DE KWALITEIT VAN VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE IN DE GEMEENTE HENGELO IN 2013

Transcriptie

1 DE KWALITEIT VAN VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE IN DE GEMEENTE HENGELO IN 2013 Onderzoeksnummer : Documentnummer : Datum vaststelling : 15 mei 2014 ED /3

2

3 Inhoud Voorwoord Inleiding Vve in de gemeente Hengelo De oordelen over de voor- en de vroegscholen Conclusies Pagina 3 van 30

4

5 Voorwoord In de periode heeft de Inspectie van het Onderwijs een landelijke bestandsopname uitgevoerd naar de kwaliteit van voor- en vroegschoolse educatie (vve). Daarna treedt het signaalgestuurde toezicht op vve in werking. Voor de periode hebben het Rijk en de 37 grote steden (G37) afspraken gemaakt om ervoor te zorgen dat zoveel mogelijk kinderen met een taalachterstand gebruik kunnen maken van hoogwaardige onderwijsvoorzieningen. In deze afspraken staan kwalitatieve en kwantitatieve doelstellingen voor de voor- en vroegschoolse educatie. Daarbij is afgesproken dat de Inspectie van het Onderwijs in 2013 en 2015 een monitor uitvoert om de kwaliteit van vve op gemeentelijk niveau, op voorscholen en op vroegscholen (groep 1 en 2 van basisscholen) in beeld te brengen. Dit rapport beschrijft de kwaliteit van vve in de gemeente Hengelo in De hoofdinspecteur primair onderwijs, Dr. A. Jonk Pagina 5 van 30

6 Pagina 6 van 30

7 1 Inleiding Dit rapport is het verslag van een onderzoek van de Inspectie van het Onderwijs naar de kwaliteit van de voor- en vroegschoolse educatie (vve) in de gemeente Hengelo in De opbouw van het rapport is als volgt: Het rapport begint met een beeld van het vve-beleid op gemeentelijk niveau. Daarin wordt ingegaan op de ontwikkeling van de gemeente sinds de bestandsopname en de relatie met de bestuursafspraken tussen het Rijk en de gemeente Hengelo (paragraaf 2.1). Daarna wordt een overzicht gegeven van de voor- en vroegscholen in de gemeente (paragraaf 2.2) en van de door de gemeente aangeleverde vvedocumenten (paragraaf 2.3). Tevens geeft de inspectie in dit hoofdstuk een oordeel over het gemeentelijk vve-beleid (paragraaf 2.4). De basis van deze beoordeling is een digitale vragenlijst die de gemeente heeft ingevuld. De inspectie heeft deze vragenlijst geverifieerd aan de hand van de aangeleverde documenten en in een gesprek met de betrokkenen van de gemeente. Ook de voor- en vroegscholen in de gemeente hebben een digitale vragenlijst ingevuld. In hoofdstuk 3 worden de oordelen van de inspectie over de locaties gepresenteerd. Dat gebeurt in de vorm van overzichtstabellen met daarin de eigen antwoorden van de locaties per kwaliteitsaspect (uitkomsten digitale vragenlijst). De inspectie heeft in de gemeente Hengelo drie voorschoollocaties en twee vroegschoollocaties bezocht om de antwoorden te verifiëren. De resultaten van de locatiebezoeken worden toegelicht en de oordelen van de inspectie worden vergeleken met de resultaten van de vragenlijsten. Hoofdstuk 4, tenslotte, bevat de conclusies over de kwaliteit van vve in de gemeente Hengelo. Bij de beoordeling wordt gewerkt met een vierpuntsschaal: 1. Staat in de kinderschoenen: verbeteringen zijn dringend nodig. Deze kwalificatie geeft aan dat echt iets verbeterd dient te worden. 2. Enigszins ontwikkeld: verbeteringen zijn nodig Deze kwalificatie geeft aan dat het wenselijk is dat iets verbeterd wordt. 3. Voldoende 4. Goed ontwikkeld: een voorbeeld voor anderen. Deze kwalificatie geeft aan dat dit aspect in orde is, en wel op een zodanige manier dat anderen hiervan kunnen leren. Pagina 7 van 30

8 Pagina 8 van 30

9 2 Vve in de gemeente Hengelo De gemeente Hengelo heeft een digitale vragenlijst ingevuld. De digitale vragenlijst levert de volgende informatie: Een lijst met de vve-documenten die de gemeente heeft aangeleverd: zie paragraaf 2.3 Een beoordeling van het gemeentelijk vve-beleid van de gemeente Hengelo: zie paragraaf Ontwikkeling van vve in Hengelo sinds de bestandsopname Eind 2011 en begin 2012 heeft in de gemeente Hengelo de bestandsopname vve plaatsgevonden. Het rapport over de kwaliteit van vve in de gemeente Hengelo is in juni 2012 vastgesteld. De belangrijkste conclusies waren: - de gemeente Hengelo coördineert sinds 1999 het vve-beleid om (taal)achterstand bij kinderen in groep 3 van het basisonderwijs te voorkomen, - een aantal aspecten op gemeentelijk niveau was als voldoende of goed beoordeeld (definitie doelgroepkind, het bereik, een integraal vveprogramma, de externe zorg, de systematische evaluatie en verbetering), - de belangrijkste verbeterpunten voor het gemeentelijke vve-beleid betroffen de wettelijke aspecten toeleiding, de doorgaande lijn en resultaatafspraken en daarnaast de domeinen ouders en interne kwaliteitszorg voor- en vroegscholen, - de condities waaronder vve op de locaties in Hengelo wordt uitgevoerd, waren grotendeels op orde, net als onder meer het pedagogisch klimaat en waren basis in de doorgaande lijn, - uit de onderzoeken op de vve-locaties bleek dat in de voor- en vroegscholen met name de planmatigheid en doelgerichtheid van het aanbod, de interne zorg en begeleiding en de kwaliteitszorg verbetering vroegen. De gemeente Hengelo is na de bestandsopname aan de slag gegaan met de verbeterpunten in het gemeentelijke rapport. Zowel op gemeentelijk niveau als op de vve-locaties zijn de uitkomsten een aanzet geweest de kwaliteit van vve verder te verhogen. In maart 2012 heeft de gemeente Hengelo de bestuursafspraken G4/G33-Rijk Effectief benutten van vve en extra leertijd voor jonge kinderen getekend. De gemeente heeft in dit kader extra geld gekregen om de specifieke ambities en streefdoelen per 2015 te realiseren. De gemeente Hengelo heeft een onderwijsbegeleidingsdienst opdracht gegeven te beschrijven hoe de kwaliteit van vve in de periode verbeterd kan worden. Om richting te geven aan de invulling van de Bestuursafspraken tussen Rijk en gemeenten over effectief benutten van vve zijn vier programmalijnen ontwikkeld: 1. Effectiviteit en opbrengstgericht werken 2. Kwaliteit en procesbegeleiding 3. Doorgaande lijn 4. Ouderbeleid Ook de peuterspeelzaalorganisatie Spring! heeft na de bestandsopname veel initiatieven ontplooid om de kwaliteit van voorschoolse educatie te verhogen op de locaties. Uit de DAP-kaarten blijkt dat de activiteiten van Spring! zich richten op: Pagina 9 van 30

10 1. Het bieden van extra ondersteuning aan kinderen 2-4 jaar met een risico op een (taal)achterstand om te voorkomen dat deze kinderen met een achterstand het basisonderwijs instromen. 2. Het verzorgen van een goede overdracht van informatie van deze peuters bij de overgang van peuterspeelzaal naar basisonderwijs. 3. Actief betrekken van ouders bij de ontwikkeling van hun kind. 2.2 Overzicht van de voor- en de vroegscholen in de gemeente Hengelo Voorafgaand aan de digitale vragenlijst is gevraagd naar een overzicht met de vvepeuterspeelzalen en kinderdagverblijven (dus: de voorscholen) en de bijbehorende vroegscholen (de vve-basisscholen). De onderwijsinspectie heeft met gebruikmaking van de DUO-telgegevens per 1 oktober 2012 met het percentage gewichtenleerlingen van 4 en 5 jaar dat overzicht indien nodig nader ingevuld: zie tabel 2.2. Hierbij is er van uitgegaan dat scholen die 20 procent of meer gewichtenkleuters hebben, gezien kunnen worden als een vroegschool. Tabel 2.2: Overzicht van de voor- en vroegscholen in de gemeente Hengelo Alle onderstaande locaties hebben een digitale vragenlijst gekregen en (voor)scholen met * (asterisk) zijn ook bezocht. Voorschool: Vroegschool: peuterspeelzaal Basisschool t Esje De Peuterjeugd t Akkertje De Akker Drienermaatjes * Drienermarke met schakelklas* De Kleine Beer * De Vlinder * De Waarbeek * De Bron De Wingerd Annie M.G. Schmidtschool Locatie Esrein De Huneborg Dr. A. Kuyperschool De inspectie heeft in Hengelo alle vve-locaties een digitale vragenlijst gestuurd. Vervolgens zijn drie peuterspeelzalen en drie basisscholen bezocht, waarvan één met een schakelklas. De peuterspeelzalen vallen onder Spring! peuterspeelzalen in Hengelo. De basisscholen met vroegschoolse educatie vallen onder drie schoolbesturen, te weten: Stichting Scholengroep Primato, Dr. Schaepmanstichting en Stichting MarCanT. De vragenlijsten zijn halverwege 2013 verstuurd naar de vve-locaties. De bezoeken aan vve-locaties hebben in het najaar van 2013 plaatsgevonden. De huidige praktijk kan hierdoor ten tijde van publicatie van het gemeenterapport anders zijn. 2.3 Lijst met de vve-documenten die de gemeente heeft aangeleverd - Notitie Effectief benutten van VE, Expertis, oktober DAP-kaarten: o VVE-plaatsen Stichting Spring! 2013 Pagina 10 van 30

11 o VVE Kwaliteit Stichting Spring! 2012 o Ouderbeleid Spring! Peuterspeelzalen, Jeugdmonitor Hengelo 2011, Jeugdprogramma Hengelo , Zelf doen!, Positief Opgroeien en Opvoeden, Afdeling MO&BGI en Expertis, augustus Zelf doen! Positief opgroeien en opvoeden in Hengelo, Jeugdprogramma Hengelo , gemeente Hengelo - Uitvoeringsplan Brede School Bestuursafspraken G4/G33-Rijk Effectief benutten van vve en extra leertijd voor jonge kinderen, maart Uitvoeringsplan Brede School Nota IKC (Integrale Kindcentra) - Beschikking ontwikkeling Integrale Kindcentra o Bijlage 1: Voorwaarden Integrale Kindcentra o Bijlage 2: Model Integrale Kindcentra, oktober 2013 o Bijlage 3: Profielschets onafhankelijk adviseur Integrale Kindcentra - Proces van toeleiding van kind naar vve in Hengelo - Taken in proces van toeleiding van kind naar vve in Hengelo - Verwijsbrief vve - Concept notitie Data analyse, januari Afspraken programmaraad definitie doelgroepkleuter en resultaatafspraken, april Het gemeentelijke vve-beleid In deze paragraaf geeft de inspectie haar bevindingen weer over het gemeentelijk vve-beleid. Per domein wordt weergegeven op welke punten de inspectie het gemeentelijk beleid en uitvoering als voldoende ( 3 ) beoordeelt, waar nog verbeterpunten worden gezien, zowel zonder ( 2 ) als met ( 1 ) afspraken en op welke punten de gemeente als een voorbeeld voor anderen gezien wordt ( 4 ). De inspectie baseert haar bevindingen op de uitkomsten van haar verificatie van de digitale vragenlijst door middel van documentenanalyse, gesprekken met betrokkenen en informatie uit locatiebezoeken. Waar de bevindingen van de inspectie afwijken van het beeld uit de digitale vragenlijst van de gemeente wordt dit vermeld en onderbouwd. HET GEMEENTELIJK VVE-BELEID a1 Definitie doelgroepkind 1a2 Bereik 1a3 Toeleiding 1a4 Ouders 1a5 Integraal vve-programma 1a6 Externe zorg 1a7 Interne kwaliteitszorg van de voor- en vroegscholen 1a8 Doorgaande lijn 1a9 Resultaten 1b Vve-coördinatie op gemeentelijk niveau 1c Systematische evaluatie en verbetering van vve op gemeentelijk niveau Pagina 11 van 30

12 DE VVE-CONDITIES 2a GGD-rapport 2b Gemeentelijk subsidiekader De inspectie publiceert jaarlijks een oordeel over het toezicht dat door de gemeenten op de kinderopvang en peuterspeelzalen wordt uitgevoerd. Voor meer informatie hierover zie Toelichting: 2 Verbeterpunten 1a3 Toeleiding De gemeente Hengelo had tijdens de bestandsopname wel het toeleidingstraject naar vve beschreven, maar het ontbrak aan zicht op het non-bereik van doelgroeppeuters. Destijds is de toeleiding daarom als verbeterpunt aangemerkt. Er zijn in Hengelo afspraken gemaakt tussen Spring! en de JGZ over het toeleidingstraject naar een peuterspeelzaal met voorschoolse educatie. De taken voor 2014 zijn als volgt vastgelegd: 1. JGZ-taken: Indicering en verwijzing - Vanaf het consult van 18 maanden kan een kind worden geïndiceerd voor vve. - De criteria zijn: o Kinderen met ouders met een laag opleidingsniveau, o Niet-Nederlandstalige gezinssituatie, o Kinderen met een (taal)achterstand, waarvan de ouders geen laag opleidingsniveau hebben en/of de gezinssituatie Nederlandstalig is. - Verwijzing kan plaatsvinden vanaf het consult van 2 jaar op grond van de ontwikkeling van het kind. - De ouders krijgen een verwijsbrief mee met de folder van Spring! over vve. - De JGZ-arts of verpleegkundige geeft een toelichting over nut en noodzaak van vve. - Na toestemming van de ouders geeft de JGZ-verpleegkundige door aan Spring! dat het kind is verwezen. 2. Spring! taken: vve-check en terugmelding aan JGZ - Spring! neemt binnen een week na de melding contact met de ouders over de verwijzing en aanmelding bij Spring! - Het kind wordt op een reguliere peutergroep geplaatst. - De intern pedagogisch begeleider adviseert na een maand, met behulp van een vragenlijst en in overleg met de leidster, of het verwezen kind daadwerkelijk in aanmerking komt voor vve. - Het kind wordt opgenomen in het vve-registratiesysteem van Spring! Ten opzichte van de bestandsopname zijn de taakverdeling tussen JGZ en Spring! en het proces van toeleiding uitgebreider beschreven. Vanaf 2014 wordt er per kwartaal een overzicht aangeleverd door JGZ en Spring! met de verwijzingen en plaatsingen van vve-doelgroeppeuters. De gemeente heeft op dit moment nog geen zicht op het non-bereik van doelgroeppeuters (in aantallen). Daarom is de toeleiding als verbeterpunt aangemerkt. De verwachting is dat er met de nieuwe systematiek tijdens de volgende kwaliteitsmeting van vve wel zicht is op het non-bereik. Pagina 12 van 30

13 1a4 Ouders De inspectie verwacht dat op gemeentelijk niveau concreet beleid is vastgelegd om ouders als partner te betrekken bij het voorkomen van achterstanden bij peuters. Tevens is het de bedoeling dat dit beleid is afgestemd op een analyse van de ouderpopulatie en dat er concrete doelen en te verwachten resultaten worden geformuleerd. In de notitie Effectief benutten van vve staat beschreven wat de gewenste situatie is in december De gezamenlijke instanties voor vve: - stimuleren de ouderbetrokkenheid bij de ontwikkeling en het leerproces van hun kinderen; - hanteren gericht ouderbeleid en zorgen voor adequate informatie voor ouders; - zorgen voor een goede intake, stimuleren dat ouders thuis ontwikkelingsactiviteiten met hun kinderen doen, rekening houdend met de thuistaal, laten ouders participeren in de activiteiten in de voor- of vroegschool en informeren ouders over de ontwikkeling van hun kind. Daarnaast heeft de gemeente een informatiefolder gemaakt voor ouders over voorschoolse educatie in Hengelo. Voor 2013 en 2014 heeft de gemeente in de subsidievoorwaarden (DAP-kaart) vastgelegd dat Spring! ervoor zorgt dat er een ouderbeleid wordt ontwikkeld. Daarmee heeft de gemeente de uitwerking van het ouderbeleid gedelegeerd aan Spring! Aanzetten tot een gericht ouderbeleid zijn zichtbaar. Het ouderbeleid is gericht op ondersteuning van de ouders bij de ontwikkelingsstimulering van hun kind in relatie met vormgeving en herformulering pedagogisch beleid. Activiteiten die daar deel vanuit maken zijn: - het organiseren van visiebijeenkomsten voor stafmedewerkers, bestuur en peuterspeelzaalleidsters, - het uitvoeren van een ouderscan om inzicht te krijgen in de ouderpopulatie op organisatie-, locatie- en groepsniveau, - het voeren van (groeps-)gesprekken met ouders om inzicht te krijgen in hun persoonlijke vragen en behoeften op het gebied van opvoedingsondersteuning en ouderbetrokkenheid en - het zoeken van samenwerking en afstemming met externe partijen. De uitkomsten van deze activiteiten kan de gemeente benutten bij het opstellen van gemeentelijk ouderbeleid. 3 Voldoende 1a2 Bereik Net als tijdens de bestandsopname is het bereik, zowel het aanbod als het gerealiseerde bereik, als voldoende aangemerkt. De gemeente Hengelo geeft in de vragenlijst aan dat er op teldatum 1 oktober 2009 in totaal 150 plekken gerealiseerd moesten worden. Volgens de gegevens van de inspectie (afkomstig van DUO) waren er op 1 oktober 2009 in totaal 141 leerlingen van 4- en 5-jaar met leerlinggewicht. De inspectie verwacht dat er een aanbod is gerealiseerd voor 75% van de 4- en 5-jarigen, dit zijn 106 peuters waarvoor een aanbod voorschoolse educatie moet worden gecreëerd. De gemeente Hengelo heeft op 1 oktober 2012 in totaal 200 vve-plaatsen gerealiseerd. Hiermee is het aanbod voldoende. Pagina 13 van 30

14 Wat betreft het gerealiseerd bereik geeft de gemeente in de vragenlijst aan dat 182 doelgroeppeuters, uitgaande van de eigen doelgroepdefinitie, op 1 oktober 2012 een vve-aanbod kregen. Ook het gerealiseerde bereik is zodoende door de inspectie als voldoende aangemerkt. De gemeente Hengelo heeft geen zicht op het totale aantal doelgroeppeuters in de gemeente, uitgaande van de eigen doelgroepdefinitie. Hierdoor kan de inspectie niet beoordelen of 90% van de doelgroepkinderen deelneemt aan vve. 1a5 Integraal vve-programma De gemeente Hengelo afspraken gemaakt met Spring! over het gebruik van het vveprogramma (Piramide). Dit programma voldoet aan de wettelijke eisen. Daarnaast is in de DAP-kaarten vastgelegd dat op alle vve-locaties bij 3 jaar en bij 3 jaar en 10 maanden de Cito-peutertoetsen worden afgenomen en dat er een training komt voor de implementatie van het Kind-Volg-Systeem op alle Piramidelocaties. Het hanteren van één kindvolgsysteem staat ook beschreven in de notitie Effectief benutten van vve. 1a6 Externe zorg De gemeente Hengelo heeft In de programmalijn Zorg in en om de school de projecten en resultaten beschreven op het gebied van de ondersteuning van de interne zorg en de doorlopende lijn in de zorgstructuur in en om de school. De zorgstructuur in Hengelo start bij de 0-4-jarigen. Uit de notitie Effectief benutten van vve blijkt dat de voorschoolse instellingen van uit de gemeenten ondersteuning krijgen voor de koppeling naar de externe zorgstructuur. Alle voorschoolse organisaties hebben contact met de JGZ van de GGD. Indien nodig kan er bij grotere zorg contact gelegd worden naar het stedelijk zorgteam waar de coördinatie op de zorg afgesproken wordt en waar advies gegeven kan worden ten aanzien van casuïstiek. Naast de externe zorgstructuur kent het peuterspeelzaalwerk een interne zorgstructuur waarbij vergelijkbaar met de intern begeleider in de basisschool ondersteuning wordt geboden in de groep. In het kader van de transitie jeugdzorg en passend onderwijs is de intentie de zorgstructuur nog soepeler over te laten gaan van 0-4 naar 4-12 jaar. 1a7 Interne kwaliteitszorg voor- en vroegscholen De gemeente Hengelo en Spring! hebben na de bestandsopname afspraken gemaakt over het ontwikkelen van een systeem voor kwaliteitszorg in de organisatie en vvecoördinatie ten aanzien van de interne kwaliteitszorg. Deze afspraken zijn op hoofdlijnen vastgelegd in de DAP-kaart vve Kwaliteit Op onderdelen zijn in de DAP-kaart elementen te vinden die deel uitmaken van een kwaliteitszorgsysteem en er is vastgelegd wat de beoogde resultaten en effecten zijn. Spring! verantwoordt zich elk half jaar over de behaalde resultaten. Ook in de notitie Effectief benutten van vve wordt op hoofdlijnen gesproken over de mogelijke invulling van de kwaliteitszorg, waarbij is vastgelegd wat eind 2015 de kwaliteit van vve moet zijn. Er staat beschreven dat de volgende onderdelen inhoud krijgen: - vve-coördinatie - evaluatie van de kwaliteit van vve - evalueren van de opbrengsten van vve - monitoren, borgen en verantwoorden Pagina 14 van 30

15 - doelgericht en duurzaam verbeteren van resultaten op alle terreinen door gebruik te maken van een plan-do-study-act cyclus. Ten opzichte van de bestandsopname zijn stappen gezet, met name ten aanzien van de kwaliteitszorg bij de voorschoolse instellingen. Verbeteringen op dit punt blijven mogelijk, met name ten aanzien van de kwaliteitszorg vve in de basisscholen. 1a8 Doorgaande lijn De gemeente Hengelo heeft met Spring! en de schoolbesturen afspraken gemaakt over de overdracht van zorgkinderen van de voorschool naar de vroegschool. Er is vastgelegd dat alle voorschoolse instellingen gebruik maken van het Hengelose overdrachtsformulier. Dit formulier is na de bestandsopname geëvalueerd, aangepast en voorzien van een handleiding. Het protocol voor de overdracht van gegevens maakt hier deel van uit. Er is vastgelegd dat in de aandachtswijken een warme overdracht plaatsvindt voor zorgkinderen, waaronder de doelgroepkinderen. Na overleg met en toestemming van de ouders vindt een warme overdracht plaats tussen de pedagogisch medewerker en de leerkracht. De gemeente Hengelo is bezig met het oprichten van integrale kindcentra en wil hiermee ook invulling gaan geven aan de inhoudelijke doorgaande lijn tussen de voor- en vroegschool. 1a9 Resultaatafspraken Tijdens de bestandsopname vve ontbraken resultaatafspraken, maar was er zicht op verbetering. Het voornemen destijds was om vóór juli 2102 resultaatafspraken te maken met de betrokken partijen. De resultaatafspraken zijn destijds aangemerkt als een verbeterpunt. Spring! en de schoolbesturen leveren jaarlijks een overzicht aan van de toetsresultaten van peuters en kleuters (al dan niet in de schakelklas) ten behoeve van de jaarlijkse jeugdmonitor. Na de bestandsopname hebben de gemeente Hengelo en Spring! afgesproken dat de peuterspeelzalen de ontwikkelingen van de peuters gaan volgen met een kindvolgsysteem. De ontwikkelingen van de peuters en basisschoolleerlingen worden gevolgd. Daarnaast zijn begin 2014 inhoudelijke resultaten vroegschoolse educatie bepaald. De resultaten vroegschoolse educatie zijn afgeleid van de doelstelling die is vastgelegd in het Uitvoeringsplan brede school: In 2014 is het taalniveau van de 2-23 jarigen in Hengelo boven het landelijk gemiddelde (programmalijn 1, Uitvoeringsplan brede school). In de Programmaraad is de volgende resultaatafspraak vroegschoolse educatie gemaakt: Kinderen die vve hebben gevolgd, hebben een gemiddeld taalniveau eind groep 2, volgens de voor hen geldende inspectienorm. Dit wordt gemeten door de CITO kleutertoets. Deze wordt eind groep 2 afgenomen. Ook is het voornemen om in 2014 ook met de houder voorschoolse voorzieningen (Spring!) afspraken te maken over de resultaten van voorschoolse educatie. 1b Vve-coördinatie op gemeentelijk niveau De directe sturing en coördinatie van de uitvoering van het vve-beleid berust, net als tijdens de bestandsopname, bij de twee programmaraden Centrum voor Jeugd en Gezin en Brede school. Hierin hebben het management van organisaties van het jeugdbeleid, waaronder Spring!, de schoolbesturen en de JGZ zitting. Onder de programmaraden zijn verschillende werkgroepen geformeerd. Binnen de gemeente Pagina 15 van 30

16 zijn er twee beleidsambtenaren verantwoordelijk voor de coördinatie, totstandkoming en uitwerking van het gemeentelijke vve-beleid. 1c Systematische evaluatie en verbetering van vve op gemeentelijk niveau De gemeente Hengelo evalueert jaarlijks de kwaliteit van het eigen vve-beleid. In het uitvoeringsplan Brede School staat per jaar wat de beoogde resultaten zijn van vve en wie verantwoordelijk is voor de uitvoering ervan. Tevens worden in de DAPkaarten de verbeterpunten vastgelegd. In 2012 heeft een externe organisatie de uitkomsten van de bestandsopname afgezet tegen de gewenste verbeteringen in relatie tot de gemaakte bestuursafspraken. Dit heeft geresulteerd in voorstellen voor verbeteringen waarbij ook is gezorgd voor de borging van de gemaakte afspraken. 2a De gemeente heeft geregeld dat de GGD de basiskwaliteit van de voorscholen beoordeelt De gemeente Hengelo heeft de GGD opdracht gegeven jaarlijks de basiskwaliteit van voorschoolse educatie in de voorscholen te inspecteren. De gemeente Hengelo heeft een A-status van team Kinderopvang van de Inspectie van het Onderwijs. De inspectie heeft met een steekproef vastgesteld dat in Hengelo ook recente GGDrapporten beschikbaar zijn waarin ook het onderdeel voorschoolse educatie is beoordeeld. 2b Er is een gemeentelijk subsidiekader De gemeente Hengelo heeft een algemene subsidieverordening. Daarnaast zijn er verschillende DAP-kaarten waarin specifieke afspraken over vve, vve-kwaliteit en ouderbeleid zijn vastgelegd. Aan de wettelijke eisen, zoals 10 uur per week voorschoolse educatie en opleidingsniveau P3, wordt voldaan. In positieve zin valt onder andere op dat er, in lijn met de bestuurafspraken, wordt gestreefd naar de inzet op HBO-niveau geschoold personeel, toetsing en scholing taalniveau 3F, invoeren van het kindvolgsysteem op alle peuterspeelzaallocaties. 4 Voorbeeld voor anderen 1a1 Definitie doelgroepkind De gemeente heeft met Spring! en de schoolbesturen een definitie van een doelgroeppeuter geformuleerd. Voor het bepalen van de doelgroep vve (kinderen in de leeftijd van 2-4 jaar met een risico op (taal)achterstand) gelden de volgende criteria: - Kinderen met ouders met een laag opleidingsniveau, - Niet-Nederlandstalige gezinssituatie, - Kinderen met een (taal)achterstand, waarvan de ouders geen laagopleidingsniveau hebben en/of de gezinssituatie Nederlandstalig is. De huidige doelgroepdefinitie voldoet aan de criteria en is als voorbeeld voor anderen gewaardeerd. Dit komt doordat in de definitie is opgenomen dat een kind ook doelgroepkind kan zijn op basis van de feitelijke geconstateerde achterstand door de JGZ en na observaties door de intern pedagogisch begeleider aan het begin van de voorschool. In de gemeente Hengelo is begin 2014 ook een doelgroepdefinitie van een doelgroepkleuter vastgelegd. Deze luidt: - Kinderen die vve voorschools hebben gevolgd, - Kinderen van ouders met een laag opleidingsniveau, - Niet-Nederlandse gezinssituatie, Pagina 16 van 30

17 - Kinderen met een (taal)achterstand, waarvan de ouders geen laag opleidingsniveau hebben en/of de gezinssituatie Nederlandstalig is (de feitelijk geconstateerde achterstand). Pagina 17 van 30

18 3 De oordelen over de voor- en de vroegscholen De voor- en vroegscholen uit het overzicht in paragraaf 2.2 hebben een digitale vragenlijst gekregen om zelf te rapporteren over de kwaliteit van vve. De vragen zijn rechtstreeks afkomstig uit het vve-waarderingskader. Elke voor- en vroegschool heeft een eigen zelfrapportage teruggekregen. Paragraaf 3.1 bevat een overzicht van de resultaten van de vragenlijst. In paragraaf 3.2 worden de resultaten van de locatiebezoeken door de inspectie besproken. Een overzicht van de eigen waarderingen van alle vve-locaties is naar de gemeente gestuurd. 3.1 Resultaten vragenlijst De antwoorden van de locaties op de vragen in de vragenlijst zijn conform de werkinstructie van de Inspectie van het Onderwijs vertaald naar waarderingen van een indicator. Het gaat hierbij nadrukkelijk niet om oordelen die door de inspectie zijn gegeven. In de onderstaande tabel staan deze waarderingen weergegeven in percentages van het totaal aantal vve-locaties in de gemeente. Het percentage waarderingen per indicator is niet altijd 100 procent, omdat op sommige locaties geen waardering is gegeven, bijvoorbeeld omdat het antwoord op vragen ontbrak. Bij de tabellen volgt een toelichting. Tabel 3.1a De waardering van de indicatoren: Condities, in % CONDITIES A0.1 Recent en compleet GGD-rapport* 100 A2 Groepsgrootte* 100 A3 "Dubbele bezetting" A4.1 Voldoende vve-tijd per week* 100 A5.2 Opgeleide leidsters* 100 A5.3 Nederlands spreken* 100 A5.4 Vve-geschoolde leidsters 1) A5.5 Jaarlijks opleidingsplan* 100 De indicatoren met een * zijn alleen van toepassing op de voorscholen. 1) Waardering niet te bepalen op basis van de vragenlijst In 2011 waren er meerdere verbeterpunten in de condities waaronder vve werd uitgevoerd. In 2013 zijn er volgens de vve-locaties bijna geen verbeterpunten meer waar het de condities betreft. Slechts op twee indicatoren (A3 en A5.3) is verbetering nodig. In 2011 ontbrak op 30% van de voorscholen een recent GGD-rapport. In 2013 lijkt de GGD een inhaalslag te hebben gemaakt. Alle voorscholen geven aan recent te zijn bezocht door de GGD waarbij ook de basisvoorwaarden voorschoolse educatie zijn meegenomen. Bijna alle vroegscholen geven in de vragenlijst aan dat er in 2013 geen sprake is van een dubbele bezetting, extra ondersteuning of kleine groepen (indicator A3). Ten opzichte van 2011 is dit een achteruitgang. In 2011 kregen peuters op 14% van de locaties onvoldoende dagdelen voorschoolse educatie aangeboden. De voorscholen geven in de vragenlijst aan dat er nu wel voldoende vve-tijd per week is voor de doelgroepkinderen (indicator A4.1) Pagina 18 van 30

19 Op 86% van de voorscholen was er in 2011 geen jaarlijks vve-opleidingsplan. De voorscholen geven in de vragenlijst aan dat er op alle locaties nu wel is voorzien in een jaarlijks opleidingsplan voor de pedagogisch medewerkers (indicator A5.5). Indicator A5.3 is op grond van de vragenlijsten door de voorscholen in 2013 als verbeterpunt aangemerkt. De eisen voor het Nederlandse taalniveau zijn in het kader van de bestuursafspraken G37 aangescherpt. De pedagogisch medewerkers moeten aantoonbaar het 3F/B2-niveau beheersen. Ten tijde van het invullen van de vragenlijst had deze toets in Hengelo nog niet plaatsgevonden. De indicator is daarom aangemerkt als een verbeterpunt, maar het wil dus niet zeggen dat het taalniveau van de pedagogisch medewerkers niet voldoende is. Tabel 3.1b. De waardering van de indicatoren: Ouders, in % OUDERS B1 Gericht ouderbeleid 100 B2 Vooraf info aan ouders over vve 1) B3 Intake 93 7 B4 Thuis vve-activiteiten 1) B5 Vve-participatie van ouders op voor- en vroegschool B6 Info aan ouders over ontwikkeling kind 1) B7 Rekening houden met de thuistaal ) Waardering niet te bepalen op basis van de vragenlijst In 2011 zijn er binnen het aspect Ouders meerdere verbeterpunten vastgesteld. In 2013 is er volgens de vve-locaties nog steeds sprake van meerdere verbeterpunten. Ook zijn er enkele locaties die op grond van de vragenlijst op onderdelen een voorbeeld voor anderen zijn. Het ontbrak in 2011 op de vve-locaties onder meer aan een gericht ouderbeleid (indicator B1). Dit is volgens de vve-locaties nog steeds het geval. Ze geven aan dat het ontbreekt aan een uitgeschreven ouderbeleid dat erop is gericht ouders te ondersteunen de ontwikkeling van hun kind te stimuleren. De intake (indicator B3) was in 2011 op de helft van de bezochte vve-locaties van voldoende niveau en leverde voldoende informatie op over de gedrags- en ontwikkelingskenmerken van de kinderen. Het merendeel van de voor- en vroegscholen geeft in de vragenlijsten aan dat op het standaard intake-formulier relevante informatie ontbreekt over (bijzonderheden in) de ontwikkelings- en kindkenmerken. Het intakegesprek is inmiddels door Spring! aangepast. In 2011 was op het merendeel van de bezochte voor- en vroegscholen indicator B4 (het stimuleren van ouders om thuis activiteiten te doen met hun kinderen) van voldoende niveau. Op basis van de vragenlijst is geen waardering te geven over dit onderdeel. Op driekwart van de voor- en vroegscholen was in 2011 het stimuleren van deelname van ouders bij vve-activiteiten van voldoende niveau (indicator B5). Nu is 60% van de voor- en vroegscholen hier niet positief over, terwijl 40% juist aangeeft wel veel ouders bij hun activiteiten te betrekken. Daarbij benutten ze naar eigen zeggen onder meer de momenten waarop de ouders hun kind brengen en zijn er activiteiten voor ouders tijdens de inloop. Het informeren van ouders over de ontwikkeling van hun kind (indicator B6) was in 2011 voor een kwart van de bezochte voor- en vroegscholen een verbeterpunt. Op Pagina 19 van 30

20 basis van de vragenlijst is de informatie aan ouders over de ontwikkeling van hun kind niet te waarderen. Tijdens de bestandsopname werd op meer dan 92% van de bezochte vve-locaties rekening gehouden met de taal die ouders thuis spreken (B7). In 2013 is een wisselend beeld zien, maar er zijn meer locaties die aangeven hier geen rekening mee te houden. Vaak weten de pedagogisch medewerkers wel welke taal ouders thuis spreken, maar ontbreken heldere afspraken, materialen die worden ingezet om anderstalige ouders voldoende te informeren. Spring! laat weten dat er inmiddels (begin 2014) op alle locaties ouderbeleid is ontwikkeld en dat de ouderpopulatie van Spring! in beeld is gebracht. Ook is het intakegesprek aangepast en wordt elk dagdeel afgesloten met een kring waarin ouders worden geïnformeerd over wat er die ochtend gedaan is en waarom. Daarnaast wordt er gewerkt met een themabrief voor ouders (met woorden, activiteiten, liedjes e.d.) en zijn er ouderbijeenkomsten waarin deze themabrief wordt toegelicht. Tabel 3.1c. De waardering van de indicatoren: Kwaliteit van de uitvoering van vve, in % KWALITEIT VAN DE UITVOERING VAN VVE C1.1 Integraal programma 80 C1.2 Doelgerichte planning Enkele vroegscholen gebruiken een ander vve-programma dan de genoemde programma s in de opsomming in de vragenlijst. Een nadere analyse van de vragenlijsten leerde dat ook deze vroegscholen met hun programma voldoen aan de eisen die hiervoor gelden. Dit komt echter niet tot uiting in de automatisch gegenereerde documenten die de voor- en vroegscholen in de terugkoppeling van hun vragenlijsten ontvangen. In 2011 werkten alle vve-locaties met een integraal vve-programma (C1.1). Een doelgerichte planning kwam op minder dan de helft van de locaties voor. Een uitwerking in een doelgerichte jaar- en weekplanning ontbrak op bijna alle voorscholen. In 2013 geven de vve-locaties aan dat er nog veel verbeterpunten zijn op het gebied van de planning. Uit de weekplanning of het gebruikte vveprogramma blijkt volgens de locaties nog niet welke doelen er nagestreefd worden. Tabel 3.1d. De waardering van de indicatoren: Ontwikkeling, begeleiding en zorg, in % ONTWIKKELING, BEGELEIDING EN ZORG D1.1 Volgen ontwikkeling kinderen D1.2 Planmatige begeleiding D1.3 Evaluatie begeleiding D2.1 Welke kinderen externe zorg nodig? D2.2 Aanmelding externe zorg 100 In 2011 vroeg de interne zorg en begeleiding op veel vve-locaties versterking. De contacten met de externe zorginstanties waren daarentegen bijna overal van voldoende niveau. In 2013 lijkt dat op het punt van de planmatige begeleiding verbeteringen zijn gerealiseerd, terwijl bij het volgen van de ontwikkeling deels een achteruitgang te zien is. In het kader van het volgen van de ontwikkelingen van kinderen (indicator D1.1) is het van belang dat allereerst, binnen drie maanden, per kind een beginsituatie wordt Pagina 20 van 30

21 vastgelegd en dat daarna de verdere ontwikkeling van het kind wordt gevolgd. In 2011 gebeurde dit niet op alle voorscholen. In 2013 lijkt op grond van de vragenlijsten op dit punt geen verbetering gerealiseerd bij de voorscholen. De planmatige begeleiding (indicator D1.2) was in 2011 op meer dan de helft van de bezochte vve-locaties een verbeterpunt. De evaluatie van de begeleiding (D1.3) was en is een verbeterpunt volgens de voorscholen. Volgens de meeste voorscholen is dit nu verbeterd. Bijna alle voorscholen geven in de vragenlijst aan dat ook ouders van zorgkinderen actief worden betrokken bij het bestrijden van de achterstand. In 2011 waren de kinderen die externe zorg nodig hadden bij de pedagogisch medewerkers en leraren bekend (indicator D2.1). De vragenlijst laat ook in 2013 op dit punt een positief beeld zien. Voor de aanmelding geldt dat er vaste afspraken zijn en dat ouders worden ondersteund bij een eventuele aanmelding voor externe zorg (indicator D2.2). Tabel 3.1e. De waardering van de indicatoren: Kwaliteitszorg binnen de voor- en vroegschool, in % KWALITEITSZORG BINNEN DE VOOR- EN VROEGSCHOOL E1 Vve-coördinatie binnen school E2 Vve evalueren 93 E3 Opbrengsten evalueren E4 Verbetermaatregelen E5 Vve borgen E6 Vve in kwaliteitszorg binnen school In 2011 zijn binnen het aspect Kwaliteitszorg meerdere verbeterpunten vastgesteld voor zowel de voor- als de vroegscholen. In 2013 zijn er volgens de vve-locaties nog steeds veel verbeterpunten. Op onderdelen is sprake van een verbetering volgens de vve-locaties terwijl op andere indicatoren een negatiever beeld naar voren komt uit de vragenlijsten. De vve-coördinatie (indicator E1) was in 2011 op iets meer dan een derde van de voor- en vroegscholen van voldoende niveau. Nu geeft 80% van de voor- en vroegscholen aan dat er iemand is die de dagelijkse uitvoering van vve coördineert. Op enkele vroegscholen is dit niet het geval. Het evalueren van de kwaliteit van vve (indicator E2) was in 2011 op bijna geen enkele voor- en vroegschool van voldoende niveau. Dit is volgens de vragenlijst niet verbeterd. Hoewel de vve-locaties aangeven dat de kwaliteit van vve tenminste één keer per jaar wordt geëvalueerd, ontbreekt het in deze evaluatie veelal aan bepaalde onderdelen, zoals de evaluatie van de participatie van ouders. Daarbij worden de uitkomsten van de evaluatie meestal niet gerapporteerd aan alle betrokken partijen (de houders, de ouders en de gemeente). Ook het evalueren van de resultaten van vve (indicator E3) was in 2011 op 77% van de vve-locaties een verbeterpunt. Dit is volgens de vragenlijsten van de voorscholen nog niet verbeterd. Er is nog geen sprake van een jaarlijkse evaluatie van bereikte resultaten aan de hand van bijvoorbeeld de eigen ambities. Vroegscholen geven aan wel de resultaten te meten waarbij ook systematisch op groeps- en schoolniveau specifieke conclusies worden getrokken ten aanzien van de resultaten van vroegschoolse educatie. Pagina 21 van 30

22 Het planmatig verbeteren van de kwaliteit van vve (indicator E4) was in 2011 op de meeste voor- en vroegscholen een verbeterpunt. De vragenlijsten van 2013 geven voor de voorscholen geen antwoorden op deze vragen. Bij de vroegscholen ontbreekt bij meer dan de helft een concreet verbeterplan voor de verbeterpunten. De borging van de gerealiseerde kwaliteit (indicator E5) was in 2011 op bijna alle vve-locaties een verbeterpunt. Op basis van de vragenlijst lijkt dit nog steeds op de meeste locaties een verbeterpunt te zijn. Op enkele basisscholen vinden wel regelmatig groepsbezoeken plaats om de kwaliteit van vve te borgen en liggen de afspraken en procedures vast. Vve was in 2011 geen specifiek onderdeel van de kwaliteitszorg van de vroegschool (indicator E6). Volgens 1/3 van de vroegscholen is de kwaliteitszorg van vve nu wel een specifiek onderdeel dat is opgenomen in het schoolplan, de schoolgids of het jaarplan. Begin 2014 lijkt er voor de voorscholen al een en ander in gang te zijn gezet. Spring! geeft aan dat de resultaten inmiddels wel worden gemonitord. De opbrengsten worden geëvalueerd en er worden verbetermaatregelen genomen. Op grond hiervan zijn borgdocumenten bijgesteld en aangepast. Tabel 3.1f. De waardering van de indicatoren: Doorgaande lijn, in % DOORGAANDE LIJN F1 Vve-coördinatie tussen voor-vroeg 1) F2 Doorstroom naar vroegschool 100 F3 Warme overdracht F4 Afstemming aanbod F5 Afstemming pedagogisch/ educatief handelen F6 Afstemming over ouders 73 7 F7 Afstemming begeleiding/zorg ) Waardering niet te bepalen op basis van de vragenlijst In 2011 is de basis in de doorgaande lijn van de voor- naar de vroegschoolse educatie in Hengelo grotendeels op orde. De verbeterpunten hebben vooral betrekking op de afstemming op inhoud van de vve. De vragenlijst laat nu op dezelfde onderdelen van de doorgaande lijn verschillende verbeterpunten zien. De vve-coördinatie (indicator F1) is op basis van de vragenlijst niet te waarderen. Wel geven de meeste voor- en vroegscholen aan dat er iemand verantwoordelijk is voor het contact tussen de voor- en vroegschool. De doorstroom naar een vroegschool (indicator F2) is in 2011 grotendeels als voldoende beoordeeld. Alle voorscholen geven nu aan dat er vastgelegde afspraken zijn om er voor te zorgen dat zoveel mogelijk (doelgroep)kinderen doorstromen naar een vroegschool. Op twee derde van de vve-locaties was tijdens de bestandsopname sprake van een warme overdracht. Op dit punt is verbetering zichtbaar in de vragenlijst. Alle voorscholen geven nu aan dat er een overdrachtsformulier is. Hierin zijn de belangrijkste gegevens opgenomen over een kind en indien er sprake is van een zorgkind vindt altijd een warme overdracht plaats volgens de voorscholen. Dat ontbreekt bij enkele vroegscholen. Pagina 22 van 30

23 Enkele van de (voor-)scholen hebben aangegeven niet samen te werken met een (voor-)school en hebben om die reden in de vragenlijst geen vragen gehad over de afstemming binnen het aspect doorgaande lijn. Op veel vve-locaties is sprake van afstemming van het aanbod (indicator F4), doordat hetzelfde programma wordt gebruikt of doordat er afspraken zijn gemaakt over het aanbod. Het betreft hier vaak de afstemming van thema s. De afstemming van het pedagogisch klimaat en educatief handelen, de omgang met ouders en de interne zorg (indicatoren F5, F6 en F7) zijn veel vaker een verbeterpunt. Dit is iets verbeterd ten opzichte van de bestandsopname, maar op deze onderdelen worden nog maar weinig afspraken gemaakt tussen voor- en vroegscholen. Tabel 3.1g. De waardering van de indicatoren: Resultaten, in % RESULTATEN G1 Vve-resultaten meten 1) G2 Niveau vve-resultaten 1) G3 Verlengde kleuterperiode* 11 De indicator met een * is alleen van toepassing op de vroegscholen. 1) Waardering niet te bepalen op basis van de vragenlijst In 2011 is het aspect Resultaten niet beoordeeld, omdat er door de gemeente Hengelo geen opbrengstdoelen in de zin van leer- of ontwikkelingsresultaten waren afgesproken met de schoolbesturen en de peuterspeelzaalorganisatie. De situatie is op dit punt niet gewijzigd: er zijn nog geen resultaatafspraken gemaakt. Slechts één vroegschool heeft de vraag over de verlengde kleuterperiode ingevuld. Deze school geeft aan dat er minder dan 12% van de kinderen een verlengde kleuterperiode heeft. 3.2 Resultaten inspectiebezoek De inspectie heeft ter verificatie van de vragenlijsten drie voorscholen en twee vroegscholen bezocht. Dit is 1/3 van alle vve-locaties in de gemeente Hengelo. Bij de keuze van de te bezoeken locaties is de inspectie met name uitgegaan van het aantal/percentage doelgroepkinderen en waar mogelijk een evenredige vertegenwoordiging van peuterspeelzalen, kinderdagverblijven en basisscholen. Het onderzoek bestond uit groepsobservaties, gesprekken en documentenanalyse. In onderstaande tabellen staan de oordelen van de inspectie in percentages van het totaal aantal bezocht vve-locaties in de gemeente. Het percentage oordelen per indicator kan verschillen, omdat op sommige locaties geen oordeel is gegeven. Daarnaast past de opmerking dat bij een klein aantal onderzochte locaties individuele scores zwaar kunnen wegen. Onder iedere tabel wordt een toelichting gegeven op de oordelen en de mogelijke verschillen tussen de oordelen op basis van de bezoeken en de waarderingen op basis van de vragenlijsten. Meer informatie over de bezochte locaties is terug te vinden in de betreffende locatierapporten. Tabel 3.2a De beoordeling van de indicatoren: Condities, in % CONDITIES A0.1 Recent en compleet GGD-rapport* 100 A2 Groepsgrootte* 100 A3 "Dubbele bezetting" 100 A4.1 Voldoende vve-tijd per week* 100 A5.2 Opgeleide leidsters* 100 Pagina 23 van 30

24 A5.3 Nederlands spreken* 33 A5.4 Vve-geschoolde leidsters A5.5 Jaarlijks opleidingsplan* 100 De indicatoren met een * zijn alleen van toepassing op de voorscholen. Het positieve beeld ten aanzien van de condities dat uit de vragenlijsten naar voren komt, is bevestigd tijdens de bezoeken aan de vve-locaties. De GGD inspecteert jaarlijks als toezichthouder alle kindercentra. In de gemeente Hengelo heeft de GGD de onderzochte voorscholen bezocht. Tijdens die bezoeken is het domein voorschoolse educatie ook beoordeeld. De inspectie heeft deze oordelen overgenomen waar mogelijk. Op twee indicatoren heeft de inspectie zelf de indicatoren beoordeeld. Dit betreft de groepsgrootte (indicator A2), het opleidingsniveau van de pedagogisch medewerkers (indicator A5.2). De inspectie heeft op de bezochte voorscholen zowel de groepsgrootte als het opleidingsniveau van de pedagogisch medewerkers gewaardeerd met een voorbeeld voor anderen ( 4 ) vanwege de leidster-kindratio 2:14 en vanwege het HBO-niveau van enkele pedagogisch medewerkers op de voorschool. Ten tijde van het bezoek aan de voorscholen waren de pedagogisch medewerker nog niet getoetst op het taalniveau (A5.3). Op één locatie is wel een oordeel voldoende gegeven voor het Nederlandse taalniveau op basis van de observatie. Later is besloten dit op de andere locaties niet te doen. Eind 2013 waren er 15 pedagogisch medewerkers die in één keer de taaltoets hebben gehaald. Tabel 3.2b De beoordeling van de indicatoren: Ouders, in % OUDERS B1 Gericht ouderbeleid B2 Vooraf info aan ouders over vve 100 B3 Intake 100 B4 Thuis vve-activiteiten B5 Vve-participatie van ouders op voor- en vroegschool B6 Info aan ouders over ontwikkeling kind 100 B7 Rekening houden met thuistaal De oordelen op basis van de bezoeken zijn voor het aspect Ouders over het algemeen gelijk of positiever dan de waarderingen van de locaties zelf op basis van de vragenlijst. Het belangrijkste verschil is dat de inspectie op de bezochte locaties minder positief is over de vve-participatie (indicator B5) dan de locaties zelf in de vragenlijst. Er zijn tussen de voor- en vroegscholen geen grote verschillen in oordelen van de inspectie. Tabel 3.2c De beoordeling van de indicatoren: Kwaliteit van de uitvoering van vve, in % KWALITEIT VAN DE UITVOERING VAN VVE Het aangeboden programma C1.1 Integraal programma 100 C1.2 Doelgerichte planning C1.3 Gericht op taalontwikkeling 100 C1.4 Opklimmende moeilijkheidsgraad Het pedagogisch klimaat C2.1 Pedagogisch handelen 100 C2.2 Structuur en gedragsgrenzen 100 C2.3 Stimuleren sociale vaardigheden en competenties 100 Pagina 24 van 30

25 C2.4 Bevorderen zelfstandigheid 100 C2.5 Inrichting van de ruimte Het educatief handelen C3.1 Afstemming educatief handelen 100 C3.2 Structurele activiteiten voor taalontwikkeling 100 C3.3 Bevorderen interactie C3.4 Stimuleren actieve betrokkenheid kinderen 100 C3.5 Ontwikkeling van aanpakgedrag bij kinderen C3.6 Responsief gedrag 100 C3.7 Afstemming activiteiten op ontwikkelingsverschillen In de vragenlijsten is slechts beperkt gevraagd naar de kwaliteit van de uitvoering. Tijdens de onderzoeken op de vve-locaties is wel op alle indicatoren een oordeel gegeven. Het aangeboden programma Tijdens de bestandsopname in 2011 werkten alle pedagogisch medewerkers en leraren met een integraal vve-programma. Het belangrijkste verbeterpunt was de planmatigheid en de differentiatie van het aanbod. Op deze punten zijn in 2013 verbeteringen zichtbaar. De inspectie is hier weliswaar iets positiever over dan de locaties zelf in de vragenlijst, maar voor de meeste bezochte voorscholen blijft vooral de doelgerichtheid een punt van aandacht. Spring! laat weten dat er inmiddels, begin 2014, op alle locaties gewerkt wordt met een doelgerichte planning. Het pedagogisch klimaat In 2011 oordeelde de inspectie op de meeste indicatoren positief over het pedagogisch klimaat. Dat is ook nu het geval. Opvallend is dat destijds op meerdere voor- en vroegscholen de inrichting van de ruimte is aangemerkt als verbeterpunt. Nu is dat op nog slecht één bezochte voorschool het geval. Het educatief handelen Op alle indicatoren van het educatief handelen is verbetering zichtbaar ten opzichte van de bestandsopname. Uit de oordelen op basis van de bezoeken blijkt dat met name het afstemmen van de activiteiten op verschillen in de ontwikkeling nog een verbeterpunt is voor 40% van de bezochte voor- en vroegscholen. Tabel 3.2d De beoordeling van de indicatoren: Ontwikkeling, begeleiding en zorg, in % ONTWIKKELING, BEGELEIDING EN ZORG D1.1 Volgen ontwikkeling kinderen D1.2 Planmatige begeleiding D1.3 Evaluatie van begeleiding en zorg D1.4 Specifieke begeleiding en zorg voor taalontwikkeling D2.1 Welke kinderen externe zorg nodig? 100 D2. 2 Aanmelding externe zorg 100 D2.3 Volgen van de externe zorg 100 De oordelen op basis van de bezoeken zijn voor het aspect Ontwikkeling, begeleiding en zorg op bijna alle indicatoren gelijk aan of positiever dan de waarderingen op basis van de vragenlijst. Over de evaluatie van de aangeboden begeleiding en zorg is de inspectie iets negatiever dan de locaties zelf zijn in de vragenlijsten. Pagina 25 van 30

26 Het volgen van de brede ontwikkeling van kinderen is voor alle bezochte voorscholen een verbeterpunt. De ontwikkeling van alle peuters zal met de invoering van het nieuwe observatiesysteem structureel worden gevolgd, maar dit is nu nog niet het geval. Tabel 3.2e De beoordeling van de indicatoren: Kwaliteitszorg binnen de voor- en vroegschool, in % KWALITEITSZORG BINNEN DE VOOR- EN VROEGSCHOOL E1 Vve-coördinatie binnen school 100 E2 Vve evalueren E3 Opbrengsten evalueren E4 Verbetermaatregelen E5 Vve borgen E6 Vve in kwaliteitszorg binnen school De oordelen op basis van de bezoeken zijn gelijk aan of positiever dan de eigen waarderingen op basis van de vragenlijst. Uit de bezoeken aan de vve-locaties blijkt dat er op centraal niveau door Spring! veel in gang wordt gezet om de voorwaarden te realiseren voor een goede uitvoering van vve. Het bewaken van de kwaliteit van vve is belegd bij de Spring!-coördinatoren. Om tot verbetering van de kwaliteitszorgcyclus te komen, zijn plannen opgesteld en afspraken gemaakt. De vertaling naar locatie- en groepsniveau vraagt nog nadere uitwerking. Met betrekking tot de borging van de kwaliteit van de voorschoolse educatie is het voornemen te gaan werken met video-interactiebegeleiding. Hiermee is het perspectief op verbetering gunstig voor de voorscholen. Vve maakt op de helft van de bezochte voorscholen wel deel uit van de kwaliteitszorg binnen de school, op de andere helft niet (indicator E6). Dit levert een positiever beeld op dan uit de vragenlijsten naar voren kwam. Tabel 3.2f De beoordeling van de indicatoren: Doorgaande lijn, in % DOORGAANDE LIJN F1 Vve-coördinatie tussen voor-vroeg 100 F2 Doorstroom naar vroegschool F3 Warme overdracht 100 F4 Afstemming aanbod 100 F5 Afstemming pedagogisch klimaat/educatief handelen F6 Afstemming over ouders F7 Afstemming begeleiding/zorg De oordelen op basis van de bezoeken zijn voor het aspect Doorgaande lijn op alle indicatoren iets positiever dan de waarderingen op basis van de vragenlijst. Indicator F2 (doorstroom naar de vroegschool) is tijdens de bezoeken aan de locaties niet beoordeeld aangezien er geen concreet gemeentelijk beleid op dit punt is in Hengelo. Tabel 3.2g De beoordeling van de indicatoren: Resultaten van vve, in % RESULTATEN VAN VVE G1 Vve-resultaten meten G2 Niveau vve-resultaten G3 Verlengde kleuterperiode* 20 De indicator met een * is alleen van toepassing op de vroegscholen. Pagina 26 van 30