College 6. Wad als tankstation op een internationale flyway
|
|
|
- Fedde van den Brink
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 College 6 Wad als tankstation op een internationale flyway
2 Programma 8 oktober 2015 Introductie Wadbiologie, het wad geomorfologie 15 oktober 2015 Fytoplankton en zeegras 29 oktober 2015 Schelpdieren en borstelwormen, filteraars en biobouwers 5 november 2015 Wadvissen 12 november 2015 Zeehonden, bruinvissen, wadvogels, voedselaanbod en broeders 19 november 2015 Wad als tankstation op een internationale flyway 26 november 2015 Kwelders en kwelderherstel 3 december 2015 Gastdocent dr. M.Baptist, Waddenacademie
3 Global Flyway
4
5 Trek van kustvogels Zeer aanbevolen:
6 Zeer aanbevolen: L.W.Bruynzeel, addenzee_rapport_1621.pdf
7
8
9 Mondiaal onderzoek aan kustvogels, Jaarlijkse trektelling: 6 sept. 2015
10
11 Bruynzeel 2012 Trekstrategie: combinatie voedsel en locatie 1. Schelpdieretende lange afstand trekker Kanoet 2. Schelpdieretende korte afstand trekker - Scholekster 3. Kleine prooien etende korte afstand trekker Bergeend 4. Visetende lange afstand trekker - Lepelaar 5. Krabbenetende korte afstand trekker Wulp 6. Wormetende korte afstand trekker Bonte Strandloper 7. Wormetende lange afstand trekker Rosse Grutto 8. Herbivore trekvogels - Rotgans
12 Piersma: 3 vormen van migratie Hink: korte afstand trek en dan bijtanken vrb. Bonte Strandloper, Tureluur Geen grote vetreserves nodig, nadeel veel tussenstops nodig (met predatoren) Stap: langere afstand trek alvorens bij te tanken vrb. Lepelaar Sprong: lange afstand trek vrb. Kanoet
13
14 Tureluur, Korte afstandtrekker
15
16 Wulp In Engeland overwinterende populatie, waarnemingen van daar geringde vogels
17
18 Regenwulp
19
20
21 Goudplevier, parallelle trekker
22 6 ondersoorten van de Kanoetstrandloper die alle in het Arctische gebied broeden
23 Canutus canutus ssp piersmai
24 Canutus canutus ssp islandica overwintert op de Waddenzee
25
26 Canutus canutus ssp canutus overwintert in Mauritanië of zuidelijker
27 Belangrijk broedgebied Taymyr Peninsula
28
29 Hier (maar ook onderweg) worden jonge vogels gevangen, gemeten en geringd. Ook op de trek worden vogels gevangen en van kleurringen voorzien (op de foto Noorse ringen)
30 Op trek, Porsanger Fjord - Noorwegen
31 Eind- of tussenstation Duitse en Nederlandse Waddenzee
32 Kanoet in cijfers: Grootte: Gewicht Voor vertrek cm; spanwijdte cm gram gram Aantal dagen voor al het vet (2x normaal gewicht) opgebruikt is 3 Totale trekafstand: kilometer Maximale afstand tussen stop-overs kilometer
33 Twee maal per jaar massale trek van kustvogels via de Waddenzee, Banc d Arguin (Mauretanië) en Bijagos Archipel richting Zuid-Afrika
34 Waddenzee Mauretanië, Banc d Arguin Bissau, Bijagos Taymyr Zuid-Afrika
35
36
37 Nadeel zuidelijke locatie: Voedsel in lagere dichtheid beschikbaar Voordeel zuidelijke locatie: Geen seizoensfluctuatie in beschikbaarheid voedsel
38 2004: Piersma en Spaans opvetsnelheid in relatie tot locatie
39 Opvetten van Steenloper (Ens, 1990)
40 Februari maart: meeste vogels nog in winterkleed, gem. 110 gr Maart april: rui is goed aan de gang, Vogels beginnen op te vetten April 6 mei: geen vogels meer in Winterkleed, gemiddeld gewicht 135 gr
41 En hiervoor komen ze: Nonnetjes (een platschelp) en Wadslakjes
42 PAUZE
43 Piersma, Verkuil en Tulp (2004) beschikbaarheid voedsel in westelijke en oostelijke Waddenzee Fluctuaties in aantallen Kanoetstrandlopers in de westelijke en oostelijke Waddenzee
44 Beschikbaarheid van nonnetjes in het westelijk en oostelijk Waddengebied
45 Van der Geest, 2013 voedsel Kanoetstrandloper in de Banc d Arguin
46 Loripes lucinalis Schelpdier behorend tot Lucinidae Dosinia sp. Schelpdier behorend tot Venusschelpen
47 Zeegras
48 Loripes lucinalis Schelpdier behorend tot Lucinidae Een groep die gekenmerkt wordt endosymbiose met chemoautotrofe bacteriën
49
50 Voorkomen Lucinidae en Trekroute Kanoet
51
52 Kokkelvisserij betekende bijna het einde van de Kanoet Sinds 2005 alleen nog vergunning voor handkokkelaars
53 Voedselweb van de Waddenzee ingestort door: Voortdurend omwoelen van de bodem (kokkelvisserij, baggeren etc.) Verdwijnen top predatoren (rog, haai, bruinvis) door overbevissing Vervuiling Zeegrasvelden verdwijnen Kanoetstrandloper verdwijnt
54 Afname Kanoet = afname voedsel in Waddenzee = toename voedsel BdA Piersma 2009
55 Internationaal meta-ecosysteem
56
57 Dissertatie Tamar Lok 2013 Trekroute lepelaar Middellange afstandsvlieger
58
59 Voedsel jongere (onder) en oudere (boven) kuikens G. (Gasterosteus) aculeatus = Driedoornige stekelbaars P. (Praunus) flexuosus = aasgarnaal Pleuronectiidae = platvis Gobiidae = grondels C. (Crangon) crangon = garnaal
60 3 locaties om te overwinteren: Frankrijk, Spanje of Mauritanië Beschikbaarheid voedsel maakt het voordelig om in Mauritanië of Senegal te overwinteren Heenweg wind mee, terugweg echter wind tegen, grote verliezen zijn dan mogelijk Steeds grotere groepen Lepelaars blijken te kiezen voor overwinteren in Spanje of Frankrijk
61 Bonte strandloper Korte afstandvlieger
62 Bonte strandloper Korte afstandvlieger
63 IJslandse Grutto
64 IJslandse Grutto Oranje: Broedgebied Groen: Overwinteringsgebied
65 Nederlandse grutto s Vanaf 2009 worden enkele Grutto s gevolgd met een GPS locator GPS 4 MB flash memory Temperature sensor Tri-axis accelerometer Barometric pressure sensor (meet luchtdruk) Solar panel Lithium polymer battery Battery charging circuit Zigbee two-way radio transceiver Weight: g Battery capacity: 65 mah or 240 mah
66
67 Grutto, geel = broedgebieden, paars = overwintering Groen = geen trekkers
68 Grutto s trekken wel langs de kust maar overwinteren grotendeels zuid van de Sahara op o.a. rijstvelden
69
70 Rosse Grutto 2 populaties in de Waddenzee
71 Duijns et al (2012) Links terugmeldingen van Rosse Grutto metalen ringen Onder met kleurringen
72 Informatie:
73 Informatie: Dissertaties over de Kanoet: Bird Tracking: The biology of bird migration J.H. Rappole (2013) (te verkrijgen bij Natuur en Boek 73,50 Trekvogels van de Waddenzee: inventarisatie van knelpunten langs de Oost-Atlantische trekroute
74 Informatie: Jeugd, H.P. van der et al 2014 Geïntegreerde monitoring van vogels van de Nederlandse Waddenzee (Sovon) Stichting Rugvin - Imares - Onderzoeksinstituten/imares.htm Waddenvereniging (WadWeetjes en nieuwsbrief) Ecomare (Encyclopedie) Waddenschool -
75 Dank voor uw aandacht
College 5. Exoten, Zoogdieren, Wadvogels
College 5 Exoten, Zoogdieren, Wadvogels Programma 8 oktober 2015 Introductie Wadbiologie, het wad geomorfologie 15 oktober 2015 Fytoplankton en zeegras 29 oktober 2015 Schelpdieren en borstelwormen, filteraars
Programma 7: Trekvogels
Programma 7: Trekvogels Wadvogels kennen geen grenzen. Ieder voor- en najaar strijken miljoenen trekvogels na een lange vlucht in onze Waddenzee neer. Ze rusten en tanken bij. Ons waddengebied is een onmisbare
Trekvogels van de Waddenzee: inventarisatie van knelpunten langs de Oost-Atlantische trekroute A&W rapport 1621
Trekvogels van de Waddenzee: inventarisatie van knelpunten langs de Oost-Atlantische trekroute A&W rapport 1621 L.W. Bruinzeel Foto Voorplaat Hendrik van Kampen L.W. Bruinzeel 2012 Trekvogels van de Waddenzee:
MIGRATIE, vogeltrek in een breed kader. College 1 Migratie, inleiding en oriëntatie
MIGRATIE, vogeltrek in een breed kader College 1 Migratie, inleiding en oriëntatie MIGRATIE, vogeltrek in een breed kader Uw docent Kees Boele Programma 1. Migratie, inleiding en oriëntatie 2. Trek van
College 4. Wadvissen
College 4 Wadvissen Programma 8 oktober 2015 Introductie Wadbiologie, het wad geomorfologie 15 oktober 2015 Fytoplankton en zeegras 29 oktober 2015 Schelpdieren en borstelwormen, filteraars en biobouwers
frj'- - '1 1 -r* "l^«^* IA
99 'i^ frj'- - '1 1 -r* "l^«^* IA :. >., ' '«imi. 1, >,. L. Zwarts Het wad als ogelrijk wetland Het is niet waarschijnlijk dat er op het wad ruimte is voor veel meer vogels. Verkleining van het waddenareaal
Wadvogels op Ameland-Oost
Wadvogels op Ameland-Oost Verandering van het aantal wadvogels op Ameland- Oost sinds het begin van de gaswinning in 1986 Marcel Kersten 1 Inhoudsopgave 1. Conclusies 3 2. Inleiding 4 3. Methode 5 4. Resultaten
METAWAD-1. 1 Inleiding
1 Inleiding METAWAD-1 1.1 Voorgeschiedenis en inbedding Dat de Waddenzee een uiterst waardevol gebied is behoeft in het kader van een Waddenfonds-aanvraag geen verder betoog. Wat wellicht wel duidelijker
Verslag Wadvogeltellingen langs de Wieringerkust.
Verslag Wadvogeltellingen langs de Wieringerkust. Over de periode December 2015 tot en met November 2016. Elke maand worden er Wadvogeltellingen gedaan in o.a het NL - Waddengebied tijdens hoog water.
MIGRATIE, vogeltrek in een breed kader. College 3 Trek van ganzen en kraanvogels
MIGRATIE, vogeltrek in een breed kader College 3 Trek van ganzen en kraanvogels Programma 1. Migratie, inleiding en oriëntatie 2. Trek van kustvogels 3. Trek van ganzen en kraanvogels 4. Trek van roofvogels
MOSSELWAD Herstel en Duurzaam beheer Mosselbanken Waddenzee
MOSSELWAD Herstel en Duurzaam beheer Mosselbanken Waddenzee EUCC, The Coastal Union Wageningen IMARES Nederlands Instituut voor Ecologie (NIOO-CEME) Koninklijk Nederlands Instituut voor Zeeonderzoek (NIOZ)
Instandhoudingsdoelen Nederlandse Natura 2000- gebieden
Bijlage C. Instandhoudingsdoelen Nederlandse Natura 2000- gebieden Waddenzee Habitat H1110A H1140A Permanent overstroomde zandbanken (getijdengebied) Slik- en zandplaten, (getijdengebied) Behoud oppervlakte
De opvallendste waarnemingen uit de. Dollard zijn de hoge. kokmeeuwen (1602). Van deze 3 soorten. zijn dit de hoogste Januari-waarden
Kusttellingen Telling januari 1990 de Noordkust slechts 2 januariwaarnemingen bekend, van resp. 5 en 2 kanoeten. Zie verder tabel 3. Jan van t Hoff De opvallendste waarnemingen uit de Dollard zijn de hoge
Barr al Hikman, een wadvogelparadijs in Oman van groot internationaal belang
Barr al Hikman, 15 november 2015, 04:14. Roeland, wakker worden, we hebben een rosse grutto die geschikt lijkt voor een zender. Ik kom eraan, zeg ik, terwijl ik verdwaasd op mijn klokje kijk. Kwart over
overvliegende vogels gezien, wat wijst op aankomst van vogels van elders. Het hoogste aantal bedroeg 5 ex >zw op 30 oktober.
overvliegende vogels gezien, wat wijst op aankomst van vogels van elders. Het hoogste aantal bedroeg 5 ex >zw op 30 oktober. Kleine Bonte Specht Dendrocopos minor Van 12 maart t/rn 7 april verbleef l'i'
Hoe groot is het aanpassingsvermogen. van de Waddenzee?
Hoe groot is het aanpassingsvermogen van de Waddenzee? Han Olff Rijksuniversiteit Groningen Photo: Han Olff Foto Ruben Smit Meer uitstoot CO 2 en Mondiale Vermesting verzuring van de opwarming en vervuiling
Weidevogels en predatie: een literatuuroverzicht
Weidevogels en predatie: een literatuuroverzicht Weidevogels en predatie: een literatuuroverzicht i o o o o o ii A&W-rapport 1448 o o o Weidevogels en predatie: een literatuuroverzicht iii Weidevogels
Wageningen IMARES. De rol van schelpdieronderzoek in een duurzame ontwikkeling van de Waddenzee. Pauline Kamermans
De rol van schelpdieronderzoek in een duurzame ontwikkeling van de Waddenzee Pauline Kamermans is een samenwerkingsverband tussen Wageningen UR en TNO De rol van schelpdieronderzoek in een duurzame ontwikkeling
Wadden. Wat eet ik vanavond? Spelcircuit - quiz. VO onderbouw
Wadden VO onderbouw Wat eet ik vanavond? Spelcircuit - quiz Doel: Materialen: De leerlingen maken kennis met het wad, de dieren en planten die er leven en ondervinden wie wie eet. - Foto wadpierenhoopje
Symposium Op reis op de Boschplaat, 30 mei 2017 Over (broed)vogels in veranderende landschappen
Symposium Op reis op de Boschplaat, 30 mei 2017 Over (broed)vogels in veranderende landschappen Kees Koffijberg Sovon Vogelonderzoek Nederland 2 / 23 Boschplaat op reis, 30.05.2017 Vogels zijn belangrijke
De Waddenzee als kruispunt van vogeltrekwegen
10000km NIOZ-REPORT 2005-4 De Waddenzee als kruispunt van vogeltrekwegen Literatuurstudie naar de kansen en bedreigingen van wadvogels in internationaal perspectief Jeroen Reneerkens, Theunis Piersma &
Het belang van Griend voor de Waddenzee A&W-rapport 2088
Het belang van Griend voor de Waddenzee A&W-rapport 2088 in opdracht van Het belang van Griend voor de Waddenzee A&W-rapport 2088 A. Brenninkmeijer E. van der Zee Foto Voorplaat Griend in 2010, luchtfoto
Rijke Zee. Een bruisende toekomst voor de Waddenzee
Rijke Zee Een bruisende toekomst voor de Waddenzee Coalitie Wadden Natuurlijk, januari 2009 Inleiding Wingebied of natuurgebied? Over de toekomst van de Waddenzee zijn stevige discussies gevoerd. Eind
De functie van het Balgzand als hoogwatervluchtplaats voor wadvogels II. aantallen vogels en hun verspreiding tijdens hoogwater
De functie van het Balgzand als hoogwatervluchtplaats voor wadvogels II. aantallen vogels en hun verspreiding tijdens hoogwater Rapportage van onderzoek In opdracht van Rijkswaterstaat Directie Noord-Holland
informatie: vogels steltlopers: scholekster
informatie: vogels steltlopers: scholekster Scholeksters danken hun naam aan het zwart-witte verenkleed. Ze worden ook wel bonte Piet genoemd, bont door hun veren en Piet naar het geluid dat ze maken.
De tweedaagse trektocht die Bird Senses of Places heette Een verslag. Metawad & Oerol Sense of Place IV 2016
De tweedaagse trektocht die Bird Senses of Places heette Een verslag Metawad & Oerol Sense of Place IV 2016 1 Woensdag 8 juni 2016 Naar de leefgebieden van de vogels gaan en niet in een zaaltje zitten,
Biobouwers Het fundament onder kustecosystemen. Tjisse van der Heide Radboud Universiteit Nijmegen & Rijksuniversiteit Groningen
Biobouwers Het fundament onder kustecosystemen Tjisse van der Heide Radboud Universiteit Nijmegen & Rijksuniversiteit Groningen Een biobouwer is een organisme dat zijn omgeving sterk verandert Jones
Strandvogels in de kijker Jan Seys communicatieverantwoordelijke Vlaams Instituut voor de Zee (VLIZ)
Strandvogels in de kijker Jan Seys communicatieverantwoordelijke Vlaams Instituut voor de Zee (VLIZ) Doelstelling = Herkennen & begrijpen vogels (& vogelsporen) op het strand Indeling/opbouw STRANDVOGELS
Metawad. De Waddenzee als zwakke schakel in een internationaal meta-ecosysteem
09-054 ACHTER cover 08 25-06-2009 15:41 Pagina 1 Ambitie De Waddenacademie heeft de ambitie het waddengebied te (laten) ontwikkelen tot een kraamkamer voor breed toepasbare, integrale kennis over duurzame
Wadkanovaren.nl pdf versie
De natuur op het wad Wadkanovaren.nl pdf versie Bijzonderheden over belangrijke natuurgebieden op het wad laatst bijgewerkt: 15-6-2015 Het wad is in de eerste plaats een natuurgebied. Maar de Waddenzee
De meldingen van flinke sijzenvangsten op Ringersnet was een aanleiding om
Op het Vinkentouw Nr.127 september 2013 Vangsten en terugmeldingen van sijzen Gijs van Tol De meldingen van flinke sijzenvangsten op Ringersnet was een aanleiding om eens nader te kijken naar de variatie
LESBRIEF ONDERBOUW VOORTGEZET ONDERWIJS - VMBO - BIOLOGIE ANTWOORDEN OPDRACHT 1 - MAASVLAKTE 2
NATUUR EN MILIEU LESBRIEF ONDERBOUW VOORTGEZET ONDERWIJS - VMBO - BIOLOGIE De haven van Rotterdam is de grootste haven van Europa. Steeds meer spullen die je in de winkel koopt, komen per schip in Rotterdam
Waarom kitesurfen en vogels niet goed samengaan.
Waarom kitesurfen en vogels niet goed samengaan. In Westvoorne is al enige tijd onrust ontstaan omdat Rijkswaterstaat heeft aangekondigd de komende drie jaar onderzoek te gaan doen naar de mate van verstoring
Woord vooraf. Hoe hun seizoen verliep, kunt u lezen in dit jaarverslag.
1 xxxx 2 3 - - - xxxx Woord vooraf Op de cover van dit jaarverslag staat een grutto, een mannetje. De kans is groot dat het legsel van zijn vrouwtje is beschermd door vrijwillige weidevogelbeschermers.
MIGRATIE, vogeltrek in een breed kader. College 4 Trek van Roofvogels
MIGRATIE, vogeltrek in een breed kader College 4 Trek van Roofvogels Programma 1. Migratie, inleiding en oriëntatie 2. Trek van kustvogels 3. Trek van ganzen en kraanvogels 4. Trek van roofvogels 5. Trek
3 Wadvogels op Ameland
3 Wadvogels op Ameland 1972-2016 Veranderingen op Oost-Ameland en vergelijking met referentiegebieden M. Kersten 1, C. Rappoldt 2, C.W.M. van Scharenburg 1 Ecosense 2 Ecocurves EcoCurves rapport 24, ISSN
Duurzaam beheer van de Waddenzee
Duurzaam beheer van de Waddenzee door een ecologische bril Katja Philippart Waddenacademie, Koninklijk NIOZ & Universiteit Utrecht Waddencafé, Hippolytushoef, 16 november 2015 Waddenzee In 2009 NL deel
Sleutelprocessen in een natuurlijke Waddenzee Han Olff & Theunis Piersma Rijksuniversiteit Groningen
Sleutelprocessen in een natuurlijke Waddenzee Han Olff & Theunis Piersma Rijksuniversiteit Groningen Growth of the world human population over last 10,000 yrs Campbell & Reese 2008 Hoofdthema s Sleutelprocessen
Kanoet (Calidris canutus) A Status: 2. Kenschets. 3. Bijdrage van gebieden
Kanoet (Calidris canutus) A143 1. Status: Niet in Bijlage I genoemde en geregeld voorkomende trekvogel zoals bedoeld in artikel 4.2 van de Vogelrichtlijn. Voor Natura 2000 relevant als niet-broedvogel.
HET VOGELTREKSTATION INFORMATIE VOOR EEN SPREEKBEURT OF WERKSTUK
HET VOGELTREKSTATION INFORMATIE VOOR EEN SPREEKBEURT OF WERKSTUK Vogels zijn er in alle soorten en maten, zoals bijvoorbeeld de zeearend, die wel 90 centimeter groot kan worden. Of de Kleine Karekiet die
^^^^^<^3^ der Wal 'htinsen bij Bolt. Nederlandse Vissersbond De heer D.J.T. Berends Postbus AB EMMELOORD. Geachte heer Berends,
PROVI N^IE FLEVOLAND Postbus 55 8200 AB Lelystad Nederlandse Vissersbond De heer D.J.T. Berends Postbus 64 8300 AB EMMELOORD Telefoon (0320)-255265 Fox (0320)-265260 E-mail provincie@flevoland.nl Website
Voedselweb van strand en zee
Spel Doel: Materialen: Groepsgrootte: Duur: De leerlingen leren dat verschillende zeedieren en planten van elkaar afhankelijk zijn, doordat ze elkaar eten. Alle dieren en planten zijn met elkaar verbonden,
Bescherming Weidevogels Zuid-Holland Versterken, ondersteunen en stimuleren van vrijwilligerswerk in het groen
Bescherming Weidevogels Zuid-Holland 2018 Versterken, ondersteunen en stimuleren van vrijwilligerswerk in het groen Dit jaarverslag is tot stand gekomen in samenwerking met 17 actieve weidevogelgroepen
Les met werkblad - biologie
Les met werkblad - biologie Doel: Leerlingen hebben na de deze les een idee hoe het is om te wadlopen. Ze weten wat ze onderweg tegen kunnen komen. Materialen: - Werkblad 5: Wadlopen - Platte bak (minimaal
De Grutto; Nationale Vogel van Nederland
De Grutto; Nationale Vogel van Nederland Nationale vogel Inleiden. De grutto is het afgelopen jaar de nationale vogel van Nederland geworden. Op deze presentatie hoop ik de achtergronden daarvan te laten
Supersnelle Drieteen. Langeafstandstrekker en snelheidsduivel
Supersnelle Drieteen Langeafstandstrekker en snelheidsduivel 1 Supersnelle Drieteen Langeafstandstrekker en snelheidsduivel Jeroen Reneerkens Rijksuniversiteit Groningen (NL) Iedere strandwandelaar heeft
Watervogels en kustbroedvogels tussen Breskens en Braakmanhaven
Watervogels en kustbroedvogels tussen Breskens en Braakmanhaven Tellingen 2001 en 2002 B.W.J. Oosterbaan T. Damm 2005 Opdrachtgever Rijkswaterstaat Rijksinstituut voor Kust en Zee Van der Goes en Groot
Een rijk wad bij Texel. Natuurvisie De Schorren en Vlakte van Kerken 2015-2033
Een rijk wad bij Texel Natuurvisie De Schorren en Vlakte van Kerken 2015-2033 Inhoud Voorwoord 5 Samenvatting 6 1 De Waddenzee 9 1.1 Het Wadden-ecosysteem 9 Ontstaanswijze 10 Natuurlijke processen 11 Habitats
MODDERBAD. over de ecologie van het wad
MODDERBAD over de ecologie van het wad Katja Philippart Waddenacademie (bestuurslid, portfolio Ecologie) Koninklijk NIOZ (onderzoekleider, afdeling kustsystemen) Universiteit Utrecht (UHD, afdeling Fysische
Het WADDENSLEUTELS project
Het WADDENSLEUTELS project Han Olff University of Groningen Photo H. Olff WADDENSLEUTELS project Bijdrage leveren aan betere bescherming en herstel van het waddenzee voedselweb? WADDENSLEUTELS project
Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds Bekendmaking aanwijzingsbesluiten Natura 2000 in het Waddengebied
STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 38 25 februari 2009 Bekendmaking aanwijzingsbesluiten Natura 2000 in het Waddengebied De Minister van Landbouw, Natuur
Natuurkwaliteit en biodiversiteit van de Nederlandse zoute wateren
Natuurkwaliteit en biodiversiteit van de Nederlandse zoute wateren Achtergrondstudies Natuurkwaliteit en biodiversiteit van de Nederlandse zoute wateren Natuurkwaliteit en biodiversiteit van de Nederlandse
LESBRIEF ONDERBOUW VOORTGEZET ONDERWIJS - HAVO - BIOLOGIE ANTWOORDEN OPDRACHT 1 - MAASVLAKTE 2
NATUUR EN MILIEU LESBRIEF ONDERBOUW VOORTGEZET ONDERWIJS - HAVO - BIOLOGIE De haven van Rotterdam is de grootste haven van Europa. Steeds meer spullen die je in de winkel koopt, komen per schip in Rotterdam
DE WADDENACADEMIE VORM GEGEVEN
DE WADDENACADEMIE VORM GEGEVEN AANZET TOT EEN ONDERZOEKPROGRAMMA VAN DE WADDENACADEMIE In het advies Ruimte voor de Wadden stelt de Adviesgroep Waddenzeebeleid voor om een Waddenacademie op te richten.
Werelderfgoed Waddenzee: grootse natuur in een klein land Piersma, Theun
Werelderfgoed Waddenzee: grootse natuur in een klein land Piersma, Theun Published in: Waddenzee - Werelderfgoed IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if
Vogeltrek. Algemeen. istock. Bert Booden/Roerdomp
Vogeltrek Algemeen Veel vogels blijven niet het hele jaar op dezelfde plaats. In de winter zijn ze vaak in andere gebieden dan in de zomer. Waarom eigenlijk? istock In de winter wordt het voor veel vogels
ffi SrnTEN '?",iffhorrand ETf,E Lid Gedeputeerde Staten 2,0 MEI 1016 Nulmeting Aan Provinciale Staten
Lid Gedeputeerde Staten SrnTEN Mr. J.F. (Han) Weber Contact 070 441 61 96 jf.weber@pzh.nl '?",iffhorrand Postadres Provinciehuis Postbus 90602 2509 LP Den Haag T 070-441 66 11 www.zuid-holland.nl Aan Provinciale
Natura 2000 gebied 7 Noordzeekustzone
Natura 2000 gebied 7 Noordzeekustzone (Zie leeswijzer) Kenschets Natura 2000 Landschap: Noordzee, Waddenzee en Delta Status: Habitatrichtlijn + Vogelrichtlijn Site code: NL2003062 + NL9802001 Beschermd
Wat bepaalt de groei van ganzenpopulaties?
Wat bepaalt de groei van ganzenpopulaties? Henk van der Jeugd Vogeltrekstation Dutch Centre for Avian Migration and Demography NIOO-KNAW Centre for Avian Population Studies CAPS An embarrassment of riches:
Besluit. TenneT TSO BV. Postbus AS Arnhem
> Retouradres Postbus 20401 2500 EK Den Haag TenneT TSO BV Postbus 718 6800 AS Arnhem Directie en Biodiversiteit Bezoekadres Bezuidenhoutseweg 73 2594 AC Den Haag Postadres Postbus 20401 2500 EK Den Haag
Het streefbeeld voor 2030
STREEFBEELD 2030 Het streefbeeld voor 2030 In dit hoofdstuk schetsen we wat we in het Programma Naar een rijke Waddenzee als streefbeeld willen hanteren. Oftewel, wat wordt bedoeld wanneer we proberen
Grutto Onderzoek Workumerwaard
Grutto Onderzoek Workumerwaard Nieuwsbrief 2004 Onderzoek Er is geen vogelsoort waarvoor Nederland internationaal zo n essentiële rol speelt als de Grutto. Lange tijd broedde niet minder dan 80% van de
Studentenadviesteam BUF3 Draaiboek Happen en Slikken & Slikkenspreekuur
INHOUDSOPGAVE Inleiding 2 Draaiboek 3 Verhaal 5 Checklist voor benodigdheden 6 Begroting 7 Bijlage 1 Persbericht 8 Bijlage 2 Aankondigingsposter 9 Bijlage 3 Trekvogelrouteposter 10 Bijlage 4 Recreantenbriefjes
Voordelta Een bijzondere zee
Voordelta Een bijzondere zee Voordelta Een bijzondere zee Wist je dat de Voordelta, de zee voor de Zeeuwse en Zuid-Hollandse eilanden, een bijzonder natuurgebied is? Terwijl je geniet op het strand, gaan
Lees eerst informatie 1 tot en met 7 en beantwoord dan vraag 40 tot en met 52. Bij het beantwoorden van die vragen kun je de informatie gebruiken.
De Waddenzee Lees eerst informatie 1 tot en met 7 en beantwoord dan vraag 40 tot en met 52. Bij het beantwoorden van die vragen kun je de informatie gebruiken. 2p 40 In de informatie worden biotische en
Visdief en noordse stern
Visdief en noordse stern Toen we in 1965 voor het eerst naar Griend gingen, troffen we een klein eiland aan, nauwelijks 16 hectare groot. De winterstormen hadden grote hoeveelheden zand verplaatst en schelpenrijke
University of Groningen. Common eiders Somateria mollissima in the Netherlands Kats, Romke Kerst Hendrik
University of Groningen Common eiders Somateria mollissima in the Netherlands Kats, Romke Kerst Hendrik IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish
Hoogwatervluchtplaatsen van Vlieland op de kaart. Popko Wiersma & Peter de Boer
Hoogwatervluchtplaatsen van Vlieland op de kaart Popko Wiersma & Peter de Boer Informatierapport Hoogwatervluchtplaatsen van Vlieland op de kaart Popko Wiersma & Peter de Boer SOVON-informatierapport 2009-03.
De rustende grote meeuwen zijn deze keer niet op de parkeerplaats te vinden. Het ziet er heel verlaten uit.
14 december 2010 Ons traditionele eindejaar dagtripje naar Zeeland met een groepje (8 tal) vogelliefhebbers van IVN Oirschot vogelgroep. We vertrekken al in het donker om op tijd tussen de vogels te zitten
Nederlandse samenvatting
De verspreiding en aantallen dieren, zowel in ruimte als tijd, staan centraal in de ecologie. Inzicht in soortsverspreiding creëert niet alleen methodologische en analytische uitdagingen, maar vraagt ook
Voordelta Een bijzondere zee
Voordelta Een bijzondere zee Natuurgebied in zee Met kijkgids. Neem mee! www.rwsnatura2000.nl Voordelta Een bijzondere zee Wist je dat de Voordelta, de zee voor de Zeeuwse en Zuid-Hollandse eilanden, een
DE VOGELS ACHTERNA: VOGELBESCHERMING IN AFRIKA
DE VOGELS ACHTERNA: VOGELBESCHERMING IN AFRIKA Zoals de naam doet vermoeden zet Vogelbescherming Nederland zich in voor de bescherming van vogels en hun leefgebieden in Nederland. Wellicht minder bekend
Vinken, waar komen ze vandaan
Vinken, waar komen ze vandaan en waar gaan ze heen? Hans Vader Inleiding Vogeltrek is een intrigerend fenomeen. We weten dat ze langstrekken, maar waar komen ze eigenlijk vandaan en waar gaan ze heen?
Resultaten van het kleurringen van Nijlganzen en Grote Canadese Ganzen Frank Majoor & Berend Voslamber
Resultaten van het kleurringen van Nijlganzen en Grote Canadese Ganzen Frank Majoor & Berend Voslamber Sovon-rapport 2013/74 Resultaten van het kleurringen van Nijlganzen en Grote Canadese Ganzen Frank
Bijlage VMBO-GL en TL
Bijlage VMBO-GL en TL 2012 tijdvak 2 biologie CSE GL en TL Deze bijlage bevat informatie. GT-0191-a-12-2-b Lepelaars - informatie Lees eerst informatie 1 tot en met 7 en beantwoord dan vraag 38 tot en
Verslag project bontbekplevier Wilhelminadorp 2010 en tevens afsluiting monitoring gedurende 5 jaar.
1 Verslag project bontbekplevier Wilhelminadorp 2010 en tevens afsluiting monitoring gedurende 5 jaar. Het broedseizoen is weer achter de rug en wat heeft het voor de bontbekplevier opgeleverd. Het is
Grote aantallen Drieteenstrandlopers uit allerlei windstreken bij Griend, nazomer 2011
KORTE BIJDRAGE Grote aantallen Drieteenstrandlopers uit allerlei windstreken bij Griend, nazomer 2011 Hoogwatervluchtplaats van Drieteenstrandlopers op Griend, 23 augustus 2012 (foto Bart Loonstra). Jeroen
Scholeksterweekend Ameland 2013
Scholeksterweekend Ameland 2013 Van vrijdag 8 februari tot en met zondag 10 februari werd onder leiding van Bruno Ens en Kees Oosterbeek een scholeksterweekend georganiseerd op Ameland voor ringers en
Hoogwatervluchtplaatsen van Schiermonnikoog op de kaart
Rijksstraatweg 178 6573 DG Beek-Ubbergen T (024) 684 81 11 F (024) 684 81 22 E info@sovon.nl I www.sovon.nl Hoogwatervluchtplaatsen van Schiermonnikoog op de kaart Popko Wiersma, Klaas van Dijk & Wadvogeltelgroep
Monitoring bodemdaling Ameland. Grote rapportage 2011
Monitoring bodemdaling Ameland Grote rapportage 2011 Voorspellingen Geomorfologie, Wad, Kwelders en Duinen Geschiedenis vanaf 1986 Luchtfoto van centrum bodemdalingsgebied Prognoses Bodemdaling Prediction
Programma 5: Natte Wad
Programma 5: Natte Wad Iedere zes uur verandert het natte wad van gezicht. Het ene moment staat het wad onder water, even later valt het droog en komen wadplaten en prielen tevoorschijn. Juist het natte
Het belang van de Ballastplaat voor wadvogels in de westelijke Waddenzee
Het belang van de Ballastplaat voor wadvogels in de westelijke Waddenzee Een literatuurstudie naar de effecten van bodemdaling door zoutwinning onder de Ballastplaat op de aanwezige vogelsoorten Sjoerd
Ringonderzoek ZW- Zeevang
Ringonderzoek ZW- Zeevang Landelijk Grutto s: RUG-Privé Scholeksters - Sovon Overleving jonge vogels Wat doen ze? Aparte strategie - 1 Ringonderzoek ZW-Zeevang Hoe pak je dat aan? Oud onderzoek grutto
Nederlandse samenvatting
Nederlandse samenvatting Hoe gaan trekvogels om met het risico om ziek te worden en hoe verdelen ze hulpbronnen die nodig zijn voor immuunfunctie gedurende hun drukke jaarcyclus? Dit proefschrift is geïnspireerd
Natuurkwaliteit Noordzee, Waddenzee en Delta-wateren,
Natuurkwaliteit Noordzee, Waddenzee en Delta-wateren, 2000-2007 Indicator 20 mei 2010 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt
Monitoring effecten van bodemdaling op Ameland-Oost
Monitoring effecten van bodemdaling op Ameland-Oost evaluatie na 23 jaar gaswinning oktober 2011 Deel 3 Begeleidingscommissie Monitoring Bodemdaling Ameland Inhoudsopgave Deel 1 Voorwoord 3 Inleiding 5
Deltagebied: nationaal en internationaal topgebied voor vogels. Status, trends, bedreigingen en toekomst voor watervogels in het Deltagebied
Deltagebied: nationaal en internationaal topgebied voor vogels Status, trends, bedreigingen en toekomst voor watervogels in het Deltagebied Dit rapport is geschreven in opdracht van Vogelbescherming Nederland
ico)j'rp.aëti~ ~ ::f:;; jp";:,g;';::;r:;'",----~-4-!
Provincie Zeeland Directie Ruimte, Milieu en Water T.a.v. de heer E.e. Stikvoort Postbus 165 4330 AD MIDDELBURG 11:: E;CFlEiMIAAT ITECHiIIiSOJ MANIIGER I IOt!,Q0iINGS.\~I1;NAGER )CS i 1PR(M;::CTSSCRETARIS
Bijlage VMBO-GL en TL
Bijlage VMBO-GL en TL 2009 tijdvak 1 biologie CSE GL en TL Bijlage met informatie. 913-0191-a-GT-1-b De Waddenzee - Informatie Lees eerst informatie 1 tot en met 7 en beantwoord dan vraag 40 tot en met
Kokkels in Waddenzee en Zeeuwse Delta,
Indicator 2 juli 2015 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. De natuurlijke dynamiek van het
De betekenis van een zandbank voor Heist voor de avifauna
De Zandbank te Heist, een boeiend fenomeen Seminarie Vrijdag 19 oktober 2007 De betekenis van een zandbank voor Heist voor de avifauna Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek Kliniekstraat 25, 1070 Brussel,
Rootsweekend Texel 2016
Rootsweekend Texel 2016 23 tot en met 25 september 2016 Roze Spreeuw Georganiseerd door: (foto: Klaas de Jong) in samenwerking met Dag 1 vrijdag 23 september De enorme drukte bij de boot zorgde ervoor
MOSSELWAD ( ) Herstel en Duurzaam beheer Mosselbanken Waddenzee
MOSSELWAD (2009 2014) Herstel en Duurzaam beheer Mosselbanken Waddenzee EUCC, The Coastal Union Wageningen IMARES Nederlands Instituut voor Ecologie (NIOO-CEME) Koninklijk Nederlands Instituut voor Zeeonderzoek
Tureluur (Tringa totanus) A Status. 2. Kenschets. 3. Ecologische vereisten
Dit profiel dient gelezen, geïnterpreteerd en gebruikt te worden in combinatie met de leeswijzer, waarin de noodzakelijke uitleg van de verschillende paragrafen vermeld is. Tureluur (Tringa totanus) A162
Texel najaar tot en met 27 augustus Georganiseerd door: (foto: Klaas de Jong)
Texel najaar 2017 25 tot en met 27 augustus 2017 (foto: Klaas de Jong) Georganiseerd door: www.birdingbreaks.nl Dag 1 vrijdag 25 augustus Door pech, drukte in Den Helder en voor sommigen persoonlijke omstandigheden
... Hoe ziet een Rijke Noordzee eruit?
... Hoe ziet een Rijke Noordzee eruit? Samen voor een gezonde zee!... Stichting De Noordzee is de onafhankelijke natuur- en milieuorganisatie die zich inzet voor een duurzaam gebruik van de Noordzee en
Steltlopers en hun gezelschap
Steltlopers en hun gezelschap Het zal iedere vogelaar bekend zijn, dat vogels vaak in groepen worden aangetroffen. Vogelconcentraties zijn op vele plaatsen en in vrijwel alle seizoenen waar te nemen. Slechts
De Waddenzee - Informatie
De Waddenzee - Informatie Lees eerst informatie 1 tot en met 7 en beantwoord dan vraag 40 tot en met 52. Bij het beantwoorden van die vragen kun je de informatie gebruiken. Informatie 1 De Waddenzee R
ZEE- EN KUSTVOGELONDERZOEK OP HET IBN-DLO
Natuur in het water 35 ZEE- EN KUSTVOGELONDERZOEK OP HET IBN-DLO Bart S. Ebbinge Onderzoek aan wetlands en watervogels is bij het IBN-DLO en zijn voorganger het RIN (Rijksinstituut voor Natuurbeheer) al
Verslag startsymposium Waddensleutels
Verslag startsymposium Waddensleutels Blokhuispoort Leeuwarden, woensdag 20 oktober De dagvoorzitter Wilfred Alblas (Regiodirecteur Noord Vereniging Natuurmonumenten) heet de ongeveer 50 aanwezigen van