbeteren en te voorkomen dat er een uitbreiding van het bestaande bergbezinkbassin en/of de realisatie van een extra zandfiltratie op de RWZI moest plaatsvinden. Naast aandacht voor het functioneren van de RWZI en de factoren die hierop van invloed zijn, is geconstateerd dat het ontvangende waterlichaam de Glanerbeek nog niet voldoet aan de normen voor de Kaderrichtlijn Water (KRW). Daarom is in de BOAS ook gekeken naar de wijze waarop het functioneren van de RWZI en de afvalwaterketen van invloed is op Glanerbeek en welke maatregelen moeten worden getroffen om te voldoen aan de KRW. Met de uitvoering van de BOAS hebben we inzicht gekregen in welke maatregelen noodzakelijk zijn om de afvalwaterketen in Glanerbrug stabiel en goed te laten functioneren en er voor te zorgen dat de Glanerbeek in 2027 voldoet aan de KRW-normen. De uitkomsten van de BOAS en de samenhang met de Glanerbeek hebben geleid tot deze BOAS-overeenkomst. De BOAS zelf is in de periode 2013/2014 uitgevoerd door RoyalHaskoningDHV. 2 Situatiebeschrijving Een groot deel van de riolering in Glanerbrug is aangesloten op de RWZI Glanerbrug. Het gezuiverde rioolwater wordt geloosd op de Glanerbeek. Dit is een beek met hoge kwaliteitsdoelstellingen ingevolge de KRW en is onderdeel van een watersysteem met een natuurgerichte waterhuishouding. Vlak voor de RWZI bevindt zich in het rioolstelsel een bergbezinkbassin. Dit bergbezinkbassin zorgt bij piekaanvoeren (tijdens hevige regenval) voor berging en afname van de vuilvracht van het (verdunde) rioolwater dat uiteindelijk overstort in de Glanerbeek. De rioolstelsels van de wijken Eschmarke, Voskamp en het Euregio bedrijventerrein in Glanerbrug zijn niet meer aangesloten op de RWZI Glanerbrug. Deze zijn per 1 juli 2008 aangesloten op de riolering van Enschede. Op dit moment is er een industriële lozing op de RWZI Glanerbrug aangesloten die 10-15% van de totale vuilvracht op de RWZI veroorzaakt. Gezien de aard en de omvang heeft dit een grote invloed op het zuiveringsproces. Daarnaast is geconstateerd dat deze lozer soms piekafvoeren veroorzaakt die het BOAS-overeenkomst Glanerbrug 3 6

4 zuiveringsproces nog negatiever beïnvloeden. Hierdoor ontstaan risico s voor de kwaliteitsdoelstellingen van het achterliggende watersysteem en ontstaan (flinke) extra kosten. 3 Werkwijze en aanbevelingen In de BOAS is verkend hoe het functioneren van de (afval)waterketen kan worden verbeterd en tegelijkertijd kosten kunnen worden bespaard. Om dit te kunnen realiseren is gekeken naar een verbetering van de hoeveelheid en samenstelling van het ingezamelde rioolwater, naar extra innamecapaciteit van de rioolwaterzuivering, naar een verbetering van het functioneren van de rioolwaterzuivering en naar een verbeterde inrichting van het watersysteem. Deze vier verbeterslagen dragen gezamenlijk bij aan het voorkomen van een vijfde verbeterslag: uitbreiding van het bestaande bergbezinkbassin en/of plaatsing van een zandfilter. De BOAS heeft geleid tot de volgende aanbevelingen: Het afstemmen van de aard en de omvang van het te behandelen rioolwater op de capaciteit van de RWZI, in samenhang met op deze zuivering lozende bedrijven. o Om dit te bereiken is in Glanerbrug al veel hemelwater afgekoppeld van het riool. Het bevorderen van de bedrijfszekerheid van de RWZI en het beperken van de risico s. Om dit te realiseren moet: o Er zo weinig mogelijk industrie met moeilijk verwijderbare stoffen zijn aangesloten op de RWZI (waaronder de industriële lozer); o Het bergbezinkbassin in Glanerbrug zo min mogelijk worden belast met grote hoeveelheden water (afkoppelen hemelwater) of sterk vervuild afvalwater (industriële lozing); o De grote innamecapaciteit van de RWZI gehandhaafd blijven. De rioolwaterzuivering moet voldoen aan de wettelijke eisen en de exploitatielasten moeten zo laag mogelijk zijn. Dit lukt niet met de huidige RWZI. Daarom moet deze op de volgende onderdelen worden aangepast: o Het toevoegen van procesonderdelen die het biologische zuiveringsproces verbeteren; o Het toepassen van nieuwe procesregelingen die het proces verder stabiliseren. Dit verhoogt het rendement van het zuiveringsresultaat, verlaagt de concentraties rest-verontreinigingen in het effluent, vermindert uitschieters van hoge concentraties en leidt tot lagere operationele kosten. De Glanerbeek moet in 2027 voldoen aan dan geldende KRW-normen. Om dit te bereiken moet: o De belasting met verontreinigende stoffen vanuit de huidige puntbronnen (rioolwaterzuivering en bergbezinkbassin) zoveel mogelijk beperkt worden. o De Glanerbeek op een natuurlijke wijze worden ingericht. o De komende jaren een monitoringplan worden uitgevoerd om de effecten van de aanpassingen op de waterkwaliteit van de Glanerbeek te kunnen volgen en om de relatie tussen de inrichting van de afvalwaterketen Glanerbrug en de KRW-doelstellingen voor de Glanerbeek te kunnen volgen. 4 Afspraken In hoofdstuk 4 is beschreven welke stappen nodig zijn voor een zo optimaal mogelijk functionerende afvalwaterketen in de zuiveringskring Glanerbrug, hoe een besparing op de geplande uitgaven kan worden gerealiseerd en hoe we een waterlichaam Glanerbeek kunnen realiseren dat voldoet aan de normen voor de KRW. In dit hoofdstuk staat vermeld wie welke activiteiten gaat oppakken en wie welke kosten gaat dragen. In dit hoofdstuk staan de afspraken beschreven die de gemeente Enschede en het waterschap Vechtstromen hierover hebben gemaakt: 1) De gemeente Enschede koppelt in 2015 de industriële lozer van de RWZI Glanerbrug af naar de RWZI Enschede. a) Op basis van de vroegere aansluitvergunning zou de wijk Cascade nog moeten worden aangesloten op de zuiveringskring Enschede. Vanwege het afkoppelen van de industriële lozer, laat het waterschap deze verplichting vervallen. 2) Door de grootte van de RWZI Enschede, heeft het aansluiten van de industriële lozer op deze zuivering slechts beperkte invloed. Om deze invloed nog verder te minimaliseren, spannen gemeente en waterschap zich in het bedrijf ertoe te bewegen een verdergaande voorbehandeling toe te passen op het bedrijfsafvalwater. 3) Het waterschap Vechtstromen optimaliseert in de periode de rioolwaterzuiveringsinstallatie Glanerbrug. Daarbij wordt de hogere innamecapaciteit (900 i.p.v. 700 m 3 /h) gehandhaafd, zodat meer rioolwater in de zuivering wordt verwerkt en het bergbezinkbassin en het achterliggende watersysteem worden ontlast. 4) Het waterschap Vechtstromen richt in het waterlichaam Glanerbeek op een natuurlijke wijze in, zodat de randvoorwaarden worden gecreëerd voor het voldoen aan de KRW. 5) De gemeente Enschede gaat vooralsnog geen extra maatregelen uitvoeren aan het rioolstelsel, zoals de aanleg van een tweede bergbezinkbassin. En het waterschap gaat vooralsnog geen extra maatregelen uitvoeren voor een vierde zuiveringstrap, zoals de aanleg van een zandfilter. 4 6 BOAS-overeenkomst Glanerbrug

5 6) De gemeente Enschede en het waterschap Vechtstromen gaan in de periode de afvalwaterketen en het watersysteem in Glanerbrug monitoren, zodat het effect van de genomen maatregelen duidelijk wordt. 7) In 2020 bepalen de gemeente Enschede en het waterschap Vechtstromen of de genomen maatregelen voldoende effect hebben gehad. Indien dit onverhoopt niet het geval is, wordt op basis van de monitoringresultaten gezamenlijk bepaald welke aanvullende maatregelen moeten worden genomen. 5 Financiën Voor bovengenoemde maatregelen zijn bij de afzonderlijke partijen (deels) reeds gelden gereserveerd. In onderstaand overzicht staan de kosten op hoofdlijnen. Tevens staat hier de verdeling van de investeringen. Maatregel Gemaal en persleiding Rwzi Glanerbrug (excl. revisie) Totale geschatte investeringskosten gemeente waterschap (excl. revisie ) Glanerbeek Monitoring ( per jaar) ( per jr) ( per jr) Totaal t/m NB: De vermelde kosten betreffen alleen investeringskosten. De exploitatiekosten zijn achterwege gelaten, omdat deze voor de verschillende scenario s vergelijkbaar zijn. 6 Besparingen en verbeteringen Met de afspraken in deze overeenkomst worden doelen van het Bestuursakkoord Water dichterbij gebracht. De investeringen worden afgevlakt. In plaats van een investering van ca. 9,3 miljoen op basis van een normgerichte benadering, wordt de investering verlaagd tot 6,5 miljoen, door een effectgerichte benadering die uitgaat van de concrete problematiek in het gebied. Dit levert een besparing op investeringen op van 2,8 miljoen. Bij de gemeente is er een besparing van 0,8 miljoen en bij het waterschap 2,0 miljoen. Naast een kostenbesparing leidt deze overeenkomst tot een verbetering van de afvalwaterketendienst. De rioolwaterzuivering Glanerbrug behaalt betere resultaten en het bergbezinkbassin kent een minder vervuilde uitworp. De problematiek wordt niet afgewenteld op de zuiveringskring Enschede, omdat sanering aan de bron wordt nagestreefd en de rioolwaterzuivering Enschede beter geschikt is om deze industriële lozing te verwerken. Tenslotte verbeteren de maatregelen in deze overeenkomst de waterkwaliteit en de ecologische toestand in de Glanerbeek en vermindert deze de kwetsbaarheid van het systeem. Monitoring zal uitwijzen of na 2020 nog aanvullende maatregelen nodig zijn om aan de KRW-normen te voldoen. BOAS-overeenkomst Glanerbrug 5 6

6 ONDERTEKENING Ondergetekenden: a. Waterschap Vechtstromen, gevestigd Kooikersweg 1, 7609PZ te Almelo, vertegenwoordigd door dagelijks bestuurslid B.H.M. Aarnink, hierna te noemen het waterschap, en b. Gemeente Enschede, gevestigd aan de Langestraat 24, 7514 AD te Enschede, het college van burgemeester en wethouders, vertegenwoordigd door wethouder J. van Agteren, hierna te noemen: de gemeente, Overwegende dat: a. Waterschap Vechtstromen (als rechtsopvolger van waterschap Regge en Dinkel) en de gemeente Enschede op 4 maart 2013 het Waterakkoord Gemeente Enschede Waterschap Regge en Dinkel hebben ondertekend; b. In dit waterakkoord afspraken zijn gemaakt om een verkorte BOAS voor de zuiveringskring Glanerbrug uit te voeren; c. De BOAS inzicht heeft gegeven in de maatregelen die bijdragen aan de opgaven uit het nationaal Bestuursakkoord Water zijnde: afvlakking van de kostenstijging, verbeteren van de kwaliteit en verminderen van de kwetsbaarheid. En aanvullend bijdraagt aan het verbeteren van de afvalwaterdienst; d. Partijen het wenselijk vinden de aanbevolen maatregelen uit de BOAS en de verantwoordelijkheid voor de uitvoering hiervan, zoals beschreven in hoofdstuk vier van deze BOAS overeenkomst, over te nemen en zo haar gezamenlijke verantwoordelijkheid voor de realisatie van een duurzame waterketen tot uitdrukking te brengen. Aldus overeengekomen: woensdag 30 september 2015 woensdag 30 september 2015 waterschap Vechtstromen gemeente Enschede Mevrouw B.H.M. Aarnink, lid dagelijks bestuur De heer J. van Agteren, wethouder 6 6 BOAS-overeenkomst Glanerbrug