Toezichtkamer. 15 september Monitor opschoning regelgeving en reductie administratieve lasten Inleiding

Transcriptie

1 Toezichtkamer 15 september 2011 Monitor opschoning regelgeving en reductie administratieve lasten Inleiding Deze notitie bevat de rapportage van een onderzoek dat is gedaan naar de opschoning van de autonome verordeningen van de bedrijfslichamen en de vermindering van administratieve lasten bij de bedrijfslichamen. Onder administratieve lasten wordt verstaan de kosten voor het bedrijfsleven om te voldoen aan informatieverplichtingen die voortvloeien uit wet- en regelgeving van de overheid. Dit jaarlijkse onderzoek naar de verdere ontwikkeling van het aantal autonome verordeningen en de verdere reductie van de administratieve lasten is in het Toezichtplan voor 2011 aangekondigd. Normaliter wordt het resultaat van deze monitor in maart aan de Toezichtkamer aangeboden. Gezien de politieke ontwikkelingen en de werkzaamheden die in dat kader van de bedrijfslichamen gevraagd werden, is door de Toezichtkamer besloten de planning aan te passen en de rapportage uit te stellen tot september Naar aanleiding van de eerdere rapportage en de opmerkingen in de Toezichtkamer heeft in april 2011 een gesprek plaatsgevonden met Actal, de projectdirectie Administratieve Lasten, die de handleiding Meten is Weten heeft opgesteld. De handleiding vormde de basis voor de nulmeting in Inmiddels is Meten is Weten II verschenen. De herziene handleiding bevat een aantal wijzigingen met betrekking tot de definitie en de wijze van meten. De bedrijfslichamen zijn bij het toezenden van de vragenlijst voor deze monitor geïnformeerd over de wijzigingen. Enkele belangrijke wijzigingen zijn standaardisering van uurtarieven en handelingen en de verlaging van het aantal metingen. De manier waarop vastgesteld wordt wat een gemiddeld bedrijf is, is niet langer voorgeschreven. Een aantal bedrijfslichamen heeft de nieuwe wijze van meten toegepast voor de monitor Leeswijzer De rapportage bestaat uit twee onderdelen, te weten de opschoning van autonome verordeningen en de reductie van de administratieve lasten. In paragraaf 2 wordt ingegaan op de aanleiding voor dit onderzoek. In paragraaf 3 is een korte terugblik op de ontwikkelingen in de afgelopen jaren opgenomen. De gevolgde werkwijze wordt kort beschreven in paragraaf 4. Paragraaf 5 behandelt de opschoning van autonome verordeningen. Paragraaf 6 besteedt aandacht aan de maatregelen die de bedrijfslichamen getroffen hebben voor een verdere reductie van administratieve lasten. Ten slotte zijn in paragraaf 7 de conclusies weergegeven. 2. Aanleiding Autonome verordeningen De hergroeperingsoperaties die in 1999 en 2001 zijn uitgevoerd hebben naast het verminderen van het aantal bedrijfslichamen ook geleid tot meer aandacht voor de opschoning van de autonome regelgeving, die gebaseerd is op artikel 93 van de Wet op de bedrijfsorganisatie (Wbo). Op grond van dit artikel is het bestuur van een bedrijfslichaam bevoegd om op een aantal terreinen technisch inhoudelijke verordeningen op te stellen die gelden voor alle ondernemers in de sector. In het Kabinetsstandpunt over modernisering van de PBO 1 is destijds aangegeven dat een deel van de PBO-regelgeving verouderd is en niet meer past binnen de huidige opvattingen over ordening, marktwerking en deregulering. Verordeningen moeten complementair zijn aan private initiatieven. Alleen als deze private initiatieven onvoldoende oplossing bieden voor door de sector gewenste of in het algemeen belang noodzakelijke zaken kunnen publiekrechtelijke maatregelen 1 Kabinetsstandpunt Toekomst van het PBO-stelsel, Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr. 1

2 2 overwogen worden. De SER onderzoekt sindsdien jaarlijks de opschoning van de autonome regelgeving. Administratieve lasten In 2003 is op verzoek van de minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid 2 een quick scan uitgevoerd naar de aard en de omvang van de administratieve lasten van ondernemingen die door de bedrijfslichamen worden veroorzaakt. De uitkomsten van de quick scan zijn destijds aanleiding geweest om de bedrijfslichamen te vragen hun autonome verordeningen integraal door te nemen met betrekking tot de daaraan verbonden administratieve lasten. De SER is gevraagd dit vervolgonderzoek te coördineren. In 2004 is naar aanleiding hiervan een nulmeting gehouden. Sinds de nulmeting heeft de SER de bedrijfslichamen jaarlijks gevraagd te rapporteren over de administratieve lasten. Aan de hand van de opgave van de bedrijfslichamen stelt de SER een rapportage op ten behoeve van de minister. De onderhavige monitor is een vervolg op de rapportages uit voorgaande jaren. In 2009 zijn de Principes van goed schapbestuur verankerd in artikel 92a van de Wet bo. Deze principes zijn gebaseerd op de in 2007 door de bedrijfslichamen opgestelde Code Goed Bestuur product- en bedrijfschappen. In Principe XV is vastgelegd dat het bestuur bij elk besluit dat leidt of kan leiden tot administratieve lasten dient aan te geven hoe groot deze zijn en waarom deze noodzakelijk zijn. 3. Terugblik Autonome verordeningen Het aantal inhoudelijke verordeningen heeft zich sinds 2008 gestabiliseerd. In 2007 bedroeg het aantal verordeningen 67, eind 2008 was dit gedaald tot 61 verordeningen en eind 2009 gestegen met één verordening tot 62. De daling was voornamelijk te danken aan de vierjaarlijkse heroverwegingen op grond van artikel 106, derde lid, Wbo bij de bedrijfslichamen. Administratieve lasten In 2009 was een verdere reductie van de administratieve lasten gerealiseerd. Eind 2009 bedroegen de administratieve lasten in totaal 9,6 miljoen euro. De totale reductie ten opzichte van de nulmeting bedroeg ultimo procent. De verwachting was dat zich geen grote wijzigingen meer zouden voordoen. Wel werd geconstateerd dat een aantal bedrijfslichamen niet jaarlijks de administratieve lasten meet, waardoor een jaarlijkse vergelijking niet kan plaatsvinden. 4. Werkwijze in 2010 De regelintensiteit van de bedrijfslichamen kan afgemeten worden aan de ontwikkeling van het aantal autonome verordeningen. Met deze verordeningen kunnen immers verplichtingen worden opgelegd aan de ondernemingen die vallen binnen de werkingssfeer van het bedrijfslichaam. De voorliggende rapportage beperkt zich tot technisch inhoudelijke autonome verordeningen ontleend aan artikel 93, tweede lid, Wbo. Niet inbegrepen zijn: autonome verordeningen die weliswaar gebaseerd zijn op artikel 93 Wbo maar die voortvloeien uit EU-regelgeving en andere regelgeving ten behoeve van de rijksoverheid (indirect medebewind); medebewindsverordeningen in het kader van EU-regelgeving en van overige regelgeving van de Nederlandse rijksoverheid; heffingsverordeningen voor huishoudelijke uitgaven en specifieke bestemmingen; begrotingsverordeningen; fondsverordeningen; registratieverordeningen; 2 Brief d.d. 5 december 2003 van de minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid aan de SER inzake administratieve lasten.

3 3 subsidieverordeningen. In voorgaande jaren is het overzicht van regelgeving in kaart gebracht met behulp van de PBO-database van de SER en het basiswettenbestand zoals dat via beschikbaar is. Dit jaar is aan de bedrijfslichamen een overzicht voorgelegd van de volgens het secretariaat van de Toezichtkamer in 2010 geldende autonome verordeningen. De bedrijfslichamen zijn verzocht dit overzicht te controleren en zo nodig te corrigeren. Met betrekking tot de ontwikkeling van de administratieve lasten 3 zijn de volgende vragen schriftelijk aan de bedrijfslichamen voorgelegd: hoe hoog zijn de administratieve lasten in 2010 en in hoeverre zijn deze lasten verminderd ten opzichte van 2009 en zo ja, met welk bedrag; zijn er sinds de nulmeting in 2004 maatregelen c.q. autonome verordeningen die tot een administratieve lastenverzwaring hebben geleid en zo ja, welke bedragen gingen daarmee gepaard; heeft u het afgelopen kalenderjaar gebruik gemaakt van het advies van derden (bijv. externe adviseurs, best practises van andere bedrijfslichamen of bedrijven) ten aanzien van het reduceren van administratieve lasten? Zo ja, waar blijkt dat uit; schat u in dat het voor uw product- of bedrijfschap mogelijk is om in 2011 dan wel de komende jaren nog verdere reductiemaatregelen door te voeren? Zo ja, welke maatregelen zijn dat en welke bedragen zijn daar naar verwachting mee gemoeid? Aan 13 van de 17 bedrijfslichamen zijn de bovenstaande vragen schriftelijk voorgelegd. Deze bedrijfslichamen hebben schriftelijk gereageerd op de bovenstaande punten zoals die in de brief van de SER zijn opgenomen. Naar aanleiding van de respons is nog nader contact geweest met enkele bedrijfslichamen en is gevraagd om een nadere toelichting. In de rapportage over 2009 werd opgemerkt dat verschillende bedrijfslichamen niet jaarlijks meten, waaronder de akkerbouwschappen. Deze bedrijfslichamen zijn hierop gewezen. De drie akkerbouwschappen (PA, PDV en Wijn) hebben in 2010 het Rapport onderzoek administratieve lasten 2010 opgesteld. Deze rapportage heeft echter betrekking op de administratieve lasten over Desgevraagd is door de akkerbouwschappen meegedeeld dat de cijfers over 2009 gebruikt kunnen worden voor 2010, omdat zij naar verwachting nauwelijks afwijken. Het Hoofdproductschap Akkerbouw (HPA) maakt geen onderdeel uit van dit onderzoek. Tot 2008 verrichtte het HPA nog zogenoemde autonome taken voor met name de teeltsector en de aardappelsector. Sinds 2008 functioneert het HPA als werkorganisatie van de akkerbouwschappen, het behartigt de sectoroverschrijdende belangen en voert taken in medebewind uit. Het HPA heeft geen autonome taken meer zoals gedefinieerd voor dit onderzoek, die administratieve lasten met zich brengen. Deze taken zijn in 2008 ondergebracht bij het Productschap Akkerbouw (PA). Bij het bepalen in hoeverre de administratieve lasten zijn toe- of afgenomen, is uitgegaan van de opgaven die door de bedrijfslichamen zijn aangeleverd. 3 Zie voor de berekening van administratieve lasten de handleiding van het ministerie van Financiën, Interdepartementale Projectdirectie Administratieve Lasten, Meten is Weten II; Handleiding voor het definiëren en meten van administratieve lasten voor het bedrijfsleven, 2007.

4 4 5. Opschoning regelgeving Ontwikkeling Sinds 1999 is het aantal autonome verordeningen gedaald. In 1999 waren er nog 178 verordeningen terwijl er ultimo 2010 nog 61 verordeningen zijn. Onderstaande grafiek toont aan hoe de daling van het aantal verordeningen heeft plaatsgevonden van 1999 tot en met Grafiek 1: Ontwikkeling van het aantal autonome verordeningen in meerjarig perspectief De belangrijkste reden voor de afname zijn de hergroeperingsoperaties die in 1999 en 2001 hebben plaatsgevonden. Het aantal bedrijfslichamen is als gevolg van diverse fusies in 2003 verminderd tot 17. In samenhang daarmee is het aantal autonome verordeningen afgenomen. Artikel 106, tweede lid, Wbo bepaalt dat het bestuur van een bedrijfslichaam elke vier jaar na de inwerkingtreding van een verordening ex artikel 93 Wbo de bestaansgrond daarvan heroverweegt en omtrent zijn besluit verslag uitbrengt aan de betrokken minister. De ontwikkelingen in de laatste jaren zijn vooral het gevolg van deze vierjaarlijkse heroverweging.

5 5 Aantal autonome verordeningen per bedrijfslichaam in 2010 Bedrijfslichamen Aantal inhoudelijke autonome verordeningen Productschap Akkerbouw (PA) Productschap Diervoeder (PDV) 2 2 Productschap Wijn (W) 2 2 Productschap Dranken (PD) 4 4 Productschap Margarine, Vetten en Oliën (MVO) 2 2 Productschap Pluimvee en Eieren (PPE) Productschap Vee en Vlees (PVV) 7 7 Productschap Vis (VIS) 3 2 Productschap Zuivel (PZ) 7 7 Productschap Tuinbouw (PT) 5 6 Hoofdbedrijfschap Ambachten (HBA) 0 0 Hoofdbedrijfschap Detailhandel (HBD) 0 0 Hoofdbedrijfschap voor de Agrarische Groothandel 2 2 (HBAG) Bedrijfschap Horeca en Catering (HOR) 1 1 Bedrijfschap Afbouw (BA) 0 0 Bosschap (BOS) 1 0 Totaal Tabel 1: Aantal autonome verordeningen in 2009 en 2010 Zoals in paragraaf 4 beschreven is dit jaar een andere werkwijze gevolgd bij de vaststelling van het aantal autonome verordeningen. Dit heeft tot gevolg dat per bedrijfslichaam een aantal mutaties ten opzichte van de opgave van het vorige jaar doorgevoerd moest worden. Rekening houdend met die correcties is per saldo het aantal autonome verordeningen ten opzichte van 2009 met één verminderd. Er is één nieuwe verordening vastgesteld door het Productschap Tuinbouw en er zijn twee verordeningen ingetrokken, te weten een verordening van het Productschap Vis en een verordening van het Bosschap. Zoals reeds in het voorgaande onderzoek is geconstateerd, wordt verwacht dat de komende jaren geen grote veranderingen zullen optreden.

6 6 6. Reductie administratieve lasten Meten is Weten II Als handleiding voor het meten van de administratieve lasten wordt gebruik gemaakt van Meten is Weten een uitgave van Actal, de Interdepartementale Projectdirectie Administratieve Lasten. In april 2011 heeft op verzoek van het secretariaat van de Toezichtkamer een gesprek plaatsgevonden met Actal, onder meer om na te gaan of de wijze van meten die door de bedrijfslichamen toegepast wordt nog actueel is. De handleiding Meten is Weten bleek inmiddels herzien. Enkele belangrijke wijzigingen in de definitie van het meten zijn dat de uurtarieven en handelingen zijn gestandaardiseerd en dat de manier waarop moet worden vastgesteld wat een gemiddeld efficiënt bedrijf is, niet langer wordt voorgeschreven. Informatieverplichtingen aan derden zijn in de definitie ondergebracht bij inhoudelijke nalevingskosten. Met informatieverplichting aan derden wordt bedoeld dat een bedrijfslichaam bedrijven verplicht om andere bedrijven te informeren over product of bedrijf. De bedrijfseigen kosten worden in mindering gebracht op de meting. Dit betekent dat indien de ondernemers de activiteiten ook zouden uitvoeren als er geen verplichting toe bestond, deze kosten niet meer meetellen als administratieve last. De belangrijkste wijzigingen voor de bedrijfslichamen zijn in het verzoek om opgave van de administratieve lasten aangegeven. Een viertal bedrijfslichamen, te weten het Bosschap, HBD, HBA en Productschap Vis heeft de aangepaste wijze van meten toegepast op de meting voor In het gesprek met Actal kwam de vraag aan de orde of het noodzakelijk is om elk jaar een meting te doen van de administratieve lasten die de bedrijfslichamen aan de ondernemers opleggen. Jaarlijks meten is niet verplicht, aldus Actal. Het kabinet heeft dat ook niet gedaan voor wet- en regelgeving van het rijk. Het is wel nodig om zeker te stellen dat indien er reducties in administratieve lasten zijn, deze daadwerkelijk zijn doorgevoerd en dat administratieve lasten niet ongemerkt toenemen. Dat kan door nieuwe regelgeving, meer bedrijven of hogere tarieven. Ook het toezicht zou een toename van de administratieve lasten kunnen veroorzaken.

7 7 6.2 Stand van zaken 2010 Nulmeting Bedrijfslichaam Besparing absoluut t.o.v Besparing procent t.o.v PA ,95 PDV ,00 Wijn ,13 Dranken ,00 MVO ,00 PPE ,20 Tuinbouw ,56 PVV ,21 Vis ,46 Zuivel ,74 HBAG ,41 HBA ,87 HBD ,68 BA ,82 Bosschap ,22 Horeca en Catering ,22 Totaal PBO ,30 Tabel 2 Administratieve lasten per bedrijfslichaam Voordat een uitspraak wordt gedaan over de administratieve lasten in 2010 wordt het volgende opgemerkt. De cijfers kunnen ten opzichte van voorgaande onderzoeken afwijken. Het verschil ontstaat doordat sommige bedrijfslichamen voor dit onderzoek nog opgave doen op basis van schattingen en de definitieve cijfers over het boekjaar later vaststellen.

8 8 Algemeen In de monitor 2009 is als totaalbedrag van de meting 9,6 miljoen euro opgenomen. Het totaal over 2009 was deels gebaseerd op schattingen en naar nu blijkt, op één foutieve opgave.. Naar aanleiding van de opgave monitor 2010, waarin ook de cijfers 2009 zijn opgenomen, is dit bedrag over 2009 naar boven bijgesteld op bijna 9,8 miljoen euro. Eind 2010 bedragen de administratieve lasten in totaal ca. 10,5 miljoen euro; een stijging derhalve van 0,7 miljoen euro (7 procent) ten opzichte van 2009 en een vermindering van 53,8 procent ten opzichte van de nulmeting 4. Opvallend is dat in 2010 ten opzichte van 2009 een stijging van de administratieve lasten is waar te nemen, dit nadat jarenlang een daling is geconstateerd. Deze stijging kan op de volgende wijze worden verklaard: de Akkerbouwschappen, Productschap Zuivel (PZ) en Hoofdbedrijfschap Detailhandel (HBD) hebben enkele jaren niet gemeten. Daarnaast is in de tussentijd het aantal ondernemers gestegen. over het geheel genomen, de toename van het aantal ondernemers; het toepassen van Meten is Weten II. Dit heeft geleid tot een verhoging van administratieve lasten bij enkele bedrijfslichamen; een aantal bedrijfslichamen hebben het berekende uurtarief naar boven bijgesteld; een geringe feitelijke toename van de administratieve lasten bij verschillende bedrijfslichamen. Daling Procentueel zijn de lasten bij het Productschap Akkerbouw (PA) het meest gedaald. Dit akkerbouwschap heeft ten opzichte van de voorgaande jaren een vermindering van 9 procent geboekt. Ook uitgedrukt in euro s is de vermindering met een bedrag van euro het grootst. Het Bosschap heeft ten opzichte van 2009 een vermindering van administratieve lasten weten te realiseren. De daling bij het Bosschap is gedeeltelijk het gevolg van de intrekking van één verordening. Daarnaast heeft het toenemende gebruik van aangiftes en mutaties van registratie langs digitale weg geleid tot een vermindering van de administratieve lasten. De vermindering is evenwel op papier groter dan in werkelijkheid door het wijzigen van de uurtarieven. Het Bosschap heeft de gehanteerde uurtarieven in tegenstelling tot andere bedrijfslichamen namelijk naar beneden bijgesteld. Indien deze wijziging achterwege wordt gelaten dan komt de vermindering uit op 629 euro. Een zeer lichte daling is ook bij het Hoofdbedrijfschap Ambachten (HBA) te ontdekken. De totale administratieve lasten bij dit bedrijfslichaam lijken gestabiliseerd. De administratieve last per ondernemer is dan ook, volgens het bedrijfslichaam, ten opzichte van 2009 ongewijzigd gebleven. Deze geringe daling is ook terug te zien bij het Productschap Vee en Vlees (PVV). Het vijfde en tevens laatste bedrijfslichaam dat een vermindering van administratieve lasten heeft weten te realiseren, is het Bedrijfschap Horeca en Catering (HOR). Het bedrijfslichaam geeft te kennen dat in 2010 geen noemenswaardige ontwikkelingen zijn geweest ten aanzien van administratieve lasten. Een geringe besparing is gerealiseerd door het afschaffen van voorlopige hotelclassificaties en het niet verplicht stellen van opgave door ondernemers die geen ster krijgen toegekend in het kader van hotelclassificaties. Stijging Bij het Productschap Wijn (W), is een stijging van administratieve lasten ten opzichte van de nulmeting te constateren. Dit bedrijfslichaam heeft over de reden van de stijging geen opgave gedaan. 4 Nulmeting Administratieve Lasten PBO, Integrale eindrapportage, 31 augustus Rapport van de SER aan de minister van SZW over de uitkomsten van de nulmeting naar de administratieve lasten in de PBO. Als peildatum voor de nulmeting is 31 december 2003 vastgesteld. Het resultaat van de nulmeting was bij benadering 23 miljoen euro aan administratieve lasten.

9 9 De administratieve lasten zijn bij het Hoofdbedrijfschap Detailhandel (HBD) met bijna 50 procent gestegen ten opzichte van Het verschil wordt verklaard door een toename van het aantal geregistreerde ondernemers (van in 2009 tot in 2010) in combinatie met de verhoging van het gehanteerde uurtarief, aldus het bedrijfslichaam. Het bedrijfslichaam heeft het uurtarief van 30 euro naar 37 euro bijgesteld. Zonder de aanpassing van het gehanteerde uurtarief zou de totale stijging van de administratieve lasten uitkomen op euro. De stijging per ondernemer komt uit op 3 eurocent. Een andere stijging betreft die bij het Productschap Zuivel (PZ). Absoluut gezien is dit de grootste stijging en deze drukt daarmee het zwaarst op het geheel. De stijging van euro is volgens het bedrijfslichaam te verklaren door een toename van het aantal ondernemers dat onder de werkingssfeer van het bedrijfslichaam valt. Per ondernemer is er geen stijging, aldus PZ. Omdat de laatste meting in 2006 is gehouden, valt deze stijging thans extra op. Na PZ is de stijging uitgedrukt in euro s het grootst bij het Productschap Tuinbouw (PT). In de voorgaande jaren was er steeds sprake van een daling. Als gevolg van een gerechtelijke uitspraak moest PT de bestaande verordening voor de bloemkwekerijproducten splitsten in een deel voor de teelt en in een deel voor de handel. De bloemenhandel dient ten gevolge van deze gerechtelijke uitspraak apart aangifte in het kader van de heffing te doen, wat een verzwaring van de jaarlijkse administratieve lasten voor deze groep met circa euro betekent. Voor de groenten- en fruithandel is een reductie van euro gerealiseerd doordat in het kader van de heffingen de vraagstelling voor deze groep is vereenvoudigd. Zoals in de vorige rapportage is opgemerkt, heeft door omstandigheden geen meting over 2009 plaatsgevonden bij het Productschap Vis (VIS). De administratieve lasten voor 2010 worden dan ook vergeleken met Ten opzichte van 2008 zijn de administratieve lasten in 2010 met euro gestegen. Door de invoering van de vierde tranche van de Algemene wet bestuursrecht, die betrekking heeft op bestuurlijke handhaving, heeft het bedrijfslichaam vaker dan voorgaande jaren ondernemers gevraagd om een opgaveformulier in te vullen. Ten gevolge hiervan is de opgaveplicht voor het berekenen en vaststellen van de heffingen uitgebreid naar de aanvoersector. Na een afname in 2009 zijn de administratieve lasten in 2010 gestegen bij het Bedrijfschap Afbouw (BA). Het bedrijfschap duidt in zijn opgave op een economische trend. Het aantal ondernemers dat onder de werkingssfeer van het bedrijfslichaam valt, stijgt ondanks de crisis in de bouwnijverheid. Deze stijging van in 2009 tot ruim in 2010, komt volgens het bedrijfslichaam geheel voor rekening van de zzp ers. Deze zzp ers die in het verleden werkzaam waren in loondienst bieden hun diensten tegenwoordig als zelfstandige aan. Per ondernemer is een lichte stijging waar te nemen ten gevolge van een jaarlijkse verhoging van het uurtarief met 3 procent in verband met inflatie. De cijfers bij het Productschap Pluimvee en Eieren (PPE) laten door afronding geringe wijzigingen ten opzichte van 2009 zien. Geen wijzigingen Het Hoofdbedrijfschap Agrarisch Groothandel (HBAG) was in zijn opgave over 2009 niet volledig. Administratieve lasten ten bedrage van euro waren abusievelijk niet opgenomen. Dit betekent dat door het toepassen van deze correctie de bedragen 2009 en 2010 op hetzelfde bedrag uitkomen. Volgens een eerste opgave van PDV zijn de administratieve lasten gestegen van euro tot euro. Dit akkerbouwschap heeft sinds de nulmeting geen nieuwe meting gehouden. Bij navraag bleek dat de opgave op foutieve gegevens gebaseerd is. Het bedrijfslichaam gaat opnieuw meten en zal daarna een correcte opgave doen. In deze rapportage is vooralsnog gebruik gemaakt van de gegevens van voorgaande jaren.

10 10 De hoogte van de administratieve lasten is bij het Productschap Margarine, Vetten en Oliën (MVO) en het Productschap Dranken (PD) onveranderd. Deze bedrijfslichamen hebben sinds de nulmeting geen nieuwe meting gehouden. Naar aanleiding van de rapportage over 2009 zijn MVO en PD door het secretariaat van de Toezichtkamer dringend verzocht om de administratieve lasten in 2010 wel te meten. Aan dit verzoek is geen gehoor gegeven. 6.3 Verdere reductiemaatregelen in de toekomst De bedrijfslichamen streven ernaar om de administratieve lasten voor ondernemers zoveel mogelijk te beperken. De randvoorwaarde is dat verdere reductiemaatregelen niet mogen leiden tot een disproportionele verhoging van de uitvoeringskosten bij de bedrijfslichamen. Negen bedrijfslichamen geven te kennen dat zij tegen dit probleem aanlopen. In de toekomst kunnen de totale administratieve lasten licht stijgen omdat het aantal ondernemers nog steeds toeneemt. Dit betekent evenwel niet dat de administratieve last per ondernemer toeneemt. HBAG geeft aan dat nog enige reductie mogelijk is door verdergaande automatisering. De winst die daarmee geboekt kan worden, zal evenwel relatief gering zijn, aldus HBAG. PPE en PVV verwachten dat de administratieve lasten in 2011 zullen stijgen. Deze bedrijfslichamen dienen nieuwe verordeningen vast te stellen vanwege Europese regulering. Ook de vaststelling van regelgeving die de ondernemers verplicht stelt om antibioticagebruik te registreren zal leiden tot stijging van de administratieve lasten. In 2011 is de Verordening bestemmingsheffing subsidieverstrekking van het Bedrijfschap Horeca en Catering in werking getreden. Op grond van deze verordening kunnen scholingsactiviteiten gefinancierd worden. Voorheen werden deze activiteiten gefinancierd uit de algemene heffingen. Volgens het bedrijfslichaam zal naar verwachting het opleggen van heffingen via een bestemmingsheffing slechts tot een geringe stijging van de lasten leiden, omdat qua systematiek is aangesloten bij de systematiek van de algemene heffingen. De doorvoering van de digitale nota en de mogelijkheid van betalingen via ideal zullen leiden tot een geringe daling van de administratieve lasten in BA laat weten dat de totale administratieve lasten zullen stijgen omdat het aantal zzp ers, en daarmee het aantal geregistreerde bedrijven nog steeds toeneemt. PT verwacht dat de administratieve lasten kunnen dalen in 2011 door: de overgang van een omzetheffing naar een areaalheffing voor de bloementeelt; vereenvoudiging van het heffingsysteem voor de hoveniers; de heffingsvrijstelling voor de kleine heffingbetalers. Het Bosschap geeft te kennen dat ondernemingen thans makkelijker aangiftes kunnen doen via mijnbosschap.nl. Voorheen dienden de ondernemingen bij hun aangiftes ook het kaartmateriaal mee te sturen. Deze verplichting is komen te vervallen omdat het bedrijfslichaam gebruik kan maken van bestaande kaarten van andere partijen. Deze maatregelen zouden tot de vermindering van de administratieve lasten in de toekomst moeten leiden. Het Productschap Diervoeder (PDV) gaat onderzoeken of nihil-opgaven achterwege kunnen blijven. Indien bepaalde ondernemingen uitgesloten kunnen worden van het doen van een opgave zouden de administratieve lasten verder kunnen dalen. Het Productschap Wijn heeft in 2011 de elektronische opgave ingevoerd. Hoeveel dit de ondernemingen aan administratieve lasten bespaart wordt door het productschap onderzocht. Het Productschap Dranken verwacht dat de administratieve lasten in 2011 lager zullen uitvallen door het verdwijnen van twee 88a-commisies.

11 11 7. Conclusies In 2010 is het aantal technisch inhoudelijke autonome verordeningen gedaald met één verordening tot een totaal van 61. De verwachting is dat zich in de komende jaren geen grote wijzigingen meer zullen voordoen. In 2010 is een stijging van de administratieve lasten te zien. De totale stijging ten opzichte van 2009 is bijna 0,7 miljoen euro zijnde 7 procent. Grote verschillen ontstaan door het feit dat bedrijfslichamen als akkerbouwschappen en PZ sinds de nulmeting voor het eerst in 2010 weer een meting hebben gehouden. Daarnaast heeft een aantal bedrijfslichamen aan de hand van de herziene handleiding Meten is Weten II besloten hun uurtarieven aan te passen. Dit heeft tot gevolg dat in 2010 een substantiële toename van administratieve lasten is te zien. Ten slotte is de stijging te verklaren door toename van het aantal ondernemers. Indien de bedrijfslichamen hun administratieve lasten en de daaraan ten grondslag liggende cijfers eerder hadden geactualiseerd zouden de verschillen ten opzichte van de voorgaande jaren lager zijn uitgevallen. De stabilisatie van de administratieve lasten in de afgelopen drie jaren zou dan duidelijker naar voren zijn gekomen. Bij de bedrijfslichamen (HBAG, HBA, HBD, BA, Bosschap, HOR, Vis), die inzicht bieden in de administratieve lasten per ondernemer kan opgemerkt worden dat deze lasten per ondernemer in 2010 gering zijn gestegen dan wel gelijk zijn gebleven aan het niveau van Het Bosschap, HBD, HBA en VIS hebben de meting gehouden volgens de systematiek van Meten is weten II. De overige bedrijfslichamen hebben de oude systematiek gehanteerd. Hierdoor is onderlinge vergelijkbaarheid lastiger geworden. De totale reductie ten opzichte van de nulmeting is 54 procent. Er bestaan grote verschillen per bedrijfslichaam die vooral voortvloeien uit de geringe omvang van de administratieve lasten van veel bedrijfslichamen. Uit de opgaven van MVO en PD is gebleken dat deze bedrijfslichamen sinds de nulmeting geen meting meer hebben uitgevoerd. Uit de inventarisatie is gebleken dat administratieve lasten nog steeds prioriteit genieten bij de meeste bedrijfslichamen. De administratieve lastentoets maakt onderdeel uit van de overwegingen bij het vaststellen van een verordening. Voor de komende jaren zijn geen grote acties meer gepland om de administratieve lasten verder te verminderen. Bijna alle bedrijfslichamen verwachten dat een verdere reductie nauwelijks nog mogelijk is, vanwege het reeds bereikte lage niveau van de administratieve lasten. Het aantal verordeningen en de administratieve lasten hebben zich gestabiliseerd. 8. Overwegingen en aanbevelingen Overweging 1: specificatie Op basis van de opgedane ervaring tot nu toe wordt het wenselijk geacht om in de toekomst conform Meten is Weten II de cijfers nader te specificeren. Dit biedt de mogelijkheid om de verschillen ten opzichte van voorgaande jaren beter te analyseren. Het enkel vermelden van de totale administratieve lasten leidt veelal tot een vertekend beeld. Aanbeveling 1 Aan de bedrijfslichamen zal gevraagd worden hun opgave als volgt te specificeren: de totale administratieve lasten; het aantal ondernemers; de gehanteerde standaardtarieven; de administratieve lasten per ondernemer

12 12 Overweging 2: frequentie van meting a. Actal heeft aangegeven dat jaarlijkse meting niet noodzakelijk is. Het is van belang dat de aandacht voor de administratieve lasten is ingebed in de werkwijze van overheden. Eenmalige en experimentele administratieve lasten hoeven niet opgenomen te worden in de meting. De focus moet meer gericht zijn op structurele ontwikkelingen. b. De bedrijfslichamen geven te kennen dat reductiemogelijkheden in de toekomst beperkt zijn. Geconstateerd kan worden dat in hun besluitvorming voldoende aandacht besteed wordt aan administratieve lasten. Meten over een langere termijn kan meer inzicht bieden in de ontwikkeling van de administratieve lasten. c. Principe XV van de Code Goed Bestuur product- en bedrijfschappen (de Code) bepaalt dat het bestuur bij elk besluit dat leidt of kan leiden tot administratieve lasten dient aan te geven hoe groot deze zijn en waarom deze noodzakelijk zijn. Dit betekent onder meer dat de bedrijfslichamen in hun jaarplan de voornemens ten aanzien van administratieve lasten en in het jaarverslag de resultaatverantwoording ten aanzien van administratieve lasten verantwoorden. In de scan jaarverslagen, die jaarlijks wordt gehouden, wordt toegezien of bedrijfslichamen zich verantwoorden over de administratieve lasten. d. Op grond van Principe XXIII van de Code dienen de bedrijfslichamen zorg te dragen voor een evenwichtig stelsel van intern toezicht en horizontale verantwoording, ingekaderd in het stelsel van verticaal toezicht. Een compliance officier of een interne accountant brengt jaarlijks verslag uit over de naleving. Eén van de onderwerpen betreft de naleving op het gebied van administratieve lasten. Hiermee is gewaarborgd dat het bedrijfslichaam zelf erop toeziet dat er voldoende aandacht is voor administratieve lasten. Aanbeveling 2 Gelet op het voorgaande kan geconcludeerd worden dat er voldoende waarborgen zijn in regelgeving en werkwijze waarmee administratieve lasten onder de aandacht van de besturen van de bedrijfslichamen gebracht worden. Een goed beeld van de structurele ontwikkeling van de administratieve lasten wordt verkregen door deze over een langere periode te bezien. Voorgesteld wordt om de meting driejaarlijks te houden. Aanbeveling 2a MVO en PD hebben sinds de nulmeting niet meer jaarlijks gemeten. Alvorens tot een systeem van driejaarlijks meten over te gaan zullen beide bedrijfslichamen worden verzocht om alsnog een nieuwe meting te houden.