Bijlagen. Bevindingen goedkeuring verordeningen

Transcriptie

1 Bevindingen goedkeuring verordeningen In aanvulling op de informatie die is opgenomen over de goedkeuring door de Toezichtkamer van verordeningen en besluiten van de schappen (zie Goedkeuring verordeningen onder Reguliere werkzaamheden), zijn hier de bevindingen van de Toezichtkamer in het verslagjaar per verordening of besluit opgenomen. Vergoedingen De verordeningen vergoedingen van Hoofdproductschap Akkerbouw (HPA), PA, PDV, PW en PD bevatten een onjuist geformuleerde inwerkingtredingsbepaling. Omdat de verordeningen geen derden raken en er zich in de praktijk geen problemen kunnen voordoen, vormde de onjuiste formulering geen aanleiding om goedkeuring te onthouden. PT en HPA hebben voorzittersvergoedingen vastgesteld die qua niveau van de vergoeding voldoen aan de SER-regelgeving, maar qua inhoud niet voldoen aan het in 2011 vastgestelde Bbt. HPA heeft inmiddels een nieuwe verordening vastgesteld die is goedgekeurd. PT stelt een nieuwe verordening op. In de verordening vergoedingen van VIS is voorzien in een afwijkende vergoeding voor de voorzitters van twee commissies. In overleg met het secretariaat van de Toezichtkamer worden deze vergoedingen afgebouwd. Dit betekent dat de vergoedingen voor de zittingsperiode worden gehalveerd en dat deze in 2014 worden beëindigd. Met toepassing van artikel 8:84 van de Awb is de verordening goedgekeurd. Ook de verordening Vergoedingsregeling voorzitter, bestuurs- en commissieleden van HBD bevat een vergoeding voor bestuursleden die op grond van het Bbt zo niet is toegestaan. Met het schap is de afspraak gemaakt dat in een volgende zittingsperiode geen afwijkende vergoedingen meer worden verstrekt. Met toepassing van artikel 8:84 van de Awb is ook deze verordening goedgekeurd. Autonome verordeningen Drie verordeningen van PPE bevatten een identieke verwijzingsbepaling die te algemeen is geformuleerd. In overleg met het schap is besloten de verordeningen goed te keuren, met uitzondering van deze verwijzingsbepaling. Het schap zal een dergelijke verwijzingsbepaling in het vervolg op een andere wijze redigeren. PDV en PW hebben in 2011 nieuwe verordeningen met betrekking tot algemene bepalingen vastgesteld onder intrekking van de oude verordeningen. De schappen hebben verzuimd om in hun heffingsverordeningen de verwijzing naar de nieuwe verordening algemene bepalingen op te nemen. Dit is inmiddels gecorrigeerd door middel van wijzigingsverordeningen. Heffingsverordeningen Een aantal schappen heeft ervoor gekozen om verordeningen niet meer jaarlijks vast te stellen. Bij een aantal verordeningen is vervolgens van die systematiek afgeweken. Omdat verordeningen niet beperkt zijn in tijd, blijven zij rechtsgeldig. In een kalenderjaar kunnen daardoor meer verordeningen van toepassing zijn. Met de schappen zal overleg gevoerd worden om de verordeningen aan te passen. Met HBAG is overleg gevoerd over de verordeningen bestemmingsheffingen pootgoedfonds en consumptieaardappelfonds. Naar aanleiding van een uitspraak van het CBb heeft het schap de verordeningen voor 2011 aangepast. De nieuw opgestelde verordeningen zijn besproken met het secretariaat, maar bleken technische gebreken te hebben, die door het schap zijn aangepast. De verordeningen liggen momenteel voor bij de Europese Commissie. Jaarrekeningen Uit de jaarrekeningen over 2010 blijkt dat drie schappen PA, VIS en PW een te hoge reserve hebben. De reserve van deze schappen is hoger dan één maal de jaarlasten. Aan PW is een doorlopende onthef 29

2 fing van deze bepaling verleend omdat het schap gelden moet reserveren in verband met een uitspraak van het CBb. Aan PA en VIS is voor een jaar ontheffing verleend (zie Reserves onder Financieel overzicht). De jaarrekening 2010 van PZ bleek niet geheel in overeenstemming met de Vfb 99 te zijn opgesteld. Met PZ is afgesproken om vanaf de begroting 2012 de benodigde wijziging door te voeren, waarmee aan de gestelde eisen voldaan wordt. De Toezichtkamer zal indien de opmerking is verwerkt, dit feit betrekken bij het beoordelen van de begroting Begrotingen In 2011 is de Vfb 99 herzien. De schappen dienen hun begroting voor 2012 volgens de nieuwe Vfb 11 op te stellen. Bij de beoordeling van de begrotingen heeft het secretariaat echter bemerkt dat de terminologie uit de Vfb 99 nog gebruikt wordt. Daarnaast is geconstateerd dat het vermogensbeleid niet of niet voldoende wordt toegelicht en dat de toelich ting op de voorzittersvergoedingen uitbreiding behoeft. Besloten is om deze algemene bevindingen door middel van een brief onder de aandacht van alle schappen te brengen. Voorziening gemeenschappelijke behartiging van belangen Op grond van artikel 109 Wbo kunnen twee of meer schappen tezamen een voorziening ter gemeenschappelijke behartiging van belangen instellen. Een dergelijke voorziening behoeft de goedkeuring van de SER. In 2011 is een verzoek om goedkeuring van het Besluit tot wijziging van het instellingsbesluit Commissie Diergezondheid en -kwaliteit Runderen van PVV en PZ aan de Toezichtkamer voorgelegd. In dit besluit wordt de samenstelling van de commissie gewijzigd en zijn enkele redactionele wijzigingen doorgevoerd. De Toezichtkamer heeft het besluit goedgekeurd. Tini Hooymans lid van de Toezichtkamer Sinds de oprichting in 2008 ben ik lid van de Toezichtkamer. Samen met Hans Kamps als voorzitter en aanvankelijk ook Fokko van Duyne, die inmiddels opgevolgd is door Ferdinand Grapperhaus. Aan mijn lidmaatschap komt in april 2012 een einde en dit is dan ook een mooi moment voor een welgemeend compliment aan het secretariaat van de Toezichtkamer. Zeker gezien de turbulente ontwikkelingen in de afgelopen jaren heeft het secretariaat een bijzondere prestatie geleverd, en levert die nog steeds. Dat brengt naast goed toezicht ook prettige en efficiënte vergaderingen met zich mee. Meer dan dat kan een bestuurder of toezichthouder zich niet wensen. 30

3 Overzicht voorzittersvergoedingen product- en bedrijfschappen 2009 en 2010 Schap Dagdelen werkzaam 2009 Jaarrekening 2009* Dagdelen werkzaam 2010 Jaarrekening 2010* BA 4, , BOS 1, , PD HBA 4, , HBAG 3, , HBD 5, , HOR 1, , HPA, PA, PW, PDV 10, , MVO 4, , PPE 2 2, , PVV 3 8, , PT 8, , VIS 4 (6,0) 4, , PZ 5, , * Bedragen in euro s 1 Het PD had in 2009 en 2010 geen vaste voorzitter. 2 Per 15 mei 2010 heeft PPE een nieuwe voorzitter. De vergoeding 2010, op basis van afgerond 4 dagdelen per week (0,39 FTE), geldt de periode 15 mei 2010 tot en met 31 december Per 15 juni 2009 heeft PVV een nieuwe voorzitter. De vergoeding 2009, op basis van acht dagdelen per week, geldt de periode 15 juni 2009 tot en met 31 december In verband met de ziekte van de toenmalige secretaris van VIS heeft de voorzitter in 2009 gedurende een periode van bijna negen maanden zes in plaats van vier dagdelen gewerkt. 31

4 Aanbevelingen rapportages themaonderzoeken In aanvulling op de informatie die is opgenomen ten aanzien van de rapportages van themaonderzoeken die in 2011 door de Toezichtkamer zijn vastgesteld (zie Risicogeoriënteerd toezicht en themaonderzoeken), zijn hierna de aanbevelingen naar aanleiding van de uitgevoerde onderzoeken opgenomen. De Toezichtkamer zal de uitvoering van de aanbevelingen door de schappen monitoren. Voorts bestaat de mogelijkheid dat ten aanzien van deze onderzoeksonderwerpen in de toekomst ook een zogenaamd herhalingsonderzoek uitgevoerd zal worden. Zo daar sprake van zal zijn, zal dit vooraf aangekondigd worden. Rapportage financiële relaties en subsidieverlening Aanbevelingen De Toezichtkamer acht transparantie van de schappen over hun financiële relaties van belang, in het bijzonder waar het de doelmatigheid en de doeltreffendheid aangaat. Specifieke eisen hieromtrent waren reeds vervat in de Vfb 99, in het BbB en in de principes van goed schapbestuur. Het traject tot actualisering van de Vfb 99, voorafgaand aan dit onderzoek ingezet, heeft inmiddels geleid tot aanscherping van de eisen: schappen dienen voortaan in volle omvang het gewenste inzicht in en transparantie van de financiële relaties te leveren. Zo is in de Vfb 2011 bepaald dat de schappen in de toelichting op de rekening van baten en lasten een volledig inzicht dienen te verschaffen over de toepassing van alle onderdelen van de PBO-toets. Dit kan door elke financiële relatie afzonderlijk toe te lichten dan wel op een wijze die voor het gewenste volledige inzicht qua resultaat vergelijkbaar is, bijvoorbeeld per groep van gelijksoortige subsidies of per sector. De Toezichtkamer acht de aandacht die de schappen hebben geschonken aan het incorporeren van hun wettelijke taak en de PBO-toets in hun subsidiebeleid, alsmede de uitwerking en toepassing hiervan, in hoge mate van belang. Onverdeelde aandacht van de schappen voor informatie ten behoeve van evaluatie van de doelmatigheid en doeltreffendheid van subsidierelatie, de evaluatie op zich en het lerend effect dat hiervan uitgaat, is volgens de Toezichtkamer daarmee onlosmakelijk verbonden. Rapportage personele unies Aanbevelingen De eigen verantwoordelijkheid van de bestuurders van schappen voor de volledigheid en relevantie van opgegeven en op te geven nevenfuncties acht de Toezichtkamer in hoge mate van belang. Schappen kunnen hierbij in de ogen van de Toezichtkamer veel doen om hun bestuurders daarin te ondersteunen, zoals het jaarlijks opvragen van informatie over nevenfuncties. De Toezichtkamer acht het evalueren van processen en resultaten door de schappen in zijn algemeenheid van belang. Wanneer het gaat om evaluatie van de uitvoering van de principes van goed schapbestuur door de schappen is de Toezichtkamer van mening dat dit belang evident is. Evaluatie door de schappen van bijvoorbeeld de totstandkoming van een volledig overzicht met relevante nevenfuncties, al dan niet in de vorm van een audit, en het leren van de resultaten daarvan acht de Toezichtkamer aanbevelenswaardig voor alle schappen. Rapportage invloed bedrijfsgenoten Aanbevelingen De relevante principes van goed schapbestuur dienen niet louter te worden opgevat als procedureel te vervullen vereisten, maar als een instrument om richting te geven aan het dagelijks handelen. Dit betreft alle activiteiten die schappen verrichten om bedrijfsgenoten in staat te stellen om gelijktijdig van de inhoud van de verschillende fasen van de 32

5 beleidscyclus kennis te nemen (informeren), alsmede om bedrijfsgenoten mogelijkheden te bieden om in verschillende fasen van de beleidscyclus actief betrokken te raken bij de besluitvorming om daarop invloed uit te oefenen (betrekken). Dit betekent dat al deze activiteiten van de schappen deel dienen uit te maken van het beleid ten aanzien van de principes XII en XIII en als zodanig dienen te zijn opgenomen in het communicatieplan. Het gaat in zijn algemeenheid dan dus om het integreren en verankeren van het geformuleerde beleid ten aanzien van de principes XII en XIII van goed schapbestuur in de dagelijkse praktijk. Teneinde gewenst gedrag ten aanzien van goed schapbestuur daadwerkelijk en blijvend invulling te geven, dienen schappen door middel van evaluatie na te gaan of het ingezette beleid doeltreffend is geweest en in hoeverre als gevolg hiervan publieke middelen transparant en doelmatig zijn ingezet. Dit proces dient methodisch onderbouwd te zijn en methode en resultaten dienen afdoende gedocumenteerd te worden. Dit betreft: het periodiek evalueren en indien nodig aanpassen van ingezet beleid ten aanzien van de principes XII en XIII om bedrijfsgenoten te informeren en te betrekken bij het beleidsproces. Aanbevelingen De aandacht van de schappen voor doelmatig financieel beheer behoort volgens de Toezichtkamer dynamisch te zijn. Het delen van leerervaringen op dit terrein, samenwerking en gezamenlijke aanpakken horen bij het naar een hoger plan brengen van de doelmatigheid van het financieel beheer. Hierin hebben schappen al veel stappen gezet, onder meer in de vorm van het ontwikkelen van één backoffice en het bundelen van medebewindstaken door de productschappen. In de ogen van de Toezichtkamer valt echter nog verdere verbetering te realiseren, daar niet alle schappen aanleiding zien om leerervaringen op het terrein van de doelmatigheid van het financieel beheer te delen. Hetzelfde geldt voor (het ontwikkelen van) samenwerking en gezamenlijk aanpakken van onderwerpen op het gebied van doelmatig financieel beheer. Het vergelijken van de efficiency en effectiviteit van de eigen organisatie met die van andere schappen en/of vergelijkbare organisaties buiten de PBO kan volgens de Toezichtkamer een bijdrage leveren aan het verbeteren van de doelmatigheid van het financieel beheer. Uit signalen van schappen blijkt dat dit niet valt te realiseren met de vorm van benchmarking die principe XX van de principes van goed schapbestuur aandraagt, gezien de grote onderlinge verschillen tussen schappen. Dit is voor de Toezichtkamer aanleiding geweest om de Commissie Monitoring Code Goed Bestuur product- en bedrijfschappen het voorstel te doen om principe XX wat benchmarking en de uitwerking daarvan betreft anders in te richten, zodat voor de schappen meer ruimte ontstaat om geschikte instrumenten voor vergelijking in te zetten. Rapportage doelmatigheid financieel beheer 33

6 Overzicht product- en bedrijfschappen Productschappen Hoofdproductschap Akkerbouw Stadhoudersplantsoen Postbus LS Den Haag tel Productschap Diervoeder Stadhoudersplantsoen Postbus LS Den Haag tel Productschap Dranken Dagelijkse Groenmarkt 3-5 Postbus CE DEN HAAG tel Productschap Akkerbouw Stadhoudersplantsoen Postbus LS Den Haag tel Productschap Margarine, Vetten en Oliën Ampèrelaan 4d Postbus GB Rijswijk tel Productschap Tuinbouw Louis Pasteurlaan 6 Postbus AG Zoetermeer tel Productschap Vee en Vlees en Productschap Pluimvee en Eieren Louis Braillelaan 80 Postbus AL Zoetermeer tel Productschap Vis gebouw Visserijcentrum Treubstraat 17 Postbus AB Rijswijk tel Productschap Wijn Stadhoudersplantsoen Postbus LS Den Haag tel wijn.nl Productschap Zuivel Louis Braillelaan 80 Postbus AT Zoetermeer tel

7 Bedrijfschappen Bedrijfschap Afbouw Mauritskade 27 Postbus MA Rijswijk tel Bedrijfschap Horeca en Catering Baron de Coubertinlaan 6 Postbus AC Zoetermeer tel Hoofdbedrijfschap Agrarische Groothandel Turfstekerstraat 63 Postbus BA Aalsmeer tel Hoofdbedrijfschap Ambachten gebouw De Leeuwenhoek Ierlandlaan 21 Postbus AW Zoetermeer tel Hoofdbedrijfschap Detailhandel Nieuwe Parklaan Postbus LS Den Haag tel Bosschap (Bedrijfschap voor de bosbouw, het bosbeheer, het natuurbeheer en de houtteelt) Princenhof Park 9 Postbus AB Driebergen-Rijsenburg tel

8 Afkortingen AMvB Algemene Maatregel van Bestuur Awb Algemene wet bestuursrecht BA Bedrijfschap Afbouw BbB Besluit beleidsregels Bestuurskamer Bbt Besluit beleidsregels toezicht BJK Bestuurlijk Juridisch Klankbord BOS Bosschap BZK (Ministerie van) Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties CBb College van Beroep voor het bedrijfsleven CGB Code Goed Bestuur product- en bedrijfschappen EL&I (Ministerie van) Economische Zaken, Landbouw en Innovatie EZ (Voormalig ministerie van) Economische Zaken HBA Hoofdbedrijfschap Ambachten HBAG Hoofdbedrijfschap Agrarische Groothandel HBD Hoofdbedrijfschap Detailhandel HOR Bedrijfschap Horeca en Catering HPA Hoofdproductschap Akkerbouw LNV (Voormalig ministerie van) Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit MVO Productschap Margarine, Vetten en Oliën PA Productschap Akkerbouw PBO Publiekrechtelijke Bedrijfsorganisatie PD Productschap Dranken PDV Productschap Diervoeder PPE Productschap Pluimvee en Eieren PT Productschap Tuinbouw PVV Productschap Vee en Vlees PW Productschap Wijn PZ Productschap Zuivel SER Sociaal-Economische Raad SZW (Ministerie van) Sociale Zaken en Werkgelegenheid Vfb 99 Verordening financiën bedrijfslichamen 1999 Vfb 11 Verordening financiën bedrijfslichamen 2011 VIS Productschap Vis Wbo Wet op de bedrijfsorganisatie Wopt Wet openbaarmaking uit publieke middelen gefinancierde topinkomens 36